'Krekels' in
visueel spel
gevangen
I
Haydn, Mahler en
strijkje na afloop l
Vierhonderdste
Für Elise
Engelse
werken
van zwak
allooi
Affiniteitstheater: eigen
versie van Don Quichot
Slordige funk
van Parliament
Collectief
Volle zaal bij informeel concert
r
Goeie wijn hoeft niet duurte zijn.
HEgWIre! i
bij de slijter!
Achterstand bij
post duurt nog
enkele dagen
Grote schade voor
busmaatschappij
De kabouters
zijn onder ons
TV COMMENTAAR
1
KUNST/RADIO/TELEVISIE
door Dirkje Houtman
AMSTERDAM Cervantes' Don Quichot was het uitgangs
punt voor „Krekels in een kooi", de eerste voorstelling van het
Alliniteltstheater, die vrijdag in het Shaffy Theater in premiè
re ging. De voorstelling is hier t/m 16 december te zien en komt
van 20 t/m 22 december in De Smederij te Amsterdam.
Het Afflniteltstheater staat onder ar
tistieke leiding van Luc Boyer. De
spelers komen uit verschillende vak
gebieden. De groep wil voorstellingen
maken die niet voor een uitleg vat
baar zijn, maar bij de toeschouwers
de nodige vraagtekens oproepen. En
de eerste poging resulteerde in een
•V.-odukt, dat visueel sterk werkte,
maar in dramatisch opzicht minder
boeide.
De titel van de voorstelling Is ont
leend aan een passage uit het boek
van Cervantes. Een Jongen zet een
aantal krekels in een kooi. De sterk
ste blijft over en de Jongen vult de
kooi opnieuw. Kortom het thema ge
vangen zijn staat hier centraal met
als klassieke voorbeelden Don Qui
chot. gevangene van zijn illusie Dul
cinea en Sancho Panza. gevangene
van zijn maag.
Bij het betreden van de zaal is de
voorstelling eigenlijk al begonnen.
Voor het toneel zijn twee taferelen
uitgelicht: aan een gedekte tafel zit
ten twee heren te eten. heel ingeto
gen. precies getimed, waardoor de
dwangmatigheid zichtbaar wordt.
Links hiervan zit een heer aan een
AMSTERDAM Vrijdagavond vond
in de Edenhal de als funksensatle van
het Jaar aangekondigde Parliament
Funkadelic Show plaats.
Talloze opzienbarende theatereffec
ten zouden de muziek begeleiden.
Het bleek echter een slappe kitsch-
vertonlng. Viereneenhalf uur slordige
funk en een overdaad aan zilverpa
pier leverden niets dan verveling bij
de toeschouwers.
De show omvatte optredens van de
Pariets. drie zingende modepoppen,
vervolgens The Brides of Dr. Funken-
stein, twee dito zangeressen en dan
dp groep Parliament die ook wel Fun
kadelic genoemd wordt.
Hét geheel ls een soort funkfamilie,
die onder het motto „One nation un
der a groove- zoals op het spandoek
boven het podium was geschreven, de
funkmuzlek ziet als een middel tot
verbroedering en een oplossing van
alle problemen.
Geestelijk vader van deze onzin is
producer George CUnton. ofte wel dr.
Funkensteln die het geheim van de
funk ontdekte in een 5.000 Jaar oude
piramide, en de levenskracht „fun-
kentelechy" ervan verspreidt door
middel van dit soort opgeklopte
shows.
Als een modem soort medicijnman,
gekleed in veelkleurig glimpapier
staptie hij op een gegeven moment
tijdens het chaotische Parliament-
optreden uit een zilveren kussens op
gebouwde automobiel en gaf met een
stafje ln de hand het „devlne rhytm
of the liberation of the mind."
Dat ritme was gedurende de hele
show overduidelijk aanwezig en over
heerste de rest van de muziek. Het is
het ritme van de hartslag van een
redelijk opgewonden persoon, en dat
ls eigenlijk het echte geheim van het
succes van de funk en discomuziek.
D&t ritme heeft iets onontkoom
baars. mits het hart even snel in de
maat meegaat.
Als men echter niet onder de indruk
komt van de lieslaarzen met plateau
zolen. de rare brilletjes en de witte
pruiken op het podium, en ook de
muziek niet kan boeien, blijft het
hart rustig kloppen en wordt het rit
me van deze funk irritant.
Speciaal vandaag
bed waar iemand onder een deken
ligt. Die deken wordt afwisselend op
gelicht en neergelegd. Net zo ingeto
gen. net zo verstild als de eters hun
maaltijd nuttigen. Als Je aan het don
ker gewend bent. wordt achter deze
heren de „kooi" zichtbaar, waar vier
heren aan een tafel zitten. Een prach
tig beeld. dat. wat mij betreft, te snel
werd weggevaagd.
