Uitzicht voor vluchtelingen oorden Mao iet heilig Pers derde wereld: meer techniek of andere aanpak Carter blijft sjah steunen Golda Meir begraven Carter wil snel vrede Israël-Egypte de Vlag: toetsen aan praktijk jarring over fcden van Venus ekenland elt EG- irstellen ia: politieke gevangenen vrij Ontmoeting Gromiko en Vance definitief Doodstraffen in Angola 3 jsOAG ia'pfeCEMgER 1978 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7- SVE. KOEALA LOEM- (UPI, DPA, AP, Reu- Zo'n 80.000 van de meer 200.000 vluchtelingen in China hebben enig uit- gekregen op een nieuwe -Vnst. In westerse landen zij een nieuw tehuis rsten weigerde echter te belo- alle vluchtelingen uit Indo- ïniOcn worden opgenomen die l Maleisië en Thailand had- zo'n toezegging gevraagd op kepjedaagse vluchtelingenconfe- gisteren, drie uur voor tijd, •e eindigde, enigde Staten nemen volgend >t 51.000 personen het grootste ®nt vluchtelingen voor hun rekening, gevolgd door Frankrijk met 12.820, Australië met 10.500. Canada met 3400 en West-Dult^land met 1700. Toezeggingen voor het huisvesten van kleinere groepen kwamen van België, Denemarken. Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Oostenrijk en Zwitser land. De Verenigde Staten en andere wes terse landen hebben 25 miljoen gul den extra toegezegd voor hulp aan de vluchtelingen uit Cambodja en Vietnam. De hoge commissaris voor de vluch telingen, de Deen Poul Hartling, zei na afloop dat meer landen duidelijke toezegglngegn moeten doen hoeveel vluchtelingen zij willen opnemen. Hartling meende ook dat de economi sche omstandigheden in Indo-China moeten worden verbeterd, om zo de stroom vluchtelingen te verkleinen. Volgens een woordvoerder van Viet nam verlaten mensen het land niet om politieke redenen, maar om eco nomische die zijn veroorzaakt door dertig jaar oorlog. Verdronken Ondertussen zijn de afgelopen dagen weer meer dan honderd Vietnamese vluchtelingen verdronken toen hun schepen vergingen. Een ongeveer even groot aantal zou er echter in geslaagd zijn, ondanks scherpe con trole. in Thailand aan land te gaan. In Maleisië zijn kranteberichten ver schenen over een armada van 300 vluchtelingenschepen, die de kust na dert. Volgens de New Straits Times is één van de schepen al voor anker gegaan, en zijn de 300 vluchtelingen die aan boord waren overgebracht naar het eiland Bidong in de Zuid- Chinese Zee. pp m ,nK< :h' >er ut ?t ei it I hiode Vlag, het officiële partijor- gt de Chinese communisti- dat Mao zeer waardevol tiir het land, maar dat een aan- r irtij G (Reuter, UPI) De woorden van Mao zijn geen geschriften, maar moeten worden beoordeeld op hun "Jsche waarde. Met deze uitspraak heeft de Chinese unistische partij verder afstand genomen van de overle- artijvoorzitter. Een gisteren opgehangen muurkrant jpenliik het nut van de culturele revolutie in twijfel. pagne, die de laatste tijd tegen de ideeën en de persoon van Mao wordt gevoerd. „Net zoals het marxisme- leninisme is de gedachte van Mao v zijn theorieën zijn aangetast Tse-toeng geen dogma, maar een tand des tijds en daardoor revolutionaire theorie, die op de prak- tijk is gebaseerd en daaraan ook ge toetst moet worden", schrijft de Rode Vlag. larde meer hebben. De partij het blad nader in op de cam- Muurkrant TAIN VIEW. Califomië (UPD erste resultaten van de metin- aa! de Pioneer Venus 2 in de 'rl er van onze zusterplaneet i1 ,te, hebben verwarring ge- r^n de wetenschappelijke staf. attingen lopen uiteen van het 'n(den -dat Venus helemaal geen laneet is, tot de overtuiging betreffende meetinstrument ;oïut gegaan was. «Ut om de massaspectrometer, dijrassend