Het verdriet der werkelijk vrijzinnigen
Niet afschepen met een protestbrief
Hervormde kerk moet het
van levend geld hebben
#-v J
Noordmans' werken
in negen delen
Christen-feministen geven
'ander geluid' over abortus
fklhsL
HetGoudenfeamC
staat voor u klaar
4
Trouw
VAN DA AC
U'
Ds. Den Ouden: Rijkdommen zijn fabeltje
VOORBUGANGI
DONDERDAG 30 NOVEMBER 1978
TROUW/KWARTET
ilDERC
door A. J. Klei
Al en toe krijgen wij het „Vrijzinnig
Maandblad toegestuurd. Dit is de
geelgetinte kerkbode van de vrijzin-
nige hervormden in Rotterdam. Deze
mededeling is in zoverre onvolledig,
«Jat ik nog moet vertellen om welke
vrijzinnige hervormden het gaat Van
6en zijn er namelijk twee soorten in
Rotterdam, die je naar vrijgemaakt-
gereformeerd spraakgebruik zou
kunnen aanduiden als: binnenver-
banders en buttenverbanders. Welnu,
het ..Vrijzinnig Maandblad'' is van de
buitenverbandse vrijzinnige her
vormden. die buiten de landelijke
vereniging van vrijzinnige hervorm
den (wensen te) staan. Ze zitten meer
ln de hoek van de Zwingli-bond. die
zichzelf als principieel-vrijzinnig
pleegt aan te prijzen.
Aan dergelijke uiteenzettingen ont
kom ik niet in ons kerkelijk zo royaal
gesorteerd vaderland, maar nu kan Uc
verder gaan met het ..Vrijzinnig
Maandblad". Ik ontving het nummer
van 24 november en op de voorpagi
na. vlak boven het plaatje van Eras
mus. dat naast de „kop" prijkt (en nu
bij dit verhaal staat) had iemand ge
schreven: zie bijlage. Het kostte me
weinig moeite, dit bevel op te volgen.
Je kon de bijlage volstrekt niet over
het hoofd zien. hij bestond uit een wit
vel temidden van de gele vellen en
het gebruikte lettertype was aanzien
lijk forser. Bovendien werd me in
koeien van letters de vraag toegewor
pen: ..Waarom wordt professor De
Boer in Leiden opgevolgd door ie
mand van de Calvinistische Vrije
Universiteit?"
Het stuk bleek ondertekend te zijn
door de voorganger van deze Rotter
damse buitenverbantjse vrijzinnige
hervormden, te weten: Ds. Jan Buit
kamp. Dr. Litt Sem., Drs. Theol. Ik
citeer letterlijk, inclusief de hoofdlet
ters. want ik wil ds. dr. drs. Jan Buit
kamp in niets tekort doen. Hij geeft
in zijn bijlage te kennen, te behoren
tot de werkelijk vrijzinnigen die. als
ik hem goed begrijp, verdriet hebben
omdat de werkelijk vrijzinnige prof.
dr. P. A. H. de Boer aan de theologi
sche faculteit van de rijksuniversiteit
te Lelden wordt opgevolgd door een
gereformeerd man: prof. dr. M. J.
Mulder van de Vrije Universiteit te
Amsterdam.
„Tussen de werkelijk vrijzinnigen en
prof. De Boer bestaat een diep ver
trouwen", vertrouwt ds. dr. drs. Jan
Buitkamp ons toe. HIJ zou' wel eens
willen weten waarom geen van de
„wetenschappelijk hoog gekwalifi
ceerde" leerlingen van prof. De Boer
deze kon opvolgen. En ja. ik stel me
thans ook de vraag: liep er onder die
leerlingen nu werkelijk geen werke
lijk vrijzinnige Dr. Litt Sem, Drs.
Theol. rond?
Ds. dr. drs. Jan Buitkamp verklaart
goedig, dat dr. Mulder ..stellig be
kwaamheden bezit op het gebied van
het hebreeuws en van het Jongere
aramees.". Hij vervolgt: „Maar dat hij
het gereformeerde beginsel sola
scriptura (alleen de Schrift) heeft op
geheven. is mij en naar ik meen nie
mand bekend". Aldus ds. dr. drs. Jan
Buitkamp, die verzuimt in zijn over
wegingen te betrekken, dat al eerder
een gereformeerde theoloog van de
Vrije Universiteit naar Leiden ver
huisde, namelijk de kerkhistoricus
prof. dr. J. van den Berg. Het gevaar
is dus nog groter dan hij denkt.
