Tekening ?an een lezer
Student mist perspectief
Q)ge Raad verwerpt
mssatie van Folkerts
kerst het leukst na de afwas
'OUW Commentaar
Proefschrift 'De vergruisde
universiteit' wijst op groeiend aantal conflicten
eerst betalen
wakker
gezinsjaar
warm
n schamele verbetering (1)
schamele verbetering (2)
y
m
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
HAAG (ANP/Reuter) De
laad heeft het cassatieberoep
;n van het RAF-lid Folkerts
;en de beslissing van de Maas
rechtbank dat ook een aan-
uitleveringsverzoek van
luitsland toelaatbaar is. De
ping was conform de conclusie
advocaat-generaal mr. J.
elink.
ts werd op 17 oktober, na voor
We keer in hongerstaking te
gaan, aan de Duitse Bondsre-
overgedragen. De Utrechtse
ank veroordeelde hem een jaar
tot twintig jaar voor moord
brigadier en poging daartoe op
[jlofdagent van de Utrechtse po-
verband met deze straf is
ts tijdelijk ter beschikking ge-
West-Duitsland voor be-
DePi
uit?ei
ld( ,en
ga i
ingk
iet a'
me
;d aan
rechting daar.
Het aanvullend uitleveringsverzoek
betrof de verdenking van Folkerts'
medeplichtigheid aan een mislukte
aanslagpoging op het parket van de
procureur-generaal bij het Bundesge-
richtshof in Karlsruhe in augustus
1977. Om Folkerts ook voor dit feit in
de Bondsrepubliek te kunnen vervol
gen, was het juridisch noodzakelijk
daarvoor aan Nederland een aanvul
lend uitleveringsverzoek te doen. De
broer van Folkerts, Uwe, is na zestien
maanden gevangenschap in de
Stammheimgevangenis in Stuttgart
vrijgelaten. Uwe Folkerts had zijn'
auto uitgeleend aan twee andere ter
roristen. Volgens de rechtbank moet
Uwe Folkerts geweten hebben dat
zijn auto gebruikt werd om wapens te
smokkelen.
EUROPA MEUBEL
Omdat u niet
elke dag meubelen koopt
Van de 427 ondervraagden kopen
er 320 een kerstboom, 75% dus,
één kwart (107) doet dat niet; 48
namaakbomen zullen daarbij
zijn. De meeste mensen (252) eten
thuis met de kerst, de rest gaat
minstens één keer buitenshuis di
neren. Kerstcadeaus horen er
voor 383 niet bij.
Zo viert Dronten het kerstfeest,
althans een jaar geleden ging dat
zo en dat zal dit jaar wel zo'n
beetje hetzelfde worden. We we
ten dit dankzij een enquête die
de eersteklassers van de christe
lijke MAVO 't Lichtschip (die nu
natuurlijk tweedeklassers zijn)
vorig jaar in hun woonplaats hiel
den en de uitslag later in hun
schoolkrant ('t Roer) zetten. On
geveer in dezelfde tijd lieten eer
steklassers, nu dus ook een jaar
tje verder, van de Professor Van
der Leeuw MAVO in Amsterdam,
in hun schoolkrant hun gedach
ten gaan over de kerstviering.
Wat ze toen vonden en dachten
zal wel niet zoveel afwijken van
wat ze vandaag opgeschreven
zouden hebben, vandaar dat we
er hier met een gerust hart wat
uit citeren:
Als de kerst afgelopen is, gooit
mijn moeder de boom weg en is
dan blij dat de kerst om is, want
dan moeten al die naalden weer
opgezogen worden en dat is een
heel werk.
Als wij hier op school kerst gaan
vieren denken we aan de geboor
te van Jezus, hoe en waar hij
geboren is, hoe lang hij leefde,
wanneer hij doodging, wanneer
hij opstond. Maar thuis doen we
dat anders: we halen een kerst
boom in huis en tuigen hem op
met kerstballen en andere ver
siersels, zetten er lichtjes in, dat
fleurt ons een beetje op!
Ik ben een keer met de school
kerstfeest gaan vieren in dé kerk.
Je mag het best weten, ik vond er
geen klap an!
