PSP en het RD in een
kerkgeschiedenisboek
Bisschop Gijsen
verbiedt deelname
aan kerkdienst
W oonwagenbewoners
en huisbewoners
Over de mens tussen Jeruzalem en Athene
Trouw
Wegen blijven glad
Oecumenische manifestatie
Conferenties
Kaartenactie tegen abortuswet
Verdrag tegen discriminatie gevraagd
WOENSDAG 17 JANUARI 1979
KERK
TROUW/KWARTET
Botsingen in het hele land
nimtict* - O, wi« .o. -- v.
In 1972 verscheen de eerste
druk van Otto J. de Jong's
„Nederlandse Kerkgeschiede
nis" en dat was een gebeurte
nis van zo'n belang, dat het de
moeite waard is, nog eens de
aandacht op dit boek te vesti
gen, nu in 1978 de tweede
druk is uitgekomen.
In deze tweede uitgave la het boek
hier en daar wat herzien, maar deze
wijzigingen zijn. voorzover wij die
constateerden, nergens van ingrij
pende aard Verder is de geschiedenis
acht bladzijden dikker geworden.
Eindigde het eerste boek ln 1971, nu
is de kerkgeschiedenis doorgetrok
ken tot eind 1976. Een knappe samen
vatting overigens van de turbulente
gebeurtenissen van de Jaren zeventig.
De boekenlijst achterin is veel uitge
breider en geschikter geworden.
De auteur is bij de eerste druk al van
alle kanten lof toegezwaaid voor zijn
levendige verteltrant. Moeilijke woor
den heeft hij zoveel mogelijk verme
den of uitgelegd. De Jong zegt zelf
van zijn boek in het „Voorbericht":
„Dit boek wil laten zien. waar. hoe en
wanneer de bijbelse boodschap heeft
Ingewerkt op de Nederlandse geschie
denis."
Het gaat hem dus niet om de geschie
denis van een kerkelijke denomina
tie, ook niet om een optelsom of sa
menvatting van alle kerken, maar om
door L. M. P. Scholten
de Nederlandse geschiedenis voorzo
ver de bijbelse boodschap daarop
heeft Ingewerkt.
Hij sluit zich daarin aan bij Karl
Barth. die in 1962 de kerkgeschiede
nis omschreef als het „stuk wereldge
schiedenis. dat door de bijbelse bood
schap is gevormd".
Kerkgeschiedenis heeft gauw de nei
ging apologetisch te worden: de kerk
historicus probeert het goed recht
van zijn eigen kerk te staven met de
historische feiten.
De geschiedschrijving spitst zich dan
toe op de geschiedenis van de lande
lijke organisatie van de kerk. de ont
wikkeling van de leer. vooral de leer-
geschillen krijgen de aandacht en de
toenemende verdeeldheid, kortom de
kruispunten en de wissels. De be
schrijving van de reis rept zich van
wissel naar wissel.
Gewone leven
Zulke kerkgeschiedschrijving heeft
ook haar goed recht, maar het is
duidelijk niet die van De Jong. Toch
is hij bepaald niet de koele, afstande
lijke cleane wetenschapsman ge
worden.
Maar terwijl hij de leer en de organi
satie niet vergeet, gaat zijn belang
stelling daarnaast vooral ook uit naar
het leven van de gemeenschap; hoe
werkte de bijbelse boodschap pak
weg in de dertiende eeuw nu door
in de eredienst, in de kunst, in de
maatschappij, in het gewone leven
van alledag.
Zo kan het gebeuren, dat in die laat
ste acht bladzijden van deze kérkge-
schiedenis ook verteld kan worden
van de oprichting van het Reformato
risch Dagblad en de komt van de
PSP. de intocht van de Surinamers
en de Zuidmolukse gijzelingsacties.
En toch is De Jongs boek geen „Ge
schiedenis van het Christendom" ge
worden (de term waarmee dit vak nog
altijd in de Wet op het Wetenschap
pelijk Onderwijs wordt aangeduid).
Want de kerk blijft het centrum van
het verhaal, waarin en waarom alles
zich voltrekt.
Pelgrimage
De kerk, niet de kerken. De kerk. dat
eigenaardig verschijnsel in de Neder
landse samenleving niet te om
schrijven dat begon met die eerste
Romeinse militairen en handelslui
die christen moeten zijn geweest.
