Credo van een historicus Chinezen en heroïne Trouwen, scheiden: het blijft moeilijk Geef een proefabonnei Trouw HH de Klerk prijswijzer! HH DE KLERK Bon:Vier weken Trouw voor £750 mmm mL Van der Luit Begrafenissen - Crematies Nieuwe boeken Zuid-Molukkers: beleid regeling onverstandig Jonge gevaingenen Rotterdam «ontsnapt WOENSDAG 27 DECEMBER 1978 TROUW/KWARTET "1 door dr. C. Rijnstorp Dat er spanningen zijn tussen ge loof en wetenschap, Is bekend. Het bestaan ran spanningen binnen een bepaalde vakwetenschap is in zo verre bekend, dat ook de buiten staander weet heeft van ..geleerden die het met eikaar niet eens zijn", bijvoorbeeld als ze advies moeten uitbrengen. Dat er tussen vakgenoten ook riva liteit voorkomt, is niets verwonder lijks. Het behoort tot de aard van het beestje ..mens". Maar ik heb iets anders op het oog. de spanning na melijk tussen vakdiscipline en per soonlijkheid In de kunst is dat heel duidelijk; men spreekt dan van „de mens en de kunstenaar". In de vakweten schap ligt het moeilijker. Nemen we b.v. het vak geschiedenis. Dit is mij niet helemaal vreemd. Beschrijvingen van levens van gro te componisten, schrijvers, dich ters. schilders, wekten belangstel ling voor de tijd waarin zij leefden. De stap naar cultuurgeschiedenis werd vanzelf genomen. Mijn ln 1669 overleden zoon was een geboren historicus. Als elfjarige Jongen las hij Mommsens Komische Geschichte (Oekürzte A us ga bet en leerde zo zichzelf Duits. Later open de hij voor mij de deur naar het vak. Hij las mateloos en sprak over his torici als over ,.wü". De spanning tussen vakdiscipline en persoonlijkheid spitst zich bij geschiedenis toe op het criterium van wetenschappelijkheid. Subjec tiviteit doet dan water in de wijn. Fantasie is taboe. Oswald Spengler <1880-1936) vond met zijn De L'nter- gang des Abendlandes (2 dln.. 1918- 22) bij de meeste collega's bestrij ding. ook bij onze Johan Hulzinga (1873-1945). wiens eigen werk toch van artistieke visie getuigt Dat de historische waarde der bio grafieën van Emil Ludwig (1881-1948) sterk betwist is. mag bij deze historische industrieel ge rechtvaardigd heten. Dan spreek ik nog niet van de geromantiseerde levensverhalen in de vorm van boe ken en films. Ik wil maar zeggen: ook naar die kant kan men ont sporen. Maar het gaat hier over het andere uiterste. Extreem opgevat zou de historicus alleen maar een onthecht brein moeten zijn, die feiten en standen van zaken signaleert, regis treert en groepeert. De droogheid van een kurk garan deert dan het wetenschappelijk ni veau. Maar zelfs Leopold von Ran ke (1795-1886), die toch alleen weten wilde wat er „eigenlijk" was ge beurd, moest het verwijt horen dat hij een te grote nadruk legde op het politieke. Het verraderlijke zit in dat woord „eigenlijk". Bij het zoeken naar het „eigenlijke" speelt het „eigene" Je onwillekeurig parten. Je zou hier van persoonlijke „aanschouwing svormen" (term van Kant) kunnen opreken. Men ziet dat mijn gedachten zich toespitsen op geschiedschrijving. Hier ontmoet men een onlangs ver schenen boekje van dr. G. Puchln- ger. met de arm Gerretson ontleen de titel: Over «Ie hartstocht van de ware geschiedschrijver. Het is de afzor iderüjke uitgave van een artikel in RO. het maandblad van de Rei Inisten Organisatie 8.S.R. De tekslt. inclusief Noten, be slaat 16 blz.: D. Meinema. Delft, heeft het ultgmgeven en de prijs is 2,75. Puchlngers be toog dient natuurlijk in zijn geheel t te worden gelezen, maar het komt hierop neer. Wie niet met eigen woorden vertolkt heeft, heeft niet bet vezen gezien en ge hoord te hebbon. Alles draait om het fascinerende geschledverhfuil; wat besproken wordt, is nog niet vergeten en wat niet vergeten :is, is nog niet geheel gestorven. Een zo groot mogelijk publiek zij daarom het dael van de historici, wat meebrengt dat de