De weg gewoon sappig houden
Tekening van een lezer
Trouw Commentaar
9$trooizout
Op pad met gladheidsbestrijding van Rijkswaterstaat
AVZIKA
DANK'
er is maar één echte salami
ir
Jchippersstaking (1)
chippersstaking (2)
acieinig hinder
Meeste voorkeur
voor Meijer als
PvdA-voorzitter
(JNÏE
een welsprekende hand
niet zo hard
hartstocht
niet zo erg
lONDERDAG 11 JANUARI 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
r chippers, verladers en de over-
eid zijn het toch nog vrij snel eens
eworden over een regeling van de
rachtverdeling op de noord-zuid-
Dute, het vervoer te water naar
lelgie en Frankrijk. Het akkoord
oorziet in een wettelijke verplich-
ing voor de verlader zijn vracht op
ie route van te voren aan te
ondigen. Daarnaast komt er een
jmmissie van schippers en verla-
ers die onder toeziend oog van
e overheid de vracht verdeelt.
Z(
lr o simpel als het nu op papier
*c jkt, zo uitzichtloos leek enkele
eken geleden de situatie nog. De
ihippers beijverden zich toen nog
in Dor een systeem van een (wette-
M ke) e enredige vrachtverdeling,
mdat er van vrijwillige afspraken
i de praktijk weinig of niets bleek
t recht te komen. Verladers boden
k in vracht vaak aan, buiten de
a i ierbeurt vereniging Noord-zuid
laj n, met als gevolg dat de schip-
jgj :rs zich maar al te vaak tegen
kaar uitgespeeld zagen.
10 cn systeem van een (wettelijk
rplichte) evenredige vrachtver
en :ling was echter meer dan de
aikte van Mannheim en enkele
rdragen met België en Frankrijk
rer elieten. Het zou strijdigheid op-
g veren met het principe van de
ltrije vaart. Vandaar dat staatsse
cretaris Smit-Kroes deze oplossing
van de hand wees.
Een tussenoplossing was een wet
telijke verplichting om de vracht
van te voren aan te kondigen.
Schippers en verladers zouden dan
verder op basis van vrijwilligheid
afspraken kunnen maken over de
verdeling van de vracht. Het doet
achteraf wat merkwaardig aan, dat
de staatssecretaris deze oplossing
in haar beleidsnota van november
nog vierkant van de hand wees.
Haar enige argumentatie toen was
dat de schippers die oplossing als
een opstapje zagen naar een sys
teem van evenredige vrachtverde
ling en dat nu leverde strijdigheid
op met het principe van de vrije
vaart.
Later hanteerde de staatssecretaris
de wettelijke affichage weer wel
als een mogelijke oplossing, maar
het stakingsconflict was er toen al.
Het lijkt erop alsof haar juridische
adviseurs haar er eerst toen van
hebben overtuigd dat zo'n ver
plichte affichage alleen geen
strijdigheid met internationale ver
dragen opleverde. Een nogal grove
nalatigheid omdat wanneer van
meet af aan die affichage als moge
lijke oplossing was aangeboden
het conflict wellicht overbodig zou
zijn geweest.
ikverigens lost de nu overeengeko-
enen regeling slechts een deel van
aa Prob'emen van de binnen
in heepvaart op. Het centrale pro-
die eem is nog steeds de wisselende
je ercapaciteit. Nu eens zijn er
acl iepen bij duizenden tekort (bij
orbeeld bij een lage water-
zet ind,) dan zijn er schepen volko-
sn overbodig. Het zelfstandig
lipper zijn is onder deze omstan-
®0I ;heden vaak een barre aangele-
g nheid.
u
stoverheid heeft sloopregelin-
j rn, bodemtarieven en noem maar
m in het geweer gebracht om deze
ij qvelen van de vrije markt zovéél
d bgelijk te verzachten, maar des-
danks zijn de uitkomsten niet
i'aijerweldigend. Betere resultaten
ij luden mogelijk zijn wanneer er
ia£ekhoudende internationale af-
srtc
ijVervolg van pagina 1
j Nederlandse Spoorwegen hebben
eren geen hinder ondervonden
i de nieuwe sneeuwval. „Er waren
^n vertragingen of andere proble-
tengevolge van de sneeuw-
i". aldus een NS-woordvoerder,
"I ook voor vandaag nauwelijks
leilij kheden verwachtte.