Het is ds. dr. drs. Jan Buitkamp
„noch iemand" bekend of de opvolger
van professor De Boer misschien een
aanhanger is van de nieuwere theolo
gie. maar al zou hij (professor Mulder
dus) dit zijn, dan laat ds. dr. drs. Jan
Buitkamp zich daardoor niet sussen.
Want. zegt hij. ook de nieuwere theo
logie wijst de religieuze ervaring als
grondslag voor de theologie af. De
uitspraken van „nieuwere theologen
doen wel telkens denken aan werke
lijk vrijzinnige theologen, maar ze
zijn niet vrijzinnig."
Ds. dr. drs. Jan Buitkamp eindigt zijn
stuk met zeven vragen. Hier is num
mer vier: „Waarom mag de stroming,
die religieuze ervaring ziet als mense
lijke bewustwording van de in het al-
proces zich openbarende goddelijke
werkelijkheid en die in Leiden altijd
nog gehoord kon worden, nu niet
meer worden gehoord?"
Ik moet vrezen, dat dat al-proces bij
professor Mulder inderdaad enigszins
in de knoei zal komen.
Overigens heb ik ook de gewone gele
bladzijden van het „Vrijzinnig
Maandblad" doorgenomen en tot
mijn innige voldoening gemerkt, dat
dominee Buitkamp andere werkelijk
vrijzinnigen krachtig verwijt dat zij
hun stof tot klaagzangen over de
kerk. die „rood" is. uit „De Telegraaf
en aanverwante kost". Ik wou dat-ie
van dit verwijt een speciale bijlage
had gemaakt!
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Op een totaal besteedbaar budget van 182 miljoen gulden ontvangen de
plaatselijke hervormde gemeenten niet meer dan twaalt miljoen uit hun bezittingen. De
gemeenteleden moeten de overige 170 miljoen opbrengen.
ADVERTENTIE.
C>v
r rv v
■1
W w» - - ir
[UlB [OIB
fSIr fiSa"
J ÖtfMO* SVFrS"
Jg
1
Dit blijkt uit «n overzicht, dat de
commissie geldwerving van de her
vormde kerk voor het eerst heeft ge
kregen van het totaal besteedbare
budget van alle hervormde gemeen
ten samen, voorzover het de kerk
voogdijmiddelen betrent. Het gaat
hier dus niet om diakonale gelden en
ook niet om de kosten van de lande
lijke kerk (synode. Carnegielaan. de
diverse raden) en de zending.
In 1977 ontvingen de plaatselijke her
vormde kerkvoogdijen 150 miljoen
gulden direct van de gemeenteleden
in de vorm van al of niet verplichte
bijdragen (actie Kerkbalans). Collec
ten en giften brachten twintig mil
joen op. De resterende twaalf miljoen
is de opbrengst van bezittingen: lan
derijen, beleggingen, pastoralia,
rijkstractementen en dergelijke.
De secretaris van de commissie geld
werving. ds. W. H. den Ouden te Rot
terdam. hierover: Nog altijd kun je
het verhaal horen, dat de hervormde
kerk zo fabelachtig rijk zou zijn, maar
deze cijfers laten zien. dat de op
brengst uit het bezit niet meer dan 6.6
procent van het budget bedraagt. Dit
onderstreept het belang van de actie
Kerkbalans, die de hervormde kerk
samen met zes andere kerken elk jaar
in januari houdt.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Tijdens een bijeenkomst op de Uithof van de
universiteit van Utrecht is gistermiddag aan prof. dr. H.
Berkhof, voorzitter van de raad van kerken in Nederland, het
eerste exemplaar overhandigd van het eerste deel van de
Verzamelde Werken van dr. O. Noordmans.
Deze berekening komt overeen met
die van oud-minister Nelissen, die in
1974 raamde, dat niet meer dan tien
procent van de inkomsten van de
kerken uit „dood geld" kwam. Dit
percentage zakt elk jaar.
AMSTERDAM (ANP) Nu het abortusvraagstuk weer in de politieke belangstelling staat,
heeft een groep christelijke vrouwen, leden van de landelijke werkgroep „feminisme en
theologie" en leden van „christenen voor het socialisme" een artikel geschreven waarin zij
een „ander geluld" willen geven over abortus, dan tot nu toe volgens haar in christelijke
kringen werd gehoord.
Kerkbalans
Noordmans Verzamelde Werken zul
len negen delen bevatten. Dr. O.
Noordmans (1871-1956) was een van
de belangrijkste Nederlandse theolo
gen uit de eerste helft van de twintig
ste eeuw Hij was van 1903 tot 1943
predikant in de Nederlandse her
vormde kerk. waarvan de laatste
twintig jaar in Laren in de Achter
hoek.
