iijssysteem benzine (toet op de helling 8,3% amro bank &i deTijd deTijd isie rond Alle suikerbieten verwerkt rieterij- Effectenbeurs in teken dollar verwikkelingen Chemische industrie teleurgesteld over 78 Weekblad f4/O jpkracht: Olieconcerns kunnen manipuleren >llar weer tder druk \o business, [e showbusiness' 0 B U OFv Beleggers gingen in 1978 selectief te werk Verbetering van vraag bleef uit Hypotheekrente per 27 december Suikergehalte hoog Bedrijvigheid bleef op hoger niveau deze week: Dubbelnummer al gelezen? NOG VOLOP VERKRIJGBAAR! IERDAG 28 DECEMBER 1978 FIN ANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P 9 - RHS 13 een onzer verslaggevers ITERDAM Het systeem waarmee in Nederland de ineprijs wordt vastgesteld, moet op de helling. Met het ige systeem kunnen de oliemaatschappijen veel meer led op de benzineprijs uitoefenen dan gerechtvaardigd is. utomobilist wordt hiervan de dupe, want hij moet voor gedragingen van de olieconcerns opdragen. schrijft „Koopkracht", maand- van het Kunsumenten Kontakt. blad is het niet eens met de er waarop de Nederlandse prij- ran benzine en andere oliepro- >n tot stand komen. De olie schappijen hebben met het mi le van economische zaken een |een onzer redacteuren TERDAM De Amerikaanse r heeft gisteren op de Europese narkten flinke verliezen gele- kls gevolg van het tot stilstand Jn van de Iraanse olie-export. In lerdam liep de koers gestadig tot 1,9720 en deze prijs is 1 vier cent lager dan die vrijdag- Öag vorige week werd betaald. De |el was overigens rustig, aldus handelaren. systeem ontworpen, waarbij de benzi neprijs wordt gekoppeld aan de vrije marktprijzen en aan de kosten die de oliemaatschappijen maken. Dit systeem bestaat sinds 1975. Sindsdien wordt de benzineprijs iede re maand automatisch aangepast aan de prijzen die op de Rotterdamse vrije markt betaald worden. Op de vrije markt wordt ongeveer drie pro cent van alle olieprodukten in West- Europa verhandeld. De prijzen wor den bepaald door de vraag en het aanbod. De Rotterdamse markt is voor iedereen toegankelijk. Al in 1974 beschuldigde het Duitse Bundeskartellamt de oliemaatschap pijen van manipulatie met de prijsno teringen op de Rotterdamse markt. In 1975 stelde de Europese Commis sie vast dat de genoteerde prijzen niet te vertrouwen waren omdat het merendeel van de prijzen „niet aan de werkelijkheid beantwoorden". Dit jaar is de Europese Commissie met een nieuw onderzoek naar de Rotter damse vrije markt begonnen. De con clusies zijn nog niet bekend. Volgens Koopkracht zal waarschijnlijk wede rom blijken dat de olieconcerns veel BE Bruno Pazzi, vice-voorzitter van de Italiaanse vereniging van Tsten, is benoemd tot lid van de beurscommissie. Tot grote woede van de nanse zakenwereld, die maar al te goed weet dat Pazzi een naaste ftd is van premier Andreotti. an de leden van de beurscommissie heeft al ontslag genomen, en de jitter van de Milanese beurscommissie heeft een felle brief geschreven de premier. De geloofwaardigheid van land en partij (de christen- .-pcraten) wordt volgens hem aangetast. MiiÉieest cabareteske reactie kwam van de communisten: Pazzi's ervaring ■Pstrip-teaseshows kan van nut zijn bij het blootleggen van de boekhou- van enkele ondernemingen. Er zijn nogal wat bedrijven in Italië fvan de financiële handel en wandel niet helemaal helder is. invloed op de vrije prijzen kunnen uitoefenen. Als die prijzen omhoog gaan, stijgt de Nederlandse benzine prijs automatisch mee. Kosten De benzineprijs is ook afhankelijk van de kosten die de oliemaatschap pijen maken om een ton geraffineer de olie te produceren. De oliecon cerns geven maandelijks aan