's Avonds halen we mijn oma en
mijn tante op. Dan gaan we kip
of konijn eten, lekker hoor! Met
alles er op en er aan.
en dan 's morgens vroeg op
om te eten, wassen en aankleden
en dan de pakjes openmaken, en
gelijk de koffie met gebak erbij
natuurlijk.
Wij hebben twee honden, die vin
den kerst ook prachtig. Ze krij
gen ieder een pakje dat ze zelf
open mogen maken. Je krijgt wel
een geweldige rotzooi, overal lig
gen snippertjes papier. Maar als
ze het dan eindelijk open hebben,
dan komt er een groot bot tevoor
schijn.
Kerstmis vind ik gezellig, je bent
dan erg aardig voor elkaar
En als we klaar zijn met eten
gaan we met de hele familie rond
de versierde kerstboom zitten en
gaan dan eerst liedjes zingen en
daarna de cadeautjes uitpakken.
Je kan je ook op die kerstdagen
vervelen.
's Avonds vind ik het altijd het
leukst, na de afwas natuurlijk.
Wij hebben géén kerstboom want
anders denk je alleen maar aan
gezelligheid, lekker eten en zo,
dan denk je dus niet zo erg meer
dat de Here Jezus is geboren.
Die laatste overpeinzing is nog
maar pas op papier gezet, door
Joop Begeer die op de basis
school „Livingstone" in Gouda
zit. Op „zijn" schoolkrant die we
nét ontvingen, komen we binnen
kort terug om u door te geven
welke droomwensen de leerlin
gen van die Goudse school voor
het komende jaar koesteren.
steeds aan en de gemeente moet
daar maar wat aan doen, vindt
zijn baas. Het gemeentebestuur
vindt dat niet, weet in elk geval
niet hóe. De twee „hondse" arti
kelen in de plaatselijke
politieverordening zijn in dit ge
val niet te gebruiken. „We advise
ren de man dus eerst maar eens
om zelf met die wandelaars te
gaan praten", aldus b. en w. van
Dodewaard. „Niemand is tenslot
te verplicht om er een waakhond
op na te houden die bij nacht en
ontij zijn eigen baas uit de slaap
houdt".
In België hebben ze ook een me
thode ontdekt om voor niks van
uit een telefooncel te bellen. Wel
iswaar niet zoals bij ons voor
Een inwoner van Dodewaard
heeft zich bij gemeentebestuur
en -raad beklaagd over zijn eigen
waakhond. Het dier houdt hem
en zijn gezin 's nachts wakker,
niet doordat het zo'n lastige hond
is, maar doordat er zoveel wande
laars met loslopende honden pas
seren. Om die rondsnuffelende
honden slaat de waakhond
Zo'n olifant, waarvan het karkas tentoongesteld is in een museum
in China, vind je tegenwoordig niet meer. Het versteende skelet is
acht meter lang en vier meter hoog en is gevonden in de provincie
An-wei in het oosten van het land. Chinese oudheidkundigen
schatten dat het dier dat ze een pentalophodont noemen een
jaartje of driehonderdduizend geleden geleefd heeft.
een kwartje de wereld rond, maar
wel in stad en land zonder een
rooie frank te betalen Vanaf vol
gende maand zal dat, hoopt de
Belgische telefoondienst althans,
onmogelijk worden. Dan worden
de cellen voorzien van wat men
..telekaarten" noemt. Dat zijn
kaartjes die je in een apparaat
moet stoppen om te kunnen bel
len. En die kaart moet eerst be
taald worden, anders kun je flui
ten naar je telefoontje
Het komende jaar is door de Ver
enigde Naties uitgeroepen tot het
Jaar van het Kind, maar de Fran
se premier Valéry Discard d'Es-
taing heeft er iets aan veranderd:
het jaar van het gezin met min
stens drie kinderen zal het wor
den, heeft hij bekend gemaakt.
Alleen in Frankrijk natuurlijk, en
daar is het volgens de premier
ook hard nodig Het geboortecij
fer daalt zo snel, dat de toekomst
van de Franse samenleving en de
plaats van Frankrijk in de wereld
op het spel staan, zoals hij het
dramatisch uitdrukte. Zijn ern
stig verontruste regering gaat
daar nu bliksemsnel iets aan
doen. Het gezin met drie of meer
kinderen zal diverse voordeeltjes
krijgen, waaronder een hogere
kinderbijslag. Die ligt nu op on
geveer 600 francs (zo'n driehon
derd gulden) per maand, maar
wordt per 1 juli wel duizend'
francs, beloofde Giscard, alleen
voor ouders die minstens drie
kinderen kunnen tonen dus.
