Strooien met zout is nadelig voor flora
Geen Frans wegenzout
voor bestrijding gladheid
Werkloosheid vrouwen
vorig jaar flink gestegen
'Een boek met een boodschap!'
Spastisch
zijnen
toch léven
Prijs ƒ19,90
m UITGEVERIJ T. WEVER B.V.
itrosamine in bier
iet zorgwekkend
Patiënten tegen
hartcentrum Zwolle
Gereformeerden
en het fascisme
magazine
Zwolle werkt aan
huisvesting van
aantal Vietnamezen
Fusie NDU en
Elektronisch
klokkenspel
iffect van extra belasting op bodem en water nog niet te overzien
\kzo ziet echter geen reden tot paniek
Elsevier rond
[ATERDAG 13 JANUARI 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H 3
Met dit citaat uit één van de
vele positieve reacties is een
goede karakteristiek gegeven
van het aangrijpende boek
HOE IK MIJN HANDICAP
TE BOVEN KWAM
door A. Klaster
Omvang 269 pagina's.
In fraaie gebonden uitvoering
met geplastificeerde stofomslag
„Sommige mensen kun je gewoon niet vergeten, want ze laten een spoor
na in je hart, ze blijven geëtst in je geheugen. Zo n man is Arie Klaster die
ik onlangs in zijn woonplaats ontmoette Ik ben blij dat ik zijn boek heb
gekocht, want het draagt veel over van de ontroering die je bevangt
wanneer je met zo'n bijzonder mens in aanraking komt."
(Os A. Velthoen In CREDO)
„De inhoud van dit boek is zó aangrijpend, dat ik het zelf in gedeelten heb
gelezen om alles goed tot mij te laten doordringen Het is een boek dat
vooral door kerkelijke werkers gelezen moet worden. Het was voor mij
beschamend om te lezen op welke manier de kerk van Christus in dit boek
.hen die geen helper hebben' tegemoet trad Geweldig, Arend, dat je
doorgevochten hebt. Maar vooral bedankt, dat je het aangedurfd hebt om
dit alles op papier te zetten, ja zelfs je intiemste gevoelens en belevenis
sen prijs te geven. Moge dit boek bijdragen, niet alleen tot een beter
begrip van .gewone' mensen voor gehandicapten, maar ook andersom!
Het is een boek dat men gelezen moet hebben om tot de kern van de
problematiek te kunnen doordringen."
(A. J. Belma In het OUDERLINGENBLAD)
„Ik heb maar één wens: dat ieder dit boek leest en overdenkt. Want het is
een beschamend boekEen boek met een duidelijke boodschap.
Bovendien een duidelijke Christelijke boodschap
(H. Slings In het NEDERLANDS DAGBLAD)
Recensies als deze laten er geen twijfel aan bestaan: dit boek verdient
een plaats in uw boekenkast. U kunt het bestellen d.m.v. onderstaande
BON. Zend die vandaag nog aan uw boekhandel of (in open envelop,
zonder postzegel) aan:
l^L m ANTWOORDNUMMER 5, 8800 VB FRANEKER.
WÊm Tel- (05170) 3147
e problemen waren er gisteren al in
gemeenten Groningen, Veendam
Utrecht waar te weinig zout aan-
sig was om de gladheid afdoende
bestrijden.
oorraadvorming
Eo Zout Chemie, de enige zoutpro-
cent in Nederland, is ongeveer tien
lt gleden begonnen op verschillen-
plaatsen in het land (Utrecht, Fijn-
rt en Veghel) grote voorraden we-
nzout aan te leggen. De wegbeheer-
rs deden hetzelfde. Aan het begin
n dit winterseizoen op 1 oktober
rig jaar, lag er op verschillende
tatsen in Nederland een totale
orraad van ongeveer 350.000 ton.
