-
Uit brieven van lezers
ai
Dank zij Reddy smaken
de laatste oliebollen die u bakt
net zo lekker als de eerste.
rk
Zélf gebakken oliebollen, een traditionele traktatie
op oudejaarsavond. Daarvoor gebruikt u natuurlijk de beste
ingrediënten. Zoals Reddy.
Da's zuivere zonnebloemolie. Reddy behoudt óók bij hoge
temperaturen zijn voortreffelijke eigenschappen.
Zelfs als u er een schaal vol oliebollen in hebt gebakken.
Dus elke oliebol smaakt even lekker. Haal meteen Reddy in huis.
En bak voor de zekerheid maar wat méér dan vorig jaar.
Reddy, voor oliebollen die in de smaak vallen.
DONDERDAG 28 DECEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P 6 -
Deze njb<teh is uitsluitend bestemd voor korte reacties op m deze krant getezen
berichten artikelen en commentaren en met voor open boeven gedichten
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de cVectie geocht te
worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wi| helaas met corresponde
ren Brieven adresseren aan Secretans hoofdredactie Trouw. Postbus 859.1000
AW Amsterdam B«| pubiikatie worden naam en woonplaats van de schnfver
vermeld
Doofpot
Gelet op de zaken die zich hebben
voorgedaan in het zwakzinnigencen
trum „Assislé". wordt het hoog tijd
dat men zich afvTaagt. waarover men
zich druk maakt Het gaat hier niet
om het niet in staat zijn van betrok
kenen om toestemming te geven voor
de aan hen verrichte operaties, maar
om praktijken die zich ook hebben
voorgedaan en zich nu nog voordoen
in concentratiekampen en op alle an
dere plaatsen waar men nu nog on
recht uitoefent. Het lijkt me beter dat
men zich over bovengenoemde prak
tijken niet druk maakt Dat moet
men ook niet doen over de zaak-
Menten Alles in de doofpot!
Maarssen J. J. Rose boom jr.
Bezuinigen
Loonsverhoging in een tijd van bezui
nigingen? Waarvoor? Jan Modaal
heeft geen flauw begrip van de toe
stand waarin ons land verkeert, want
als je om je heenkijkt, zie je niets van
de noodzaak tot bezuinigen, we leven
zomaar eert eind heen. we geven mil
joenen uit aan luxe dingen, zoals aan
buitenlandse vakantie reizen, water
sport. motorkruisers, zeiljachten, au
to's. caravans, om de drie jaar een
ander bankstel en als we daarvoor 't
geld lenen, dan mogen we de rente
lekker van ons inkomen aftrekken!
We geven zoveel miljoen uit aan vuur
werk. tv, radio, videorecorders, nog
nooit zoveel drank verbruikt als te
genwoordig. kortom, we leven alsof er
niets aan de hand is. bezuinigen'' 't
Zou wat. waarom'' Omdat onze Over
heid totaal verzuimd heeft aan ons in
klare, begrijpelijke, alledaagse taal.
dus zonder stadhuiswoorden uit te
leggen (laten zien) hoe ons land er
voorstaat, waarom het ene moet en
het andere niet kan! (Heeft onze over
heid wel iemand die de gaven en de
moed heeft de waarheid te zeggen0)
zo ja. dan is er al veel gewonnen'
A. Spits Zaandam
Grondslag
CDA
proefschrift van dr P. C. Brand. Deze
concludeerde na een uitgebreid we
tenschappelijk onderzoek dat de on
gehuwde staat de intreding van de
menopauze bij vrouwen vervroegt.
Dit gevolg van het al of niet aanwezig
zijn van kurkdroge boterbriefjes op
gemeentelijke admlnistratiebolwer-
ken vind ik uitermate beangstigend,
vooral als men deze uitkomst ziet in
het licht van een naderende volkstel
ling en de daaraan inherente centrale
opslag van persoonsgegevens van
nietsvermoedende Nederlandse
zielen.
Bovendien is deze uitslag minstens zo
belangrijk als die van de vermaarde
wetenschapper die constateerde dat
een vlo met uitgetrokken pootjes
doof is. omdat deze niet meer rea
geert op het bevel „spring".