President Carter voelt zich warm
worden van binnen als hij het
Amerikaanse volkslied hoort spe
len Op een persconferentie was
hem gevraagd of hij niet vond
dat het lied een beetje te vaak
gespeeld wordt, waardoor het
aan waarde zou kunnen verlie
zen. Integendeel, antwoordde de
president „Hoe vaak het volks
lied ook gespeeld wordt, altijd
weer voel ik me trots dat ik een
Amerikaan ben, en ik denk dat
ons volkslied een goede invloed
op alle Amerikanen heeft." Hoe
vaker hoe beter dus, daar komt
het wel op neer De president had
ook moeilijk kunnen zeggen dat
hij het volkslied niet meer kan
hóren.
Vriendin Niemand kon Kim
een kolossale zwaardwalvis in de
zeedierentuin van het Franse An
tibes van zijn nervositeit afhel
pen. Daarom was er maar één
oplossing: een vrouwtjesorka.
Kims nog naamloze vriendin
(1200 kilo) is er nu. Ze is in Lis-
land gevangen en op weg naar
Antibes (per vliegtuig en vracht
wagen) voortdurend goed nat en
vet gehouden om gezond en aan
trekkelijk voor Kim te kunnen
verschijnen.
en VVD willen de kinder
voor eerstgeboren kinderen
en de twee jaar halveren,
wordt het mogelijk de be-
r gfaig van de meervoudige bij-
sti voor 16- en 17-jarige scho-
J|n' en invalide kinderen te ver-
hti n.
t ui
?rh nden het idee van CDA en
ipyJeen kleine verandering ten
in een overigens slecht voor-
n het kabinet. De besparing
rai iderbijslag voor 16- en 17-
I vermindert van 700 naar
he iljoen gulden per jaar. He-
rvi ebben de regeringspartijen
tans meer gezien het kabi-
orstel grondiger om te
in c;
ienf
1 <1 m „helaas"? In april, nadat
binet zijn voorstel had aan-
digd, hebben wij op deze
onze bezwaren ertegen uit-
I et. In de eerste plaats is er
toe nst aan'e'd'ng te bezuinigen
)we iderbijslagen wanneer men
ële end zou letten op een recht-
hijge verdeling van collectieve
'j® Gezinnen met opgroeiende
ar en, vooral wanneer die de
c< bare school bezoeken, kun-
paald niet gerekend worden
.sterke schouders" in verge-
tot, met name, echtparen
kinderen die vaak een dub-
iomen verwerven en dan aan
d van het jaar ook nog eens
de door de vrouw betaalde premies
aow/aww (grotendeels) terug ont
vangen.
Maar goed, onze economische pro
blemen worden thans niet veroor
zaakt door te lage belastingen voor
bepaalde groepen, maar door te
snel stijgende collectieve uitgaven.
Er moet derhalve bezuinigd wor
den, en dan is het, gezien het
algemene welvaartspeil, niet onre
delijk eerder te denken aan de
kinderbijslagen dan aan vele ande
re sociale voorzieningen. Zowel
het vorige als het huidige kabinet
was op die gronden van mening dat
er zo'n miljard gulden op de kin
derbijslagen bespaard moest
worden.
Naar onze mening heeft het huidi
ge kabinet echter bij de uitwerking
van zijn besparingsplan teveel een
rechtvaardige lastenverdeling uit
het oog verloren. Wij zien eerder
aanleiding om de bijslagen voor
14- en 15-jarigen wat te verhogen,
dan om die voor 16- en 17-jarigen
zo drastisch te verlagen. Het lijkt
immers onbetwistbaar dat de on
kosten van het kind in het alge
meen toenemen met de leeftijd.
