75 Jaar Flentrop Orgelbouw
y ««pip
!S
Actie voor 'zwarte' krant
Verkouden?
'Otrivin
helpen direkt
f
De pater en de volle kerken
h
Trouw
Conferenties
The Nation in Zuid-Afrika
neusdruppels
Bijbelweek in
teken van kind
VOORBUGANGEf^
DONDERDAG 28 DECEMBER 1978
TROUW/KWARTET
door A. J. Klei
Er waren afgelopen maandagmiddag
drie kerstwijdingen ln het ziekenhuis.
De programma's waren gelijk, maar
de sprekers verschillend. De
patiënten konden, al naar de afdeling
waar hun bed stond, een hervormde,
een gereformeerde of een
rooms-katholieke overdenker treffen.
De samenkomst, waaraan mijn
harmoniumspel verondersteld werd
enige stichtelijke luister te verlenen,
werd geleid door een pater. Het was
er nog een van de degelijke soort, die
niet Huub Oosterhuls, maar
Tertullianus citeerde.
In zijn toespraak gaf de pater hoog op
van de drukbezochte
kerstnachtdienst ln zijn
parochiekerk en ten gerieve van de
protestanten onder zijn gehoor
vertelde hij erbij dat ook de
kerstnachtdienst ln de nabijgelegen
hervormde kerk tjokvol was geweest.
HIJ had dit aan de vele, naar
parkeerruimte zoekende auto's
gemerkt en trouwens, 't was vorig
Jaar van 't zelfde laken een pak
geweest en toen hadden hij en de
dominee nog grapjes gemaakt over
de vraag, wie de meeste auto's voor
zijn kerkdeur had staan.
De pater vond dit allemaal geweldig
fijn en als lk hem goed begrepen heb.
schreef hij de hoge vlucht die het
kerstnachtdienstwezen neemt, toe
aan wat lk op catechisatie heb leren
aanduiden als: natuurlijke
godskennis. Tijdens de
thee-na-afloop bleek echter niet leder
de geestdrift van zijne eerwaarde te
delen Een dame verklaarde dat volle
kerken in het algemeen en volle
kerstnachtdiensten in het bijzonder
haar niets zeiden, en ik knikte
instemmend. Want waarom gaan al
die mensen naar kerstnachtdiensten?
Om de kaarsen en de sfeer, om niet de
ganse avond voor de tévé te hoeven
hangen, om eerste kerstdag met goed
fatsoen te kunnen uitslapenZo is
het toch? En als je over de
vleeswording des Woords begint, ho
maar!
Achteraf ben lk geneigd, de pater bij
te vallen. Niet omdat ik me inmiddels
verdiept heb ln de mérites van de
natuurlijke theologie, maar omdat ik
de tweede kerstdag 's morgens in de
grote zaal van het Concertgebouw
zat. Daar gaven organist Albert de
Klerk en harpist Edward Witsenburg
een concert en he leek wel een
kerstnachtdienst, zó vol was het.
Moeten we nu van al die
bezoekers ik schat dat het er een
kleine tweeduizend waren eisen
dat zij zaten te hunkeren naar de Aria
in classic style voor harp en orgel van
Marcel Grandjany en bekommerd
het hoofd schudden Indien dit niet zo
is? Ik weet wel zeker dat een
aanzienlijk deel van de aanwezigen
niet louter door muzikale begeerten
naar het Concertgebouw gedreven
Het grappige van dit jaarlijks
kerstconcert op de late morgen van
tweede kerstdag in het
Concertgebouw is, dat de
toegangsprijs laag is, dat er van
tevoren gratis koffie geschonken
wordt en dat kinderen onder de
vijftien er voor niets in mogen. Het
wemelde dan ook van vaders en
moeders, die hun beweeglijke
spruiten in toom probeerden te
houden. Als 't niet zo geregend had,
dan waren ze stellig naar Artis
gegaan, maar nu was de keus op 't
Concertgebouw gevallen, want Je
moet toch wit.
Zo'n volle zaal zegt me niks. O nee?
Het was best leuk, al dat gewriemel
om Je heen, de fleurige
achttiende-eeuwse muziek, die de
concertgevers ten beste gaven, kan
tegen een stootje en de Toccata alla
Rumba, welke Albert de Klerk tot
uitsmijter diende, vroeg niet om een
ingetogen stemming. Kortom, die
volle zaal deed me wat en lk denk dat
iedereen er genoegen aan beleefde.
