effen Israël
Palestijnen
I zuid-Libanon
SALT-gesprek
in slotfase
akbonden verbreken sociale rust in Spanje
EG botst met arme landen
Oppositie in Iran
is tegen compromis
ping India beëindigd
an hekelt kritiek VS
Venera 12 maakt
zachte landing
Mensenrechten knelpunt bij gesprek
Vance en Gromiko in Genève
^alf doden bij onlusten
Duitsland schaft
clofibraat af
China steunt
Sandinisten
in Nicaragua
G 22 DECEMBER 1978
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
7
6 KALEM, BEIROET (Reuter, UPI) Aan de Libanees-
^che grens is het gisteren tot een schietpartij gekomen
j Israëlische militairen en Palestijnse guerrillastrijders.
iartijen schoten over de hoofden van de in dit gebied
ineerde vredesmacht van de Verenigde Naties heen.
Ifen tussen de Israëli's en de
hen begon nadat de guerrilla-
j vanaf Libanees grondgebied
hraketten hadden afgevuurd
nkele kilometers van de grens
1 plaats Kirjat Sjmona. Bij de
Jing van deze plaats kwam
loon om het leven, werden zes
gewond en moesten vijf kin-
let een shock naar een zieken-
jrden gebracht.
itijnse actie was een vergel-
>r een bombardement dat Is-
vliegtuigen eerder uitvoer-
Palestijnse kampen in het
an Libanon. De Israëlische
Begin verdedigde gisteren
lëlische optreden tegen bui-
ie kritiek. „We kunnen niet
h in het vermoorden van onze
fr", aldus de Israëlische pre-
bgin hekelde de Amerikaanse
pp het Israëlische bombarde-
'het zuiden van Libanon. Deze
ihe acties waren weer een re-
vj bomaanslagen in cn om Jeru-
2 o waarvoor de verantwoorde-
2 o) ^oor Palestijnse organisaties
'p is. Israël vreest momenteel
Jlere uitbreiding van de vijan-
wt1den juist omdat veel buiten-
toeristen dit' land momenteel
in om er het Kerstfeest te
maart
:hten van gisteren waren de
idert Israël zich in maart uit
in van Libanon terugtrok om
maken voor eenheden van
nigde Naties. Ook bleven
jke milities, die steun van
rijgen, actief in dit gebied. In
i van de afgelopen maanden,
volgens zeggen van Israël in
PriJ*nde mate Palestijnen geïnfil-
n dit gebied. Overigens is het
lan de gisteren door de Pales-
wa^fgevoerde Katoesja-raketten
kilometer, zodat ze heel goed
frden van de Litani-rivier, de
lrke^n het terren van de VN-troe-
t frjievuurd kunnen zijn.
i Libanese zijde van de grens
I )r het Israëlische vuur tenmin-
I ildode en zeven gewonden ge-
Het aantal Israëlische salvo's
escjsen de veertig en zeventig be-
«hebben. De meeste bewoners
plaatsje Nabatijeh in het
and|van Libanon kwamen gisteren
1 straat in verband met de
rtij. Overigens zouden ook
Sjke milities gisteren het vuur
geopend op Palestijnse stel-
tving van de gevechten in het
kivan Libanon komt op het mo-
|at de Israëlische minister van
ndse zaken Dajan in Brussel
|j besprekingen met de Egypti-
remier Khalil. Dajan legde er
gisteren de nadruk op dat het niet
gaat om een hervatting van de vre
desbesprekingen, maar om „bespre
kingen over de besprekingen". Zater
dag en zondag zal ook de Amerikaan
se minister van buitenlandse zaken
Vance aan de besprekingen deel
nemen.
Terwijl minister Dajan zich enigszins
op de vlakte hield, zei een vertegen
woordiger van het Israëlische minis
terie van buitenlandse zaken, Meir
Rosen, gisteren in Parijs, dat zijn
land een doorbraak verwachtte in
Brussel. Rosen, die deel uitmaakte
van de Israëlische onderhandelings
delegatie in Camp David, zei vast op
een vredesregeling te rekenen. Hij
beklemtoonde dat het Israël om een
totale vredesregeling gaat en niet om
een deelakkoord met Egypte.