Bussum
Johan Vijfwinkel
De toekomst van de maatschappij is
niet zo zonder meer op papier te zet
ten Men heeft dit enige jaren geleden
wel trachten te doen door te beweren
en te geloven de economie thans in de
hand te hebben om een inzinking,
zoals wij die vóór de Tweede Wereld
oorlog hebben mede gemaakt, te kun
nen voorkomen. Omdat er dan on
middellijk maatregelen zouden kun
nen worden genomen. Het is helaas
anders uitgepakt. Het was in feite te
voorspellen dat zoiets niet mogelijk
was. gezien de verwording van de
maatschappij De mens wil niets
meer van God en Zijn Woord weten.
Om weer een toekomst met succes te
kunnen opbouwen, zullen wij terug
moeten naar God en Zijn Woord Uit
Zijn Woord kennen wij de tekenen
der tijden en de gang van de geschie
denis Zonder Hem zal bezinning op
de maatschappij van de toekomst
falen Het leven begint te ontsporen
wanneer men God niet vreest en Zijn
geboden niet houdt De wortel van de
huidige ensis in beschaving en maat
schappij moet gezocht worden in de
secularisatie van het leven. De verwe
reldlijking moet worden doorbroken
door een religieuze revolutie (een ge
loof sopwekkmg) De wereld sterft
thans omdat het geen God heeft. Om
herstel van de maatschappij te kun
nen verwachten is herkerstening ver
eist, dat is het geloof in de verzoening
van de wereld met God Dit is nodig
om het ernstigste arbeidsvraagstuk:
de automatisering, te lijf te kunnen.
Amstelveen A. Alderlieste
Hasselman
In het commentaar van 7 december
wordt o m gesproken over de rol die
generaal Hasselman in en na de oor
log heeft gespeeld In de oorlog was
dat een weinig fraaie rol. Hij liet zich
door de landverrader generaal 8eyf-
fardt gebruiken om een uitvoerige
registratie op te zetten van het korps
reserve-officieren. Iedere reserve-offi
cier kreeg een naar ik meen groene
kaart toegestuurd, waarop zijn gege
vens vermeld stonden Hij was ver
plicht deze kaart, voorzien van even
tuele mutaties, terug te sturen. Veel
van mijn collega's hebben dat te goe
der trouw gedaan Als beloning wer
den zij in 1943 onder listige voor
wendsels naar Duitsland afgevoerd.
Zelf ben ik de dans ontsprongen door
mij niet te melden en van een in 1942
uitgevoerde verhuizing van Biltho-
ven naar Zwolle geen kermis te geven.
Voor generaal Hasselman. die op deze
wijze collaboreerde met de vijand,
heb ik geen goed woord over
't Harde A. van den Borg
Ik ben het helemaal eens met hetgeen
de heer J Ceasar van Klaveren over
het CDA schrijft (Trouw 13 dec i. In
feite Is het CDA een verlengstuk ge
worden van de KVP. want was de
KVP niet een kleine partij geworden,
dan was zij nooit samen gegaan met
AR en CHU En zie. zachtjes aan
worden AR en CHU verdrongen door
KVP Tenslotte dit. Bestek '81 wordt
uitgevoerd ten koste van de kleine
man. want de heren kamerleden wil
len salarisverhoging, zij verdienen
toch al zo weinig Noemt men dit
Christelijk0 Bij brood alleen zegt
de heer Van Agt. maar nooit mijn
stem
Voorburg J. van Schie
Papier
Ooit las ik in Trouw torn precies te
zijn die van 13 december» een W
rustend bericht over de alom onder
schatte invloed van de bureaucratie
op de lichamelijke integriteit van de
Nederlandse onderdaan
Aldaar werd namelijk gerept over het
Woningbouw
De pers besteedt de laatste tijd veel
aandacht aan de bouw. Ook in Trouw
leest men over bouwprogramma en
bouwbeleid. Dit is belangrijk. Er wor
den te weinig woningen gebouwd. Er
is weer woningnood. Mensen wachten
op woningen.
Onbegrijpelijk is dikwijls de kritiek
op de huidige bewindslieden. Als er
vandaag te weinig, te dure en te ar
beidsintensieve woningen opgeleverd
worden, is men circa een Jaar geleden
met te weinig, met te dure en met te
arbeidsintensieve woningen begon
nen. De gemiddelde doorlooptijd
voor een woning is momenteel 13
maanden. Sterker nog. de plannen
voor deze woningen zijn reeds in de
jaren "75 en *76 ontwikkeld. De struc
tuur en de omvang van het nu aange
boden woningpakket vinden hun oor
sprong in die periode.