Het licht gaat langzaam aan. De vloer
en drie wanden van de kooi zijn opge
bouwd uit allemaal deuren. De spe
lers zijn kaalhoofdig en in het grijs
gekleed. Alles zet zich in beweging.
De heren lopen om de tafel, kruipen
eronder door. vallen op de gTond en
schreeuwen of fluiten elkaar tot de
orde. Een kluwen bewegingen waar
uit zich de herkenbare figuren uit het
boek van Cervantes losmaken.
Don Quichot, die zwaaiend met stof
doek en bezem, nogal dubbelzinnig
om zijn Dulcinea roept; de hongerige
Sancho Panza, die de bladzijden uit
het boek van Cervantes nuttigt en
Cervantes zelf. Hij heeft een bos sleu
tels.
De sleutels tot het boek dat zich
afspeelt in een kooi. Een kooi die is
opgebouwd uit deuren die op slot
zijn. De sleutels passen in ieder geval
niet. Aan het einde ls de situatie net
zoals in het begin.
Niemand heeft zich kunnen bevrijden
uit zijn eigen gevangenis. De heren
zitten weer rond de tafel. Beschuldi
gend kijken ze het publiek aan.
De AVRO toont een film-
portret van de Nobelprijswin
naars 1978.
Ned. 1*0.30
In Showroom o.a.: vreemde
huizen van architect Marcel
Raymaeckers, nieuwste waar
nemingen van kabouters en
reünie van revuedanseressen
uit 1946.
Ned. 2/21.17
Gregory Peck en Sophia Lo-
ren zijn te zien in de uit 1966
daterende Amerikaanse speel
film Arabesque.
Dnltsl. 1*3.00.
„Leidt de bewapeningswed
loop tot oorlog?" is het thema
voor een discussie o.l.v. mr G.
J. P. Cammelbeeck
Hllv. 4 16 30
I.iterama Is opnieuw ge
wijd aan wijlen Anna Blaman.
ililv. 2*1.35
Piet Ekel vertolkt een dub
belrol in het luisterspel De
werkweigeraar van Wim de
Vries.
Hilv. 2*2.38
„Het grootste amateur-symfonie-orkest-aller-tijden"
400 man sterk zoals het zondag in het Amsterdamse
Concertgebouw ter gelegenheid van de vierhonderdste
Für Elise, het NOS-radioprogramma in werking was.
Foto Erwln Verhel Jea
door R. N. Degens
AMSTERDAM Naar de publieke belangstelling gerekend is „informeel uit naar
Concertgebouworkest" dit seizoen weer een onverbiddelijk succes. Vrijdagavond bij®
eerste concert zat de grote zaal stampvol met liefhebbers van heel jong tot heel oud.
Voor minder dan de prijs van een
ordentelijk bioscoopkaartje (al dan
niet met een reductiebon van Trouw)
kon men er het Concertgebouworkest
onder Bernard Haitink horen en zien
in de uitvoering van twee zeer con
trasterende werken: de Symfonie nr.
86 van Haydn en de Vijfde Symfonie
van Mahler.
Bezoekers van het daaropvolgende
zondagmiddagconcert moesten voor
hetzelfde programma minstens het
dubbele betalen. Met mogelijk als
enig voordeel dat de blazerspartijen
van het eerste deel van Mahler wat
beter ingespeeld waren, en dat de
intentie van Haitink tot verfljnd-
charmant spel in Haydn wat meer uit
de verf kwam.
Maar enthousiaster dan vrijdag
avond zal het gehoor zondag zeker
niet gereageerd hebben. En het toch
wel wat feestelijke sfeertje dat velen
die op zo'n informele avond hun Con
certgebouw-doop ondergaan er aan
geven, heeft toch ook een bijzondere
bekoring. Een sfeertje dat nog lang
na afloop in het gebouw gehandhaafd
kan blijven doordat niet iedereen di
rect voor de vestiaires gaat staan
dringen, maar liever van de gelegen
heid gebruik maakt bij een drankje in
de foyers nog wat na te praten, desge
wenst in de nabijheid van het inge
huurde strijkje.
In alle opzichten kreeg men (ook zon
dagmiddag) waar voor zijn geld, voor
al dank zij Mahlers Vijfde. Waarin het
volbezette orkest in geen enkel on
derdeel wordt gespaard, en waarbij
de toehoorders niets wordt bespaard
van de melancholieke kommer en
kwel die Mahler zo kwistig in zijn
muziek etaleert. Met veel luidruchti
ge exclamaties, maar ook (in het ont
roerende Adagietto) met wonderlijk
verstilde fluisteringen. In elk geval
een werk waarin een orkest al zijn
mogelijkheden kan laten horen.