De Egyptische president Sadat heeft
gisteren nog eens bevestigd dat zijn
land niet verder kan toegeven in het
onderhandelingsproces met Israël.
De tijd van bedelen is voorbij, aldus
Sadat, maar overigens noemde de
president vrede onvermijdelijk.
Een Israëlische opiniepeiling toont
aan dat de meerderheid van de bevol
king een referendum of nieuwe ver
kiezingen wil wanneer de regering
zou besluiten om de westelijke Jor-
daanoever of de Gazastrook in het
kader van een vredesregeling af te
staan. Ruim zeventig procent van de
Israëli's staat op dit standpunt vol
gens de opiniepeiling die is uitge
voerd door de krant Ha&retz.
MOSKOU (Reuter; De eerste van
twee Russische Venuslanders is na
een afdaling aan parachutes gister
ochtend correct op de planeet te
rechtgekomen. Na de landing zond de
Venera 12 nog gedurende 110 minu
ten meetgegevens over zijn omgeving
uit. Die werden doorgegeven via het
als steunzender werkende moeder
schip, dat in een boog om de planeet
heen vliegt.
De apparatuur heeft het in de onvoor
stelbare hitte op het oppervlak van
Venus een kleine vijfhonderd gra
den tweemaal zo lang uitgehouden
als die van de Venera 9, die in 1975 na
53 minuten stil viel. Of er, net als
toen, ook televisiebeelden van de om
geving zijn gemaakt, was gisteravond
nog niet bekendgemaakt. Hoewel er
een camera aan boord was, lijkt het
echter niet waarschijnlijk: de Venera
12 landde op de nachtelijke helft van
Venus. Het zusterschip Venera 11
wordt vier dagen later bij de planeet
verwacht.
BRUSSEL Het is tot een
harde botsing gekomen tus
sen de Europese Gemeen
schap en ontwikkelingslan
den in Afrika, het Caraibisch
gebied en de stille oceaan (de
ACS-landen). Tijdens het mi-
nistersoverleg gisteren in
Brussel schoot met name het
hameren op de mensenrech
ten door de Europese Ge
meenschap de derde wereld in
het verkeerde keelgat.
Liever geen nieuw verdrag met de
EG, dan een overeenkomst waarin
sprake is van mensenrechten, zo zei
den verschillende vertegenwoordi
gers uit de derde wereld. Zo'n bepa
ling is „neo-kolcnialistisch en pater
nalistisch", en past niet in een econo
misch samenwerkingsverdrag.
Ambassadeur Ferrier van Suriname
meende dat Nederland zijn goede
naam in de derde wereld niet moet
verliezen door vast te houden aan een
bepaling over mensenrechten, in een
nieuw verdrag met de (inmiddels 56)
ACS-landen. De meeste van die lan
den zijn jonge democratieën die de
tijd moeten krijgen om te rijpen, zo
redeneerde Ferrier.
eer
de mannen werden gearres-
i naar Lucknow, de hoofdstad
Indiase deelstaat Oettar Pra-
jracht. De kaping waarbij nie-
gewond raakte, heeft twaalf
iuurd. De Indiase autoriteiten
kapers tegemoet gekomen in
lat zij een persconferentie mo
ven, Deze zal plaatsvinden in
iw en wordt bijgewoond door
r Yadaw. De passagiers van
gtuig werden met behulp van
eelgoedpistool en een zoge
handgranaat, in werkelijk-
cricketbal, in bedwang ge-
door Nico Kussendrager
Ambassadeur Ould Abdallah van
Mauretanië zei ons dat de westerse
mogendheden in de kolonieën eeu
wenlang mensenrechten hebben ge
schonden, en het nu nog niet zo nauw
nemen met de rechten van bij voor
beeld buitenlandse werknemers. Am
bassadeur Odeke van Oeganda be
stond het zelfs een vergelijking te
maken met de manier waarop Neder
land Molukkers behandelt, en Enge
land de kwestie-Noord-Ierland.
