Legerpastoraat inpassen
in plaatselijke kerkeweek
Bijbeluitleg bevrijden van de
mannelijke vooringenomenheid
h
Te veel eucharistie
schaadt de priester
Roger Schutz: paus
universele leider
Trouw
VANDAAd
-fi
Werkgroep raad van kerken:
Model
STEUN
ZWARTE KRANT
IN ZUID-AFRIKA!
Kind gedoopt op Schiphol
Oud-zendeling Kruyt overleden
Dr. Okke Jager
Wij zijn niet
machteloos
Kardinaal Willebrands:
Christendom
in China
nieuwe kansen
Ook in Noorwegen
kinderen aan
het avondmaal
Letty Russell in handleiding:
Kerken Genemuiden
protesteren tegen
wetsontwerp abortus
In Rusland meer
priesterstudenten
VOORBIJGANG^
.VRIJDAG 29 DECEMBER 1978
TROUW/KWARTET
=F
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT De werkgroep militarisme van de raad van kerken wil, dat de geestelijke
verzorging van de militairen wordt ingepast in het plaatselijke pastoraat. Het krijgsmachtpas
toraat in de huidige vorm heelt volgens de werkgroep nog te vee! het karakter van
ideologische legitimatie van het gangbare veiligheidsbeleid. Integratie in het plaatselijke
kerkewerk zal daarentegen ook de integratie van krijgsmacht en maatschappij bevorderen.
De werkgroep zegt dit in een rapport
over het militarisme in Nederland en
tie kerken. De werkgroep, werd inge
steld volgens een aanbeveling van de
assemblee van de wereldraad van
kerken in 1975 In Nairobi om te ko
men tot een „program ter bestrijding
van het militarismeHet nu gepubli
ceerde rapport bevat aanbevelingen
voor de kerken, de raad van kerken,
het interkerkelijk vredesberaad
(IKV) en andere organisaties zoals
Pax Chrlstl en Kerk en Vrede.
Voor het nieuwe programma heeft de
werkgroep het antl-raclsme program
van de wereldraad als model gekozen.
Het IKV heeft de werkwijze, zoals de
werkgroep die ook wil propageren,
namelijk niet alleen standpuntbepa
lingen. maar ook proberen de kerken
zelf In beweging te krijgen en de
politieke betrokkenheid van de men
sen te vergroten. Daarom zou het
program tegen het militarisme moe
ten aansluiten bij de concrete proble
men van de mensen, en zo dat de
mensen zich er niet aan vertillen.
Het rapport somt mogelijke „speer
punten van actie" op. zoals de cam
pagne van het IKV voor de verwijde
ring van de kernwapens uit Neder
land. het vraagstuk van de wapenpro-
duktie en -handel door Nederland en
de actie om de bevolking door infor
matie en bewustmaking meer te be
trekken bij de veiligheidsproblemen
en de krijgsmacht
Het rapport vraagt niet, dat de ker
ken zonder meer achter de IKV-cam-
pagne gaan staan Wel zouden zij die
campagne plaatselijk aan de orde
moeten stellen als uitgangspunt voor
een discussie over kernbewapening
Een onalhankelt|ke nieuwsvoorzie
ning in Zuid-Alrika is essentieel voor
bewustwording en stnjd tegen
apartheid The Nation is een Jong
blad dat radicale veranderingen in
Zuid-Afnka voorstaat, d.w.z een
open demokratie via geweldloze
middelen
Daarvoor is geld en steun nodig.
ook vanuit Nederland'
HELP HET ONAFHANKELIJKE
ZWARTE BLAD ..THE NATION"
AAN TWEE J0URNA11STENI
Maak uw gift over op gifo 3772359
t n v ..Krant voor Zwart Zuid-Afnka'
te Amersfoort.
De werkgroep .Krant voor Zwart
Zuid-Afrika is een gezamenlijk initi
atief van Kerk en Vrede. Ooopsge-
zmde Vredesgroep. Si voort Akt
Geweldloosheid en de Quakers.
Inl.: Utrechtaeweg 159. Amers
foort, tel. 033-32133.
