eroering over
C-fabriek
Duitse bodem
Een Amro Klimspaarbiljet kunt u
tussentijds verzilveren. Maar hoe langer
u wacht hoe méér rente u krijgt.
ankoop Orion-vliegtuig gaat door
Rumoer over KLM-tickets overtrokken
Nieuw: Het Amro Klimspaarbiljet.
Van Agt wil namen van
ministers niet meedelen
n Aardenne wil goedkeuring geven
b$
ïïfjnmissie-Schöffer
gt (nog) geen
ajnere opdracht
Na twee jaar: 7V2%.
Na drie jaar: 73A%.
Na vier jaar: 8%.
Na vijfjaar 8,49%.
Aan toonder, dus niet
op naam.
Elk jaar klimt de rente.
Tussentijds verzilverbaar.
Fletuop
Zaak-koopsompolissen
wie op z'n
laatste benen loopt
Vliegtuigmaatschappij in veel gevallen gerechtigd faciliteiten te verlenen
.1
vISDAG 20 DECEMBER 1978
TROUW/KWARTET
onze parlementsredactie
HAAG In de Tweede Kamer is gisteren nogal wat
jring ontstaan over de bouw van een ultracentrifugefa-
"t gein Duitsland, en de opstelling van de Nederlandse
erh ing in de kwestie. Het PvdA-Kamerlid Ter Beek meent
ninister Van Aardenne (Economische Zaken) „het parle-
rtg misleid heeft." Het CDA-Kamerlid Van Houwelingen
i. m :t zich bezorgd over het lot van een door hem ingediende
Jut„bedoeld om de bouw van een Duitse fabriek te
ieeJ tomen."
1001
ofd<
"r? land en Duitsland zijn partners
™ultracentrifugeproject te Alme
de Tweede Kamer leeft nu de
^.dat Nederland bij uitbreiding
biJ it project op Duitse bodem zijn
J verliest op de internationale
k eiding van kernwapens. Het is
die Nederlandse invloed ge-
waarmee de regering de leve-
errijkt uranium aan Brazilië
„Almelo" vurig verdedigd
1st
lik.
dus
haa
bei
kt v
i er Van Aardenne zal, hoogst-
a v jhijnlijk vandaag, door de Ka-
mmissie voor kernenergie ste-
71 de tand gevoeld worden over
ertrouwelijke notitie van zijn
Zoals wij gisteren reeds meid-
raakt hij daarin gewag van
ij. I ;te pogingen om de Duitse
ikwfn tegen te houden. Van Aar-
zegt in de laatste alinea dat
moet worden overgegaan tot
i"m« e goedkeuring van de vesti-
ho (laats in Duitsland."
st
u?' i ruimte
1 je
cenqtaat. volgens de socialist Ter
haaks op wat de minister be-
t jaar in de Kamer heeft ge-
De minister probeerde de Ka-
et kben gerust te stellen. Er was,
:t v< (de hij, weliswaar de theoreti-
ho nogelijkheid dat de Duitsers
nie|
gis
Dnd.
Idle
ndi
eel
el si
d
luleL
;n w ïze parlementsredactie
alleiJHAAG De Tweede Kamer
gisteren een voorstel van de
verworpen om de commissie-
Ij stier uit te breiden en haar op-
En\| te verruimen tot het gehele
gse vervolgingsbeleid. De
aaiierheid van de Kamer vindt dat
ns van de commissie om het
oek naar het vervolgingsbeleid
Mi aak-Menten ongestoord te kun*
naken, moet worden gerespec-
Daarna moeten we beoorde-
verdergaand onderzoek nodig
to ja door wie dat moet gebeu-
ddus het WD-Kamerlid mevr.
lijne van de Coppello, die het
el „interessant, maar voortij-
oemde. Behalve WD stemden
.DA, SGP en GPV tegen het
enb
!cW él
„een fabriekje" wilden neerzetten bij
Gronau, maar: „men heeft ons nu
laten weten dat duizend ton extra in
Almelo zal worden geproduceerd."
De totale capaciteit in Almelo zou
daarmee op meer dan 1200 ton ko
men. Binnen het uitgestippelde pro
gramma van de drie partners (naast
Duitsland en Nederland ook Enge
land) zou er dan geen enkele ruimte
zijn voor een eigen Duitse fabriek.