geschied schrijver in guen geval saai mag zijn. Hij moet. door middel van het woord, om zo te zeggen doden op wekken. Hier verschijnt, de dichter Achter berg binnen de lijst. Diens centrale thema immers was de dode geliefde langs duizend wegen met woorden te omsluipen en opnieuw tot leven te brengen. De uiteindelijke taak van alle geschiedwetenschap is van het verleden te verhalen. De beschrevene is er weer. al is hij er niet meer. Zo rondt zich een leven af. ver over een graf. De geschied schrijver is. evenals de dichter, ie mand die van het verleden geen afscheid kan nemen. Hierbij komt het niet alleen op ken nis, maar vooral op omgang aan. De historicus aldus Van Isacker is geen registrator van feiten, hij is een herschepper. Mag de biograaf zijn held kritiseren en scheve voorstellingen rechtzet ten? Ja; maar niet &1 te nadrukke lijk. En dan volgt de m.l. belangrijk ste zin uit het betoog: „Polemische geschiedschrijving verraadt boven dien soms ten diepste onverwerkte actuele vraagstukken waarmee de schrijver, bezig is. en waarmee hij innerlijk niet gereed is" (bl. 13). Wie zich dit goed voor ogen houdt, is gevrijwaard voor ontsporing in de richting van subjectivisme. Maar de wetenschappelijkheid mag niet zo ver worden gedreven, dat zij een persoonlijke visie zou uitsluiten. Tussen deze beide uitersten ligt de eigen weg (Hulzinga) van de ge schiedschrijver. Het is een lieve- Ungsgedachte van dr. Puchinger, dat zolang over een gestorvene ge sproken wordt, hij of zij in zekere zin nog leeft. Maar, zo zegt hij el ders, „wij moeten vooral heel medi tatief en spiritueel met de geschie denis bezig zijn. Die bezigheid kan men ook zien als een ondervragen van het verleden, of als een schaken met het verleden. Zo ontstaat met het verleden een levende relatie, die op een enorme wijze onze ervaring en ónze fantasie verruimt, aldus een elders gedane uitspraak van de auteur. De geschiedschrijver, zo zegt hij daar, boort in zijn lezers het kind aan, dat verlangt naar een goed verteld verhaal, en dat ten diepste hoopt dat het verhaal wó&r gebeurd is. Wel kan het soms tussen ons en het verleden stormen, voegt hij er aan toe. Maar de historicus mag geen mo ment vergeten, dat hij via zijn be zinning op het verleden de strijd voert over iemands goede of kwade naam voor vandaag. „Een goed his toricus moet niet alleen onbekende tegenstellingen uit het verleden durven blootleggen, maar dient deze ook zuiver te verklaren, en dient als uiteenzetter van vroegere of ook het ontstaan van tegenwoor dige tegenstellingen een goed en wijs diplomaat te zijn." Zo getuigt dit credo, aangevuld met enkele afzonderlijk geformuleerde uitspraken, van een ingehouden passie voor het vak en een brede opvatting van de functie die de his toriestudie binnen de algemene cul tuur dient te vervullen. ADVERTENTIE Na de stroomstoring, die Frankrijk en een deel van lan deze week in het duister hulde, straalt de Ei zoals altijd in de Kersttijd, weer een zee aan licht n een meer dan tachtig meter hoge „lichtboom" kijkers een „gelukkig nieuwjaar" gewenst. Eerlijk eiken Siaapeenheid: ledikant 140 x 200 cm in een warme, 2 nachtkastjes, bovenbouw diepbruine lint en verlichting, compleet 1700.- 3-deurskast 750.- E*| toilettafel met bovenbouw, waarin spiegel en II verlichting 600.