Sterven in een strenge winter veel insekten?
Svesjnikov-variant
en venijnig
giftig
Weekendpuzzel
j mm
Sterk spel Russinnen
m m
Schaken
I
F jm
Dammen
rij wTm
Niet piekeren
maar
puzzelen
m m 9 m
TERDAG 27 JANUARI 1979
TROUW/KWARTET
23
Veel mensen denken dat een
strenge winter heel wat insekten
doodt. Het tegendeel is eerder
waar Omdat duidelijk te maken
is het nodig iets te vertellen over
het voor ons mensen merkwaardi
ge verschijnsel de winterslaap
Eigenlijk is winterslaap een heel
verkeerde benaming, want het is
een soort schijndood waarin het
dier automatisch vervalt als de
temperatuur daalt tot onder waar
den waarbij het nog actief is.
Koudbloedige dieren, zoals ook in
sekten zijn. kunnen zich niet ver
zetten tegen een sterke daling van
hun lichaamstemperatuur Dat
komt omdat ze een warmtecen-
trum in hun centrale zenuwstelsel,
dat de lichaamstemperatuur re
gelt. en een isolerende huidbedek
king. die de lichaamstemperatuur
vasthoudt, missen. Heel anders
dan bij warmbloedige dieren, zo
als zoogdieren en vogels, gaat hun
lichaamstemperatuur op en neer
met de temperatuur van de omge
ving en daarmee houden ook hun
stofwisseling, hun ademhaling en
hun hartslag gelijke tred.
Het leven van de meeste insekten
en van vele andere ongewervelde
dieren bestrijkt precies een jaar.
Daarbij voltrekken de groei en de
voortplanting zich meestal in de
warme tijd van het jaar, maar dat
kan van soort tot soort erg ver
schillen. Bij veel insekten sterven
de volwassen dieren voor de win
ter invalt en wordt het koude sei
zoen doorgemaakt door hun nako
melingen in de een of andere on
volwassen staat. Toch zijn er ook
heel wat insekten, die niet als ei.
larve of pop. maar als volwassen
insekt overwinteren. Vlinders, ke
vers en wantsen die dat doen. zoe
ken vaak al vroeg in de herfst een
beschutte plek. Kleine vos, dag
pauwoog en roesje komen al in
september het open raam binnen
vliegen om in huis de koude nach
ten en vaak ook de winter door te
brengen. Maar ze brengen niet uit
sluitend binnenshuis op koele
plaatsen de winterverstarring
door, want in de meeste gevallen
zoeken ze boomholten, grondho-
len en andere vooral tegen grote
vochtigheid gevrijwaarde plekken
op.
Voorbereiding
Ook overwinterende insektenlar-
ven bereiden zich soms al heel
vroeg voor op de barre tijd, zoals
de rupsen van het grote geaderde
witje, die al in juli winternesten
spinnen, en de basterdsatijnrup-
sen, die hetzelfde in augustus
doen. Bij deze soorten bestaat
klaarblijkelijk net zo'n innerlijke
prikkel als bij de wegtrekkende
vogels, die hun broedgebied al ver
laten als er nog helemaal geen
sprake is van voedselgebrek. An
dere ongewervelde dieren zie je
daarentegen nog heel actief bezig
als het buiten nog maar een paar
graden boven nul is: regenwormen
in het pas gevallen blad. pissebed
den en hooiwagens in het nachte
lijk duister. Ze kruipen pas weg
als het echt gaat vriezen en zijn
vaak al weer een week na de dooi
present.
Hoewel de winterschuilplaats
doorgaans een goede bescherming
biedt tegen al te felle kou. tegen
vocht en insekteneters. zijn er
soorten die van alle beschutting
afzien. Er zijn verschillende rup
sen. zoals sommige spanrupsen.
die open en bloot blijven zitten op
een twijgje, waarvan ze zelf een
zijtakje lijken. Schijnbaar leven
loos doorstaan ze zonder enige
schade sneeuw, ijzel en strenge
vorst. De citroenvlinder overwin
tert zomaar in de open lucht, met
de pootjes verankerd aan een tak
je in een struik waar ze tussen het
dorre blad zelf een vergeeld blaad
je lijkt.
