Poolse partij heeft
kerk hard nodig
Nieuws van
'Filippus'
Christenen in Irak
gearresteerd
Commissie mensenrechten:
doe wat aan 10 december
Een nieuw leven voor
EO's Ad de Boer
Trouw
'Geen snelle verbetering van economische toestand'
t-!
Protestanten tegen overheidssteun
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
Paus ontvangt
zwarte leiders
VRIJDAG 1 DECEMBER 1978
KERK
TROUW/KWARTET
2
De Evangelische Omroep heeft heel
wat tijd en geld gestoken In zijn
poging de wereldraad van kerken een
paak tussen de wielen te steken bij
diens geldelijke steun aan het
Patriottisch Front van Rhodesiê, uit
het speciale lond* van het
programma tegen de rassenwaan. De
hervormde en gereformeerde
synodeleden, leraren en kablnets- en
kamerleden ontvingen deze maand
een keurig verzorgd mapje van EO's
perschef Felke ter Velde, waarin deze
de kritiek van „rechts" op de fameuze
gift op een rijtje zet.
In deze map staat naast onzin (een
beweging zou bv al marxistisch zijn,
wanneer zij vecht met Sowjet-wapens
dat kunnen de grondvesters van de
staat Israël meteen even ln de zak
steken) ook een stuk tekst van EO's
nieuwsrubriek Tijdsein met een
interessante redenering, die ons trof.
De heer Ad de Boer, een verslaggever
van de Evangelische Omroep, reisde
kortgeleden met een groep
Nederlandse krantemensen naar
Oenève De reis was georganiseerd
door de Nederlandse raad van kerken
terwllle van een kennismaking van de
Nederlandse media met het werk van
de wereldraad. De Boer ontmoette
door Aldert Schipper
toen ook drs B. SJollema. de
Nederlandse directeur van het
programma tegen de rassenwaan.
De Boer vroeg aan SJollema of deze
zijn afdeling en de mensen van het
Patriottisch Front wel eens
voorhoudt dat het woord van God
hun gewelddadige weg verbiedt.
SJollema antwoordde Als we de
zogenaamde langzame weg van het
liefdevol dienen aanbevelen, en dat
wordt nog wel eens gedaan door de
kerken, dan moet men zich heel goed
realiseren dat dat onacceptabel is
voor de onderdrukten die in een
crisissituatie verkeren. Voor de
Afrikaanse mens. evenals voor de
meeste mensen op deze wereld, gaat
het om het hier en nu. zonder uitstel.
De Boer reageert hierop door vast te
stellen dat SJollema met deze
uitspraak in strijd komt met het
overduidelijk getuigenis van het
woord van Ood. Het hele nieuwe
testament staat vol opdrachten om ln
de geest van Christus' liefde
barmhartigheid en geduld te
beoefenen en de weg van de
verzoening te gaan. en om in die geest
ook een strijd voor recht en
gerechtigheid te voeren. De Boer
houdt de lezer de brief van Paulus
aan de Phlllppenzen voor. waarin
deze ons oproept zijn navolgers te
zijn in de zachtmoedigheid.
De heer De Boer zal zich wellicht niet
zo gauw realiseren ln welke positie hij
zich hier plaatst Hij schaart zich aan
de zijde van de oer-christelijke
traditie van de geweldloosheid. Deze
richting ln het christendom is van
uitnemende profetische betekenis.
Zij heeft mensen als Boeke en De Ligt
voortgebracht en Albert Schweitzer
en Martin Luther King horen tot deze
richting. De keus voor de
geweldloosheid getuigt van moed en
profetisch inzicht. Met dankbaarheid
en hoop noteren wij dat de
geweldloosheid ook haar
vertegenwoordigers onder de
vooraanstaande medewerkers van
onze EO heeft.
De Boer is een vooraanstaand en
gezichtsbepalend medewerker en zijn
keus zal dan ook zo mag men
aannemen zijn gevolgen voor deze
christelijke omroep niet missen.
Welke zijn die gevolgen dan? Elke
christen-pacifist weet dat je met
jezelf dient te beginnen.
Dlenstweigeren of protest-dienst
doen, actie voeren tegen bewapening
en zeker tegen kernwapens. Kortom
degene die je op de linkerwang slaat
de rechterwang toewenden.
