Machinisten in
taking, Brits
ervoer chaos
Afstaan eigendom sjah
aan stichting is klucht
/hina zet Rusland in Afrika de voet dwars
VN-vredesmacht
in Libanon is
niet te benijden
Ir
Bedreigingen bij proces Letelier
oedsel- en brandstoftekort
Mogelijk Nederlandse blauwhelmen
bekent
Ifbord op rechter
netakingen Spanje
Niet alle bezittingen overgedragen
Rhodesische leger niet erg in trek
Israëli's: olie uit leisteen goedkoper
UNDERDAG 11 JANUARI 1979
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
JjASHINGTON (Reuter,
T) De rechter en de offi-
r van justitie in het proces
r telier in Washington zijn
;e tt de dood bedreigd. In het
oces wordt de moord op de
j oleense oud-minister van
iteniandse zaken nader on-
ie rzocht.
k de toiletten van de rechtbank
.11 ift de politie een plakplaatje ge-'
iden met de naam „Omega-7", het
d nbool van een extreem rechtse
ill epering, die zich richt tegen het
>il
bewind van Castro op Cuba. De onge
kend scherpe veiligheidsmaatregelen
bij het geruchtmakende proces Or
lando Letelier zijn nu nog meer ver
scherpt. Rechter Parker heeft dins
dag het voorstel om het proces toch
maar ergens anders voort te zetten
verworpen.
Vijf Cubaanse ballingen en drie leden
van de DINA, de voormalige Chileen
se inlichtingendienst zijn beschul
digd van de moord op Letelier en zijn
medewerkster Ronnie Moffit. Op 21
september 1976 werd hun auto in
Washington opgeblazen. Letelier, mi
nister onder Allende, wist door toe
doen van invloedrijke buitenlandse
politici uit het Chileense concentra
tiekamp te ontkomen en voerde bui
ten Chili een krachtige campagne te
gen de militaire dictatuur van Pino
chet.
Een belangrijke verdachte in het pro
ces is het vroegere hoofd van de
DINA, GENERAAL Manuel Contre
ras. Naar verluidt Is hij de opdracht
gever van de moord. De Amerikaanse
regering heeft om de uitlevering van
Contreras en twee van zijn medewer
kers gevraagd. De Chileense regering
is daar nog niet op in gegaan.
Het proces kan belangrijke gevolgen
hebben voor de verhoudingen tussen
Washington en Santiago. Het Witte
Huis ziet graag dat de zaak volledig
uit de doeken wordt gedaan, al komt
een kwalijke rol van de DINA dan
boven. De Chileense regering heeft
tot nu toe bij hoog en laag beweerd
niets met de moord op Letelier van
doen te hebben.
Op het proces zijn slechts drie ver
dachten aanwezig namelijk de Cu
baanse ballingen, Guillermo Novo.
Alvin Ross en Ignacio Novo. De eer
ste twee worden van moord beschul
digd en de laatste van medeplichtig
heid. Een sleutelrol heeft de Ameri
kaanse DINA-agent Townley, die al
eerder heeft toegegeven, dat hij de
bom onder de auto van Letelier heeft
geplaatst. Hij beschuldigt onder
meer Manuel Contreras. het hoofd
van de DINA.
l NDEN (Reuter, UPI) Wilde stakingen hebben gisteren
vervoer in zuidelijk Engeland tot een chaos gemaakt. De
levering van voedsel en brandstof raakt ernstig ontregeld,
jefmier James Callaghan denkt er echter voorlopig niet over
de noodtoestand uit te roepep.
door Herman Amelink
AMSTERDAM Het kabinet beraadt zich morgen op de
vraag of het zal ingaan op het verzoek van secretaris-generaal
Waldheim van de Verenigde Naties troepen te leveren voor de
vredesmacht van de Verenigde Naties in het zuiden van
Libanon. Als er inderdaad Nederlandse militairen naar het
zuiden van Libanon gaan, dan komen ze er voor een zeer
ondankbare en frustrerende taak te staan.
