Lg2.
Als Bachtiar de sjah
erdrijft mag hij blijven'
■j
NUTSSPAARBANK
c
3
reer proces tegen
aagse dissident
i
Gaat u straks op vakantie?
rtugese aarzeling
enover EG groter
PAI
PRUIKEN
JANUARI 1979
TROUW/KWARTET H 9
rln maakt een grimmige indruk. Tien dagen na de ernstige onrust in deze honderdveertig
leter ten noorden van Teheran gelegen stad staan zwaar bewapende soldaten, gepantser-
uertuigen en tanks nog steeds op belangrijke straathoeken geposteerd. Kazvins voor-
iste winkelstraat biedt een trieste aanblik. Mensen scharen zich nog rond de uitgebrande
els en de door stenen vernielde etalages. Voor de pompstations staan de inwoners van
in urenlang in de rij, wachtend op twintig liter benzine.
James Dorsey
Kazvin gaat men al maanden
sat op om het verdwijnen van
i te eisen. Ruim drie maanden
oltrok de confrontatie tussen
wind en het volk zich redelijk
aam. Generaal Nematollah
ledy. bevelhebber van de zes-
gepantserde divisie, is trots op
t dat er tot 26 december geen
jffers vielen in zijn strijd tegen
tenlandse vijand die het 2500
ide keizerrijk van sjah Moham-
teza Pahlavi door middel van
ijlde colonne ten val wilde
eder
waarschuwde Motemedy de
ng van Kazvin echter dat wie
?an de strijdkrachten die hun
vervullen en „het land verdedi-
anvalt, zwaar bestraft zal wor-
Motemedy's soldaten voelen
Kazvin nu minder veilig. On-
de kreet van de moellahs, de
leiders, dat „het leger onze
r is" worden de huizen van
ren aangevallen en hun gezin-
5tig gevallen.
van Kazvin stellen dat de
van „agenten van de Savak",
[evreesde geheime dienst, pas
grond werden gelijk gemaakt,
een tank een rij mensen die
snd op benzine, had aangeval-
daarbij acht personen had ge-
Hun begrafenis groeide uit tot
een massale demonstratie, waarbij
opnieuw drie doden zouden zijn ge
vallen. Pas toen zou men de huizen
hebben aangevallen van „Savak-
agenten", die gearresteerden in el
kaar zouden hebben geslagen.
„Vriendelijk"
Generaal Motemedy stelt dat „wij
vriendelijk genoeg zijn geweest om
niet te schieten" toen „tienduizenden
mensen voor agitatie de legerbasis"
naderden. Wel geeft de bevelhebber
toe dat er drie mensen gedood wer
den op de eerste dag van de onlusten.
Motemedy meent dat in totaal in de
laatste week van december twaalf
mensen om het leven kwamen.
Na het ingaan van het uitgaansver
bod werden de hulzen van het leger-
personeel aangevallen. Een luitenant
ligt zwaar gewond in het ziekenhuis
met vier kogels uit een geweer „van
Russische makelij" en tweeëntwintig
messteken. Elke dag vindt het leger
uit Oost-Europa afkomstige wapens,
aldus de generaal.
Motemedy geeft toe dat deze gebeur
tenissen tot „een slechte bui van het
leger" leidden. Soldaten vernielden
een paar auto's en vielen „twee of drie
winkels" aan. Motemedy ontkent
echter de door radio-Moskou in het
Perzisch uitgezonden verhalen dat
„het leger duizenden mensen in Kaz
vin heeft gedood, een tank zestien
EN (Reuter, UPI) Een van de woordvoerders van de
Jioslowaakse dissidentenorganisatie Handvest 77, Jaros-
abata, wordt donderdag aan de rechter voorgeleid op
uldiglng van belediging van een politieman. Een van de
jtekenaars van het Handvest, de toneelschrijver Pavel
lovsky, mag donderdag het land uit.
L
kinderen heeft platgewalst en twee
ziekenhuizen met de grond gelijk ge
maakt heeft". Ook spreekt Moteme
dy de beschuldigingen van de bevol
king van Kazvin tegen dat het be
wind van de sjah door allerlei provo
caties verantwoordelijk is voor alle
vernielingen van winkels en banken
in de stad.