Hoe is het mogelijk dat deze tere
dieren ondanks de barre omstan
digheden in leven blijven? Dat ze
zo lang zonder voedsel kunnen, is
een gevolg van hun sterk vertraag
de stofwisseling, waardoor ze met
gemak toe kunnen met het in hun
lichaam opgeslagen vet. Alle lar
ven en volwassen insekten die in
winterslaap gaan, zorgen in de
herfst voor de vorming van een
vetvoorraad. Zo dient het laatste
bloedzuigen van overwinterende
steekmuggen in de herfst voor de
aanleg van een vetlichaam dat
door zijn gele tint duidelijk aan de
onderkant van het achterlijf te
zien is.
Onderkoelbaarheid
Een verklaring voor de geweldige
weerstand tegen kou moeten we
ergens anders zoeken, namelijk in
de concentratie van het lichaams
vocht. Vóór de winterverstarring
Al vroeg in de herfst zoekt het
roesje een beschutte plek op,
waar het verstard de winter door
brengt. Vaak is dat een holle
boom, een schuur, een donkere
zolder of een stapel hout.
wordt zoveel mogelijk vocht met
de uitwerpselen en de urine uitge
scheiden en wat er dan nog aan
water in het lichaam overblijft,
wordt gebonden aan protoplasma-
colloïden. Bij daling van de li
chaamstemperatuur onder het
vriespunt bestaat er toch geen ge
vaar voor bevriezing, omdat de
lichaamssappen door de verho
ging van het zoutgehalte een veel
lager vriespunt hebben gekregen
dan de nul graden Celsius, waarbij
water zonder erin opgeloste stof
fen bevriest.
Deze onderkoelbaarheid is een
zuiver natuurkundig verschijnsel,
evenals wat er gebeurt wanneer de
De weerstand van insekten tegen strenge kou is groot. Twee basterdsatijnrupsen in winternist
Tijdens de winterverstarring kunnen steekmuggen een binnen in het winternest,
temperatuur van dertig graden onder nul overleven.
temperatuur zover daalt dat het
lichaamsvocht niet verder onder-
koelbaar is. Dan komt in de onder
koelde vloeistof plotseling de ver
borgen warmte (kristallisatie-
warmte) vrij, waardoor de tempe
ratuur van de vloeistof snel stijgt
tot vlak bij het normale vriespunt
van nul graden, waarna een nieu
we temperatuurdaling volgt en de
vloeistof ondanks zijn hoge gehal
te aan zouten bevriest. Dat bete
kent dan tevens de dood van het
dier. want als het lichaamsvocht
eenmaal bevroren is geweest, is
het niet meer mogelijk het dier
door verhoging van de omgevings
temperatuur tot leven te wekken.
Zo lijkt een strenge winter wel
degelijk in staat een groot aantal
insekten te doden. Maar dat valt
mee of tegen, dat hangt af van
welke kant je het bekijkt Het
moet wel heel koud worden voor
een insekt bevriest. Bij een lang
zame temperatuurdaling in het
winterseizoen kunnen steekmug
gen -30 7C overleven, de wilgen
houtrups -20 7C. de geelgerande
waterroof kever -15 .de eieren van
de plakker -50 7. En daarin komt
uitstekend de aanpassing aan de
overwinteringsplaats naar voren:
steekmuggen overwinteren in
huis. in schuren en op andere be
schutte plekken, de wilgenhou
trups in het hout van dikke bo
men. de waterroof kever in het wa
ter onder het ijs. plakkereitjes
open en bloot op boomtakken.
