Twee maal Israël: Veilinghal en dorpskerk
Paus vraagt eerbied
voor waarde mens
Trouw
Kerkelijk welkom voor
zigeuners in Nieuwegein
voor Amnesty
Johannes Paulus II breekt met gebruiken
GZB veel nieuwe
zendingsarbeiders
VAN DA A-
Antwoord bisschoppen gevraagd over Sneek: diaken
gehuwde priesterdocenten
UIT DE KERKBLADEN
Pelgrimsreis
door barre
wereld
VOORBIJGANG
WOENSDAG 27 DECEMBER 1978
TROUW/KWARTET
door ds. A. A. Spijkerboer
Twee boeken over Israël. De schrijver van het ene blaakt van
liefde voor Israël, en ziet nauwelijks problemen, of eigenlijk
toch wel één. namelijk: hoe krijgen we de christenen zo ver,
dat ze met hun gebed en hun daden zo radicaal mogelijk
achter Israël gaan staan? De schrijver van het andere bewaart
afstand en gaat behoedzaam te werk. maar uiteindelijk ziet
hij toch een verband tussen Israëls terugkeer naar zijn land en
Israëls terugkeer tot God.
De schrijver van het ene boek is Evert
W van de Poll. die eerst aan het
conservatorium heeft gestudeerd,
maar daarna theoloog is geworden en
nu betrokken is bij de Near East
Ministry van de bekende ds J. W. van
der Hoeven. Van de Poll ziet Israëls
huidige nationale herstel als het voor
spel van zijn geestelijk herstel: het
gaat Jezus aanvaarden, dan volgt een
UJd van verademing door de weder
komst van Jezus en tenslotte het her
stel van alle dingen.
Hoe een grote betekenis Van de Poll
aan het Zionisme hecht wordt duide
lijk wanneer hij zegt: na de intocht in BiddGFI
het beloofde land onder Jozua bracht
Israël de volkeren de boodschap dat
Bijn Ood de Enige is. de terugkeer uit
de Babylonische ballingschap bracht
de geboorte van Jezus in Bethlehem,
en de terugkeer, waarvan onze gene
ratie getuige is. is de voorbereiding
op de wederkomst.
Van de Poll wil geen zending onder de
Joden, omdat de kerk door al haar
wandaden tegen het Joodse volk haar
recht van spreken verloren heeft. Hij
doet een hartstochtelijk beroep op
ons om Israël te steunen, opdat de
Joden er door onze houding toe ko
men naar Jezus te vragen, en het
belangrijkste dat we doen moeten is
een „gebedsfront" voor Israël
vormen.
We moeten dan van Van de Poll ook
bidden, dat de Russische Joden niet
naar Amerika emigreren, zoals ze de
laatste tijd in groten getale doen.
maar naar Israël gaan. Dan rijst de
vraag of hij de Joden toch niet voor
schrijft wat ze te doen hebben. Die
zelfde vraag rijst wanneer hij het
heeft over de toekomstige grenzen
van het huidige Israël. Die moeten
bijbels zijn, en dus gaan van de „beek
van Egypte" (voor Van de Poll geluk
kig niet de Nijl, maar de Wadi-el-
ArisJ!) tot de Eufraat Nu zijn er op
het ogenblik ook Joden, die zeggen:
„Het sparen van mensenlevens is het
hoogste gebod. Een poging de bijbel
se grenzen te bereiken zou veel men
senlevens kosten, en daarom is het
vast stellen van grenzen, die vrede
tussen ons en de Arabieren kunnen
brengen, belangrijker dan de op
dracht de bijbelse grenzen te berei
ken." Zijn deze Joden nu in Van de
Polls visie ongehoorzaam?
Goed vind ik Van de Polls boek niet.
Je zou namelijk met zijn bijbelge
bruik teksten oprapen en die dan
rondstrooien ook een boekje kun
nen schrijven, waarin van de Joodse
staat geen steen op de andere blijft.
Maar Van de Polls ongegeneerde lief
de voor Israël maakt veel goed, en
misschien zijn hij en zijn vrienden
wel bereid de lange lijdensweg van
het Joodse volk mee te gaan. Dan zit
hij met zijn bedenkelijke theologie
toch altijd nog dichter bij de waar
heid. dan schrijvers met een goede
theologie, die het tegenover Israël af
laten weten.
