Bakhtiar bereid af te treden
Helft bataljon tegen uitzending
Albeda optimistisch over overleg
Besluit
Kiesuwkado
Zelfs bij -20°C
(brrrrr)
Gifwolk in deze krant Pre™er Iran buigt voor religieuze leider
boven
Limburg
I
met Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Lichte vorst
In Engeland
nog geen
noodtoestand
Podium
Soldaten doen beroep op wet gewetensbezwaarden
-'Miljoenen kuikens
haar Rusland
Partijen praten over aanpak problemen arbeidsmarkt
PvdA-fractie wil
dat premier zelf
troonrede leest
Vrijheid blijheid
Trouw mag ook
j~Bezorg Trouw een nieuwe abonneë~~j
Lees een krant met avertnigmg: TrOUW
uw
37STE JAARGANG NR. 10660 - VRIJDAG 19 JANUARI 1979
HET WEER
Droog weer met opklaringen, maximum-temperaturen van lichte vorst tot
min drie graden. Krachtige tot harde wind uit oost tot zuidoost
Morgen en overmorgen: Kans op sneeuw of ijzel en afnemende vorst.
Morgen zon op: 00.37
Zon onder 17 05
maan op:
maan onder: 11 20
LOSSE VERKOOPPRIJS 60 CENT
Van onze Haage redactie
DEN HAAG Noord-Limburg en
«en groot deel van Oost-Brabant heb
ben gisteren last gehad van een hoog
gehalte aan zwaveldioxide In de
hjcht. Vooral asthmatische patiënten
hadden veel last van de concentra
ties. De giftige lucht was afkomstig
ran het Duitse Roergebied.
Door de oostenwind, die ln de loop
ran de dag wat sterker werd, is de
concentratie wat minder geworden.
Om drie uur werd gistermiddag in
Noord-Limburg nog vijfhonderd mi
crogram per kubieke meter gemeten.
BIJ 830 microgram spreekt men van
een noodgeval.
Volgens het ministerie van volksge-
tondheid is men niet van plan maat
regelen te nemen. Verwacht wordt
dat de giftige lucht langzaam ver
dwijnt.
In het Roergebied was de toestand
eergister aanmerkelijk erger. De poli
tie moest een zogeheten smogalarm
geven. Mensen met long- en hartkwa
len werd aanbevolen binnen te blij
ven. Sporten in de buitenlucht werd
iterk afgeraden.
ADVERTENTIE
PAGINA 2:
'Multinationals
aanpakken'
PAGINA 3:
Politieke spanning
om extra
sociale woningbouw
Hardere aanpak
tegen misbruik
uitkeringen
PAGINA 4:
Radio ontrafelt
zaak-Annie E.
PAGINA 7:
PAGINA 9:
'Veder-Smit heeft
het al verloren'
PAGINA 13:
Van onze Haagse redactie T
DEN HAAG Ongeveer de helft van de betrokken dienstplichtigen van het 44ste pantserin- faad'overleSenel^terenVeTOkhoTCr
fcnterie-bataljon in Zuidlaren is bereid naar Libanon te gaan. Dit blijkt uit een enquête die de een resolutie waarin Uraei veroor-
Hereniging van Dienstplichtige Militairen (WDM) onder een kleine meerderheid van dit deeld wordt omdat het de militairen
- iron /4a KT oai i hAhtun nanlnHa/H hl 4
speciale VN-bataljon heeft gehouden.
48 procent dienstplichtigen die
legt niet bereid te zijn, voert daar-
tor verschillende redenen aan. Dat
itreft onder meer sociale omstan-
llgheden en te hoge risico's. Hoeveel
ran deze dienstplichtigen uiteinde-
Uk definitief zal weigeren naar Liba-
lon te vertrekken, is uiteraard niet
lekend. Wel is bekend dat enkele
lienstpllchtigen Inmiddels een be-
oep hebben gedaan op de wet om
alsnog als gewetensbezwaarden te
en de militaire dienst te worden er
end, en op die manier aan uitzen-
ling te ontkomen. Volgens de WDM
een beroep op de wet gewetensbe-
twaren ook tijdens de diensttijd mo-
eltjk. De WDM vindt het zeer kwa-
Jk dat sommige officieren zouden
roberen het beroep op de wet gewe-
rnsbezwaren tegen te houden.
lit het onderzoek van de WDM
Jljkt verder dat in Zuidlaren slechts
4 procent van de dienstplichtigen in
4n van de betrokken compagnieën,
lewust heeft gekozen voor het VN-
tttaljon in Zuidlaren.