grote hoeveelheden èdelgas argon aantrof. Daar aanmerkelijk aandeel argon- cfeen verondersteld bestanddeel ovoemevel waaruit het hele zon- dfcl moet zijn ontstaan. De Aar- btoars hebben daar bijna niets 'eifan over. In onze atmosfeer zit Uijon-40. dat voortdurend is en je evormd uit radioactief kalium d irdkorst. sommige deskundigen nog önclusies durven te trekken, Michael McElroy al aan de kheid dat Venus een andere t heeft dan Mars en Aarde, n houdt Vance Oyama staan- een ander instrument, „zijn" imatograaf, helemaal niet zo jon heeft gemeten. ÏE (AP) De Griekse premier ntijn Karamanlis heeft de am- eurs van de lidstaten van de Gemeenschap ontboden en egedeeld, dat de jongste voor- van de EG inzake het Griekse tschap voor Griekenland on- rdaar zijn. Karamanlis over- ie de gezanten brieven voor "*"iringsleiders, „waarin hij zich over de jongste gemeen- •rstellen en hij de aanvaar- lagt van de Griekse gezichts- over nog hangende proble- Idus een verklaring. I aan toegevoegd dat Kara- de gelegenheid te baat nam imbassadeurs mondeling in te over de Griekse standpunten nadrukken, dat Griekenland Europese Gemeenschap wil en, „echter op een manier die langen en nationale trots niet Tegelijkertijd met de publikatie in het tijdschrift verscheen in Peking een muurkrant, waarin ernstig wordt getwijfeld aan de goede kanten van de culturele revolutie. Deze bracht volgens de schrijver het land in ver warring, bracht schade toe aan de opvoeding en verlaagde de levens standaard. De opsteller van de muur krant vindt dat het tijd wordt dat de slachtoffers van de culturele revolu tie openlijk eerherstel moeten krij gen. „Het volk is niet tevreden", con cludeerde de schrijver. Het was de eerste belangrijke politie ke muurkrant sinds de open brief aan president Carter, vorige week, waarin de schrijver vroeg om een onderzoek naar de naleving van de mensenrech ten in de Volksrepubliek. De afgelo pen weken voerden de Chinezen een heftige discussie over de democratie in het land, waarbij een paar Chinese leiders veel kritiek te verduren kre gen. Vorige week vroeg vice-premier Teng Tsiao-ping om een afkoelings periode. Een andere muurkrant steunde de populaire Teng hierin gisteren. De schrijver riep de Chinezen op rustig in hun huis te blijven en niet zoveel kritiek te leveren. Hij gaf de schuld van de onrust aan de culturele revolu tie, die de mensen had geleerd kritiek op de leiders uit te oefenen. Lezers van het pamflet toonden zich weinig onder de indruk en schreven er spot tende kreten bij, waarin de schrijver werd uitgescholden voor aanhanger van de Bende van Vier. Radio Peking heeft bekend gemaakt dat de campagne tegen de aanhan gers van de Bende van Vier ten einde loopt. De radio deelde mee dat het leger „een complete overwinning" had behaald in de campagne tegen de groep radicalen, die werd aangevoerd door Mao's vrouw Tsjian Tsjing. De aankondiging kwam tegelijk met een bericht over de mogelijke rehabilita tie van Lioe Tsjao-tsji, het belangrijk ste slachtoffer van de culturele revo lutie. Lioe viel in 1968 in ongenade en is sindsdien niet meer in het open baar gezien. Volgens sommige berich ten zou hij niet meer leven. Golda Meir, de voormalige Israëli sche premier die haar land in oorlog en vrede geregeerd heeft, is gisteren In een eenvoudige dennehouten kist ter aarde besteld op een heuveltop in Jeruzalem die gereserveerd is als laatste rustplaats voor de meest be roemde leiders van de Joodse staat. Een gestage regen viel tijdens de staatsbegrafenis die in de Chagall- hal van de Knesseth begon en werd voortgezet op de gewijde aarde van de