Daardoor een goede keus voor een
programma waarmee men een nieuw
publiek voor „levende" symfonische
muziek wil interesseren.
Wie nog een plaatsje voor het volgen
de concert (met een Mozart-program-
ma onder Harnoncourt) wil bemach
tigen. moet er rap bij zijn. Al wordt
het ook pas op 30 maart vi
volgend jaar gegeven.
Door Jac Kort
Beeld uit Krekels in een kooi
UTRECHT De achterstand op het
Utrechtse postoverslagbedrijf zal. als
geen nieuwe acties volgen, waar
schijnlijk in de tweede helft van deze
week zijn weggewerkt. De directeur
van het postoverslagbedrijf. de heer
H- Hermellnk betreurt de acties om
dat deze onder het personeel moge
lijk tot onderlinge controverses kun
nen leiden en het imago van de PTT
er onder lijdt. „Pas achteraf blijkt
hoe groot de prijs ls die moet worden
betaald voor dergelijke acties, met
name in het buitenland waar we als
een accurate organisatie staan aan
geschreven". aldus de heer Herme
llnk.
Het hernieuwd overleg tussen minis
ter Wiegel en de centrales van over
heidspersoneel begint vanavond om
acht uur.
AXEL (ANP) Bij een brand ln een
garage van de busmaatschappij
Zuid-West Nederland zijn zondag
morgen \Toeg zes autobussen en een
kleine bus verloren gegaan. De scha
de bedraagt ruim één miljoen gulden.
Gisteren is dan de Nobelprijs voor
de vrede uitgereikt, maar niemand
zal verwachten dat de werkelijke
vrede daarmee een stap dichterbij
wordt gebracht. President Sadat
kwam niet zelf zijn aandeel in ont
vangst nemen. Misschien geneerde
hij zich er een beetje voor dat het in
Camp David opgegeven ..huiswerk"
nog niet af was. De prijs werd eigen
lijk een voorbarig cadeau, zoals dat
vaak het geval is bij televisiequizen.
De NOS maakte gisteren van het
radioprogramma Für Elise tegelij
kertijd een buisgebeuren. Het bleek
voor herhaling vatbaar te zijn. De
doelstelling, namelijk meer mensen
met muziek in aanraking brengen,
krijgt met zo'n dubbele uitzending
zelfs betere kansen. Want het oog
wil ook wat.
Luisteren naar muziek is een ge
concentreerde bezigheid. De muzi
kanten in actie te zien. kan aan het
luistergenot een extra dimensie ge
ven. Je neemt dan ais het ware deel
aan de beleving van de uitvoeren
den Sterker dan radioluisteraars
zullen dit de kijkers hebben ervaren
bij het optreden van een 415 man
sterk gelegenheidsorkest.
Het was voor dirigent Jan Stulen
een spektakelstuk van Jewelste om
zoveel nooit eerder met elkaar mu
sicerende amateurs binnen een half
uur klaar te stomen voor een massa-
door Ton Hydra
ie en gedisciplineerde uitvoering.
Een mooiere propaganda voor wat
met het Elise-programma wordt be
oogd. hadden de organisatoren niet
kunnen bedenken. Zij hebben een
enthousiasme ontketend, waarvan
voor de kijkers het plezier zichtbaar
en de spanning voelbaar was.
Een compliment verdient Hans
Hulscher voor zijn televisieregie tij
dens deze rechtstreekse uitzending.
Pluimen ook voor presentator Hans
Zoet; onder ongewone omstandig
heden bleef hij de situatie in het
zicht van de camera's keurig en vlot
beheersen.
De honderdste „Für Elise" zal onge
twijfeld weerklank vinden. Hopelijk
ook bij mevrouw Gardeniers wan
ner zij als minister van CRM zich
buigt over het verzoek van de Stich
ting Nederland-Muziek om Hilver
sum IV tot middernacht in de lucht
te houden. Met minder gepraat en
meer goede muziek.
Zaterdag gingen drie rokkenja
gers over het scherm. Frank Sinatra
in zijn laatste filmrol als Dingus
Magee en het koppel Rijk de Gooi-
jer - Manfred de Graaf in Boetng-
Boeing. De Nederlandse zaalvoor
stelling 'van Camoletti's blijspel
won het met glans van veel speciaal
voor de televisie geschreven en ge
realiseerd kluchtwerk. En dit on
danks het feit dat een studio-pro-
duktie meer mogelijkheden biedt
dan het werken met camera's in een
schouwburg.