'oorkeur
leel dienstplichtigen zijn in Zuidla-
en geplaatst zonder die voorkeur en
onder zich bewust te zijn van de
Tentuele kans op uitzending naar
hft buitenland. De WDM vindt de
^doorlichting die defensie in het alge-
Been hierover geeft slecht. De voor-
Ichting over de uitzending naar Liba
non ln het bijzonder, noemt de WDM
ot nu toe bar en boos. „De jongens
wbben een soort dia-serie over het
Ukantieland Libanon gezien, zei
VVDM-voorzitter Eric Köhler giste-
-J*n. Hij hoopt dat de voorllchtings-
hg die defensie en buitenlandse za-
a vandaag organiseren, een reëler
*eld zullen geven van de situatie in
- Jbanon. Hij spreekt ook inlichtingen
'anuit de landmacht tegen, dat de
ituatie in Libanon de laatste tijd
u*tlg zou zijn.
Juristen van de WDM zoeken uit of
de Nederlandse regering een dienst
plichtige op niet-vrijwilllge basis
naar Libanon kan sturen. Mocht de
WDM van oordeel zijn dat dit niet
kan, dan sluit de soldatenbelangen-
vereniging een kort geding tegen de
Staat der Nederlanden niet uit. De
uitzending van Nederlandse militai
ren naar landen buiten Europa is
geregeld in artikel 33, lid 4 van de
dienstplichtwet.
Volgens de WDM heeft de regering
te snel tot uitzending naar Libanon
besloten zonder allerlei belangrijke
vragen die daarmee verband houden
eerst te beantwoorden. Onduidelijk is
volgens de WDM of defensie er wer
kelijk naar streeft zoveel mogelijk
vrijwilligers naar Libanon te krijgen.
Dienstplichtwet
Een tweede onbeantwoorde vraag is
of de dienstplichtigen op grond van
de dienstplichtwet tot dienen in Liba
non gedwongen kunnen worden. De
WDM zet daar voorlopig vraagte
kens achter omdat het in dit verband
niet gaat om de verdediging van Ne
derlands grondgebied, noch om
grondgebied van de NAVO. WDM-
juristen onderzoeken dit momenteel.
De WDM is het niet eens met de
kritiek dat het bataljon ln Zuidlaren
onvoldoende geoefend zou zijn. „Die
troepen behoren tot de best geoefen
de die Nederland kent. Dat geldt
trouwens voor de Pantserinfanterie-
bataljons in he algemeen. De vraag Is
alleen of dat voldoende is voor de
situatie in Libanon", aldus WDM-
voorzitter Köhler. Hij wees erop dat
uit het WDM-onderzoek naar voren
is gekomen dat 55 procent van de
dienstplichtigen in Zuidlaren zich on
voldoende in staat acht om op dit
moment als VN-soldaat op te treden.
Over de uitzending naar Libanon is
gisteren langdurig overleg gepleegd
tussen een aantal belangenverenigin
gen van militairen (waaronder de
WDM) en vertegenwoordigers van
het ministerie van defensie en de
landmachtstaf. Volgende week don
derdag zullen de ministers Scholten
(defensie) en Van der Klaauw (buiten
landse zaken) de kamercommissies
van defensie en buitenlandse zaken
nader inlichten.
Veiligheidsraad
De leden van de Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties zijn er nog niet in
geslaagd overeenstemming te berei
ken over de verlenging van het man
daat van de vredesmacht van de Ver
enigde Naties ln het zuiden van Liba
non. Vandaag komt de raad opnieuw
bijeen en men neemt aan dat er dan
Inmiddels een formulering is uitge
dokterd die voor alle partijen aan
vaardbaar is. Het mandaat van de
vredesmacht loopt in de nacht van
vrijdag op zaterdag af.