berg Herzl, die over het heuvel landschap van Judea uitkijkt. De zoon van mevrouw Meir, Mena- chem, zong de kaddisj, het traditio nele Joodse gebed voor de doden terwijl de Joodse vlag van de kist verwijderd werd en de kist lang zaam werd neergelaten. Voor in de gelederen der rouwenden bevonden zich o.a. premier Begin en zijn belangrijkste ministers. De Ver enigde Staten lieten zich vertegen woordigen door een grote delegatie onder leiding van Lillian Carter, de moeder van de president. Voor Ne derland waren aanwezig minister Pais van onderwijs en fractieleider Den Uyl van de PvdA. WASHINGTON/CAIRO (AFP, AP, Reuter) President Car ter van de Verenigde Staten wil een spoedige vrede tussen Israël en Egypte. Als de beide landen niet voor 17 december een verdrag kunnen sluiten, zal dat een „slecht precedent" zijn dat twijfels doet rijzen over de goede wil van Israël en Egypte. n In dl ie o De regering van de Chinese gebieden in de buurt van de Vietnamese grens heeft de bewoners gewaarschuwd zich voor te bereiden op een oorlog. „Wij zullen echter geen aanval doen, VordcrinfTCn zolang we niet worden aangevallen", zei een regionaal leider, die Vietnam het Cuba van Azië noemde. Carter sprak gisteren op éen perscon ferentie in Washington. Volgens de president moeten de twee landen de verplichtingen nakomen die zij tij dens het overleg in Camp David op zich hebben genomen. De president vroeg Israël zich te ma tigen. Sadat heeft kennelijk zijn be reidheid geuit zo spoedig mogelijk een vredesverdrag te sluiten, en „ik hoop dat Israël dezelfde houding zal aannemen," aldus Carter. Hij voegde eraan toe dat hij niet zal aarzelen een nieuw driehoekstop te houden als „al les mislukt". )BI (AP. Reuter) Kenia 11e politieke gevangenen vrij- w L ter gelegenheid van de vijf- n verjaardag van de onafhanke- 1. :r i tot Daniel Arap Moi zei op een lijeenkomst vertrouwen te in de politieke volwassenheid landgenoten, maar waar- ook dat hij niet zal aarzelen ^Jjzondere bevoegdheden te ge- als Kenianen proberen de het land te ondermijnen. Moi 11 aan de macht na het overlijden :e esident Jomo Kenyatta op 22 H|US. Ekend gemaakt werd hoeveel -En zijn vrijgelaten, maar aan- wordt dat het om vijftien of gaat. Onder hen is de roman- :r Ngugi Wa Thiongo die sinds maanden vastzat. Hij is zeer onder studenten en hoofd van •trenfaculteit in Nairobi. Thion- d aangehouden na het schrij- c n een stuk waarin hij de verrij- in c e regerende elite in Kenia J' e. Ook de oud-parlementsle- ïan-Marie Seroney en Martin to, zijn op vrije voeten geko- Zij werden in 1975 gevangen fcn nadat ze hadden verklaard e regerende Keniaanse Afri- i Nationale Unie (KANU) dood derde vrijgelaten parlemen- U George Annyona. die vorig ^de cel kwam na kritiek op de u tie in Kenia. De man die het gevangen heeft gezeten Is We- üijevo. die in 1969 aaneehou- De Amerikaanse president zei dat bij de besprekingen tussen zijn minister van buitenlandse zaken Cyrus Vance en de Egyptische president Sadat, goede vorderingen worden gemaakt. Vance keerde gisteren van de begra fenis van de Israëlische ex-premier Golda Meir terug naar Caïro. Hij voerde daar een derde gesprek met Sadat sinds zondag. Vance zou be middelingsvoorstellen in petto heb ben die toegevingen inhouden van beide kanten. Knelpunten voor een vredesverdrag tussen Egypte en Is raël zijn een tijdschema- voor Arabi sche autonomie op de westelijke Jor- daanoever en in de strook van Gaza, en de Egyptische verplichtingen te genover andere Arabische landen. Het Israëlische militaire bewind op de bezette Westelijke Jordaan-oever heeft, om militaire redenen. Arabi