- Kasten In 3- en 4-deursultvoering |-j J leverbaar, ledikant ook als lits-jumeaux. lan Haag: Pasadenha (Groenmarkt 29); rotteroam/amsteroam/oen haaq/utrecht/vussingcn/oe u ra:*:v:v:v:-:-:v:v:-raw „Pu de laatste Jaren heb ik wat geleerd. Ik wist niet eens wat Tria des waren en nou heb ik drie van dat soort groepen dia om de macht over MIJN onderwereld vechten. We hebben de 14-K en de Wo-groep uit Hongkong en de See Tong uit Singapore. Als Triade-leden worden zij geacht bloedeigen broers te zijn, maar nu is het duidelijk dat ze vechten om de macht over de narcoticamarkt hier. In 1975 hadden we vijf Chinese moorden in deze stad en in 1976 zijn er al negen geweest." De Australische Journalist Frank Robertson tekende dit op uit de mond van politiecommissaris Ge rard Toore naar in Amsterdam, waar hij verbleef om meer te weten te komen over de internationale heroïnehandel en de rol van de Chi nezen daarin De resultaten daarvan zijn te vin den in „De Chinese Triaden" (oor spronkelijke titel: Triangle of de ath). In welk boek hij beschrijft hoe deze Triaden (geheime genoot schappen) de handel ln hard drugs in het Westen in handen kregen. Robertson kon daarbij putten uit zijn ervaringen, opgedaan in de ruim dertig Jaar dat hij correspon dent was voor een aantal Engelse en Amerikaanse bladen ln het Verre Oosten. Om zo actueel mogelijk te blijven bracht hij vlak voor het schrijven van dit boek nog bezoeken aan Hong Kong, de Oouden Driehoek en Amsterdam. Een hoge Amerikaanse ambtenaar beschreef de Triaden. die eens ge respecteerde organisaties waren binnen de Chinese samenleving, maar nu zijn afgezakt tot misdadige .multinationals", onlangs als „veel effectiever en gewiekster dan de maffia was of ooit zal worden." En uit „De Chinese Triaden" blijkt, dat deze man hiermee niets te veel heeft gezegd. Uitvoerig gaat Ro bertson in op hun misdadige prak tijken, waarbij moord en chantage schering en inslag zijn. Niet alleen in Amsterdam of Hong Kong, maar in alle belangrijke steden van de westerse wereld, want de handel in herdïne voor het grootste deel afkomstig uit de Gouden Driehoek (Birma, Laos en Thailand) levert goed geld op. Volgens Robertson zijn er op deze wereld ruim een miljoen verslaaf den aan hard drugs, ln wier fatale behoefte wordt voorzien door deze opium producerende landen in Azië. Er is een jaaromzet van niet minder dan tachtig ton heroïne andere bronnen spreken van meer dan vijf tig ton en de handel van dit spul Is praktisch geheel in handen van de Chinezen, afkomstig uit Hong Kong en Taiwan De schrijver heeft zich goed gedocu menteerd. gaat uitvoerig in op het misdadige leven in de Chinese wij ken van San Francisco. Londen en Amsterdam en roept een wereld op, die niet alleen verbijsterend is door de erin voorkomende criminaliteit, maar ook tot moedel' Dosheid stemt, omdat de politie lioe goed inge voerd ook veelal machteloos staat. Wie eens wat meer wil lezen over wat er allemaal schuilgaat achter deze drughandel en de geheime Chi nese genootschappen -die hier hun vingers in hebben, kan. aan dit boek niet voorbijgaan. De Chinese Triaden (Triangle of death) d«or Frank Robertson. Uit geverij Het Spectrum - Utrecht, prijs 22,50. ADVERTENTIE Rouwkamers te Leidei) en Wassenaar Transporten in binnen- en buitenland Lr idea. Willem de Zwijgcriaan |T9 Postbus 432 2300AK Laiden. telefoon 071-14 26 44* Wassenaar. Deijlerwef 127.telefoon01731-1 24 36 Katwijk. Hcinsiusstraat 10, telefoon 01718-1 SI 85 Voorschotea.Hyacmthstraat 7. telefoon 01717-59 85 ASSEN (ANP) Het hoofdbestuur van de Zuldmolukse (eenheidsbewe ging Badan Persatuan bieeft een brief aan premier Van Agt gustuurd. waar in de Nederlandse regeiring opnieuw aansprakelijk wordt gesteld voor „het niet tot zijn recht laten komen van het Zuidmolukse zelfbeschik kingsrecht". Volgens tiet hoofdbe stuur is dit recht bij de Rondetafel conferentie van 1949 er kend en gega randeerd. Vandaag is Het precies 29 jaar geleden, dat op di<e conferentie de soevereiniteit van !bet Indonesi sche volk een feit werd. In de brief noemt het hoofdbestuur van de Badan Persatuan het beleid van de regering Van Agt ten aanzien van de Zuid-Molukkers. „hoogst be denkelijk en onverstandig". Het be stuur vreest dat het regeringsbeleid op den duur weer tot gewelddadige acties zal leiden. De Bsidan Persatu an zegt overigens met 'slem dergelij ke acties van de hand te wijzen. Vandaag houdt het Landelijk Comité Zuid-Molukkers een demonstratie voor het kantoor van de Verenigde Naties in Den Haag. E:r zal een pro testnota ..tegen het an ti-Zuidmoluk- se beleid van de VN-lidstaten Neder land en Indonesië" worden aange boden ROTTERDAM (ANP) Uit een in richting voor Jeugdig gestraften zijn zaterdag drie jongens tijdens het sporten ontsnapt. Miriam Meertens: HET SPIN- BOEK. Uitg. Cantecleer BV., de Bilt (Cantecleer Handboeken deel X). 