Britse treinpersoneel in het zul-
van het land staakte gisteren
p. r een loonsverhoging van tien pro-
t. De bond van treinbestuurders
Maar ook ln andere sectoren was de
stakingsonrust te merken. De twee
Londense avondbladen Evening
News en Evening Standard moesten
ft inmiddels voor volgende week met extra dunne edities de straat op.
een staking van een volle week
3l] r heel Groot-Brittannlë gedreigd.
q staking van gisteren trof vooral de
?nsen, die anders met vele hon-
iduizenden naar Londen reizen,
bleven over het algemeen thuis.
rensen die in plaats van de trein de
uflo namen hadden soms grote moei-
he enz ine te tanken, want de staking
sei de tankwagenchauffeurs heeft op
i plaatsen voor brandstofgebrek
otorgd. De automobilisten hadden
:t tier te kampen met slecht weer en
i^ceersopstoppingen zorgden voor
ln vertraging.
Jol
no
bODRID (AP, Reuter) De GRA-
een Spaanse stadsguerrillaorga-
5Mtie, heeft de verantwoordelijk-
'Pi genomen voor de moord op de
Milter Miguel Cruz Cuenca. Aanvan-
^jk dacht men dat de ETA, de
,ufkische afscheidingsbeweging
mr de dood van de rechter verant-
cairdelijk was. maar de rechter
hik al eerder door de GRAPO be-
v gd te zijn.
rt algemene raad van Baskenland
"Vt de terreuractgles van de ETA
tordeeld. de raad wees op de plan
van de ETA om een staatsgreep
irovoceren.
ei
le
**pRID (Reuter) De Spaanse
jbonden hebben voor morgen een
°%ng afgekondigd bij de spoorwe-
p Dit is de eerste krachtmeting
I de regering over het loonbeleid.
•"lat geen akkoord bereikt kon wor-
J"; tussen de vakbonden en de
°5>rwegen besloot men tot een sta-
!{n Op 17 januari volgt een tweede
ting van de 78.000 personeelsle-
,5Jbij de Spaanse spoorwegen. Mor-
o® verwacht men ook stakingen ln
i'>etaal.
In de winkels raken de levensmidde
len op doordat stakende vrachtwa
genchauffeurs de aanvoer verhinde
ren. Het vlees raakt op en de fris
drankfabrieken moeten het werk sta
ken wegens gebrek aan koolzuurgas,
suiker en flessen.
De chaos zal nog veel groter worden
als naar wordt verwacht de bond van
transportpersoneel vandaag het be
sluit neemt om morgen officieel te
gaan staken. Naast de nu al wild
stakende groep van 30.000 tot 50.000
komen er dan nog eens 150.000 sta
kers bij. Bovendien hangen er voor
het eind van de maand nog stakingen
in de lucht van het personeel in de
waterbedrijven en bij de riolering, de
werkers in de gezondheidszorg en bij
de openbare bedrijven.
Veerdiensten
De stakingen in Zuid-Engeland heb
ben ook het vasteland ln het onge
mak gestort. De veerdiensten tussen
Nederland en Engeland liggen stil of
draalen op halve kracht. De Tor-line
en de Transport Ferry Service, die
beide vanuit Rotterdam opereren, en
de diensten Zeebrugge-Hull en Euro-
poort-Ipswich liggen stil en de Norfol-
kline zal vandaag vanuit Schevenin-
gen één keer varen. De Olaulijn van
uit Vlissingen vaart op halve kracht
maar de maatschappij Zeeland hand
haaft tot nu toe haar schema.
Premier Callaghan van Engeland
heeft gisteren bij zijn terugkeer op de
Londense luchthaven Heathrow ge
zegd dat er geen noodtoestand wordt
afgekondigd, ook al heeft het kabinet
tijdens zijn afwezigheid hij was
voor topoverleg op het Caralbische
eiland Guadeloupe een paar keer
op het punt gestaan die stap te doen.