es
»e «sneeuwploegen op Schiphol moes-
Ie i gistermorgen weer in actie ko-
luajn. Een sneeuwstorm joeg vanaf elf
igrf tot ongeveer half een over het
•ngtgveld. maar het luchtverkeer on-
ran^ood daarvan weinig hinder. Wel
rden vluchten vanuit Engeland,
Igië en Noord-Frankrijk naar
HaMPbol geannuleerd door het slech-
isieweer daar.
bride ijstoestand op de Nederlandse
entJerwegen treedt slechts langzaam
iai£e verbetering op. Op het IJssel-
•r en het Markermeer komt zwaar
ijs voor, terwijl de hoofdvaarwe-
boven de grote rivieren vrij goed
moeilijk bevaarbaar zijn. Op de
5e jddenzee komt in het algemeen
i er^t tot middelzwaar verspreid drijf-
oor. De veerboten naar Terschel-
en Vlieland die gisteren uit Har-
spraken gemaakt zouden kunnen
worden. Maar vooralsnog is dat
een illusie.
Een andere meer structurele op
lossing zou zijn het vrije onderne
merschap drastisch te beperken.
Maar dat zou meteen het einde
zijn van een stukje romantiek (het
ideaal van de vrije schipper) die we
toch weer niet graag willen missen.
Zo bezien zijn afspraken over de
verdeling van de vracht zo gek nog
niet. Het is altijd nog beter in
kommervolle tijden eikaars ar
moede te verdelen. En soms valt er
ook wel weer eens een aardig
graantje mee te pikken. Het is juist
die wisselvalligheid, die wezenlijk
onderdeel is van het zelfstandig
ondernemer zijn.
door Peter van den Berg
AMSTERDAM Rijden op
een bevroren wegdek in een
jagende sneeuwstorm blijkt
een hachelijke onderneming.
De meeste automobilisten
passen hun snelheid niet aan
en jakkeren gewoon door. Een
volkswagen voor ons raakt in
een slip. Zwabbert eerst wei
nig, weldra meer en staat
plotseling dwars over de weg.
We ontwijken hem. Honderd
meter verder staat een auto
midden op de rijbaan stil. De
bestuurder maakt waarschu
wende bewegingen. Terecht.
We bereiken het depot van de
gladheidsbestrijdingsdienst
van Rijkswaterstaat bij de
Hemhavens in Amsterdam.
Nu het land opnieuw onder
een kamerbreed sneeuwtapijt
ligt is er weer volop werk aan
de winkel.
Wout, Harm, Jos, Hans, Piet, Willem,
nog een Jos, Henk en Ab. Een tiental
mannen die voor dag en dauw op pad
moeten om de wegen weer begaan
baar te maken. Nemen vlak voordat
ze op pad gaan hun tactiek door. „Het
zal geen vroegertje worden vandaag
weten ze 's middags om half een al.
Hun rayon bestrijkt de ringweg rond
Amsterdam vanaf de RAI tot en met
de Coentunnel. De bedoeling is in
eerste instantie de weg sneeuwvrij te
maken, maar ook de inhaalbaan
moet weer berijdbaar worden. „For
matierijden" wordt het dan. In een
ploeg van vijf wagens trekken we er
op uit. De voorste ploegt met een
sneeuwschuiver over de inhaalbaan,
daarachter volgen nog twee wagens
die de sneeuw verder trapsgewijs de
berm inschuiven. Achterin houden
twee strooiwagens de formatie dicht.
Dat is van het grootste belang om
normaal te kunnen werken.
Normaal. Wat is dat als je soms stap-
Jakkerende automobilist mengt zich in konvooi van schuivers
voets moet rijden omdat het zicht
benomen is door een vrachtwagen die
zich onbekommert door de drab ploe
tert. Wat is normaal als automobilis
ten toch nog „sportief' willen rijden.
Wat is normaal als auto's bij bosjes
langs de weg staan en plotseling op
duiken tussen de sneeuwvlokken. Is
het normaal als ze zo nodig het kon
vooi van schuivers binnendringen of
passeren? Gekkenwerk zeggen de
ruimers.
„Je krijgt soms hartkloppingen van
die automobilisten. Eerder van hen
dan van het werk dat we moeten
doen", zegt één van de rijders op een
strooiwagen. „Als ze onder Je door
zouden kunnen rijden, doen ze het
ook nog. Allemaal met een mentali
teit van ml] kan niets gebeuren. Soms EnOrVOrGfld
denk je wel eens zoek het allemaal
zelf maar uit. Maar je zou ze eens De schuiver ploegt de pulp meters
moeten horen kankeren als de weg
niet behoorlijk schoon is".
