Zonder magii
gaat het niet
amro bank
Lelouch valt nu
eens op kneusjei
Eerbetoon aan een fascinerend filmer
Het Bosplan en de 'arbeidsvreugde'
Vacantiekiekjes en
gestileerd spel
f4 /O
Unie van Utrecht
achtergrond bij
t.v. gesprekken
1-11
Werner Herzog Festival
The Legacy
Robert Robert
Prolongaties
en reprises
Nieuwe film Amsterdams Stadsjournaal
Films van CRM
VRIJDAG 19 JANUARI 1979
FILM
TROUW/KWARTET P 6 RS15 H
Claude Lelouch heeft zich in zijn meeste films (well:
afgezien van „l'Amour avec des si" uit 1964, waarin hij de 1
door de voorgaande strenge winter geboden barre sneeuw
ijslandschappen briljant gebruikte in het kader van
psychologische thriller) doen kennen als een gladde, hani
en oppervlakkige, zeer commercieel ingestelde cineast me
mentaliteit van een mode-fotograaf, die door deze eigensct
pen een groot publiek wist te trekken. Zijn specialiteit
mooie, rijke mensen, die te allen tijde kunnen gaan en st
waar ze willen, aangezien ze kostbare vehikels tot hun
schikking hebben.
Zijn laatste film, „Robert Robert"
vormt op deze cliché-regel in zekere
zin een uitzondering: de twee Roberts
zijn eenzame, harkerige mannetjes,
de een dik en dodelijk verlegen (Jac
ques Villeret), de ander mager en vol
holle praat en vreemde vrijgezellen-
tics (Charles Denner). Hun enige
vlucht-machine is een taxi, maar
daarmee moet het brood worden ver
diend.
Ze komen elkaar tegen in het hol van
een huwelijksmakelaar (Jean-Claude
Brialy) die door middel van de com
puter kneusjes aaneen poogt te lij
men en ze worden dikke maatjes.
Voor driekwwart is de film best aar
dig, ook al sleept hij hier en daar en
worden de eigenaardigheden van
kletsmeier Charles Denner tot in het
vervelende uitgebuit. Maar iedereen
zal kunnen lachen om het geharrewar
van de sukkels met hun moeder bij
wie ze inwonen, om de handige truc
jes van de huwelijksmakelaar die
meestal tot niets leiden, vooral om de
armetierige vrijgezellenreis naar Wa
terloo, waar het sleutelspel weinig
vlees in de kuip brengt, kortom om
allerlei grapjes, typetjes en herkenba
re dialoogjes. Jacques Villeret, de
dikkerd met de weemoedige ogen,
SCHIPHOL (ANP) De Nederlandse
televisiekijkers zullen de komende
twee maanden bij persconferenties
vanuit de perskamer op Schiphol niet
de vertrouwde overzichtsfoto van
Schiphol zien maar een tableau, sa
mengesteld naar aanleiding van de
herdenking van de Unie van Utrecht.
De directie van de luchthaven Schip
hol heeft bij wijze- van uitzondering
toestemming verleend aan de stich
ting herdenking Unie van Utrecht om
een herdenkingsbord op te hangen in
de perskamer. De Utrechtse kunst- en
reclameschilder Adri de Bruijn heeft
het bord vervaardigd. Het is gelijk
aan de borden die gedurende de her
denkingsmaanden bij de invalswegen
naar de stad Utrecht zullen staan.
zorgt voor vertederende zeer m
lijke hulpeloosheid, iets wat me
deze regisseur meestal met een li
rentje moet zoeken.
Maar helaas tegen het eind wc
Lelouch' oppervlakkigheid en
drang om te épateren met vlrtuo
hem weer te machtig. Hij gaat
melen met de camera, hij verzin
onmogelijke wending om de Ro
toch op te stoten in de rijen vs
happy few (al dan niet in dro
land, ik zou het niet weten) zijn I
kruipt waar het niet gaan kan. D
niettemin is „Robert Robert'
film waarmee je Je best kunt ve
ken. Het grootste deel van de tiji
hij duurt, althans.