het mi nisterie van economische Zaken door wat zij aan grondstoffen, vervoer en raffinagekosten betalen voor een ton geraffineerde olie. De totale kosten mogen niet te veel afwijken van de prijzen die op de Rotterdamse vrije markt betaald worden. Volgens Koopkracht is het onmoge lijk een goed inzicht te krijgen in de werkelijke kosten van de oliemaat schappijen. Deze kosten zijn alleen bij de concerns zelf bekend, omdat zij de boringen, het vervoer en de raffi nage helemaal zelf uitvoeren. Met mi nisterie van economische zaken kan nooit controleren of de kosten die de oliemaatschappijen opvoeren ook werkelijk gemaakt zijn. Zowel met manipulaties op de vrije markt als met oncontroleerbare kos- tenopvoeringen kunnen de oliemaat schappijen de benzine duurder ma ken dan gerechtvaardigd is, zo schrijft het blad. Het departement van economische zaken kan hier met het huidige systeem niets tegen doen. Koopkracht vindt dat het systeem om deze reden moet worden afge schaft. Het ministerie kan beter over iedere prijsverhoging apart met de oliemaatschappijen onderhandelen. Vóór 1975 kwam de benzineprijs ook op deze manier tot stand. De prijsverhoging van de ruwe olie met 14,5 frrocent die door de OPEC- landen is aangekondigd, hoeft vol gens het Konsumenten Kontakt niet te resulteren in een benzineprijsver hoging. Oliemaatschappij Shell heeft verklaard dat de Nederlandse auto mobilist in 1978 al een deel van deze prijsverhoging is gaan betalen. Vol gens het Konsumenten Kontakt maakt deze verklaring van Shell al leen maar duidelijk dat de oliemaat schappijen veel meer invloed op de benzineprijs uitoefenen dan wel wordt aangenomen. UTERPRIJS Verbetering van de vraag bleef uit tot het laatst van het Jaar. De kosten bleven stijgen, de concurrentie van goedkope landen nam eerder toe dan af. Het personeelsbestand liep van 98.000 terug tot 96.000. Overigens is er nu sinds kort een lichte verbetering in de tot nu toe slecht lopende sector van de massa- chemlcaliën. De zogenaamde specia liteiten, zoals geneesmiddelen, cos metica en verfstoffen, hebben het dit Jaar beter gedaan dan de massa-che- micaliën. De verwachting ls dat zij het in 1979 ongeveer hetzelfde zullen doen als in 1978. De totale produktle is in hoeveelheid iets toegenomen. De omzet steeg slechts in geringe mate tot naar schatting 21,5 miljard gulden (1977: 20,7 miljard gulden). De investerin gen zullen, volgens het CBS, in 1979 met 1,4 miljard gulden ongeveer 500 miljoen gulden minder zijn dan in 1978. Voornaamste ooreaak: de uit breidingen, die vóór de oliecrisis van 1973 waren opgezet, zijn nu voltooid. Nafta De belangrijkste grondstof voor de ÜSSEN Nederlandse IJ- ïieterij Vulcanus en Giete- poesburg gaan fuseren. De fert medio 1976 lopende be- Ikingen zijn in volledige reenstemming afgesloten. gevolgen op bedrijfseconomische [icieel en sociaal terrein zijn ver- uitgewerkt in een rapport, dat is gelegd bij het ministerie van liomische Zaken, de Nehem en de pnale Investeringsbank. Onder- ingsraden en vakbonden zijn ge teerd. Bij Vulcanus werken 392 :n, bij Gieterij Doesburg 370. financiële resultaten van :D NEDERLAND NV zijn in de negen maanden van dit jaar ienlijk verslechterd met als be- rijkste oorzaak het achterblijven de produktie. Op grond hiervan t de directie, in overleg met de I van commissarissen, besloten Bh j 1978 geen interimdividend uit te Mn (v.j. 75). JBM I^Tscl ADVERTENTIE Hoge rente! De Amro Vaste Looptijdrekeningen. Bij deze methode spreekt u met de Amro Bank af hoelang u het gestorte bedrag wilt vast zetten. Minimaal is dat 2 jaar. Maximaal 6 jaar. Hoe langere tijd vast, hoe hoger de rente. De minimum