Nogmaals, het ziet er naar uit dat De
Boer Ja gezegd heeft op de oproep
van Paulus, zijn navolger te zijn. Een
spannend begin van een nieuw leven.
Van een medewerker
BAGDAD/ERMELO Zestig christenen zijn gevangen geno
men in de Iraakse hoofdstad Bagdad. De organisatie „Kruis
tochten" van evangelist Anne van der Bijl heeft dat bericht
ontvangen van contactpersonen in het aan Irak grenzende
Jordanië. De arrestatie vond plaats tijdens een huissamen
komst op 16 november.
Ht bericht werd enkele dagen geleden
door ooggetuigen naar Jordanië ge
smokkeld. Eerder had een medewer
ker van het bijbelgenootschap ln
Bagdad gepoogd het nieuws de grens
over te krijgen, maar hij werd gear
resteerd en zit nu ook gevangen.
Onder de arrestanten zouden zich
ook enkele buitenlanders bevinden,
onder wie de Libanese beheerder van
een bijbelwinkel in Bagdad en diens
twee dochters. De christenen vormen
in Irak een kleine minderheid. Sinds
de huidige regering door een coup
door J. den Boef
Het is ook ruim een maand nadat de Poolse kardinaal Karol Wojtyla in Rome als paus werd
beroepen nog niet eenvoudig om aan te geven, welke invloed zijn benoeming op den duur zal
hebben op de ontwikkelingen ln Polen laat staan die ln de andere landen van wat men het
socialistische blok noemt.
HIM eenvoudig Is bet In de eerste
plaats, omdat er weinig valt te zeggen
over de richting, waarin de Poolse
economie zich zal ontwikkelen. Sla
gen de autoriteiten er ln. de nu al
weer Jaren durende crisis de baas te
worden, dan worden zij minder al-
hankeüjk van de bereidheid der ker
kelijke leiders om een matigende in
vloed op een ontevreden bevolking
uit te oefenen. In dat geval zal het
weinig uitmaken of het hoofd van de
rooms-katholleke kerk een Pool Is
De politieke speelruimte van de Pool
se kerk zal dan een betrekkelijke
worden.
Blijft de economische sltuaite ln Po
len zorgelijk in de komende Jaren,
dan wordt de positie van de kerk ten
opzichte van de staat steviger Dat
het Inderdaad in deze richting zal
gaan. mag worden opgemaakt uit de
waarschuwende woorden van partij
leider Edward Gterek. enkele maan
den geleden uitgesproken, dat „geen
snelle verbetering van de economi
sche toestand kan worden verwacht,
die door de stormachtige ontwikke
lingen van de afgelopen vijf jaren Is
veroorzaakt". Voorlopig heeft de par
tij de kerk nog hard nodig.
Hiermee wordt een last op de schou
ders van de kerkelijke leiders gelegd,
die zwaarder nog zwaarder dan zij
nu al is zal worden, naarmate als
gevolg van de benoeming van kardi
naal Wojtyla tot paus het zelfbewust
zijn onder de bevolking (en met name
onder de jongeren) toeneemt. Er kan
zelfs een ogenblik aanbreken, waarop
de kerkelijke leiders zich moeten af
vragen of zij niet bezig zijn om ver
wachtingen te wekken, die niet in
vervulling kunnen gaan als er geen
ingrijpende verandering komt in de
huidige situatie in Oost-Europa.
Compromis-paus
Van groot belang kan zijn, wie de
oude kardinaal Stefan Wyszynski zal
opvolgen als primaat van Polen.
Voordat Wojtyla paus werd, was hij
de aangewezen man om Wyszynski
op te volgen. Er Is wel beweerd dat de
primaat veel langer Is aangebleven
dan eigenlijk de bedoeling was, om te
voorkomen dat Wojtyla hem zou op
volgen. Toen ln Rome de keus op
deze Poolse kardinaal was gevallen,
werd ln Warschau wel beweerd dat
het probleem rondom de opvolging
van Wyszynski nu ook meteen was
opgelost
Uit wat later bekend Is geworden over
de wijze, waarop Wojtyla tot paus
werd gekozen, kan worden opge
maakt dat er van vooropgezette be
doelingen geen sprake is geweest.
