allaghan: code voor
posten bij stakingen
Sprinkhanenplaag is 'onderontwikkeling'
ffog steeds strijd
delen Cambodja
Pessimisme in Iran
y
Joden in Iran bang
voor hun toekomst
NIEUWSNET
VANAF 7 FEBRUARI IN DE KIOSK.
OORDEEL ZELF.
reinstalling verlamt verkeer Engeland
J erzet tegen oud bewind begon in 1975
nieuwsnethoofdredacteuriacoues den boer
in een artikel van perk sauer.
Groene Amsterdammer 8 november.-
„Buitenlandse nieuwsmagazines
hebben een gigantische staf.
Daar kunnen wij niet aan tippen.
Maar door een goede organisatie
en efficiënt werken moet toch een
goed produkt te maken zijn."
het eerste nieuwsmagazine van nederland.
Communistisch Portugal
wil naar de stembus
NSDAG 17 JANUARI 1979
BUtTENLAND
TROUW/KWARTET
LONDEN (Reuter. UPI. AFP. DPA.
'i Terwijl miljoenen Britten van-
laijpge de nationale treinstaking niet of
iwelijks op hun werk konden ko-
ji heeft premier James Callaghan
èkteren de blokkade door postende
tkers van havens en fabrieksterrei-
n veroordeeld en aangekondigd
t er op zeer korte termijn een niet
n.pidende gedragscode voor het pos-
i komt.
laa
ai] jlaghan hield tijdens het spoedde-
laj t in het Britse parlement vast aan
- voornemen niet de noodtoestand
te kondigen en onverdroten door te
an met de strijd tegen de geldont-
larding. De premier noemde de si-
jatie voor handel, industrie en werk-
legenheid „ernstig". Daarom zal ie-
tre dag opnieuw worden bekeken ol
t afkondigen van de noodtoestand
toevoer van voedsel en grondstof
fen kan verbeteren. Op het ogenblik
is daar. volgens Callaghan geen spra
ke van. De Britse regering is van plan
de laagstbetaalden buiten het loon-
beleid niet meer dan vijf procent
verhoging te houden. De staats-
prijzencommissie krijgt meer be
voegdheden om de prijzen binnen de
perken te houden.
Margaret Thatcher, de Britse opposi
tieleider, trok onder luide aanmoedi
gingen van haar fractie van leer tegen
de vakbonden. We hebben de macht
van de bonden en de invloed van
links daarin lange tijd zien toenemen.
Dit land wordt onderhand geregeerd
door stakingscomité's, aldus That
cher. Zij noemde het tekenend voor
de houding van de Labourregering
dat er niet harder wordt opgetreden
tegen de stakers.
Zul
ANGKOK (Reuter, UPI, AP, AFP) Soldaten van het
uwe Cambodjaanse bewind en van de verdreven regering-
Pot zijn in het noordwesten van het land en in de
jiststreek nog steeds met elkaar in gevechten gewikkeld.
tc
i me
's lilar
ïide groepen vochten om het beheer
eit n het eiland Koh Kong, vlak onder
Cambodjaanse kust. Tot nu toe is
1 in ervan uitgegaan dat het eiland
ïd« handen was van Pol Pots militai-
°-0 L De aanval van de soldaten van
t nieuwe bewind werd gedaan met
im twintig schepen.
isterse diplomaten in Thailand me-
n dat er in het noordwesten van
mbodja -hevig weerstand wordt ge-
den aan de acties van de door
etnam gesteunde troepen van het
euwe bewind. In de Thaise grens-
aats Aranyaprathet wordt nog re-
lmatig het geluid opgevangen van
tillerie- en mortiervuur. Niets wijst
Dp dat het nieuwe bewind vorderin-
d maakt.