Graafland
Wanneer je na Van de Poll het boek
van de andere schrijver, de Utrechtse
hoogleraar Graafland, opslaat is het
alsof Je van een veilinghal, waar een
opgetogen evangelisatiebijeenkomst
gehouden wordt, een dorpskerk bin
nenstapt. waar iemand tot „het stil
gemoed" van de gemeente staat te
preken. Voor Graafland draait het
getuigenis van de Schrift om de ons
in Jezus Christus gegeven gerechtig
heid, en dat is, wanneer hij over Israël
schrijft, nooit uit zijn gedachten.
HIJ gaat bewust in de traditie van het
Nederlandse gereformeerde protes
tantisme staan en begint bij artikel
25 van de Nederlandse Geloofsbelij
denis. Dan geeft hij een lange en
mooie uiteenzetting over Calvijns
verbondsleer: de inhoud van het ver
bond is dat God de mens genadig
aanneemt. Wat dit betreft is er geen
wezenlijk verschil tussen het Oude en
het Nieuwe Testament: we raken on
der het nieuwe verbond alleen ver
trouwder met deze dingen. Uitvoerig
gaat Graafland in op Calvijns exege
se van Romeinen 9-11: in de grond
van de zaak aarzelt Calvijn tussen de
definitieve verwerping van Israël en
zijn blijvende verkiezing, om de zaak
dan in de hoop op Gods trouw open te
laten.
De goede vader Brakel (1635-1711), zo
vertelt Graafland, verwachtte de te
rugkeer van Israël naar zijn land èn
de bekering van het hele Joodse volk
tot Jezus Christus. Zich aansluitend
bij Calvijn en Brakel geeft Graafland
zijn eigen opvatting aan de hand van
Jesaja 35: de in dat hoofdstuk gege
ven belofte Is in Christus vervuld,
maar er is toch nog meer over te
zeggen: Israël zal uit zijn „vervreemd
heid en verdwaaldheid naar zijn ei
gen door God beloofde land" terugke
ren en dan samen met de christelijke
gemeente voor Gods „Aangezicht in
een diepe en zuivere gemeenschap"
leven.
Berkhof
Graaflands boek wordt ontsierd door
niet ter zake doende opmerkingen
aan het adres van Barth en Mislotte
en door een polemiek met Berkhof,
die nergens op slaat Of als die al
ergens op slaat, dan slaat hij niet op
Berkhofs geloofsleer. Graafland ver
stout zich te beweren, dat Berkhof
„de Schrift als laatste autoriteit" af
wijst, en daarachter zijn uitgangs
punt neemt in het openbaringsgebeu-
ren zelf. Hij onderneemt wijselijk
geen poging deze beschuldiging waar
te maken, want dat zou hem niet
lukken! Voor Berkhof gaat het open-
baringsgebeuren nooit langs de
Schrift heen en zijn opvatting van het
schriftgezag staat dicht bij die van
Luther: wat dit betreft zou de Leidse
hoogleraar echt in slechter gezel
schap kunnen zijn.
Als Graafland Berkhofs theologie
vruchtbaar gemaakt had voor de zij
ne, was zijn boek uit de stille wateren
van het gereformeerde piëtisme geko
men en de woelige wateren van Ne
derlands geestesleven opgezeild: dat
zou ik dit mooie boek zo van harte
gegund hebben.
Beide boeken roepen bij mij een
vraag op. Ik begin te denken, dat we
Paulus' gedachte, dat de kerk de Jo
den tot jaloersheid zou kunnen prik
kelen, wel kunnen vergeten: hele hor
des christenen zijn vastbesloten om
de fouten, die de kerk altijd tegen
over het Joodse volk heeft gemaakt,
ten opzichte van de staat Israël te
gaan herhalen. Zou God de geschie
denis met Israël en de kerk dan niet
over een andere boeg gaan gooien?
Evert van de Poll: Israël, je kunt er
niet omheen Near East Ministry,
Voorthuizen; 12,50.
Dr C. Graafland: Het vaste verbond
Ton Bolland, Amsterdam; ƒ35,—.