Amsterdam-Lei dsepleinth. en B
ADVERTENTIE
ruil
TOUTtlQMA'ü10 HJD4
FILMFESTIVAL ROTTERDd
Meerdere malen is in deze kolommen gewezen op de grt
held, waarmee filmmakers en -kijkers (maar ook schrijven
lezers) zich werpen op thrillers, die zijn doortrokken
magie en flikkeren en flitsen in een bovennatuurlijk lich
Misschien komt er, althans bij de
schrijvers en cineasten, wel wat ge-
makzucht bij, want wat is eenvoudi
ger dan het laten opdraven van een
deus ex machina of liever een satan
ex machina, die alle knopen met
bloed bedruipt en vervolgens met
bliksemstralen doorklieft. Maar er zit
toch meer achter, in tijden van onze
kerheid ach, laten we er over op
houden, welke tijd is niet onzeker.
Natuurlijk is het allemaal baarlijke
nonsens, maar sommige mensen lus
ten er desalniettemin wel pap van (ik
ook) terwijl andere er slechts een op
getrokken neus en een honende lach
voor over hebben. Tja Laten we
het walletje bij het schuurtje laten:
„The Legacy", het filmdebuut van
Richard Marquand, die roem oogstte
bij de Engelse televisie, is er weer zo
een. Kosten noch moeite zijn ge
spaard, dat moet gezegd. Camera
man Dick Bush weet elk idyllisch
Engels bospaadje een macabere toets
te geven, op de acteurs (onder andere
Katherine Ross, Sam Elliot en Roger
Daltrey) valt weinig of niets aan te
merken, het verhaal van Jimmy
Sangster zit gecompliceerd en q
nend in elkaar, Richard Marqi
toont zich in elk geval een filmei
vaart en ritme erin weet te hou
Het zou zonde zijn om van de
teveel te vertellen: hij heeft hi«
daar iets weg van Agatha Chri
„Tien kleine negertjes", maar
weer niet te veel. Het gruwelijk g
is gesitueerd in een oeroud Ei
kasteel, waar katten rondwarei
veel gasten komen, doch slechts
nigen vertrekken: (een van die
ten, een Duitser met een eng
den, is toegerust met de naam
Liebknecht, naar mijn smaak een
al te wrang grapje). Vluchten kan
meerdat ondervinden bezoe
van spookhuizen steeds opnieuw
den lijve.
In zijn soort is „The Legacy" lang
slecht, altijd fraai om naar te ki
zelfs in de griezeligheid en vol 01
wachte in- en uitgangen, zowel le
lijk als figuurlijk. Dus spek voo
bek van de liefhebbers die o
gens in Nederland lang niet zo
gezaaid zijn als in de Angelsaksi
landen.
Amsterdam- Rembrandtpleinth.,
Katberine Ross en Sam Elliot in 'The Legacy'
INTERIORS Prachtige, zeer
ernstige film van Woody Al
len, de eerste waarin hijzelf
niet de hoofdrol speelt. De ge
hele week in Alhambra I, Am
sterdam; City, Hilversum; Ti-
voli, Leeuwarden; Oscar, Rot
terdam.
DEUTSCHLAND IM HERBST
Spontane reacties van West-
duitse filmers op de gebeurte
nissen in het najaar van 1977
(moord op Schleyer, dood van
drie RAF-leden in Stamm-
helmgevangenis). De gehele
week in Carolus 2, Nijmegen.
NOVECENTO 1 2 Film vol
revolutionair elan van Berto-
lucci, over Italiaans landleven
van 1900 tot 1945. De gehele
week in Euro, Eindhoven.
DE KOMEDIANTEN Meester
lijke film van Theo Angelo-
poulos, waarin een bewogen
tijdvak van de Griekse ge
schiedenis zich weerspiegelt
in de ervaringen van een rei
zend toneelgezelschap. 24 jan.
Melkweg, Amsterdam.
L'AFFICHE ROUGE Briljan
te film van Frank Cassenti
over een verzetsgroep in de
oorlog, waarin heden en verle
den vrijwel onmerkbaar in el
kaar overvloeien. 19 jan.
C.P.N. Rotterdam.
DE MENS UIT MARMER In
drukwekkende film van An-
drzej Wajda over de speur
tocht naar een arbeider die
werd vereeuwigd en in verge
telheid verzonk. 19 en 20 jan.
Jeugd en muziek, Middelburg.
HERFSTSONATE Klassieke
film van Ingmar Bergman met
Ingrid Bergman en Liv Uil-
ma nn in de hoofdrollen. De
gehele week in Uitkijk, Am
sterdam; Uitkijk, Den Haag;
Movies, Groningen; Movies,
Utrecht; Lumlère 3, Enschede;
Select, Delft; Bijou, Hilver
sum; Studio, Leeuwarden.