t is tachtig procent van het ver-
lik in elk van de beide laatste
enge winters in 1969 en 1970 Van
wegenzoutdepots heeft thans al-
n Veghel nog een voorraad van
000 ton. Daaruit wordt dagelijks
rduizend ton afgeleverd.
mmige gemeenten in Nederland
:n haag, heidelbero <anp,
'A) De Nederlandse bierbrouwe-
;n streven naar verlaging van de
veelheid nitrosamlnen in bier. Dit
•klaarde het ministerie van volks-
tondheid gisteren naar aanleiding
n berichten uit West-Duitsland dat
oren van deze kankerverwekkende
iffen in het merendeel van de on-
rzochte bieren waren aangetroffen,
t door het Centrum voor kanker-
derzoek in Heidelberg genoemde
ogste gehalte, 0,07 milligram per
!r, komt in Nederlands bier niet
or. Het ligt hier tienmaal zo laag,
lus het ministerie, met „ultschie-
s" tot 0,01 mg/1. De kwestie is in
derzoek bij het Nationaal instituut
or brouwgerst, mout en bier TNO
Zeist.
directeur van dit instituut drs W.
Klopper, zou op grond van de gege-
ns „er zelf geen pilsje om laten
lan." Dezelfde reactie gaf in Lon-
n dr Tom Connors, wiens toxicolo-
iche afdeling van de Medische on-
rzoeksraad (MRC) een vooraan-
lande rol speelt in het onderzoek
ar nitrosamlnen.
leider van het onderzoek in Hei
berg, prof. Rudolf Preussmann,
ak van een risico „waarvan de
lotte nog niet vast te stellen is."
halve in bier had zijn instituut
rosaminen ook aangetroffen in be-
alde vleessoorten, ham, worst en
UTRECHT (ANP) Nu het ernaar
uitziet dat het nieuwste hartchirur-
gische centrum met een capaciteit
van duizend operaties per jaar niet in
Hilversum, maar in Zwolle komt te
staan, heeft de Henk Fietvetvereni-
ging (patiëntenvereniging) in een te
legram aan staatssecretaris Veder-
Smit van volksgezondheid haar ern
stige ongerustheid uitgesproken.
De vereniging ziet zo'n centrum het
liefst in Hilversum, omdat hier vol
gens voorzitter K. A. Thies tal van
voordelen gelden. Zo zouden omlig
gende academische ziekenhuizen
zich volgens Thies bereid hebben ver
klaard om de patiënten voor te berei
den op de hartoperatie, zodat het
Hilversumse ziekenhuis Zonnestraal
(waar het hartcentrum zou moeten
komen) „kant en klare" patiënten
binnen krijgt. Het budget waarmee
Zonnestraal zich kan inrichten als
hartchirurgisch centrum, is naar de
mening van Thies relatief laag, zes
tien miljoen gulden. Bovendien kan
het centrum volgens hem binnen een
jaar draaien en ligt het geografisch
centraal en is het goed bereikbaar.
Van onze' sociaal economi
sche redactie
DEN HAAG De werkloos
heid is vorig jaar gemiddeld
iets minder geweest 1200
personen dan in 1977. Er
stonden gemiddeld 205.600
personen als werkloos inge
schreven bij de arbeidsbu
reaus. De werkloosheid onder
vrouwen is flink gestegen vo
rig jaar. Een op de drie wer
klozen (34 procent) is een
vrouw. In 1977 was dit 29
procent.
Het Centraal Planbureau verwachtte
in september voor het nieuwe Jaar
een werkloosheid van gemiddeld
215.000.
De ernst van de werkloosheid onder
vrouwen blijkt vooral uit het cijfer
ADVERTENTIE
Veel wordt weer gepraat over de bezettingstijd, maar wat gebeur
de er daarvoor? 'n Verkennende documentaire in VU-Magazine
over gereformeerden en het fascisme. Hoe zat dat met het beroep
van de NSB-ers op Groen en Kuypers?