Daarom is het acceptabel te den
ken aan lagere bijslagen voor heel
jonge kinderen. Daarom vinden
wij het idee van CDA en VVD een
verbetering ten opzichte van het
kabinetsvoorstel.
et h a deze schamele verbetering
j»t eindresultaat de toets van
chtvaardige lastenverdeling,
isjmze overtuiging, niet door-
Kinderen van 16 en 17 jaar
ïen vooral in gezinnen waar
Iers tussen 35 en 50 jaar oud
elen van hen zullen behoren
lagere middeninkomens
oep voor wie belastingen en
premies stijgen terwijl ge-
ig allerlei subsidies (verla-
:hoolgeld, studietoelagen,
:idies, en wat niet al) een
ide lijn vertonen.
ii
n
bijna tragisch dat juist deze
het gelag betaalt van de
van het kabinet om juist de
igroepen te ontzien bij de
ing in de kinderbijslag. Het
n het vorige kabinet hield
een sterke vermindering
iderbijslag in zodra het in
de grens van modaal begon
'schrijden.
an van het vorige kabinet
iderdaad wat dat betreft te
et is, uit oogpunt van recht
se verdeling van lasten, ook
om een gezin met 80.000
gulden inkomen en vijf kinderen
dezelfde lasten te laten dragen als
een gezin met hetzelfde inkomen
maar één of geen kind(eren).
Het nieuwe kabinet is echter te ver
doorgeschoten in de andere rich
ting. Het juiste midden zou zijn
geweest om de kinderbijslagen
toch in enige mate inkomensafhan
kelijk te maken. Niet omwille van
het nivelleren, maar omdat anders
de bezuinigingslast te veel terecht
komt bij groepen lagere en
middeninkomens met opgroeiende
kinderen waar die last nu, in het
kabinetsvoorstel, voor een te groot
deel wordt gelegd.
Helaas staat er te veel druk achter
de ombuigingsoperatie om uitstel
van de bezuiniging op de kinder
bijslag zinvol te kunnen bepleiten.
Staatssecretaris De Graaf van soci
ale zaken heeft zich echter al be
reid verklaard tot een grondige
studie naar een andere opzet voor
de kinderbijslagen. Wij hopen dat
het daar snel van komt. Dan zal er
een nieuwe kans komen voor een
opzet die meer recht doet aan het
beginsel „zwaarste lasten op de
sterkste schouders".
Uit de combinatie van historische en
actuele gegevens komt het beeld naar
voren van een versplinterde universi
teit. waarbinnen de studentenbewe
ging op zoek is naar een nieuwe koers
en de individuele student steeds meer
moeite heeft om de zin van zijn studie
en zelfs van zijn leven in te zien
Onzekerheid, dat lijkt het meest ty
perende trefwoord te zijn.
Een belangrijke oorzaak hiervan is de
toenemende druk op de universiteit.
De aantallen studenten blijven toe
nemen, maar de overheid stelt daar
slechts bezuigingen tegenover. Het
universitaire onderzoek komt in de
knel. De democratisering wordt be
dreigd door een terugslag. De studie
verkorting werpt zijn schaduwen
vooruit. De tegenstelling tussen link
se. theoretisch geïnteresseerde en
meer behoudende, praktische inge
stelde studenten (de eersten o.a. in de
sociale faculteit, de laatsten bijvoor
beeld in beroepsgerichte studies als
medicijnen en rechten) is verscherpt
Het toekomstperspectief van de indi
viduele student wordt steeds somber
der door de groeiende werkloosheid.
Uit de enquête blijkt dat dit alles zijn
terugslag heeft op de studenten. De
meeste studenten zijn links (62 pro
cent van de Nijmeegse studenten is
linkser dan de vader), maar een dui
delijk perspectief voor politieke actie
ontbreekt. De meest uitgesproken
opvattingen komen voor bij die stu
denten die het katholieke geloof van
thuis vaarwel hebben gezegd. De
linkse ideologie is voor hen niet een
reactie op, maar wel een alternatief
voor de afgezworen levensbeschou
wing.