UNA GIORNATA PARTICO-
LARE Ontroerende film van
Ettore Scola over twee kleine
mensen die worden vermalen
door de molens van Mussoli
ni's dictatuur, met Sophia Lo-
ren en Marcello Mastroianni in
de hoofdrollen. De gehele
week in Rivoli, Amsterdam en
Camera 2, Tilburg.
CET OBSCUR OBJET DU DÊ-
SIR Laatste film van Luis Bu-
nuel waarin de oude meester,
zoals gewoonlijk, de bourgeoi
sie een veeg uit de pan geeft.
De gehele week in Studio,
Delft.
Werkelozen aan het werk
ADVERTENTIE
De8Vi% Amro Spaarbrief '78-84.
Net als de Amro Spaarbiljetten is deze Spaar
brief een waardepapier aan toonder. Tussen
tijdse verkoop gedurende de looptijd is moge
lijk via de beurs tegen de koers van dat mo
ment. Het nominale bedrag van een Spaarbrief
'78-'84 is f 1.000,- en per 26 oktober1984 krijgt u
er f 1.625,- voor terug. Na datum van eerste
afgifte wordt het aankoopbedrag steeds iets
hoger omdat de inmiddels verstreken rente er
dan in verwerkt is. Bij de huidige koers is het
rendement ^Qi
door W. Wielek-Berg
Werner Herzog (eigenlijk
heet hij Werner Stipetié) is
een van de belangrijkste en
intrigerendste Westduitse
filmers, die bijna boven
menselijke inspanning en
groot gevaar niet schuwt
als hij zijn ideeën wil ver
wezenlijken. Zij drijven
hem naar allerlei uithoeken
van de aarde.
Voor .Aguirre, der Zorn Gottes"
trok hij naar de onherbergzame
wouden van het Amazonegebied,
voor „La 8oufrière" waagde hij
letterlijk zijn leven door naar het
eiland Guadeloupe te gaan, dat
door de bevolking was verlaten
omdat een ernstige vulkaanuit
barsting dreigde. Dat die erupüe
niet kwam. dat Werner Herzog en
zijn cameraman heelhuids terug
kwamen was stom geluk.
Herzog vereenzelvigt zich zeer
sterk met zijn filmfiguren, bijna
zonder uitzondering buitenstaan
ders, „freaks", ofwel door lichame
lijke gebreken („Auch Zwergen
ha ben klein angefangen" en
„Land des Schweigens und der
Dunkelhelt" gaan respectievelijk
over dwergen en mensen die zowel
doofstom als blind zijn) ofwel door
hun geestelijke afwijkingen of in
stelling (de legendarische zonder
ling Bruno S. heeft hij weliswaar
niet als zichzelf spelende acteur
ontdekt, dat deed Lutz Eisholz in
Bruno der Schwarze", maar wel
briljant gebruikt in „Jeder für slch
und Oott gegen Alle" en
„Stroszek").
Gesprek met Herzog
De film die Christian Weisenborn
en Erwin Keusch van en met hem
maakten, een gesprek gelardeerd
met scènes uit zijn films, draagt
de veelzeggende titel „Was ich bin
sind meine Filme" („Wat Ik ben
zijn mijn films Herzog doet zich
erin kennen als een langzaam en
bedachtzaam sprekende man, die
ondanks zijn weinig spectaculaire
optreden voortdurend weet te
boelen. En dat niet alleen door de
bijna ongelooflijke verhalen die
hij vertelt over zijn leven en werk,
maar vooral door zijn persoonlijk
heid, de bijna tastbare wilskracht
die er van hem uitgaat, gemengd
met een drang naar heroïek. Die
moet iemand wel hebben als hij,
zoals Herzog, midden In de winter
te voet van MQnchen naar Parijs
trekt, om de beroemde, zieke film
historicus Lotte Eisner, „beter te
maken" Daaruit blijkt ook zijn
affiniteit met de romantische ma
gie, hoewel hij in zijn documentai
res heel reeêl kan zijn: geen won
der dat hij zijn laatste, nog niet
vertoonde film baseerde op Mur-
nau's klassieke griezel-epos „Nos-
feratu". Een gemakkelijk man
lijkt hij niet, hij heeft iets „un-
helmlichs" als hij met zijn zachte
stem vertelt dah de Indianen, die
tijdens de opnamen van „Aguirre"
altijd geslagen bij elkaar kropen
als hoofdrolspeler Klaus Kinski
Herzog weer eens vergastte op zijn
hysterische woede-uitbarstingen
(een stuk uit zo'n scheldkannona-
de is in de film verwerkt), niet
bang bleken te zijn voor Kinski's
razernij, maar voor Herzogs zwij
gen. We geloven hem onvoorwaar
delijk en we geloven ook, dat hij
zijn hakkelende dreigement om
Kinski, die de boel erbij neer wilde
gooien, zou doodschieten en daar
na zichzelf, waar zou hebben ge
maakt Kinski geloofde het ook,
hij bleef. Het Is geen gering bewijs
van Herzogs Invloed op mensen,
dat Kinski In „Nosferatu" weer de
hoofdrol speelt.