Echter, de Duitsers hebben vergevor
derde plannen voor een fabriek vlak
bij de grens met Nederland. Uit de
vertrouwelijke notitie van Van Aar
denne blijkt, dat Nederlandse goed
keuring van die plannen niet kan
uitblijven. De minister beroept zich
op afspraken tussen de partners, ge
maakt in september 1974.
Al in dat jaar blijkt er sprake geweest
te zijn van een Duitse vestiging, die
z'n beslag zou krijgen zodra de capa
citeit in Almelo op zeshonderd ton
wordt gebracht. Aan die uitbreiding
wordt momenteel gewerkt. Een boze
Ter Beek: „De geruststellende woor
den van de minister sloegen nergens
op. De Kamer is om de tuin geleid.
Ook de motie-Van Houwelingen gaat
ervan uit dat de uitbreiding van het
project „zal gebeuren in Almelo en
Capenhurst (Engeland), dus beslist
niet in Duitsland."
Motie
Van Houwelingen toonde zich giste
ren ook bezorgd. Hij noemde de kwes
tie van de bouwplaats echter „niet de
allerbelangrijkste." „Onze motie, die
door de Kartier is aanvaard, beoogt
de Nederlandse invloed te bewaren.
Als Kamer moeten we de regering
duidelijk maken dat die motie er niet
voor niks ligt. Ik ben er overigens nog
niet helemaal van overtuigd dat de
regering „ja'' zegt tegen de Duitsers,
er wordt immers nog met hen onder
handeld."
De motie-Van Houwelingen spreekt
ook over verlenging van het verdrag
van Almelo, met tenminste tien jaar.
Die periode was al door Van Aarden-
ne's voorganger Lubbers genoemd. In
.de notitie spreekt Van Aardenne
slechts over een „afdoende afspraak
ten aanzien van de verleningen." Van
Aardenne zelf vindt zo'n afspraak be
langrijker voor de blijvende invloed
van Nederland dan de plaats, waar
het project wordt uitgebreid, zo zei
hij desgevraagd.
ADVERTENTIE
.«aü.AWI ..WHP
U hebt wat geld om opzij te
leggen en u wilt dat zoveel
mogelijk in waarde zien stijgen.
En bovendien weet u niet van
tevoren of u het jarenlang kunt
missen.
Dus wilt u de mogelijkheid
openhouden om nog aan uw
spaargeld te kunnen komen...
Dan is het nieuwe Amro Klim
spaarbiljet een prima spaarvorm
voor u.
Het Amro Klimspaarbiljet is
aan toonder Door dit principe
staan deze spaarbiljetten niet op
naam en zijn daarom volkomen
vrij overdraagbaar
U kunt zo'n Amro Klimspaar
biljet dus bijvoorbeeld ook aan
iemand cadeau geven.
Een Amro Klimspaarbiljet
kunt u in twee verschillende geld
waarden kopen: in biljetten met
een nominale waarde van f1.000,-
en in biljetten van f 5.000,-.
Allebei hebben ze een maximale
looptijd van 5 jaar En elk jaar
klimt de rente.
Die stijgt als volgt:na 2 jaar 7f2 biljet van f5.000,- naar f7.51634.
rente, na 3 jaar 7%% rente, na 4 jaar Kortom, met het Amro
8% rente, na 5 jaar 8,49% rente. Klimspaarbiljet ziet u
Hoe langer u dus spaart hoe uw spaargeld groeien,
meer rente u krijgt.
Met het Amro Klimspaar
biljet zet u uw geld alleen de
eerste twee jaar vast. Als u wilt
kunt u er daarna aankomen. Want
na 2,3 en 4 jaar looptijd kunt u
uw klimspaarbiljet gedurende
één maand verzilveren.
Maar nogmaals: hoe langer u
met verzilveren wacht hoe méér
rente u krijgt.
In 5 jaar groeit een biljet van
f 1.000,- naar f1.503,27 en een
JG.
ADVERTENTIE
njonze parlementsredactie
HAAG De aankoop
;orJdertien Amrikaanse Ori-
e patrouillevliegtuigen voor
iderlandse marine als op-
irs van de verouderde
lines, kan zonder verdere
:men doorgaan. De
derheid van de Tweede
er (de regeringsfracties
en VVD alsmede de klei-
'jracties der rechterzijde)
zich gisteren achter het
ïetsbesluit voor deze
3h oop gesteld.