Wojtyla kwam aanvankelijk nauwe
lijks ln het Vatikaanse stuk voor en
pas dandat de Italianen het onderling
niet eens konden worden en de dults-
taligen daaruit consequenties trok
ken. werd de Poolse kardinaal geac
cepteerd. Oeen diplomatieke bereke
ning van het Va tik a an dus. maar een
verkiezing waaraan niets menselijks
vreemd is geweest.
De wijze waarop Wojtyla tenslotte
paus werd. is niet zonder betekenis
bij de beoordeling van zijn benoe
ming door de leiders van de zgn
socialistische landen. Een van het
begin af doelbewust naar voren bren
gen van een man als Wojtyla zou ln
die landen zonder meer als een uitda
ging zijn ervaren. Er ls achteraf wel
gezegd dat de benoeming van een
Oosteuropese kardinaal werd ver-
wcacht. Maar alleen al het feit dat er
veel meer stemmingen nodig bleken
te zijn dan een eenheid van opvattin
gen rechtvaardigde, is een heel sterke
aanwijzing dat Wojtyla's benoeming
geen vanzelfsprekendheid was.
'Geen spanningen'
Enkele weken voordat Wojtyla paus
werd. verklaarde partijleider Olerek
nog over de betrekkingen tussen
staat en kerk. dat daarin „geen plaats
voor spanningen" ls. Hij erkende het
principe van de tolerantie van ver
schillende wereldbeschouwingen en
is bereid tot samenwerking op grond
van het staatsbelang. Glerek meent
dat dit door een overweldigend deel
van de geestelijkheid wordt Ingezien.
Hij is echter (nog) niet bereid om ln te
gaan op de langzamerhand tot eisen
uitgegroeide verlangens van de ker
kelijke leiders.
Nog maar kort geleden heeft kardi
naal Wyszynski zijn eisen herhaald,
die betrekking hebben op de officiële
censuur, de vrijheid van meningsui
ting (ook wat het uitgeven van kran
ten en boeken betreft) toegang tot
radio en televisie. De dag daarvoor
was de officiële viering van het her
winnen van de nationale onafhanke
lijkheid ln 1918 door duizenden men
sen in Warschau gebruikt om te de
monstreren tegen het voortbestaan
van de censuur. Daarvoor was geen
vergunning aangevraagd, maar de
politie liet de betogers ongemoeid.
Het ls waarschijnlijk dat soortgelijke
Paus Johannes Paulus II beleeft elke week kennelijk plezier in het contact
met gewone mensen tijdens zijn wekelijkse algemene audiënties. Hier laat
hij zien, hoe hij een kind nog hoog kan optillen. De vader strekt links zijn
handen al uit, om zijn kroost terug te nemen.
aan de macht kwam, staan zij onder
zware druk. De in Irak werkende wes
terse gelovigen vormen aparte ge
meenschappen en hebben weinig
contacten met de Arabische chris
tenen.
De oorzaak daarvan schuilt in het
streven van de regering de relaties
tussen de Iraakse bevolking en de
buitenlanders zoveel mogelijk te be
perken. Wie op bezoek gaat bij wes
terse gezinnen, wordt veelal later on
derworpen aan strenge ondervraging
door de politie. De leidende (socialis
tische) Ba'ath Partij heeft onlangs
bepaald dat het lidmaatschap niet ls
te verenigen met dat van een kerk.
De hulzen van de zestig nu gearres
teerden onder wie vele Jongeren
zijn doorzocht en religieuze lectuur
werd in beslag genomen. Een vracht
wagen met 30.000 nieuwe testamen
ten. die op weg was naar Bagdad, is
50 kilometer buiten de stad in de
woestijn blijven steken. De chauffeur
durfde niet verder te rijden toen hij
van de actie hoorde. Men ziet geen
kans de vracht Bagdad binnen te
krijgen, noch het land te verlaten.