De verschillen van mening binnen de
Veiligheidsraad spitsen zich toe op de
periode van verlenging van het man
daat. Vooral Frankrijk, dat zijn troe
pen uit het zuiden van Libanon terug
trekt, zou voor een verlenging van
vier maanden zijn, terwijl secretaris
generaal Kurt Waldhelm een verlen
ging met zes maanden wil. Frankrijk
wil door haar benadering van de pro
blematiek in Libanon onderstrepen
dat het om een tijdelijke legering van
VN-militairen gaat. Bij de laatste ver
lenging in september kwam men uit
eindelijk ook een periode van vier
maanden overeen.
van de VN zou hebben gehinderd bij
de vervulling van hun taak. Ook de
Verenigde Staten zouden bereid zijn
met zo'n resolutie ln te stemmen.
Militairen, die naar Libanon zuilen
worden uitgezonden, krijgen een dag
toelage. Huisvestlngs- en voedings
kosten worden niet in rekening ge
bracht. De Verenigde Naties kennen
alle militairen ln de VN-vredesmacht
in Libanon een dagtoelage van 1,28
dollar toe. Daarboven wordt, afhan
kelijk van rang en burgerlijke staat,
nog een bedrag uitgekeerd. Voor ge
huwde beroepsmilitairen is dat een
dagtoelage afhankelijk van rang
van 11 tot 14 dollar en voor overige
militairen eveneens naar rang 4
tot 10 dollar.
De VN kent voor militairen, die lan
ger dan zes maanden worden uitge
zonden, een zogeheten recreatietoela
ge van 10,50 dollar per dag met een ^en van de troonrede door de konin-
maxlmum van 73,50 dollar per week.
Een militair, die tenminste acht
maanden wegblijft en verlof in Neder
land krijgt, mag zo'n reis een maal op
rijkskosten maken.
ADVERTENTIE
start uw motor meteen
met M©bilD
Synthetische motorolie.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG Werkgevers, vakbeweging en regering gaan
toch rond de tafel zitten om te praten over een gezamenlijke
aanpak van de problemen op de arbeidsmarkt. Minister
Albeda (sociale zaken) verwacht dat dit overleg over enkele
weken gaat beginnen.
dan komen we onder de
tamer of de sikkel!
Albeda had de „sociale partners"
kort voor kerstmis een lange brief
met punten voor gezamenlijk overleg
voorgelegd. Onder meer zou bezien
kunnen worden of er geen „deelak
koorden" mogelijk waren, toen het
overleg over een compleet centraal
loonakkoord was mislukt. De werkge
vers wilden echter geen deelakkoor
den. en de FNV vond dan nieuw over
leg zinloos. Het CNV was wel tot
nieuw overleg bereid. Sindsdien zijn
de voorbereidingen voor CAO-onder-
handelingen per bedrijf en bedrijf
stak in volle gang. Volgende week
beginnen bijvoorbeeld de onderhan
delingen over de metaal-C AO.
Minister Albeda is echter inmiddels
doorgegaan met voorbereidend over
leg over de vele andere punten in zijn
brief. Gisteren sprak hij met de vak
beweging (FNV-voorzitter Kok, CNV-
voorzltter Van der Meulen. MHP-
voorzltter Van der Schelle). Na afloop
zei Albeda dat hij ruimschoots moge
lijkheden ziet voor drie-partijen-over-
leg.
Albeda heeft 770 miljoen gulden be
schikbaar voor zaken als verdeling
van arbeid en arbeidsmarktbeleid.
Daarvan kan 155 miljoen worden ge
bruikt voor vervroegde uittreding
(vervroegd stoppen met werken door
oudere werknemers onder groten
deels behoud van loon). Voorts is uit
de totale pot 200 miljoen bestemd
voor scholing en voor bevordering
van plaatsing van werklozen. Ruim
500 miljoen gulden is dus nog nog
niet bestemd. Dit is inzetbaar als ln
overleg de kosten een struikelblok
blijken voor een gezamenlijke aan
pak, aldus Albeda.
Hoofdonderwerpen
De onderwerpen van het komende
drie-partij en-overleg vormen echter
voor een deel ook de hoofdonderwer
pen voor de CAO-onderhandelingen.
Dit betreft bijvoorbeeld de vervroeg
de uittreding. Hierdoor kan de situa
tie ontstaan dat bij een eventueel
vastlopen van de verschillende CAO-
onderhandelingen, er automatisch
weer nieuw centraal overleg ontstaat
met de regering erbij, zonder dat er
per CAO-gebied direct conflicten
door James Doreey
TEHERAN Premier Sjapoer Bakhtiar van Iran is
bereid samen te werken met zijn grootste tegen
stander, de in Parijs verblijvende ajatollah Kho
meini. Volgens vertrouwelingen van Khomeini in de
Iraanse hoofdstad is Bakhtiar bereid af te treden,
zodra Khomeini dat van hem vraagt.