storting is f 100,-. Het rentepercen tage staat gedurende de hele looptijd van de storting gegarandeerd vast. De rente wordt jaarlijks uitgekeerd en kan vrij worden opge nomen. De rentepercentages: 2 jaar: 73A%, 3jaar: 8%, 4 jaar:8'/t%, 5 jaar: 8%%, 6 jaar: De Amro Kapitaalmarktrenterekening. De Amro Kapitaalmarktrenterekening: voor rentebewuste spaarders en beleggers. Gedu rende de gehele looptijd van 5 jaar bent u ver zekerd van een hoge actuele rente. Het rente percentage is gekoppeld aan het gemiddelde rendement van staatsleningen met een reste rende looptijd van 3 tot 8 jaar, dat wordt gepu bliceerd door het CBS. Dit rendement zal maandelijks worden bijgesteld en wordt ver hoogd met een opslag van 0,5%. Voor de maand januari is het percentage: Itei IMIL in Amersfoort, de onderne- voor milieutechniek van Estel Tsch-Hoogovens), en Vmf-Stork ben overeenstemming bereikt de overneming van de activitei- jvan Stork Werkspoor Water in rdam door de tot Esmil beho- le werkmaatschappij Esmil Inter- ibnal. In juli van dit jaar maakten lil en Vmf-Stork bekend, dat zij irekingen waren begonnen over mogelijke samenwerking tussen lil en Stork Werkspoor Water. ïvememing houdt in dat de acti- |ten van Stork Werkspoor Water fn worden ondergebracht bij en len voortgezet onder de naam Esmil International, die in de van 1979 een nieuw kantoor in irdam zal betrekken. Er ont- een onderneming met een or- l-fortefeuille van ca. 80 min en personeelsbezetting van ca. 180 De organisatie van Stork Werk- ir Water zal geheel geïntegreerd len in die van Esmil Internatio- De 75 personeelsleden van Stork cspoor Water zullen daarmede gaan in dienst van Esmil Interna- il. KZO CONSUMENTEN PRO- ITEN NEDERLAND heeft in niet slecht gedraaid, hoewel de open 10 pet op het budget zijn ergebleven. Het voorspelde wins- er werd weliswaar eveneens niet laid, maar dank zij kostenbespa- e maatregelen bleef het bedrijf op budget. Dit blijkt uit een houwing van directeur H. van I dew aard in het personeelsblad 0, REDERO VASTGOED heeft Arnhemsche Scheepsbouw f*"ihappij overeenstemming be ver het samen ontwikkelen van lannen op de vrijkomende ter van de scheepswerf van de Arnhem. Onder meer afhan- van de uitkomst van het over- net de gemeente Arnhem over de bitieve bestemming van de terrei- kan een netto-opbrengst worden L cht liggende tussen 7,5 en 12 AMSTERDAM (ANP) De verwikkelingen rondom de Ame rikaanse dollar zijn in sterke mate bepalend geweest voor het verloop van de aandelenkoersen op de Amsterdamse effecten beurs in 1978. De aanhoudende daling van de Amerikaanse munt gedurende lange perioden van het jaar, waarvan vooral de internationals een sterke negatieve invloed ondervonden, gaf beleggers aanleiding selectief te werk te gaan. 1971 'a' Tot in april stond de aandelenmarkt onder invloed van de waardevermin dering van de dollar, een flauwe stem ming in Wall Street en de niet zo optimistische prognoses inzake de Nederlandse economie in 1978. Het koersverloop liep echter sterk uiteen. Koersstijgingen boekten bijvoor beeld banken, verzekeringsmaat schappijen, uitgeverijen en handels ondernemingen op de betere resulta ten over 1977. In de ANP-CBS index algemeen kwam weinig verandering. Wel werd op 3 april de laagste stand van 1978 (85.6) geregistreerd. Overigens was dit slechts 1.1 punt minder dan op de laatste beursdag van 1977 (86.7). In mei begon de aandelenmarkt op te veren, mede op hernieuwde buiten landse belangstelling voor Neder landse aandelen. Factoren die mee speelden waren o.m. een herstel van de dollar, een opleving in Wall Street, een dalende rente cn meevallende resultaten en dividenduitkeringen