sche gebieden in Hebron en Beit Sa- hour gevorderd. Het gaat in beide gevallen om gebieden van meer dan 100 hectare. MOSKOU/NEW YORK (Reuter, AFP) De Russische minister van buitenlandse zaken Gromiko en zijn Amerikaanse ambtsgenoot Vance zullen elkaar op 22 en 23 december ontmoeten in Genève. Zij zullen dan de laatste hand leggen aan het SALT- akkoord, een overeenkomst over de beperking van het gebruik van strate gische wapens Het eerste SALT-ak- koord tussen Moskou en Washington liep ruim een Jaar geleden af. door Nico Kussendrager KOPENHAGEN Pas toen in Oeganda blanken werden bedreigd, begon de Westerse pers zich echt te bemoeien met het regime van presi dent Idi Amin. Toen blanken slachtoffers werden van de opstand in Shaba, opende Westerse kranten daarmee. De zwarte doden kregen veel minder aandacht. Het zijn twee voorbeelden van ge- kleurde berichtgeving in de Wester se media over ontwikkelingen in de derde wereld. Krant, radio en televi sie hebben oogkleppen op en geven een vertekend beeld van Azië, Afri ka en Zuld-Amerika. De landen daar zijn ook sterk onderbedeeld In de nieuwsvoorziening; de internati onale persbureaus bestden er slechts een kwart van hun berich ten aan, terwijl in de ontwikkelings landen twee derde van de wereldbe volking woont. En de aandacht die eraan wordt besteed is dan nog voornamelijk gericht op aardbevin gen, hongersnoden, staatsgrepen, overstromingen. Incidenten Er wordt bericht over incidenten in plaats van over processen, zo heette dat tijdens een studiebijeenkomst die onlangs in Kopenhagen werd gehouden. Deze was georganiseerd door de NIO-jeugd, de Jeugdbewe ging voor een nieuwe internationale orde. Een nogal willekeurig samen gesteld gezelschap praatte drie da gen lang over de massa-media, en wat dan genoemd wordt de nieuwe internationale informatie orde. On der de deelnemers waren leerlingen van scholen voor journalistiek. De Nederlandse school in Utrecht had echter geen belangstelling. De nieuwsstroom over de wereld zou minder gericht moeten zijn van Noord naar Zuid (de arme landen die bijna al hun nieuws krijgen uit en over de rijke), en de massa-media moeten pogen van de derde wereld een meer waarheidsgetrouw en min der karikaturaal beeld te tekenen. Gunnar Naesselund vond het ken nelijk niet zo moeilijk om dat te bereiken: geef de pers in de ontwik kelingslanden meer mogelijkheden, en we zijn er. Naesselund heeft Ja ren gewerkt bij de UNESCO (de VN- organisatiè voor onderwijs, weten schap en cultuur) en was betrokken bij het opstellen van de verklaring over de pers van die instelling. Naesselund sprak vooral over ver groting van de technische mogelijk heden voor krant, radio en televisie in de derde wereld, waarbij de Wes terse landen steun kunnen geven. Hij verwacht heil van meer druk persen. satellieten en transistorra dio's. Op de recente UNESCO-vergade- ring in Parijs heeft Naesselund wat dat betreft zijn zin gekregen. De rijke landen zegden stuk voor stuk hulp toe bij het uitbreiden van de communicatiemogelijkheden voor de derde wereld. De discussie over de nieuwe informatie orde is ook begonnen met praten over wat Naesselund de „moderne media technologie" noemde. Ergens in een Arabisch land wordt een televisietoestel binnengebracht. Botsingen Pas later kwam 't hele twistgesprek op over de staatsverantwoordelljk- heid voor de pers, dit binnen de UNESCO tot zulke felle botsingen heeft geleid. De geschillen zijn voor lopig bijgelegd door het aannemen van een UNESCO-verklaring waar van alle scherpe kanten zijn afgesle pen, en waar niemand iets op tegen kan hebben. De communistische- en