Thaise eerste minister Kriangsak
manand heeft Vietnam gevraagd
meer troepen naar de grens met
iland te sturen. Volgens de pre-
er heeft Vietnam gezegd dat het
h houdt aan een vorig jaar septem-
uitgegeven communiqué, waarin
ngkok en Hanoi verklaren eikaars
ifhankelijkheid en territoriale in-
riteit te zullen eerbiedigen en geen
iversieve acties tegen elkaar te on-
nemen.
woordvoerder van het nieuwe
'ykind in Phnom Penh heeft ver-
ard dat het verzet tegen het wrede
ime van Pol Pot al in 1975 is ont-
an. Ros Samay. de secretaris-ge-
aal van het Kampuchaanse Vere-
f: [de Front voor Nationale redding.
in een vraaggesprek met het Fran-
communistische dagblad l'Huma-
i( dat de strijd begon toen men de
isdadige politiek" van de Rode
jjj mers ging voelen.
idiozender
radiostation, dat waarschijnlijk
mit China opereert, is gisteren
in zenden als spreekbuis van de
dreven regering. Deskundigen me-
dat „de stem van democratisch
mpoetsjea" in stijl erg veel lijkt op
negen dagen geleden uit de lucht
cJ dwenen zender van Phnom Penh.
ia Sowjet-Unie heeft gisteren meege-
13 ïld dat zij haar veto tegen de reso
lutie van de Veiligheidsraad over
Cambodja heeft uitgesproken omdat
die resolutie de werkelijke situatie in
het land niet weergaf. Het officiële
persbureau Tass gaf niet aan dat de
resolutie waarin slechts het vertrek
van buitenlandse troepen uit Cam
bodja werd gevraagd een compro
misvoorstel was geweest van niet-
gebonden derde wereldlanden. Mos
kou heeft verder een scherpe aanval
gedaan op de Verenigde Staten en
China vanwege hun bemoeienis met
het conflict in Indo-China.
De staking van de treinbestuurders
heeft grote verkeersopstoppingen
veroorzaakt in en rond alle grote ste
den in Engeland. In een poging toch
nog op tijd op hun werk te komen
vertrokken sommige forensen al bij
het aanbreken van de dag.
Om zes uur 's morgens waren de
toegangswegen al bijzonder vol en
het verkeersaanbod lag vijftig pro
cent hoger dan normaal, aldus de
Engelse automobielvereniging. Vele
werknemers kwamen soms uren te
laat op hun werk en een paar hon
derdduizend Britten probeerden het
niet eens en bleven thuis.
De 24-uursstaking zorgde ook voor
extra problemen bij het goederen
transport, dat door de staking van de
vrachtwagenchauffeurs al vijf dagen
praktisch stil ligt. De treinbestuur
ders staken voor een loonsverhoging
van tien procent. Morgen volgt de
tweede algemene staking en de be
stuurders sluiten niet uit dat dergelij
ke acties ook de komende weken wor
den gehouden.
De stakende vrachtwagenchauffeurs,
die 22 procent loonsverhoging eisen,
hebben op de waarschuwing van de
Engelse industrie dat tegen het einde
van de week meer dan een half mil
joen werknemers zullen worden uit
gesloten, gereageerd met een ver
scherping van hun blokkades. Bij fa
brieken, opslagplaatsen, havens en
vliegvelden verscherpten zij hun ac
ties om te verhinderen dat goederen
worden vervoerd.
British Leyland heeft verklaard dat
tegen het einde van de week 25.000
arbeiders zullen worden uitgesloten
wegens- gebrek aan grondstoffen. De
Britse staalindustrie liet weten dat de
produktie al met een vijfde is terug
gelopen. In de textielsector wordt
aangekondigd dat 40 tot 50.000 men
sen aan het einde van de week zonder
werk zullen komen te zitten wegens
gebrek aan wol en katoen. De boeren
klagen dat zij, ondanks beloften van
de vakbonden, te kampen hebben
met een tekort aan veevoer. De kran
ten zullen als de stakingen nog lang
duren wegens gebrek aan papier en
inkt niet meer kunnen verschijnen.
door James Oorsey
TEHERAN Aan de viering van het begin van de sabbath in
de Masjadi synagoge in Teheran nemen bijna alleen mannen
deel. „Onze vrouwen en kinderen hebben we al naar het
buitenland gestuurd, de Verenigde Staten en Israël," zegt de
voorzitter van de Joodse gemeenschap.
