fliegtuigen en politiek
egering tweeslachtig
i kernwapenbeleid
DEZE MEDEDELING OVERSLAAN
KAN U UW SPAARPREMIE
VAN DE OVERHEID KOSTEN!
DE ZILVERVLOOT.
SPAAREFFECTEN
PREMIE SPAARPLAN.
rste studie over vervanging Neptunes dateert van 1972
Taal als een van
de argumenten
orzitting over nota kabinet
inse opties op optiebeurs
FAMILIEBERICHTEN
ETEN
de krant helpt
u op weg
WINKELEN
<£N5>
40 JAAR
Mevrouw C. Burggraaf!
SPAREN HEEFT ZIN
VOOR HET
HELE GEZIN.
E RDAG
9 DECEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Koelé
HAAG Topman
ttouw van Fokker heeft
naar eigen zeggen, snel
rd: vliegtuigen en vlieg-
ïdustrie zijn politieke za-
,Je verkoopt met hulp
je politiek en je verkoopt
politieke redenen", zegt
ttouw in een der vele in-
ïws. waarin hij betoogt
•er Fokker gebaat is bij
»i franse opvolger voor het
f I pne-patrouillevliegtuig.
vervanging van dertien
iderde Neptunes is van
af aan een belangrijke
eke kwestie geweest, en
alleen in de laatste we-
die een koortsachtige ac-
it te zien gaven op en om
diJ
het Binnenhof en de betrok
ken departementen.
Twee opmerkelijke gebeurtenissen
kunnen in herinnering geroepen wor
den om de woorden van Swarttouw te
staven. In het voorjaar van 1975
wordt de eerste verantwoordelijke
politicus, minister Vredeling van De
fensie. benaderd door prins Bern-
hard. De prins, dan nog inspecteur-
generaal van de krijgsmacht, beveelt
Vredelimg sterk aan niet de Franse
Breguet Atlantic, maar de Ariïeri-
kaanse Orion te kopen.
De heer Vredeling herinnert zich dat
dit gesprek hem bevreemd had. Hij
heeft het geïnterpreteerd als een ove
rigens zinloze poging om enige druk
uit te oefenen", meldt later de com
missie-van-drie. die de contacten tus
sen de prins en de vliegtuigindustrie
heeft onderzocht.
Een tweede gebeurtenis, in septem
ber 1975, laat over de relatie tussen
politiek en nieuwe vliegtuigen ook
niets aan duidelijkheid te wensen
over. Een aantal marinevliegers voert
in de verouderde Neptunes een pro
testvlucht uit boven het Haagse Bin
nenhof. In marinekringen klinkt dan
al enige dagen gemor over het doen
en laten van „Den Haag". Een aardig
detail: „Een hoge luchtmachtofficier
verzuchtte niet lang geleden dat de
Neptune-vervanging „de laatste tijd
zozeer in het politieke vlak getrokken
wordt." Hij bedoelde daarmee, dat
regering en parlement steeds meer
nadruk leggen op de werkgelegen
heidseffecten die er vastzitten aan de
keuze tussen Orion en Atlantic.
De protestvlucht van '75 volgde op de
beslissing van het kabinet-Den Uyl
om de Neptunes voorlopig aan de
grond te houden. „Die beslissing is
onze parlementsredactie
HAAG De regering zegt wel dat zij de rol van de
wapens wil terugdringen, maar het beleid draagt daar
toe bij. Dat is de kern van de kritiek die aan aantal
lisaties en deskundigen gisteren naarvoren hebben ge
it op een hoorzitting van de Tweede Kamer over de nota
jewapening van de regering.
iherpst in hun afwijzing van het
e defensiebeleid waren de vre-
veging Pax Christi en het Inter-
ijk Vredesberaad (IKV), maar
deskundigen in vraagstukken
in jorlog en vrede zetten grote
tekens. Zo zei prof. Röling van
lal olemologisch instituut in Gro-
X dat het in de nota aangege-
ïleid eerder leidt tot een grotere
iwedloop dan omgekeerd.
teur Neuman van het instituut
vredesvraagstukken verklaarde
kregering in de nota wel spreekt
_>Jet terugdringen van de kembe-
■ng. maar in diezelfde nota het
ik van kernwapens rechtvaar-
IVolgens dr. Boskma van het
urn voor Wetenschap en Sa
lving van de technische hoge-
I Twente stuurt de nota erop
at vrijwel ieder conflict in Euro-
de toekomst met atoomwapens,
irden uitgevochten.