Wie eenmaal f 49,45 heeft neergeteld
voor het boek van De Jong. zal het
niet erg vinden, daar nog f 12,50 bij te
leggen voor „Riskante pelgrimage"
van C. Snelder. Dit is een veel be
knopter boek. de neerslag van een
win tercursus, en het pretendeert dan
ook niet meer dan dat enkele grote
lijnen getrokken worden door de
kerkgeschiedenis (niet alleen van Ne
derland, maar algemeen).
Het is leerzaam, dit boekje naast het
grote van De Jong te lezen, omdat het
geschreven is door een r.-k. priester,
die dat met al zijn sympathie voor
bepaalde verschijnselen in het pro
testantisme nog best weten wil
ook.
Snelder heeft wel een duidelijke ten
dens, die ln de laatste alinea van zijn
boek tevoorschijn komt: Wie van de
kerkgeschiedenis heeft kennisgeno
men. zal niet gauw meer zeggen, dat
het er nu slecht voorstaat met de (r.-
k.) kerk.
Zij heeft veel grotere crises gekend op
de keerpunten der geschiedenis. Iede
re eeuw leek haar ondergang onver
mijdelijk. Innerlijk is de kerk zo zel
den zo gaaf en vrij geweest als nu.
Vroeg of laat zal onze vermoeide en
soms pessimistische wereld gretig ge
hoor geven aan haar eeuwenoude
boodschap van hoop, dat Jezus Chris
tus en zijn koninkrijk de enige toe
komst zijn van de mensheid."
De argumenten, die de schrijver voor
zijn hoop aandraagt, zijn niet alle
maal overtuigend, zeker niet wanneer
hij de wijze waarop paus Paulus in
1965 in de vergadering van de Vere
nigde Naties in New York werd ont
vangen, ziet als „bewijs dat het op
perste politieke wereldorgaan en de
ethische waarde van het wereld-chris
tendom erkent".
Dan kunnen we ons voor de toekomst
van de kerk toch meer vinden in de
citering van zondag 48 van de Heidel-
berger catechismus (de verklaring
van de bede Uw Koninkrijk kome),
waarmee De Jong zijn boek besluit
Dr. Otto J. de Jong, Nederlandse
Kerkgeschiedenis, tweede herziene
en uitgebreide druk, 464 biz^ f 49,50.
Uitgave Callenbach, Nijkerk.
C. Snelder, Riskante pelgrimage, 120
blz., f 12,50. Uitgave Gooi en Sticht,
Hilversum.
Van een onzer verslaggevers
MAASTRICHT Bisschop Gijsen van Roermond heeft de
rooms-katholieken in zijn bisdom verboden deel te nemen aan
een oecumenische manifestatie zondag in Maastricht, waarop
gezamenlijk de „maaltijd des Heren" wordt gebruikt. Deze
bijeenkomst in de Sint Janskerk wordt gehouden door de
basisgroep Citykerk (r.k.), de studentenecclesia, de hervorm
de gemeente en de gereformeerde kerk, en vormt het begin
van de week voor gebed en eenheid van de kerken.