in het bedrijfsleven. Op 11 september kwam de index 'algemeen' met 100.8 op het hoogste punt van het jaar, tegen 99,5 als 'top' voor 1977. Daarna begon een afbrokkelende koersbeweging, die te wijten was aan hernieuwde druk op de dol,ar, een flauwe stemming in New York en een krachtige rentestijging. Eind oktober kreeg de beurshandel de grootste klap van het Jaar te verwerken. De dollar begon aan een soort 'vrije val'. Deze eindigde op 30 oktober, toen de Amerikaanse munt op één dag vijf cent goedkoper werd om een nieuw na-oorlogs dieptepunt van 1,8650 te bereiken. De index 'algemeen' daalde op deze dag met liefst meer dan drie punten tot 86.3. De maatregelen van president Carter ter verdediging van de dollar leidden later tót een fors herstel voor deze munt en een opwaartse lijn in de aandelenkoersen. Midden december werd de beurs voor de laatste maal opgeschrikt en wel door de verhoging van de prijs van ruwe olie met onge veer 15 procent, die een lagere dollar- prijs en koersdalingen tot gevolg had. Toen men over de eerste schrik heen was, herstelden de koersen zich weer. Aan het eind van het Jaar bewoog de index 'algemeen' zich rond 89.8. Dat is iets meer dan drie punten hoger dan aan het einde van 1977. Flinke stijgingen boekten ook dit jaar weer de deelindices voor het bankwezen (van 225,7 naar 260,3) en het verzeke ringswezen (van 130,9 naar 153.9). Qua omzet is ook 1978 een zeer goed jaar geweest voor de Amsterdamse effectenbeurs. In de laatste dagen van oktober werd al de recordomzet van ƒ36,5 miljard over geheel 1977 gepasseerd. Over de eerste elf maan den van dit jaar kwam de totale om zet uit op 40,4 miljard, tegen 33,3 miljard in dezelfde periode van 1977. De belangstelling voor obligaties en pandbrieven was ook in 1978 zeer groot. De tendens van de laatste Ja ren, waarbij de obligatiesector een steeds groter deel van de totale omzet uitmaakt, zette zich onverminderd voort. Over de eerste elf maanden overtrof de obligatie-omzet die in aandelen. De obligatie-omzet steeg met 28 pro cent van 16,3 miljard naar 20,9 miljard en de aandelenomzet met 14 procent van 17,0 miljard naar 19,5 miljard. De beurs werd dit jaar geconfron teerd met een aantal positieve en negatieve opmerkelijke gebeurtenis- Automobilist dupe van olieconcerns? De foto dateert van december 1973 en laat een benzineprijs zien, die al bijna vergeten was. DEN HAAG (ANP) De chemische industrie ls teleurgesteld over de gang van zaken ln 1978. In een Jaaroverzicht zegt de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) dat 1978 niet heeft gebracht, wat ervan werd verwacht. bulkchemle, de nafta, steeg in 1978 sterk in prijs. Men verwacht dat die prijs weer zal dalen, zij het niet tot het oude peil, onder meer door de nieuwe prijsverhogingen van de olie door de OPEC-landen. Ooreaken van de prijsstijging van nafta zijn onder andere dat het benzineverbruik we reldwijd boven de verwachtingen blijft stijgen, terwijl de vraag naar loodvrije benzine daarmee gelijke tred houdt Dit betekent dat ter vervanging van lood aan de benzine aromaten wor den toegevoegd om de kwaliteit (klopvastheid) te handhaven. Daar boven wordt de stijging van de prijs van nafta (grondstof voor aromaten) nog versterkt door de situatie in Iran en afgenomen bereidheid van de OPEC-landen ruwe olie te leveren met een groter gehalte aan lichte fracties. In de vezelsector vreest men dat de prijsverhogingen van grondstoffen deze weer een stapje achteruit zullen brengen. Dit Juist nu de sanering op Europees vlak en de afgenomen groei van de import van textiel uit goedko pe landen haar eerste vruchten gin gen afwerpen ln de vorm van minder grote verliezen. Naam bank Rente vast gedurende: Afslultprov. (procenten) Renteper met gemeente ccntage zonder ;arantie ABN 5 Jaar 1 Jaar 1.5 1.5 9.25 9.0 9.25 9.0 AMRO-Bank 5 Jaar variabel 1.5/2 1.5/2 9.25 9.0 9.25 9.9 Bouwfonds 30 Jaar 5 jaar 2 Jaar 1.5 1.5 1.5 9.8 9.25 9.0 9.8 9.25 9.0 Centraal Beheer 5 Jaar 9.0 9.0 Ennla 10 Jaar 8.9 8.9 Nat. Nederl. 