De PvdA en het activisme W Trouw Nilfisk- jong van hart 'n mensen leven lang! Commentaar Protest subfaculteiten tegen beleid van Pais het leeuwendeel is aan de pil Haast geboden Discussie zal zich toespitsen bij keus nieuwe partijvoorzitter Commentaar van anderen Bezetting VU-gebouw opgeheven Honderd vrouwen aan 't werk dank zij rijkssteun PvdA wil meer vluchtelingen naar Nederland halen CDA-wethouders in Wageningen blijven toch aan alles watje ziet in de Indesit stuur 'n brief zingen eindelijk bij de dokter ZATERDAG 2 DECEMBER 1978 1 TROUW/KWARTET Het Europese hof voor de rechten van de mens in Straatsburg behan- delde deze week de klacht van een j Nederlander dat zijn verblijf in een psychiatrische inrichting telkenjare wordt verlengd, zonder dat hij door de rechter wordt gehoord. 'Volgens de klager wordt daarmee inbreuk gemaakt op het ook door Nederland ondertekende Verdrag van Rome. Die zienswijze wordt gedeeld door de Europese com missie voor de rechten van de mens, die de klacht aan het hof had voorgelegd. Het had er veel van weg dat in Straatsburg een achterhoedege vecht werd gevoerd, omdat de uit het einde van de vorige eeuw stam mende krankzinnigheidswet, die de gewraakte handelwijze legiti meert, al geruime tijd op de helling staat. Sinds een paar jaar ligt bij de Tweede Kamer een wetsontwerp dat die verouderde wet moet ver vangen en dat meer garanties biedt voor de rechtspositie van psychia trische patiënten. In de Wet Bij zondere opneming psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ) wordt onder meer bepaald dat de rechter ver plicht is de patiënt te horen, alvo rens over een verlenging van diens verblijf in een inrichting wordt beslist. Dat het ontwerp nog steeds geen wet is geworden, is onder meer te wijten aan de complicatie dat de Tweede Kamer tegelijkertijd de rechtspositie van de ter beschik king van de regering gestelde gede tineerden (de zogeheten TBR-ge» stelden) heeft willen regelen. Een vertegenwoordiger van het minis- terie van justitie deed het in Straatsburg voorkomen alsof de vertraging louter aan het parle ment is te wijten. Het hangt van het parlement af, zei hij, wanneer het wetsontwerp tot wet wordt ver heven. Met die op zichzelf juiste opmerking deed hij de waarheid toch wel enig geweld aan. Het wachten is op het ogenblik op een memorie van antwoord van de re gering, die daarmee moet reageren op de vele wijzigingen die de Tweede Kamer heeft voorgesteld. In het zwaarwegende oordeel van de Europese commissie dat de nog steeds van kracht zijnde Krankzin nigenwet een schending van het Verdrag van Rome oplevert, zou de regering een aansporing kunnen zien niet al te veel tijd meer te laten verstrijken met de parlemen taire afhandeling van het wetsont werp. Het gaat natuurlijk niet aan zich'daarbij achter het parlement te verschuilen. Overigens leek de erkenning van de Nederlandse regering dat de Krankzinnigenwet verouderd is, niet geheel overeen te stemmen met het argument dat de landsad vocaat tegen de in Straatsburg be handelde klacht in stelling bracht. Volgens de advocaat van de staat kan van een psychiatrische patiënt geen „gezond" oordeel over de noodzaak van verdere verpleging worden verwacht. Het zou daar om, in deze redenering, overbodig zijn de patiënt zelf te horen. Maar in de op stapel staande wet is daarin wel voorzien. Deze tegen strijdigheid is een reden temeer reikhalzend naar het antwoord van de regering uit te zien. Kippenslachters Het HAARLEMS DAGBLAD prijst de Nederlandse regeringen voor de voorbeeldige wijze waarop zij de af gelopen jaren het probleem van de ontwikkelingssamenwerking hebben benaderd. Vervolgens constateert het blad dat sommige piensen „vreemde ideeën" hebben over ontwikkelings hulp: „Twee sprekende voorbeelden zijn in het nieuws opgedoken. In de eerste plaats geldt dat voor een aansporing van onze roemruchte landgenoot mr. I Luns. secretaris-generaal