't Zal duidelijk zijn waar ik heen wil.
Al bezoek ik zelf nimmer een
kerstnachtdienst, ik kan me
voorstellen dat zo'n volle
kerk-na-bedtijd Je wat doet en Je wat
zegt. Vroeger kreeg Je, als Je zei dat
het 'em niet in 't kerk gaan zat, ten
antwoord: het zit 'em ook niet in het
thuisblijven. Me dunkt een fraai
stukje natuurlijke theologie.
Van een onzer verslaggevers
ZAANDAM Een paar jaar
geleden publiceerde een van
de Nederlandse dagbladen op
zijn pagina economie een se
rie artikelen over Nederland
se bedrijven, die de Neder
landse export schragen en
wier naam even bekend is bui
ten de grens als daar binnen.
Het was een vreemde gewaarwording
om tussen de namen van Helneken.
Philips en aanverwante grootheden
ook die van Dirk Andries Flentrop
tegen te komen de Zaankanter, die
regelmatig de oceaan overvloog om
dat er weer een door hem ontworpen
orgel moest worden geplaatst (of om
een ere-doctoraat in de muziekweten
schappen in ontvangst te nemen, zo
als dat ln 1968 en 1976 het geval wast.
Nog net voor de Jaarwisseling zijn er
nu een boek en een grammofoonplaat
verschenen om ons er aan te herinne
ren, dat 1978 een jubileumjaar was
voor het bedrijf van diezelfde Flen
trop
Een groot feest is het overigens niet
geworden. Het bleef beperkt tot dat
zoéven al genoemde boekje, die plaat
en ook nog een concert op het orgel
van de Westzijdekerk in Zaandam,
waar in feite alles begonnen is.
Er bestond dan wel sedert 1903 een
orgel- en pianohandel Flentrop (eerst
in Koog aan de Zaan. later in Zaan
dam). maar de eigenaar van die zaak.
Hendrik Wichers Flentrop, was toen
al tien Jaar organist in die Westzijder-
kerk. waar in 1900 ln de historische
orgelkas een nieuw, pneumatisch in
strument werd gebouwd door de Am
sterdamse orgelbouwer D. O. Steen-
kuyl
Organist Flentrop was niet tevreden
met dat nieuwe orgel en van het ogen
blik van de vervanging van het oude
door het nieuwe heeft hem eigenlijk
nooit meer de vraag losgelaten: wat
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leldte Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tarnmmga
Directeur mg O Post ma
HOOFDKANTOOR
PostOu* 859
1000 AW Amsterdam 5
tel 020-9134 S6
iele. 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Credietbank
Rakeo-ngnr 23 00 12 574
Gemecottgiro Amsterdam
XI1000
REGIO ROTTERDAM/DORORECMT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
lei 010-115568 (pbonnementan
en bezorging)
tel 010-115568 (redactie)
lel 115700(1*
REGO DEN MAAGA.EIOEN
Postbus tot
2501 CC Oen Haag
lei 070-469445
Parkstraat 22
Den Haag
REGIO NOORO/OOST-NEDERLANO
(u<ismeend adm*usvabe)
Postbus 3
0000 AA Zwofle
te* 05200-17030
Abonnementsprijzen:
I 15.47
I «440
143*0
Adrft*nt*l*r>*ren oo aanvraag
(je adressen boven)
Opgave lamaebefcMen 9-19 30 van
maandag I'm vr.tdag Op zondag van 16-
20 uur teel 020-913456
Opgave mifv-edvertenhes ie
020-936666 O» KMftti* aan Mm-Adv
Jttefcng postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adretentr^ngtn uitsHetend sehriflefcjk
aan ooit Amsterdamse adressen
.jr .«jt/jv-p
stvi
D. A. Flentrop
was het geheim van de oude orgelma
kers en wanneer en waarom hebben
wij de kennis van dat geheim ver
loren?