een aantal ontwikkelingslanden niet (die vóór staatsverantwoorde- lij kheid waren) en de Westerse lan den niet. In bepaalde kringen in Nederland moet een zucht van verlichting zijn opgegaan. Er bestond een kennelij ke angst dat onmiddellijk na aan vaarding van een UNESCO-verkla ring waarin wèl sprake was van ver- antwoordleij kheid van de staat voor de pers, Nederlandse kranten langs een censor in Den Haag moesten. Joe Wadda uit Gambia, voorlichter van het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) zei over de verklaring die nu is aange nomen dat alles er uit is gebleven, waartegen iemand ook maar enig bezwaar zou kunnen hebben. Overi gens zat hij op dezelfde lijn als Naesselund. Ook Wadda pleitte voor meer steun aan krant, radio en televisie in ont wikkelingslanden, wat niet zó vreemd was, want zijn UNDP houdt zich daar onder andere mee bezig. De Verenigde Staten zijn echter van plan, zo werd gezegd op de bijeen komst in Kopenhagen, hün steun aan de media in de Derde Wereld te geven via de Wereldbank. En die staat (of in ieder geval stond) nu niet meteen bekend om begrip voor gevoelens en gevoeligheden in ont wikkelingslanden. Eigen persbureau Wadda werd fel aangevallen door Phil Harris van het Derde Wereld- persbureau IPS (International Press Service), die waarschuwde voor kleine „Fleet Streets" (de Lon- dense krantenwijk) verspreid over het Afrikaanse werelddeel bij voor beeld. Westerse steun aan pers in ontwikkelingslanden betekent dat de Westerse Invloed zal blijven, of zelfs groter wordt. Als voorbeeld noemde Harris het opleiden van journalisten in de der-, de wereld door Westerse docenten, wat leidt tot indoctrinatie. „Trai ning vindt altijd plaats binnen een ideologisch systeem," zo zei hij. Volgens Wada valt dat wel mee. De Gambiaan wees erop dat veel linkse leiders in Afrika geschoold zijn aan Franse universiteiten. Omgekeerd zei hij echter ook dat hij veel kran ten in de Derde Wereld het nieuws van het Russische persbureau Tass nauwelijks wordt gebruikt, omdat de journalistieke aanpak van de Westerse persagentschappen (waar. wanneer, waarom en hoe en het nieuws aan het begin van een be richt) veel bekender is. Een ander journalistieke aanpak blijkt voor Harris' IPS hèt probleem te zijn om voet aan de grond te krijgen in de Westerse landen. Kranten daar staan huiverig tegen over het nieuws dat International Press Service brengt. Zij twijfelt aan de objectiviteit en de bron (be vrijdingsbewegingen bij voorbeeld) en vrezen dat IPS niet snel genoeg werkt. Voorrang aan de processen, boven de Incidenten. „Er wordt ge oordeeld op achterhaalde. Westerse normen," aldus Harris. Een eigen persbureau van de onge bonden landen in de derde wereld (voor nieuwsvoorziening onderling) stuit op nog andere moeilijkheden. Niet alle ongebonden landen zijn er lid van. en er wordt teveel aandacht besteed aan protocollair nieuws (de felicitatie van volksrepubliek x aan volksrepubliek y ter gelegenheid van de verjaardag van de glorieuze revolutie, enzovoort) én een gebrek aan technische mogelij khedea Nieuwe orde Daaraan zullen dus nu, na de Parij- se UNESCO-vergadering, de Wes terse landen wat doen. Prof. Kaarle Nordenstreng van de universiteit van Tampere (Finland) leest dat ook uit de aangenomen vlees-noch- vis persverklaring van de UNESCO. Aanvankelijk was er sprake van „de nieuwe internationale informatie orde". Het „de" werd vervaagd tot „een", „internationaal" dat na druk legt op contacten tussen sta ten moest wijken voor het minder geladen „wereld", en „informatie orde" kreeg een meer technische inhoud door de uitbreiding tot „in