Callaghan heeft de stakers opgeroe
pen tot redelijkheid. „We willen en
zullen het dagelijkse leven gaande
houden" aldus de premier. Oppositie
leider Margaret Thatcher heeft in een
toespraak de bonden machtsmis
bruik verweten. Volgens haar is de
noodtoestand niet te vermijden als
het volledige vrachtwagenpersoneel
het bijltje er bij neergooit.
De staking van het treinpersoneel zorgde in Londen voor dit tafereeltje. In het anders
propvolle Charing Cross-station was nu bijna niemand te zien.
door James Dorsey
TEHERAN De aankondiging van de sjah dat hij alle bezittingen van de keizerlijke familie
van Iran aan de Pahlavi-Stichting zal overhandigen, lijkt een nutteloze poging om het getij in
zijn land te keren. De Pahlavi-Stichting, aan het hoofd waarvan de sjah zelf staat, is het op één
na machtigste economische instituut in Iran.
Ruim achttien Jaar geleden door de
sjah opgericht om activiteiten op so
ciaal, godsdienstig en onderwijskun
dig gebied te ontplooien ten behoeve
van het Iraanse volk, is de Pahlavi-
Stichting in feite de beheerder (hol
ding maatschappij) van een groot
aantal ondernemingen. De op één na
grootste verzekeringsmaatschappij
in het land, één van de grootste ban
ken van Iran, fabrieken en handels
kantoren zijn allemaal eigendom van
de Pahlavi-Stichting. Onder de vleu
gels hiervan is er een wijdvertakt
politiek patronaatssysteem opge
bouwd. Op KaisJ-eiland in de Perzi
sche Golf bouwden de Pahlavi-Stich
ting en de Savak, Iraans geheime
dienst, gezamenlijk een soort speel
zaal voor de superrijken met twaalf
honderd luxe villa's, speelzalen, golf
velden en accijnsvrije winkels.
In kringen van het keizerlijke paleii
ontkent men dat de sjah in tegenstel
ling tot de bekendmaking van hel
officiële Iraanse persbureau Pers-
news, alle bezittingen van de keizer
lijke familie voor welzij nsdoeleinden
aan de stichting heeft overgedragen.
Benadrukt wordt dat het gaat om dfé
bezittingen, die de keizerlijke familie
en het keizerlijke hof aan de Pahlavi-
Stichting hebben geschonken. Dit
hoeft geenszins te betekenen, dat de
keizerlijke familie nu geen bezittin
gen meer heeft. Hierbij komt dat de
sjah over aanzienlijke rijkdommen in
het buitenland beschikt.
Achmed Emami, plaatsvervangend
beheerder van de bezittingen van de
Pahlavi-Stichting, meent dat de sjah
SALISBURY (Reuter, UPI) De eer
ste verplichte inschrijving van zwar
ten voor het Rhodesische leger is niet
naar wens van de overgangsregering
verlopen. Slechts 300 zwarte dienst
plichtigen van de verwachte 1544
kwamen opdagen.
De overgangsregering had in oktober
van het vorig Jaar besloten dat iedere
zwarte Rhodeslër tussen de 18 en 25
Jaar met opleiding opgeroepen zou
worden voor het leger van Smith. Van
de 1500 blanken die zich gisteren voor
de dienst moesten melden, kwamen
er slechts 1085. Volgens een leger-
woordvoerder heeft het ontbrekende
deel waarschijnlijk het land verlaten.
slechts zijn eigen, persoonlijke bezit
tingen die door het bureau „Speciale
rekeningen" van het ministerie van
financiën werden beheerd, aan de
stichting heeft overgedragen. Emami
stelt niet over de middelen te be
schikken om na te gaan, of het Mie
persoonlijke bezittingen van de sjah
zijn. Voor hem staat echter wél vast,
dat de jongste schenking niet alle
bezittingen van de keizerlijke familie
bevat. Emami schat de totale waarde
van de nu gedane schenking op onge
veer honderd miljoen gulden.