192 blz.; prijs 49.50. Over het spinnen is in Nederland bijzonder weinig lectuur versche nen en dat, terwijl deze bezigheid de laatste jaren Juist wat men noemt „in opmars" is. Het kan zijn dat spinenthousiasten mannen en vrouwen wanneer ze de in wezen eenvoudige techniek op het spinne wiel onder de knie hebben zich daarmee tevreden stellen en aan verdere informatie geen behoefte hebben. Voor wie de interesse wèl dieper gaat is nu het spinboek van Miriam Meertens verschenen. Slechts een klein gedeelte van de bijna 200 bladzijden is besteed aan het leren spinnen op verschillende manieren: splnstok of handspil, handrad. spintol en tot slot het spinnewiel. De rest van het boek staat bol van veel nuttige en inte ressante zaken daaromheen. Diver se typen spin-,.gereedschap" wor den uitvoerig en doelmatig behan deld, waarbij de goede foto's niet gemist kunnen worden. En van bij zonder belang zijn de vele adviezen b.v. voor het verhelpen van storin gen en ongerief tijdens het spinnen. Gemakshalve gaan we hierbij uit van het spinnen van schapewol op een spinnewiel, maar aan het ver werken van b.v. katoen, zijde of vlas. mèt de vele bewerkingen vóór en na het vervaardigen van de draad, worden veel hoofdstukken gewijd. Waarbij ook onmisbare raadgevingen voor afkoken, bleken, wassen en verven van het materiaal worden gegeven. Het is wel duidelijk dat slechts een slordige greep van de rijke inhoud hier onder de aandacht gebracht kan worden. Maar wie geïnteres seerd is in grof gezegd globaal „ve zel be- en verwerkingen" met de hand kan veel leren uit dit spin boek, waarin de noodzakelijke tech nische details begrijpelijk worden behandeld. Wie er nog meer van wil weten heeft veel aan de uitgebreide literatuur lijst achterin dit boek. dat men met recht een standaardwerk over spin- door Kees de Leeuw Per jaar trouwen er in ons land ongeveer tweehonderdduizend meest jonge mensen, maar in datzelfde jaar eindigen 21.500 huwe lijken in een echtscheiding. Dat be tekent dat één op de vijf huwelijken mislukt. Het aantal gescheiden mensen wordt in Nederland op on geveer een kwart miljoen geschat (100.000 mannen en 140.000 vrouwen). Bovendien is het nog maar de vraag of de overige huwelijken, die niet zijn uitgelopen op een echtschei ding, wel allemaal zo goed zijn als mogelijk aan de buitenkant lijkt. Gelet op het bovenstaande is het niet zo vreemd, dat het huwelijk wel „de moeilijkste relatie" wordt ge noemd. Dit geldt naar mijn idee overigens niet alleen voor het huwe lijk, maar voor elke relatie, waaraan twee partners een duurzaam karak ter proberen te geven. Maar goed, in hun boekje „De moei lijkste relatie" hebben Michel Ver meer (directeur van de Hulpdienst in Nijmegen) en Cisca Dresselhuys (journaliste bij Trouw en verder werkzaam voor Opzij) zich bewust beperkt tot het meest gangbare model. Om wat meer diepte te geven aan cijfers over huwelijken en scheidin gen laten ze in nun boekje een aan tal mensen aan het woord over hun huwelijk of schelding. Dit gebeurt op een open en eerlijke manier, waarbij niet alleen verhalen worden verteld over teleurstelling en mis lukking. maar ook over liefde en begrip en het ondanks moeilijk heden toch steeds weer met el kaar proberen. Naast eenzaamheid blijkt dat de meeste mensen die om hulp aan kloppen bij hulpdiensten of andere