Verder o.a. in het nieuwe VU-Magazine:
Wat willen we voor de toekomst en doen we er ook naar?
TV toch niet zo'n geschikt onderwijsmiddel.
Van Agt behoort straks weer lijsttrekker te worden.
'n opinieblad waar
studie achter zit
Noteer ook mij als abonnee VU-Magazine voor de prijs van 20,-
per jaar.
Naam
Adres
Woonplaats
DatumHandtekening..
Te verzenden in open enveloppe zonder postzegel aan Vrije Universi
teit, Antwoordnummer 1771, Amsterdam.
Te verzenden in open enveloppe zonder postzegel aan Vrije
Universiteit, Antwoordnummer 1771, Amsterdam.
dat aangeeft hoeveel procent van de
werknemers werkloos is. Dit percen
tage was eind december, gecorrigeerd
voor negatieve effecten van het win
terseizoen, 5,3 procent voor mannen
en vrouwen samen. Voor mannen be
droeg dit percentage 4,4 procent,
maar voor vrouwen 8,2 procent. Te
genover die 5,3 procent werklozen'
staat een aantal vacatures dat over
eenkomst met 1,8 procent van het
totale aantal werknemers.
Bouwvakkers
Vorig jaar daalde de gemiddelde
werkloosheid onder mannen met 9400
in vergelijking met 1977. De daling
zat vooral bij bouwvakkers en me
taalbewerkers. Daarentegen steeg de
werkloosheid onder vrouwen met
8200. Deze stijging werd voor een
groot deel veroorzaakt door school
verlatende meisjes die zich voor een
baan lieten inschrijven bij een ar
beidsbureau.
De jeugdwerkloosheid ging vorig Jaar
ook de verkeerde kant op. Ten op
zichte van eind 1977 was de jeugd
werkloosheid in december jongstle
den vijf procent gestegen. Een op de
drie werklozen is nu jonger dan 23
jaar. Bij mannen is een op elke vier
werklozen 22 jaar of jonger, maar bij
vrouwen is dat iets meer dan een op
de twee.
ZWOLLE (ANP) Het Zwolse colle
ge van b. en w. heeft besloten het
initiatief te nemen om zo mogelijk in
overleg met omliggende gemeenten
huisvesting beschikbaar te stellen
voor Vietnamese bootvluchtelingen.
Zwolle heeft enige ervaring op dit
gebied gekregen doordat de centrale
personeelsdienst zich enige Jaren ge
leden ingespannen heeft Chileense
vluchtelingen onder dak te brengen.
Het is de bedoeling dat in Zwolle tien
Vietnamese gezinnen worden onder
gebracht en aan werk worden gehol
pen. B. en w. zullen trachten te be
werkstelligen dat in de regio nog tien
gezinnen worden ondergebrahct.
AMSTERDAM/ROTTER
DAM De fusiebesprekingen
'tussen de Nederlandse Dag
bladunie en Uitgeversmaat
schappij Elsevier zijn met een
positief resultaat afgerond.
De beide concerns gaan op in
een nieuwe houdstermaat
schappij, Elsevier-NDU NV.
Dit hebben de raad van bestuur van
Elsevier en de directie van de NDU
gisteren bekend gemaakt.
De cehtiale ondernemingsraden van
de beide vennootschappen hebben
een positief advies uitgebracht en de
betrokken werknemersorganisaties
zijn in een aantal besprekingen op
een voor hen bevredigende wijze ge
ïnformeerd over de economische en
sociale gevolgen van de fusie.
De nieuwe vennootschap Elsevier-
NDU zal een openbaar bod doen op
de thans uitstaande aandelen Else
vier en Nederlandse Dagbladunie.
Het bod zal geschieden in de vorm
van een aanbod tot omwisseling,
waarvoor de volgende ruilverhouding
zal gelden:
Voor ieder aandeel/certificaat van
aandeel Elsevier van nominaal ƒ20
zal worden geboden: 1 gewoon aan
deel/certificaat van gewoon aandeel
Morgen wordt in de Paulus-parochie
in Heerlen het eerste elektronische
klokkenspel van Europa in gebruik
genomen ter gelegenheid van de in
stallatie van een nieuwe pastoor.
