Credo van een historicus
Chinezen en heroïne
Trouwen, scheiden:
het blijft moeilijk
Geef een proefabonnei
Trouw
HH de Klerk prijswijzer!
HH DE KLERK
Bon:Vier weken Trouw voor £750
mmm
mL
Van der Luit
Begrafenissen - Crematies
Nieuwe
boeken
Zuid-Molukkers:
beleid regeling
onverstandig
Jonge gevaingenen
Rotterdam «ontsnapt
WOENSDAG 27 DECEMBER 1978
TROUW/KWARTET
"1
door dr. C. Rijnstorp
Dat er spanningen zijn tussen ge
loof en wetenschap, Is bekend. Het
bestaan ran spanningen binnen een
bepaalde vakwetenschap is in zo
verre bekend, dat ook de buiten
staander weet heeft van ..geleerden
die het met eikaar niet eens zijn",
bijvoorbeeld als ze advies moeten
uitbrengen.
Dat er tussen vakgenoten ook riva
liteit voorkomt, is niets verwonder
lijks. Het behoort tot de aard van
het beestje ..mens". Maar ik heb iets
anders op het oog. de spanning na
melijk tussen vakdiscipline en per
soonlijkheid
In de kunst is dat heel duidelijk;
men spreekt dan van „de mens en
de kunstenaar". In de vakweten
schap ligt het moeilijker. Nemen we
b.v. het vak geschiedenis. Dit is mij
niet helemaal vreemd.
Beschrijvingen van levens van gro
te componisten, schrijvers, dich
ters. schilders, wekten belangstel
ling voor de tijd waarin zij leefden.
De stap naar cultuurgeschiedenis
werd vanzelf genomen.
Mijn ln 1669 overleden zoon was een
geboren historicus. Als elfjarige
Jongen las hij Mommsens Komische
Geschichte (Oekürzte A us ga bet en
leerde zo zichzelf Duits. Later open
de hij voor mij de deur naar het vak.
Hij las mateloos en sprak over his
torici als over ,.wü".
De spanning tussen vakdiscipline
en persoonlijkheid spitst zich bij
geschiedenis toe op het criterium
van wetenschappelijkheid. Subjec
tiviteit doet dan water in de wijn.
Fantasie is taboe. Oswald Spengler
<1880-1936) vond met zijn De L'nter-
gang des Abendlandes (2 dln.. 1918-
22) bij de meeste collega's bestrij
ding. ook bij onze Johan Hulzinga
(1873-1945). wiens eigen werk toch
van artistieke visie getuigt
Dat de historische waarde der bio
grafieën van Emil Ludwig
(1881-1948) sterk betwist is. mag bij
deze historische industrieel ge
rechtvaardigd heten. Dan spreek ik
nog niet van de geromantiseerde
levensverhalen in de vorm van boe
ken en films. Ik wil maar zeggen:
ook naar die kant kan men ont
sporen.
Maar het gaat hier over het andere
uiterste. Extreem opgevat zou de
historicus alleen maar een onthecht
brein moeten zijn, die feiten en
standen van zaken signaleert, regis
treert en groepeert.
De droogheid van een kurk garan
deert dan het wetenschappelijk ni
veau. Maar zelfs Leopold von Ran
ke (1795-1886), die toch alleen weten
wilde wat er „eigenlijk" was ge
beurd, moest het verwijt horen dat
hij een te grote nadruk legde op het
politieke. Het verraderlijke zit in
dat woord „eigenlijk".
Bij het zoeken naar het „eigenlijke"
speelt het „eigene" Je onwillekeurig
parten. Je zou hier van persoonlijke
„aanschouwing svormen" (term van
Kant) kunnen opreken.
Men ziet dat mijn gedachten zich
toespitsen op geschiedschrijving.
Hier ontmoet men een onlangs ver
schenen boekje van dr. G. Puchln-
ger. met de arm Gerretson ontleen
de titel: Over «Ie hartstocht van de
ware geschiedschrijver.