instanties te kampen hebben met huwelijksproblemen. Dit houdt niet in, dat er geen gelukkige huwelijken meer zouden bestaan, maar duidt er wel op, dat de groep van mensen die kapot lopen in hun huwelijk erg groot is en nog steeds toeneemt. Wat de geïnterviewden in dit boekje naar voren brengen, spreekt voor zichzelf. Ze vertellen hun persoon lijk verhaal, terwijl veelal ook bij scheiding beide partners aan het woord worden gelaten en daar hoeft niets aan worden toegevoegd. Daar naast heeft Michel Vermeer gepro beerd op basis van deze verhalen en eigen ervaringen aan te geven, hoe het komt dat zoveel huwelijken de mist ingaan. Ooizaken zijn onder meer trouwen zonder elkaar vol doende te kennen en het op te jeug dige leeftijd trouwen. Een ander punt, dat voor veel moei lijkheden in het huwelijk zorgt, is de gebrekkige kennis van en het omhandig omspringen met de sek sualiteit, terwijl ook het bestaan van „een ander" die ten slotte meer aantrekkingskracht heeft dan de ei gen partner, regelmatig een oorzaak is van het mislukken van huwelij ken. Kortom: er schort nogal wat aan de voorbereiding op het huwe lijk, terwijl het Instituut als zodanig lijdt aan overwaardering. Hoewel er tegenwoordig veel meer echtscheidingen zijn dan vroeger ook omdat de wet meer mogelijkhe den biedt kan beslist niet gezegd worden, dat mensen nu zo gemak kelijk scheiden. Michel Vermeer: „er wordt lichtvaardiger dan gescheiden. Een scheiding is vaak lijdensweg en het is niet z< even een punt zet achter de van samenleven. Scheii ook dat blijkt wel uit dit b< een diep ingrijpend proce langzaam naar moet toegi Het verwerken van een gebeuren duurt vaak jare wordt nog moeilijker doordat de mensen het m( lemaal alleen moeten doei nog in omstandigheden di te best zijn. Er is veelal ge opvang, begeleiding, meev begrip. In „De moeilijkste relatii geen pleidooi gehouden dan maar niet trouwen, t drukt je wel met je neu sombere feiten. Het roept op tot bezinn mensen met trouwplannei steun voor die mensen die alle moeilijkheden om wal den toch bij elkaar willen l laat verder zien, hoe groot is onder de gescheiden m( vaak opvang en begeleidini ontberen. Juist omdat het over meni biedt dit boekje veel herl en doet het de lezer best geluk zeker niet iets gev maar dat het geluk van i voor een groot deel afhangt relatie tot de ander, ong< welke manier daaraan von gegeven. De moeilijkste relatie i chel Vermeer en Cisca huys. Uitgave: B. Gottmei gen, prijs 16.90. nen (en alles wat daarmee samen hangt) in het Nederlands taalgebied kan noemen. Bij de Zuidhollandsche uitgevers maatschappij te Amsterdam zijn uit gekomen de occulte thriller van G. Mastreton: Van gene «ijde (150 blz - 18.90) en Liefde voor al wat leeft van J. Herrito (322 blz - 29.50). „Spelen met Josientje", twee deel tjes. Uitg. Heuff, Nieuwkoop, prijs per stuk 7,50. Voor een deel voorge- knipt materiaal (stevig papier) voor jonge kinderen om poppen te maken en op alle mogelijke manieren aan en uit te kleden (hetgeen 6-10-jarigen blijkens ervaring met deze mappen dolgraag do?n). Een en ander is be dacht door José Wolff. Het geheim van de uitgey ningen voor Rienk Visser. Bakker e.a. Onder redactl Nuis. Amsterdam, Bert Bï 144 blz. gebonden 19.S open over de taak en funi uitgever, bedoeld als hori de scheldende Kluwer-1 teur Visser. Den Uyl schrijl „De uitgever en de politie Op het volgende adres wil ik Trouw graag vier weken lang bezorgd zien worden. Naam Straat Mijn eigen naam en adres zijn; Naam Adres Pöstcode/Plaals. Ik stel er wel/geen prijs op dat mijn naam bekend wordt gemaakt (doorstrepen wat niet vanitoepassing is) Postcode/Plaats Giro U ontvangt een acceptgirokaart voor f 7.50 Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw, Antwoordnummer 2702. 1000 PA Amsterdam.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 8