Dodelijk voor insekten kunnen
veel eerder kwakkel winters zijn
met vrij hoge dagtemperaturen en
lage nachttemperaturen Als de
temperatuur snel daalt of kunst
matig verlaagd wordt in een ander
seizoen, is de weerstand tegen kou
aanmerkelijk minder dan in een
strenge winter Zo sterven in koe
le, vochtige winters meer insekten
in een enkele plotselinge vries-
nacht dan in een lange strenge
winter.
loor Max Pam
oals het voor een bioloog een hoog-
tpunt in zijn carrière is als een
loem. een vlinder of een wandelende
ik de naam van zijn ontdekker
rijgt, zo is het voor een schaker
Itijd een bijzondere gebeurtenis als
;n variant naar hem wordt ge-
:md. Er zijn twee bekende varian-
in de schaakliteratuur die de
aam van een Nederlander dragen,
taar opmerkelijk genoeg gaat het
;r niet om Euwe, Timman of Don-
r. maar om Nooteboom (in het Da-
legambiet) en Prins (in het Griin-
ld-Indisch). Overigens laat ik bij
opsomming Van "t Kruis buiten
ihouwing. naar wie zelfs een hele
jening is genoemd (1. E3). vooma-
elijk omdat die even verdienstelijk
>eelde als de kwaliteit van zijn be-
nzet doet vermoeden.
laatste jaren doet in aller toer-
ooien de Svesjnikov-variant opgeld,
iet alleen Svesjnikov zelf speelt
eze variant met grote regelmaat,
laar er is zelfs een leger van Svesjni-
ov-adepten ontstaan, dat de schaak
orden onveilig maakt. De Svesjni-
ov-variant is namelijk een zeer gifti-
e en venijnige methode, waartegen
eel wat witspelers ten onder zijn
egaan. Svesjnikov zelf is zeer trots
p zijn vinding, maar zoals het zo
aak met dat soort ontdekkingen
aat. wordt het auteursrecht van zijn
ariantje door een andere Rus bestre
en. Svesjnikov is afkomstig uit No-
osibirsk. dezelfde stad waar ook Ti-
losjenko is geboren. Deze Timosjen-
o moppert al jaren dat hij eigenlijk
et succesvolle systeem heeft be-
acht en dat Svesjnikov het van hem
eeft afgekeken, nadat de variant in
en onderlinge partij op het bord
wam. Hoe het zij. uiteindelijk werd
et systeem ..De Svesjnikov-variant''
enoemd. omdat Svesjnikov tenslot-
schaker bleek. In het laatste Rus-
sch kampioenschap speelde Svesj-
ikov weer menige partij met zijn
ariant en won ermee, onder andere
van Efim Geiler. Het was een zeer
opwindend duel.
Wit: Geiler Zwart: Svesjnikov
1. e2-e4 c7-c5 2. Pgl-f3 Pb8-c6 3. d2-d4
c5xd4 4. Pf3xd4 e7-e5 5. Pd4-b5 d7-d6
6. Pbl-c3 Pg8-f6 7. Lcl-g5 a7-a6 8.
Pb5-a3 (tot een geheel ander en even
eens uiterst interessant complex van
varianten leidt: 8. Lf6x gf6x) 8b7-
b5 (eigenlijk kunnen wij pas nu van
de Svesjnikov-variant spreken. Sys
temen met 8. Le6 zijn al langer
bekend en worden ook wel de Las-
ker-variant of de Pelikaan ge
noemd.) 9. Pc3-d5 Lf8-e7 10. Lg5xf6
Le7xf6 11. c2-c3 0-0 12. Pa3-c2 Lf6-g5
13. a2-a4 b5xa4 14. Talxa4 a6-a5 (An
ders speelt wit 15. b4 met groot posi
tioneel overwicht.) 15. Lfl-c4 Ta8-b8
16. b2-b3 (Bekender is hier 16. Dal)
16 Kg8-h8 17. 0-0 f7-f5 18. e4xf5
Lc8xf5 19. Ddl-e2 (Pas hier wijkt
Geiler, voor zover ik bet heb kunnen
nagaan, af van de gangbare theorie.
In een partij Scheljadinov-Timosjen-
ko uit 1972 werd gespeeld: 19. Pce3
Le6 20. Ta3 Dd7 21. Ld3 Le3x 22. Pe3x
d5 met goed spel voor zwart. Overi
gens lijkt zwart ook na de tekstzet
niet slecht te staan). 19. Dd8-d7
20. Pc2-e3 Lf5-e6 21. Tfl-dl Lg5-d8 22.
Ta4-a2 Dd7-f7 23. De2-d3 Df7-h5 24
Pe3-fl (Wit heeft een ideale opstel
ling voor zijn stukken, maar kan
niettemin maar weinig uitrichten.)