Het is de afzor iderüjke uitgave van
een artikel in RO. het maandblad
van de Rei Inisten Organisatie
8.S.R. De tekslt. inclusief Noten, be
slaat 16 blz.: D. Meinema. Delft,
heeft het ultgmgeven en de prijs is
2,75.
Puchlngers be toog dient natuurlijk
in zijn geheel t te worden gelezen,
maar het komt hierop neer. Wie niet
met eigen woorden vertolkt heeft,
heeft niet bet vezen gezien en ge
hoord te hebbon.
Alles draait om het fascinerende
geschledverhfuil; wat besproken
wordt, is nog niet vergeten en wat
niet vergeten :is, is nog niet geheel
gestorven.
Een zo groot mogelijk publiek zij
daarom het dael van de historici,
wat meebrengt dat de geschied
schrijver in guen geval saai mag
zijn. Hij moet. door middel van het
woord, om zo te zeggen doden op
wekken.
Hier verschijnt, de dichter Achter
berg binnen de lijst. Diens centrale
thema immers was de dode geliefde
langs duizend wegen met woorden
te omsluipen en opnieuw tot leven
te brengen. De uiteindelijke taak
van alle geschiedwetenschap is van
het verleden te verhalen.
De beschrevene is er weer. al is hij
er niet meer. Zo rondt zich een leven
af. ver over een graf. De geschied
schrijver is. evenals de dichter, ie
mand die van het verleden geen
afscheid kan nemen.
Hierbij komt het niet alleen op ken
nis, maar vooral op omgang aan. De
historicus aldus Van Isacker is
geen registrator van feiten, hij is
een herschepper.
Mag de biograaf zijn held kritiseren
en scheve voorstellingen rechtzet
ten? Ja; maar niet &1 te nadrukke
lijk. En dan volgt de m.l. belangrijk
ste zin uit het betoog: „Polemische
geschiedschrijving verraadt boven
dien soms ten diepste onverwerkte
actuele vraagstukken waarmee de
schrijver, bezig is. en waarmee hij
innerlijk niet gereed is" (bl. 13).
Wie zich dit goed voor ogen houdt,
is gevrijwaard voor ontsporing in de
richting van subjectivisme. Maar de
wetenschappelijkheid mag niet zo
ver worden gedreven, dat zij een
persoonlijke visie zou uitsluiten.
Tussen deze beide uitersten ligt de
eigen weg (Hulzinga) van de ge
schiedschrijver. Het is een lieve-
Ungsgedachte van dr. Puchinger,
dat zolang over een gestorvene ge
sproken wordt, hij of zij in zekere
zin nog leeft. Maar, zo zegt hij el
ders, „wij moeten vooral heel medi
tatief en spiritueel met de geschie
denis bezig zijn.
Die bezigheid kan men ook zien als
een ondervragen van het verleden,
of als een schaken met het verleden.
Zo ontstaat met het verleden een
levende relatie, die op een enorme
wijze onze ervaring en ónze fantasie
verruimt, aldus een elders gedane
uitspraak van de auteur.
De geschiedschrijver, zo zegt hij
daar, boort in zijn lezers het kind
aan, dat verlangt naar een goed
verteld verhaal, en dat ten diepste
hoopt dat het verhaal wó&r gebeurd
is. Wel kan het soms tussen ons en
het verleden stormen, voegt hij er
aan toe.
Maar de historicus mag geen mo
ment vergeten, dat hij via zijn be
zinning op het verleden de strijd
voert over iemands goede of kwade
naam voor vandaag. „Een goed his
toricus moet niet alleen onbekende
tegenstellingen uit het verleden
durven blootleggen, maar dient
deze ook zuiver te verklaren, en
dient als uiteenzetter van vroegere
of ook het ontstaan van tegenwoor
dige tegenstellingen een goed en
wijs diplomaat te zijn."