Zinloos leven
Ook in andere opzichten zijn studen
ten zoekend. In kleine groepjes wordt
vriendschap gezocht en ongeveer de
helft van de eerstejaarsstudenten
;aat binnen een jaar een min of meer
vaste relatie aan met iemand van de
andere sexe. Toch komen relatiepro
blemen veelvuldig voor. De onkerke
lijkheid is groot, maar de interesse
voor religieuze vragen eveneens. Het
gevoel dat het eigen leven zinloos is
blijkt wijd verbreid. Onder jongere-
jaars studenten nam het percentage
dat geplaagd werd door gevoelens
van zinloosheid in één jaar toe van
vijf tot zesentwintig. Voor velen is de
drank een middel om aan dat gevoel
te ontsnappen. Voor anderen is de
actie een manier van zingeving, al
lijkt daarmee in tegenspraak dat met
name linkse studenten aan gevoelens
van zinloosheid lijden.
De vergruisde universiteit. Het is een
somber beeld. Het lijkt een goede
voedingsbodem voor acties om het
onbehagen af te reageren. Maar de
vele bezettingen van de laatste Jaren
worden toch door kleine aantallen
studenten uitgevoerd. Wel bestaat er
bij veel grotere groepen studenten
sympathie voor dit soort acties. Daar
uit kan voorzichtig worden geconclu
deerd dat acties op grotere schaal
niet onmogelijk zijn. Toch zal dat
niet gebeuren zolang er geen nieuw
perspectief komt, waardoor de be
staande versplintering kan worden
overwonnen.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
door Piet Hagen
NIJMEGEN Hoewel de stu
dentenbeweging op dit mo
ment een versplinterde in
druk maakt, is het niet on
waarschijnlijk dat zij ooit
weer een even massale om
vang zal krijgen als in 1969.
Daarvoor ligt aan de universi
teit reeds voldoende conflict-
stol opgetast.
Tot deze voorzichtige voorspelling
komen Jacques Jansen en Paul Voes-
termans halverwege hun boek „De
vergruisde universiteit", waarop zij
gisteren samen aan de Katholieke
Universiteit te Nijmegen zijn gepro
moveerd tot doctor in de sociale we
tenschappen.
Het 651 pagina's tellende boek van
Jansen en Voestermans valt in twee
delen uiteen: een historisch overzicht
van de Nederlandse studentenorgani
saties sinds het eind van de vorige
eeuw en het verslag van een enquête
onder 1350 Nijmeegse studenten om
trent opvattingen over politiek, stu
die, studentenacties en levenshou
ding.
Jansen en Voestermans zijn niet de
eersten die zich gewaagd hebben aan
een geschiedschrijving over de Ne
derlandse studentenbeweging. De
laatste tien Jaar zijn tal van boeken
over dit onderwerp verschenen. Het
voordeel van deze studie is echter dat
meer afstand kon worden genomen
van de 'piek-ervaring' van 1969. De
studentenacties van die tijd kunnen
nu geplaatst worden in een breder
verband.
Uit het historisch overzicht dat de
beide auteurs geven blijkt duidelijk,
dat de in 1963 opgekomen studenten
beweging geen totaal nieuw gegeven
was. Ook in de vorige eeuw kwam het
wel voor dat studenten handtekenin
gacties voerden om een bepaalde do
cent benoemd te krijgen. Kritiek van
studenten op al te eenzijdige colleges
werd ook toen al gehoord.
Socialisme
Belangstelling voor de politiek en
met name voor het socialisme blijkt
omstreeks 1890 uit studentenbladen
als het Delftse 'Stemmen' en het Am
sterdamse 'Propria Cures'. In 1891
richten de gebroeders Triebeis de
„Socialistische Studenten Vereni
ging" op. Hoewel de beweging in 1891
al is verlopen, zien sommigen in deze
'socialistische organisatie van Hee-
ren' toch een wegbereider van de
nieuwe socialistische partij, de
SDAP.
In 1898 volgt de oprichting van het
Socialistisch Leesgezelschap te Am
sterdam. Tot de initiatiefnemers be
hoort Troelstra. Vooral de weten
schappelijk status van het marxisme
spreekt de studenten aan. Lieb-
knecht, mevrouw Aveling-Marx
(dochter van Marx), Domela Nieu-
wenhuis en Karl Kautsky houden le
zingen. Tot ongeveer 1920 blijft deze
stroming van belang. Bij de oprich
ting van de Sociaal Demokratische
Partij (de latere CPN) zijn opvallend
veel studenten betrokken.