Volgens de gegevens van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek
(CBS), vermeld in de Maandstatistiek
voor de Bouwnijverheid van maart
1978, daalde de jaarproduktie tijdens
de vorige kabinetsperiode met 44000
woningen. Daarom heerst er nu wo
ningnood.
Tevens vond er een verschuiving
plaats van het percentage woning
wetwoningen via de premiewoningen
in de richting van de vrije sector.
Wellicht kan uw verslaggever eens
nagaan in hoeverre de huidige kritiek
een afleidingsmanoeuvre is voor het
falen van de vorige bewindslieden op
Volkshuisvesting en RuimteUjke Or
dening. De huidige kritiek is veelal
niet gebaseerd op feiten.
Alphen aan den Rijn J. de Jong
Nou én?
Gaarne sluit ik mij, katholiek en
abonnee op Trouw, aan bij uw com
mentaar in de editie van 15 december
jlwaarin onder de kop ..Nou én?" op
zeer zinnige wijze werd Ingegaan op
een verbroken verloving of weduw
naarschap van de huidige paus. Met
name de toonzetting, waarin door een
woordvoerder van het Vaticaan der
gelijke geruchten werden afgedaan,
werd door uw commentator gepa
reerd door er de enig mogelijke ge
zonde reactie tegenover te zetten
van: „Nou én?". In feite zouden al of
niet intieme relaties alleen maar posi
tief kunnen worden geduid, wanneer
het gaat om eigenschappen als liefde,
inlevingsvermogen, mee-lljden en
barmhartigheid. Niemand zal willen
betwisten dat met name ambtsdra
gers in onze tijd staan of vallen mét
deze eigenschappen. En: hoe hoger
geplaatst - hiërarchisch te verstaan -
hoe scherper de criteria zullen wor
den toegepast. Het ongeluk wil echter
in de katholieke kerk dat. hoe hoger
men ..stijgt" hoe meer men uit dat
hout lijkt gesneden, dat van eeuwen
her vervreemding in de hand heeft
gewerkt t.a.v de doodgewoonste
menselijke uitingen. Men manifes
teert zich dan alleen nog maar via
gestileerde gebaren en aangepaste
stembuigingen. Waardigheid wordt
dan het stempel van de godsdienst en
dat is nu juist, naar mijn mening, het
énige, dat Jezus niet bedoeld kén
hebben Deze historisch aangereikte
waardigheid ont-menselijkt genade
loos en is het rechtstreekse gevolg
van de vervreemding van de katholie
ke kerk van de Hebreeuwse ambiance
van de bijbel, waar uiterst menselijk
gesproken wordt over liefhebben,
trouwen en weduwe- of weduwnaar
schap
Arnhem Wil J. M. Kox
Wereldraad
„Wie in eigen land er niet in slaagt de
mensenrechten tot gelding te bren
gen. kan nauwelijks begrip opbren
gen voor discriminatie in andere de
len van de wereld", aldus generaal
Philip Potter van de wereldraad
(Trouw 18 dec.) „Het ontbreekt de
herenvolgens Potter, „aan de nei
ging iets te leren en boetvaardig over
de oorzaken van hun interne tegen
stellingen te discussléren, een bijzon
der betreurenswaardige zaak in dit
tragische land", zei Potter* op een
symposium Helemaal akkoord Maar
wat doen Potter en wereldraad eraan
anders dan dit nu pas te constateren?
Men kan dan ruet volstaan de marx
ist Mugabe te steunen en Muzorewa
en Sithole af te wijzen. Ook Ierland
heeft hulp nodig
Voorburg J. Kei per jr.
Nieuwe Kerk
De restauratie van de Nieuwe Kerk in
Amsterdam is voltooid Kosten 45
miljoen gulden. De restauratie van de
Oude Kerk in Amsterdam is bevro
ren Kosten 26 miljoen gulden To
taal 71 miljoen gulden Het gaat om
nationale monumenten, maar toch
zijn er mensen die het geld maar
liever in de zak hadden gehouden.