De werkgroep verwacht wel moeilijk
heden met de vakbonden, wanneer
activiteiten zouden worden ontplooid
tot vermindering van de Nederlandse
wapenproduktie en -handel. Gepleit
wordt, voor een gesprek met alle be
trokkenen.
Militarisme is volgens de werkgroep
In de eerste plaats geloof in geweld.
ideologisch dogmatisme.
De kerk dient het ideologisch karak
ter van het militarisme als geloof in
geweld te onderkennen en onder kri
tiek te stellen. Wanneer de kerken de
voorzichtig geachte aanbevelingen
van de werkgroep serieus nemen, zul
len zij volgens de werkgroep bestaan
de activiteiten legitimeren en nieuwe
taken, die voor een deel op controver
sieel terrein liggen, op zich nemen.
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Letdse Courant
Uitgave; Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Postma
hoofdkantoor
PostDus 859
1000 AW Amsterdam
lel OZO-9'3456
leie. 13006
Postgiro 66 00 00
Bonk Ned Cred'etbank
Rekenmgnr 23 00 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
X11000
REGIO ROTTEROAM/OORORECHT
PonttHjs 94«
3000 AX Rotterdam
lel 010-11S588 (abonnementen
en bezorging)
(#1010-115580 (redactie)
lel 115700 (uwslueend voor
i)
REGIO DEN HAAG-lf "OEN
Poeitous 101
2501 CC Den Maag
tel 0 70-469445
Parkstraat 22
Oen Haag
REGO NOORCVOOST-NEDERLAND
,o.-w«iiend adrrwnstralje)
Postbus 3
6000 AA Zwolle
«ei 05200-17030
Melkmarkt 50
Abonnementsprijzen:
11»«
t 44*0
183 40
TeMorvscne abonnernemenopdracMen
(z* adressen boven)
Opgave 'arV-ebervcMen 9-19 30 van
maandag I'm imfdeg Op zondag van 10-
20 uur teief 020-913456
Opgave mmi-advertenties lei
020 936060 ol actv-nenk aan MM Ata
afdei-ng postbus 433
1000 AK AMSTER0AM
Aö'eswv*9^Qe" u 'skelend scnnNeHk
aan onze Amsterdamse adressen
Rapporteur mr Ph. P. Everts: „Over
al waar de overtuiging leeft, dat ge- Hervefdciinjr
weid een noodzakelijk en onvermij- b
delijk en dus aanvaardbaar mid
del ls om conflicten op te lossen, Is
sprake van militarisme."
Het rapport legt verbanden met nati
onalisme, chauvinisme, discipline en
hiërarchie als ordeningsbeginselen en
De kerken zullen dan volgens de
werkgroep ook herverdeling van de
bestaande middelen (geld, energie en
mankracht) moeten gaan overwegen.
Het veertig pagina's dikke rapport ls
te krijgen bij De Hors tink te Amers
foort.
Voor het eerst in de geschiedenis van onze nationale luchthaven is op Schiphol een kind gedoopt. In de
oecumenische gebedsruimte van.het stationsgebouw doopte luchthavenaalmoezenier pater J. H. Duin de dertien
dagen oude Susanne Switser uit Nieuw-Vennep. Vader Switser werkt op Schiphol. Na afloop poseerde het gezin,
samen met pater Duin (rechts). Sinds kort heeft Schiphol naast pater Duin ook een speciale predikant, de
hervormde ds. J. A. Hoogervorst.
ADVERTENTIE
Van een onzer redacteuren
OOSTERBEEK Op Eerste Kerst
dag ls overleden de bekende her
vormde emeritus zendingspredikant
Joh. Kruyt. Hij werd 85 Jaar. De cre
matie heeft inmiddels in stilte plaats
gevonden.
Ds. Kruyt werkte 38 jaar van 1915
met enkele onderbrekingen tot 1953
als zendeling op Midden-Celebes.