Flentrop sr. heeft het zich steeds af
gevraagd. maar ln feite heeft op den
duur zijn zoon Dirk Andries de draad
weer kunnen opvatten en kans gezien
opnieuw bij de geschiedenis aan te
knopen. Dat ls een weg met veel
vallen en opstaan geweest en het
sympathieke van het Jubileumboekje
is. dat schrijver Jan Jongepler daar
geen doekjes om windt.
Flentrop heeft ook een paar blunders
op zijn naam staan, met name waar
het gaat om restauratie van histori
sche werken. Al in 1934 hield Flen
trop jr. een theoretisch (en achteraf
gezien zelfs historisch) betoog. waar-
In hij een pleidooi voerde voor het
mechanische sleeplade orgel en het
rugwerk (een pleidooi dus voor de
constructies, zoals die door de grote
bouwers in de zeventiende, achttien
de en begin van de negentiende eeuw
werden gebruikt).
Maar theorie is één en praktijk twee.
Flentrop zelf zat bij nieuwbouw nog
te stoeien met pneumatiek en zells
bij restauratie werd er gepneumati-
seerd of geëlektrificeerd.
Belangrijk voor Flentrop was dat
ook. heel schuchter in de jaren dertig,
maar ln steeds groter wordende aan
tallen na de oorlog, de organisten zich
met de theoretisch en praktische vra
gen van de orgelbouw gingen bezig
houden.
Belangrijke Jaartallen ln de geschie
denis van Flentrop (en de Nederland
se orgelbouw) zijn 1950 toen Flentrop
zijn nieuwe orgel in Loenen aan de
Vecht afleverde en 1955, toen hij de
restauratie voltooide van het grote
Schnitger-orgel ln Zwolle Met die
werken waren de normen vastgesteld
J. A. Steketee
en welke ontwikkelingen er verder
zich ook hebben voorgedaan: van dat
ogenblik af. is Flentrop een begrip.
Er komen daarna dan ook opdrach
ten uit het buitenland: Duitsland en
Zweden en ln 1954 de Verenigde Sta
ten, waar Flentrop werkelijk giganti
sche orgels mag bouwen of juist heel
kleine, maar wel zo belangrijke stu
dieorgels voor universiteiten en con
servatoria. Dat internationale karak
ter van zijn orderportefeuille is Flen
trop na 1950 niet meer kwijt geraakt.
Eervolle opdrachten waren o.a. de
restauraties van orgels ln de kathe
dralen van Oporto ln Portugal en
Mexico-City. Nu op het ogenblik ls de
bouw ln voorbereiding van een groot,
zestig registers tellend orgel voor To
kio en een 25-reglsters tellend orgel ln
de concertzaal van Erevan in de Sow-
jet-republiek Armenië.
Dirk Andries Flentrop maakt dat al
les niet meer mee. Twintig jaar gele
den had hij het bedrijf al omgezet in
een N V. om op die manier het voort
bestaan van de onderneming (met
veertig man personeel) te verzekeren.
Hij zocht zich onder het personeel
een opvolger uit en werkte die in: de
nu 42-Jarige J. A. (Hans) Steketee.
Sinds twee Jaar is hij directeur van
het bedrijf.
In het begin van dit Jaar trok Flen
trop zelf zich terug als commissaris
en verkocht hij zijn aandelen aan het
personeel, zodat nu alleen nog de
naam van het bedrijf „Flentrop Or
gelbouw B V." de historische continu
ïteit onderstreept
Steketee heeft lang genoeg (twintig
Jaar nu al) ln het bedrijf meegelopen
om te kunnen zorgen, dat die conti
nuïteit zich niet tot de naam beperkt
en om het nodige zelfbewustzijn te
erven dat nodig is om zo'n firmanaam
te voeren. Het klinkt dan ook volko
men geloofwaardig als hij zegt dat
Flentrop „nu veel gedifferentieerder
bouwt en die wat eenzijdige histori
sche oriëntatie uit de pioniersjaren
kwijt is".
Aan de terugkeer naar oude stem
mingen (de nieuwste mode ln de Ne
derlandse orgelbouw) doet Flentrop
Orgelbouw daarom niet al te leerstel
lig mee. Op het ogenblik staat een
veertig stemmen tellend orgel voor de
gereformeerde gemeente van Goes ln
de werkplaats, dat straks ln de zeven-
tiende-eeuwse Werckmeister-stem-
ming zal worden afgeleverd, maar het
orgel voor Tokio wordt weer gewoon
gelijkzwevend gestemd.
