China: eigen leger Taiwan Zesde politieke moord in Spanje Vermogen van sjah Iran in stichting Buitenland biedt Somoza nog een kans Israeli's patrouilleren in zuiden van Libanon Landbouwcommune steekt hand in eigen boezem Rechter doodgeschoten Deel Britse chauffeurs werkt weer Nadruk op wetenschap in Israël Nieuwe vestiging op Jordaan-oever over twee maanden in Italië bestookt Koerdenleider weet te ontkomen 'Openlijk verzet in Zuid-Jemen' .WOENSDAG 10 JANUARI 1979 BUITENLAND TROUW/KWARTET PEKING (APF, AP, Reuter. UPI) Taiwan (nationalistisch China) mag na een hereniging met communistisch China een eigen leger houden, en zijn eigen stelsel van vrij ondernemer schap. De Chinese vice-premier Deng Xiao ping (Teng Hsiao-ping) heeft dat ge zegd tegen een delegatie uit de Ame rikaanse senaat. Deng waarschuwde echter opnieuw dat Taiwan gedwon gen zal worden tot eenheid, als het blijft weigeren met communistisch China te onderhandelen. China maakt een punt van de hereni ging met Taiwan, sinds diplomatieke betrekkingen met de Verenigde Sta ten werden aangeknoopt. Washing ton verbrak daarop de banden met Taiwan. De Amerikaanse senatoren Samm Numm en Gary Hart, van de senaats commissie voor de strijdkrachten, de oud-astronaut John Glenn en Willi am Cohen, praatten ruim twee urn- met Deng in de Grote hal van het Volk. Zij zeiden dat China graag wil dat de Verenigde Staten hun marine in het westelijke deel van de Stille Oceaan uitbreiden, en dat de Japanse strijd krachten worden versterkt. Peking is voorstander van militaire samenwer king met de ASEAN, een bundeling van gematigde, pro-westerse landen in Zuidoost-Azië. Mensenrechten Deng is van mening dat het praten over mensenrechten internationaal weinig zin heeft. Hij zei voorstander te zijn van de huidige democratise- ringscampagne in China maar muur- kranten waarin de Amerikaanse pre sident Carter werd opgeroepen aan dacht te besteden aan de mensen rechten in China noemde hij „on zinnig". Deng Xiaoping Onderwijl zijn nog steeds duizenden Chinezen bijeen in Peking om hun eer te betuigen voor wijlen premier Zhou Enlai (Tsjoe En-lai). Boeren betoogden tegen „honger en onderdrukking" en studenten verzet ten zich tegen lokale leiders die de mensenrechten zouden schenden. Nieuwe kransen voor Zhou Enlai wer den gelegd op het monument van de revolutionaire martelaren op het Plein van de Hemelse Vrede. Jonge ren marcheerden achter de vlag van de jeugdliga, en hielden spandoeken op waarin werd gevraagd om eerbie diging van de mensenrechten, en meer voedsel, huizen en banen. De leden van China's bekendste mo delcommune. Tachai, vinden dat de commune achterloopt, en moet leren van anderen. Naar Tachai. in de heu vels van de noordelijke provincie Shaxi (Sjansi) togen duizenden Chi nezen om daar de landbouw te leren Nu blijkt echter dat die lang niet overal toepasbaar zijn. en dat Tachai zich te veel en te eenzijdig heeft toe gelegd op de landbouw. Het succes, aldus bewoners van Tachai. was al leen mogelijk door uitgebreide steun van de centrale overheid, in de vorm van tractoren en machines. Er is ech ter te weinig gedaan om communele den ook met de werktuigen te laten omgaan. MADRID (AP, Reuter, UPI) Voor de zesde maal dit jaar is in Spanje een belangrijk persoon om het leven gebracht. Gisteren was de 67-jarige rechter van het Madrileense Hoog gerechtshof, Miguel Cruz Cuenca, het slachtoffer. De Spaanse rechter werd hij zijn huis neergeschoten, toen hij naar zijn werk ging. Zijn vtouw was getuige van de moord. Rechter Cuenca. die bekend staat als liberaal, was gedu rende tien jaar lid van het Spaanse Hoogerechtshof. Volgens de politie toonde moord een grote gelijkenis met die op de militaire gouverneur van Madrid, majoor-generaal Ortin Gil. De Baskische afscheidingsbewe ging had de