Zijn vader, de zendeling-taalgeleerde
Alb C. Kruyt (1869-1949). was daar de
pionier van het zendingswerk In het
Posso-gebied. Ds. Kruyt assisteerde
zijn vader en nam later diens werk
over als leider van de goeroe-oplei
ding in Pendolo en als voorzitter van
de conferentie van zendelingen
Nadat hij in de oorlog in een Japans
Interneringskamp in Noord-Celebes
had gezeten, keerde hij in 1948 naar
Nederland terug, om in 1950 nog eens
voor drie jaar naar Celebes te gaan.
nu om leiding te geven aan de opzet
van maatschappelijk opbouwwerk in
Posso. Nadien was hij nog enige tijd
docent aan de zendingshogeschool te
Ooegstgeest
Ds. Kruyt behoorde tot de derde ge
neratie van een familie, die al langer
dan een eeuw de opbouw van de
christelijke kerk in Indonesië dient,
meest als dominees of dokters. Zijn
grootvader Johannes Kruyt kwam in
1858 in dienst van het Nederlands
zendelinggenootschap op Oost-Java,
toen hij 23 Jaar oud was, en bleef daar
actief tot zijn dood op 83-jarige leef
tijd. De drie zoons van deze pionier
werden allen zendeling en zijn doch
ters trouwden met zendelingen.
De nu overleden zendeling ds. Joh.
Kruyt was getrouwd met een dochter
van Pieter Oosterlee (1863-1930). de
bekende directeur van de christelijke
kweekschool De Klokkenberg in Nij
megen.
Lees voor uw nieuwe jaar
een tijdsbeeld met tegenwicht
f 13,50 in de boekhandel
een uitgave van Ten Have, Baarn
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Kardinaal Willebrands vindt, dat zijn priesters
overbelast worden door de vele eucharistievieringen. In een
brief aan de pastores van zijn aartsbisdom Utrecht doet hij
suggesties om het aantal diensten te verminderen en tegelijk
het aantal leken-diensten uit te breiden.
Van een onzer verslaggevers
PARUS Roger Schutz, de prior van de oecumenische gemeenschap van
Taizé, heeft de christenen van alle kerken opgeroepen, zich te verenigen
onder een „universele herder" In de persoon van de paus van Rome.
Schutz deed dit in het actieprogram voor 1979 van het jongerenconcilie, dat
hij gisteren bekendmaakte in de Notre Dame in Parijs.
De oecumenische beweging heeft volgens Schutz gefaald. Er zijn weliswaar
allerlei oecumenische instellingen gekomen, maar die hebben zich zo ontwik
keld. dat zij de zichtbare eenheid nu meer in de weg staan dan bevorderen.
Door hun bestaan blokkeren zij namelijk het ambt van een „universele
herder", aldus de verklaring.
Schutz wil. dat ieder persoonlijk en iedere plaatselijke gemeente elke dag
bidt „voor de bisschop van Rome en voor de verandering van zijn oecume
nisch ambt".
Roger Schutz was Juist terug uit Afrika, waar hij enkele weken het leven van
de arms ten der armen probeerde mee te leven, onder andere in Crossroads bij
Kaapstad en in Soweto bij Johannesburg.
AKEN (KNA) De Chinese priester
Louis Wei Tsing-Sing beoordeelt de
kansen voor het christendom in Chi
na „zonder enige reserve optimis
tisch". De eerste mogelijkheden ziet
hij in het streven van China naar
meer contact met het westen.
In opdracht van de Westduitse mis
siecentrale bracht hij een bezoek van
drie maanden aan China. Volgens
Wei Tsing-Sing leven er in China op
het ogenblik rond een miljoen chris
tenen. Voor de revolutie waren dat er
driemaal zo veel. Zij vormen een ui
terst kleine minderheid op een totale
bevolking die geschat wordt op 900
miljoen tot een miljard.
Wei Tsing-Sing vond in China een
zeer grote belangstelling voor alles
wat uit het westen komt. vooral on
der de Jongeren. Het is volgens hem
voornamelijk een Intellectuele be
langstelling. Maar de Chinese moraal
biedt duidelijke aanknopingspunten
voor integratie van het christendom.
Wei Tsing-Sing noemde China „een
reusachtig klooster, waarin de vier
benedictijner kloosterregels gelden,
namelijk armoede, kuisheid, gehoor
zaamheid en stabiliteit". Hij vindt die
vier regels de basis voor de kerk van
morgen.