Wie „Was ich bin sind meine
Filme" en vele films van Herzog
wil zien, kan deze en de volgende
door P. Ouwendijk
Het Ijverige, over het algemeen zeer consciëntieus werkende team van het Amsterdam
Stadsjournaal heeft een nieuwe 33 minuten durende film uitgebracht, over een historisch
Amsterdam project Het Bosplan.
Het is de tweeëntwintigste film van
het team. dat in 1974 met zijn produk-
ties Is begonnen. Het betekent dat er
gewerkt is met een gemiddelde van
vier tot vijf films per Jaar. Een op zich
al respectabel aantal. Maar de bete
kenis van een onderneming als het
Amsterdams Stadsjournaal moet
niet in de eerste plaats afgemeten
worden aan de kwantiteit Het gaat
niet om informatie over zoveel moge
lijk zaken, de Informatie dient als
zondanig belangwekkend genoeg te
zijn om er een film aan te besteden.
Stadsjournaal heeft zeker niet altijd
aan deze els beantwoord, wat ge
zien het concentratiepunt van waar
uit er gewerkt wordt begnjpeujK u».
Het concentraüepunt ls, zoals uit de
naam van het Journaal blijkt, Am
sterdam. En leder die een bijzondere
plaats of zelfs een gewest als concen
tratiepunt kiest stelt zich bloot aan
het risico van een provincialisme. En
ook Amsterdam als provincialisme
aangedragen door de typisch Amster
damse aspecten, maar door het histo
risch informajtieve, dat ln de film
verwerkt ls. Met de aanleg van het
„Amsterdamse Bos" is omstreeks
ls en blijft—alls het dan Amsterdam 1935 begonnen, met het graven van
als provincialisme een marginale de Bosbaan (nog steeds in gebruik
aangelegenheid. Er zijn door Stads- voor roeiwedstrijden), met daaraan
Journaal zeker films gemaakt binnen annex het planten van jonge bomen,
het raam van dat provincialisme,
maar ln de meeste gevallen ls toch De burger van tegenwoordig beweegt
alleen maar een Amsterdams kader zich door het gebied met nauwelijks
gebruikt voor informatie over een rul- besef van wat er bijna een halve eeuw
mer menselijke zaak. Dat verdient geleden is gepresteerd. In werkver-
waardering. al kan zeker de vraag •schaffing. Het fraaie natuurgebied is
gesteld worden of de groep niet een
weidser armslag moet nemen.
Het belangwekkende van „Het Bos
plan" wordt niet ln de eerste plasts
uit de handen gekomen van mensen,
die met werk werden „bedeeld". Uit
reacties van mensen, die met per
soonlijke herinneringen aan deze „ar-
beids-bedeling" de film zagen, blijkt
dat het oude zeer van een dergelijke
bejegening niet is vergeten. Volgens
de officiële plannen was het werk
bedoeld om de werkelozen uit de cri
sisjaren weer „arbeidsvreugde" terug
te geven. Maar ze moesten voor die
vreugde wel zelf betalen de gelde
lijke beloning was karig en wie op zijn
stukken stond in zijn eis van een
enigszins redelijke bezoldiging (een
bezoldiging die in haar redelijkheid
nog aan de zeer bescheiden kant was)
kon opkrassen. Zelfs de steun werd
ingehouden.