24. e5-c4! Maakt het belangrijke
veld e5 vrij voor het paard. Natuur
lijk ging 24. De4x niet wegens 24.
Ddlx, waarmee een nadeel blijkt
van wits 24e zet.) 25. Dd3-c2 Ld8-h4
26. Pfl-g3 Lh4xg3 27. h2xg3 Pc6-e5 28.
Pd5-f4.
Wit moet wel op de volgende afwik
keling ingaan, omdat er zeer onaan
genaam 28. .Pg4 dreigde.) 28.
Tf8xf4! (Het enige, maar ook zeer
sterk.) 29. g3xf4 (Het alternatief 29.
Le6x zag er ook niet prettig uit: 29.
Tf6 30. Lh3 g5) 29. Pe5-f3 30.
g2xf3 (De beste verdedigingszet. Op
30. Kfl volgt vernietigend 30.
Lf5!) 30. Le6xc4 31. Dc2xe4
(verboden was slaan op c4: 31. bc4x
ef3x 32. Td5 Dg4 33. Kfl Te8 en wit
gaat mat.) 31 Lc4xb3 32. Tel-bl!
Tb8-e8 33. Ta2xa5! (Geiler verdedigt
zich uitstekend. Ineens staat alles in.
33. Da5x gaat niet wegens 34.
De8x mat.) 33. d6-d5! (Nu staan
werkelijk alle stukken gepend.) 34
Tbl-el?
- a
A
A A LA
Mil- aAI
(De beslissende fout. En wit leek
juist zo handig! 34. de4x 35. Th5x
gaf hem een gewonnen eindspel, ter
wijl 34. Te4x 35. Ta8+ mat ople
verde. Inplaats van de tektzet had
wit remise kunnen maken met: 34.
Tb3x! Te4x 35. Tb8 Te8 36. Ta8 h6
37. Te8x+ Kh7 en het eindspel staat
slechts een tikje beter voor zwart.
Nu volgde echter zeer verrassend
34. Dh5-g6+! En wit gaf het op.
De penning a5-h5 is opgeheven en op
35. Dg6x slaat zwart 35.Telx en
wint en passant een volle toren.
door J. J. M. Kiggen
Eerst een prettig bericht voor de se
rieuze verzamelaars van het onder
werp „Muziek op postzegels". Het bu
reau voor muziekauteursrechten
heeft voor zijn relatiegeschenk ter
gelegenheid van de jaarwisseling
deze keer een boekje van 32 pagina's
over „muziek op postzegels" laten
verschijnen. De schrijver van dit pri
ma verzorgde en met vele zegels in
kleur geïllustreerde boekje is de heer
A. Ehrlich van de Dienst voor Esthe
tische Vormgeving van de PTT.
Menigeen kan er zelfs door geïnspi
reerd worden het onderwerp aan te
vatten. Het wordt u op aanvraag gra
tis toegezonden; het bureau verzoekt
slechts middels een circulaire een bij
drage naar eigen keuze te storten in'
het Buma-fonds. Adres: BUMA, Mari-
us Bauerstraat 30. 1062 AR, te Am
sterdam.
De eerste Nederlandse zegel van dit
jaar verschijnt dinsdag a s. 23 janua
ri; deze herdenkt het feit dat 400 jaar
geleden tussen de provincies Hol
land. Zeeland, Groningen. Utrecht en
Gelderland de Unie van Utrecht te
gen Spanje werd gesloten. Voorts ver
schijnt deze maand, voorshands al
leen als rolzegel, een zegel van 50 ct,
cijfertype Crouwel. Van Frankrijk ko
men deze maand vier bijzondere ze
gels in omloop; op 8 januari wegens
het Internationale Jaar van het Kind
met de afbeelding van een peuter,
gelukkig in de natuur; op 11 januari
een pQrtretzegel van maarschalk La-
dislas de Bercheny (1689-1778), een
befaamd huzarenaanvoerder; op 15
januari een zegel met een miniatuur
uit de XVe eeuw. gewijd aan de mu-
zien en op 20 januari een portretzegel
ter ere van de schrijver en arts Victor
Sgalen (1878-1919), bekend als China-
onderzoeker.