Drie eucharistievieringen per wee
kend is voor een priester het maxi
mum, meent de kardinaal. Weliswaar
blijft de eucharistieviering de vereis
te vorm van zondagsheiliging, maar
als er geen priester beschikbaar is,
moet men maar op een andere manier
als gemeenschap samenkomenvoor
gebed. De kardinaal erkent, dat het
wennen is voor een parochie, wanneer
iemand die geen priester is, voorgaat
in een gebeds- of woorddienst. Maar
hij wijst op de gunstige resultaten.
Wel moet het lekenkarakter van der
gelijke diensten duidelijk uitkomen.
Kerkelijke huwelijksinzegeningen
moeten bij voorkeur niet meer op
zaterdag plaatsvinden. Doopdiensten
kunnen worden gecombineerd voor
meer dopelingen samen. De viering
van jubilea en andere hoogtijdagen
kan samenvallen met een reeds vast
gestelde eucharistieviering. Wat be-
GENEVE (LWI) Volgens de nieuw
ste statistiek van de lutherse wereld
federatie zijn er over de gehele wereld
ruim zeventig miljoen lutheranen.
De statistiek geeft een totaal van
70.498.517 lutherse christenen. 30.758
meer dan vorig Jaar. De meesten le
ven in West-Duitsland (23,2 miljoen),
gevolgd door de Verenigde Staten (8.6
miljoen). Zweden (8.0) en Oost-Duits-
land (6.8). Daarna komen Denemar
ken, Finland en Noorwegen en als
eerste land uit de derde wereld Indo
nesië. In Nederland wonen 36.250 lut
heranen.
treft de uitvaartliturgie zou men zich
kunnen beperken tot de uitvaartmis
en, waar dat mogelijk is, een eucha
ristieviering des avonds tevoren.
Kardinaal Willebrands adviseert, dij
eucharistievieringen te kijken of de
gemeenschap er als geheel bij betrok
ken is. Naarmate de viering meer een
privé- of groepskarakter heeft, zal
men kritischer moeten bekijken of
het niet zinniger is een andere vorm
te kiezen.
OSLO (LWI) „Een kerk die kinde
ren doopt en haar best doet, dat kin
deren ook zondag in de kerk komen,
kan de kinderen niet uitsluiten van
het heilig avondmaal," aldus een ver
klaring van de bisschoppen van de
lutherse kerk in Noorwegen.
De bisschoppen hebben besloten, dat
er zo snel mogelijk regels moeten
komen, die de deelneming van kinde
ren aan het avondmaal regelen. De
kinderen moeten oud genoeg zijn om
enigszins te begrijpen wat er gebeurt,
aldus de Noorse bisschoppen. Hoewel
dat bij elk kind weer anders is. vinden
zij de leeftijd van zeven jaar toch wel
het minimum voor deelname.
Zij benadrukken ook, dat het niet
zozeer om kindercommunie, als wel
om gezinscommunie gaat.
door Noortje van Oostveen
„Vandaag kan ons spreken en handelen niet
langer het bestaan van vrouwen als deelne
mers aan Oods gemeente negeren: vrouwen
willen niet langer onzichtbare partners zijn,
niet in het leven en werk van kerk en maat
schappij, en niet in de interpretatie en verkon
diging van het evangelie. Het woord moet
concreet betrekking hebben op hun toeken
naar bevrijding Dat schrijft de Amerikaanse
theologe Letty M Russell In de dezer dagen
verschenen handleiding voor een nlet-seksisti-
sche Interpretatie van de bijbel.
„Het bevrijdende Woord", zoals die hanieldlng
heet. gaat over leien en schrijven, over verta
len en uitleggen. Het zegt: de bijbelse geschie
denis ls een mannelijk verhaal geworden, opge
schreven en geïnterpreteerd vanuit een man
nelijk gezichtspunt Het boek wijst passages
aan In de bijbel waarin vrouwen een rol spelen,
het plaatst ze in de context van de tijd, de
cultuur, legt ze opnieuw (anders) uit, en ver
klaart waarom verhalen seksistisch zijn of
Juist niet.