Politieke waarnemers menen dat de
nu gedane schenking verband zou
kunnen houden met het officiële on
derzoek naar de financiële aangele
genheden van de keizerlijke familie.
Twee maanden geleden besloot de
sjah alle stichtingen, waaronder de
Pahlavi-Stichting, die onder de aus
piciën van de leden van de keizerlijke
familie werden opgericht, te laten be
heren door de Iraanse regering. In
kringen van het keizerlijke paleis
hoopte men op deze manier de groei
ende kritiek op de keizerlijke hofhou
ding te kunnen indammen. Hierbij
komt, aldus een functionaris van het
keizerlijke hof, dat de sjah geen vra
gen meer behoeft te beantwoorden
over de geldelijke bezittingen van de
keizerlijke familie; dat is nu een zaak
van de regering.
De 6.000 man tellende vredesmacht
met de blauwe helmen werd in maart
van het afgelopen jaar in dit gebied
gestationeerd om een einde te maken
aan de Israëlische bezetting. Het Is
raëlische leger trok begin maart Liba
non binnen om een eind te maken
aan de golf van Palestijnse aansla
gen. Door die aanslagen hoopten de
Palestijnen Israël zodanig te provoce
ren, dat de vredesbesprekingen met
Egypte, die ln november 1977 waren
begonnen, afgebroken zouden wor
den. Israël liet zich Inderdaad provo
ceren, maar Egypte trok daaruit geen
consequenties en zette het vredespro
ces voort
Het werd weldra duidelijk dat een
blijvende bezetting van een deel van
Libanon door het Israëlische leger nu
niet direct zou bijdragen tot de spoe
dige voortgang van het vredesproces,
laat staan aan de uitbreiding van het
aantal deelnemende partijen daar
aan. Op initiatief van de grote mo
gendheden ging men daarom over tot
de legering van een voorlopige Liba
nese vredesmacht (UNIFIL), die aan
vankelijk 4200 militairen telde en la
ter werd uitgebreid tot 6000 man. De
militairen zijn afkomstig uit Senegal,
Nigeria, Iran. Nepal. Noorwegen, Ier
land. Frankrijk en de Fidji-eilanden.
Het opperbevel is ln hemden van de
Ghanese generaal Ersklne.
Schieten
De vredesmacht, die overigens be
perkte bevoegdheden heeft en alleen
mag schieten als er op haar gescho
ten wordt, is eigenlijk door niemand
enthousiast ontvangen. De Palestij
nen bleven activiteiten ondernemen
tegen de VN-militalren ondanks het
feit dat de leider van de Palestijnse
Bevrijdingsorganisatie Jasser Arafat
verklaarde mee te willen werken. De
christelijke milities, die hun overle
vingskansen dankten aan het Israëli
sche ingrijpen, zagen hun bescherm
heren node vertrekken. Israël werkte
al evenmin van ganser harte mee en
droeg een deel van het bezette gebied
bij de uiteindelijke terugtrekking op
13 Juni over aan de christelijke mili
ties.
In feite kan de vredesmacht weinig
uitrichten als de betrokken partijen
in de regio zich niets van haar be
moeienis aantrekken. En dat is vaak
het geval. Regelmatig schieten Pales
tijnse eenheden over het hoofd van
de vredesmacht heen op Israëlische
doelen. Omgekeerd vallen Israëlische
vliegtuigen Palestijnse doelen aan.
Ook de christelijke milities die in dit
gebied actief zijn, trekken zich weinig
van de vredesmacht aan. ZIJ verzet
ten zich niet alleen tegen de activitei
ten van Palestijnen en moslim-eenhe
den, maar evenzeer tegen de komst
van eenheden van het geregelde Liba
nese leger. Ze hebben op een gegeven
moment zelfs een beroep gedaan op
de VN-vredesmacht niet ln een be
paalde streek te komen, omdat ze
anders geen vrij schootsveld zouden
hebben bij hun acties tegen het Liba
nese leger.