Zo getuigt dit credo, aangevuld met
enkele afzonderlijk geformuleerde
uitspraken, van een ingehouden
passie voor het vak en een brede
opvatting van de functie die de his
toriestudie binnen de algemene cul
tuur dient te vervullen.
ADVERTENTIE
Na de stroomstoring, die Frankrijk en een deel van
lan deze week in het duister hulde, straalt de Ei
zoals altijd in de Kersttijd, weer een zee aan licht n
een meer dan tachtig meter hoge „lichtboom"
kijkers een „gelukkig nieuwjaar" gewenst.
Eerlijk eiken Siaapeenheid: ledikant 140 x 200 cm
in een warme, 2 nachtkastjes, bovenbouw
diepbruine lint en verlichting, compleet 1700.-
3-deurskast 750.-
E*| toilettafel met bovenbouw, waarin spiegel en
II verlichting 600.-
Kasten In 3- en 4-deursultvoering
|-j J leverbaar, ledikant ook als lits-jumeaux.
lan Haag: Pasadenha (Groenmarkt 29); rotteroam/amsteroam/oen haaq/utrecht/vussingcn/oe u
ra:*:v:v:v:-:-:v:v:-raw
„Pu de laatste Jaren heb ik wat
geleerd. Ik wist niet eens wat Tria
des waren en nou heb ik drie van
dat soort groepen dia om de macht
over MIJN onderwereld vechten.
We hebben de 14-K en de Wo-groep
uit Hongkong en de See Tong uit
Singapore.
Als Triade-leden worden zij geacht
bloedeigen broers te zijn, maar nu is
het duidelijk dat ze vechten om de
macht over de narcoticamarkt hier.
In 1975 hadden we vijf Chinese
moorden in deze stad en in 1976 zijn
er al negen geweest."
De Australische Journalist Frank
Robertson tekende dit op uit de
mond van politiecommissaris Ge
rard Toore naar in Amsterdam,
waar hij verbleef om meer te weten
te komen over de internationale
heroïnehandel en de rol van de Chi
nezen daarin
De resultaten daarvan zijn te vin
den in „De Chinese Triaden" (oor
spronkelijke titel: Triangle of de
ath). In welk boek hij beschrijft hoe
deze Triaden (geheime genoot
schappen) de handel ln hard drugs
in het Westen in handen kregen.
Robertson kon daarbij putten uit
zijn ervaringen, opgedaan in de
ruim dertig Jaar dat hij correspon
dent was voor een aantal Engelse en
Amerikaanse bladen ln het Verre
Oosten.
Om zo actueel mogelijk te blijven
bracht hij vlak voor het schrijven
van dit boek nog bezoeken aan
Hong Kong, de Oouden Driehoek
en Amsterdam.
Een hoge Amerikaanse ambtenaar
beschreef de Triaden. die eens ge
respecteerde organisaties waren
binnen de Chinese samenleving,
maar nu zijn afgezakt tot misdadige
.multinationals", onlangs als „veel
effectiever en gewiekster dan de
maffia was of ooit zal worden."
En uit „De Chinese Triaden" blijkt,
dat deze man hiermee niets te veel
heeft gezegd. Uitvoerig gaat Ro
bertson in op hun misdadige prak
tijken, waarbij moord en chantage
schering en inslag zijn. Niet alleen
in Amsterdam of Hong Kong, maar
in alle belangrijke steden van de
westerse wereld, want de handel in
herdïne voor het grootste deel
afkomstig uit de Gouden Driehoek
(Birma, Laos en Thailand) levert
goed geld op.
Volgens Robertson zijn er op deze
wereld ruim een miljoen verslaaf
den aan hard drugs, ln wier fatale
behoefte wordt voorzien door deze
opium producerende landen in
Azië.