Joden zijn verdacht in Iran. Er wor
den halve feiten, vermoedens en ge
ruchten verspreid om de betrokken
heid van Israël bij de Iraanse crisis te
bewijzen. Hoe onlogisch deze bewe
ringen ook zijn, voor veel Iranezcn zit
er toch logica in. Israël heeft er alle
belang bij om de regering die Israël
geen olie meer wil leveren en de Pa
lestij nen wil gaan steunen ten val te
brengen. De politie en de geheime
dienst (SAVAK) zullen de Israëli's
hierbij zonder twijfel van dienst zijn,
aldus deze theorie.
Veel Joden willen nu weg uit Iran.
„Wij moeten ervoor zorgen dat we zo
snel mogelijk weg komen, zolang het
nog kan. Straks krijgen Joden geen
paspoorten meer." aldus een voor
aanstaand lid van de Joodse gemeen
schap in Iran. Een Joodse zakenman
vertelt dat hij bang is. Hij wil Iran wel
verlaten maar dat kan niet zo maar:
„Ik heb veel bezittingen in dit land.
De banken zijn dicht. De economie
ligt op haar gat. Ik kan niet zo maar
alles wat ik heb opgebouwd hier ach
terlaten. Ik moet eerst mijn zaken in
orde kunnen brengen."
£en soldaat van het Iranese leger kust de voeten van de sjah
als deze samen met keizerin Farah Dibah naar het vliegtuig Samenzwering
loopt, dat hem naar de Egyptische stad Asoean zou brengen.
Het gebaar ontlokte de keizerin nog een glimlach.
Vervolg van pagina 1
De vraag die nu iedereen in Teheran
bezighoudt, is of het mogelijk zal
blijken e zijn om een oplossing voor
de politieke crisis in het land te vin
den binnen het kader van de Iranese
constitutie. De kansen op een constu-
tionele oplossing lijken bijzonder
klein. Voorwaarde hiervoor is dat de
sjah van gedachten verandert en af
stand doet van de Pauwentron of dat
de in Parijs in ballingschap levende
ADVERTENTIE
Ayatollah Khomeini zich bereid ver
klaart een regering binnen het huidi
ge politieke stelsel te gedogen.
Beide voorwaarden lijken op dit
ogenblik onrealistisch. Bij zijn ver
trek gaf de sjah te kennen dat hij
geen afstand doet van de troon. In
Parijs veroordeelde Khomeini op
nieuw het bewind van Bakhtiar als
illegaal. Khomeini heeft een islamiti
sche raad opgericht die als tegenhan
ger tot de regentenraad moet dienen,
die formeel de functies van de sjah
tijdens diens afwezigheid zal overne
men. Khomeini s islamitische raad
moet de mogelijkheden bestuderen
van de vorming van de voorlopige
regering in Iran. Deze voorlopige re
gering moet een door het volk geko
zen raad oprichten die een nieuwe
grondwet dient goed te keuren. Ver
volgens moeten er volgens Khomeini
in Iran vrije verkiezingen worden ge
houden.
In kringen van het keizerlijke paleis
meent men dat goed beseft moet wor
den dat het de sjah was die de strijd
krachten tot nu toe in toom gehou
den heeft. Herhaaldelijk drongen mi
litairen bij hem aan om hardhandig
op te treden en herhaaldelijk zou hij
hebben geweigerd, omdat dit een te
rugkeer naar de oude tijden zou bete
kenen. Kringen van het keizerlijke
paleis waarschuwen dat met name de
luchtmacht, de SAWAK. Iraans ge
heime dienst, en de leden van de
keizerlijke wacht uiterst zenuwachtig
zijn. Dit ondanks de scènes van ver
broedering tussen het leger en het
volk gisteren in de straten van
Teheran.
In de komende dagen zal moeten
blijken dat het vertrek van de sjah
voor Bakhtiar als een bliksemafleider
zal kunnen dienene.