De uitgave van zijn werken is moge
lijk geworden dankzij samenwerking
tussen de theologische faculteit van
de rijksuniversiteit Utrecht en de the-
waarin opgenomen: De Rotter
dammer met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave Trouw/Kwartet bv
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Postma
MOOFOKANTOOO
PoVOus 859
1000 AW Amsterdam
Postgiro 66 00 00
0.W* Ned C'ed>ett>anh
R**en.nonr 23 00 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
XU000
REGIO ROTTEnoAM/OORORECMT
Positxis 948
3000 AX Qnnerdam
tel 010-115568 (Abonnementen
en bezorging)
te< 010-115568 (redactie)
tel 115700 (uitsluitend voor
«WlOitl* 4
Rotterdam
REGIO DE tl HAAG LEIOEN
Postbus 101
250i CC Oen Haag
lei 070-469445
Parkstraat 22
Oen Haag
REGO NOORD OOST NEDERLANO
(«•tsKritend admm.stratie)
Postbus 3
8000 AA Zwolle
05200-17030
Abonnementsprijzen.
Re» maand I 15 47
i 48 40
183 40
Adverteneeraneten oc aanvraag
T*eton«c»«e abonner
U e adressen bovin)
Oogave (am.beöer«ctwen 9-19 30 var»
maandag t/m vri|dao Op nMMMta
20 uur te'ef 020-913456.
Opgave
020-936868 O» acbr tW*
afoewig postbus 433
1000 AK AWSTER0AM
ologische hogeschool van de gerefor
meerde kerken te Kampen. Daarom
werd ook een exemplaar aangeboden
aan prof. dr. O. J. de Jong. decaan
van de Utrechtse faculteit, en aan
prof. dr. K. Runia. rector van de hoge
school.
Het eerste, nu verschenen, deel bevat
grotendeels nog niet eerder gepubli
ceerd materiaal van vóór 1921. Het
geeft inzicht in de wording van
Noordmans' tneologle, maar ook een
goede kijk op de eerste twintig jaar
van deze eeuw. met name op de ker
kelijke en theologische situatie van
toen. Voorjaar 1979 verschijnt het
tweede deel. met Noordmans' voor
naamste dogmatische werk. De uit
gave moet in 1983 voltooid zijn. De
prijs per deel bedraagt ongeveer zes
tig gulden en de uitgever is Kok te
Kampen
In 1978 heeft ruim de helft van de
hervormde gemeente aan de actie
Kerkbalans meegedaan, waardoor
tachtig procent van alle kerkleden
werd bereikt. Ds. Den Ouden raamt
het resultaat op een verhoging van
inkomen uit levend geld met circa
negen procent.
Dat Is dan weliswaar minder dan in
vorige jaren, maar ds. Den Ouden
verklaart dit uit het feit. dat vele
gemeenten in de voorgaande jaren de
achterstand die zij hadden, via Kerk
balans hebben ingehaald. De negen
procent van dit Jaar is daarom reëel
en geeft voldoening. Enkele gemeen
ten. die financieel aan de grond wa
ren geraakt en dit Jaar voor het eerst
met Kerkbalans meededen, behaal
den resultaten die alle verwachtingen
overtroffen.
De gereformeerde kerken noteerden
in 1978 een toename van 10,65 pro
cent dankzij Kerkbalans. Van de r.k.
kerk en de andere kerken die aan
Kerkbalans meedoen, zijn nog geen
definitieve gegevens bekend.
Herderlijke brieven, synodale rappor
ten, uitspraken van kerken en chris
telijke organisaties hebben hoofdza
kelijk mannen de gelegenheid gebo
den hun mening over abortus te for
muleren.
In de inleiding stellen de vrouwen
nadrukkelijk, dat het in het artikel
niet gaat om de vraag of zij in het
algemeen voor of tegen abortus zijn.
Het gaat om het voor of tegen legali
satie zijn. Zij zijn voor legalisatie,
omdat het niet-legaliseren betekent,
dat vrouwen weer terug moeten naar
de illegale abortus.
Over de abortuspraktijk zegt de
groep vrouwen, dat abortus geen
nieuw probleem is. maar dat het een
probleem is, dat zich nu in de open
heid afspeelt in tegenstelling tot
vroeger. Ten tweede, aldus de vrou
wen. blijken verreweg de meeste
abortusaanvragen niet voort te ko
men uit roekeloos gedrag, maar eer
der uit een gebrekkige kennis over
het eigen lichaam en anticonceptie.