Trouwens: Steketee knippert niet
met de ogen als hij dat nieuwe Japan
se orgel verbindt met de negentiende
eeuwse stijlopvattingen een plaats,
die nog meer relief krijgt als Steketee
even later zijn grote bewondering uit
spreekt voor het werk van (C. O. F.)
Witte, zoals hij dat heeft leren kennen
bij de restauratie van het orgel ln de
grote kerk van Naarden.
Nog een paar opmerkingen over het
jubileumboekje en de plaat. Jan Jon
gepler beschrijft in nog geen vijftig
bladzijden de geschiedenis van het
bedrijf, maar de grootste waarde ont
leent het boekje toch aan de achterin
opgenomen werklijst, waardoor het
mogelijk fe een overzicht te krijgen
van alles wat Flentrop Orgelbouw ln
75 Jaar heeft verricht.
Zo zal het sommigen best interesse
ren, dat de twintigjarige Dirk Andries
Flentrop ln 1930 ln de gereformeerde
kerk van Scherpenzeel een tweede
hands orgel plaatste en inspeelde
een Instrument waarop later onze
kerkredacteur Bert Klei de gemeente
probeerde te stichten. Maar ln het
licht van de eeuwigheid en het grote
Rotterdamse Doelenorgel van Flen
trop zijn dat waarschijnlijk slechts
beuzelarijen.
De plaat ls iets bijzonders, omdat
hierop drie Amerikaanse orgels van
Flentrop te horen zijn en dat voor
recht zal tot nu toe weinigen bescho
ren zijn. Drie kolossale instrumenten,
die zowel naar uiterlijk als klank zo
Nederlands zijn als men zich maar
wensen kan. Aan de andere kant be
spelen Piet Kee, Jan Jongepier en
Ewald Kooiman vier kleinere en van
Dit orgelfront (van de Westzijderkerk in Zaandam) siert het
omslag van het gedenkboek „745 Jaar Flentrop Orgelbouw".
karakter nogal verschillende Neder- Flentrop Orgelbouw in Zaandam. De
landse Flentrop-orgels. prijs van het boekje bedraagt 21 gul
den en van de plaat 19 gulden, exclu-
Boek en plaat zijn verkrijgbaar bij sief verzendkosten.
ADVERTENTIE.
mtsiurteod verkrijgbaar bij apotheker en drogist
The Nation verscheen vorig Jaar voor
het eerst maandelijks. Nu vinden elke
week zo'n 20.000 exemplaren hun
weg. De Nederlandse actie ls bedoeld
om de redactie van het blad uit te
breiden met twee zwarte journalis
ten. Hier is 80.000 gulden voor nodig.
Eerder dit jaar leverde een actie van
de werkgroep 20.000 gulden op. The
Nation kon hiervoor de zwarte Jour
nalist Vuma Zindela aanstellen. Bo
vendien kon naast het hoofdkantoor
in Johannesburg, een bijkantoor in
Durban gevestigd worden, kwam er
een tweede editie en werd The Nation
een weekblad.
Het streven is echter om van The
Nation een volwaardig zwart dagblad
te maken, met een eigen zwarte re
dactie, die de zwarte bevolking kan
informeren. De zwarte Zuidafrikanen
HAARLEM De nationale bijbel-
week. die van 2 tot 8 september zal
worden gehouden, heeft als titel
worden als kinderen" gekregen.
De organisatoren hebben de bijbel-
week daarmee een plaats willen ge
ven ln het kader van het Internatio
nale Jaar van het kind". Het ls de
bedoeling, dat er handreikingen ko
men voor kerken, pastores, onder
wijs- en jeugdinstanties. Ook de in
terkerkelijke werkgroep ..Jaar van
het kind" ls erbij betrokken.
moeten sedert het verdwijnen van
The World het zonder eigen dagblad
doen.
The Nation is in tegenstelling tot The
World in handen van zwarten. Door
vrijwillige giften van zwarte boeren
en arbeiders konden de eerste exem
plaren van The Nation door vrijwilli
gers verkocht worden. De geweldloze
Zuidafrikaanse beweging Inkatha
van Oatsha Buthelezi, die het initia
tief tot de oprichting nam. neemt een
belangrijke plaats ln de directie ln.