De nog Jonge parochie in de Heerlen-
se wijk Passart Zuid en De Wier had
geen geld voor een klokketoren en
klok.
ran een onzer verslaggevers
MSTERDAM Frankrijk
aat niet op het verzoek van
kzo in Hengelo in om wegen-
out te leveren voor de glad-
eidsbestrijding in Neder-
ind. De Fransen vrezen zelf
nood te komen. Akzo koes-
■rt nauwelijks illusies uit
og andere Westeuropese lan
en wegenzout te kunnen ver-
ijgen. Maar er is geen enkele
jden tot een paniekstem-
tfng, aldus een woordvoerder
an Akzo gisteren.
e depots van Akzo-Zout Chjemie
jn grotendeels door hun voorraden
?en mede als gevolg van de schip-
rsstaking waardoor er geen aanvul-
igen kwamen vanuit Hengelo. Op
produktieafdeling van Akzo wordt
i dagelijks elfduizend ton zout ge-
oduceerd. Daarvan is vierduizend
n wegenzout. Er wordt echter, door
aanhoudende gladheid, meer dan
venduizend ton zout per dag ge
dooid. Akzo Hengelo ziet nog geen
ree te problemen, omdat het depot
Veghel nog over ruim vijftig-
lizend ton wegenzout beschikt.
Dudt echter het winterse weer ook
ig volgende week aan dan komen er
ueilij kheden.
hebben hun toevlucht genomen tot
het gebruik van kunstmest bij de
gladheidsbestrijding. Kunstmest is
DEN HAAG Minister Van Aar-
denne van economische zaken heeft
de oliehandel toestemming gegeven
om met ingang van vandaag een
sneeuw- en ijzeltoeslag van een hal
ve cent per liter te leggen op de
prijzen van een aantal aardoliepro-
dukten, die per tankauto worden be
zorgd. Dit mag gebeuren in alle pro
vincies behalve Utrecht en Noord- en
Zuid-Holland.
De toeslag mag komen op huisbrand
olie, gasolie, dunne stookolie, auto-
gasolie, tractorgasoiie en petroleum.
Op zware stookolie mag een toeslag
komen van vijf gulden per 1000 kilo.
Huisbrandkolen mogen 40 cent per
hectoliter duurder worden. Al deze
prijsverhogingen luiden exclusief
b.t.w.
overigens vijf keer zo duur als pekel
en zout.
Gladde wegen
Als gevolg van opvriezing en sneeuw
val was het gisteren op de provincia
le, maar ook op de autowegen bijzon
der glad. Zeven mensen raakten in
Den Haag gewond en er kwam een
persoon om het leven toen de auto
van het slachtoffer in een slip raakte.
Bij een slippartij in Brabant kwamen
een personenauto en een vrachtwa
gen in een sloot terecht. Bij Reeuwijk
vlogen twee vrachtwagens van de
weg. Een van de twee chauffeurs
raakte daarbij gewond. In het Bra
bantse Megen kantelde een melk-tan-
kwagen.
In grote delen van Europa wordt gro
te last van sneeuw en gladheid onder
vonden. In Oostenrijk kwamen op de
snelweg Wenen-Salzburg in een uur
tijd veertig ongelukken voor. In Zwit
serland werd de weg Bazel-Bern voor
het verkeer gesloten. Ten westen van
Parijs raakten 350 vrachtauto's door
gladheid vast.