Met name Nigeria, Malawi en Kenia
(opvallend omdat het juist de laatste
politieke gevangenen heeft vrijgela
ten) zouden zich op het standpunt
hebben gesteld dat beter geen ver
drag kan worden gesloten, dan wel
een overeenkomst waarin sprake is
van mensenrechten. Minister Van der
Klaauw van buitenlandse zaken wil
de niet vooruit lopen op de vraag wat
Nederland zou doen als inderdaad
schending van de rechten van de
mens uit een nieuw verdrag zou ver
dwijnen.
Harde standpunten
Hoewel zegslieden van de derde we
reld over het algemeen harde stand
punten leken in te nemen, sprak mi
nister Van der Klaauw van een „vrij
rustige conferentie". Volgens hem is
er nog alle kans op succes. Het huidi
ge verdrag van de Europese Gemeen
schap met de ACS-landen, dat op 28
februari 1975 werd ondertekend in
Lome, de hoofdstad van Togo, loopt
op 1 maart 1980 af. Voor die tijd
moeten de parlementen van de ver
schillende landen goedkeuring hech
ten aan een nieuw verdrag, dat waar
schijnlijk in Khartoem (in Soedan)
zal worden gesloten.
De betrekkelijk harde opstelling van
de derde wereld, bleek bijvoorbeeld
uit de openingswoorden van vnonMt
ter Tappa, minister van het eiland
Tonga. Hij trok fel van leer tegen de
Europese Gemeenschap en zei dat de
verschillen tussen de twee partijen
(de Gemeenschap en de ACS-landen)
bijna met de dag groter worden. „Ik
vrees dat als er niet snel iets gebeurt,
er niet meer overblijft dan een hand
vol dromen".
Hij zei dat de Europese Gemeen
schap nog steeds niet haar grenzen
opengooit voor alle produkten die de
ontwikkelingslanden produceren.
Sinds het eerste verdrag tussen de
Europese Gemeenschap en de ASC-
landen werd getekend, zijn die lan
den er alleen maar op achteruit ge
gaan. Hun handelsbalans met de ne
gen verslechterde.
Daar staat tegenover dat de EO de
aangesloten ontwikkelingslanden
bijspringt als hun inkomsten uit een
aantal grondstoffen tegenvallen (bij
voorbeeld door misoogsten). Maar. al
dus Tapa, hoe kunnen prijsschomme-
llngen in het gehele handelsverkeer
tot een bedrag van ongeveer 36 mil
jard gulden worden goedgemaakt
met de ongeveer 150 miljoen gulden
die voor het compenseren van grond-
stofverllezen beschikbaar is.
De minister van Tonga wees op het
belang van de industriële ontwikke
ling voor de derde wereld. Als de
westerse landen hun technische ken
nis ter beschikking stellen, kunnen
zij in ruil daarvoor een aandeel krij
gen in industrieën in ontwikkelings
landen. Maar Juist die technische
kennis koesteren de westerse landen
zoals een poes haar jongen. Wel werd
in het minlstersoverleg opnieuw dui
delijk dat de Industriële ontwikkeling
een snel opkomend gespreksonder
werp is in het overleg tussen noord en
zuid, dat ook zeker de wereldhandels
conferentie (UNCTAD), volgend jaar
mei op de Filippijnen, mede zal bepa
len. Tappa hekelde tenslotte, zoals
veel derde wereldvertegenwoordigers
het achterblijven van de financiële
ontwikkelingshulp van de Europese
Gemeenschap.
GENEVE, MOSKOU (Reuter, UPI) De Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken, Cyrus Vance en diens Russische
collega, Andrej Gromiko, doen in Genève verwoede pogingen
om uiterlijk zaterdag een tweede akkoord ter beperking van
de strategische kernwapens rond te krijgen.