In een televisie- en radiotoespraak
drong Bakhtiar gisterenavond bij het
volk aan om in deze moeilijke tijden
de gemoederen rustig te houden. Nu
de grootste steen des aanstoots uit de
weg is geruimd, zou de drang bij
gematigde tegenstanders van de sjah
om naar een normaal leven terug te
keren groter kunnen worden. Nu al
zijn er tekenen van een splitsing tus
sen de gematigde en extreme reli
gieuze leiders.
Veel Iranezen geloven dat de Israëli's
even betrokken zijn bij de huidige
crisis in Iran als bij de oorlog in
Libanon. Premier Bakhtiar liet in het
Iranese parlement weten dat er spra
ke was van een „grote internationale
samenzwering tegen Iran." zonder die
uitspraak verder toe te lichten. Wel
liet de premier even verderop in zijn
toespraak weten dat Israël en Zuid-
Afrika in de toekomst niet meer op
olie uit Iran hoeven te rekenen. De
vooraanstaande geestelijke leider in
de stad Qom, ayatollah Sjarlat Mada-
ri, meent dat er in Iran „onbekende
terroristen" aan het werk zijn. Het
duidelijkst is de nog steeds in Parijs
verblijvende ayatollah Khomeini:
„Agenten van het fascistisch zionis
me" wroeten in de Iraanse samenle
ving.
Zo'n uitspraak van Khomeini gaat
erin als koek. Het was immers de
Israëlische geheime dienst Mossad
die in samenwerking met de Ameri
kaanse CIA de SAVAK, de geheime
dienst van de sjah opzette. Geen in
stelling in Iran is zo gehaat als deze
SAVAK. Gebouwen van deze organi
satie worden in brand gestoken. Wie
ervan verdacht wordt lid te zijn van
de SAVAK is zijn leven niet zeker.
Na een bericht in het Iranese dagblad
Ettela, dat vorige week vliegtuigen
vol Israëli's op het vliegveld Merha-
bad bij Teheran aankwamen, weiger
den de verkeersleiders, die zich be
reid verklaarden tot een hervatting
van hun werkzaamheden, nog langer
vluchten van de Israëlische lucht
vaartmaatschappij El Al af te hande
len. Een Iranese journalist vertelt dat
hij een auto met aan het stuur een
man met een lichtbruine huid. duide
lijk geen Iranees, het bureau van de
SAVAK in het centrum van Teheran
heeft zien binnenrijden. De verzwe
gen conclusie van de man ligt voor de
hand: het was een Israëli. Telkens
weer vertellen Iranezen je dat de Is
raëli's Iran in een tweede Libanon
willen veranderen.
Ayatollah Talaghani, een van de
voornaamste religieuze leiders in Iran
die als de vertegenwoordiger van
Khomeini wordt gezien zegt dat de
naar schatting tachtigduizend Joden
in Iran niets hebben te vrezen „Her
haaldelijk hebben Khomeini en ik de
Joden laten weten dat ze hier veilig
zijn. Duizenden jaren woonden de
Joden in vrijheid en veiligheid in Iran
cn dat zal zo blijven. Ons gaat het om
Israël en niet om de Joden. Boven
dien hebben de Joden hun steun aan
de revolutie bekend gemaakt."
Tekenen
De mooie woorden van de ayatollah
ten spijt zijn de Joden bang. De teke
nen aan de wand spreken voor zich
zelf. Anti-Israël betekent voor hen
anti-Joods. Een in omloop gebrachte
boodschap die aan Khomeini wordt
toegeschreven om niet meer bij Jo
den te kopen en Joden als gijzelaars
vast te houden totdat het Palestijnse
vraagstuk is opgelost heeft de zaken
er niet veel beter op gemaakt. Dat
Khomeini de verantwoordelijkheid
voor dat bericht heeft ontkend, doet
daaraan niet veel meer toe of af.
Isaac Lallace heeft het allemaal wel
gezien. Als driejarig kind verloor hij
zijn rechten al bij de Russische revo
lutie. Na jaren in de Verenigde Staten
te hebben gewoond kwam hij 22 Jaar
geleden naar Iran. waar hij met een
Jodin trouwde. „Wie het gedonder
niet ziet aankomen, is blind." zegt hij.