De in Parijs verblijvende aja
tollah Khomeini keert terug
naar huis na zijn dagelijkse
gebeden. Hij verklaarde gis
teren niet te zullen ingaan op
pleidooien van de Ameri
kaanse president Carter om
de regering van premier
Bakhtiar te steunen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAO De PvdA-fractie in de
Tweede Kamer vindt, dat de minis
ter-president in 't vervolg de troonre
de moet voorlezen. Volgens de socia
listen is de troonrede een politiek
stuk en zou het van meer respect voor
het staatshoofd getuigen indien de
premier ln het bijzin van de koningin
zijn plannen aan het parlement ont
vouwt. De PvdA doe haar suggestie
in een eerste reactie op het voorstel
van de regering om een aantal wijzi
gingen ln de grondwet aan te brengen
Inzake de werkwijze van het parle
ment.
De CDA-fractle heeft zich al tegen
het PvdA-voorstei verzet. Volgens de
christen-democraten is het ultspre-
Zowel Khomeini als Bakhtiar
van oordeel dat een onmid
dellijk aftreden van de pre
mier zal leiden tot een chaos
in Iran. De aankomst in Parijs
van Sajed Jalaleddin Tehera-
ni, lid van de Iraanse regen-
tenraad in Parijs, wordt be
schouwd als een aanwijzing
voor de stilzwijgende over
eenkomst tussen premier
Bakhtiar en Khomeini.
Khomeini weigerde gisteren overi
gens Teheran! te ontvangen. Hij is
niet bereid tot een openlijke verzoe
ning met de door de sjah benoemde
regering. Pas als de leden van de
regentenraad zijn afgetreden is Kho
meini bereid een lid van deze raad te
ontvangen.
Ook de vroeg de Amerikaanse minis
ter van justitie, Ramsy Clark, die
momenteel ln Teheran is, waar hij
ontmoetingen heeft met leden van
regering en oppositie, is van oordeel
dat de regering van premier Bakhtiar
het niet lang meer zal maken. Hij
deed gisteren de Amerikaanse rege
ring het idee aan de hand contact op
te nemen met Khomeini.
Geen leuzen
Een nadere aanwljzglng voor de over
eenkomst tussen de premier en Kho
meini is het feit dat er tijdens demas-
sale demonstraties die vandaag wor
den gehuoden ln het hele land, geen
leuzen zullen worden gesctoeeuwd te
gen Bakhtiar. De premier heeft op
zijn beurt een teken gegeven dat hij
dè religieuze processie steunt. Van
daag viert Iran de laatste dag van de
rouwmaand Moharram.
Eén van de naaste medewerkers van
Khomeini in Iran, Hoessein Baniyo-
sadi, verklaarde gisteren: „Bakhtiar
weet dat hij moet opstappen, ais
Khomeini hem dat vraagt. Er bestaat
een stilzwijgende overeenkomst dat
Baktiar op dit ogenblik zijn functie
niet moet neerleggen, omdat dit tot
een chaos in Iran zal leiden. Maar
Bakhtiar weet, dat de revolutie, die
de sjah omver heeft weten te werpen,
iedereen omver kan werpen.
Mehdi Bazargan, een van Khomeini's
vertrouwelingen en een waarschijn
lijk lid van de tc vormen revoluUonai-
re Islamitische Raad is van mening
dat „Bakhtiareen een logisch den
kend mens is. Onder de huidige om
standigheden zal Bakhtiar zich ter
beschikking stellen van Khomeini en
van de Islamitische raad. Het is in
zijn eigen belang
Verklaring
Bazargan en Baniyosadi baseren hun
uitspraken op de verklaring die
Bakhtiar heeft afgelegd tegenover
zijn voormalige partijgenoten van
het Natonale Front Hierin zegt hij
dat hij zich wil schikken naar wat
Khomeini wil. In de kringen van het
nationale verzet wordt de regering
van Bakhtiar als onwettig be
schouwd. Daarom bestaan er geen
rechtstreekse contacten tussen het
verzet en de premier. Er zijn we con
tacten tussen de vertrouwelingen van
Khomeini en het Nationale Front.