verantwoordelijkheid voor deze moord op zich genomen, evenals de moord op vier anderen sedert 2 januari van dit prille jaar. LONDEN (Reuter. DPA) - Veel Brit se tankwagenchauffeurs zijn gisteren weer aan het werk gegaan, nadat met Esso en Shell een beginselakkoord was bereikt over een loonsverhoging van 13 tot 15 procent. De chauffeurs van Texaco staakten gisteren nog steeds. De werkgevers en werkne mers in de transportsector hebben de onderhandelingen over de lonen voortgezet. In bijna alle havens van Schotland lag gisteren het werk stil uit solidariteit met de staking van de chauffeurs. De Britse treinbestuur ders hebben voor volgende week een nationale staking aangekondigd, als hun eis voor een bonus van tien pro cent niet wordt ingewilligd. In het zuiden van Engeland willen de trein bestuurders vandaag al met een sta king beginnen. Premier Callaghan. die net terug komt van de Caraibische eilanden zal vandaag zijn oordeel over de staking vormen. De conservatieve oppositie is van plan de premier te vragen het parlement bijeen te roepen en de noodtoestand uit te roepen wegens het gebrek aan brandstof in delen van het land. Een van de zwaarst getroffen gebie den in Groot-Brittannië is Noord-Ier- land. waar vele fabrieken moesten sluiten en naar verluidt ook nooit weer open zullen gaan. Ook meer dan 300 scholen moesten hun deuren slui ten omdat er geen verwarming was. Bij de moord van gisteren op de rech ter werd gebruik gemaakt van een witte auto. die er net zo uitzag als de auto die gebruikt werd bij de moord op de gouverneur vorige week woens dag. In de auto die gistermiddag werd gevonden, zaten drie mannen, van wie één de rechter had doodge schoten. Zowel politiek links als rechts in Spanje heeft de nieuwe moord ver oordeeld als een poging om de Spaan se democratie te ontregelen, nu het land zich voorbereidt op zijn tweede algemene verkiezingen op 1 maart. De Baskische afscheidingsbeweging ETA, die voor tweederde van de 91 moorden vorig jaar de verantwoorde lijkheid neemt, wil een onafhankelijk Baskenland, ondanks dat in de nieu we grondwet staat dat het gebied een grote autonomie krijgt. Naar verluidt wil de ETA het leger met de aansla gen provoceren, zodat het leger ge dwongen zal zijn in het Baskenland maatregelen te nemen. Dit zal vol gens de ETA het nationale Baskenge- voel weer wat opvijzelen. Vorige week kondigde de ETA nog aan dat het een campagne begonnen was tegen de militaire hiërarchie. JERUZALEM (Reuter) Is raël is van plan nog meer de nadruk te leggen op weten schappelijke ontwikkeling. Daatoe zal in Galilea zelfs een „wetenschapsstad" worden gebouwd, waar hoogwaardige technische apparatuur zal worden gemaakt. Professor Arieh Lavi van het ministerie voor handel en industrie zei dat Israël de uitvoer van hoog waardige en ingewikkelde produkten binnen drie jaar wil verdrievoudigen. Het pro gramma loopt van medicijnen tot electronica, en behelst bij voorbeeld apparaten om vin gerafdrukken te nemen, borst kanker op te sporen, of plat voeten vast te stellen. Israël, met verder weinig eco nomische mogelijkheden, is voor een deel van zijn inkom sten afhankelijk van de weten schappelijke en technische kennis die het binnen zijn grenzen heeft. Miguel Cruz Cuenca Israëlische regering geeft toestemming JERUZALEM (Reuter. UPI) De Israëlische regering zal toestemming geven voor een nieuwe Joodse vesti ging op de bezette westelijke Jor- daan-oever. Tijd en precieze plaats zijn nog niet bekend maar bekend is dat premier Begin voorstander is van nieuwe ves tigingen. Daarmee zou een einde ko men aan de bevriezing van nieuwe nederzettingen na het ondertekenen van de akkoorden met Egypte in Camp David. Verdere onderhandelin gen tussen de twee landen over een uiteindelijke vredesverdrag zitten echter op dood spoor, reden waarom