isjima
:v meent, dat het niet zal luk-
TERDAM (ANP) Na maan-
nge voorbereiding heeft het be-
van de Europese optiebeurs In
erdam besloten de Europese ba-
in de beurs te verbreden. Met
g van 14 december zullen opties
aandelen van drie Franse maat-
ipijen in de notering worden op-
nen. Het zijn P.S.A. Peugeot-
ken een beleid uit te stippelen dat
leidt tot het verdwijnen van de kern
wapens „zolang de regering de bevol
king niet voorgaat in het gedenken
van de slachtoffers van de atoombom
op Hirosjima en Nagasaki." Het IKV
pleitte voor concrete en systhemati-
sche voorlichting van de bevolking
over kernbewapening en de gevaren
daarvan. Pax Christi sprak zich uit
tegen elke goedkeuring van het kern-
wapengebruik.
Professor Alting van
Geusau zorgde voor enige opschud
ding op de hoorzitting met zijn uit
spraak. dat de actie in Nederland
tegen de neutronenbom vanuit Mos
kou is gedirigeerd. Kamerleden van
PvdA en PPR maakten verontwaar
digd bezwaar tegen zijn uitlatingen.
Volgens Alting van
Geusau. voorzitter van de adviescom
missie voor ontwapening en interna
tionale veiligheid, heeft de actie daar
door een zeer bedenkelijke kant ge
kregen. „De Sowjet-Unie maakt mis
bruik van de afkeer van atoombewa
pening in het Westen," zei hij.
ADVERTENTIE
December fflb öalvatore 'Master
met. ulUeoraatrndie
niet uitgepraat o\lér die
meesterlijlce frisdrank..
-VSKSSt
Cltroën, Salnt-Gobain-Pont-a-Mous-
son en Thomson C.S.F.
De minister van financiën heeft, op
advies van de commissie van toezicht
op de optiehandel, met de notering
van de drie Franse fondsen inge
stemd, aldus de EOE (European Opti
ons Exchange).
Enkele dagen voor zijn 86e verjaardag nam de
Here tot Zich onze zeer gewaardeerde zwager
Abel Jan Bouwman
sedert mei '73 weduwnaar van
Gé Bakker
H, van Pol-Bakker
J. W. van Pol
Ermelo.
ien de zeer vele blijken van medeleven is het ons
logelijk een ieder persoonlijk te bedanken Daar-
wil ik u langs deze weg. ook namens mijn
eren en ^'"kinderen iedereen hartelijk dank-
cn die heeft meegeleefd tijdens de ziekte en na
overlijden van mijn lieve man. onze lieve vader
ndi »P«<
,7!
Christiaan Riemens
ons tot grote steun geweest.
E. Riemens-Wisse
pskerkedec. 1978
Midsweg 1
In
t Vil
en er
het ons onmogelijk is ieder persoonlijk te
iken voor de getoonde belangstelling en de vele
n van meeleven, zowel persoonlijk als schrifte
tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn
man, onze geliefde vader, groot- en overgroot-
Wiebe Brandsma
i wij u op deze wijze onze hartelijké dank
H Brandsma-Niemeijer
begint op deze en
dè andere
advertentie pagina 's
ELKE
OCHTEND
OPNIEUW
I i
j voor en voor allen j
LAND- EN TUINBOUWONDERWIJS IN
GOUDA
1938-1978
Ter gelegenheid van het schooljubileum
recipieert het bestuur van de Kring Gouda en
omstreken van de C.B.T.B. op vrijdag 22
december 1978 van 19.30 tot 21.30 uur in de
aula van de school.
We stellen het op prijs als we op deze
receptie vroegere bestuursleden en leraren,
oud-leerlingen, ouders van leerlingen en
overige belangstellenden kunnen begroeten.
Chr. Lagere Land- en Tuinbouwschool
Sportlaan 83, 2806 HC Gouda. Tel.
01820-15791.
Op 19 december 1978 neemt
afscheid als directrice van de
5e Chr. Huishoudschool te
's-Gravenhage.