ROME (Reuter, UPI, AP) Paus Johannes Paulus heeft ln zijn eerste kersttoespraak als
hoofd van de katholieke kerk de mensheid opgeroepen meer eerbied te schenken aan de
waardigheid van de mens. die voor God uniek is en onvervangbaar.
Van een onzer verslaggevers
ZEIST In 1979 hoopt de ferefor-
meerde zendlngsbond in de hervorm
de kerk een groot aantal zendingsar
beiders te kunnen uitzenden. Begin
Januari zullen de eerste twee uitzen
dingen plaatsvinden.
Op 4 Januari zal ln een kerkdienst ln
de Oude Kerk te Putten het echtpaar
T. van den Broek worden uitgezon
den naar Turkana (Kenia), waar de
heer Van den Broek als landbouw
kundige gaat werken. In een dienst
op 11 Januari in de Dorpskerk te
IJsselmuiden zal de uitzending
plaatsvinden van de heer en me
vrouw J. J van der Ham. die ook in
Turkana werkzaam zullen zijn.
UTRECHT De werelddiakona-
ten van de protestantse kerken in
Nederland hebben 25.000 gulden be
schikbaar gesteld voor de opvang van
evacué's op het Molukse eiland Ce-
ram. Het gaat om twaalfhonderd fa
milies, die de eilanden Teon, Til an en
8erua hebben verlaten, omdat daar al
maandenlang een vulkaan dreigt uit
te barsten.
Terwijl de regen zachtjes neerviel op
het Sint Pietersplein vroeg de paus
de duizenden gelovigen de christelij
ke waarden te eerbiedigen en met
hem voor vrede te bidden. Hij riep
alle regeringen en de hele mensheid
op het menselijk leven met steeds
meer waardering te omgeven en te
behandelen. De paus vergeleek Kers
tmis met het mysterie van het mense
lijk leven. De kracht van de mensheid
schuilt in dit mysterie. Maakt het
deze kracht niet moeilijk om zich te
doen gelden, vernietig haar Invloed
niet Want alles dat menselijk is komt
voort uit deze kracht, zonder deze
kracht vervalt het Daarom dank ik
iedereen, die er aan meewerkt het
menselijk leven steeds menselijker te
maken, aldus paus Johannes Paulus.
Na zijn toespraak sprak de kerkvorst
groeten uit in 25 talen, waaronder 13
Oosteuropese, het Arabisch, het Chi
nees en het Nederlands. Hij besloot
traditioneel met de zegen „voor de
stad en voor de wereld" Urbl et Orbi.
Tot verrassing van veel bezoekers
van het Sint Pietersplein verscheen
de paus geheel tegen de geldende
regels in ook gistermiddag even voor
zijn raam. „Waarom zijn Jullie hier?
Om te kijken' of ik ook thuis was?"
grapte hij. Na een middaggebed en de
zegen vertrok de paus weer onder luid
applaus van de menigte.
Wreedheid
In zijn toespraak tijdens de kerst
nachtmis in de Sint Pieter zei de paus
dat bijna 2000 jaar na de geboorte
van Christus wreedheid en schending
van de mensenrechten nog wijdver
breid zijn. Voor een gehoor van dui
zenden gelovigen hield hij een plei
dooi voor de slachtoffers van wreed
heid en onrecht, voor de hongerlgen,
armen, zieken en bejaarden, voor de
eenzamen en de daklozen en voor
degenen, wier ellende het gevolg is
van de uitbuiting en het onrecht van
economische stelsels. De paus brak
met de Vaticaanse traditie door naar
het hoofdaltaar te lopen in plaats van'
zich te laten dragen op een troon,
zoals honderden jaren is gebeurd. In
zijn gebed herinnerde de paus ook
aan het ontbreken van godsdienst
vrijheid. „Laten wij ook denken aan
hen,.die in deze nacht niet mogen
deelnemen aan de liturgische viering
van Gods geboorte en die geen pries
ter hebben om de mis op te dragen."