premier Begin bereid is nieuwe neder zettingen toe te staan. Een groep ultranationalistische kolo nialisten zou toestemming krijgen zich op de westelijke Jordaan-oever te vestigen. Op het ogenblik hebben zij hun tenten opgeslagen bij een Israëlische militaire post in het ge bied. nadat militairen op oudejaars dag een poging van de kolonisten zich te vestigen verhinderden Van het interieur van het linkse radiostation „Radio Citta Futura" in Rome bleef weinig over, nadat mannen schietend waren binnengedrongen en bommen tot ontploffing hadden gebracht. ROME (AP, Reuter. UPI) Gewa pende mannen zijn gisteren al schie tend een links Italiaans radiostation binnengedrongen, waar net een uit zending over feminisme aan de gang was. Vijf vrouwen raakten gewond De luisteraars van Radio Citta Futu ra (Stadsradio van de toekomst) kon den het geluid van geweerschoten, het gegil van vrouwen en ontploffin gen horen. T inb-oo raHinypriHpr van drie mensen van de rechtervleu- JulllKo" I gej Afgelopen weekeinde werden bommen geplaatst in een kantoor van de televisie, in een boekwinkel en in vijf bioscopen. In een anoniem telefoontje werd de verantwoordelijkheid voor de aan slag genomen door een fascistische groepering. De aanslag wordt gezien als een reactie op het doodschieten In Milaan is maandag de oud-voorzit ter van de voetbalclub AC Milan. Dlno Armani, ontvoerd In Napels is een meisje, van wie de ouders net op vakantie waren gegaan, ontvoerd Masoud Barzani WENEN (Reuter) Masoud Barzani. zoon van de legendarische Koerden leider Mullah Mustafa, is in Wenen aan een aanslag ontsnapt. Twee Koerdische ballingen werden ge wond, toen zij een flat in één van de buitenwijken van Wenen verlieten, na een onderhoud met Barzani. Hij is één van de voormannen van de Koer dische democratische partij in bal lingschap. In Oostenrijk wonen onge veer honderd Koerdische vluchtelin gen, waarmee Barzani gesprekken heeft gehad. De daders van de aan slag zouden hebben gedacht dat Bar zani de flat verliet, maar deze zat veilig binnen. Zegslieden van de Koerden stelden de Irakse regering verantwoordelijk voor de aanslag. Bagdad zou agenten naar West-Europa hebben gestuurd om Koerdische leiders te doden. De openlijke strijd van de Koerden om een eigen land duurde tot 1975. Toen sloot de regering van Irak. waartegen de Koerden zich verzetten, een akkoord met het buurland Iran. dat daarop de steun aan de Koerden terugtrok. Onlangs werd amnestie verleend aan de Koerden, maar de familie-Barzani werd daar uitdrukke lijk van uitgesloten. Mullah Mustafa Barzani verblijft op het ogenblik in de Verenigde Staten. CAIRO (UPI) Een woordvoerder van het Verenigd Nationaal Front voor Zuid-Jemen heeft verklaard dat de afgelopen week in drie provincies van Zuid-Jemen openlijk strijd wordt gevoerd tegen regeringstroepen. Het front, dat geleid wordt door Abdel Qawi Mackawee, is tegen de marxisti sche regering in Aden. De woordvoerder verklaarde dat ver leden week woensdag in drie provin cies van het land de strijd is ontbrand en sindsdien voortduurt. TEHERAN lAFP, Reuter. UPIi De sjah van Iran heeft bekendgemaakt dat hij zijfi bezittingen en die van de keizerlijke familie zal onderbrengen in de Pahlevt-stichting die hij ip het leven heeft geroepen uit sociale, religieuze en welzijnsoverwegingen. Volgens verklaringen van Shyyd Am- mad Emami. beheerder van de stich ting, gaat het om belangen ter waar de van verschiedene honderden mil joenen dollars. De sjah heeft voorts de onmiddellijke invrijheidstelling gelast van 260 ge vangenen die door krijgsraden zijn berecht. De meeste familieleden van de sjah hebben het land al verlaten. Zij behoren, volgens de oppositie, voorts tot 178 topfunctionarissen en politici die verscheidene miljarden dollars zouden hebben overgemaakt op privé-rekeningen