En schoon wordt ie na een tijdje. In
de strooiwagens zit ongeveer vijf dui
zend kilo pekel en zout. Maar de
strooier staat op het laagste pitje. Er
blijkt na twee weken winterweer een
groot gebrek aan zout te komen. De
voorraden bij AKZO in Hengelo drei
gen uitgeput te raken. Maar het
schoonhouden vande Coentunnel-
weg blijkt ook zonder zout te gaan.
Althans gisteren. „Het verschilt van
dag tot dag. Vorige week was er nau
welijks beginnen aan. Op een gege
ven moment toen er een file stond
van tien kilometer zijn we ermee ge
stopt. Pas in de avond konden we
weer schoon schip maken. Dan ben je
wel tot diep in de nacht bezig"
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859. 1000 AW Amster
dam Naam en adres aan de achterzijde
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
'lingen zouden vertrekken, blijven lig
gen. Vandaag zou worden geprobeerd
om acht uur 's morgens te vertrek
ken, waarna om een uur opnieuw een
afvaart op het programma staat.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Oud-staatssecretaris
Wim Meijer maakt tot nu toe de
grootste kans om als voorzitter van
de PvdA te worden gekozen. Hij kan
in elk geval rekenen op de steun van
124 afdelingen. Zijn rivaal Max van
den Berg, oud-wethouder van Gro
ningen. is door 106 afdelingen
gekozen.
Volgens een woordvoerder van de
PvdA zijn deze cijfers niet represen
tatief. De eerste formele kandide-
ringsronde voor het PvdA-congres in
april is nu weliswaar afgesloten, maar
er zijn zo'n 500 afdelingen die zich
nog over de kandidatuur voor het
voorzitterschap moeten uitspreken.
Dat zal dan op het congres gebeuren.
-.DE
vlovjETL
hoog de lucht in. Achterop gezien
lijkt het geheel op een drabbige fon-
tijn en een enorm waterballet. „We
moeten gewoon de weg sappig hou
den en dan komen we er wel uit".
Zoals automobilisten Jakkeren ploe
teren de ruimers. „We moeten zeer
ongeregeld werken", zegt een van
hen. „Tot op een bepaald punt is er
waardering voor. maar er zijn ook
mensen die naar hun hoofd wijzen.
We zijn soms hele nachten niet thuis,
maar het is wel enerverend werk. Het
is weer eens iets anders. Je bent er
even uit".
Belangrijk bij het „formatierijden"
blijkt dat de „ploeg bij elkaar blijft".
Anders ga Je zwerven. „Soms moeten
we dwars door rode lichten gaan. Je
moet Jezelf gewoon een bepaalde pri
oriteit geven anders kom Je nergens"
Je zou het bijna zeggen. Plakaten
bagger vliegen rond de voorruit van
de strooiwagen. Een stevige vracht
wagen met voor- en achterwielaan
drijving en een eenvoudig paneel om
het blad van de sneeuwschuiver te
regelen. Inderdaad krijg Je zittend
naast de chauffeur in de vrachtwa
gens op één hoog dus eigenlijk
wel een bepaald gevoel van macht als
je Je baggerend een weg door de blub
ber baant. Rond de Coentunnel Is de
weg lekker sappig inderdaad, maar
meer in de richting van het Olym
pisch Stadion wordt de sneeuwjacht
feller en de weg moeilijker begaan
baar. „Dat komt door die enorme
open vlakte hier", wordt uitgelegd en
door het betrekkelijke nieuwe weg
dek. Het lijkt wel of het asfalt hier
meer aantrekt dan elders"
In de weg trouwens zitten hier en
daar enorme gaten. Gaten veroor
zaakt door opdool, waardoor bepaal
de stukken asfalt uit het wegdek
„springen". Het blad van de schuiver
krijgt bij deze oneffenheden telkens
een enorme dreun, maar dat hoort
erbij, zo wordt mij verzekerd.
Bak stookolie
Net zogoed als, nadat het traject
Coentunnel-RAI vise versa Is ge
veegd, een „bak stookolie" (koffie
dus» op het depot. Even uitblazen
Daarna weer op pad Niet meer in
formatie maar nu Individueel. Beslo
ten wordt voornamelijk de op- en
afritten van de Coentunnel weg te
reinigen. Meters hoge golven pulp
vliegen over de rand van een viadukt.