Weekje vrij
Veel mensen hebben deze weéj^
Loont de moeite niet om in bi
bedrijven weer te beginnen erj[1
snipperdagen doen de rest.
dat die mensen er blij mee zijflifc
kunt natuurlijk ook meteen ei f,
al die anderen denken wier wt, j
gewoon doorgaat. Kerst of ger10
Kerst, er moet brood gehakkel
worden. Vandaag is 't derde k;
In sommige streken doen ze dnd:
Dat betekent dan van 't Jaar «an
vierde vierdag. Lijkt me wat n a;
Hoewel er hele volken zijn wa]nd
men tegen een week feest nie(e L
Ook de bijbel kent het „weke» te
Dus wat dat betreft vallen wejl v
die dagen niet uit de toon. Msigd
lijkt het wel alsof het wat moeve
gaat. Veel mensen hebben ziciier
dit Jaar weer afgevraagd of hale i
allemaal moest met dat kerstfcrd
Toen we ergens eens eens soopg<
rond vraagje hielden hoe iedeen1
erover dacht kwam er ook ditlevi
antwoord: Ik vind kerstfeest ve
naarste feest dat ik ken. Als d
de eerste gedachte is die bij jéln
opkomt als je aan de gezelligffvc
van het verleden denkt, dan K ei
even vreemd op. Maar als je «de
over doordenkt is zo'n uitspra te
in te denken. Er zijn mensen 4»d<
zijn dat 't weer voorbij is. Zelin i
al hun best gedaan hebben om 1
van te piaken. Die hele drukt# i
die zorg of Je er wel zonder tbr
kleerscheuren doorheen zultluc
Probeer maar eens allerlei he« e
voorkomende menselijke sltiie 1
te denken. Van mensen in all«ml
verwarrende toestanden, strode:
lopende of verbroken relaties
moeten die met zo'n feest v
iedereen uitbundiger doet daj
verantwoorden kan? Ik heri
een paar Jaar geleden met Kei
gegeten te hebben uit een soi
gezinsprotest tegen al die
overspannen toestanden die
ons zo weinig met liefde en de
nederigheid van de gekomen!
maken hadden. En een andeif
je het weer anders. Soms denl
de kerken samen eens moeteÉj
besluiten om niet aan Kerst t|
Heel consequent, om dan late
Januari, met de Russen en a
Oosterse christenen het feest
verschijning des Heren in all<
ingetogenheid te vieren. Maa
misschien behoort dat tot de
absolute onmogelijkheden,
eenvoudig omdat we meters
die hele kerstdrukte zitten
vastgevroren. Maar we kunn<
ieder geval eens over praten
nadenken. Zo tussen Kerst e
nieuw
De Paus geeft zijn zegen „voor de stad en voor de wereld" aan de menigte op het plein voor de
Sint Pieterskerk in Rome
waarin opgenomen: De Rotlef
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
Directeur mg O Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131
Amsterdam
lel 020-913456
iele» 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Credotbank
Pekenmgnr 23 00 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
X11000
REGIO ROTTERDAM/OORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
fel 010-115566 (ybonnemerrten
en bezorging)
lol 010-115588 (re
iel 115700 (ui
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
2501 CC Oen Haag
1*1 070-469445
Parkstraat 22
Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
Postbus 3
8000 AA ZwO"e
tel 05200-17030
Melkmarkt 56
Zwolle
Abonnementsprijzen:
15.47
Pf baplill
I
Per per
163.40
vrug
(re adressen boven)
maandag I'm vr>«Jag Op zondag van 18-
20 uur teie< 020-913456
020-936866 o» •chr.ftekfk aan Mmr-Adv
a'óei'ng postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adresvrvg-ngen u'tSKiAend scnrilfelnk
aan onza Ametardamse adressen.
NTEUWEGEIN (Herv. Persbureau) Als teken van welkom hebben derJc.
parochie, de gereformeerde kerk en de hervormde gemeente van Nieuwegein
aan zeventien nleuwlngekomen zigeunergezinnen een plant aangeboden met
een kaart, waarop de kerken hun hulp aanbieden, opdat de zigeuners zich
spoedig thuis zullen voelen ln Nieuwegein. De tekst van de kaart was in het
Servo-Kroatlsch, de taal die deze zigeuners spreken.