In een communiqué heeft bisschop
Gijsen laten weten het te betreuren
dat de gebedsweek ln Maastricht
wordt „misbruikt voor het organise
ren van activiteiten die een valse oe
cumene voorspiegelen en de ware oe
cumene belemmeren". Hij spreekt
dan ook over deze manlfestaUe het
„ontoelaatbaar" uit
waarin opgenomen: Oe Rotter
dammer. met Dordts Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave. Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg. O Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
W'bautstraal «31
Amsterdam
Poitgro 66 00 00
B*rk Ned C«ed.etbar*
Rek**.rgnt 23 00 12 574
REGIO ROTTERDAM/DORORECHT
PO«UCHJS 948
3000 AX Rotterdam
lel 010-115588 abonnementen
en bezorging]
lel 010-tl 5588 (redactie)
lel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
REGIO DEN HAAG LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tei 070-469445
Parkstraat 22
Den Haag
REGO NOORD OOST NEOERLANO
(w>iyu>tend adr-vn strai-ei
Postbus 3
8000 AA Zrvone
te' 05200-17030
Abonnementsprijzen:
IN. maaro 1S 90
pe* '•»-» f ar ro
rw 4A' t 9i *0
Adverfenf eraneven oo a
Teleionische abonnementenopdrachten
(ri# adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19 30 van
maandag t m v dag Op zondag van ie-
70 uur iele! 020-913456
Opgavr- m.ni-advertenties tel
020 936888 O» sch- fe -A aan Mm.-Adv
a'>' '-o poVbui 433
1000 AK AMSTERDAM
Adresnvg-nge" utsMdpno schriften*
aan cwe Amvofdamse ad-essea
Ds. C. J. Jansen schrijft over de ach
tergrond van deze bijeenkomst ln het
blad „Protestants Maastricht": „Nu
ln Limburg de oecumene steeds meer
de nek wordt omgedraaid, willen wij
met allen die met ons willen meedoen
de maaltijd des Heren gezamenlijk
vieren. Als we ln elkaar hetzelfde
geloof in Jezus Christus herkennen
en als Hijzelf nodigt tot de ene Tafel,
dan kan niets en niemand ons tegen
houden: geen synodes, geen bis
schoppen. geen theologische ver
schillen".
De organisatoren zijn dan ook niet
van plan van de manifestatie af te
zien. Kerkleden die bezwaren hebben
tegen de gezamenlijke viering kun
nen terecht ln andere kerkgebouwen,
waar „normale" diensten plaats
vinden.
Bijbellezen aan de basis mm.v.
Jan Bonsen. Wat betekent het de
bijbel te lezen als een document van
bevrijdingsgeschiedenis? Hoe ziet
een consequent-maatschappeiijke le
zing van de bijbel eruit? 16-18 februa
ri, Kerk en Wereld, Driebergen (tel.
03438-2241).
Homoseksualiteit en de kerken, 3-
4 februari, Woudschoten, Zeist. Inf.
en opg. NVIH-COC, tel. 020-231192.
Bijbel-studieweek o.l.v. ds. H.van
Garderen uit Breda over de brief aan
de Efezlërs, 20-26 januari, Saron, Beu-
ningen (Ov.) (tel. 05413-1785).
Zending en ontwikkelingssamen
werking m.m.v. drs.J.Schravesande.
•'oor leden van zendingscommissies,
dinsdag 13 februari 10.15-16.30 uur.
Toerustingscentrum, Leusden (tel.
033-43244).
Om n te dienen, jongerenconferen-
tie over zending en (wereldkllakonaat
m.m.v. ds. A. Romein en ds. W. J.
Bouw. 16-17 februari. Austerlitz. Inf.
en aanm herv. geref. jongerenbond,
tel. 030-785402.
Achter de woorden kijken, bijbel-
studleweekend met ds. Henk Aalbers
over de verhalen ln het Lukasevange-
lje, die naar de lijdensgeschiedenis en
de opstanding toe vertellen. 17-18 fe
bruari, De San te kraam, Ankeveen
(tel. 035-62791).
ROTTERDAM Koningin Juliana
heeft sinds half december v.J. meer
dan 250.000 verzoeken gekregen de
abortuswet, zo die door de Kamers
wordt aangenomen, niet te onderte
kenen. De verzoeken aan de vorstin
zijn het resultaat van een actie van de
Rotterdamse werkgroep „Laat Le
ven". een 14 man sterk comité dat
opereert onder auspiciën van het lan
delijk bureau „Laat Leven" en de
„Stichting Redt het Ongeboren
Kind".
Volgens actieleidster mevrouw Don
ker komen de verzoeken om voorge
drukte kaarten met de aan de Konin
gin gerichte tekst uit het hele land
binnen. „Ze gaan vaak met honder
den tegelijk de deur uit", aldus me
vrouw Donker, die vastbesloten is de
actie door te zetten totdat het wets
ontwerp ln behandeling komt.
Onder de aanvragers van de vier cent
per stuk kostende kaarten zijn met
name veel kerkbesturen maar ook
scholen, verenigingen en particulie
ren. Het comité opereert vanuit het
postbusnummer 33095 in Rotterdam.