„De rellenschoppers hebben de do
den als aanleiding gebruikt om vijf
ennegentig procent van de banken en
vele huizen en winkels en regerings
kantoren in brand te steken. Zij heb
ben in tachtig procent van de stad
een grote catastrofe teweeg ge
bracht."
Wond
In een van de woonwijken van Kaz
vin staan de resten van het huls van
dr. Daftari, die al bijna twee weken
ondergedoken is. Ooggetuigen vertel
len hoe geüniformeerde soldaten om
vier uur 's middags voor het huis
verschenen en dit in brand staken.
Een medisch student trekt zijn broek
naar beneden om de wond van een
bajonet te laten zien. Die werd hem
toegebracht toen hij een deel van dr.
Daftari's bezittingen, waaronder een
verzameling van tweehonderd vogels
probeerde te redden. „Degene die mij
met het bajonet aanviel, handelde in
opdracht van buitenlanders. Hij
moest het doen. Amerikaanse advi
seurs hebben hun discipline en trouw
aan de sjah geleerd".
Generaal Motemedy is er niet zeker
van dat zijn soldaten het huis van dr.
Daftari, die lid is van de communisti
sche partij en wiens moed in Kazvin
spreekwoordelijk is, hebben platge
brand. „Waarschijnlijk wel", zegt Mo
temedy. „Daftari veroorzaakte veel
moeilijkheden".
larige Sabata zit sedert 1 okto-
vangen nadat de Tsjechoslo-
autoriteiten een einde had-
tmaakt aan een ontmoeting
dissidenten uit Polen en Tsje-
akije vlak bij de grens tussen
anden. Dr. Sabata, die zichzelf
vreed optreden van de politie
>ben verzet, staat terecht op
diging van belediging van een
gent. In dissidente kringen
nen aan dat deze betrekkelijk
beschuldiging verband houdt
internationale aandacht voor
ata, een voormalig hoogleraar
«ychologie. Het proces tegen
vindt plaats in Troetnov, vlak
'oolse grens. Tsjechische dlssi-
hebben op het Westen een
gedaan om waarnemers naar
>ces te sturen,
kan veroordeeld worden tot
ir gevangenisstraf, maar daar
nog eens achttien maanden
n, omdat hij voorwaardelijk
t voeten was. Hij werd in 1976
uit de gevangenis ontslagen, nadat
hij een deel van zijn straf had uitgeze
ten. De kans is groot dat hij de niet
uitgezeten maanden er nu weer bij
krijgt. De zoon van Sabata, die in
Wenen woont, heeft een beroep op de
Tsjechische autoriteiten gedaan zijn
vader vrij te laten.
De 42-jarige Tsjechoslowaakse ac
teur en toneelschrijver Pavel Lan-
dovsky heeft van de autoriteiten
toestemming gekregen het land te
verlaten. Hij was een van de eerste
ondertekenaars van Handvest 77.
Voorwaarde voor de vrije aftocht is
dat hij ook in het buitenland de wet
ten van Tsjechoslowakije in acht
neemt, hetgeen inhoudt dat hij zich
niet kritisch mag uitlaten over het
Praagse regime. Hij heeft toestem
ming gekregen eens per jaar naar
Tsjechoslowakije terug te keren. Lan-
dowsky is tweemaal gearresteerd en
heeft in totaal vier maanden gevan
gen gezeten.
;e correspondent
;ON De nieuwe Portugese regering van premier
Pinto heeft aanzienlijk minder haast met aansluiting
'ortugal bij de Europese Gemeenschap dan de vorige
tigen. Moeilijkheden binnen de Portugese commissie
Europese integratie vormen daarvoor een duidelijke
?*Jijzing.
in
orzitter van de commissie die
zig houdt met Portugals inte-
in Europa, de socialist Vitor
ncio, diende afgelopen don-
zijn ontslag in bij Jacinto
vice-premier voor economi-
aken en voor de integratie bij
i. In de wandelgangen wordt
iteel gesproken over nog ande-
slagen van medestanders van
5le ncio.