„Kruistochten" (Internationaal be
kend als „Open Doors") houdt zich
bezig met hulpverlening aan christe
nen in landen met atheïstische regi
mes, zoals de Oosteuropese staten en
China. De laatste Jaren werd het werk
uitgebreid tot o.a. landen in Afrika en
het Midden-Oosten, waar christenen
veelal worden gediscrimineerd. Ook
in Irak heeft „Kruistochten" projec
ten. Een dikwijls vervolgde bevol
kingsgroep vormen daar de Koerden,
van wie er in het noorden van het
land velen omkwamen bij bloedige
gevechten. Pogingen het nieuwe tes
tament ln hun taal te vertalen liepen
stuk op de censuur van de staat.
demonstraties zich ln Polen vaker
zullen voordoen, nu de kerk haar po
sitie ten opzichte van de partij be
langrijk lijkt te hebben versterkt De
mensen zijn er in de weken die op de
benoeming van Wohtyla volgden aan
gewend geraakt om massaal de straat
op te gaan. De politie kon zich niet
veroorloven om in te grijpen, dat was
in die dagen eenvoudig ondenkbaar.
Het is echter de vraag of dit zo zal
blijven als spontane betogers politie
ke eisen gaan stellen.
Terughoudendheid
Dat het zo ver zal komen ls helemaal
niet denkbeeldig, omdat de situatie
in Polen nog op velerlei terrein reden
tot ontevredenheid geeft, met als uit
schieters de levensmiddelensituatie
en de woningnood. Wanneer men er
vaart dat de boeren ook weer onrus
tig worden, omdat zij met gebrekkige
middelen moeten werken en het beta
len van pensioenpremies (een nieuwe
maatregel) niet zien zitten en dat de
groepjes dissidenten hun activiteiten
hebben uitgebreid, beseft men dat er
meer reden tot grote terughoudend
heid dan tot zelfgenoegzaamheid is.
De kerkelijke leiders ln Polen zouden
een vergissing begaan als zij uit de
benoeming van Wojtyla tot paus aan
grijpen om te proberen, enkele snelle
successen te behalen. Een dergelijke
poging zou wel eens averechts kun
nen werken, omdat men in Warschau
nu eenmaal geen beslissingen kan
nemen, die ln Moskou niet met in
stemming worden begroet. Belangrij
ker is dat de kerkelijke leiding haar
verstevigde positie gebruikt om op te
komen voor degenen die in de ver
drukking raken, als zij zich met
woord en daad op het akkoord van
Helsinki beroepen. ZIJ moet die taak
niet uit handen laten nemen door
groepjes dissidenten, die overigens
hun voortbestaan te danken hebben
aan de sterke positie van de Poolse
kerk. Er is voor deze kerk meer een
(belangrijke) dienende dan een rege
rende taak weggelegd bij de beharti
ging van de belangen van de bevol
king.
Dit is het derde artikel in een serie.
Zie ook onze krant van II en 21
november jl.
Olaf J. de Landell: „De lachende
Hollander". Uitgave van De Kern
in Bussum. Prijs 23,90, 223 blz.
Onze voorkeur gaat eerder uit naar
romans van deze auteur dan naar
afzonderlijke verhalen. Wat niet
wegneemt dat menigeen de spotver-
tellingen uit geheel Nederland
niet minder dan 38 stuks met
genoegen zal lezen. Al weer geruime
tijd geleden verscheen een bundel
onder dezelfde titel, toen veel ge
bruikt door voordrachtskunste
naars en ook via de radio kon men
van de inhoud kennis nemen. Aan
deze laatste uitgave zijn een aantal
verhalen toegevoegd. Per provincie
geordend geven zij opvallende ge
dragingen van onze nog Jonge voor
ouders weer.
ADVERTENTIE
w«#rin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant %met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Postma
MOOPOKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
tel 020-913456
letti 13006
Pottgiro 66 00 00
Bonk Ned Cred>ett
R+konmanr 23 00 12 574
X11000
REGO ROTTERDAM/DORORECHT
3000 AX Rmtecdam
tel 010-115568 (abonnementen
enbezorgmg)
tel 010-115568 (redactie)
M 115700 (uf
REGIO OEN MAAGAEIOEN
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
Parkstraat 22
Oen Haag
REGIO NOORO/OOST NEDERLANO
(utskHtend adrremstraliei
tel 05200-17030
Abonnementsprijzen:
f 15 47
46 40
I 183.40
Adverfer»ee*ene<
Opgave lameebenchten 9-19 30 van
-aandag vm dag Op xonceg van 18-
20 uur tetef 020 913456
320-936866 of scnr.fte' i* aan Hn-Adv
j'oevng posifcu» 433
1000 AK AMSTERDAM -
Adreswnbgmgen
aan onze Amsie
DEN HAAG De oecumenische commissie mensenrechten, waarin de Nederlandse raad van
kerken en Justltla et Pax Nederland samenwerken, dringt er bij de kerkleden op aan aandacht
te besteden aan het jubileum, op zondag 10 december, van „de mensenrechten".