Als deel 17 in de serie Bisdom
Breda Brochures is verschenen
„Woonwagenbewoners en huisbe
woners, niet langer vreemden
voor elkaar." Het boekje is ge
schreven door dr. Jan Zuidgeest,
verbonden aan het katholiek cen
trum voor Welzijnsbehartiging in
West-Brabant. Het is een handrei
king aan mensen die willen wer
ken aan een beter verstaan van
elkaar van woonwagenbewoners
en huisbewoners.
Daarbij dient de situatie in Zee
land en West-Brabant als een mo
del, dat eigenlijk voor het gehele
land van toepassing is. Wie wo
nen er in wagens en waarom? Hoe
was het regeringsbeleid tot dus
ver? Wat betekent het spreidings-
beleid? Hoe reageren de belang
hebbenden? Waar staan wij als
gelovigen? Ziedaar enkele van de
vragen die uitvoerig worden be
handeld.
Nogal wat personen voelen zich
betrokken bij het woonwagenbe-
leid. Bijvoorbeeld de gemeente
besturen en leden van de gemeen
teraad. Maar ook mensen die een
kamp in de nabijheid gaan krij
gen, alsmede de woonwagenbe
woners zelf. En zo zijn nog meer
geïnteresseerden te bedenken.
Juist om een gesprek op gang te
brengen is deze brochure ge
maakt. Het doel ervan is mensen
tot het inzicht te brengen dat het
om mede-mensen gaat, wier
woonsituatie weliswaar verschilt
maar die toch recht hebben op
begrip en ook op tegemoetko
mendheid. De brochure, die vijf
gulden kost, is een uitgave van de
persdienst van het bisdom Breda,
Veemarktstraat 48, Breda. Bij
gaand plaatje is uit de brochure
overgenomen.
MOSKOU (Idea) Russische en Li
touwse christenen hebben in een
brief aan een aantal kerkelijke en
wereldlijke leiders aangedrongen op
Internationale erkenning van de rech
ten van de gelovigen ln de hele
wereld.
In de brief, die zij onder andere ge
stuurd hebben aan president Carter,
paus Johannes Paulus en de wereld
raad van kerken, vragen zij om de
totstandkoming van een internatio
naal verdrag ter bestrijding van dis
criminatie om geloof. De laatste tien
Jaar zijn er meer van zulke verdragen
op het gebied van de mensenrechten
gesloten, zoals ten aanzien van cul
tuur en onderwijs, schrijven zij, maar
aan „de gevaarlijkste vorm van on
derdrukking. de controle van de ziel"
is nog niets gedaan.
Van een medewerker
AMSTERDAM Wat in christelijke kring nogal eens „leerhuis" wordt genoemd, komt lang
niet altijd overeen met het oorspronkelijk-Joodse begrip. Maar aan de Vrije Universiteit is nu
al een paar Jaar een groep docenten en studenten aan de gang met een bezinning op
fundamentele mens-vragen op een manier, die het Joodse leerhuis zo dicht mogelijk benadert.
Het was de werkgroep Doelstelling
aan de VU. die het Initiatief nam tot
dit experiment van een leerhuis aan
de universiteit. Deze werkgroep be
zint zich op functioneren van grond
slag en doelstelling van de Vrije Uni
versiteit De VU ontkomt niet aan het
gevaar van elke universiteit, dat spe
cialisering en technologlsertng zo'n
beslag leggen op aandacht en inspan
ning, tijd en geld, dat de méns in zo'n
wetenschapsfabrlek niet of nauwe
lijks meer aan zichzelf toe komt. Als
de wetenschapper niet uitkijkt, ont
aardt hij bij alle technologische per
fectie tot een onderdeeltje ln een ra
derwerk. of. zoals men dat kernachtig
zegt: een vakidioot Vandaar dat leer
huis. dat geleid wordt door de her
vormde predikant dr Rudolf Boon
uit Landsmeer.
Waardoor is het denken over de mens
ln de Westeuropese cultuur bepaald?
In de eerste plaats door een eeuwen
lange omgang met de bijbel, voorts
door een herhaalde confrontatie tus
sen „Jeruzalem" en „Athene", dat wil
zeggen tussen de getuigen van de
Schrift en de denkers van het antieke
Hellas, tussen de wijsheid van Israel
en die van de volken.