AMSTERDAM (ANP) Katholieke
theologische studenten willen een
duidelijk antwoord van de bisschop
pen over de gehuwde priesterdocen
ten. In een brief aan kardinaal Wille-
brands, als voorzitter van de bis
schoppenconferentie, vraagt het lan
delijk Kiwto-beraad de bisschoppen
naar het resultaat van hun toezeg
ging op 28 september de vragen van
de Kiwto's (Katholieke Instellingen
voor Wetenschappelijk Theologisch
Onderwijs) Inzake gehuwde priester
docenten zeer serieus te overwegen.
Het landelijk Kiwto-beraad schrijft
„geen enkele reden te hebben om aan
te nemen dat de vragen van de Kiw
to's," die 28 september met een dele
gatie van de bisschoppenconferentie
zijn besproken, „binnen de bisschop
penvergadering zeer serieus zijn over
wogen."
Na het gesprek met de Kiwto's had de
bisschoppenconferentie meegedeeld
dat zij hier en nu geen wijziging kon
aanbrengen in haar standpunt van
november 1976 „geen gehuwde pries
terdocenten meer te benoemen noch
priesterdocenten die gaan huwen, in
hun functie te handhaven". Volgens
de mededeling laten de romeinse be
palingen van 1971 en 1972 de bis
schoppen geen speelruimte.
Aanleiding tot het gesprek was het
ontslag dat pater dr. J. Waldram in
juni half ingediend als docent aan de
katholieke theologische hogeschool
te Amsterdam wegens zijn voorgeno
men huwelijk. Dit leidde tot bezettin
gen en demonstraties bij verschillen
de Kiwto's.
SNEEK In overleg met de cen
trale kerkeraad heeft de diaconie van
de hervormde gemeente te Sneek een
diaken benoemd, die namens haar
zitting heeft in de plaatselijke werk
groep van Amnesty International.
Men ging hiertoe over om zo „samen
te werken in het belang van onze
naaste, die in grote nood verkeert."
ROME Het vierde Europese bis-
schoppensymposion zal van 17 tot 21
juni in het Vaticaan worden gehou
den. Het zal gewijd zijn aan het on
derwerp jeugd en geloof. Dit hebben
gedelegeerden van de bisschoppen
conferenties uit Oost- en West-Euro
pa in Rome besloten. In Juni zal ook
een nieuwe voorzitter gekozen wor
den. Nu is dat aartsbisschop Etchega-
ray van Marseille.
Eind december pleegt men terug te
blikken en kerkbladen doen daar
druk aan mee. De toon is overwegend
ln mineur. Drs Nlek Scheps begint ln
Kerknieuws zijn gebruikelijke 25 pa
gina's dikke overzicht van wat gedu
rende het afgelopen Jaar ln de kerken
gebeurde, als volgt:
Weer heeft de kerk een etappe van
haar pelgrimsreis afgelegd. Ook nu
ging de tocht weer door een barre
wereld, waarin het zoet vaak ver
mengd was met gal en bitterheid,
waar geluk altijd weer werd gekrenkt
en schuld en spijt velen benauwden.
Die wereld vormde ook in 1978 een
scherp contrast met het Jeruzalem
dat het einddoel van de reis is. Daar is
geen ziekte, geen ongeluk en geen
dood. geen boze duivel, geen gevaar
en geen gebrek aan brood. Heeft de
kerk de samenleving ln het afgelopen
Jaar iets daarvan laten zien met het
woord ln haar verkondiging, maar
ook met de daad in haar dienst? En
heeft zij dat ook gedaan zonder ln
eenzijdigheid te vervallen? Heeft zij
soms alleen maar gepreekt over een
nieuwe aarde waar gerechtigheid
woont zonder zich te bekommeren
om de ellende op deze aarde? Of heeft
zij alleen maar de mond vol gehad
van gebrek aan brood, van onrecht en
verdrukking zonder dat zij besefte
dat de mens bij brood alleen niet
leven zal? Wie een antwoord zoekt op
deze vragen, moet zich natuurlijk
niet beperken tot wat er ln het open
baar te zien en te horen was. De
meeste en misschien ook wel de
belangrijkste arbeid van de kerk
Cork op de voorpagina van het kerstnummer van Overweg
(bisdom Breda).
wordt in stilte gedaan, vaak onder
vier ogen. En tuss m vier muren ln de
beslotenheid. Daar staan geen pers
tafels en ze moeten er ook niet staan.