ns
tonstancio was sinds de oprich-
el orzitter van de commissie en
üs een economisch zwaarge-
In Portugese en internationale
Tijdens de tweede regering
socialistische premier Mario
oè was hij minister van financiën
lenpning. Onder zijn leiding werd
;oord gesloten met het Inter-
jleéale Monetaire Fonds in ruil
t elangrijke buitenlandse lenin-
itspe voorwaarden voor dat ak-
waaronder een rigoureuze kre
nking, zijn zeer ongunstig
anfe kleine en middelgrote onder-
pv i. Volgens Constancio kan pas
;e ^n een opleving van de Portu-
inomie gedacht worden na de
ig van het tekort op de beta
lt ilans.
ruimte
ich uwe minister van economische
en Europese integratie, Jacinto
heeft echter te kennen gege-
imiddellijk al ruimte te willen
zij en voor de Portugese partlcu-
ndememingen.
wi
er mt daarmee tegemoet aan de
tl
Aan de buitenkant van het Dakhoda-
ziekenhuis in Kazvin zijn de kogelga
ten nog te zien. Tijdens de rellen
moesten twintig mensen worden op
genomen in het ziekenhuis, zo weet
dr. Siassi te vertellen. Zeshonderd
anderen zouden al ambulant zijn be
handeld. Siassi schat het aantal do
den tussen de 21 en 37. Dit cijfer ligt
volgens de medische staf van het
Dakhoda-ziekenhuis stellig hoger.
Ruim driehonderd mensen zouden
vermist worden. Het leger zou de lij
ken van de straten hebben gehaald
en elders hebben begraven.
Generaal Motemedy lacht als we ern
aar vragen. „Wij schieten niet op kin
deren. De tanks staan op straat zodat
mijn mannen zich in hun gepantserde
voertuigen kunnen verschuilen voor
de molotow-cocktails." Wel geeft hij
toe dat er bij de bestrijding van de
„binnenlandse vijand" wel eens fou
ten kunnen worden gemaakt.
„Onze grens met de Sowjet-Unie is
tweeëntwintighonderd kilometer
lang. Er is zoveel inmenging in onze
binnenlandse aangelegenheden. Op
de een of andere manier moeten wij
het land redden. Iedereen maakt fou
ten. Maarschalk Pétain en Hitler in
Duitsland hebben ook fouten ge
maakt". Motemedy wil zijn soldaten
laten berechten zodra degenen onder
de bevolking die zijn mannen hebben
aangevallen eveneens voor de krijgs
raad zullen worden gedaagd.
Moellahs
In het huls van de ayatollah in Kaz
vin hebben zich de plaatselijke reli
gieuze leiders verzameld. Keurig in
een album zijn foto's van de gebeur
tenissen in Kazvin opgeplakt. Foto's
van massale demonstraties, de por
tretten van Khomeini, van de bebloe
de lichamen uit het lijkenhuis en van
Jongeren wiens hersenen door kogels
alle kanten uitspatten. Omdat „Mo
temedy een samenzwering op touw
zette om een wig tussen het volk en
het leger te drijven' en het volk wraak
nam op het leger, namen de moellahs
in Kazvin contact op met de in bal
lingschap levende Khomeini. Kho
meini liet weten dat „wanneer ie
mand gezinnen of bezittingen van
leger-personeel aanvalt, dit de ver
antwoordelijkheid van die persoon is.
Dit moet niemand doen. Soldaten
moeten net als alle andere menselijke
wezens worden gezien".
De moellahs van Kazvin oordelen dat
„de officieren van het leger onze broe
ders niet zijn. Zij zijn werktuigen van
het buitenland". Dit geldt niet voor
de gewone soldaat. „Zelfs wanneer zij
op ons schieten, zijn zij onze broe
ders. Zij volgen bevelen op. Het leger
staat al vijfentwintig jaar onder de
controle van Amerikaanse adviseurs.
Hun hersenen zijn gespoeld. Als dat
niet zo was, zouden zij anders zijn".
De moellahs onderstrepen dat de ba
sis van de islamitische republiek die
zij nastreven de „sociale gerechtig
heid" is. „De islam zegt dat het parti
culiere bezit en de vrijheid van het
individu beperkt moeten worden.