in het buiten land. op voorwaarde dat de sjah het land verlaten zal hebben, dat het volk hem daarom had verzocht en dat de in Frankrijk in ballingschap wonende religieuze leider Khomeini zijn in stemming betuigt, Inmiddels heerst nog steeds onzekerheid of de gepensi oneerde generaal Fereydoun Jam nu wel of niet de portefeuille van defen sie heeft aanvaard of. zo ja. al weer heeft ingeleverd. Er waren berichten in de hoofdstad dat de generaal nog steeds zou aarzelen Radio-Teheran meldde dat generaal Abdul Ali Badrehi benoemd is lol bevelhebber van de grondstrljtK krachten en procureur-generaal vafl Teheran Hij volgt generaal Oveisai op en staat bekend als vurig royalist Deze benoeming, het vertrek van gé neraals naar het buitenland, kritiek van de chef van de generale staf Qa- rabaghi dat de pers door valse be richtgeving het moreel van de strljti- krachten ondermijnt en de zinspeling van Sanjabi. hebben de geruchte* verder doen toenemen over een om handen zijnde militaire staatsgreep» Topmilitairen Het aantal Iraanse topmilitairen dat behoefte heeft aan medische hulp buitenslands steeg dinsdag met één Generaal Mohammed Java Molawi. tot nog toe politie-commandant van Teheran, is ..voor medische behande ling naar het buitenland gereisd". Hij is de derde hoge militair die „naar de dokter" in het buitenland moest. In het geval van de donderdag afge treden premier van de vorige (militai re) regering generaal Azhari wordt in Teheran niet getwijfeld dat deze in derdaad iets aan het hart heeft. Maar westelijke diplomaten in Teheran zijn er niet zo zeker van dat procu reur-generaal generaal Oveissi van Teheran echt ziek was toen hij naar het buitenland vertrok en aan het geval-Molawi twijfelt men eveneens Men vraagt zich af of de generaals het zinkende schip verlaten of dat er sprake is van een begin van het afzet ten van hoge militairen. Volgens de nieuwe premier Bakhtiar zal de sjah zelf het land binnen enkele dagen verlaten. Oppositieleider Karim Sanjabi waar schuwde weer voor het gevaar van een militaire staatsgreep. De secreta ris-generaal van het Nationale Front verklaarde zich bereid aan het hoofd van een „interim-regering" te treden BEIROET (Reuter, UPIi Israëlische tanks maken regelmal- tig nachtelijke patrouilletochten in het zuiden van Libanoni. zo wordt vernomen in kringen van de Verenigde Naties in df hoofdstad Beiroet. f hun zeggenschap over het zuiden vah Libanon uit te breiden Het was het eerste bericht over Israë lische activiteiten in Libanon, sinds de Israëlische troepen zich na de in vasie in maart uit het gebied terug trokken. De patrouilles zouden een gebied langs een weg evenwijdig aan de Is- raëlisch-Libanese grens, bij het stra tegische grensplaats je Ramiye be strijken. Rechtse militairen in Liba non. die door Israël worden gesteund zouden tankversterkingen naar het gebied hebben gestuurd Volgens kapitein Fabre, commandat van de Franse eenheid binnen de VN- vredesmacht, gaat het om 18 uit Is raël afkomstige Shermantanks. Een deel van de Fransen troepen zal vol gende maand uit het zuiden van Liba non worden teruggetrokken, en ge vreesd wordt dat rechtse militairen die gelegenheid zal aangrijpen om De Veiligheidsraad beslist 19 Januari over voortzetting van het mandaat van een VN-vredesmacht in Libanon Gek Ex-president Camille Chamoen van Libanon heeft gezegd dat de christe lijke militia van zijn Nationale Libe rale Partij wel gek zouden zijn als ze als eerste de wapens neerlegden in Libanon. Zo lang de Syrlërs en de Palestijnen nog wapens hebben kan ons met gevraagd worden de wapens neer te leggen, aldus Chamoen. De burgeroorlog in Libanon wordt vol gens hem veroorzaakt door de 400 000 Palestijnse vluchtelingen in de Liba non. die het delicaat sociaal en reli gieus evenwicht, verstoren door Wim Jansen