Er is een jaaromzet van niet minder
dan tachtig ton heroïne andere
bronnen spreken van meer dan vijf
tig ton en de handel van dit spul
Is praktisch geheel in handen van
de Chinezen, afkomstig uit Hong
Kong en Taiwan
De schrijver heeft zich goed gedocu
menteerd. gaat uitvoerig in op het
misdadige leven in de Chinese wij
ken van San Francisco. Londen en
Amsterdam en roept een wereld op,
die niet alleen verbijsterend is door
de erin voorkomende criminaliteit,
maar ook tot moedel' Dosheid stemt,
omdat de politie lioe goed inge
voerd ook veelal machteloos
staat.
Wie eens wat meer wil lezen over
wat er allemaal schuilgaat achter
deze drughandel en de geheime Chi
nese genootschappen -die hier hun
vingers in hebben, kan. aan dit boek
niet voorbijgaan.
De Chinese Triaden (Triangle of
death) d«or Frank Robertson. Uit
geverij Het Spectrum - Utrecht,
prijs 22,50.
ADVERTENTIE
Rouwkamers te Leidei) en Wassenaar
Transporten in binnen- en buitenland
Lr idea. Willem de Zwijgcriaan |T9
Postbus 432 2300AK Laiden. telefoon 071-14 26 44*
Wassenaar. Deijlerwef 127.telefoon01731-1 24 36
Katwijk. Hcinsiusstraat 10, telefoon 01718-1 SI 85
Voorschotea.Hyacmthstraat 7. telefoon 01717-59 85
ASSEN (ANP) Het hoofdbestuur
van de Zuldmolukse (eenheidsbewe
ging Badan Persatuan bieeft een brief
aan premier Van Agt gustuurd. waar
in de Nederlandse regeiring opnieuw
aansprakelijk wordt gesteld voor
„het niet tot zijn recht laten komen
van het Zuidmolukse zelfbeschik
kingsrecht". Volgens tiet hoofdbe
stuur is dit recht bij de Rondetafel
conferentie van 1949 er kend en gega
randeerd. Vandaag is Het precies 29
jaar geleden, dat op di<e conferentie
de soevereiniteit van !bet Indonesi
sche volk een feit werd.
In de brief noemt het hoofdbestuur
van de Badan Persatuan het beleid
van de regering Van Agt ten aanzien
van de Zuid-Molukkers. „hoogst be
denkelijk en onverstandig". Het be
stuur vreest dat het regeringsbeleid
op den duur weer tot gewelddadige
acties zal leiden. De Bsidan Persatu
an zegt overigens met 'slem dergelij
ke acties van de hand te wijzen.
Vandaag houdt het Landelijk Comité
Zuid-Molukkers een demonstratie
voor het kantoor van de Verenigde
Naties in Den Haag. E:r zal een pro
testnota ..tegen het an ti-Zuidmoluk-
se beleid van de VN-lidstaten Neder
land en Indonesië" worden aange
boden
ROTTERDAM (ANP) Uit een in
richting voor Jeugdig gestraften zijn
zaterdag drie jongens tijdens het
sporten ontsnapt.
Miriam Meertens: HET SPIN-
BOEK. Uitg. Cantecleer BV., de
Bilt (Cantecleer Handboeken deel
X). 192 blz.; prijs 49.50.
Over het spinnen is in Nederland
bijzonder weinig lectuur versche
nen en dat, terwijl deze bezigheid de
laatste jaren Juist wat men noemt
„in opmars" is. Het kan zijn dat
spinenthousiasten mannen en
vrouwen wanneer ze de in wezen
eenvoudige techniek op het spinne
wiel onder de knie hebben zich
daarmee tevreden stellen en aan
verdere informatie geen behoefte
hebben.
Voor wie de interesse wèl dieper
gaat is nu het spinboek van Miriam
Meertens verschenen.