S.J ikse oppositie is het met dit
'mp t niet eens. Zij had liever gezien
rol e aankoop nog een half jaar
.jin uitgesteld om andere keuzemo-
aieden te onderzoeken. Daarbij
let met name om de Franse
ic.
1 de opstelling van de kamer-
erheid maakt een motie van
d h merlid Brinkhorst (D'66). waar-
G. «el van de beslissing wordt be-
}egeen kans. Hetzelfde geldt voor
s ij notie van Stemerdink (PvdA)
sje, 1 de nucleaire taken voor de
1 worden afgewezen en voor een
Waltmans (PPR), waarin de
tegenstrijdig wordt ge-
met het Nederlandse streven
ipJ; terugdringing naar de rol van
""^wapens.
:hzelf is het CDA ook tegen een
nvfitaak (atoomdieptebommen
de onderzeebootbestrijding)
geilde Orion. Dat bleek afgelopen
rtm g bij de behandeling van de
hop 'apennota van minister Schol-
efensie).
eg' ussie
tussen de Amerikaanse Orion en de
Franse Atlantic. De Orion kost voor
dertien stuks totaal achthonderd mil
joen, de Atlantic elfhonderd miljoen.
De Atlantic leek op zichzelf aantrek
kelijker voor de Nederlandse vliegtui
gindustrie Fokker.
Aankoop van het Franse toestel zou
Fokker meer compensatie-orders op
leveren en ook grotere mogelijkheden
kunnen geven tot samenwerking met
de Franse vliegtuigindustrie bij de
ontwikkeling van een nieuwe Fokker
F 28-S en bij het Europese Airbus
project. De Airbus is een nieuw vlieg
tuig voor de middellange afstand.
Over deze samenwerkingsmogelijk
heden is dit jaar druk onderhandeld
met de Fransen, maar volgens de
Nederlandse regering leverde dit niet
het gewenste resultaat op.
Minister Scholten benadrukte giste
ren dat de Neptunes werkelijk te oud
zijn geworden om de vervanging nog
langer uit te stellen. Tussenoplossin
gen, aangedragen door de oud minis
ter van defensie Stemerdink wees hij
wegens de daaraan verbonden extra
kosten van zo'n honderd miljoen, af.
Stemerdink had met name gesugge
reerd de bestelling voorlopig tot vier
nieuwe vliegtuigen, Orions of Atlan-
tics te beperken en dan zo de tijd te
krijgen de onderhandelingen met de
Fransen werkelijk helemaal uit te
diepen.
Hoge eisen
De heer Brinkhorst verweet de rege
ring de onderhandelingen met de
Franse regering verkeerd gevoerd te
hebben en te hoge eisen te hebben
gesteld. Goedkoop lijkt nu duurkoop
te worden, zei hij. De CDA-woord
voerder Joep de Boer wees erop dat
de Fransen van het begin af aan
afwijzend hebben gereageerd op de
Nederlandse voorstellen. Verder uit
stel zal volgens hem vermoedelijk
dan ook geen zin hebben gehad. De
heer Blaauw meende dat Fokker nu
zelf best in staat kan zijn de F 28 S te
ontwikkelen.
Dat is ook de mening van het CDA-
Kamerlid Van Zeil. Deze wees erop
dat indien Fokker vlug genoeg de
plannen voor het nieuwe toestel ont
wikkelt er best kans op samenwer
king met andere landen bestaat. Van
Zeil vindt dat de regering Fokker wel
extra steunen moet zowel financieel
als ook in de onderhandelingen met
andere regeringen om orders voor
Fokker te verkrijgen.
Kerstman moe? 't Zal 1600 f leurop-
blocmisten niet gebeuren. Zi| bezor
gen uw Kerstwensen in geuren
Fleurop Interflora staat
ervoor in. Koninginnegracht
135,'s-Cravenhage.