Maar de Journalist moet zich Juist wel
beperken tot wat er te registreren
valt. Of uit de feiten die hij kan
melden blijkt dat de kerk in haar
verkondiging en dienst trouw was
aan haar roeping?
Oud-Kamerlid dr J. Meullnk eindigt
zijn terugblik ln Opbouw, het week
blad van de gereformeerde kerken
(vrijgemaakt; buiten verband) zo:
Het waren enkele willekeurige blad
zijden uit de kronieken van 1978. Niet
zo 'n opwekkende litteratuur.
Internationaal veel geweld, opstand,
onderdrukking en corruptie. Natio
naal en poiltlek nog al bewogen Jaar
met veel fricties tussen kabinet en
parlement. De welvaart is ln Neder
land achteruit gegaan en men heeft
niet de moed de bakens te verzetten.
De Invloed van de christelijke ethiek
neemt af. Daarmee de mogelijkheden
van de overheid om christelijke wet
ten te maken. Toen Ahasveros de
kronieken liet voorlezen, bemerkte
hij, dat hij tegenover Mordechai te
kort was geschoten en hij haastte
zich deze fout te herstellen. Waarin
zijn wij als Nederlandse natie te kort
geschoten? Wat hebben wij ervan ge
maakt? Daar ls veel waarover we ons
moeten schamen. Daar zijn veel fou
ten gemaakt Dat is onze gemeen
schappelijke schuld. We hebben de
neiging om over anderen te klagen.
Het ls beter aan het eind van het Jaar
1978 onze gemeenschappelijke
schuld te belijden en te bidden of
'God ons de kracht mag geven ons
leven ln 1979 in dienst te stellen van
Zijn Koninkrijk. De wereld lijkt wel
een chaos. Het onrecht lijkt te over
winnen. Maar laten we het niet verge
ten, dat 1978 het Jaar was van onze
Heer, die de Koning is van alle konin
krijken der aarde. Daarom was 1978
töch ook een gezegend Jaar en mogen
wij vol vertrouwen 1979 tegemoet
gaan.
Hoop
En hier het begin en het slot van het
jaaroverzicht van Frans Oudejans in
Overweg (r.k. bisdom Breda):
De jaren '70 lopen ten einde: 1979 nog
en ook die fase is voorbij. Het ls nog
niet zo ver, want volgend jaar kan er
best een keer ten goede komen, maar
zoals het zich nu laat aanzien, moeten
we spreken vande magere jaren ze
ventig. De twaalf maanden die achter
ons liggen, hebben althans weinig op
beurends gebracht. En de toekomst
belooft niet veel beter. De direkte
toekomst tenminste, want we moe
ten, zeker als christenen, blijven ho
pen op beter een opdracht voor
de christen, of liever een vanzelfspre
kendheid. De Kerkenconferentie, die
in 1979 veel aandacht zal trekken,
heeft die hoop zelfs als motto geno
men en dat is goed. We gaan op naar
de jaren '80, beseffend dat de 21e
eeuw steeds dichter bij komt. Als
gelovige mensen nemen v/e ens aan
deel om er goede jaren van te helpen
maken.
Schamen
Als laatste citaat uit de kerkbladen
dit jaar het woord aan prof dr. W. van
't Spijker in De (christelijke gerefor
meerde) Wekker. Ditmaal niet in een
jaaroverzicht anno 1978 al had het
daarin gemakkelijk kunnen staan
maar in een recensie van twee delen
van het werk van dr. C. Smits over De
Afscheiding van 1834. Prof. Van 't
Spijkers conclusie:
De les van de geschiedenis is, dat
men in een kerk óók te veel met
elkaar kan willen praten. Een eenvou
dige, onbekrompen en ondubbelzin
nige eenheid op basis van de éne
belijdenis moet voldoende zijn. De
splijtzwam die reeds in de vroege
Afgescheiden kerk verdeeldheid
bracht is er tot op vandaag. En zij
heeft kerken van gereformeerd belij
den uiteen gedreven, terwijl zij bin
nen die uiteengedreven kerken ook
nog weer de kerken in groepen op
splitst. De „gereformeerde gezindte"
is op het punt van de kerk alles:
hoogkerkelijk, laagkerkelijk, syno
daal, independentistisch, vrij-kerke-
lijk en wat dies meer zij, zij is alles
behalve gereformeerd in de zin van de
gereformeerde confessie. Dit ver
schijnsel is er sinds de Afscheiding.