Kernwoorden
Om na te gaan hoe deze confrontatie
zich heeft voltrokken, hield het leer
huis aan de VU zich eerst twee Jaar
bezig met bijbelse theologie en rab
bijnse schriftuitleg. Men ging van een
aantal kernwoorden in het oude tes
tament de betekenissen in de bijbel
na. bespeurde hun samenhangen en
merkte hoe die woorden hebben ge
functioneerd ln het taalgebruik van
het na-bljbelse Israel. Daarbij steeds
de vraag: wat is de betekenis hiervan
voor onze christelijke geloofsovertui
ging, voor ons wetenschappelijk
werk. voor ons inzicht in de verhou
ding tussen geloof en wetenschap?
Deze twee Jaar „lemen" leverden zo
veel op als de inhoud van een bijbelse
ethiek. Het studiemateriaal is inmid
dels uitgewerkt ln een fors boek, dat
verschijnt als „Aflevering 52" in de
Mededelingen van de Van der Leeuw
stichting. (Te bestellen bij de Van der
Leeuw-stichting, Postbus 9390. 1006
AJ Amsterdam; de prijs is 12,50,
exclusief verzendkosten)
Maatschappij-kritisch
„Aflevering 52". dat 250 bladzijden
telt. bestaat uit drie gedeelten. In het
eerste deel, „Kort begrip van een bij
belse ethiek", worden zin en samen
hang uiteengezet van een aantal bij
belse kernwoorden, waarvan sommi
ge momenteel een sleutelpositie inne
men in nogal wat maatschappij-kri
tisch denken.
Het tweede deel is een verhandeling
over „Ballingschap" naar aanlei
ding van de eerste twee hoofdstuk
ken van het bijbelboek Exodus een
bestaan, zoals wij dit herkennen in
een geseculariseerde moderne maat
schappij: een leven in Godsvervreem
ding. niettemin geopend naar een
mogelijkheid tot herstel van gemeen
schap met God. Het derde deel gaat
over „Gods Namen", waarvoor een
uitleg van Exodus 3 het uitgangspunt
vormt. Daarin is een en ander te
vinden, dat kan bijdragen tot een
kritische waardering van het religieu
ze reveil ln deze tijd.
Lichaam-ziel
Het derde Jaar van het leerhuis werd
gewijd aan de lichaam-ziel-verhou
ding van de mens. Het studiemateri
aal van dat jaar is in boekvorm ver
schenen onder de titel „Over de
mens: Anthropologische verkennin
gen bij de confrontatie tussen Jeruza
lem en Athene" (315 blz.; 14.- exclu
sief verzendkosten; te bestellen bij
VU Boekhandel, De Boelelaan 1115,
1081 HV Amsterdam).
De vragen rondom de menselijke per
soonlijkheid zullen nog meer aan de
orde komen gedurende het vierde
jaar. Dan zullen de anthropologische
verkenningen gericht zijn op de mens
naar Gods beeld en gelijkenis.
Enige tientallen docenten en studen
ten hebben tot nu toe met grote be
langstelling aan deze vorm van bezin
ning onder de leiding van dr. Boon
deelgenomen. Het ziet er echter naar
uit. dat het financieel management
van de VU voortzetting van de be
scheiden subsidie voor het leerhuis
afhankelijk stelt van een aanzienlijk
ruimere deelname.
■nd
nd«
ite-
r alM
nd«
Als ik het goed begrijp moeten, ah)
plannen van de regering niet tijdij
tegengehouden worden, de verpik
verzekerden straks vijf gulden pei
dag betalen wanneer zij of hun
familieleden ln het ziekenhuis tem
komen. Niemand zal de indruk
hebben dat bij de ontwikkelingen
van de medische zorg in ons land b
daarvoor benodigd apparaat
goedoper wordt. Dat er meer geld
nodig is voor het staande houden 1
ziekenhuizen zal nauwelijks
argumentatie behoeven. Daarmee
echter de vraag naar de betaling vi
dat „meer geld" niet opgelost Wie
dat betalen? Uiteraard wordt dat
mede betaald door de talloze tegei
forse bedragen vrijwillig verzeken
Hun premies gaan niet voor niets
omhoog. Maar men kan zeggen da
over 't algemeen gesproken hiervojT
gerekend kan worden op voldoend
compensatie. En zelfs als die
compensatie niet geheel voldoeni
zou zijn is een lichte achteruitganj
van het inkomen der vrijwillig
verzekerden niet iets om brand te
roepen. Zij kunnen vaak zonder
veel pijn een veer laten. Maar
waarom nu uitgerekend die minde
draagkrachtigen een niet
onaanzienlijk bedrag extra laten
betalen? Men kreeg in 't vorig Jaar
indruk dat de regering de billijkhe
van het allerwege gerezen verzet h
ingezien. En dan ineens is daar we
dat plan dat mensen treft die toch
niet al te veel kunnen vermlnderei f
We hebben al eens eerder bedacht
die vijf gulden voor hen die dat nu
vragen niet veel of bijna niets zal
betekenen. Maar des te meer voor
hen van wie het gevraagd wordt.