„Als Je daar beneden fietst, zie Je het
niet meer zitten", merkt de chauffeur
grimmig op.
Iemand die rijles krijgt probeert de
strooiwagen voorbij te komen. Wei
nig kans. „Ze moesten bij de rijlessen
meer de nadruk leggen op het gedrag
van de weggebruiker bij dit soort
weer. Veel mensen weten niet eens
wat te doen als ze in een slip komen
Gaan remmen en aan hun stuur trek
ken. Dat kan enorme gevolgen heb
ben. We maken op de wagen de gek
ste dingen mee. Een enkele keer krijg
je een blijk van waardering. Dat mag
uiteindelijk ook wel. Per slot van re
kening ben Je toch voor de gemeen
schap op pad. En het blijft een hele
opgave. Ook voor Je gezin. Moeder
weet nooit of Je komt of gaat".
Voordat ik ga. krijg ik de waarschu
wing niet gelijk van de wagen in de
bagger langs de weg te springen.
Maar het kan bijna niet anders Hon
derd meter verder gaat een fletser
onderuit. Het fietspad blijkt nog
spekglad. Nog niet sappig genoeg.
Voor de gemeenschap op pad
foto's: Arie Legerstee
Hoe je de echte Hongaarse sala
mi kunt namaken? Er zijn er wel
meer die dat willen weten. Dikbe
taalde bedrijfsspionnen proberen
al jaren achter het geheim van de
salami te komen. Vergeefs. Er
zijn zoveel factoren die de worst
tot de ware salami omtoveren die
niet buiten de salamistad Szeged
en de Thljsvlakte waarin de stad
ligt, na te maken zijn, dat het
onbegonnen werk Is En toch
vind Je in allerlei landen ook een
worstsoort met die naam. Al
sinds in Szeged de eerste salami-
fabriek op gang kwam, ruim hon
derd Jaar geleden wordt de lek
kernij her en der geïmiteerd.
Maar het smaakt nooit als de
Hongaarse salami.
Het merkwaardige van deze hele
geschiedenis is. dat de salami
van oorsprong niet eens Hon
gaars is. Heel vroeger, nog vóór
onze jaartelling, stond het recept
al in het oudst bekende kook
boek uit het jaar 228 voor Chris
tus Dat was geschreven door een
Griek en het gerecht heette toen
zelfs al salami, een naam die af
geleid moet zijn van de »c
Cypriotische stad Sa. E
oud-Grieks gerecht du irv&n
waarschijnlijk Architn -
smuld heeft. Pas in het midd-r.
van de vorige eeuw raakte de
worst in Hongariie verzeild. Boe
dapest maakte een enorme bloei
periode door. Er werden hoogge
kwalificeerde gastarbeiders uit
Italië aangetrokken, beeldhou
wers, metselaars en timmerlie
den. die de oude keizerlijke
burcht in het heuvelachtige Boe-
da moesten restaureren. Een heel
karwei, waarvoor de Italianen
van het vroege voorjaar tot in de
herfst in de Hongaarse hoofdstad
bleven. Uit hun land hadden ze
stapels worsten meegebracht die
niet alleen verrukkelijk smaak
ten. maar ook al die tijd goed
eetbaar bleven.
De Hongaren keken er met enige
afgunst naar. Zij fokten veel var
kens en runderen, maar moesten
terwille van de export met grote
kuddes door Oostenrijk en Neu
renberg. Onderweg bezweken
veel dieren en die methode kostte
dus veel tijd en geld Dat zou wat
schelen als ze de dieren thuis tot
zo'n goeie worst konden verwer
ken. Een Tsjechische emigrant,
Markus Pick, was uiteindelijk de
eerste „Hongaar" die de zaak
goed aanpakte: in 1869 bouwde
hij in de toen al om de paprika
bekende stad Szeged een fabriek,
bracht worst-werkbezoeken aan
Italië en nam op de terugreis dui-
.vnd worstmakers mee In 1888
uerd een tweede fabriek in Boe
dapest geopend en omstreeks de
eeuwwisseling floreerden in het
hele land al 27 salami bedrijven
met een gezamenlijke export van
meer dan een miljoen kilo. De
leerling bleek zijn meester over
troffen te hebben: de Hongaarse
salami was stukken lekkerder
dan de Italiaanse en dus een be
hoorlijke concurrent.