van de HAVO. die ontwikkelingsgelden wil tien aangewend om „arme" NAVO- landen als Griekenland en Portugal te helpen bij hun bewapeningsplan nen. In de tweede plaats: opnieuw is uit een kring van voedselproducen- van onze onderwijsredactie AMSTERDAM De besturen van negen (sub)faculteiten van de Universiteit van Amsterdam hebben gisteren in een brief aan het universiteitsbestuur hun grote zorg uitgesproken over het beleid van minister Pais. De brief is ten dele een ondersteuning van de eisen van de bezetters van het Maagdenhuis, het administratief centrum van de universiteit. Als de minister het universiteitsbe stuur uit rust met de bevoegdheid van regeringscommissaris, zal dit tot nog grotere onrust leiden, menen de bestuurders De weg die Pais is inge slagen biedt geen enkel perspectief voor een bestuurbare universiteit. Volgens de brief betekent de afwij zing door minister Pais van de experi menten met vakgroepbesturen een heilloze weg. Bij deze experimenten door Willem Breedveld DEN HAAG Niemand tieett ooit in ernst beweerd dat het parlement of nog ruimer gesteld de overheid het monopolie zouden hebben als het gaat om aanbrengen van noodzakelijk geachte hervormingen van de maatschappij. Verreweg de meeste nieuwe ontwikkelingen, of het nu gaat om de simpele omgangsvormen met de autoriteiten, dan wel de versterking van de zeggenschap van werknemers, beginnen buiten het parlement, buiten het overheidsapparaat ook. Het parlement is echter wel altijd de beslissende instantie geweest, die nieuwe ontwikkelingen van een legi timatiekaartje voorziet. Soms door situaties, ook de ongewenste (bijvoor beeld de veronderstelde eenzijdige macht van multinationale onderne mingen) te gedogen, soms ook door ze verplichtend voor te schrijven. Hoe wel er veel kritiek op deze rol van het parlement mogelijk is. is er tot op heden geen bruikbaarder verstrekker van legitimatie-bewijzen gevonden. Het doet daarom wat vreemd aan dat een belangrijke stroming binnen de PvdA er plotseling behoefte aan blijkt te hebben de rol van het parle ment en die van de staat bewust enigszins te kleineren ten gunste van het activisme. Eendeels onderstreept zij daarmee wat we allang wisten, nl dat het parlement op dit terrein niet het monopolie heeft. Anderzijds wor den de geesten rijp gemaakt voor de conclusie dat het activisme in feite veel belangrijker is. Wat is de bedoe ling vraag je je onwillekeurig af. Het onlangs in het partijbestuur van de PvdA ter discussie gestelde rap port socialisme en activisme wekt wat dit betreft hooguit suggesties. De samenstellers van het rapport een werkgroepje uit de Wiardi Beckman- stichtng het wetenschappelijk bu reau van de PvdA het Kamerlid Stan Poppe en partijbestuurslid Willem van der Zandschulp steken voortdu rend de loftrompet over acties, een meer op de maatschappij gerichte partij, kortom over het grote belang van de buitenparlementaire bewe ging. Establishment Met spijt constateren de samenstel lers van het rapport daarom ook dat er van het ideaal van de beginjaren zeventig namelijk de PvdA als actie partij in de praktijk weinig terecht is gekomen. De PvdA maakt daarente gen volgens de rapporteurs nadruk kelijk deel uit van het politieke sys teem, dat zij als handelingskader aanvaard heeft. De PvdA is dus een establishment partij. Zij toont boven dien geen enkele neiging daarmee te breken. Het is daarom geen mirakel dat vele actievoerders zich ook keren tegen de PvdA als onderdeel van het politieke systeem. Herwaardering De samenstellers van het rapport vin den niet dat de PvdA hierin mag berusten, zeker niet ook tot de con clusie mag komen dat de actievoer ders ongelijk hebben, bijvoorbeeld door erop te wijzen dat zij niet de vertegenwoordigers zijn van de men sen die zij zeggen te vertegenwoor digen. Wim Meijer strakke lijn van de partij Nee vinden de rapporteurs, het feit dat zovelen buiten de traditionele ka ders om tot