Op die datum ls het dertig Jaar gele
den. dat de algemene vergadering
van de Verenigde Naties de universe
le verklaring van de rechten van de
mens aanvaardde.
Ook het christendom heeft boter op
het hoofd, maar. aldus de commissie,
iedereen, die iets weet van de bood
schap van Jezus van Nazareth, ge
voelt dat christelijk geloof en men
senrechten iets met elkaar te maken
hebben. Voor het mens-zijn behoeft
men niets te betalen, het ls een ge
schenk van Ood aan de mensen, die
op hun beurt hun medemensen die
nen te aanvaarden. En dat heeft weer
te maken met nadenken over en ga
randeren van rechten, die menselijk
bestaan mogelijk maken en het niet
aan de onmenselijkheid prijs geven.
Kunnen kerken en christenen, ln Ne
derland evenals ln bijv. de Sowjet-
Unie en ln Latijns-Amerika, aange
sproken worden op de inzet voor de
rechten van de mens? Het is ln de
geest van het evangelie, aldus de
commissie, daarbij aan te tekenen,
dat het vooral gaat om die mensen,
die geen bescherming hebben of
prooi van onderdrukking zijn.
De breed interkerkelijke commissie
roept de kerken, parochies en plaat
selijke gemeenten op. rond 10 decem
ber aandacht te besteden aan de uni
versele verklaring, na te gaan wat
ervan terecht ls gekomen, en zich te
bezinnen op de vraag: wat kunnen wij
zelf aan de verwezenlijking bijdra
gen?
JEZUS KOMT IN DE WERELD
Het kerstevangelie in eenvoudige taal.
Door Arnold Berbers indringend geïllustreerd met zwart/wit tekeningen.
Tekst en illustratie vullen elkaar aan tot een goed geheel.
Een bijzonder fijn geschenkjvoor een grote leeftijdsgroep.
Formaat: 21x15 cm.
Omvang: 27 blz.
Prijs: 4,90
excl. verzendkosten.
Verkrijgbaar
in de goede boekhandel.
NEDERLANDS
BIJBELGENOOTSCHAP
Postbus 620, 2003 RP Haarlem
Tel. 023-259501
MADRID (ANP) De Spaanse pro
testantse kerken hebben bezwaar ge
maakt tegen staatssubsidie aan de
kerken. In een memorandum van de
Spaanse commissie voor de verdedi
ging van het protestantisme wordt
gezegd, dat het van buitengewoon
belang is. dat de kerk onderhouden
wordt uit de offers van haar eigen
leden.
Wanneer de staat de kerken gaat fi
nancieren. komt niet alleen de onaf
hankelijkheid van de kerken in ge
vaar. maar zal ook de verantwoorde
lijkheid van de kerkleden voor hun
kerk verslappen, zo menen de protes
tantse kerken. ZIJ protesteren daar
om tegen het nieuwe concordaat tus
sen het Vaticaan en de Spaanse rege
ring. dat nog getekend moet worden.
Daar staat namelijk ln, dat de staat
aan de kerk subsidies geeft uit de
inkomstenbelasting
ADVERTENTIE
GETRAINDen wel
SENSITIVITY TRAINING IN HET LICHT VAN DE BIJBEL
door Ds. J. Van Amstel.
Een ontliuUende en uitermate leerzame toelichting over Sensitivity-
•raining, ten onderwerp waarmee óók u, of uw kinderen, vaak onge
merkt te maken hebben. Deze voorlichting is verdeeld over 12 hoofd
stukken met 68 onderverdelingen voorzien van 368, vaak uitgebreide,
literatuuraanhalingen en verwijzingen naar de Bijbel en Heidelbcrger
Catechismus alsmede 38 met naam en uitgever genoemde studies.
Een eerlijk en, voor jong en oud, begrijpelijk geschreven boek.