De redactie zegt zelf geheel onafhan-
Bevrijdingsgeschiedenis en chris-
ten-zijn nu, voor geïnteresseerden in
de dialoog tussen marxisme en chris
tendom, ln bevrijdingsbewegingen,
19-21 Januari, Kerk en Wereld, Drie
bergen (tel. 03438-2241(.
Onze Jezusbeelden. „Met het beeld
dat Jezus bij mensen oproept, vertel
len zij ln feite ook steeds wie zij
eigenlijk zélf zijn". Met vertoning van
drie „Jezus-films". 19-21 Januari. Den
Alerdlnck. Laag Zuthem (tel. 05290-
541).
Charismatische retraite o.l.v. A.
Beijersbergen. 19-24 januari. Huize
Aerwinkel. Posterholt (tel.
04742-1393).
VROEGER
In zulke dagen, tussen Kerst en o
en nieuw, denk je toch terug aan.,
vroeger. Ook toen waren het dagr
van onbestemde gevoelens. Je k< 23
geen naam aan geven. Om niet alnd
weemoedig te worden hielden we.en
met heel praktische dingen bezigT
Tientallen jaren heeft mijn vadej&ec
bescheiden maandblad op het ge
van de geestelij ke muziek leze
uitgegeven. In de kerstvakantie assi
schreven wij de 3^
abonnementskwitanties, met he1<jex
luttele bedrag van 1,50 per Jaar[°e
Maar goed, dat was nu eenmaal 2Pe*
Daarvoor zat dan ook nog ln lede
nummer een muziekbijlage. De 'Jfer
kwitanties gingen op grote UJste^ vaj
Voor het eerst hoorde ik spreken s
„borderellen". De kwitanties in o va
stad mochten wij zelf innen.
fict
Daarvoor maakten we dan Wke
uitgebreide fietstochten, we moejY®®
niet zelden terugkomen omdat e£t 1
op gerekend was en kregen dan ei
kwartje per geïnde kwitantie. EeCp~
welkome aanvulling voor ons a
zakgeld. In weer en wind bestrekj,
we de stad tot in de verste uithoi
Soms werden we teleurgesteld
doordat iemand verder voor hetl{
bedankte. Maar 't gebeurde ook
dat iemand een nieuwe abonnee
gewonnen had. We leerden de sta
de mensen kennen. En 's avonds een
keerden we terug bij de warme kiJeui
met, heus, ik verzin het niet, t er
anijsmelk. En dan had je vakant|499,
ging een spelletje doen of je dook2)
snel mogelijk vlak bij de kachel ii 113
boek waarin je bezig was. Ik herir^,^
me in die stemming: Het huisje ai
de sloot, van Carry van Bruggen. I
bepaalde bladzijden gingen je od
prikken en had Je moeite om Je gc
te houden, keek Je steeds naar je
moeder of ze je gemoedsbeweging
niet zag. Soms liep Je samen met
broer of zuster, want we hadden z
voor 't kiezen, nog even een blokj- m
om, aan de rand van de oude havi
en tussen de hoog oprijzende
pakhuizen door. En daarboven d£ t
besterde vrieshemel. En Je 70e
fantaseerde zoals kinderen dat n< sj.
wel zullen doen. Je fantaseerde w
allemaal wel in het heelal was. EiUi
God was en hoe ze aan de andere' 1
kant van de aarde leefden en of df
gevoelens van genegenheid die Jt
je omdroeg ooit echt beantwoord^
zouden worden door zoiets als lier
Dat speelde er allemaal doorheen_tv
Het kerstgebeuren en de naderefinci(
oudejaarsavond. Verder dacht Je L--
maarniet, want januari was een
donker gat Dan begon het weer i.n|
allemaal. Veel te snel om echt op
adem te kunnen komen. Vreemdi 2i
bijna geduchte dagen tussen kers^
oud en nieuw.
bek
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Driebergen:
Jager te Dubbeldam; naar RildJ)
Bath: C. D. Otte te Heinenoord
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM De werkgroep „Krant voor Zwart Zuid-Afrika" houdt een inzamelingsactie
om het nieuwe „zwarte" Zuidafrikaanse blad The Nation te ondersteunen en van de grond te
krijgen.