Letty Russell rechtvaardigt haar feministisch
theologiseren door er nog eens op te wijzen dat
de interpretatie en vertaling van de bijbel door
de eeuwen heen heeft plaatsgevonden in sa'
menievin gen waarin de man centraal stond. En
zoals niet-westerse culturen moeten proberen
de bijbel te bevrijden van westers, blanke
uitleg, zo moeten vrouwen proberen Oods
Woord te bevrijden van mannelijke vooringe
nomenheid
christelijke gemeenschap. Vrouwen worden
zich daar meer en meer van bewust en verzet
ten zich tegen deze vorm van discriminatie. Ze
voelen zich onbehaaglijk bij uitspraken als
'God de vader heeft u lief' en 'als u zich
aansluit bij de broederschap van alle christe
nen zult u zonen Oods worden'."
En wie zijn oor te luisteren legt bij uiteenlo
pende groepen vrouwen ln de kerk, bij ouderen
en bij jongeren, kan constateren dat dat juist
ls. Het doet me ook denken aan het bericht dat
lk onlangs in deze krant las, namelijk dat er ln
de Duitse rooms-katholleke kerk een geruislo
ze uittocht van vrouwen plaatsvindt.
Onderzoek wijst ais oorzaken aan: de predi
king ls niet solidair met het emancipatiestre
ven van de vrouw, de kerk weet haar alleen
maar vast te pinnen op haar rol van vrouw en
moeder, de kerk helpt de vrouw te weinig om
vraagstukken van huwelijk, gezin, opvoeding
en beroep op te lossen, de kerk biedt de vrouw
geen mogelijkheid een kerkelijke carrière op te
bouwen enz.
als 'Zij', al was het alleen maar om er de
aandacht op te vestigen dat er veel goddelijke
begrippen zijn die vrouwen uitsluiten.
Stap voor stap
Vermijden
Onbehaaglijk
Immers „Het soort bijbelse en theologische
taal dat tn kerkdiensten, discussiegroepen, on
derwijsinstellingen en publikaties wordt ge
bruikt. sluit gewoonlijk vrouwen uit van de
Russell wli benamingen van God als "Vader',
'Heer' zo veel mogelijk vermijden. Ze pielt voor
het gebruik van 'Jaweh' of "Moeder en Vader'.
En daarmee verzekert ze zich wellicht van de
sympathie van mensen die zo zenuwachtig
werden toen enkele Jaren geleden Amerikaan
se feministische theologen Ood gingen aandui
den ais 'Moeder' en "ZIJ'
Letty Russell vindt ook dat we alleen moeten
spreken over Jezus als man wanneer het gaat
over zijn aardse leven. Als het gaat om Jezus
als vertegenwoordiger van de nieuwe mens
heid. zouden we hem 'Mens' kunnen noemen;
de Heilige Geest zouden we kunnen aanduiden
'Het bevrijdende Woord' wil de lezer stap voor
stap het 'nieuwe lezen' bijbrengen. Van het
oude en het nieuwe testament.
Het is natuurlijk wel gemakkelijk gezegd wan
neer wordt voorgesteld de bijbel te lezen zon
der vooropgezette meningen, argeloos, alsof je
een gewoon, nieuw verhaal leest. Of om ver
schillende vertalingen van de bijbel te gebrui
ken. En om op te merken dat kennis van
sociale en culturele omgeving, vooral van de
rol van de vrouw, zo goed van pas komen.
Niet gemakkelijk
De medewerksters aan dit boekje hebben de
handleiding bedoeld voor gebruik in plaatselij
ke kerken en aanverwante groepen. Maar voor
leken ls het geen al te gemakkelijk boekje, al is
het nog zo handzaam (88 pagina's). Er worden
veel moeilijke woorden in gebruikt die best
vermeden hadden kunnen worden.