Realiseert men zich wel dat er tegen
over deze uitgaven enorme besparin
gen staan? Ik beschik maar over en
kele cijfers, maar die zeggen genoeg
Van deze 71 miljoen gulden is zeven
tig procent loon In deze tijd van
werkloosheid kan men rustig zeggen
dat zonder deze werken de werkloos
heidsuitkeringen tachtig procent wa
ren geweest. Als we het zo zien. kun
nen we dus aeggen dat de restauratie
de gemeenschap niet 71 miljoen ge
kost heeft, maar 31 miljoen. Boven
dien zijn duizenden aan zinvol werk
geholpen. Wordt er bij het tewerkstel
len van werklozen wel voldoende re
kening gehouden met de besparing
aan werkloosheidsuitkering? Mijn in
druk is dat dit niet gebeurd. Werkloze
leerkrachten zouden de soms overbe
zette schoolklassen kunnen ontlasten
tegen twintig procent meer uitgaven.
Die financkfri komen dan misschien
uit een andere pot, maar daar moet
een oplossing voor te vinden zijn. Het
leed in veel werkloze gezinnen is te
schrijnend.
Doorn ir H. Burger
Zelfcensuur
In uw redactioneel commentaar van
12 december stelt U in verband met
de vele beschuldigingen die de afgelo
pen dagen door de heer Menten aan
het adres van diverse vooraanstaan
de personen zijn geuit via De Tele
graaf en het ANP, de vraag aan de
orde. of een journalist niet zijn plicht
zou verzaken, indien hij zelfcensuur
zou toepassen, en dergelijke wilde
beschuldigingen, die hem bereiken,
niet zou publiceren. Mijns inziens
zoudt U echter nog een nader onder-
scheld moeten maken tussen twee
soorten Journalisten en tussen twee
manieren van pubiikatie De ene is.
om ons tot het geval Menten te beper
ken. een telefonische mededeling
door de heer Menten te aan een in
deze zaak volkomen neutraal nieuw
sagentschap als het ANP. welke me
dedeling wordt ontvangen door de op
dat ogenblik toevallig dienstdoende
redacteur, wiens opvattingen aan
gaande hemzelf hem niet bekend zijn
en wiens naam hij mogelijk zelfs niet
kent. In dat geval lijkt het mij niet
nodig dat de betrokken journalisten
het betrokken nieuwsmedium zelf
censuur toepassen, maar het publiek
zelf laten oordelen. Een ander geval is
echter het interview in De Telegraaf
met de journalist Henk de Mari, die
niet alleen door Menten op zijn
schuilplaats werd ontvangen, maar
die in het verleden reeds meer dan
eens als een soort spreekbuis van
Menten en diens advocaat mr Van
Heyningen is opgetreden en die tij
dens het proces in Amsterdam zelfs
als getuige décharge optrad. Naar
mijn mening zou in dit geval zelfcen
suur ten volle op haar plaats zijn
geweest. Overigens ben ik het met
Uw commentaar geheel eens.
Badhoevedorp Henriëtte Boas
Wat is n.l. het geval? Zodra een
schaap iemand in 't vizier krijgt, be
gint het te blaten. We hebben dit
vroeger als jongens „aan den lijve"
ondervonden toen we in een afgeslo
ten hof wat appeltjes gingen gappen.
De boer had in de tuin een schaap
aangelijnd en zodra die ons zag begon
het geblaat. Wij. die dat toen niet
doorhadden tippelden er mooi in
want de boer wist wat hem te doen
stond.
In de praktijk gebracht bestaat er
dus wel degelijk verband tussen „rust
en „daarbuiten loopt een schaap"
Om de heer Roelfzema zijn eigen
woorden te gebruiken: ik vond het
stukje te aardig om er niet op te
reageren.
Stadskanaal Geert van der Tuuk
Camara voor de rechtelozen? Door
dat Amerika de fascisten steunde in
Z.-Vietnam. hebben zij Juist het com
munisme en de haat bevorderd. Ver
trouw niet langer op de weg van het
militarisme en het kortzichtig „eigen
belang". maar op de macht van de
weg van de God der Liefde en eerlijk
delen.