En waardoor is de Hongaarse
soort zoveel beter? „Er zitten
bendes ezelvlees door," wordt er
gefluisterd. „Onzin," zegt direc
teur Mocsai van de nieuwste sala-
mifabriek in Szeged. „In het hele
land hebben we maar 3500 ezels,
niet eens genoeg voor een maand.
We gebruiken uitsluitend var
kens." Dat zijn wel bijzondere
varkens die niet in de stal. maar
op weiden grootgebracht worden,
van het ras Mangaliza, beroemd
om zijn lengte en mager vlees
Behalve huid. botten, zwoerd, in
gewanden en vet wordt alles van
dat varken gebruikt Er worden
allerlei kruiden aan toegevoegd,
waaronder paprika, en dan wor
den de worsten in een hoge toren
gerookt. Maar de schimmelont
wikkeling op de worst, de uitge
balanceerde temperatuur in de
toren en de droge lucht van de
vlakte, dat zijn pas de echte
smaakmakers van de salami, die
nergens te Imiteren zijn
Wat kun je beginnen als je een dubbel gehandicapte doof en niet
kunnende praten of doof en blind iets moet overbrengen en geen
gebarentaal of braille beheerst? Weinig of niets, zou je zeggen, maar
daar is de 65-jarige architect Stuart M. Ariba Fraias uit Edinburgh
(14 Lyndoch Place) in Schotland het niet mee eens. Hij werkt al
jaren met gehandicapten en heeft nu iets uitgevonden waarmee zo'n
moeilijk geval van communicatie te overbruggen valt: een „spre
kende" handschoen. Alle letters van het alfabet en de cijfers 1 tot en
met 0 staan er op, waardoor je dus alle woorden makkelijk kunt
aanwijzen. Naast al die letters cn cijfers staan de bijbehorende
brailletekens, waarmee een blinde de woorden kan voelen. Volgens
de uitvinder kan een kind van zes er zelfs al mee omgaan, zodat er
veel gehandicapten én gezonden mee geholpen zouden zijn. ware
het niet dat de handschoen niet in de handel handel is. Maar dat
komt misschien wel als er genoeg belangstelling voor blijkt te
bestaan.
De bevolking van de Verenigde
Staten blijkt in de Jaren zeventig
maar half zo hard te groeien als
in de jaren zestig. Over het geheel
genomen dan. want in de weste
lijke en zuidelijke staten neemt
het aantal Inwoners wat meer
toe. terwijl de bevolkingsgroei
veel langzamer gaat in de rest
van Amerika. De oorzaak van de
terugloop moet volgens het Ame
rikaanse bureau voor statistiek
onder meer gezocht worden in
het feit dat miljoenen vrouwen
werken. Volgens de statistiekcij-
fers over november vorig Jaar
maken de Amerikaanse vrouwen
iets meer dan de helft (50,7 pro
cent) uit van de totale werkende
bevolking
..Ik word zo zoetjesaan doodziek
van al dat morele geleuter over
instandhouding van de soort, se
lectief jagen, alleen oudere en
zieke dieren afschieten, terrein
beheer tot aan faunabeheer toe
Walgelijk. A.u.b. geen smoesjes
Jagen is geen sport of iets derge
lijks, jagen is doodgewoon een
passie, een hartstocht. Luister
maar eens naar het zogenaamde
jagerslatijn. Dan komt er pas uit
wat de heren bezielt"
•Gedeelte uit een bnef In de Vara-
gjda).
Na 37 jaar lerares in Moskou te
zijn geweest en het heel gewoon
te hebben gevonden dat het de
meisjes van de hoogste klassen
verboden is sieraden te dragen, is
mevrouw Zavarina tot andere in
zichten gekomen Ze heeft een
lange open brief geschreven aan
het tijdschrift van de Jeugdbewe
ging. de Komsomolskaya Praw-
da. waarin ze pleit voor wat meer
toegevendheid ten opzichte van
meisjes die zich zo graag een bee
tje willen versieren In de brief
vertelt ze dat ze meisjes had ont
moet die ringetjes in hun oren en
aan hun vingers droegen of een
onopvallende nagellak gebruik
ten
Tot haar eigen verbazing
vond ze dat eigenlijk helemaal
niet zo erg. „Toen ik dat zag,"
schrijft ze in het tijdschrift.
..moest ik denken aan de felle
discussies en de standjes op
school Zou het niet veel beter
zijn om het dragen van ringetjes
in de oren en aan de vingers toe
te staan in plaats van alles te
verbieden? Want. of men wil of
niet. het verschijnsel is toch echt
iets van onze tijd