Hoewel het boek bestaat uit opstellen ls het
raadzaam het gewoon van voor naar achter te
lezen. Mits begeleid door mensen met enige
theologische scholing is 'Het bevrijdende
Woord' toch wel bruikbaar voor groepen. Het
kan een bijdrage leveren aan een rüet-seksisti-
sche, dus vollediger, uitleg van de bijbel voor
deze tijd, voor vrouwen en mannen
Noortje vao Oostveen, verbonden aan de
NCRV, bespreekt: 'Het bevrijdende Woord'
onder redactie van Letty M. Russell; uit*. Ten
Have, Baarn (in serie Oekumene); prijs
10,90.
GENEMUIDEN De kerkeraden
van de hervormde gemeente, de gere
formeerde kerk en de gereformeerde
gemeente te Genemuiden hebben in
een brief „aan de regering van Hare
Majesteit Koningin Juliana, Konin
gin der Nederlanden bij de gratie
Gods" een „vlammend en profetisch
protest" aangetekend tegen het door
het kabinet in te dienen wetsontwerp
inzake abortus.
„Wij achten de plannen", aldus de
brief, „zoals die in de publiciteit zijn
gekomen, volstrekt verwerpelijk.
Van een regering waarin een christe
lijke partij als het CDA de meerder
heid heeft, hadden we een dergelijk
verwerpelijk wetsontwerp niet ver
wacht. Ja, van geen enkele regering,
die toch als Gods dienares geroepen
is elk leven, ook het ongeboren
leven te beschermen, hadden wij
een dergelijke aanslag op het leven
van weerloze ongeboren kinderen.
de allerzwaksten vari de maatschap
pij verwacht. Wij moeten u dan
ook met grote ernst waarschuwen,
dat een dergelijke verlating van Gods
heilige wet niet ongestraft kan ge
schieden. Het zijn gezegd, en u neme
het ter harte: ZO ROEPT U GODS
TOORN OVER NEDERLAND IN".
MOSKOU De toelatingsquota aan
de opleidingsinstituten van de Russi
sche orthodoxe kerk blijken opnieuw
te zijn verhoogd. Aan de drie semina
ries en academies in Moskou, Lenin
grad en Odessa studeren thans meer
dan 1700 toekomstige priesters. Vorig
jaar waren dat er 1617. Elk Jaar moe
ten er afvallen omdat er meer aan
meldingen zijn, dan de Instituten mo
gen herbergen. Zo kon het seminarie
ln Moskou er van de 260 die zich dit
jaar voor de studie aanmeldden,
maar 140 plaatsen.
In een bericht over de ontwikkeling
van de kerk heeft patriarch Pimen
bekend gemaakt, dat de laatste
maanden vier nieuwe kerken zijn ge
bouwd en zeven nieuwe parochies
met toestemming van de overheid
zijn gesticht.
velt
LAAT KERSTWOORD
Door de woorden die rondom en 4
kerstfeest uit de Schriften wordej
gelezen, speelt ook iets geweldig ij
expansiefs heen. Ik lees bij Jesajf1
(52): „en alle grenzen der aarde
hebben het heil van onze God u,
aanschouwd". Die gedachte keeir
telkens terug. Het bevrijdend woj
van de gekomen Messias en wat
met zijn komst op gang gebrachte,
zwerft altijd weer uit naar de vers
volken, tot "alle vlees", dat het h|e
Gods zal zien. Het doet denken a<t
Jezus' afscheidswoorden, waarinm
zegt dat eerst dit evangelie aan au
volken gepredikt moet worden ei
dan In de wijzen uit het oosteË
heeft de kerk altijd iets gezien vaPl
eerste vertegenwoordigers van ai
volken en rassen. Op oude prentje
één van hen een gekleurd mens. 4
er eenmaal op gaat letten wemelio
van de volken, rassen en groepend
mensen in de bijbel. Het heil is nii
beperkt. Het zwaait uit over de
wereld. Dat vandaag de dag bijni
over onze gehele planeet kerstfee^
gevierd betekent niet alles, maar
heeft er toch iets mee te maken. "L.