actie overgaan dwingt de sociaal-democratie tot herwaarde ring. Het is juist op die cruciale vraag dat samenstellers van het rapport het laten afweten. Wel zijn er de overdui delijke suggesties dat het moderne activisme belangrijk is, dat actiegroe pen er toch maar in slagen verande ringen door te voeren waar zowel de partij als de overheidsorganen het laten afweten. Maar hoe de link ge legd moet worden met het geestes goed van de parlementaire democra tie blijft grotendeels een open vraag. Het rapport brengt het niet veel ver der dan de constatering dat een ster ke partij nodig is om vorm en Inhoud aan het activisme te geven. En dat omdat conflicten onvermijdelijk zul len zijn. De afweging van een PvdA Tweede Kamerfractie bijvoorbeeld is nu eenmaal een andere dan die van een actievoerder. Een fractielid zal rekening moeten houden met vele belangen, een actievoerder wordt daardoor nauwelijks gehinderd. Onbeantwoord is dus gebleven de vraag wie de belangrijkste rol speelt bij het realiseren van hervormingen. Het interessante is dat Juist die vraag in de discussie van het partijbestuur wel de belangrijkste rol speelt. Ruw weg staan twee partijen tegenover elkaar. De groep die ondanks alle kritiek op het systeem vindt dat her vormingen gerealiseerd moeten wor den via het parlement, via de staat en een groeiende groep die daar zo lang zamerhand op uitgekeken is. Een groep ook die een steeds grotere weerzin krijgt tegen het sluiten van verbleekte compromissen in de coali tiekabinetten Een groep ook die het legitimatiekarakter van het parle ment bestrijdt, omdat zij eigenlijk vindt dat teveel mensen stom genoeg op de verkeerde partij stemt. ADVERTENTIE ten de suggestie gedaan, overtollige voorraden via subsidie in ontwikke lingslanden af te zetten. Ditmaal was het een idee uit de kring van kippens lachters, die met onverkoopbare voorraden diepvrieskippen zitten. Ook uit landbouw- en zuivelkringen is die suggestie al meermalen verno men. Gelukkig houden de produkt- schappen de werkelijke doelstelling van ontwikkelingshulp goed voor ogen. Arme landen zijn geen vuilnis belt voor overtollige spullen, zo luid de ook ditmaal de reactie van het produktschap. De kippenslachters begrijpen dat misschien niet zo goed. maar wat wil men, als zelfs de mach tige man Luns zo'n vreemde opvat ting over het doel van ontwikkelings hulp blijkt te hebben?" Lange levensduur door technische perfektie in tijdloze vormgeving. Eén van de vele redenen oml Nilfisk in huis te halen De stoere stofzuiger uit Denemarken Nilfisk b.v. - Diemen. Tel. 020 - 99 43 01, toestel 113 tenschappen van de vrije universiteit in Amsterdam. De faculteitsraad heeft besloten het voorstel van het dagelijks bestuur van de subfaculteit niet over te nemen om via de toepas sing van de wet WUB in te grijpen in de samenstelling van de vakgroepen en vakgroepsbesturen. Opgeheven gaat het om een grotere vertegen woordiging van studenten en leden van de wetenschappelijke staf in de vakgroepen. De subfaculteits bestu ren vragen van het college van be stuur alle mogelijke steun te geven om de negen experimenteeraanvra- gen op hun werkelijke kwaliteit be oordeeld te krijgen. Intussen is de bezetting opgeheven van het gebouw van de subfaculteit pedagogische en andragogische we- Het college van bestuur van de Eras- musuniversiteit in Rotterdam heeft gisteravond besloten nog niet in te grijpen bij de bezetting van de sociale faculteit. Het college wil zich eerst „nader" beraden over de situatie. Eerder op de dag had het bestuur de bezetters meegedeeld dat de bezet ting om vijf uur gistermiddag moest zijn opgeheven. De bezetters lieten weten dat ze dat niet van plan waren. ZWOLLE (ANP) Dank zij rijks- steun kunnen naar schatting van de provincie ongeveer honderd werkloze vrouwen in Overijssel een baan krij gen. Het gaat om tijdelijke deel- en volledige functies in bijvoorbeeld de gezondheidszorg en