Bedankt voor Puttershoek (f
E.Bouman te Heerde.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Urk: C. Bijman te ill
muiden. L/I
Aangenomen naar Oudewatet
Vliegenthart te Heerhugowa.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Nieuwleusen:
Graaf kand. te Kampen.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Enschede-West: ^ftr
Drechsler te Haarlem-Noord, eta:
r dj
GEREF. GEMEENTEN W
Beroepen te Zwijndrecht: J. Kit i
te Barneveld, die bedankte voooen
burg en 's-Gravenzande. Jlinj
l vc
Bedankt voor Unionville (Canrovi
voor Almelo: A. Moerkerkefcn
Nieuw-Beljerland; voor Veenen
J. van Haaren te Amersfoort; te c
's-Gravenpolder en voor Frankliilt v
ert
taa
ene
kelljk te opereren zonder voorschrif
ten „van welke belangengroep in wel
ke politieke organisatie dan ook".
The Nation zal verslag uitbrengen
over alle politieke gebeurtenissen
„zonder voorkeur maar ook zonder
angst". Filosofie van The Nation is
het vestigen van een open democratie
in Zuid-Afrika via geweldloze mid
delen.
De Werkgroep „Krant voor Zwart
Zuid-Afrika" bestaat uit vertegen
woordigers van Kerk en Vrede, de
Doopsgezinde Vredesgroep, Stich
ting Voorlichting Aktieve Geweld
loosheid en de Quakers.
Pater E. J. Neven
Te Nijmegen heeft pater E. J. Neven
afscheid genomen als directeur van
het hoger katechetisch instituut
(HKI) en als sekretaris van de natio
nale raad voor de katechese van de
r.k. kerk. Tijdens de afscheidsbijeen
komst sprak bisschop Bluyssen na
mens de bisschoppenconferentie zijn
grote waardering en respect uit voor
de wijze, waarop pater Neven de kerk
van dienst is geweest. In dit verband
wees hij er ook op, dat het HKI de
laatste tijd veel verwarring en teleur
stelling heeft gekend. Dr. J. W. C.
Jansen, voorzitter van het HKI, zei.
dat als rooms-katholiek Nederland
prijs stelt op een instituut ter onder
steuning van de katechese. dit ook
financieel mogelijk gemaakt moet
worden. In zijn dankwoord zei pater
Neven, dat de samenwerking met de
bisschoppen nodig is. zeker wanneer
de wind weieens tegen zit en er onver
hoeds kranen worden dichtgedraaid.
kes (VS): A. Vergunst te Veen.
VRIJE BAPT. GEM.
Beroepen te Enkhuizen: zendelii
Verbaan uit Ecuador, die dit bfov
heeft aangenomen.
Dr. H. Schroten
nei
lem
ek)
trel
Op 75-Jarige leeftijd is plots} v
overleden de hervormde emeii
predikant dr. H. Schroten te Ar |t 1
foort. Dr. Schroten, die een be ze,
persoon was in de kring van de
formeerde bond in de hervo Te,
kerk, is meer dan dertig Jaar p
kant geweest in Rotterdam-Zuid
1938 tot zijn emeritaat ln 1969.1
na verrichtte hij nog tot 1973 bijl
in het pastoraat in Ravenswaaj
Schroten begon zijn predika^
loopbaan in Sluipwijk en stond
volgens in Suawoude, alvorer
Rotterdam te komen. Hij heeft
belangrijk aandeel gehad in de
standkomlng van de nieuwe pi
berijming als lid van de hervo
(sinds de oprichting in 1947) en
interkerkelijke commissie. De
geschiedenis van het ontstaan vi
nieuwe berijming is door dr. Schi
uit de notulen te boek gesteld lr
publikatie „Geschiedenis van
ontstaan der Psalmberijmint
1967". De begrafenis is vanmidd
Oegstgeest.
JOHANNESBURG (ANP) -
Zuidafrikaanse minister van Ju^
Jimmy Kruger heeft vorige t
Journaliste Juby Mayet gebanneèJt
is redactrice van het zwarte chris
ke weekblad The Voice. Mev h.
Mayet werd eerder dit jaar gei
teerd en maanden vastgehoudef**
I
b(