Behalve de genoemde zegel van
Frankrijk wegens het Jaar van het
Kind wijs ik de verzamelaars van dit
thema, dat vermoedelijk dit jaar met
een aantal van 200 zegels zal worden
uitgebreid, ook op zegels van Fin
land, West-Duitsland en Oostenrijk
die deze maand verschijnen.
De overige uitgiften van deze maand
voor West-Duitsland en West-Berlijn
zijn twee aanvullende waarden van
25 en 90 pf in de reeks Burchten en
Kastelen; voor beide hetzelfde beeld,
de burchten Gemen en Vischerung, in
het land van Milnster Voorts ver
schenen in verband met tariefswijzi
gingen in beide gebieden een aantal
postwaardestukken met aanvullende
waarden.
In de Ver. Staten kwamen tweee por
tretzegels uit ter ere van Robert F.
Kennedy (1925-1968) en Dr Martin
Luther King (1929-1969), die beiden
ruim 10 jaar geleden door moorde
naarshanden vielen. Dag van uitgifte
12 en 13 januari jl. En tot besluit vier
zegels van de Verenigde Naties, kan
toor New-York, wegens in de Ver.
Staten ingegane gewijzigde tarieven;
de nieuwe waarden zijn 4,14,15 en 20
ets en de afbeeldingen symbolen
voor: vrede, rassengelijkheid, gerech
tigheid en zekerheid
J. J. M. KIGGEN
Fijn dat n een los
nummer van TROUW
kocht, maar wat
moet u nu morgen?
Weer zestig centen
neerleggen?
Een abonnement is
veel gemakkelijker!
Vraag proefabonnement
Tel. 020-913456,
afd. Service j
fandaag aandacht voor een aantal
lijzonder interessante fragmenten
it het vierde dameskampioenschap
an de Sowjet-Unie. waarin vooral de
eer jonge Elena Altsjoel en de in ons
ind meer bekende Ljoebov Trawina
Ror.ioealda Vitkaoeskaïte excel-
serden met, ik riskeer hiermede wel
nige ongenoegen in het feministi-
che kamp maar het moet nu een-
iaal gezegd worden, bijzonder ro-
uust of anders gezegd zeer manlijk
andoend spel.
Jpvallend is in dit zeer sterk bezette
lameskampioenschap de bescheiden
ol waarmee wereldkampioene Elena
likhailovskaja genoegen heeft moe-
en nemen. Met een klassering in de
[Jiddenmoot van deze vooral door de
lederlandse dames bijzonder ge-
reesde Russin (op het dambord na-
uurlij k, want ik herinner mij de en-
housiaste verhalen van Barbara
Iraas over Elena's gastvrijheid voor,
ijdens en na het in oktober in Tasj-
«nt gehouden damestoernooi, waar
ver u in deze kolom al een en ander
eeft kunnen vernemen) wordt nog
ens extra benadrukt, hoe sterk de
lussische damestop is.
Wit. de in ons land ook al van de
wereldkampioenschappen bekende
Sochnenko, heeft een uiterst gemene
valstrik voor haar tegenstandster ge
spannen. maar Beljajewa weigert het
slachtoffer te worden. Maar een paar
zetten later gaat het toch nog mis en
dan minder moeilijk. Na 116-21
zou wit gewonnen hebben door 2. 34-
30 25x34. 3. 28-22 17x30, 4. 38-32 34x23,
5. 32-27. In de partij won wit na 1.
18-22, 2. 49-43 22-27 door 38-32 en
41-36 met dam op 5.
Minder robuust, maar wel bijzonder
vrouwelijk is de versluierde combina
tie waarmee Trawina haar collega
Petrova verraste in de volgende cij-
ferstand.
Wit: 12 schijven op 6. 29.33, 37.38. 39.
42. 43. 44. 45. 47 en 49.
Zwart: 12 schijven op 1, 3, 7. 8. 9. 12,
13. 14, 15. 18. 26 en 36.