Vrijheid moet onder de controle van
de regering staan. De mensen moeten
werken en mogen zo veel zij willen
verdienen. De mensen mogen hun
eigen wet kiezen. Mensen mogen de
vrijheid van de ander echter niet be
perken. Zij mogen doen wat zij willen,
zolang dit de vrijheid van anderen
niet dwarsboomt. Sociale gerechtig
heid moet door iedereen in alle aspec
ten van het leven worden gerespec
teerd. Wanneer bijvoorbeeld de rech
ters eerlijk zijn, de aangeklaagden
eerlijk zijn en de aanklagers eerlijk
zijn, zullen wij een goede samenle
ving hebben".
Vrouwen
Vrouwen dienen zich in de islamiti
sche republiek „respectvol te kle
den", een man moet zich niet door
haar lichaam aangetrokken voelen.
Zij moet zich bedekken en hun man
niet u weet wel opwinden
Vrouwen moeten volledig in de sa
menleving meedraaien, in overeen
stemming met hun mogelijkheden en
de manier waarop zij geboren zijn."
Gevraagd waarom er geen vrouwen
zijn in het huis van de moellahs zegt
een van hen: „In Kazvin heerst er een
bijzondere situatie. De politie zou het
huis kunnen aanvallen. Vrouwen heb
ben echter wel aan de demonstratie
deelgenomen."
„Zelfs al schieten ze op ons, de soldaten blijven onze broe
ders."
„Bepaalde verantwoordelijkheden
kunnen in de Islam niet aan vrouwen
worden gegeven, omdat zij erg emoti
onele personen zijn. Zij kunnen geen
juist oordeel vellen. Maar in Isfahan,
Qom, en Teheran zijn er wel vrouwen
in de religieuze leiding."
Kans
De moellahs van Kazvin zijn bereid
om de nieuwe regering van Sjahpoer
Bachtiar een kans te geven. „Wan
neer de regering de sjah verdrijft en
zich houd aan de islamitische wetten,
zal Khomeini de regering aanvaarden
en dan zullen de geestelijken dat ook
doen."
Denkt u dat Bachtiar de sjah zal
verdrijven?
„Ik denk van wel, maar hij zal zich
niet aan Khomeini overgeven. Wan
neer Bachtiar doet wat wij willen en
de sjah verdrijft, zal hij gerespecteerd
worden."
Generaal Motemedy heeft onlangs de
moellahs uitgelegd dat hij niemand
wil doden en het vallen van slachtof
fers „ongelukkig" vindt. „Het moreel
van mijn mannen is goed, wij zijn
nodig om aan de grenzen te vechten.
Wij hebben niet voldoende uitrusting
tegen rellen. De demonstranten zijn
echter goed getraind. Zij hebben ny
lons en natte handdoeken tegen het
traangas." Op de vraag of sommigen
van zijn soldaten zich bij de demon
straten hadden aangesloten, weiger
de Motemedy te antwoorden.
Het vertrek van de sjah zou voor
Motemedy de Ineenstorting van zijn
wereld betekenen. „Ik kan het niet
aanvoelen. Ik verlaat mij heel erg op
Zijne Majesteit. Ik wil mijn manier
van leven niet kwijtraken. Wanneer
er een verandering komt, moet het
voorbereid worden."
opvattingen van de sociaal-democra
tische partij die zich steeds verzette
tegen de economische politiek van de
vroegere socialistische regeringen.
Deze sociaal-democraten zijn ook
veel minder enthousiast over een
snelle toetreding van Portugal tot de
EG. Zij willen meer beschermende
maatregelen voor de kleine Portuge
se ondernemer die anders de dupe
zou worden van het vrije handelsver
keer.
Deze meningsverschillen vormen de
achtergrond van de problemen in de
commissie voor Europese integratie
die namens Portugal met de EG over
toetreding moet onderhandelen. De
onderhandelingen zijn officieel in ok
tober begonnen maar door de Portu
gese kabinetscrisis is er tot nog toe
alleen nog maar een vergaderschema
opgesteld.
Begin december werd vanuit de
commissie kritiek geleverd op deze
gang van zaken. De vice-presidente
Raquel Ferreira werd onbekwaam ge
noemd en de socialisten werden par
tijpolitieke benoemingen binnen de
commissie verweten.