Tenslotte, zo stellen de vrouwen,
neemt het aantal abortussen af. on
danks de liberale abortuspraktijk zo
als die de afgelopen jaren in Neder
land is ontstaan. Bovendien heeft Ne
derland het laagste abortuscijfer ter
wereld, aldus het artikel.
In een volgend hoofdstuk van het
artikel gaan de christen-vrouwen in
op argumenten in de abortusdiscus
sie en dan met name argumenten die
worden aangedragen aan de hand
van bijbelteksten. Die bijbelteksten
worden vaak uit hun verband gerukt
en hebben een andere betekenis dan
een afkeuring van abortus, zo menen
de vrouwen.
Zo is een veel gebruikte tekst „Want
Gij hebt mijn nieren gevormd, mij in
de moederschoot geweven" ontleend
aan Psalm 139, vers 13. Die Psalm
gaat over niet kunnen en willen leven
buiten Gods nabijheid en over men
sen die denken God naar hun hand te
kunnen zetten, aldus het artikel: Wij
menen dat je niet uit het geheel van
Psalm 139 een stukje kunt citeren en
dan concluderen dat de bijbel ook
tegen abortus is.
„Eerbied voor het leven" is een be
langrijk ondersteunend argument in
het afwijzend standpunt. Maar wan
neer men zegt „eerbied voor het le
ven" bedoelt men eigenlijk „eerbied
voor het ongeboren leven", aldus de
vrouwen, en het probleem is nu Juist
dat er bij abortus sprake is van een
conflict tussen het recht op leven van
de foetus en het recht op leven van de
vrouw. En bij „leven" gaat het niet
alleen om biologisch voortbestaan.
Het bijbels „leven" betekent meer,
aldus het artikel.
Wil Je eerbied voor het leven hebben,
dan moeten maatschappelijke om
standigheden zo zijn. dat zowel het
geboren als het ongeboren leven een
echte kans krijgt. Dit betekent, dat
het niet alleen een zaak is van het
Door Irene Evers
IKVOS-medewerker Bert Stuurwold is op reis geweest naar Latijns Amerika en heeft zijn
ervaringen opgeschreven. Zij vullen grotendeels zijn nieuwe boekje „Kiezen we echt voor de
armen?". Stuurwold zegt daarin „Ik voel me vaak verscheurd door twee werelden in me, de ene
wereld waar ik een deel van ben en van profiteer en de andere waar ik vertegenwoordiger van
onderdrukten wil zijn". Zouden wij allen, christenen en niet-christenen niet ditzelfde ver
scheurde gevoel moeten kennen?
Dan hoeven wij geen kerk te zoeken
om die gevoelens te delen, want wij
zijn dan samen die kerk. waar we ons
kunnen inzetten voor een nieuwe we
reld. waarvan Bert Stuurwold. en an
deren met hem, nu alleen nog maar
kunnen dromen Wij willen niet gelo
ven dat de boodschap van bevrijding
zó rekbaar is. dat daarmee totalitaire
regimes telkens weer kunnen worden
ondersteund en gelegitimeerd.
Echt kiezen
Het boek van Bert Stuurwold is meer
dan alleen een reisverslag van het
bezoek aan een aantal Latijns-Ameri
kaanse landen en een weergave van
verschillende gesprekken die hij met
mensen daar heeft gevoerd.
Vanuit die ervaring geeft nij ons zijn
visie op de situatie van veraf en dicht
bij en de aanzet om het In allerlei
groepen bespreekbaar té maken. Het
boekje van Bert Stuurwold telt 160
bladzijden en op iedere pagina wordt
ons duidelijk gemaakt dat wij moé
ten kiezen. Dat er vanuit de bood
schap van bevrijding maar één keus
mogelijk is. een keus niet voor het
midden, niet voor Jezelf, maar voor de
kleingehouden mens. Zoals het de
monstreren tégen kerncentrales, té
gen rassendiscriminatie, maar ook
vóór verbetering van'het milieu of
tégen het verminderen van de sociale
voorzieningen.
Dan hebben wij het niet meer. zo zegt
Bert Stuurwold. over de mensenrech
ten dóór. We kunnen pas zindelijk
over mensenrechten praten als we
ook de burgelljkepolitiekesociale/
culturele en economische rechten be
spreekbaar willen maken.
Want staat de mens bij ons wel zo
centraal, vraagt hij zich af. wie is onze
God? „Geld?"