Daar komt nog een speciaal
gezichtspunt bij. Is het wel zo heel
fijn aangevoeld om juist in tijden 1 E
ziekte en verdriet mensen te
verplichten meer te betalen? Ik zoi
me zelfs een omgekeerde maatregi
kunnen Indenken. Voor iedere dag'a
dat je geen dokter en geen ziekenh^t
nodig hebt betaal je een bepaald
bescheiden bedrag. Gezonde menj
betalen voor zieken. Iemand kan d
best even uitrekenen. Ik denk dat
op een grijpstuiver neerkomt. En
anders stoppen ze het maar in een
computer. Ik denk zelfs dat er van
dat bescheiden bedrag nog zoveel
overblijft dat een aantal mensen ar1
de administratieve verwerking erv
werk kunnen krijgen.
VOORBUGAN<
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Ridderkerk: J. Bloi
Sint Maartensdijk; te Ensch'
(part-time): H. Eschbach, kand.
daar die dit beroep heeft aangtly,
men. (Leider Youth for Christ, Da
marken).
\i
Aangenomen naar Bleskensgraal 1
R. Volk te Polsbroek, die bedai£]
voor 's-Grevelduin-Capelle en
Nijkerkerveen; naar Amsterdam
J. v.d. Linden te Bergum; naar J
delhamls (deelgemeente): A.
stens te De Kaag (verb.ber.).
Bedankt voor Den Haag: W. G. J.
Sluys te Amsterdam-West; voor K*
huizen: M. J. Aarents te Den Hel<£t
GEREF. KERKEN 1
Aangenomen naar Mijdrecht: P. B
Hoogstrate te Edam.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Twijzel in combin Hr
met Kollummerzwaag: T. Dijke
kand. te Groningen.
Bedankt voor Oegstgeest-Lisse,
Rijswijk en voor Hoek: R. de Giy
kand. te Kampen.
BAPT. GEMEENTEN
Beroepen te Harderwijk: P. Jagef
Noord bergum.
Johannes Paulus
Volgende maand verschijnt bij
Reidel's uitgeversmaatschappij
Dordrecht een boek van paus Joh !tl
nes Paulus n. The Acting Person
handelende mens). Het is de officl°r
Engelse vertaling van Osoba i CS®1
dat in 1969 in het Pools verscht
Aan deze vertaling is ruim vier Jte'
gewerkt, in samenwerking met
schrijver, die er toen nog geen 1le
van had, dat hij paus zou worden. d
boek gaat over problemen van 'v
menszijn, als dialoog, individualist
gemeenschap en naastenliefde. a
verschijnt in de serie Analecta
seriiana.
Billy Graham
Dr. Billy Graham (60), Amerika
baptistenpredikant en de meest
kende evangelist ter wereld, ber V1
voor dit Jaar vier evangelisatiec
pagnes voor, alle ln Engels spreker-
landen: twee ln de Verenigde Sta
(Tampa, Florida en Nashville. 7
nessee), een in Canada (HaliJ
Niéuw-Schotland, eind oktober)
een in Australië (Sydney. 29 april
2 mei).
Mgr. Wüstenberg
Mgr. Bruno Wüstenberg is benoi
tot apostolisch pronuntius in
Haag als opvolger van mgr. Jf
Gordon. De nieuwe pronuntius is r
67-jarige Duitser. Vanaf 1973 was^
pronuntius in Abidjan (Ivo<
West-Afrika).