„Israël moet de mensen terughalen
straks is het te laat."
Van onze correspondent
LISSABON De Portugese Communistische Partij heeft
zich gisteren op het standpunt gesteld, dat het parlement
ontbonden en vervroegde verkiezingen gehouden moeten
worden.
De communisten wijzen erop dat
voor de vorming van het kabinet
Mota Tinto, president Eanes van de
politieke partijen een meerderheids-
steun voor diens kabinet had geëist.
De partijen die de regering zouden
steunen zouden binnen afzienbare
tijd een coalitie moeten vormen.
De communistische partij vindt nu
dat als deze coalitie niet op korte
termijn gevormd wordt, Eanes zijn
beloften moet nakomen en het parle
ment moet ontbinden. Een coalitie
van de twee conservatieve partijen,
die Mota Tinto steunen lijkt Intussen
zo goed als uitgesloten, zolang de
socialisten, die zich als oppositiepar
tij beschouwen, daar niet aan mee
doen. De communisten zetten presi
dent Eanes onder druk op een mo
ment, dat ook weer uit de conserva
tieve hoek kritiek op Eanes wordt
geuit.
Aanleiding van deze kritiek was de
weigering van Eanes op het afgelopen
week gehouden congres van Portuge
se ondernemers te verschijnen. Eanes
stuurde slechts een vertegenwoordi
ger. De beweging om herziening van
de grondwet baart de communisten
ernstige zorgen. „Wanneer deze her
ziening zich verwezenlijkt zoals de
sociaal-democratische partij en ande
re reactionairen willen is er in feite
sprake van een staatsgreep", aldus
het gisteren verschenen communiqué
van de PCP
ior Nico Kussendrager
Pant indien gij weigert mijn volk te laten gaan, dan zal ik morgen
rinkhanen in uw gebied laten komen; zij zullen de oppervlakte van het
id bedekken, zodat men het land niet zal kunnen zien; zij zullen de
>t, het overgeblevene, dat u nog uit de hagelbuien gespaard is afvreten,
alle bomen die op uw veld groeien, afvreten".(Exodus 10, vers 4 en 5).
ter hoog. Een schip in de Indische Oceaan
voer eens driehonderd kilometer lang in één
zwerm sprinkhanen.
En als de schade op het ogenblik in onze,
westerse ogen. nog wel meevalt, moet wel
bedacht worden dat voor een kleine boer in
de Derde Wereld één oogst het verschil kan
zijn tussen leven en dood.
rinkhanenplagen zijn duidelijk niet van
ndaag of gisteren. Verschillende malen
rdt in het Oude Testament gewag ge
lakt van de vraatzucht van de insekten.
langs waarschuwden deskundigen van
FAO. de voedsel- en landbouworganisa-
5 van de Verenigde Naties, dat de sprink-
nenplaug die grote delen van de Derde
reld teistert, nog zeker een jaar zal aan-
ïden. De meer dan 2400 ton insecticiden
vorig jaar in tien verschillende landen
en de sprinkhanen werd gebruikt, heeft
nig geholpen.
zestien Jaar op de terugtocht te zijn
"eest, rukt de sprinkhaan weer op, stel-
i de FAO-experts vast. Vooral Soedan,
Hoorn van Afrika (Ethiopië en Somalië)
andere kustgebieden van de Rode Zee
zwaar getroffen. Maar sprinkhanen-
nnen zijn gezien van Zuidwest-Azië tot
Afrika. En als we niet oppassen, aldus
deskundigen van de voedsel- en
dbouworganisaties, dan zitten de sprink-
ien binnen een jaar van de Himalaya tot
de Atlantische Oceaan, van Turkije tot
Tanzania.
Bnbevelingen
tuurlijk komen FAO-deskundigen niet
«n om alleen maar vast te stellen, dat
is van een sprinkhanenplaag. Nee. ze
deden ook aanbevelingen om de sprinkha
nen weer terug te dringen, zoals.
een veel grotere inzet bij de bestrijding
dan de afgelopen jaren het geval was. en dat
in ieder geval volhouden tot juni 1979;
onmiddellijk melding maken van nieuwe
zwermen, en niet, uit prestige overwegin
gen, of wat dan ook, wachten totdat het te
laat is; en
laten weten aan het FAO-hoofdkwartier
in Rome hoeveel schade de sprinkhanen
hebben aangericht.