10 jaar 8.9 8.9 NMB 5 jaar 2 jaar 1.5 1.5 9.4 9.2 9.4 9.2 Rabobank (adviesrente variabel 1.25 9.0 9.0 Rabo-Hyp. Bank 5 Jaar 1.5 9.4 9.4 RPS 5 Jaar 1.— 9.0 9.0 Spaarbank R'dam 5/3 Jaar 1 jaar 1.— 2.— 9.0 8.0 '9.0 80 Stad A'dam 5 jaar 1.— 9.0 9.0 Westland/Utrecht standaard no risk budget 5/10 Jaar 5 jaar variabel 2 2 2 9.0 9.4 9.0 9.2 9.6 9.0 Geldt voor alle levensverzekeringsmaatschappijen die lid zijn van de NVBL Met een hypotheekrente van 9% (gegarandeerde leningen met een 5 Jaar vaste rentevoet) wordt 1978 afgesloten. De hypotheekrente ligt hierme de een half procent boven die waarmede het jaar werd begonnen. (Publikatie samengesteld door de Vereniging Eigen Huls Amersfoort) BREDA (ANP) De Suiker Unie heeft op tweede Kerstdag haar suikerbietencampagne beëindigd. Van de zes fabrieken van deze coöperatie draaiden er die dag vier af: Dinteloord, Puttershoek, Roosendaal en Zevenbergen. Groningen was op eerste Kerstdag al klaar. Sas van Gent op 21 december. sen. De al verwachte winst van de KLM na vijf verlies jaren veroor zaakte een forse koersstijging tot een top van 182,50. Deze hausse werd later grotendeels teniet gedaan onder invloed van de dollarkoers en lagere beladingsgraadcijfers. Het grootste debftcle van het Jaar was het failliet gaan van het KSH-con- cern. In korte tijd werden de aande len vrijwel niets meer waard. Ook het tapijtconcem Veneta ging failliet. Monsterfusies waren die tussen Adri- aan Volker en Stevin, alsmede de voorgenomen fusie tussen Elsevier en NDU. Samenwerkingen op kleinere schaal vonden plaats tussen ODS en Lemmaert, ADM en NDSM en Jean Heybroek-Burgman Warmond. De belangen die Heerema verwierf in de 8tevin Groep (40 procent) en Ballast- Nedam (55 procent) veroorzaakten de nodige beroering op de beurs. Inmid dels heeft Heerema zijn belang in Ballast-Nedam teruggebracht tot 33 procent. Op de obiigatiemarkt verscheen de minister van Financiën zeven maal op het toneel met leningen, waarvan zes vla het tendersysteem. Een en ander tot een totaal bedrag van 3,4 miljard, tegen ƒ2,5 miljard ln 1977. Op 4 april 1978 werd de European Options Exchange (EOE) geopend. In totaal werden hier tot en met 22 de cember 185.656 contracten verhan deld. Op dit moment zijn 27 fondsen op de EOE genoteerd. De Suiker Unie heeft in deze campag ne 3.878.468 ton bieten verwerkt tot naar schatting ruim 550.000 ton sui ker. Het suikergehalte van de bleten was hoog: 16.02 procent tegen gemid deld 15.66 procent in de voorgaande tien jaar. Zeeuws-Vlaanderen spande dit jaar de kroon: daar bevatten de bieten wel 16.37 procent suiker. Niet alle suiker die ln de biet zit komt ook als suiker de fabriek uit, maar het „verwerkingsrendement" was dit Jaar volgens de Suiker Unie toch wel hoog. DEN HAAG (ANP) - In de periode Juni tot en met oktober van dit jaar is de industriële produktle ln ons land ruim vier procent hoger geweest dan in dezelfde periode van het vorige jaar, zo blijkt uit de hoeveelheidsln- dexcljfers, berekend door het CBS. Volgens de Jongste gegevens heeft het hogere produktlepeil zich in okto ber ten volle kunnen handhaven. Het hoeveelheidslndexcljfer van de industiële produktie bedraagt voor de periode Juni/oktober 121 tegen 116 voor dezelfde periode van het vorige Jaar. In de eerste vijf maanden van