Slechts een klein gedeelte van de
bijna 200 bladzijden is besteed aan
het leren spinnen op verschillende
manieren: splnstok of handspil,
handrad. spintol en tot slot het
spinnewiel. De rest van het boek
staat bol van veel nuttige en inte
ressante zaken daaromheen. Diver
se typen spin-,.gereedschap" wor
den uitvoerig en doelmatig behan
deld, waarbij de goede foto's niet
gemist kunnen worden. En van bij
zonder belang zijn de vele adviezen
b.v. voor het verhelpen van storin
gen en ongerief tijdens het spinnen.
Gemakshalve gaan we hierbij uit
van het spinnen van schapewol op
een spinnewiel, maar aan het ver
werken van b.v. katoen, zijde of
vlas. mèt de vele bewerkingen vóór
en na het vervaardigen van de
draad, worden veel hoofdstukken
gewijd. Waarbij ook onmisbare
raadgevingen voor afkoken, bleken,
wassen en verven van het materiaal
worden gegeven.
Het is wel duidelijk dat slechts een
slordige greep van de rijke inhoud
hier onder de aandacht gebracht
kan worden. Maar wie geïnteres
seerd is in grof gezegd globaal „ve
zel be- en verwerkingen" met de
hand kan veel leren uit dit spin
boek, waarin de noodzakelijke tech
nische details begrijpelijk worden
behandeld.
Wie er nog meer van wil weten heeft
veel aan de uitgebreide literatuur
lijst achterin dit boek. dat men met
recht een standaardwerk over spin-
door Kees de Leeuw
Per jaar trouwen er in ons land
ongeveer tweehonderdduizend
meest jonge mensen, maar in
datzelfde jaar eindigen 21.500 huwe
lijken in een echtscheiding. Dat be
tekent dat één op de vijf huwelijken
mislukt. Het aantal gescheiden
mensen wordt in Nederland op on
geveer een kwart miljoen geschat
(100.000 mannen en 140.000
vrouwen).
Bovendien is het nog maar de vraag
of de overige huwelijken, die niet
zijn uitgelopen op een echtschei
ding, wel allemaal zo goed zijn als
mogelijk aan de buitenkant lijkt.
Gelet op het bovenstaande is het
niet zo vreemd, dat het huwelijk wel
„de moeilijkste relatie" wordt ge
noemd. Dit geldt naar mijn idee
overigens niet alleen voor het huwe
lijk, maar voor elke relatie, waaraan
twee partners een duurzaam karak
ter proberen te geven.
Maar goed, in hun boekje „De moei
lijkste relatie" hebben Michel Ver
meer (directeur van de Hulpdienst
in Nijmegen) en Cisca Dresselhuys
(journaliste bij Trouw en verder
werkzaam voor Opzij) zich bewust
beperkt tot het meest gangbare
model.
Om wat meer diepte te geven aan
cijfers over huwelijken en scheidin
gen laten ze in nun boekje een aan
tal mensen aan het woord over hun
huwelijk of schelding. Dit gebeurt
op een open en eerlijke manier,
waarbij niet alleen verhalen worden
verteld over teleurstelling en mis
lukking. maar ook over liefde en
begrip en het ondanks moeilijk
heden toch steeds weer met el
kaar proberen.
Naast eenzaamheid blijkt dat de
meeste mensen die om hulp aan
kloppen bij hulpdiensten of andere
instanties te kampen hebben met
huwelijksproblemen. Dit houdt niet
in, dat er geen gelukkige huwelijken
meer zouden bestaan, maar duidt er
wel op, dat de groep van mensen die
kapot lopen in hun huwelijk erg
groot is en nog steeds toeneemt.
Wat de geïnterviewden in dit boekje
naar voren brengen, spreekt voor
zichzelf. Ze vertellen hun persoon
lijk verhaal, terwijl veelal ook bij
scheiding beide partners aan het
woord worden gelaten en daar hoeft
niets aan worden toegevoegd. Daar
naast heeft Michel Vermeer gepro
beerd op basis van deze verhalen
en eigen ervaringen aan te geven,
hoe het komt dat zoveel huwelijken
de mist ingaan. Ooizaken zijn onder
meer trouwen zonder elkaar vol
doende te kennen en het op te jeug
dige leeftijd trouwen.