Van onze sociaal-economische
redactie
DEN HAAG Minister-president
Van Agt wil niet meedelen welke mi
nisters twee jaar geleden in de minis
terraad hebben gepleit tegen terug
werkende kracht van het wetsont
werp dat een eind maakte aan de
belastingbesparing via koopsompo
lissen. Een van de toenmalige minis
ters deelde ons mee dat met name
Van Agt zelf indertijd, op juridische
gronden. tegen terugwerkende
kracht was.
Deze nasleep van de zaak met de
koopsompolissen ontstond toen de
naam van oud-staatssecretaris Van
door Dick Ringlever
ne, tei
set t
er
AMSTERDAM De berichten van de laatste weken over door de KLM
verleende gratis vliegtickets aan politici en andere kopstukken, zouden
gemakkelijk de indruk kunnen wekken dat een beerput is opengetrokken. Er
is al gesproken over verkapt uitbetaalde smeergelden, waardoor zowel de
maatschappij als de met gratis vliegen beloonden in opspraak kwamen.
'A wil echter deze zaak met
f£ ten in de verdere discussie over
irnwapennota bespreken en niet
>P vooruitlopend bij de vervan-
tfltan de NePtune- dit alvast rege-
Onister Scholten zelf wees er
IK F en op dat een beslissing over die
ntaken pas bij indiensttreding
ideo de Orions. begin van de jaren
e^f|ig, zal vallen. Dan kan bekeken
li of er inmiddels goede conven-
(niet atoom» wapens zijn ont-
ïld die de atoomdieptebommen
n ti SD vervarigen.
IStl "lal 1974 zijn de departementen
defensie en economische zaken
geweest met de Neptune ver-
tog De uiteindelijke keus ging
Blei,
De vraag of die indruk juist is,
is nauw gekoppeld aan een
andere vraag, namelijk: hoe
ver kan de KLM gaan met het
weggeven van tickets, wan
neer overtreedt zij de regels,
en wanneer niet?
Want regels zijn er, en ze
staan zwart op wit. En wie de
letter van de tekst bestudeert
kan tot geen andere conclusie
komen, dan dat het rumoer
waar het althans de KLM be
treft nogal overtrokken is.
Welke zijn die regels? In de
eerste plaats de bepalingen
van de IATA, een overkoepe
lend orgaan van ongeveer
honderd lijndienstmaat
schappijen, dat onder meer
toezicht houdt op de naleving
van onderling gemaakte
tariefafspraken. Om oneerlij
ke concurrentie te voorkomen
is in die spelregels ook duide
lijk aangegeven wanneer een
maatschappij wél en wanneer
zij niet gerechtigd is tickets
weg te geven of korting op de
prijs te verlenen.
Vijf procent
In eerste instantie betreft dat
luchtvaartremployés en aan
de reiswereld gebonden func
tionarissen. Alle werknemers
van de KLM hebben het recht
voor vijf procent van het offi
ciële tarief te vliegen. Van die
korting profiteren ook de eer-
ste-graads familieleden (man/
vrouw en kinderen). Enige be
perking is. dat alleen mag
worden gevlogen op niet ver
kochte stoelen. Men spreekt
daarom van IPB-tickets (in
dien plaats beschikbaar).
Tweedegraads familieleden
(ouders, broers en zusters)
krijgen zij het minder
eveneens korting. Vliegen zij
op een IPB-ticket dan betalen
zij vijfentwintig procent van
het tarief, boeken zij tevoren,
dan krijgen ze maar vijftig
procent korting.
Voor commissarissen van de
KLM geldt dezelfde regeling.
Dat betekent dat prins Asch-
win, in de tijd dat zijn broer,
prins Bernhard, commissaris
van de KLM was, tenminste
een kwart van het tarief van
het officiële tarief zou hebben
moeten bet-alen, althans als
alleen de IATA-regels als uit
gangspunt zouden worden
genomen.
Beperkingen
Tot de luchtvaart-employés
wordt eveneens personeel van
de Rijksluchtvaartdienst en
dat van Schiphol gerekend,
met dien verstande dat hier
de faciliteiten wat beperkter
zijn. In grove lijnen komt het
erop neer, dat zij na vier jaar
dienstverband met hun eer-
ste-graads-familie een gratis
retourtje Antwerpen krijgen
en na tien jaar een reisje naar
bijvoorbeeld Turkije. Verder
blijven de reismogelijkheden
beperkt tot Europa en de lan
den om de Middellandse Zee.