Partijverloop: 27. 33-28! 14-19. 28. 28-
22 18x27, 29. 47-41 36x47, 30. 38-33 47-
38. 31. 43x21 26x17, 32. 29-23. Bijzon
der vernuftig uitgelokt!
In het volgende standje legde Alt
sjoel de basis voor haar hoge klasse
ring.
Wit. 7 schijven op 16. 25. 31, 35, 38, 48
en 49.
Zwart: 7 schijven op 12,13, 14, 17,18.
23 en 24.
De toch zeer getructe Mlkhaillovska-
ja werd hier na 46. 38-32 het slachtof
fer van een natuurlijk ook haar be
kende combinatie van Weiss, maar ja
in tijdnood is alles mogelijk. Na
46.14-20, 47. 25x14 24-30, 48. 35x24
23-29, 49. 24x33 13-19, 50. 14x23 18x36
door Frank Drost
was de tijdnood wel voorbij, maar
daarbij was ook de hoop op een pun-
tendeling wel vervlogen.
In de nu volgende diagramstand
trekt Altsjoel zelf aan het kortste
eind. Het is niemand minder dan oud
kampioene 1 rawina die haar concur
rente hier tot de orde roept.
i m
m,
Deze positie is ontstaan na de ope
ning 32-28 18-22, volschuiven, dan 34-
30 20-23, 30-24 en na het slaan 14-20,
39-34 enz. Trawina weet met zwart de
spanningen echter zeer snel op te
voeren en in de diagram gaat het dan
verder met 23. 17-21, 24. 28x17
11x22, 25. 45-40 (op 33-28x28 volgt
dam met 18-22, 6-11, 21-27 en 13-18!) 6-
11, 26. 48-43 (33-28 is steeds verhin
derd) 14-19, 27. 23x14 20x9, 28. 40-35
11-16, 29. 33-28 (nu wel om aan de
dreiging 18-23 te ontkomen, maar
22x33, 30. 39x28 18-22! (daar komt ie
weer!) 31. 28x17 7-11, 32. 17x6 21-27,
33. 31x22 13-18, 34. 22x13 8x50!, 35. 29-
23 50-17, 36. 37-32 9-13, 37. 32-27 26-31
en zwart wint.
Ten slotte nog het volgende grapje.
Wit: 12 schijven op 24. 27. 29. 32. 33.
34. 35. 36. 37. 39. 42 en 48
Zwart: 12 schijven op 3. 8, 11, 13, 15.
16. 17. 18. 21, 23. 25 en 26
In het duel Brochoenova-Altsjoel
volgde 37.17-22, 38. 48-43 22x31,
39. 36x27 23-28. Zwart denkt de zaak
geforceerd te hebben, maar wordt nu
slachtoffer van een contracombina
tie, die wel verrassend is maar niet al
te moeilijk 40. 32x12 21x41. 41. 33-28
8x17, 42. 42-37 41x23, 43. 29x9 3x14,44.
24-20 15x24, 45. 34-30 en na vijf zetten
kon Altsjoel opgelucht adem halen
en een belangrijk punt incasseren.
Horizontaal I. nors. 5. aanvang. 9.
rijzig, 12. bloem, 14. woonboot, 15.
vlokkige stof op bier enz., 17. hap, 19.
bezinksel. 21. voorzetsel, 23. toevalli
ge gelijktijdigheid, 26. voertuig. 27.
behoeftig. 28. plaats in Gelderland,
29. een zekere, 30. miereneter. 31. le
venslucht. 33. plaats in Gelderland.
36. neon (afk.). 37 niet begroeid, 39.
rivier in Frankrijk, 41. getroffen. 43.
soort kabeljauw. 44. vogel. 45. boerde
rij. 47. geweldig. 50. part. 53. onzes
inziens (afk.) 54. vreemde. 56. vrucht
bare plaats. 58. muzieknoot. 59. wa
terblaasje, 60. plaats in Gelderland,
62. laag. 63. voegwoord, 64. vervoer.
68. muzieknoot. 69 leidsel. 70. insekt.
72. twijg, 73. telwoord. 75. uniek. 77.
verharde huid, 78. houtworm, 79.
klank.