België op kosten
In het oosten van België zijn ver
scheidene wegen volstrekt onbruik
baar geworden, terwijl in de Arden
nen kleine plaatsjes van de buitenwe
reld zijn afgesloten. Ook België be
gint langzamerhand door de glad
heidsbestrijdingsmiddelen heen te
raken. Volgens een schatting van de
demissionaire Belgische premier Van
den Boeynants kost het winterweer
België dagelijks zo'n vier vijf mil
joen gulden.
or Hans Schmit
ÏN HAAG De afgelopen weken zijn vele tienduizenden tonnen zout over
Nederlandse wegen gestrooid om asfalt en klinkers zo veel mogelijk
rijdbaar te houden. Er is zelfs zoveel pekel gebruikt om het verkeer op gang
houden dat het einde van de voorraden, die vele zachte winters opgeslagen
n gebleven, In zicht komt. Indien de bomen langs onze wegen de uit hun
Drgenoten vervaardigde kranten zouden kunnen lezen, zouden ze dit
rtcht ongetwijfeld met instemming ontvangen.
nt de hoeveelheid zout die
gestrooid mag dan het ver-
ir veel goed hebben gedaan
onze bomen en planten in
wegbermen hebben er be-
t geen baat bij gevonden,
t echter precies het effect
zijn van de extra zoutbe-
ting op de bodem en het
ter, valt moeilijk te over-
i. Globaal is er echter geen
ileiding tot grote zorg: het
fclen mag dan niet best
i, de schade aan het milieu
et ook weer niet te zwaar
rden opgevat.
»t lost gemakkelijk op in
ter en het zal bij dooi dan
gemakkelijk wegspoelen,
op de asfaltwegen ge-
loide zout spoelt door de
goten naar de putten en wordt
via de riolering afgevoerd.
Waar deze ontbreken, ver
dwijnt het zout via de bermen
in de sloten. Omdat, na een
strenge vorstperiode als we nu
(even?) achter de rug hebben,
de ondergrond veelal nog be
vroren zal zijn. kan het zout
niet tot de wortels van de bo
men doordringen.
Wat het water betreft, is er
nauwelijks sprake van veront
reiniging. Veel oppervlakte
water in Nederland is afkom
stig uit de Rijn, die een hoe
veelheid zout vervoert die in
het niet zinkt bij wat op de
wegen wordt gestrooid. Alleen
al de Franse kalimij nen lozen
twintigduizend ton keuken
zout per dag op de Rijn, het
geen nog maar veertig pro
cent van de totale zoutlozing.
Ruw geschat voert de Rijn per
jaar vijfenzeventig keer zo
veel zout aan als er deze win
ter op de wegen is gestrooid.
Toch kan het zout nadelige
gevolgen hebben en wel voor
al voor de bomen in de steden
en langs de wegen. Deze bo
men verkeren al in een ongun
stige situatie: de bodem is ver
dicht. uitlaatgassen waaien
door hun takken, de grond
wordt steeds opengegraven
om er kabels en lekkende gas
leidingen in te leggen. Voor
die bomen kan het zout net de
druppel zijn die de emmer
doet overlopen, zo waar
schuwt de Bomenstichting in
Zeist. Wanneer het zout de
grond indringt, wordt de nor
male wateropname van de
boom belemmerd, terwijl na
trium en chloride zich kunnen
ophopen, waardoor de blade
ren vergelen en zwarte randen
krijgen en de nieuwe bladen
klein blijven. Gevolgen die
pas later dit jaar kunnen wor
den waargenomen.
Effectief strooien
Waar de bomen duidelijk van
te lijden hebben, is het op
spattende water. Hierdoor
komt een zoute nevel op de
bovengrondse delen van de
boom, die de bast van de
boom kan beschadigen. Ove
rigens doet de overheid al veel
om, zoals de Bomenstichting
wil, zo effectief mogelijk te
strooien, bijvoorbeeld door
een goede afstelling van de
apparatuur en een juiste (zo
weinig mogelijk) dosering. De
Bomenstichting vraagt parti
culieren onder meer de stoep
of straat te vegen in plaats
van naar het keukenzout te
grijpen en geeft de tip bij het
ruimen de met pekel vervuil
de sneeuwbrij niet aan de voet
van een boom te deponeren.