Maar het is niet het beginsel van de
Afscheiding. Deze is niet separatisch
maar bedoelde het herstel van de
Kerk naar gereformeerd belijden. Het
gereformeerde leven van vandaag is
met onvruchtbaarheid geslagen
méde, omdat het de les van de ge
schiedenis niet heeft verstaan. Ie
mand heeft eens gezegd: wie van de
geschiedenis niet leert moet haar
overdoen. Is het niet waar? Zijn we
niet steeds bezig over te doen. met
alle toewijding lijkt het wel, wat al
eerder gedaan is? De twist, de ver
dachtmaking, de partijzucht, het on
kerkelijke samenhokken, het roepen:
wij zijn beter! Hébben we 't alles al
niet eerder gedaan? Ja. zeker Hier
in dit boek valt het te lezen. Laten wij
ons dus schamen, ons bekeren tot de
HERE. Hij heeft ons geslagen. Hij zal
ons genezen. Hoe beschamend de lec
tuur van deze boeken is, als we ze zo
lezen, en ze doen ons dft beseffen,
werpen ze vruchten af.
Drs. J. Beukema
De Stichting voor verbrei
het Evangelie onder Moslin
derland, waarin samenwerk
reformeerde zendingsbond
vormde kerk, de Stichting
landzending, de hervormi
voor inwendige zending o]
meerde grondslag en de cl
gereformeerde kerken (vert
digd door haar deputaten
ding en die voor evangelisi
ben drs. J. Beukema uit Bi
steld tot medewerker voor
naam van de stichting oi
arbeid. De heer Beukema zi
een bijeenkomst op 19 jam
de Open Hof te Ede, Slotli
aanvangt om 20.00 uur woi
leid tot zijn werk. InlichtL
het werk kunt u verkrijgei
secretariaat van de stichti
van Oldenbarneveltlaan 10
foort of bij de heer Bei
welke voorlopig woont: B:
weg 108 te Nijkerk.
Prof. A. A. van
De geheel aparte „theoWdj
theologie van de in 1970 GAf
Utrechtse hoogleraar dr A|
Ruler heeft aan actualiteit Iele
ingeboet. Wie hem wil lez(
opziet tegen de zes delen i
„Theologisch Werk", kan t
nu ten voeten uit vinden i:
deling overgeschoten bif
twaalf lezingen vanaf zijn in
oratie in 1947 tot 1966.
daarvan kwamen onlangs j
boven water en waren nog r
gepubliceerd. Enkele titels: j]
zakelijkheid van een
theologie, ChristuspredikingF
prediking, De kerk is ook]
zichzelf, Principiële vragen f.
cumenische beweging. Het rc
192 blz., kost 27,90 en is eet
van Callenbach te Nijkerk.
DEN HAAG Bij het 1
van de hervormde kerk is va
een „Kleine historische
het Rhodesië-conflict".
weergave ln de vorm van e
re van de notitie door dr.
den Heuvel, secretaris-geni
de hervormde kerk, die
grond heeft gediend van dei
in de novemberzitting van 4
over de gift van de wereltj
kerken aan het Patriotti
De tekst van het synodebi
de brochure toegevoegd. 1
door 1,20 per exemplaar fl
op giro 13 82 11 t.n.v. Hervaf
bureau, Den Haag, met
van „Voor toezending van"
Schets Rhodesië-conflict".
APPELSCHA BegeleJ
schoolcatechete hebben
van de zesde klas van de]
school van Appelscha-I
een donderdag de hervorj
bezichtigd. De koster
zijn werk en de dominee 1
bouw zien, vertelde over de]
zaken voor en tijdens de c
zijn toga aan, gaf uitleg ovn
doopvont, wand- en kanselll
de uitnodiging om de volgj
dag een doopdienst mee i
gaf meer dan de helft
gehoor