Het team van het Journaal heeft
terecht voor zijn film geen opge
legd polemische stijl gekozen. Het
zou een polemiek zijn geworden over
dingen uit het verleden. En een derge
lijke polemiek is weinig zinvol. Maar
het grievend menselijke aspect aan
een „arbeids-bedeling" is wel degelijk
ln de informatie verwerkt. Daardoor
is de film meer geworden dan een
provincialisme over een particulier
stadplan.
maand terecht bij filmhuizen ln
Amsterdam („Sfaffy"); Rotterdam
(„Filmhuis Gouvernestraat");
Groningen „Filmhuis Liga '68" en
„Filmclub Nassauplein"; Delft
„Filmhuis"; Dordrecht ,,'t Spui
gat"; Utrecht „*t Hoogt" en Alk
maar „Filmhuis". Vertoond wor
den „Stroszek"; „Jeder für slch
und Oott gegen Alle"; „Lebenszei-
chen"; „La Soufrière"; „How
much Wood would a woodchuck
chuck"; „Die Wegenden Artze von
Ostafrika"; „Die grosse Extrase
des Blldschnitzers Steiner; „Land
des Schweigens und der Dunkel
helt"; „Herz aus Glas"; „Aguirre,
der Zorn Gottes" en bovendien
..Bruno der Schwarze" van
Lutz Eisholz.
Werner Hertog
In het Leidsepleintheater, dat nog bomvoller was dan anders
(doch daarover niet meer) werden wederom films vertoond die
gesubsidieerd waren door CRM: „Gas Station Art and Cultu
re" van Bruce Gray en Frans van Barschot en „Geen ontbijt
vandaag" van Anne-Marie Prins.
De eerste is een gezellige verzameling
kiekjes van allerhande rariteiten, die
de automobilist (en hij alleen, van
daar de Utel) langs de wegen van
Amerika kan tegenkomen. Vreemde
kleine museumpjes; bizarre beelden,
meestal van de Grieken afgekeken;
hulzen van legendarische gangsters
die al dan niet naar een opvallend
plekje zijn verplaatst; hele opvoerin
gen van Wild West-scènes uit het da
gelijks leven met de nadruk op de
terechtstelling van paardedieven, zo
koddig dat het niets griezeligs heeft
en dergelijke kinderlijkheden meer.
Erg aardig en boelend.
Anne-Marie Prins graaft heel wat die
per. Rond het feit dat een psychiatri
sche patiënte van een verpleegster te
horen krijgt „Geen ontbijt vandaag"
bedrijft ze een spel met de angst voor
de electro-shock: ze gaat zich ver
stoppen, niet zozeer voor anderen als
wel voor zichzelf, ze boort zich dieper
in de isolatie.
De film ls knap gemaakt, Theo van de
Sande houdt zijn fotografie geraffi
neerd ln grijze, vale tinten (behalve
als herinneringen opkomen aan het
leven buiten de Inrichting), alles is
koel en clean en uiterst gestileerd,
zodat de gedachte aan fantasie, aan
spel. hoe extreem en buitenissig ook,
geen seconde bij me opkwam. Van
daar misschien, dat „Geen ontbijt
vandaag" mijn kouwe kleren niet
raakte, van me afdroop als water
langs een plasUc regenjas. Nee. dat ls
niet helemaal waar: Mariene Die-
trlchs „Ich bin vom Kopf bis Fuss auf
Liebe eingestellt" ontroerde me als
contrapunt in deze context wel dege
lijk.
Scène uit „Geen ontbijt" een film van Annemarie Prins.
Nieuwe museumdirecteuren
DEN HAAG (ANP) Staatssecreta
ris O. C. Wallis de Vries van CRM zal
dr. H. D. Schneider (39) uit Oegst-
geest voordragen voor benoeming tot
directeur van het Rijksmuseum van
Oudheden te Leiden.
Dr. Schneider is
sinds 1968 conservator voor de Egyp
tische afdeling van het museum. Hij
studeerde geschiedenis der oudheid
en Egyptische archeologie ln Lelden
en Cairo. Dr. Schneider volgt prof. dr.
A- Klasens op.
Hoofddirecteur dr. S. H. Levie van
het Rijksmuseum Vincent van Gogh
te Amsterdam heeft drs. J. van der
Wolk (33) voor benoeming tot direc
teur van het museum voorgedragen.
Drs. Van der Wolk trad in 1971 in
dienst bij het Museum Boymans-Van
Beuningen te Rotterdam. Hij stu
deerde kunstgeschiedenis in Utrecht.
DE PROGRAMMAKRANT
VANAF MAANDAG GRATIS
VERKRIJGBAAR BIJ FILMHUIZE
OPENBARE BIBLIOTHEKEN E^
VV.V.-THEATERBESPREEKBURC
VOORVERKOOP VANAF
MAANDAG BIJ V.V.V.-THEATER
BESPREEKBURO'S EN KASSA
VAN DE LANTAREN.
DAGELIJKS VAN 12-17 UUR,
OOK TELEFONISCH: 010-36499