Receptie van 17.00 tot 19.00 uur in de aula van
de Chr Scholengemeenschap „Veiuweplein/
Koningstraat", Veiuweplein 1. s-Gravenhage.
later, na overleg met de NAVO-part-
ners, ingetrokken. Sindsdien is echter
wat minder prioriteit toegekend aan
de vervanging van de Neptunes", al
dus de genoemde commissie van drie.
De Orion
Al ln 1972 werd door de marineleiding
een studie opgezet naar vervanging
van de Neptunes, vliegtuigen die een
„onderzeebestrijdlngstaak" hebben.
Het was toen de bedoeling, dat de
aanschaf in de periode 1974-1978 z'n
beslag zou krijgen.
De Orion kwam als beste uit de bus.
Belangrijste argumenten: het. tech
nisch kunnen, de beschikbaarheid
(de Orion is eerder leverbaar dan de
Atlantic) en het kostenverschil (voor
de totele order van dertien vliegtui
gen meer dan 300 miljoen). Er is ook
nog gedacht aan een argument dat al
in 1968 gold bij de aanschaf van vlieg
tuigen door defensie: „de mate van
zekerheid, dat er in oorlogsomstan
digheden vliegtuigen aangevuld kun
nen worden, is veel groter bij aan
koop van Amerikaanse toestellen
dan van Franse."
De taal
Een curieus, maar niettemin serieus
argument was destijds de „gewen
ning" bij het marinepersoneel. De
marine had altijd met Amerikaanse
toestellen gevlogen en kende de Ame
rikaanse handboeken, noodzakelijk
voor het onderhoud, bij wijze van
spreken uit het hoofd. Men zag erg op
tegen nieuwe Franse, dus Franstali
ge. lectuur. Ook de afgelopen maan
den is in marine-kring weer de vrees
geuit, dat „meters papier" vervangen
moeten worden en vertalers langdu
rig aan het werk moeten.
Welke argumenten ten gunste van de
Orion ook een rol gespeeld hebben,
de Breguet Atlantic komt pas het
afgelopen voorjaar als een serieuze
concurrent van het Amerikaanse
vliegtuig naar voren. Het werd duide
lijk dat een bestelling in Frankrijk de
Nederlandse vliegtuigindustrie Fok
ker werk zal opleveren, met name in
de vorm van tegenorders. Fokker zelf,
vakbondsmensen en kamerleden ge
ven blijk van verhoogde activiteit.
Dit jaar werd ter gelegenheid van het vijfenzestig jarig bestaan van de Koninklijke
Luchtmacht de Brequet Atlantic aan het publiek getoond op het vliegveld Deelen.
Zo maant Henk Vos (industriebond
NVV) de regering „het ijzer te smeden
nu het heet is." Zijn pleidooi: de
Fransen azen op de Nederlandse aan
schaf van de Atlantic, Nederland
moet proberen zoveel mogelijk Fran
se steun voor de Nederlandse vlieg
tuigindustrie in de wacht te slepen.
Vos denkt vooral aan financiële steun
voor de F28 Super, dat op de tekenta
fels uitgroeit tot „het belangrijkste
project voor de toekomst van
Fokker."
Advies lekt uit
Kamerleden dringen bij de regering
aan op stevige onderhandelingen met
de Fransen. In juni lekt een belang
rijk advies aan de regering uit. Het is
het (eerste, ongevraagd) advies van
de adviesraad voor militaire produk-
tie. De daarin vertegenwoordigde
grote bedrijven, vakbondsmensen en
ambtenaren van economische zaken
en buitenlandse zaken geven de voor
keur aan de Atlantic. Het trekt aan
het Binnenhof de aandacht, dat de
ambtenaren van defensie in de ad
viesraad geen voorkeur voor de Orion
uitspreken.
Na de zomer krijgen Kamerleden van
de betrokken bewindslieden meer
dan eens te horen, dat het welslagen
van het nieuwe Fokker-project F28
Super sterk afhankelijk is van de
Fransen. Echter, op bezoek in Parijs
stellen Kamerleden medio oktober
vast dat de concrete Nederlandse ver
langens nog niet bij de Fransen gede
poneerd zijn. Dat gebeurt niet lang
daarna: druk contact op ambtelijk en
ministerieel niveau volgt. De Fransen
zouden het liefst zien dat het nieuwe
Fokker-toestel wordt Ingebracht in
het Europese Airbus-project, waarin
Frankrijk het voortouw heeft.