Rotterdam W. H. Koopmans
>o™
Vrede (4)
Vietnam (2)
Schaap
Zonder mij verder in de theologische
uitspraken en conclusies te willen be
geven van de heren prof. Kuitert. Dr.
Vroom of Moltman, wil ik toch even
reageren op het stukje van de heer
Roelfzema in Trouw d.d. 19.12.'78. die
in geen enkel opzicht verband ziet
tussen „rustig gaan slapen" en „daar
buiten loopt een schaap" en daarmee
het artikel van bovengenoemde he
ren aanvecht.
In een ingezonden stuk van 19 decem
ber wordt gevraagd: „Houden de des
tijds voor de rechten van de mens
opkomende mensen zich nu horende
doof en ziende blind?" Nee. integen
deel. De mensen van PPR. EPV, IKV,
Kerk en Vrede, ANVA, WEPS enz.
houden zich onafgebroken met die
rechten bezig. Wij protesteren steeds
tegen iedere overweldiging, onder
drukking, marteling. Wij vragen op
onze beurt, waarom velen alleen pro
testeren tegen wat andere landen
doen, en zelf doorgaan met de poli
tiek van duivelse bewapening en ver
groting van verschil in inkomen,
waardoor de één ziek wordt van wel
vaart en de ander van de honger
omkomt. Waarom heeft men niet
meer de geweldloze boeddhisten ge
steund in Vietnam, en de geweldloze
strijd van Martin Luther King en nu
de geweldloze actie van Don Helder
Naar aanleiding van de actie van de
heer Lommers 19 december op de
heer Timmer moge ik beide heren de
duidelijke uitspraak van de gerefor
meerde synode van 4 april „massa
vernietigingswapens en -methoden
én de bewapeningswedloop zijn in
strijd met Gods heil voor deze wereld
en dus uit den boze", onder de aan
dacht brengen. De arsenalen van nu
cleaire en conventionele wapens zijn
de kristallisatie van de menselijke
geest, dus de boze ten voete uit. maar
tegelijk de spiegel waarin de mens de
perversiteit van zijn geest kan her
kennen en door een schrikeffect af
stand zou moeten nemen van zijn
maaksel door zich af te keren en toe
te keren tot het Woord van de Waar
heid en het Leven, dat hem leert:
„Wat gij wenst dat de mensen u zul
len doen. doet gij hen desgelijks"!
Het voorstel aan het IKV om in het
openbaar aan de orde te stellen of
door de weg die het met zijn leuze
bepleit de kans op oorlog wel of niet
toeneemt, is irrelevant Immers, geen
sterveling op het gehele aardrond
komt onder die vraag uit. ook zij die
pleiten voor bewapening!
Ommen J. Wezenaar
Voorbeeld
Het volk van Iran verwerpt ons le
venspatroon en eist een regeren naar
de wijzing van de Koran,
om 's levens wil. ons daari
len en. nu voor het eerst, r
pen in óns boek voor gelooj
len. Oud- plus Nieuw Tesk
men tegenwoordig genr
Evangelie. Daar vmden i
fend veel waar wij niet i
kunnen of wij moeten rech
maken, gehoorzaam en g«
rode draad die door het ge
is een afwijzing van het^
van het grote, en een keuA
kleine, het verworpene, dB
en meer belooft voor de^
Hoge inkomsten en grote
drastisch besnoeien, een n,p
nialisme door industrie eP1-'
beteugelen, de zeeën bescprl
gen de roofzucht van de te|s
is geboden. En niet verdEa]
aan de torens van Babel: I
traties van grootheid en
Navo verlaten, en de bewtt
schaffen. Met verbod vanL
wapentuig. Dan wordt hef"
lippendienst wanneer wj
over het Evangelie als uitL
Eerder niet.
Amerongen %jer
Troelstra m
Kom redactie van „Trouw',*
bang voor de revolutionai
socialist, en atheïst,
houdt op de mooie g
óók kon schrijven.
En nog wel in het kade!
terug-blik op het revolutie^
Een pluriforme „Trouw"
zwarte bladzij van het nef~r.
lisme, toch moeilijk afdo#ïï
enkele regel! Te meer. daar~
tionaire sentimenten van r"
weer zo duidelijk aanwezig—
PvdA van nü. (activisme-!^
Den Haag