De Israëlische minister
van buitenlandse zaken
Dajan lunchte gister
middag met zijn Belgi
sche collega Simonet, na
besprekingen met func
tionarissen van de
NAVO en de Europese
Gemeenschap.
DELHI (Reuter, AP, UPI) De vliegtuigkaping uit
;t tegen de arrestatie van de vroegere Indiase premier
Gandhi is beëindigd. De twee kapers lieten gistermor-
e 129 passagiers vrij.
heeft in India grote onrust veroor
zaakt. Twaalf mensen werden giste
ren gedood bij onlusten. Een bus met
zeven personen werd in brand gesto
ken in de zuidelijke provincie Nager-
coil. Alle inzittenden kwamen om. De
Indiase premier Desai gaf de aanhan
gers van mevrouw Gandhi de schuld
van dit incident, overigens in tegen
stelling tot de plaatselijke politie, die
geen direct verband zag met de pro-
G andhi-pr o testen
De Indiase politie heeft tot dusverre
zeker 20.000 mensen gearresteerd, die
betrokken waren bij demonstraties
tegen de gevangenneming van me
vrouw Gandhi.
van mevrouw Gandhi
BERLIJN (AP) West-Duits-
land neemt het medicijn clofi
braat uit de markt. Uit een
omvangrijk onderzoek van de
Wereldgezondheidsorganisa
tie is gebleken dat.het de be
doelde werking voorkomen
van hartinfarct door het verla
gen van te hoge cholesterolge
halten van het bloed nauwe
lijks heeft. In een groep van
5000 behandelde mannen werd
alleen het aantal niet-dodelij-
ke hartinfarcten duidelijk ver
minderd. Maar het aantal do
delijk verlopen infarcten werd
niet beinvloed: het waren er
36, vergeleken met 34 in de
niet behandelde controle
groep.
Tegenover dit twijfelachtige
resultaat stond dat in de met
clofibraat behandelde groep
wel enige verhoogde sterfte
optrad aan andere doodsoorza
ken, met name kwaadaardige
gezwellen. Het Westduitse mi
nisterie van volksgezondheid
drukte patiënten op het hart,
niet met een behandeling met
clofibraat op te houden zonder
eerst hun huisarts te raad
plegen.
TEHERAN (Reuter, UPI) De kans dat de politieke rust
spoedig terugkeert in Iran is er niet groter op geworden nu de
oppositie heeft gezegd geen steun te zullen geven aan een
burgerregering van de 73-jarige Sadighi, een oud-minister die
vijf maal in de gevangenis heeft gezeten wegens verzet tegen
de sjah.
Het eerste overleg tussen beide mi
nisters duurde gisteren anderhalf
uur. Ze beperkten zich tot een uiteen
zetting van eikaars standpunten.
Men verwacht dat eerst vandaag de
echte onderhandelingen worden ge
voerd. die mogelijk ook zaterdag kun
nen voortduren. In dat geval zal een
ontmoeting tussen minister Vance en
de Israëlische minister van buiten
lands zaken Dajan en de Egyptische
premier Khalil in Brussel moeten
worden uitgesteld.
De lange duur van de besprekingen
wordt verwacht omdat belde partijen
per se een akkoord tot stand willen
brengen dat in januari door de presi
denten Breznjew en Carter kan wor
den ondertekend. Daarentegen willen
beide partijen ook pas in laatste in
stantie hun uiteindelijke concessies
op tafel leggen. Ambtenaren uit het
gevolg van minister Vance spraken
gisteren van een „nu-of-nooit" atmos
feer.
maakte gisteren ook duidelijk dat in
het gemeenschappelijk uitgegeven
communiqué van de Verenigde Sta
ten en China ook gewag gemaakt
wordt van de gemeenschappelijke
strijd tegen hegemonie (lees: de Sow-
jet-Unie) in Azië en het gebied van de
Stille Oceaan. Het feit dat deze anti-
hegemonieclausule ln de verklaring is
opgenomen, heeft veel westelijke
waarnemers grotelijks verbaasd. Eer
der maakte de Sowjet-Unie ernstige
bedenkingen tegen de opname van
die clausule in een Japans-Chinees
verdrag. Overigens gingen de Russen
gisteren niet zo ver dat ze president
Carter openlijk kapittelden om ge
noemde clausule, die toch een slag in
hun gezicht moet zijn. Dat wijst erop
dat Moskou de zaak niet al te hoog
wil spelen, waardoor de sfeer in Genè
ve bedorven zou worden.