dit jaar was de produktie iets minder dan een procent lager dan verleden jaar (indexcijfers resp. 118 en 119). Voor oktober bedraagt het indexcij fer 122. Vooral het derde kwartaal heeft bij gedragen aan de betere ontwikkeling, waarvan de aanzet plaats vond in het tweede kwartaal. De chemische en de grafische industrie (incl. uitgeverijen) zijn weer ongeveer op het niveau ge komen van voor de sterke terugval eind 1977. De voedingsmiddelenindu strie, en enige onderdelen van de me taalindustrie (elektrotechnische in dustrie en de basismetaallndustrie) zijn duidelijk op een hoger produktie- niveau gekomen. Het produktievolu- me van de delfstoffenwinning (voor namelijk aardgas) is in de eerste tien maanden met tien procent gedaald, ten opzichte van de overeenkomstige periode van 1977. Vooral de vermin dering van de uitvoer van aardgas is hier debet aan. De British Associated Publishers Ltd. (BEAP) wordt een volledige dochteronderneming van de VNU. De VNU heeft de heer Geoffrey H. Perry uit Londen aangeboden zijn aandelenbelang van 24 pet in BEAP over te nemen en deze heeft dit aan bod aanvaard. De VNU bezat al 76 pet van de aandelen van BEAP. De politieke strubbelingen ln Iran zijn er de oorzaak van dat een belang rijke vertraging is opgetreden in de uitvoering van een groot project dat Prins te Dokkum ln dat land onder handen heeft. Het gaat om de ln februari 1978 verworven order voor levering en bouw van 200 prefab hul zen ter waarde van ƒ40 min. Desge vraagd deelde een woordvoerder van Prins mee, dat te vrezen valt dat de resultaten over 1978 door deze ont wikkeling ln negatieve zin zullen wor den beïnvloed. Men had verwacht reeds dit jaar op een deel van de order winst te boeken. De in het tweede kwartaal van 1978 bij GIST BROCADES ingezette verbetering ln de resultaten kon ln de tweede helft van het Jaar worden ge handhaafd. Het laat zich volgens de raad van bestuur dan ook aanzien, dat de resultaten over geheel 1978 ongeveer gelijk zullen zijn aan die van 1977. De campagne, bij de Suiker Unie op 14 september begonnen in de fabrie ken te Dinteloord en Zevenbergen, heeft lang geduurd. Dat kwam door de grote bletenoogst van een hec tare kwam gemiddeld 49,5 ton bieten, ln plaats van 47 47,5 zoals men bij het begin van de oogst had geschat en door de brand die 20 september de fabriek in Groningen teisterde. Die brand alleen al heeft voor alle zes 8uiker Unie-fabrieken vier dagen campagneverlenging betekend. De getroffen fabriek kon pas op 21 okto ber weer aan de slag gaan. De CSM-fabrieken Breda en Vierver- laten hebben hun campagne ln de nacht van dinsdag (tweede Kerstdag) op woensdag beëindigd. De andere drie fabrieken van de CSM (Centrale Suikermaatschappij): Halfweg, Sas van Gent en Steenbergen, waren op 22 december al gereed. Bij de CSM kon men nog geen definitieve schat ting geven van de hoeveelheden ver werkte bieten en geproduceerde suiker. ADVERTENTIE Til Gardeniers, vrouw zonder kapsones Studentenpastor Van Kilsdonk over zelfdoding Roger Garaudy, als christen 'méér communist dan ooit' Baskenland: kater na referendum Offenburg: portret van een Westduits stadje Etser Bettenhausen maakt Haagse stadsgezichten F. van der Meer: De nazomer van de gotiek Weer agressievere pop? Filmregisseur Billy Wilder 'Slow Fox', verhaal van Jan Mulder Kerstprijsvraag voor de jeugd Bon voor proefabonnement 6 weken de Tijd voor 6 gulden Naam: Adres: Plaats: Tel- Zonder postzegel zenden aan de Tijd. Antwoordnummer 6,1000 PA Amsterdam Betaling na ontvangst van acceptgiro. Overal te koop: 12,S0 Abonnementen, tel. 020 - 2 3 3 9 8 4

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 13