niet 't mooiste wat de christenen! J
verre, vreemde landen gelmporte
hebben. Ook daar in de verte waj
in deze dagen de sociëteiten en 5
gelegenheden vol met joelende
kerstfeestvierende mensen. Je vu
je af: zouden ze weten waarover b
eigenlijk gaat? Maar Ja, dat wetell
hier op de hoek, op het kerstbal V
„de zaak" ook niet. Ik denk eraan
omdat China na een aantal jaren c
weer „open" komt. Het schijnt ee
druk verkeer te worden, als je de 1
berichten geloven mag. Duizenden
studenten hierheen en waarschijn
duizenden handelsagenten daarn
Hoe z&ldat gaan? Ze zullen ons lée
kennen. In hunogen zijn alle medl
in dit westen christen. Christen
onduidelijk begrip: aanhanger vsej
een niet zo heel oude godsdienst
zullen ze hiervandaan meenetneif
wat gaan wij daarbij aan hen ill
brengen? Zal het zover komen, df
alle grenzen der aarde het heil vari
onze God aanschouwd hebben? <#f
de grenzen van die planeet die ClJa
heet? Je kunt denken aan kansend
mogelijkheden. En vooral n
verantwoordelijkheden. Welke
woorden zullen ze van ons opvanf"
om die te overdenken? Winst, pro
valuta, het hele economische jarjr
of andere woorden: liefde,
gerechtigheid, vrede, toekomst
openen de bevrijding? Zullen ze <j
vele verbijsterende namen horen
de ene naam, die gegeven is bovejl
alle naam?
Beroepingswerk ti
NED. HERV. KERK
Beroepen te Apeldoorn: R. v.d. Itl
de te Almen; te Werkendam 1
Kamerik; J. Blom te St Maai
dijk; te Wageningen: J. v.d. 1
te Zetten en Andelst; te N'jké
veen: J. R. Volk te Polsbroe.:.
ie
Aangenomen naar Utrecht:
stra te H 00 ge veen; naar stmg
meente Frieslands-End;.Jt'/D. i
driks te Anlo.
Bedankt voor Katwijk a.d. Rij^j
Ruster te Kampen.
Afscheid op 31 december van V
land: Th. Boas ber. te Valkenswfo
van Hantum: M. den Dekker bi
Koudum; van Haarlem (pastorau
aconale tehuizen): A. J. Krom
wegens emeritaat.
Bevestiging te Den Haag tot jfc
kant voor bijzondere werkzaak,
den (bejaardenpastoraat): H. JJÓ
Buren, huippred. te Den Haag.
0'
Intrede op 1 jan. Ouddorp: W. J.j-
Hof uit Hedel.
GEREF. KERKEN
Afscheid van Hoogeveen: P.
beek wegens benoeming tot 1
lijk verzorger van het Bethesi
kenhuis en Weidensteyn te Hd*
veen; van Urk: H. Veens tra wq
vervroegd emeritaat om
heldsredenen.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Loenen-Weesp: R.
Graaf, kand. te Kampen.
Aangenomen naar Apeldoorn
Boersma te Zuidhom.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Beekbergen: A.
land te Krabbendijke.
Afscheid op 3 januari van Ca
a.d. IJssel: L. Blok ber. te Nuns;
Dr. M. Hansen
Op 72-jarige leeftijd is te Varss
overleden de hervormde eme
predikant dr. M. Hansen. Dr. Hi
heeft de hervormde gemeenb
Cats, te Berlicum en te Oss gec
In 1970 ging hij met emeritaa
Hansen promoveerde ln 1938 bij
dr. M. A. Brouwer aan de rijks uj
siteit te Utrecht tot doctor in de
geleerdheid op een nieuwtesta
tisch onderwerp. In de hervo
kerk vervulde hij veel bestuu
funk ties.
Ds. R. van Reenen
Na een langdurige ziekte is over
de gereformeerde predikant R
Reenen te Ermelo. Hij werd 50
Sinds 1966 was hij geestelijk
ger van Groot-Emaus. Ds. Van
nen, die zijn theologische opli
deels aan het Western College ii
land (Michigan, VS), deels ai
Vrije Universiteit in Amsterdan
gehad, was voordat hij in T
kwam, predikant in Capelle ai
Ussel. Klundert en Hendrik Ido
bacht. De begrafenis was in sti
L