De moord op oppositieleider en journalist Pedro Chamorro, vandaag precies een jaar geleden, ontketende in Nicaragua een opstand tegen de president, waarbij vorig jaar minstens zesduizend doden vielen. Om dit te herdenken staakt Nicaragua vandaag. Hoewel de gevechten tussen de Nationale Garde en het Sand.nistische Bevrijdingsleger sinds het nieu we jaar opnieuw zijn verhevigd, lijkt president Somoza weer vaste grond onder zijn voeten te hebben. De moord op Chamorro. directeur van het liberale dagblad La Prensa. was de vonk in het kruitvat. Sinds Anastasio Somoza seni or in 1933 aan de macht kwam. heeft hij en zijn familie een waar schrikbewind in het land uitgeoefend. Dat leidde in het verleden al eens tot verzet en guerrilla-acties, die steeds door de militairen de kop konden worden ingedrukt Mede door onthullingen in de liberale krant La Prensa was het voor iedere bewoner van de kleine Middenameri- kaanse staat zo klaar als een klontje dat de grote armoede niet te wijten was aan de slechte economische toestand in het land, maar aan het feit dat de meeste winsten u de industrie naar de familie Somoza en buitenland vloeiden. In de jaren dertig bezat dc/.c h slechts enige kwijnende koffirnla. Nu strekken de persoonlijke bczittii van Somoza zich uit tot alle sectoren van d- industrie: landbouwgronden, voedselver werking. houtindustrie, dataverwerking en radio- en televisiestations. Door middel van een eigen bank kan de president zijn geld onder controle houden en naar believen overhevelen naar het buitenland. Bloedhandel Voor de dood van Chamorro had La Prensa net een reeks verhalen gepubliceerd over een lugubere handel in bloed, waarbij al weer de president betrokken was. De rege ring deed regelmatig een beroep op de be volking bloed af te staan voor de ziekenhui zen, die een schreeuwend tekort aan bloed- pl. sir. hadden sinds de grote aardbeving 1972 Dat tekort bestaat waarschijnlijk n«' La Prensa kwam er achter dat het afgetapte bloed voor goed ..ie V' renigde Staten is verkocht, o moment dat de naam Somoza zou i. n .1 schandaal, verdween Chamor ro op gewelddadige wijze van het toneel De nationale staking, die onmiddellijk op zijn dood volgde, was de grootste demon stratie tegen de president die het land ooit had meegemaakt. Het was het begin van een serie onlusten en demonstraties, die resulteerde in de oorlog tussen de Sandinis ten en de Nationale Garde, een privëleger van de president met een sterkte van tien duizend man Deze strijd In september en oktober kostte duizenden mensen het leven en bracht Somoza dicht bij de ondergang Verrast Het Sandinistische Front voor de Bevrij ding van Nicaragua (FSLNi. een naar de door Somoza vermoorde vrijheidsstrijder Sandlno genoemde guerrillabeweging, was verrast door de grote steun van de bevol king. Wat waarschijnlijk was bedoeld als een serie hevige aanvallen om het leger te verzwakken, groeide door de plotselinge bijval van de mensen in alle grote steden uit tot een nationale opstand. Daar waren de Sandinisten niet op berekend. Zij bezaten onvoldoende wapens om aan de bevolking uit te delen Deze was daardoor niet in staat de op de Nationale Garde veroverde steden te behouden Het leger in Somoza heeft op gruwelijke wijze wraak genomen. In de herveroverde steden schoten soldaten de jonge meisjes en jongens, die met primitieve wapens hun woonplaatsen probeerden te verdedigen, zonder pardon neer Daardoor verspeelde het leger ook het laatste restje sympatie. dat onder de middenklasse begin dit jaar nog wel aan te treffen was. Militair gezien had Somoza de slag gewonnen, maar de aanhang van de Sandinisten onder de be volking was sterk gegroeid Amerika Zelfs de Verenigde Staten lieten Somoza eind vorig jaar vallen; zijn aanblijven zou de Sandinisten alleen maar in de kaart spelen. De