Verzet
De Franse kolonel Cann heeft nu
laten weten dat het Franse onderdeel
uiterlijk medio februari Libanon zal
verlaten. Ook de Iranese eenheden
vertrekken; dit houdt verband met de
positie van de sjah in eigen land. De
kans op een hernieuwde poging om
eenheden van het Libanese leger op
de plaats van de Fransen en de Irane-
zen te krijgen lijkt uiterst klein, ge
zien het verzet daartegen van de kant
van de christelijke milities, die wor
den aangevoerd door de uit het Liba
nese leger weggelopen majoor Saad
Haddad.
De positie van de vredesmacht wordt
verder bemoeilijkt door het feit dat
de christelijke milities nog steeds be
dekt gesteund worden door de Israë
li's. De bevelhebber van het Israëli
sche leger ln het noorden, generaal-
majoor Avlgdor Ben Gal, beloofde bij
de uiteindelijke Israëlische terug
trekking die steun met zoveel woor
den. Verscheidene officieren van de
UNIFIL hebben de laatste tijd ver
klaard dat er naar schatting zo'n vijf
tig Israëlische „adviseurs" perma
nent aanwezig zijn in het zuiden van
Libanon om de christelijke milities te
steunen.
HAIFA (Reuter) Israëlische onder
zoekers menen een goedkope metho
de op het spoor te zijn om gas en olie
te winnen uit oliehoudende leisteen.
Gigantische afzettingen daarvan ko
men in de bodem van veel landen
voor. Volgens professor Joseph Rom
en medewerker Joseph Schwartz van
het Technlon hoef Je de steenmassa
niet naar boven te halen om de
brandstof in handen te krijgen.
Hun methode is om boorgaten te ma
ken en met de geconcentreerde licht-
bundel van een laser via een schuin
spiegeltje het materiaal ter plaatse ln
brand te steken. Door een dunne pijp
wordt behalve de laserstraal lucht
toegevoerd om de (gedeeltelijke) ver
branding op gang te houden. Uit het
boorgat komt dan een gasmengsel
waarvan een deel bij afkoeling con
denseert tot vloeibare brandstof. Het
overblijvende gas zou, evenenals het
vloeibare produkt, zonder verdere
zuivering als brandstof kunnen wor
den gebruikt.
Rom gaat nu aan een proefinstallatie
voor praktijktests. Hij schat min
stens vier jaar nodig te hebben voor
dat de methode commercieel toepas
baar zou zijn. Een belangrijke vraag
zal zijn, hoeveel boorgaten er nodig
zijn om een lelsteenvoorkomen te ex
ploiteren. De bekende reserves vette
leisteen ln de Israëlische bodem zou
den op papier de oliebehoefte van het
land voor 25 jaar kunnen dekken. Als
het Suez-olleveld aan Egypte wordt
teruggegeven, heeft Israël geen eigen
bronnen meer, en een hoofdleveran
cier (Iran) die elk moment de kraan
kan dichtdraaien.
Uil
ffiir Nico Kussendrager
uf we de Amerikanen de spoorlijn hadden laten bouwen, waren ze nu
in( met hun eigen kampementen bezig geweest. Waar of niet, uit die
i herking van een Tanzaniaanse student op een caféterras in Dar es
«jaam sprak vertrouwen in de Chinezen die de beroemde spoorweg
{ars door Tanzania aanlegden, en twijfel over de Amerikaanse ontwik-
eiiingshulp.
i lUhuru-(vrijhelds-)spoorverbindlng, tus-
Dar es Salaam en het Zambiaanse ko-
Jdtebied, is tot nu toe het zwaarste stem-
ddat de Chinezen op Afrika gedrukt heb-
iw, Zij vergrootte de invloed van de Chine-
dn Tanzania, wat in ieder geval een Jaar
twee geleden bleek uit het dagelijks
n. De zeep en tandpasta in mijn hotel
fn Chinees, de in Dar es Salaam gekoch-
m wat pijnlijke momenten opleverende)
Wermesjes ook. Aan het ontbijt waren
allen en bestek „made in China" en bui-
iijflachte voorzitter Mao vanaf tijdschrif-
cl-en speldjes waarmee jongetjes leurden.