Code
Om te voorkomen dat de gemoederen
op korte termijn ai te hoog oplopen
heeft de regering gisteren besloten
het parlement vervroegd op vakantie
te sturen. Dit gebeurde een dag voor
dat er in het parlement gestemd zou
worden over een aantal moties van
afkeuring tegen de huidige militaire
regering van generaal Gholamreza
Azhari.
Het voormalige lid van de oppositie,
Sadighi. die van de sjah opdracht
heeft gekregen een regering te vor
men die de tegenstellingen in het
land moet overbruggen, is door zijn
partijgenoten aan de dijk gezet. De
leider van het Nationale Front, Ka-
rim Sanjabi, verklaarde gisteren niet
te zullen meewerken aan een dergelij
ke regering. De oppositie gaat door
met de strijd tot dat de sjah ten val ls
gebracht.
Het zou in de bedoeling liggen medio
januari een nieuwe regering te doen
optreden. Er gaan geruchten dat er
door militaire leiders bij de sjah is
aangedrongen op de vorming van een
militaire raad, als de pogingen van
Sadighi zouden stranden. Intussen
heeft de verbannen Iraanse leider,
ajatollah Khomeini in Parijs ontkend
dat hij de oppositie zou hebben aan
gezet tot het verbreken van de sa- HC£6m0ni6
menwerking met Sadighi.
Het voornaamste struikelblok ln de
onderhandelingen betreft de code
ring van de informatie die Russische
raketten bij proefvluchten naar de
aarde seinen. Vance verzet zich tegen
een dergelijke codering, terwijl Gro
miko geen verbod op deze codering
wil. Punten die minder moeilijkheden
lijken op te leveren betreffen de be
perking van de reikwijdte van de
Russische Backfire bommenwerper
en de Amerikaanse overtuiging dat
de kruisraketten (zeer laag vliegende
raketten, die bulten het bereik van de
vijandelijke radar blijven) zonder
kernlading, niet aan dezelfde beper
kingen behoeven te worden onder
worpen als de kruisraketten met een
kernlading. Verder willen de Verenig
de Staten het aantal onafhankelijk
richtbare ladingen per intercontinen
tale raket beperken tot tien.
In Teheran kwam de politie gisteren
opnieuw in actie tegen anti-sjah de
monstranten in de omgeving van het
universiteitsterrein, waar zestig
hoogleraren al enige dagen een zitsta-
klng houden voor de verwijdering
van de militairen van het terrein.
ADVERTENTIE
December fhlwtm'Matier
Caldarone bewM Cktcaóo en taan
fa:, niet. uitgepraat Mr die
jjff nmterlijhe frisdrank
Tijdens de ontmoeting tussen Vance
en Gromiko is niet gesproken over
het aanknopen van diplomatieke be
trekkingen tussen China en de Ver
enigde Staten, zo werd meegedeeld.
In Moskou werd gisteren de precieze
tekst bekend gemaakt van de brief
van de Russische president Breznjew
aan Carter. Eerder was enige verba
zing ontstaan over het feit dat -
Breznjew zich hierover in zulke posi
tieve bewoordingen zou hebben uit
gelaten, getuige de passage die Car
ter eerder citeerde. Uit de volledige
tekst blijkt echter dat evenzeer in de
brief melding wordt gemaakt van de
Russische bedenkingen inzake de
kwade bedoelingen van het Chinese
regime.
Het Russische persbureau Tass
PEKING, MANAGUA (AFP, UPI)
China steunt het Sandinische Bevrij
dingsfront in Nicaragua in zijn strijd
tegen het bewind van president 80-
moza. Dit meldde het Chinese pers
bureau Nieuw China gisteren. Dit is
voor de eerste keer sedert lange tijd
dat China steun verleent aan een
gewapende opstand in het buiten
land.
Het bericht over de steun aan de
Sandinisten staat vermeld in een in
Peking uitgegeven Jaaroverzicht over
de strijd van het volk van Nicaragua
tegen de dictatuur in Somoza. Nieuw
China veroordeelt de terreur in Nica
ragua en de economische omstandig
heden die tot een „vernederende ar
moede" van het volk hebben geleid.
Ook de rol van de Sowjet-Unie en
Cuba en in mindere mate die van de
Verenigde Staten bij de gebeurtenis
sen in Nicaragua worden veroordeeld
door China.
De bemiddelingspogingen van de
Verenigde Staten in Nicaragua zijn
gisteren veroordeeld door de staats
krant Novedadas. Het blad. ln han
den van de familie Somoza. noemt de
Amerikaanse plannen „een inmen
ging die niet strookt met de waardig-1
heid van de republiek en de vader
landsliefde van de Nicaraguanen".
De leider van de gematigde oppositie
in Nicaragua, Alfonso Robelo, noemt
de Amerikaanse voorstellen „erg gun
stig". De plannen behelzen onder
meer een referendum over het aftre
den van president Somoza.
ecï
te
Jan Keulen
IID Het jaar 1978 was, wat betreft de sociale verhoudingen, een
e rustigste jaren die Spanje sinds lang gekend heeft. Deze arbeids-
het anders aan stakingen zo rijke Spanje, had twee belangrijke
'n. In de eerste plaats werd eind 1977 het „pact van Moncloa"
in, een reeks afspraken tussen regering en oppositiepartijen op
ileconomisch en politiek terrein. Niet alleen de regering maar ook
neft de twee linkse parlementaire partijen verbonden grote vakbon-
iomisiones Obreras en UGT, wisten zich gebonden door dit pact.
weede reden van de arbeidsrust was de „politieke overeenstem-
tussen links en rechts over de politieke hervorming en een nieuwe
ll cratische grondwet.
echter nog maar net bekomen van
ndwet-referendum, of deze week
in een groot aantal sectoren de
onflicten los. Er werd gestaakt in
jen, het transport, bij de radio en
en in de gezondheidszorg en ook
rse ministeries legden de ambtena-
werk neer
reca werden 500 aanvragen voor
Ingediend (in Spanje moeten sta
kingen legaal worden verklaard door het
ministerie van arbeid) terwijl ook in de
metaal, de luchtvaart en de agrarische sec
tor stakingen werden aangekondigd. De
rechtse pers schreef sarcastisch dat „de
eerste resultaten van de nieuwe grondwet al
worden geoogst" en dat er „een aanval op
de democratie" wordt ondernomen, nu eens
niet door terroristen maar door de vak
bonden.
Deze mening wordt gedeeld door de CEOE,
de grote Spaanse wergeversorganisatie.
Volgens CEOE-voorzitter Ferrer heeft de
arbeidsonrust vooral een politiek karakter
en maken de socialisten en de communisten
„misbruik van de slechte economische toe
stand in de bedrijven om hun politieke
aspiraties door te drijven". Hoewel niet
ontkend kan worden dat de arbeidsonrust
vooral een sociaal-politiek karakter heeft
en beslist niet te wijten is aan het traditio
nele verschil van Inzicht over de hoogte van
de lonen, kan men toch vraagtekens zetten
bij de termen „misbruik" en „aanval op de
democratie".
De huidige crisis is te wijten aan de misluk
king van de onderhandelingen over een
tweede „pact van Moncloa" tussen de vak
bonden, werkgeversorganisaties en rege
ring. Die mislukking heeft verscheidene
oorzaken. Ten eerste is er het verschil van
inzicht tussen de communisten (sterk verte
genwoordigd in Comisiones Obreras) en de
socialisten (die de leiding hebben in de
UGT).
De communisten vonden dat er een verdrag
moest worden gesloten voor de duur van
enkele jaren en met instemming van de
politieke partijen. De socialisten, die hopen
volgend jaar regeringsverantwoordelijk
heid te dragen, waren het hier niet mee
eens. Volgens hen moest er een pact voor de
duur van 10 jaar komen en moesten, de
politieke partijen buiten de onderhandelin
gen blijven.
Druk
De belangrijkste reden van het uitblijven
van een nieuw pact ls echter dat de Spaanse
regering zelf het op een gegeven moment
liet afweten. Deze houding van de regering-
Suarez, die een nieuwe overeenkomst wilde
beperken tot de zuivere loonpolitiek, werd
waarschijnlijk vooral Ingegeven door druk
van de werkgevers en door de onzekerheid
over de politieke kleur van een nieuwe
regering volgend Jaar.
Gevolg van dit alles ls dat de vakbonden
bedrijfstak voor bedrijfstak en soms bedrijf
voor bedrijf nu met de werkgevers willen
onderhandelen over de nieuwe arbeidsover
eenkomsten. Onderhandelingen waar de
werkgevers overigens nauwelijks aan willen
omdat er volgens hen geen duidelijke rege
ringsrichtlijnen zijn. Op 31 december van
dit Jaar lopen zo'n tweeduizend
arbeidsovereenkomsten af, die betrekking
hebben op haast vier miljoen werknemers.
De conflicten die nu zijn uitgebroken heb
ben vrijwel allemaal tot doel de werkgevers
tot onderhandelingen te dwingen of kracht
bij te zetten aan de onderhandelingspositie
van de werknemers.
Opgeborgen
Juist de rechtspositie van de werknemers
bij de onderhandelingen (wie moet onder
handelen, wie ls representatief en waarover
mogen de onderhandelingen gaan) had ei
genlijk geregeld moeten worden ln een
nieuw pact. Twee Jaar na de opheffing van
de Franqlstlsche „verticale" vakbonden
(vakbonden waar werkgevers en werkne
mers gezamenlijk in zaten) is er nog steeds
geen wetgeving die de rechten en pachten
van de nieuwe democratische vakbonden
regelt. Er bestaat een ontwerp-wet op „vak
bondsactie", maar deze is, onder druk van
de werkgevers, opgeborgen in de laden van
het ministerie van arbeid en nog steeds niet
besproken ln het parlement, laat staan
goedgekeurd. De vakbonden willen nu, bij
wijze van druk, de rechten van de onderne
mingsraden en van de vakbondsafdelihgen
in de bedrijven vastleggen in al die aparte
arbeidsovereenkomsten. Volgens de vak
bonden moeten de ondernemingsraden het
recht hebben de gang van zaken binnen het
bedrijf te controleren en te onderhandelen
over nieuwe arbeidsplaatsen. Twee hete
hangijzers waar de werkgeversorganisatie
CEOE op dit moment niet over wil praten.
De vakbonden zien de huidige conflicten
waar overigens al honderdduizenden
Spaanse werknemers bij betrokken zijn
als het warmdraaien van de motor die begin
volgend Jaar pas echt op gang zal komen.
Dreigende taal ln een politiek onzekere situ
atie waarin president 8uarez nog steeds
niet heeft bekendgemaakt of hij nieuwe
parlementsverkiezingen zal uitschrijven zo
als voorzien wordt in de nieuwe grondwet of
dat hij via een stemming ln het huidige
parlement aan zal blijven als regeringslei
der Deze onzekerheid heeft mede bijgedra
gen tot de verstoring van een lange „periode
van overeenstemming". Het is niet ondenk
baar dat de druk van de vakbonden Suarez
doet besluiten algemene verkiezingen uit te
schrijven. Maar dat weten we pas na 27
december, de dag dat de nieuwe grondwet
officeel van kracht wordt.