Wat een drukte om dat kleine springertje
dat sprinkhaan heet. Wie echter één keer
heeft gezien wat een zwerm sprinkhanen
heeft aangericht, snapt waarom de FAO zo
ongerust begint te worden, en zo paniekerig
doet Waar een zwerm vraatzuchtige trek-
sprir.khanen op velden en bomen neer
strijkt, blijft geen blaadje of sprietje meer
over.
Een beetje zwerm kan binnen een etmaal
10.000 ton voedsel verslinden, wat met zo
verwonderlijk is als je weet dat een sprink
haan van 2 of 3 gram binnen een dag één tot
twee keer zijn eigen gewicht opvreet. Grote
zwermen kunnen ettelijke vierkante kilo
meters groot worden, en anderhalve kilome
Broedplaats
Een oorzaak van de nieuwe sprinkhanen
plaag de eerste sinds zestien jaar is
schrijnend genoeg de regenval op het Ara
bisch Schiereiland, en in de Hoorn van
Afrika. Daardoor ontstonden genoeglijke
broedplaatsen voor de sprinkhanen, waar in
de woestijn een beetje begroeiing is, nestelt
zich de woestijnsprinkhaan, die profiteert
van de nachtelijke dauw. Zodra in de dalen
door wat meer neerslag een wat weelderiger
begroeiing ontstaat, waar 't 's nachts min
der koud wordt dan in de erst van de
woestijn, is de sprinkhaan erbij.
En dan gaat de vermenigvuldiging van het
beestje zo hard dat de uitdrukking „bij de
konijnen af' een grove onderschatting is.
Eén wijfje legt driemaal rond de honderd
eieren, en zelfs als maar een deel van de
sprinkhanen overleeft, ontstaat binnen de
kortste keren een zwerm van ettelijke mil
joenen.
Bestrijding
En die kan zich razendsnel verplaatsen,
meeeedreven in de wind. Vocht is dus een
levensvoorwaarde voor de sprinkhaan, en
het lijkt ook niet helemaal toevallig dat op
de zevende plaag uit Exodus (de hagel), de
achtste (sprinkhanen) volgde.
Zwermen sprinkhanen zijn niet of nauwe
lijks te bestrijden, zodat alle aandacht
wordt gericht op het opsporen var. de
broedplaatsen. Vanuit de lucht en vanuit de
ruimte wordt vastgesteld, waar in aanleg de
sprinkhanen zich kunnen gaan nestelen, cn
daar moet actie ondernomen worden. Moei
lijkheid op het ogenblik is dat door het
uitblijven van een sprinkhanenplaag gedu
rende zestien jaar, de bestrijders op hun
lauweren zijn gaan rusten.
Daarbij komt, dat in het brandpunt van de
huidige plaag, de Hoorn van Afrika, ver
schillende oorlogen tegelijk woeden. Rege
ringen daar hebben wel wat anders aan hun
hoofd dan het bestrijden van sprinkhanen,
en dat is één van de bijkomende redenen
dat het zover heeft kunnen komen. Van
bovenaf vastgestelde verdachte plekken
moeten door deskundigen worden bezocht;
oorlogvoerende landen voelen daar weinig
Bovendien is er. zoals zo vaak bij dit soort
zaken, lang niet genoeg geld beschikbaar.
De sprinkhaancontrole-organisatie voor
Oost-Afrika (DLCOEAt bijvoorbeeld heeft
een begroting van 7 miljoen gulden per Jaar.
terwijl de sprinkhanen jaarlijks voor hon
derden guldens schade kunnen aanrichten.
Met wat geld en politiek evenwicht zou aan
duizenden jaren van teistering door sprink
hanen een einde kunnen komen. Ook een
sprinkhanenplaag is een vorm van onder
ontwikkeling; voorkomen is beter dan be
strijden.