Verticaal. 2. slede. 3. zeehond, 4 soort
gebakje. 6 en anderen (afk.) 7. kiezel,
8. pers. voomaamw. 9 knol. 10. lok-
spijs. 11. maanstand. 13. houding, 15.
waterlinze. 16. guit. 18. eminent (af.),
19. muzieknoot, 20. inham, 22 zangs
tuk, 24. rivier in Duitsland. 25. ladder,
26. meisjesnaam. 31. alvorens. 32. top
in de Berner Alpen. 34. devies. 35
stap, 38. engels bier, 40. ik (Lat.) 42.
Noorse god. 45 karig. 46. telwoord. 48
ontkenning. 49. faam, 51. godin van
de tweedracht, 52. soepel. 55. bijbels
figuur. 57. reeks. 61. kerkzang. 64.
gezicht. 65. Anno Mundi (afk 66.
voorzetsel. 67. kraam. 69. ogenblik.
71 rivier. 72. voorzetsel. 73. water in
Friesland. 74. scheik. element, 76. Ja
pans spel.
Oplossing per briefkaart t/ro woens
dag a.s. zenden naar: Trouw/Kwar
tet, Postbus 859, Amsterdam. Links
boven vermelden: Weekendpuzzel.
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1 nagel. 6. meter. 11. ras. 12. pat.
14. nor. 16 eg. 18. baret. 20 e.a 21.
parade. 22. attent. 23. el. 24. si. 26. os,
27. ge, 28 sta. 30. nop, 32 arm. 34. ge.
35. la. 37. ka. 38. eb. 40. gort. 41. regie.
42. aloé, 43 Mr. 44 A.K 45 ga. 47. ik,
49. Ens. 51. els, 53. mes. 56. af. 48. as.
59. te, 61. de, 62. letsel, 64 tremel. 65
I.I., 66 kalis, 69 ne. 70 hel. 72. oor. 73.
eik. 75. telle. 76. meent.
Vert. 2 ar. 3. galant. 4 es, 5 mare. 7 en,
8 toeter. 9 er. 10 peper. 12 pa. 13 te.
15. sater. 17. gal. 18 bes. 19 tas, 20.
eng. 25 In. 26 op. 28. serre. 29 al. 31.
orgel. 32. Aa. 33. melis. 34. gom. 36.
ark. 37. keg. 39. bok. 44 as. 46. AM*
48. malie. 50. nestel. 51. es, 52. st., 54.
elegie. 55 teler. 57. fel. 58. alk. 60 eti
61. den, 63. alom. 67. Ao. 68. Ir., 70. h£
71. 11. 73. Ee, 74. Kn.
De prijswinnaars zijn mevrouw Tl
Kraassenberg, Walderstraat 17, L< -
chem; mevrouw J. Stap-Cieraat
Hoogeveenseweg 40, Pesse; de hee
L. W. Bosma, Oldegaarde 100c, Rol
terdam.
Trouwe puzzelaars treffen vanj
daag geen rubriek „Niet pieke*
ren maar puzzelen" op dezd
plaats aan. De samensteller vaif
deze rubriek, mr. G. van Vorden*
is namelijk vorige week zater
dag op de leeftijd van 76 jaar
overleden. In onze krant vaq
dinsdag hebben wij zijn ver
scheiden reeds gememoreerd.
Onder de naam mr. G. van Vor-
den heeft ir. J. R. G. de Veer uit
Eerbeek deze rubiek bijna dertig
jaar verzorgd.
We kunnen u meedelen dat de
heren M. Vader te Leiderdorp en;
H. den Boer te 's-Gravenzande
de rubriek voorlopig zullen ver-,
zorgen. Het is de bedoeling dat
in de krant van zaterdag 17 fe-
bruari een nieuwe puzzel wordt
geplaatst, terwijl in de krant'
van zaterdag 3 maart de oplos>
slngen van de twee voorgaander
puzzels (nr. 623 en 624) zullenf
worden vermeld.
Oplossingen van puzzel nr.4
624 kunnen nog worden ge-!
stuurd naar de heer H. den}
Boer, Eikenlaan 112, 's-Gra-
venzande.
Redactie Trouw,
I