formatie en communicatie orde". Het westen heeft met de Parijse verklaring duidelijk winst geboekt. Dat geeft de verhouding weer in de hele verhouding tussen Noord en Zuid op het ogenblik Na de „oliecri sis" leken de ontwikkelingslanden de troefkaarten in handen te heb ben, maar thans zijn het weer voor al de industrielanden die de dienst uitmaken. Nordensteng noemde de UNESCO-verklaring een „algemene weerspiegeling van de ontwikkelin gen van onze tijd". Hoe dan ook ze is een stap op de weg naar een evenwichtiger niéuws- stroom over de wereld. De politieke angel van een bedreigde persvrij heid is uit het vlees, zodat nu de discussie verder kan gaan hoe de ontwikkelingslanden in de interna tionale berichtgevelng meer en be ter aan bod kunnen komen. ADVERTENTIE President Moi den werd, na het verbieden van de linkse Keniase Volksunie (KPU) van Oginga Odinga. Bij de overige vrijge laten gevangenen zijn Somalis uit het noorden van Kenia, waarop buurland Somalië aanspraken doet gelden Na het bekendmaken van de algehele amnestie gingen jongeren in de hoofdstad Nairobi de straat op, waar ze partijliederen zongen en takjes bo ven hun hoofd zwaaiden. De vrijla ting zal, naar wordt verwacht, de be trekkingen tussen Kenia en de Ver enigde Staten verder verbeteren. TEHERAN (AP, Reuter) Terwijl in centraal Iran min stens tien doden vielen tij dens demonstraties tegen de sjah, zei president Carter in Washington dat de sjah aan de macht zal blijven en er een oplossing zal komen voor de huidige problemen. „Hij ge niet onze steun en vertrou wen", zei Carter, die hier aan toevoegde dat de Verenigde Staten niet in zullen grijpen in de binnenlandse aangele genheden van Iran. Carter verweet niet nader genoemde landen dat ze de situatie in dit land hadden verergerd door onbeheerste verklaringen af te leggen „die het bloedbad en het geweld aanmoedi gen". Het afgelopen weekeinde van vreedzame demonstraties in Iran was voor de president aanleiding op te merken dat de situatie daar met suc ces zal worden opgelost. Terwijl het in Teheran gisteren vrij rustig was, kwam het in de op één na grootste stad Isfahan tot gevechten tussen betogers en militairen, waar bij minstens tien demonstranten het leven verloren. Volgens de oppositie ligt dit aantal echter tussen de dertig en veertig. De gewelddadigheden in Isfahan braken uit, tóen een man in burger een demonstrant doodschoot en vervolgens vluchtte naar het hoofdkwartier van de politie. De be togers staken daarop 17 banken in brand en vernielden bioscopen en drankwinkels Reactie Volgens ooggetuigen dwongen mili tairen voorbijgangers onder bedrei ging van vuurwapens te roepen „Leve de sjah" en „Dood aan Khomeini" Berichten van dergelijke acties kwa men ook vanuit het zuiden van Iran, waar vijf doden zouden zijn gevallen. Oppositieleider Taleghani waar schuwde dat het geweld in Isfahan gemakkelijk over zou kunnen slaan naar de hoofdstad, waar het afgelo pen weekeinde miljoenen mensen vreedzaam tegen de sjah demon streerden. „Er komt ongetwijfeld een reactie op hetgeen het volk van Isfa han is aangedaan", dreigde hij. Als gevolg van stakingen liep de produk- tie van olie gisteren terug tot minder dan een kwart van de normale pro- duktie. LUANDA (AFP) Zestien mensen zijn in Huambo (het vroegere Nova Lisboa) in Angola ter dood veroor deeld. De leider van de provinciale afdeling van de DISA (bureau voor voorlichting en veiligheid van Ango la) verklaarde dat de zestien schuldig waren aan „misdaden tegen bevol king", en de dood van tientallen bur gers op hun geweten hadden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7