Over het effect op de wilde
planten in de wegbermen valt
weinig te voorspellen. In ieder
geval zullen we van de zomer
geen zoutverdragende kwel-
derplanten als lamsoor en zee
aster in onze wegbermen aan
treffen, maar zeker weer de
bekende, algemene (onkrui
den terug zien. De vraag is
echter hoe de planten die het
moeilijk hebben (en dat zijn
de meeste soorten) zullen rea
geren. waarbij echter dient te
worden aangetekend dat die
soorten toch reeds vrijwel ge
heel uit de bermen zijn ver
dwenen.
Een veel gehoord verhaal de
zer dagen is dat we van de
zomer nu ook lekker van al die
enge insekten af zullen zijn?
Want die zijn allemaal kapot
gevroren. In werkelijkheid ligt
het echter iets gecompliceer
der en er is geen reden aan te
nemen dat er deze zomer min
der insekten zullen zijn. De
volwassen insekten. die de
winter in een verstarring door
brengen. kunnen extreme
temperaturen overleven. Bo
vendien lag er tijdens de kou
de een flink pak sneeuw, dat
de vorst in de grond aanzien-
ADVERTENTIE
lijk tempert. Wat wel een flin
ke klap in de insektenwereld
kan uitdelen, is een fikse dooi
gevolgd door strenge vorst.
Door de dooi ontwaken de die
ren uit hun verstarring en
worden dan door de vorst
overvallen. Daardoor echter is
de huidige dooi te gering.
Op de foto's: nostalgisch in de
sneeuw het in 1858 door koning
Willem III geschonken tehuis, be
woner luitenant Hofman die in
het voormalige Nederlands-Indië
als tijger jager 110 tijgers schoot
en sergeant-majoor Van Voorn
(staand met baard) met zittend
adjudant Nieborg, portier van
Bronbeek.
Elsevier-NDU van nominaal 20.
voor ieder gewoon aandeel/niet-
royeerbaar certificaat van gewoon
aandeel Nederlandse Dagbladunie
van nominaal 50 zal worden gebo
den: 1 gewoon aandeel/certificaat van
gewoon aandeel Elsevier-NDU van
nominaal 20.
In een reactie op de fusie zegt de
redactieraad van het Algemeen Dag
blad geen bezwaren te hebben tegen
de fusie. Dit op grond van vrijdag
gedane toezeggingen, die nog moeten
worden opgenomen in de definitieve
fusiestukken.
De bewoners van Bronbeek, het
tehuis van oud-militairen, heb
ben de mededeling deze week dat
Bronbeek zal worden gesloten,
nog niet geheel verwerkt. „Het
was een klap voor ze", zegt com
mandant J. van der Leer, die het
besluit van minister Scholten van
defensie aan de 42 bewoners en 35
personeelsleden overbracht.
Bronbeek zal in 1980 als militair
tehuis ophouden te bestaan, om
dat het aantal bewoners voortdu
rend terugloopt en de kosten te
hoog worden.
„Omdat mijn puzzel hier ligt, moe
ten we vandaag van de strijkplank
eten
Jachtverbod
Voor een aantal vogels Is er de
komende week in ieder geval
weer een bedreiging minder,
omdat de jagers de loop van
hun geweren niet op hen mo
gen richten. Minister Van der
Stee (landbouw en visserij)
heeft besloten het Jachtver
bod op houtsnippen en water
wild, dat hij op 5 Januari voor
een week had ingesteld van
wege de weersomstandighe
den, met nog een week te ver
lengen. Normaal mag op
houtsnippen en waterwild
(waaronder eenden, talingen,
snippen) tot 31 Januari wor
den gejaagd. In ieder geval
wordt deze vogels, waarop de
jacht volgens veel vogelken
ners overbodig is. nu tot 19
Januari rust gegund.