Zorg voor Fokker
Vooral minister Van Aardenne (eco
nomische zaken) is bang dat Fokker
er al te bekaaid van af komt. of
zoals in zijn omgeving wordt gezegd
„de Fransen zelf bouwen, en Fok
ker daarna haar naam op de vleugel
mag schilderen."
Van Aardenne en staatssecretaris
Van Eekelen (defensie) staan gretig
de pers te woord om te vertellen dat
de Fransen helaas nog niet vol
doende toehappen. D» opgetogen
heid van Van Eekelen wanneer een
journalist zich aandient als corres
pondent van een gezaghebbend
Frans dagblad is duidelijk: via de
pers kunnen de Fransen ervan door
drongen worden dat Nederland zich
niet laat afschepen.
Ook Kamerleden als Van Zeil (CDA)
en Van den Bergh (PvdA) lopen zich
het vuur uit de sloffen. In de hoop dat
de Atlantic wordt aangeschaft, met
alle gunstige gevolgen voor Fokker,
van dien. Van den Bergh krijgt van
zijn fractiegenoten een reprimande
(„een Kamerlid behoort ten slotte het
regeringsbeleid te controleren").
Van Aardenne ls echter Ingenomen
met de druk uit de kamer, waardoor
hij. tegen de zin van zijn collega
Scholten (defensie), langer met de
Fransen kan doorpraten. Op aan
drang van Scholten laat het kabinet
echter nog eens het standpunt horen,
dat uiterlijk voor 1 januari een vlieg
tuig besteld moet zijn. Scholten heeft
in elk geval op dit punt zijn zin ge
kregen.
Klinken de woorden Zilver
vloot, spaareffecten of Premie Spaarplan
u bekend in de oren? Dan bestaat de
kans dat u deze maand (d.w.z. 29
december op z'n laatst) uw belasting
vrije premie van de overheid moet aan
vragen. Doorlezen dus. Want 't gaat om
geld waar u recht op hebt.
Als u meevaart op de Zilvervloot is
het in uw eigen belang om nü direct na te kijken
wanneer u daarmee bent begonnen
Want was dat in 1969. dan hebt u
uiterlijk tot het eind van deze maand de tijd
om uw spaarpremie binnen te halen. U weet wel.
die 10 procent (belastingvrij) over spaarbedrag-
plus-rente.
U moet de premie aanvragen bij de
instelling waar u hebt gespaard. Doe dat Nü1
Natuurlijk de Zilvervloot blijft varen. Alle jongeren
van 15 t/m 20 jaar kunnen aanmonsteren
Vraag'een tolder aan bij „De Zilvervloot",
postbus 51.2500 RR Den Haag.
Kijkeven na of u in
1971 spaareffecten kocht, want
u kunt nog tot het eind van deze
maand spaarpremie daarover
aanvragen U weet wel: de 35%
spaarpremie (belastingvrij
Publikatie van het ministerie vjii Sociale Zaken
over maximaal f 250,- van het aankoopbedrag uit 1971
Ook hier moet u de premie aanvragen bij
de instelling waar u hebt gespaard. Voor dit jaar voorbij is!
Tussen haakjes: u kunt ieder |aar opnieuw
deelnemen aan de spaareffectenregeling En nu jaarlijks
een spaarpremie over f 500,- van de gekochte
spaareffecten verdienen
Vraag de folder „Sparen in spaareffecten"
aan bij postbus 51,2500 RR Den Haag
Hebt u in 1973 gespaard volgens
de voorwaarden van het Premie Spaar
plan? Dan kunt u dit jaar voor de laatste
keer uw premie aanvragen over het
gespaarde bedrag
Dat sparen kon gebeuren door
middel van spaarbewijzen, effecten
effectenbewijzen, levensverzekering,
spaarkasinschrijving, via aflossing op
hypotheek of garantiekrediet ol via een
bedrijfsspaarregcling
U weet dat die 20% spaar
premie belastingvrij is en dat u die alleen
kunt aanvragen bi| de instelling waar u in
1973 hebt gespaard Niet vergeten
Want na 29 december is hel te laat!
Overigens: deelnemen aan het
Premie Spaarplan gaat niet meer