Reden van succes: een uitstekende
op type en op geschiktheid gekozen
rolbezetting, spelers die het moeilij
ke komedievak serieus bedrijven
zonder overdrijving en een regis
seur (Robert Chetwyn) die in hoog
tempo meer uit zijn mensen wist te
halen dan zij waarschijlijk zelf voor
mogelijk hadden gehouden.
Zonder inzinkingen viel dan einde
lijk weer eens plezier te beleven aan
een Nederlandse opvoering. De
charme daarvan werd verhoogd
door de zwier en het gemak waar
mee Doris van Caneghem. Anne
Korterink, Gulkje Roethof en Gaby
Wltteveen een buitenlands accent
wisten uit te buiten.
Tussen Bellamy en Hier en Nu in
presenteert de NCRV vanavond het
programma Showroom. Er zijn weer
heel wat merkwaardige zaken ver
zameld. Na het optreden van een
vuurvreter krijgt u een indruk van
de 'Grease'-rage. Ontelbare meisjes
en vrouwen zouden John Travolta,
het middelpunt van deze cultus, wel
willen opvreten. Zij dromen van
hem en jongens proberen op hun
nieuwste idool te lijken. Net zo lang
tot zij hun adoratie kunnen richten
op een ander „lichtend voorbeeld".
Er dreigt nog een rage. Na een eer
dere uitzending met mevrouw Ger-
dlng hebben zich bij Showroom nog
meer mensen aangemeld die kabou
ters en dergelijke natuurwezens
zien. Dit schijnt een vrouwelijk ver
mogen te zijn. De dames die van
avond aan het woord komen, doen
hun verhaal zo serieus dat er wel
licht een staatscommissie zal wor
den ingesteld om het bestaan van
kabouters onder ons te onderzoe
ken. Want ze worden vlug agressief
omdat zij zich bedreigd voelen.
Ongevaarlijk maar dikwijls wel ei
genaardig zijn de namen die steeds
meer mensen op hun woning gaan
aanbrengen. Er zijn vreemde ge-
dachtenspinsels bij. Wedden dat
een uitgever er brood in ziet voor
een speels encyclopedietje?
ik, c
ToeL
ui lal
AMSTERDAM Het Amstel..
Philharmonisch Orkest speek
terdag in de Grote Zaal onder 1
van Anton Kersjes een zo go
geheel Engels programma.
Van Benjamin Britten was dse|
Sinfonia Da Requiem, met degl
van de onderdelen Lacrymosa
Irae en Requiem Aeterna. Het
in 1940 ontstaan en onwille
denken we bij dit jaartal aa e
uitbreken van de Tweede Werejje
log. maar Britten schreef dit a
voor de 2600' verjaardag v 0
Japanse mikado-dynastie. H7!
daar niet uitgevoerd, want de c4a
nist, die in Amerika verbleef, i n
kans om het werk naar Jap
verzenden verkeken door het i
ken van de oorlog tussen de [g
landenje
Wat we er zoveel jaar na datui c
aan afhoren is dat Britten o
jarige leeftijd voortreffelijk vo
kest kon schrijven, maar ook. d
niet de zeggingskracht had. T(
en later eigenlijk ook niet van
adem op adequate wijze
drukken.
Dat geldt in wezen evenzeer vai
war Elgar. wiens cello-concer
1919 na Britten volgde. Elgar
een schitterend werk geschreve
solopartij klinkt verrukkelijk e
aandeel van het grote orkest is
nig geschreven, dat de solopar
de meest ideale wijze tevoor; 1
komt. Alleen, wat de componis f
deze voortreffelijke middelen
mede te delen is niets meer dan
een halve eeuw eerder uit de D
romantiek hadden vernomen,
het enige dat vermeldenswaai
gevormd wordt door de schitte
wijze, waar op de 21-jarige En
cellist Collin Carr zijn solo sp<
Alleen door dit hogeschool-cell
werd het stuk het aanhoren wa
Over lord Berners' (zoals G
Tyrwhitt zich sinds 1918 mocht
men en dat ook gretig deed) Fan!
Espagnole kan ik kort zijn. Al
knap geïnstrumenteerd, maar
strekt leeg.
Dan hoor ik liever introductie en
gro uit 1941 van onze landgenool
lem van Otterloo. waarmede het
eert werd geopend. Als deze co
nist nu eens de rust had gevonde
de Symfonietta te voltooien, dal
daar. getuige dit eerste deel.
eens een uitstekend werk uit ku
groeien.
Het A'dams Philharmonisch Of
was goed op dreef. Het speeld
begeleidde onberispeliik.
MAANDAG 11 DECEMBER 1978
TROUW/KWARTET