kans op een door het FSLN gevormde regering na de val van de presi dent. die onvermijdelijk leek. was groot. De Sandinisten hebben er nooit een geheim van gemaakt dat naar hun mening de VS. die de Somoza-dynastle in de jaren dertig op de troon hielpen, de oorzaak van alle ellende in Nicaragua zijn. Via ondersteuning van het FAO. het Brede Oppositiefront van Nicaragua, probeerden de Verenigde Staten als bemiddelaar in het conflict de weg naar een gematigde opvol ger van Somoza veilig te stellen De positie van de president was begin december zo zwak. dat hij zich gedwongen zag in te stemmen met een volksuitspraak over zijn politieke toekomst. Als resultaat van de bemiddelingspoging zouden de bewoners van Nicaragua in februari mogen beslissen of ze Somoza onmiddellijk kwijt wilden, ol dat hij zijn termijn mocht uitzitten tot 1981 Dit plan gaat echter niet door Aan de ene kant hebben de Sandinisten zich van meet af aan tegen een dergelijk referendum verzet. Zij vinden dat Je niet uit de problemen bent als je alleen maar de president naar huis stuurt De Nationale Garde is minstens zo gehaat als Somoza en zal dus ook moeten verdwijnen, wil een nieuwe regering het vertrouwen van het volk kunnen krijgen. Ook verwachten de Sandinisten weinig heil van het FAO. het oppositiefront dat sinds het opstappen van een groot aantal gematigd linkse partijen nauwelijks meer de naam 'breed front' ver dient. Aan de andere kant heeft Somoza vorige week ineens weer het idee van een referen dum verworpen en de bemiddelaars daar mee terug naar huis gestuurd. De president heeft de laatste dagen aanzienlijk meer noten op zijn zang dan in de voor hem zo donkere dagen van december. De eis van de oppositie dat er internationale waarnemers worden toegelaten bij het referendum, noemde hij vorige week een 'juridische ab surditeit Daarom zag hij af van verdere medewerking, zei hij. Waarschijnlijker is. dat Somoza er de laat ste twee weken achter is gekomen, dat zijn positie toch niet zo hopeloos is Hij heeft internationaal steun gezocht door de con tacten met de mede-lidstaten van de Con deca nog eens aan te halen De Condeea is een Navo-achtig verbond tussen de legers van Guatemala. Honduras. El Salvador en Nicaragua Alles wijst er op dat deze landen Somoza zullen blijven steunen, uit angst voor de export van een eventueel geslaagde revolutie naar hun eigen grondgebied Het andere buurland. Costa Rlca, speelt d« laatste weken ongewild Somoza in de kaart! De regering van dit land. het enige in deze conreien dat niet wordt geleld door een generaal, heeft zich altijd soepel opgesteld tegenover de Sandinisten Dezen opereren meestal vanaf het grondgebied van Cost* Rica. Maar dit land lijkt nu echter voor dr dreiging van een oorlog te zijn gezwicht eft maakt het de guerrillastrijders moeilijk. De 8andinlsten lijken nu hun tactiek te hebben veranderd In plaats van een groot offensief, zoals In september vorig jaar gaan ze zich nu weer concentreren op klei ne. gerichte aanvallen. Op den duur zou dat moeten leiden tot algehele verzwakking var de Nationale Garde. Door de hereniging van de drie fracties van het F8LN vorige week in Mexico-stad aangekondigd door de leider van de meest militante groep Tomas Borge zal de sterkte aanzienlijk toe nemen. Het gebrek von een goede basisorganisatie, dat zich zo pijnlijk deed voelen in de sep- temberoorlog. moet worden opgeheven door de oprichting van de Movimiento Pue blo Unldo (de Beweging van het Verenigd Volki Deze verzameling van vakbonden, studentenorganisaties en vrouwenbewe ging is het verlengstuk van het SandimsU- sche leger De MPU is voor het P8LN de massabeweging, waarop het tijdens en na de beslissende slag tegen het regime van Somoza moet kunnen terugvallen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 7