^loed tanende
$et ogenblik taant de Chinese invloed in
a echter, en Peking zet alles op alles
lie invloed te herwinnen. Een rol speelt
ie Uhuru-spoorlijn bij lange na niet aan
erwachtingen heeft beantwoord. De
g is te snel gegaan waardoor vereak-
n optreden, Tanzanianen en Zambia-
kunnen het Chinese kader (nog) niet
ngen en slagen er niet in de treinen op
e laten rijden, en de haven van Dar es
im is veel te klein om het goederenaan-
..«e verstouwen. Hoewel zij er weinig aan
ia1ien doen is dat het imago van de Chine-
hiet ten goede gekomen. Veel belangrij-
porzaak van de teruglopende Invloed is
•t dat de Chinezen ln de vrijheidsstrijd
delijk Afrika een aantal keren op het
erde paard hebben gewed. In Angola
m de aoor de Sowjet-Unie gesteunde
en niet de China-gezinde FNLA/UNI-
Namibië (Zuid-West-Afrika) treedt de
'O veel meer op de voorgrond dan de
U. die op de hand van Peking is. en er
een verwijdering plaatsgevonden tus-
le ZANU-vleugel van het Patriottisch
it in Rhodesië en China. Een bezoek
van ZANU-leider Robert Mugabe aan Pe
king heeft daar weinig aan kunnen verhel
pen. In Zaire staat China achter het door-
en-door corrupte regime van generaal Mo
butu om de simpele reden dat de Sowjet-
Unie het verzet tegen zijn bewind steunt.
Op safari
Om het tanen van de Chinese invloed te
keren is nu een delegatie uit Peking, geleid
door vice-premier Li Hsien-nien op safari in
Afrika. De reisdoelen zijn veelzeggend: Tan
zania en Mozambique (die de ZANU steu
nen, terwijl Mozambique bovendien een
goede vriend van de Sowjet-Unie is), Zam
bia en Zaire.
Midden vorig Jaar was de Chinese minister
van buitenlandse zaken Huang Hua nog in
Zaire, waar hij de loftrompet stak over de
overwinning op de „Sowjet-Cubaanse huur
lingen" die vanuit Angola hadden gepro
beerd het regime-Mobutu beentje te
lichten.
Steun aan Zaire valt China nu nog eenvou
diger omdat ook de Verenigde Staten na
drukkelijk achter Mobutu staan. En knoop
ten niet onlangs Washington en Peking
diplomatieke banden aan? In een soort hei
lige alliantie proberen China en de Verenig
de Staten de Russische beer in Afrika de
poot dwars te zetten. Want dat is het uitein
delijke doel van de Chinese Afrika-politiek:
houdt de Russen en hun Cubaanse onder
horigen uit het zwarte werelddeel.
Nu heeft Moskou daar nooit veel greep op
kunnen krijgen. In de Jaren zestig vielen
Moskou-gezinde regeringen in Afrika als
kokosnoten van de klapperboom. Ben Bella
in Algerije, Nkrumah in Ghana, Keita in
Mali). De Sowjet-Unie kreeg weer hoop toen
rond 1970 linksgerichte militaire regeringen
aan de macht kwamen in Somalië, Soedan
en Libië, terwijl in Egypte Nasser aan de
macht was. Libië moet echter niets hebben
van orthodox-communlsme, Soedan en
Egypte kruipen steeds meer bij het westen,
en de Russen ruilden Somalië in voor Ethio
pië. Het succes in Angola begint betrekke
lijk te worden nu dat land onder Ameri
kaanse druk de koers langzaam begint te
verleggen.