het welzijn De provincie hoopt dat de vrouwen die aan deze werkgelegenheidspro jecten meedoen, blijvend werk krij gen hetzij door het omzetten van deze tijdelijke baan in een definitie ve, hetzij door elders te solliciteren. De kans op nieuw werk is volgens de provincie groter voor de vrouwen die deelnemen aan dé diverse projecten, dan voor diegenen die als werkloze solliciteren. DEN HAAG (ANP) De PvdA-Ka- merleden Van den Bergh en Ter Beek willen dat minister Van der Klaauw (buitenlandse zaken) het contingent vluchtelingen dat in Nederland wordt toegelaten vergroot om het mogelijk te maken meer Vietnamese vluchte lingen naar ons land te laten komen De regering moet naar de mening van de socialisten actief optreden bij de selectie van vluchtelingen die zich naar Nederland willen begeven, om dat blijkt dat de gezinshereniging slecht is geregeld. Van den Bergh en Ter Beek stelden dat gisteren in Ka mervragen aan de bewindsman. Zij vragen de minister ook financiële middelen ter beschikking te stellen voor de opvangcentra in Thailand en Maleisië. WAGENINGEN (ANP) De crisis in Wageningen waarbij de twee CDA- wethouders Osinga en Giesen betrok ken waren, is opgelost, nu de partijen in de gemeenteraad elkaar hebben gevonden over het nieuw te bouwen politiebureau. Osinga en Giesen kondigden een maand geleden hun vertrek aan, toen de raad na jaren touwtrekken op nieuw een besluit over het politiebu reau had uitgesteld. Nu er een oplos sing is, blijven beiden gewoon aan. Het nieuwe bureau zal nu verrijzen op Rustenburg langs de Stadsgracht. Het aanvankelijke plan was het nieu we gebouw neer te zetten op de plaats van het nu nog in gebruik zijnde politiebureau aan het Bowlespark In dit oude bureau zullen te zijner tijd de sociale dienst en de dienst ge meentewerken worden onderge bracht. hebben de partijen nu afge sproken. Tovermiddel Deze groeiende stroming wil daarom het volle accent leggen op het activis me. dat als een soort tovermiddel de mensen tot het juiste bewustzijn brengt om nu eindelijk eens de PvdA te gaan stemmen. Behalve de mis kenning dat mensen ook wel eens een andere politiek zouden kunnen voor staan. is het bovendien onrechtvaar dig tegenover de velen binnen de PvdA die met veel geduld, geduw en getrek tot resultaten willen komen via het parlement. Trouwens welke garantie is er dat de geactiveerde bewust gemaakte mens geen tegenstrijdige wensen meer zou hebben. Of anders gezegd, ook dan zal er zeker behoefte blijven bestaan aan een parlement dat het geheel van die tegenstrijdigheden tegen elkaar afweegt. Is het dan zo gek dat een eveneens belangrijke stroming bin nen de PvdA vindt, dat partij en fractie bij die afweging het voortouw neemt. Zij zal terecht vinden dat de PvdA als partij maatschappijgericht dient te zijn, zoals ook de samenstel lers van het rapport vinden. Maar zij zal ook vinden, dat de kiezers een eerlijk- plaatje moet worden voorge legd en dat nu dreigt Juist door over accentuering van het activisme verlo ren te gaan. De laatste kabinetsformatie leverde een scherpe confrontatie op tussen partij en fractie. De partij, althans de partij raad meende dat de fractie bij de formatieonderhandelingen teveel water in de wijn had gedaan. De achterliggende gedachte was dat de partij in de te vormen coalitie een te weinig herkenbaar beleid zou kunnen voeren. Of anders gezegd de grenzen Max van den Berg activist van het compromis waren oversenre den. Oppositie voeren zou dan nog beter zijn, want alleen op die manier zou de band met het activisme in stand kunnen blijven. Onbeslist ls toen gebléven de vraag wie in dit soort conflicten aan het langste eind behoort te trekken: de partij of de fractie. Het is daarom een teken aan de wand dat binnen de partij de betekenis van het activisme weer wordt opgepoetst. Het kan al leen maar uitgelegd worden als een poging om de fractie nog verder terug te fluiten, de fractie ook in meer acti vistische lijn te willen laten opereren. Keus Dat betekent dat een hardere opposi tie gevoerd zal moeten worden, de fractie zich ook minder zal moeten bekommeren om de verovering van regeermacht samen met het CDA of eventueel ook de WD. Het betekent dat in feite afgezien zou moeten wor den van de kleine geduldige stappen, het zorgvuldig opereren binnen de smalle marges van de democratie. Het ziet ernaar uit dat deze discussie binnen de PvdA belichaamd zal gaan worden in de keuze van de nieuwe partijvoorzitter. Wim Meijer als de man van de strakke lijn van de partij en de fractie of de activistische Max van den Berg. die Piet Reckman on langs tot zijn stroming rekende, na melijk de stroming die zegt dat demo cratie pas werkelijk mogelijk ls als Je de produktiemiddelen socialiseert en een zekere minachting heeft voor an deren die iedere kans willen grijpen om nu al kleine stapjes te zetten ADVERTENTIE Vroeger kon Je met gepaste trots van een verre reis thuis komen met de huid van een zelf gescho ten leeuw in Je koffer, die je dan als kleedje voor de haard dra peerde. Tegenwoordig willen en kunnen nog maar weinig verre reizigers met zo'n buit plus bijbe horende heldenverhalen te koop lopen. Niet alleen omdat de meeste mensen in deze tijd an ders denken dan vroeger over het lukraak afschieten van dieren in het wild. maar ook omdat jagen lang niet meer overal waar leeu wen voorkomen, nog mag. Het is trouwens maar de vraag of er buiten de grote reservaten nog zoveel vrije leeuwen te vinden zijn. Directeur Rosenberg van de dierentuin van het Westduitse Tilddern schat dat er in de safari parken van zijn land. Nederland en Frankrijk samen meer leeu wen rondlopen dan in heel Afri ka In die Europese parken en dierentuinen zitten ze dan ook met een leeuw van een probleem: ze hebben zo langzamerhand veel te veel leeuwen. De dieren wor den goed gevoed, verzorgd en be schermd, en hebben altijd een dokter bij de hand. zodat ze onge veer anderhalf keer zo oud (22) worden dan in Afrika en niet veel anders te doen hebben dan zich te vermenigvuldigen. Dat hebben ze dan ook zo graag en zo vaak gedaan, dat de directies van die parken en tuinen er intussen heel wat moeite mee hebben het aan tal dieren een beetje in de hand te houden. In Artis zijn ze zelfs al een jaar of vier geleden begonnen de leeu wen te steriliseren of de pil te voeren. „En dat geldt ook voor de tijgers waarvan er in het wild nog maar nauwelijks tweedui zend zijn en de beren", zegt Artis-voorlichter Nieuwendijk. „Nog niet voor de ijsberen, maar wel voor de bruine beren, de lip penberen en de wasberen; apen en wolven zijn nog niet zo'n pro bleem. maar we weten ook al niet meer waar we de vossen moeten bergen". Is het niet mogelijk het teveel aan wilde dieren gewoon weer in het wild terug te zetten? Nee. zegt de heer Nieuwendijk. Zo'n dier is zo met mensen ver trouwd dat het al gauw weer hun slachtoffer zou worden, en boven dien is het niet gewend zijn eigefi voedsel te zoeken. In een reser vaat gaan de leeuwen gewoon zelf op Jacht, dus ook dat ls geen oplossing. Dan misschien iets tussen een reservaat en in het wild in? „Daar is praktisch geen ruimte meer voor De mensen hebben de betere gronden in be zit genomen en alleen de slecht ste zijn voor de dieren overge bleven." Het roofdierenprobleem is op de vergaderingen van de dierentuin- directies meermalen aan de orde geweest, maar „daar zijn we niet veel verder mee gekomen. Een aantal dierentuinen is wel op de pil overgestapt. Misschien zijn er nog die Jonge leeuwen geboren laten worden, maar waar ze die dan laten durf ik niet te zeggen In Artis hebben we in elk geval in geen jaren jongen meer gehad." Eén pluspunt heeft het leeuwen probleem: de al of niet illegale handelaars hoeven de nog in het wild levende leeuwen niet meer te vangen, omdat we ze nergens meer kwijt kunnen. Iedereen heeft al een leeuw, bij wijze van spreken. Ales Machacek. landbouwkundig ingenieur en werkzaam als tech nicus bij het regionaal instituut voor economische planning in Usti Nad Labem (Noord-Bohe- men. Tsjechoslowakije) werd op 25 januari vorig jaar gearres teerd Evenals zijn vriend, de kernfysicus Vladimir Lastoevka. werden hem „subversieve activi teiten" ten laste gelegd. Dit om dat hij door in het buitenland wonende Tsjechoslowaken gepu bliceerde boeken en tijdschriften in zijn bezit had en ook wegens het bezitten en verspreiden van documenten, opgesteld door Charta '77, de in Januari 1977 in Tsjechoslowakije opgerichte be weging voor de mensenrechten. Sinds die januarimaand zijn aan hangers van deze beweging ver volgd en gevangen gezet Op 28 september 1977 werd Machacek veroordeeld tot 3'/> jaar gevange nisstraf; toen zijn zaak op 5 en 6 januari van dit jaar in hoger be roep voorkwam hield men aan deze straf vast. De rechter ver klaarde dat de begane misdrijven weliswaar konden worden gezien als „opruiing" (wat een minder ernstig misdrijf is), maar dat het Hof, gezien Machaceks zeer vij andige houding ten opzichte van de socialistische staat en ge meenschap zijn activiteiten be stempelde als „ondermijning van de republiek". Brieven als gewoonlijk in be leefde termen gesteld met het verzoek om vrijlating van Ales Machacek kunnen gericht wor den aan: Z. E. dr. Oustav Husak president van de Tsjechoslo- waakse Republiek Praha- Hrad, Tsjechoslowakije. en aan Z E Jurr Jan Nemec minister van Justitie van de Tsjechoslo- waakse Republiek Pr aha 2. Nove Mesto Vljsehradska 16. Tsjechoslowakije „Het kind ziet er verschrikkelijk slecht uit", verzuchtte dr. Richard Feinbloom, toen hij op het vliegveld van de Amerikaanse stad Boston voor het eerst zijn patiëntje Jessica Katz te zien kreeg. Jessica, dertien maanden oud, kwam met vader Boris, moeder Natalja en pasgeboren zusje Gabriella uit Moskou, waar computer deskundige Katz en zijn vrouw al jaren moeite deden om naar familie in de Verenigde Staten te mogen emigreren. Toen Jessica geboren was, werd emigratie des te drlngerder, want de baby bleek aan een zeldzame afwijking in het spijsverteringssysteem te lijden waar Russische artsen niets aan konden doen. De kleine kon nauwelijks eten binnenhouden en bleek alleen gebaat bij speciaal babyvoedsel uit Amerika. Maandenlang gaf dr Feinbloom vanuit Boston telefonische adviezen aan de ouders en intussen namen Amerikaanse toeristen het nodige babyvoedsel mee naar Moskou. Door tussenkomst van de senator Edward Kennedy kreeg het (Joodse) gezin Katz kort geleden eindelijk een uitreisvisum en zo kon Jessica ten slotte toch zelf naar haar dokter. Op het vliegveld van Boston werden de immigranten (op de foto Jessica met haar vader) uitbundig begroet door Kennedy, de dokter, de familie en een grote groep hun bekende en onbekende Amerikaanse vrienden met bloemen. Nog net op het nippertje komt Elsevier Boekerij met „De zak van Sinterklaas", een stevig ge bonden bundel met vierentwintig Sinterklaasliedjes Niet alleen de teksten staan er in. maar ook plaatjes (van Hermien IJzerman) en de muziek, zodat vader of moeder achter de piano of des noods met het mondorgel kan gaan zitten en het hele gezin als vanouds kan meezingen Liedjes en muziek 2ijn verzameld en op geschreven door Joh. Veeken- Bakker, die de oude (eentje uit de achttiende eeuw zelfs) liedjes met een paar onbekende, veel bekende liedjes en een enkel vers van eigen hand lardeerde. Denk trouwens maar niet dat groten en kleinen alle bekende liedjes echt kennen. Ons komen tenminste het tweede couplet van „daar wordt aan de deur geklopt" en het derde van „op de hoge. hoge daken" tamelijk onbekend voor Wie „De zak van Sinterklaas" met bekwame spoed (voor 12,50) aanschaft, kan het begin van het heerlijk avondje nog mooi met samenzang vullen zo lang Sinterklaas op zich laat wachten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 5