Keurig gebonden. 127 pag., prijs tot 31 dec. slechts 1. 13.75.
UITGEVERIJ STARK-TEXEL
Ongefrankeerd bestellen: Machtiging nr. 19, 1780 VK Oosterend.
TEL. 02223-495, Postbus 302, 1794 ZG Oosterend.
Tevens verkrijgbaar in de boekhandel.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Het gereformeerd traktaatgenoot
schap „Filippus" (adres: Berkel 15, Hattem) geeft een
reeks van twaalf nieuwe tekstkaarten uit: „ansichtkaar
ten" die aan de voorzijde ter afwisseling van de gangba
re bijbelteksten ditmaal teksten uit het liedboek bieden
en geïllustreerd met opmerkelijke knipsels van Dinl
Langkamp-Prins Eén van deze knipsels drukken we
hierbij af, de bijbehorende tekst luidt: „Als God een
deur sluit, opent Hij een venster". Prijs per kaart 21 cent
(bij aantallen goedkoper).
Een nieuwe uitgave van „Filippus" is „Op weg", een
traktaat om Jonge mensen te bereiken met het evange
lie. Het eerste nummer ls geschreven door de Brusselse
evangelisatiepredikant Thijs Weerstra en het komt ons
goed voor dat hij er óók op wijst dat „Je van God ook iets
mag ervaren via mensen. In een vriendelijk woord, ln het
gevoel: ik hoor er bij.".De uiterlijke vormgeving is o.i.
te opdringerig. Prijs 90 cent per stuk (bij aantallen
minder).
Na „Wegwijs ln Spreuken" en „Wegwijs in Prediker"
schreef ds. W. Kats „Wegwijs in Filipp s" in dc serie
Woordgebruik (hulpmiddel bij bijbels' iiei Prijs per
stuk 4.80 (bij aantallen iets goedkoper) Ds Kats :s ook
de auteur van „Opnieuw beginnen", een getijdenboekje,
waarin de betekenis van de Jaargetijden en de hoofdmo
menten in het kerkelijk Jaar belicht worden: pastoraal
meditatieve lectuur. Prijs ƒ6,30 (bij grotere bestelling
aflopend tot 4,-).
In de serie „Met beste wensen" verschenen twee nieuwe
deeltjes. „Trouw", geschreven door drs. I. N. Dekker.
Van deze lichamelijk gehandicapte schrijver verscheen
eerder het boek „Mijn preekstoel een rolstoel". Dit
boekje voor zieken en gehandicapten. „Vergrijsd in
Gods arm" is geschreven door dr. C Gilhuis, die al vaker
over en voor bejaarden heeft gepubliceerd. Dit deeltje is
eveneens bedoeld voor ouderen. De serie „Met beste
wensen" is speciaal bestemd voor zieken De boekjes
bevatten korte meditatieve stukjes, verdeeld over 7
dagen (Prijs: 2,50 per ex. aflopend tot 1,50 bij grotere
bestellingen).
nieuwe waakzaamheid
Over twee dagen is het de eerste
adventszondag. In veel kerken zal
dan de eerste van de vier kaarsen
worden aangestoken als een teken
dat het begint. Advent heeft een
beetje met de nacht te maken. De
„heer des huizes" uit het evangelie
van zondag (Markus 13.33-37) komt
in de nacht terug. In de nacht van het
lijden blijkbaar, als je ziét welke uren
als mogelijkheden voor zijn komst
worden aangewezen. In de nacht
vragen we naar licht. Zondag een
eerste kaars. De teneur van Jezus'
adventswoorden is: weest dan
waakzaam. Iedereen zal bij zulke
wooren z'n eigen associaties hebben.
Ik moet dan altijd meteen denken
aan de Jaren dertig toen er een
belangrijke brochurereeks verscheen
onder de titel „Nieuwe
waakzaamheid". Eén van onze
briefschrijfsters herinnerde er de
vorige week nog aan. De professoren
Pos, van Duinkerken en Noordenbos,
en verder Menno ter Braak en ds.