Een ander punt, dat voor veel moei
lijkheden in het huwelijk zorgt, is
de gebrekkige kennis van en het
omhandig omspringen met de sek
sualiteit, terwijl ook het bestaan
van „een ander" die ten slotte meer
aantrekkingskracht heeft dan de ei
gen partner, regelmatig een oorzaak
is van het mislukken van huwelij
ken. Kortom: er schort nogal wat
aan de voorbereiding op het huwe
lijk, terwijl het Instituut als zodanig
lijdt aan overwaardering.
Hoewel er tegenwoordig veel meer
echtscheidingen zijn dan vroeger
ook omdat de wet meer mogelijkhe
den biedt kan beslist niet gezegd
worden, dat mensen nu zo gemak
kelijk scheiden. Michel Vermeer:
„er wordt lichtvaardiger
dan gescheiden.
Een scheiding is vaak
lijdensweg en het is niet z<
even een punt zet achter
de van samenleven. Scheii
ook dat blijkt wel uit dit b<
een diep ingrijpend proce
langzaam naar moet toegi
Het verwerken van een
gebeuren duurt vaak jare
wordt nog moeilijker
doordat de mensen het m(
lemaal alleen moeten doei
nog in omstandigheden di
te best zijn. Er is veelal ge
opvang, begeleiding, meev
begrip.
In „De moeilijkste relatii
geen pleidooi gehouden
dan maar niet trouwen, t
drukt je wel met je neu
sombere feiten.
Het roept op tot bezinn
mensen met trouwplannei
steun voor die mensen die
alle moeilijkheden om wal
den toch bij elkaar willen l
laat verder zien, hoe groot
is onder de gescheiden m(
vaak opvang en begeleidini
ontberen.
Juist omdat het over meni
biedt dit boekje veel herl
en doet het de lezer best
geluk zeker niet iets gev
maar dat het geluk van i
voor een groot deel afhangt
relatie tot de ander, ong<
welke manier daaraan von
gegeven.
De moeilijkste relatie i
chel Vermeer en Cisca
huys. Uitgave: B. Gottmei
gen, prijs 16.90.
nen (en alles wat daarmee samen
hangt) in het Nederlands taalgebied
kan noemen.
Bij de Zuidhollandsche uitgevers
maatschappij te Amsterdam zijn uit
gekomen de occulte thriller van G.
Mastreton: Van gene «ijde (150 blz -
18.90) en Liefde voor al wat leeft
van J. Herrito (322 blz - 29.50).
„Spelen met Josientje", twee deel
tjes. Uitg. Heuff, Nieuwkoop, prijs per
stuk 7,50. Voor een deel voorge-
knipt materiaal (stevig papier) voor
jonge kinderen om poppen te maken
en op alle mogelijke manieren aan en
uit te kleden (hetgeen 6-10-jarigen
blijkens ervaring met deze mappen
dolgraag do?n). Een en ander is be
dacht door José Wolff.
Het geheim van de uitgey
ningen voor Rienk Visser.
Bakker e.a. Onder redactl
Nuis. Amsterdam, Bert Bï
144 blz. gebonden 19.S
open over de taak en funi
uitgever, bedoeld als hori
de scheldende Kluwer-1
teur Visser. Den Uyl schrijl
„De uitgever en de politie
Op het volgende adres wil ik Trouw graag vier
weken lang bezorgd zien worden.
Naam
Straat
Mijn eigen naam en adres zijn;
Naam
Adres
Pöstcode/Plaals.
Ik stel er wel/geen prijs op dat mijn naam
bekend wordt gemaakt (doorstrepen wat niet
vanitoepassing is)
Postcode/Plaats
Giro
U ontvangt een acceptgirokaart voor f 7.50
Bon in een open envelop zonder postzegel
zenden aan Trouw, Antwoordnummer 2702.
1000 PA Amsterdam.