De groep van de aan de reis
wereld gebonden functiona
rissen Is aan vrijwel geen en
kele beperking gebonden, als
het althans gaat om reizen
„die in het belang van de
luchtvaartmaatschappij
zijn". Officieel betekent dit
dat reisagenten, die studie
willen maken van bepaalde
vakantiegebieden waarop de
KLM vliegt, een gratis ticket
krijgen. In de praktijk komt
het er echter op neer dat zij
vrijwel altijd en dus ook in
hun vakantie gratis vliegen.
Want wdt is studie en wdt
vakantie?
Speciale relatie
Naast die luchtvaart- en reis-
employés zijn er dan nog de
mensen die een speciale rela
tie met de KLM onderhouden:
de mensen die zekere diensten
aan de maatschappij hebben
verleend en daarvoor in de
vorm van tickets kunnen wor
den beloond. De IATA-regels
verbieden dat niet en laten de
maatschappij zelfs een vrij
royale marge. Als bijvoor
beeld een verenigingsvoorait-
ter ervoor zorgt dat hij een X
aantal leden een KLM-vlieg-
tuigstoel verkoopt, dan mag
die erop rekenen zelf met
vrouw en kinderen gratis te
reizen. Datzelfde geldt voor
bijvoorbeeld een Kamerlid
dat de KLM diensten bewijst
in de vorm van het geven van
cursussen aan luchtvaartper-
soneel op de Antillen.
De maatschappij overtreedt
daarmee geen enkele IATA-
regel. Een andere vraag is na
tuurlijk in hoeverre die tegen
prestaties mogen worden ge
accepteerd: kan bijvoorbeeld
een Kamerlid dat uit hoofde
van zijn functie toezicht dient
te houden op KLM-activitei-
ten, zonder beïnvloed te wor
den zo'n gratis ticket aan
vaarden?
Vinger in de pap
Overigens zijn die IATA-re
gels niet ólles bepalend. Ook
de overheden hebben een vin
ger in de pap. De afspraken
die op dat niveau worden ge
maakt, kunnen zelfs In IATA-
verband gesloten akkoorden
tot een waardeloos vod ma
ken. Als de Nederlandse rege
ring met een ander land over
eenkomt dat overheidsfuncti
onarissen gratis mogen reizen
met de nationale luchtvaart
maatschappijen van beide
landen, dan gebeurt dat en
vervallen alle IATA-regels.
Met andere woorden er zijn
nogal wat mogelijkheden voor
het verkrijgen van facilitei
ten. Niet elk gratis ticket be
hoeft, zuiver formeel gezien,
verdacht te zijn.
Rooijen. nu CDA-Kamerlid, werd ge
noemd als degene die terugwerkende
kracht wilde voorkomen. Nader on
derzoek door de „commissie koop
sompolissen", waarvoor onder meer
de notulen van kabinetsvergaderin
gen werden gelezen, leerde dat Van
Rooijen juist krachtig heeft geijverd
vóór terugwerkende kracht tot aan
de datum waarop de dichting van het
lek in de belastingwetten werd aange
kondigd. Juist andere bewindslieden
hadden „bedenkingen" gehad.
Vervolgens vond oud-premier Den
Uyl dat nu ontoelaatbare twijfel was
ontstaan over de houding van alle
andere bewindslieden van zijn kabi
net. Den Uyl wilde daarom dat be
kend werd gemaakt wie indertijd
welk standpunt innam. Premier Van
Agt heeft nu geantwoord dat alleen in
uitzonderlijke gevallen dergelijke
mededelingen uit de beraadslagingen
van de ministerraad mogen worden
gepubliceerd. Zo'n uitzonderlijk ge
val ls hier niet aan de orde, vindt Van
Agt.
Het antwoord van de premier meldt
voorts dat indertijd in het kabinet
was gezegd dat de Raad van State
wel veel bezwaar tegen de terugwer
kende kracht zou maken. Enige we
ken later bleek de Raad van State wel
zulke bezwaren te hebben, maar
meende dat in het betreffende geval
toch terugwerkende kracht onvermij
delijk was. Daarna is het kabinet
akkoord gegaan met terugwerkende
kracht.
'Volgens de kaart zou het asfalt van
deze weg rood behoren te zijn.'