Buskes schreven er hun
verontrusting in uit tegen het aan
invloed winnende fascisme van die
jaren. Nog steeds voel ik mij met wat
in die brochures gezegd werd sterk
verbonden. Ik grijp ernaar, zoals ln
deze week, waarin de kranten
melding maakten van oplevend
fascisme in Spanje. Ik neem ze in
handen en lees weer die titel: nieuwe
waakzaamheid. Was waakzaamheid
alleen niet voldoende? Ik denk het
niet. Ook dat begrip kan verslijten.
Ja. we moeten natuurlijk waken en
wakker zijn. Ik kom nooit iemand
tegen die zich voor veel slapen
uitspreekt. Maar wat doe Je met die
waakzaamheid? De schrijvers van
toen zeiden dat er een nieuwe
waakzaamheid nodig was. Er was
volgens hen een nieuw gevaar, een
nieuwe dreiging. Hoe juist zij dat
zagen heeft de geschiedenis ons
geleerd. Het lijkt me een heel zinnige
gespreksvraag voor vandaag, niet
alleen in gespreksgroepen, maar ook
gewoon thuis, met vrienden of met je
hulsgenoten. Wat zou vandaag
„nieuwe waakzaamheid" kunnen
betekenen? En waartegen dan? En
misschien kom je dan al pratend bij
die vraag: waarvoor dan? Dus
positief. Waarop wachten wij?
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Brandwijk, Kamper
veen, Goudswaard (toez.), Hagesteln
en te Eemnes Buiten: M. Aangeen-
burg, kand. te Heukelura.
Bedankt voor Veenendaal: W. O. J.
,v d Sluijs te Amsterdam-West; voor
's Grevelduin-Capelle: J. v.d. Ketterij
te Zetten-Andelst.
Afscheid op 3 december van Wester-
haar: D. Driebergen ber. te Enter; van
Ommelanderwijk en Meeden: A. C.
den Hollander, ber. te Oostkapelle;
van Hoogblokland: Nap, ber. te Ede.
Intrede te Streekgemeente: M. C.
Baart uit Schiedam te Oudewater: C.
Blenk uit Woubrugge; te Varsseveld:
M. Schukken uit Oostelijk Flevoland
(Dronten); 6 dec. te Nieuwland en
Oisterwijk: A. Visser, kand. uit Maar
tensdijk.
Bevestiging te Apeldoorn: (tot predi
kant volgens overgangsbepaling 277
E voor buitengew. werkz. bij de prov.
kerkvergadering van Gelderland ten
behoeve van zaken van diaconaat en
samenleving): dhr J. P. van Veen te
Apeldoorn.
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Gorinchem: R. E. v.d.
Wal te Dedemsvaart.
Intrede te Heerlen: H. Gilhuis uit
Paramaribo.
GEREF. KERKEN (VRIJG.f
Beroepen te Twijzel-Kollummer-
zwaag: Zwaagwestelnde: J. G. v.d.
Hoeven, kand. te Groningen.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Hoogeveen: W. J. Qulst
te Den Haag-Rijswijk.
GEREF. GEMEENTEN
Afscheid op 6 december van Vlissln-
gen: A. Snoep, ber. te Amsterdam-
Noord.
Nunes da Silva
Een maand na zijn vrijlating 16 Edival
Caja Nunes da Silva, medewerker
van de Braziliaanse aartsbisschop
Helder Camara. opnieuw gearres
teerd. Op 26 oktober was hij vrijgela
ten na zes maanden gevangenschap.
In die periode was hij geestelijk en
lichamelijk gemarteld. Hierover deed
hij na zijn vrijlating mededeling tij
dens een persconferentie. Tegen zijn
arrestatie en gevangenhouding was
uit de gehele wereld geprotesteerd.
Nunes da Silva zal lang in voorarrest
moeten zitten. De militaire rechtban
ken in Brazilië zijn namelijk Juist op
reces gegaan en hervatten hun werk
zaamheden pas weer in februari.
ROME (AP) Paus Johannes Paulus
heeft gisteren vier leiders van Afri
kaanse bevrijdingsbewegingen ont
vangen. Het waren Oliver Tambo.
voorzitter van het ANC (Zuid-Afrika).
Sam Nujoma. voorzitter van de SWA
PO (Namibië) en George Silundika en
Kumbiral Kangai van het Patriot
tisch Front van Rhodesiê. Het ge
sprek met de paus duurde twintig
minuten. Het viertal had ln Italië een
congres bijgewoond.