Daarnaast tekenen Jansen en Voes
termans een andere lijn, die op meer
religieuze sociale en soms ook politie
ke belangstelling duidt. De oprich
ting van confessionele organisaties
(in 1886 de reformatorische SSR, in
1889 de Nederlandse Christen Stu
dentenvereniging NCSV en in 1907 de
Unie van Roomsch Katholieke Stu
denten Verenigingen in Nederland) is
in eerste instantie bedoeld om de
geloofsovertuiging te verdiepen en
uit te dragen. In de SSR en de roomse
Unie speelt ook het gezelligheidsas
pect een rol, net als in de meer elitaire
corpora. Maar in dit soort verenigin
gen en met name binnen de NCSV
bestaat ook een sterke sociale be
langstelling. Behalve voor het socia
lisme is er ook sympathie voor het
pacifisme.
Een deel van de katholieke studenten
in Amsterdam en Nijmegen is in de
jaren dertig gecharmeerd van het fas
cisme. Maar volgens Jansen en Voes
termans is dit niet in de eerste plaats
een uiting van reactionair denken
Voor katholieke studenten zit in deze
nieuwe beweging iets van nonconfor-
misme, van een zich ontworstelen
aan de katholieke zuil.
De aanhang voor (soms onschuldige
vormen van) fascisme is beperkt ge
bleven en bovendien van korte duur
geweest. In de oorlog hebben studen
ten een niet onbelangrijk rol gespeeld
in het verzet. Daaruit blijkt dat het
politieke bewustzijn niet ontbrak, zo
als eenzijdige verhalen over het tradi
tionele studentenleven ons sugge
reren.
Niettemin blijft de snelle opkomst en
stormachtige groei van de studenten-
vakbeweging (opgericht in 1963) een
opmerkelijk verschijnsel. De SVB zag
de student als een jong intellectueel
werknemer die recht had op studie-
loon. Een gedachte die de toen in
Nijmegen studerende Ton Regtien
had afgekeken van de Franse studen
tenorganisatie UNEF. In Nederland
was het studieloon reeds bepleit van
uit de PvdA.
Op het moment dat de SVB werd
opgericht was de materiële positie
van de student al aanzienlijk verbe
terd. Het percentage studenten dat
op kosten van het Rijk studeerde was
snel toegenomen. In Nijmegen was
het percentage beursstudenten nog
aanzienlijk hoger (41 procent) dan het
landelijk gemiddelde (29 procent).
Toch willen Jansen en Voestermans
daarin geen verklaring zoeken voor
het feit dat de SVB juist in Nijmegen
ontstond. Zij zien dat meer als toeval.
Bureaucratie
In de jaren zestig groeit de universi
teit stormachtig en de positie van de
student verandert snel De academi
sche studie is niet langer de weg
waarlangs de elite zichzelf reprodu
ceert. Studeren wordt steeds meer
een voorbereiding op een goede baan
in een 'verwetenschappelijkte' maat
schappij. De universiteit zit nog wel
ruim in de middelen, maar komt toch
reeds onder de druk van de maat
schappelijk eisen te staan. De over
heid gaat zich meer met de voordien
autonome academische wereld be
moeien. De bureaucratie neemt toe.
Efficiency en rendement worden
nieuwe sleutelwoorden.
Tegen die achtergrond moet de ex
plosie van 1968 en 1969 worden ge
zien. De studenten hebben zich ont
wikkeld tot 'klasse', niet in marxisti
sche zin, maar in de betekenis die de
Duitse socioloog Dahrendorf daaraan
toekent, namelijk van een groep met
een gemeenschappelijk belang, die in
conflict is met andere groepen, in dit
geval de overheid en de universitaire
hiërarchie. Tegenover management-
model van de overheid en het profes
sionele model van de traditionele uni
versiteit (de oppermachtige hoogle
raar) stellen de studenten het ideaal
van democratisering.
De massale beweging van 1969 heeft
aanzienlijke successen geboekt. Toch
is de beweging daarna snel ingezakt
De oppositie waaierde uiteen over tal
van kleine groepjes, variërend van
uiterst links tot gematigd progressief.
Wel heeft de studentenbeweging zich
na 1971 enigszins hersteld.
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon
