Seheime 'Broederbond' beheerst Zuid-Afrika
Regio's roepen Rome tot de orde
Palestijnen
klagen over
'plagerijen'
van Israël
^TJERDAG 2 DECEMBER 1978
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
17
lui
een onzer redacteuren
iuid-Afrika is onlangs voor het eerst een boek
bliceerd over de omstreden Afrikaanse Broe-
•nd. Deze geheime organisatie is de afgelopen
Ig jaar de leidende kracht achter de schermen
est.
boek „Broederschap van
placht, een uiteenzetting
de geheime Afrikaanse
derbond" is geschreven
J. H. P. Serfontein, corres-
lent van Trouw en ver-
idene andere westerse
ten. Hennie Serfontein.
roorzitter is geweest van de
erenorganisatic van de Na
tie Partij, is momenteel
verklaard criticus van het
inbeleid van de Zuidafri-
ise regering.
boek van Serfontein heeft
aandacht gekregen in
Afrika; meer nog van re-
igsgezinde kranten dan
de Engelstalige oppositie-
Dit is een aanwijzing voor
toenemende onlustgevoe-
bij de aanhangers van het
caanse nationalisme over
ir imzinnige en ondergrond-
isfaken. Die onrust ls alleen
groter geworden door het
te informatieschandaal,
'bij regeringsfondsen zijn
uikt om projecten van po-
ce partijen te steunen, zo-
het financieren van rege-
sgezinde kranten. Berich-
dat aan Hennie Serfontein
•Ie jaren geleden 80.000 gul-
is geboden als hij zou wil-
ophouden met het schrij-
van artikelen over de Broe-
»ond en als hij zijn bronnen
willen onthullen, haalden
irpagina's van enkele re-
jgsgezlnde kranten.
nd oor*
Hheim
>lanke Afrikaanse Broeder-
i heeft alleen mannelijke
n. In de westelijke demo-
ieën, waarmee de blanken
k( iuid-Afrika zich nauw ver
den voelen ondanks alle
lieke uitlatingen over de
den met de rest van Afrika,
geen vergelijkbare organi-
zijn geheimhouding en
ildige selectie van nieu-.
den verschilt de Broeder-
aanzienlijjc van de vrij-
selaars en andere geheime
inisaties. Alleen blanken
j zich trouwe aanhangers
3 de Nationale Partij hebben
tond kunnen lid worden. In
openbaar wordt er niet ge-
pken over de activiteiten
de bond, gesteld dat er al
j zou worden gezegd over
bestaan ervan. In de zestig
van zijn bestaan heeft de
ld maar vijf of zes openlijke
verklaringen afgelegd. Maar
deze zijn altijd tot stand geko
men onder druk en meestal als
een reactie op uiteenzettingen
in de Engelstalige pers.
Vragen
De sleutel tot het verstaan van
het blanke nationalisme en wat
er allemaal mee samenhangt, is
gelegen in een goed begrip van
de aard, de rol, de ideeën, de
activiteiten en de machinaties
van de Broederbond. Het on
derzoek daarnaar kan het ant
woord geven op vragen als.
Waarom zullen de blanke nati
onalisten nooit en te nimmer
vrijwillig hun politieke koers
wijzigen en veranderingen aan
brengen in het apartheidsbe-
leid gescheiden ontwikke
ling genoemd? En, nog belang
rijker. waarom zal geen enkele
westelijke strategie, hetzij
vriendelijke overreding en dia
loog, hetzij dreiging met sanc
ties. ooit de regering van Zuid-
Afrika ertoe bewegen de huidi
ge rassenpolitiek op te geven
en de macht eerlijker te ver
delen?
Er is een opvallende overeen
komst in de organisatie van de
Broederbond en die van een
communistische partij. Het
enige opvallende verschil is dat
de Broederbond veel geheimer
is. De Broederbond heeft 12.000
leden georganiseerd in 800
cellen, die „afdelingen" ge
noemd worden. De leden ple
gen zichzelf te beschouwen als
de room van de Afrikaanse
melk. De Broederbond is dus
een sterk elitaire organisatie,
die veel ministers en parlemen
tariërs onder haar leden telt.
Verder zijn tal van kerkleiders
en vooraanstaande mensen in
het onderwijs, culturele organi
saties. vakbonden, politieorga
nisaties, regeringsdiensten, de
media, de universiteiten en de
landbouwindustrie lid. Men
kan rustig zeggen dat, met een
paar uitzonderingen, iedere
vooraanstaande Afrikaanse
nationalist ,3roeder" ls. Op
die manier brengt de Broeder
bond de hoogste politieke en
geestelijke leiders samen met
plaatselijke dorpscomités.
Cel
Elke cel bestaat uit twaalf tot
twintig leden. Maandelijks ko
men zij bij elkaar, in het ge
heim. Er zijn speciale instruc
ties die er voor moeten zorgen
dat er geen aandacht valt op
het huis waar zo'n bijeenkomst
gehouden wordt. Auto's mogen
er niet bij in de buurt worden
neergezet. In de regel maken
drie of vier mensen gebruik van
één auto.
De leden mogen wat er op de
bijeenkomsten besproken is,
niet eens met hun eigen vrou
wen bepraten. De gastvrouw
mag zelfs niet binnen komen
om thee te serveren.
Boss
Elke cel krijgt regelmatig op
drachten van het hoofdkantoor
in Johannesburg. Circulaires
geven het standpunt van de
Broederbond over allerlei za
ken als het openbare leven,
sport, cultuur en religie. Soms
krijgen de afdelingen voor hun
besprekingen ook rapporten
toegestuurd, die bedoeld zijn
als studiemateriaal. Op die ma
nier worden belangrijke ont
wikkelingen op het terrein van
de politiek voorbereid, en kan
de top zich verzekeren van de
loyaliteit op lager niveau.
De Broederbond kent niet al
leen plaatselijke cellen, maar
ook regionale comité's en een
Bondsraad. Dat laatste is een
Jaarlijks congres van de organi
satie. dat bijgewoond wordt
door honderden vertegenwoor
digers van de cellen en de re
gionale afdelingen. De agenda
van deze landelijke vergade
ring heeft onderwerpen die het
hele spectrum van het Afri
kaanse nationalisme omvat
ten: economische zaken, de
apartheid, pers, radio, televisie,
culturele zaken, jeugdzaken en
onderwijspolitiek.
De Bondsraad is daarmee een
soort volksparlement dat alle
zaken behandelt, die ook in het
parlement en op de congressen
van de Nationale Partij aan de
orde komen. In feite is de
Bondsraad daarmee het hoog
ste forum in Zuid-Afrika. Al
deze bijeenkomsten vinden in
het grootste geheim plaats en
er zijn strikte veiligheidsmaat
regelen genomen in nauwe sa
menwerking met de Zuid-
afrikaanse geheime politie
(BOSS) om ervoor te zorgen
dat buitenstaanders niet aan
deze bijeenkomsten kunnen
deelnemen.
Om lid te worden van de Broe
derbond moet je een soort su
per Zuid-Afrikaan zijn. Leden
worden uiterst zorgvuldig gese
lecteerd. Dat onderzoek, waar
een aspirant-lid weinig van
merkt, vergt vaak een jaar. Het
aankomend lid wordt in alle
cellen besproken zonder dat hij
daarvan op de hoogte is. Ook al
krijgt hij maar een paar tegen
stemmen. dan toch is hij kans
loos.
Eenmaal toegelaten als lid
wordt hij plechtig verwelkomd
bij kaarslicht, terwijl er gedeel
ten uit de bijbel worden gele
zen en religieuze liederen wor
den gezongen. Tot slot zweert
het nieuwe lid dat hij nooit
enig geheim over de Broeder
bond zal verklappen, ook niet
wanneer hij zich uit de bond
terugtrekt (wat bijna nooit ge
beurt), of wanneer hij eruit ge
zet wordt.
Onderwijs
De Broederbond heeft een ei
gen bondslied en geheime te
kens. zoals een bepaalde ma
nier van elkaar een hand ge
ven. Twintig procent van de
leden is werkzaam bij het on
derwijs. Dat maakt duidelijk
hoe veertig jaar lang generatie
na generatie is gehersenspoeld
en volgegoten met racistische
ideeën over apartheid. Zeven
procent van de leden is predi
kant in de Nederduits Oerefor-
meerde Kerk, wat inhoudt dat
bijna elke predikant van deze
kerk lid van de Broederbond
moet zijn. De hoogste leiding
van universiteiten, het ambte
lijk apparaat, de politie en de
defensie, allemaal zijn ze lid.
De huidige president, John
Vorster is lid nummer 3737. De
overleden president Nicholas
Diederichs was nummer 570 en
eerste minister Pieter Botha
nummer 4487. Dr Connie Mul
der. de onlangs in verband met
het informatieschandaal afge
treden minister van plurale be
trekkingen en vroegere leider
van de Transvaalse afdeling
van de Nationale Partij, heeft
nummer 4750.
Doel
De Broederbond werkt naar
buiten door frontorganisaties.
De doelstellingen van de Broe
derbond kunnen als volgt sa
mengevat worden.
Handhaving van het zuiver
blanke karakter van het Afri
kaanse deel van de natie.
Vestiging van blanke over
heersing in Zuid-Afrika.
Streven naar een Afrikanise-
ring van het Engelssprekende
deel van het land.
Handhaving van een blanke
Afrikaanse natie op het funda
ment van het Afrikaanse
„volk", waarbij de Broeder
bond de harde kern van dat
volk is.
De Broederbond hangt een ra
cistische Herrenvolk-theorie
aan. Sommige leiders van de
Broederbond onderhielden
voor en tijdens de Tweede We
reldoorlog dan ook nauwe con
tacten met de nazi's. De filoso
fie van de Broederbond is geba
seerd op de begrippen broeder
schap en christelijk nationalis
me. Dat laatste Is gebaseerd op
het vaste geloof dat de Afri
kaander een van God gegeven
roeping in Zuid-Afrika heeft en
dat zijn raciale politiek en zijn
streven om de blanke identiteit
ten koste van alles te bevorde
ren. door God zijn goedge
keurd. De broederschap geldt
in het bijzonder de geselecteer
de leden van de bond onder
ling.
„Broederschap" betekent in de
praktijk dat de leden van de
Broederbond elkaar een voor
keursbehandeling geven. Bij
benoemingen voor topfuncties
zullen leden altijd proberen
medeleden benoemd te krij
gen. Dit betekent dat bijna alle
topposities in Zuid-Afrika door
leden van de Broederbond wor
den bezet. Het lidmaatschap
van de Broederbond is dan ook
een vrij goede garantie voor
promotie.
Instrument
Nadat er in het begin van de
jaren zeventig een zuivering
had plaatsgevonden in de
Broederbond, heeft deze zich
ontwikkeld tot een instrument
in de handen van de leiders van
de Nationale Partij. De voorzit
ter van de Broederbond is mo
menteel professor Gerrit Vil-
joen, rector van de Rand Afri
kaanse Universiteit en tevens
voorzitter van de Nationale
Onderwijsraad.
De nauwe band tussen partij,
bond en staat werd in 1963 ont
huld, toen de chef van de spe
ciale afdeling en later alge
meen leider van de veUlgheids-
dlenstBOSS.deopdracht kreeg
om een onderzoek in te stellen
naar het uitlekken van infor
matie uit de Broederbond
Deze informatie werd in dat
jaar door Hennie Serfontein ge
publlceerd in de Londense
Sunday Times.
De twee voornaamste instru
menten ter beïnvloeding van
de openbare mening, het on
derwijs en de Zuldafrlkaansc
omroep, staan volledig onder
controle van de Broederbond.
Ongeveer dertig prominente le
den van de bond onder wie
wijlen president Diederichs en
dr. Piet Meyer, hoofd van de
Zuidafrikaanse radio- en televi
siemaatschappij bestudeer
den de propaganda van nazl-
Duitsland, zoals die door Goeb-
bels in de praktijk werd ge
bracht. De uiterst behoudende
Zuidafrikaanse omroep
(SABC) is zeer selectief in wat
hij de kijkers en luisteraars
voorschotelt en oefent op die
manier censuur uit.
Kerken
De Afrikaanse kerken staan
goeddeels onder controle van
de Broederbond, doordat de
helft van de predikanten lid ls
van die bond. Dit verklaart
waarom de Zuidafrikaanse ker
ken het apartheldsbeleid on
verkort steunen en nooit vraag
tekens zetten, zelfs niet in een
geval als dat van Steve Biko.
De weinige blanke theologen
die het aangedurfd hebben de
kwalijke invloed van de Broe
derbond in de kerk ter discus
sie te stellen zijn geïsoleerd of
tot zwijgen gebracht.
De prijs van verzet tegen de
bond is totale brandmerking in
de Afrikaanse samenleving,
verlies van Inkomen, baan en
positie. Gedurende de oorlogs
jaren is tenminste één en mo
gelijk twee leden van de Broe
derbond om het leven gebracht
omdat ze geheimen van de
bond hadden verraden.
Hoe archaïsch de mentaliteit
van de bond is, moge wel blij
ken uit het feit dat nog tien
jaar geleden opdracht gegeven
ls om een onderzoek in te stel
len naar het „Joodse pro
bleem". terwijl tegelijkertijd
de oorlog verklaard werd aan
geresepcteerde organisaties als
Rotary. Lions International en
de Morele Herbewapening. De
katholieke kerk wordt als een
gevaarlijk genootschap be
schouwd. Verder wordt voort
durend gestreden tegen „ge
mende" huwelijken, waarmee
men huwelijken tussen Afri
kaans- en Engelssprekenden
bedoelt.
Het boek van Serfontein is uit
gegeven bij Rex Collings in
Londen.
vervroegde parlementsverkie-
igen in Italië voor de meeste
rtijen in het geheel niet aantrek-
lijk blijken te zijn, kan het chris-
i-democratische minderheidska-
let van Oiulio Andreotti waar-
ïijnlijk het voorjaar wel halen,
t is echter de vraag of de Italia-
n da»r gelukkig mee moeten
n.
U le'
rt
tor J. den Boef
verki?zingen niet lonen voor de partij
die hït kabinet van Andreotti in het
mem steunen, wordt opgemaakt uit
resultaat van de regionale verkiezingen
het voeger tot Oostenrijk behorende
-Tird (Alto Adlge) en in Trentino. Van
regb's kan alleen Trentino als graad-
•r voör geheel Italië worden gebruikt,
dat h.-t veel meer Duitstalige Zuid-Tlrol
uitzonderingspositie inneemt. Is Trenti-
inderiaad een nationale maatstaf, dan
>ben le kiezers daar de gevestigde partij-
in Fome heel wat stof tot nadenken
[even
chrtten-democraten verloren er de ab-
ute neerderheid, die zij in de afgelopen
tig aren moeiteloos in handen hadden
nnei houden. De Democrazia Cristiana
lest lan haar rechterzijde heel wat stem-
n astaan aan een naar autonomie stre-
ïde Volkspartij Communisten en socia
len moesten zowel ter rechter- als ter
kerijde veren laten en ook de sociaal-
nocaten en de republikeinen kwamen
>t ogeschonden uit de strijd. Blijkbaar
ies?n communisten en socialisten vooral
m»en afstaan aan uiterst linkse groepe-
ge.. die onder de naam Nieuw Links
ng nawerkten.
it resultaat zou men kunnen afleiden
t ieeds meer Italiaanse kiezers zich gaan
ceen van de traditionale partijen, die
lelijk en onderling zo sterk verdeeld zijn.
t;r geen werkelijke oplossing kan wor-
igevonden voor de problemen, waarvoor
lë zich in toenemende machteloosheid
geplaatst ziet. Men kan de uitslag van
ttino echte ook anders uitleggen, name-
is een zuiver regionale aangelegenheid,
rin de ook elders in Italië gesignaleerde
g naar autonomie een belangrijke rol
•lt
oteststemmen
nen de partijen die het minderheidska-
?t van Andreotti in het parlement steu-
gaat men er echter en waarschijnlijk
ten onrechte van uit dat de uitslag
Trentino moet worden gezien als een
iwe aanwijzing, dat talrijke kiezers uit
test tegen het politieke gemarchandeer
lome op „alternatieve partijen en groe-
gaan stemmen. Als dit waar is, bete-
t het een belangrijke verandering in de
ngewoonte van de afgelopen jaren,
irvan christen-democraten en commu-
en profiteerden.
heeft er geruime tijd op geleken, dat
ië in de praktijk naar een twee-partijen
Enrico Berlinguer, leider van de Italiaanse communisten.
systeem zou toegroeien Deze tendentie
ging zich voordoen nadat de communisti
sche partij (PCI) er in was geslaagd, onge
veer een derde van alle uitgebrachte stem
men op zich te verenigen. De angst voor een
communistische „machtsovername", die
zich langs parlementaire weg zou voltrek
ken. bracht heel wat Italianen er toe om de
kleinere partijen links en rechts van de
Democrazia Cristiana vaarwel te zeggen en
hun stem aan christen-democratische kan
didaten te geven.
Als de uitslag van Trentino inderdaad nati
onaal kan worden vertaald, zou dat voor de
communistische partij Inhouden, dat zij
vergeleken met de cijfers van d? parle
mentsverkiezingen van juni 1976 niet
langer een derde deel van de kiezers achter
zich heeft, maar tevreden moet zijn met
„slechts" een kwart. De PCI van Enrico
Berlinguer heeft dan ook alle reden om niet
met vervroegde parlementsverkiezingen te
dreigen, als premier Andreotti die ook
met de eisen van vier andere partijen moet
rekenen het de communisten niet naar de
zin kan maken.
Twee stromingen
Als gevolg hiervan zal de ontevredenheid
binnen de PCI. over de tegemoetkomende
houding tegenover de christen-democraten
sterk toenemen. In 1'Unita. het dagblad van
de partij, werden onlangs naast elkaar twee
artikelen gepubliceerd, die elk een afwij
kende mening verkondigen over de wijze,
waarop de PCI zich uit de huidige situatie
moet redden. Het ene is van Pietro Ingrao.
die als voorstander van een „harde lijn"
betoogt dat de PCI haar eigen visie op de
toekomst moet blijven propageren ondanks
het „historisch compromis" en het Euro-
communlsme.
Het andere artikel verkondigde de opvat
ting van Giorgio Amendola, die als voor
stander van een minder harde lijn verkon
digde dat de ideologie in deze moeilijke tijd
naar een bescheidener plaats moet verhui
zen en dat de politici zich aan de echte
problemen moeten wijden. Tegenover de
oproep van Ingrao dat de communisten hun
eigen model voor een „nieuwe soort staat"
moeten handhaven, staat de waarschuwing
van Amendola dat het werken aan zo'n
model „een abstracte en ondemocratische
oefening is in de gecompliceerde wereld van
vandaag".
Van Berlinguer wordt gezegd dat hij lang
zaam maar zeker de zijde van de „harde
lijners" is gaan kiezen. Het is voor hem
bijzonder moeilijk om de politieke koers
van zijn partij ondergeschikt te blijven ma
ken aan het door hem al weer jaren geleden
begonnen streven naar een „historisch com
promis" met de christen-democraten. Daar
staat tegenover dat alle moeite vergeefs zal
zijn geweest, als de PCI achter deze pogin
gen een punt zou zetten nu nieuwe verkie
zingen steeds dichterbij komen. Misschien
worden zij in maart of april al onvermijde
lijk.
Geen volksfront
In maart houdt de PCI een belangrijk par
tijcongres. waarop waarschijnlijk een defi
nitieve uitspraak zal worden gedaan over de
wijze waarop de communistische partij zich
tegenover de christen-democraten en de
andere partijen zal opstellen. Dan zal het
„historische compromis" vermoedelijk wel
overeind blijven en wel om twee redenen,
die ook in de afgelopen jaren hebben gegol
den: op een andere wijze kan de sociaal-
economische crisis van Italië niet worden
opgelost; en de gebeurtenissen in Chili heb
ben aangetoond, waartoe de vorming van
een volksfront kan lelden.
Een samengaan met de socialisten is toch al
vrijwel uitgesloten, omdat de socialistische
partij (PSD zich sinds vorig jaar tegen de
communistische partij afzet om bij volgen
de verkiezingen een belangrijk deel van
haar ontrouw geworden kiezers te kunnen
terughalen. Bovendien heeft de uitslag van
de verkiezingen in Frankrijk de PCI-leldlng
geleerd, dat „een kunstmatig volksfront er
ger is dan helemaal geen volksfront en
minder nuttig dan een breed front van alle
democratische krachten". Dit is de mening
van Giorgio Napolitano, één van de PCI-
strategen.
Problemen
En terwijl de grote partijen hun wonden
likken na de verkiezingen in Trentino en
Zuid-Tlrol, blijven Italiê's problemen onop
gelost. Landbouwhervormingen komen niet
van de grond: de pensioenwetgeving blijft
op vernieuwing wachten; een economisch
driejarenplan dreigt al bij voorbaat te mis
lukken, omdat er teveel veranderingen in
worden aangebracht; de onrust op scholen
en universiteiten neemt toe. omdat er geen
zichtbare verbeteringen optreden; stakin
gen zijn aan de orde van de dag en terreur
daden zijn niet van de lucht. En de aanhang
van radicale groeperingen van links en van
rechts groeit Een bedenkelijk verschijnsel.
door James Dorsey
JERUZALEM Israël probeert het veraet tegen de akkoor
den van Camp David op de Westelijke Jordaanoever met
harde hand te breken. Dit beweren Palestijnen in de door
Israël bezette gebieden. Studenten en docenten aan de Blr
Zelt Universiteit hebben het gevoel dat de Israëliërs hen aan
een „nieuwe golf van plagerij" onderwerpen.
Tijdens een gisteren gehouden pers-
conferentie maakte de conrector van
de Bir Zelt Universiteit, dr. Baramki,
bekend dat sinds eind oktober acht
tien studenten zijn opgepakt voor
ondervraging. Tegen geen van hen ls
een aanklacht Ingediend, ofschoon er
zes studenten nog worden vastge
houden.
De studenten zouden om Inlichtingen
worden gevraagd over de opvattin
gen van collega's en docenten aan de
universiteit over de voorgestelde au-
tonomieplannen voor de Palestijnen
in de bezette gebieden. Wanneer de
studenten zich bereid zouden verkla
ren om die inlichtingen te verstrek
ken worden hun geld cn meisjes in
het vooruitzicht gesteld, aldus de
conrector.
Baramki beschuldigt de Israëlische
autoriteiten van mishandeling en
marteling van de opgepakte studen
ten. De regering ontkent dat ten stel-
llngste.
De Israëlische advocate Felicia Lan
ger, die zich op de verdediging van
Palestijnen heeft gespecialiseerd en
lid is van de communistische partij,
noemt namen van studenten van de
Bir Zeit Universiteit die de afgelopen
maand zouden zijn gemarteld. Zij
spreekt onder meer van slagen, op
hangen aan de handen en pogingen
tot wurging. Vrijwel al haar cliënten
zouden zijn beschuldigd van lidmaat
schap van het Democratische Volks
front voor de Bevrijding van Palesti
na en van politieke activiteiten op
het terrein van de Blr Zeit Universi
teit Langer heeft de Israëlische mi
nistervan defensie Welzman om een
onmiddellijk onderzoek gevraagd
Baramki meent dat Israël een sfeer
van terreur schept waarin het ver
strekken van een vrije academische
opleiding onmogelijk wordt gemaakt
De nieuwe golf van repressie volgt
volgens hem op een Jaar van relatieve
rust.
Baramki, wijst op het feit dat hij
sinds drie jaar tevergeefs probeer'
toestemming te krijgen om ruim zes
tig wetenschappelijke publikaties ui
de Arabische wereld te ontvangen
terwijl de Hebreeuwse universiteit li
Jeruzalem daar geen moeite met
heeft. Baramki meent dat geen enke
le universiteit ter wereld op deze ma
nier kan overleven.
Volgens Baramki zijn de gebeurtenis
sen rond de Blr Zelt Universiteit
slechts een „onderdeel van een nieu
we tendentie van plagerij en intimi
datie van Arabieren in Palestina".
Eerder deze week lieten Palestijnen
in Ra mail ah weten dat zes leden va i
een tot de Orieks-Orthodoxe ker)
behorende sociëteit waren opgepak
door de Israëlische autoriteiten. Z<
zouden worden vastgehouden omda
zij zich tegen de autonomieplanner.
hebben uitgelaten.
Deze nieuwe Israëlische campafnr
zou de liberalisatie terug draalen. dl
volgde op de akkoorden van Cam
David Midden september Meten d
militaire autoriteiten weten dat pol)
tleke vergaderingen op de Westelijki
Jordaanoever niet langer meer tabo<
waren. Israël moedigde zelfs een dis
cussie over de akkoorden van Camj
David aan. Maar toen tijdens eei
bijeenkomst in Nabloes de teruggav
van Jaffa en Haifa werd geëist, gin
gen er in Israël steeds meer stemme i
op tegen de liberalisatie op de Weste
lijke Jordaanoever