Hulp
In Afrika staan de velden voor China der
halve wit om te oogsten. Peking zal vooral
de show kunnen stelen door een vergroting
van de ontwikkelingshulp aan Afrika, en
een uitbreiding van de economische samen
werking. Niet voor niets zitten in de delega
tie die op het ogenblik op safari is een
aantal economische deskundigen, terwijl
delegatieleider Li Xiannian (vroeger heette
hij Li Hsien-nien) één van de breinen is
achter de economische planning in China.
Wat betreft ontwikkelingshulp aan Afrika
heeft de Sowjet-Unie nooit veel kunnen
klaarstomen. De hulp wordt voornamelijk
in roebels gegeven die alleen ln de Sowjet-
Unie besteed kunnen worden, en wat be
treft uitbreiding van de handelsmogelijkhe
den heeft de Derde Wereld van de sterk
zelfvoorzienende 8owjet-Unle weinig te ver
wachten. De handel van de Derde Wereld
met het oostblok is niet meer dan 7 procent
van haar handel met andere landen. Mos
kou heeft één vaste smoes voor zijn houding
tegenover ontwikkelingssamenwerking: de
westerse landen hebben de kolonleën uitge
buit. die moeten de Derde Wereld helpen,
wij wassen onze handen ln onschuld.
Een doorzichtige smoes, vinden veel ont
wikkelingslanden, die op dit terrein steeds
kritischer tegenover Moskou komen te
staan In internationale fora, waarvan de
UNESCO-conferentie in Parijs een van de
laatste was. vindt een verwijdering plaats
tussen Moskou en de Derde Wereld.
In Afrika heeft China daarbij het voordeel
dat zijn ontwikkelingsmodel, met sterke
nadruk op de landbouw, veel meer aanslaat
danhet Sowjet-Russische, waarbij voorrang
werd gegeven aan de Industrie. China heeft
voorkeur voor arbeidsintensieve (ontwikke
lingslanden kampen veelal met grote werk
loosheid) en technisch eenvoudige projec
ten (het opleidingsniveau in de Derde We
reld is naar onze begrippen laag). Een voor
beeld van geslaagde Chinese ontwikke
lingshulp is de Vriendschapstextielfabriek
in Tanzania, waar veel mensen werken en
die eenvoudig in elkaar zit, in tegenstelling
tot een door het westen opgezet textielbe
drijf in dit Oostafrikaanse land dat zeker in
het begin meer stil lag dan het draaide door
gebrek aan onderdelen en aan kader.
De terughoudende en soepele Chinese tech
nici blijken vaak beter te kunnen samen
werken met de Afrikanen, dan hun westerse
en Sowjet-Russische collega's. Uit de op
merking van de Tanzaniaanse student aan
het begin van dit verhaal bleek al waar zijn
voorkeur lag. Bovendien heeft de Chinese
hulp het voordeel dat zij veelal renteloos is
met een lange aflossingstermijn.
Bende
Een nieuw element is dat China na de val
van de „bende van vier" zelfs voor een
ander beleid heeft gekozen. Het land mikt
nu op economische, technische en weten
schappelijke ontwikkeling en heeft de deur
naar het buitenland verder opengeschoven.
Het aanknopen van banden met de Verenig
de Staten is daar een voorbeeld van. even
als de buitenlandse reizen van Chinese lei
ders zoals nu door Afrika.
De vraag is echter in hoeverre de Chinezen
de uitbreiding van de ontwikkelingssteun,
die de afgelopen Jaren steeds meer van Azië
naar Afrika is verschoven, kunnen voortzet
ten. De eigen ontwikkeling waarvoor China
heeft gekozen, kost geld en vergt veel tech
nische kennis. Dat geld kan dan niet elders
worden besteed, en technici kunnen minder
naar ontwikkelingslanden reizen. Dat zou
best eens het verhaal van de Chinese dele
gatie kunnen zijn die op het ogenblik ln
Afrika is: we willen wel meer ontwikkelings
steun. maar we moeten ook aan ons zelf
denken.
Een Chinese technicus kijkt toe boe een Tanzaniaan het werk doet
I