Eerder in september had de commis
sie al besloten dat een herstructure
ring noodzakelijk zou zijn. Menings
verschillen over deze herstructure
ring lijken nu de directe aanleiding
voor de ontslagaanvraag van Vitor
Constancio te zijn. Van regeringswe
ge was Constancio eerder al voor de
keuze gesteld tussen het vice-presi-
dentschap van de bank van Portugal
of het voorzitterschap van de com
missie. Tot nog toe bekleedde hij
beide functies.
Vakantie met een
Dan wensen wij u vast een goede reis en een plezierige vakantie.
Maar voor u gaat, moet er natuurlijk nog wel het een en ander
geregeld worden. De Nutsspaarbank kan daarbij het nodige doen
zoals:
de verzorging van buitenlands geld, reis- of eurocheques,
niet te vergeten de onontbeerlijke reisverzekering,
het verhuren van een kluisloket voor het veilig stellen van
uw waardevolle bezittingen,
het verstekken van recreatiekredieten.
Wij zullen het op prijs stellen iets te mogen bijdragen aan een voor
u zorgeloze vakantie.
voor iedereen... en altijd dichtbij
ZAKENFLITSEN
HAARDEN
en KACHELS
nieuw en gebruikt
Alle onderdelen, pijpen en
glas, asbestplaat en koord
W. P. Hartwljk
NIEUWE BEESTENMARKT
7-11
LEIOEN TEL 071-126627
REGEN
TONNEN
div. maten, kruiwagens, har
ken. schoppen, rieken en al
les voor de tuin.
W. P. Hartwljk
NIEUWE BEESTENMARKT
7-11
LEIDEN Tel. 071-126627
SLEUTELS
BIJMAKEN!
kiaar terwijl u wacht!
Ups-Yale. Auto-coniact en
voordeursloten
W. P. Hartwljk
NIEUWE BEESTENMARKT
7-11 LEIDEN,
TEL 071-126627
SIKKENK HAARCENTRUM
Tel, 023-317190.
Autorl|achool
Noordzee
kan leerlingen
plaataen op de personen
auto.
Tevena kunnen wl| over
dag leerlingen plaatsen op
onze Volvo vrachtauto.
INL TEL. 01718-22458
NU OOK IN LEIDEN:
TEL. 071-210675
Damsskapsalon
W. Freek Vermeer
voor haar een prima
permanent
Ook hel juiste adres voor
alle soorten dames- en
herenpruiken (toupet) en
haardelen.
Morsstraat 10
LEIDEN, TEL
071-126527
V;
Breestraat 58. Leiden, tel. 071-140475
(naast de Stadsgehoorzaal)
INGELIJSTE SPIEGELS,
MODERNE EN KLASSIEKE
UITVOERINGEN, MEER
DAN 200 MODELLEN IN
VOORRAAD.
GLASINDUSTRIE
J. J. POPPINK
Rotterdamaeweg 60-66
Delft, tel. 015-561500
PLEXIGLAS
ult voorraad leverbaar
GLASINDUSTRIE
J. J. Popplnk Jr.
Rotterdamaeweg 60-66.
- Delft, tel. 015-561500
KATTEBAK STEENTJES
thuisservlce. Ie kwaliteit, snel
absorberend, reukloos, 2 zak
ken van 20 kg voor 30.95.
gratis thuisbezorgd (ook 's
avonds).
TEL. 070-940516
1e klas antieke
meubelen
Bloemendaal
antiek B.V.
HOOGMADESEWEG
LEIDERDORP
TEL. 071-410377
privé parkeerplaats
Registeraccountants
Alkmaar Beverwijk 's-Gravenhagc Hoorn Zaandam
Amsterdam Doctinchcm Haarlem Leiden Zutphcn
Arnhem Ede Hoogeveen Purmcrend
In ons kantoor te 's Gravenhage is plaats vrij voor een
M.B.A.-er
die studeert, of de studie zal aanvangen voor
REGISTERACCOUNTANT of S.P.D.
In ons kantoor hebt u de mogelijkheid de ervaring op
te doen die de studie interessanter zal maken en de
de slagingskans vergroot.
Inlichtingen worden gaarne verstrekt door ons
kantoor. Jan van Nassaustraat 53-55,
2596 8P 's-Gravenhage, telefoon 070 - 24 53 04 of de
afdeling personeelszaken van het Secretariaat,
Dubbele Buurt 2rd, 1621 JV Hoorn NH,
telefoon: 02290-1 55 46.