De beweerde bereidheid van Bakhtl-1
ar om samen te werken met Khomei
ni, zal door de religieuze leiding be
schouwd worden als blijk van spijt,
dat hij een regering gevormd heeft
onder de vleugels van de sjah. Daar
door maakt Bakhtiar een goede kans
lid te orden van de door Khomeini
voorgestelde Islamitische regering in
Iran.
Ontkenning
De premier van Iran heeft gisteren
overigens ln een interview met de
Franse televisie tegengesproken dat
hij bereid zou zijn plaats te maken
voor Khomeini. Zoals in het Westen
een president niet vervangen kan
worden door een kardinaal zo kan in
Iran een premier niet vervangen wor
den door een geestelijke leider.
Khomeini heeft voorlopig zeker nog
een week nodig om zijn regeling voor
de toestand in Iran uit tc werken.
Volgens het huidige scenario zal de
komende week de samenstelling van
de revolutionaire Islamitische Raad
worden bekend gemaakt. Deze raad
is te vergelijken met de huidige rc
gentenraad. Aangenomen wordt, dat
behalve Bazargan ook ayatollah Ta-
leghani, éen van de belangrijkste reli
gieuze leiders in Teheran, lid van de
raad zal zijn. Alle leden van de raad
worden door Khomeini benoemd
Onmiddellijk na het bekend worden
van de Islamitische Raad zal men
overgaan tot de vorming van een
nieuwe regering.
Vervolg op pagina 5
gin een waardevolle traditie die moet
worden gehandhaafd. „Het is immers
het staatshoofd bij uitstek dat aan
deze zinvolle traditie werkelijk in
houd kan geven," aldus het CDA
De Westduitse bondsregering heeft het ..Radicalen-
besluit" (in de wandeling „Berufsverbot") bij nader
inzien ingetrokken. Er is dus weer plaats voor an
dersdenkende trambestuurders, plantsoenwerkers,
secretarissen-generaal en andere overheidsdienaren.
6 sprookjes op I LP (A)
VcnekJ (Joor Ton van Duinhoven. Ko
v.m Dijk. Hetty Blok en Ina vim Ruiven
Lekluurhanger(B)
Nooit nicer zoeken naar de krant ol
tv-gidv Dekoratie! jute lekluurhangcr
Lederen halstasje (C)
Sierlijke eenvoud en praktisch bovendien
Echt naturel leder met gevlochten koontje
Kening mei armband (D)
De nieuwe modetrend ketting en ann
handje van keramiek.
dreigen. De partijen zitten dan im
mers toch al centraal bij elkaar voor
het drie-partijen-overleg van Albeda
over de arbeidsmarkt.
In het vooroverleg met de vakbewe
ging heeft Albeda gisteren onder an
dere gesproken over zaken als ver
plichte aanmelding van vacatures,
aandacht voor zwakke groepen (vrou
wen, jongeren, oudere werklozen, bui
tenlanders. gehandicapten) op de ar
beidsmarkt. De minister zag wel mo
gelijkheden om in het echte overleg
straks tot concrete uitwerkingen te
komen op deze terreinen.
Albeda zoekt nog naar een oplossing
voor een gezamenlijke aanpak per
regio van de problemen op de ar
beidsmarkt. De werkgevers hebben
daar wensen voor. Een probleem is
echter dat de vakbeweging vooral per
bedrijfstak Is georganiseerd en maar
weinig regionaal optreedt ln haar wij
ze van organisatie.
Maak iemand abonnee op Trouw, hei ochtendblad me! een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u een van deze kadoos naar keuze
I Naam nieuwe abonnee:I
Naam nieuwe abonnee-
Adres nieuwe abonnee. -
Plaats en postcode
Giro.
Uw naam:
Uw adres._
Plaats en postcode.
.TeL.
De nieuwe abonnee ontvangt de eerste twee weken alle nummers
van Trouw gratis Daarna gaat het kwartaalabonnement automatisch
in. me*, als welkomst-voordeel f 7.- korting.
I" Kado naar keuze DA. B. C. D aankruisen au.b.)
Bon in open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw. Antwoord- I
nummer 27921000 PA. Amsterdam
IOf bel 020-659380 (uitsluitend voor opgaven). Voor bezorg- I
informatie 020-913456.