Steeds opnieuw zullen wij de rol van
het economisch belang, de multi-na
tionals. de banken, de bewapening,
ter discussie moeten stellen.
Multi-nationals doen niet aan poli
tiek. zo zeggen zij Is alleen al het
aanwezig zijn met kapitaal dan geen
politiek? Vormen zij niet vaak een
belangengemeenschap met fascisti
sche regimes? Worden de mensen
rechten niet herhaaldelijk door de
multi-nationals geschonden? Waar
om investeert ons bedrijfsleven ook
al weer zo graag in harde, autoritaire
en fascistische regimes, ln dictatuur-
stoten?
Buiten schot?
Maar aan de andere kant. zegt Bert
Stuurwold. moeten wij het ons niet
makkelijk maken door allerlei poli
tieke en economische dictaturen
kritisch te onderzoeken en onze ei
gen samenleving buiten schot
laten.
Want hoe komt het toch dat klein
gehouden mensen daar een soort
heiligen zijn voor ons en dat we er
hier vies van zijn?
Komen we dan in directe confron
tatie met ons zelf, onze samenle
ving?
Zijn we bang voor kritiek? Wie kri
tiek heeft op het bestaande sys
teem Is een communist. Is opko
men voor de zwakken communis
tisch? Is het ontmaskeren van de
god-loze ideologie van het kapita
lisme communistisch? Helaas
schijnt het niet christelijk te zijn
om te strijden voor een rechtvaar
dige maatschappij. Het zicht op de
God van Abraham, Isaók en Jacob
is verduisterd door god „Geld".
Het Is deprimerend, zo zegt Bert
Stuurwold. om te zien dat mensen
lijden mede door het kapitalisti
sche wereldsysteem, waarin ook
Nederland deelneemt. En ik ben
Nederlander, maar het heeft mij
ook geïnspireerd om er in mijn
werk goed tegen aan te gaan. Want
hier zal het moeten veranderen.
Aan de veranderingen dóór kunnen
wij toch niet rechtstreeks deel heb
ben. We moeten ook niet suggere
ren dat wij deelhebben aan hun
veranderingsstrijd door bijvoor
beeld te zeggen: „Wij zijn solidair
met de onderdrukten in de derde
wereld, want we sturen hen geld".
Wij zijn niet solidair met hen; wij
leven niet met hen. wij worden niet
gemarteld, wij lijden geen honger.
Het enige wat wij kunnen doen is te
derdrukkzig
is noodzakelijk om de"*
r onjuiste wefraartsverdeling^
te handhaven T
proberen een echte vertegenwoor
diging te zijn van hen die in de knel
zitten, zowel hier als dóór. Wij kun
nen niet twee heren dienen. Wij
kunnen niet de vertegenwoordiger
zijn van onderdrukten en tegelijk
een beetje mooi weer spelen met de
onderdrukker.
Als we echt willen kiezen gaan we
aan de slag in ons eigen situatie. Of
schepen wij hem af met geld en
protestbrieven aan hun presi
denten?
Het boekje van Bert 8tuurwold is
PROFIJTBEGINSEL
individuele geweten, maar ook een
politieke kwestie, aldus het artikel.
Mannenmaatschappij
De ondergeschikte positie van de
vrouw speelt volgens de schrijfsters
van het artikel ook een gTote rol in de
abortusdiscussie. Is de vrouw in de
maatschappij ondergeschikt aan de
man. in de kerk is het al niet veel
beter, zo menen zij. Symptoom van
de ongelijkheid in de kerk is ook. dat
kerkelijke commissies die zich met
abortus bezighouden voor het over
grote deel uit mannen bestaan. De
mening en ervaring van vrouwen ont
breken dan ook geheel of bijna geheel
in de rapporten over abortus van ker
ken en christelijke organisaties.
Er wordt bovendien vanuit gegaan,
dat de vrouw niet zelf de verantwoor
delijkheid kan en mag dragen voor
haar beslissing voor een abortus.
Een ander discriminerend punt is vol
gens het artikel, dat de schuld van
een ongewenste zwangerschap altijd
in de schoenen van de vrouw wordt
geschoven. Er wordt weinig gepraat
over de verantwoordelijkheid van de
man. Anderzijds is de praktijk zo, dat
vrouwen in een mannenmaatschap
pij leven waarin mannen eerst ver
wekken en daarna bepalen of abortus
al dan niet geoorloofd is. aldus het
artikel.
fonze
N
Over het profijtbeginsel dan. W. and air
eindigden gisteren met: een e^a h
hoofdstuk apart. Als ik probeer fjbr
formuleren wat men met het
zogenaamde profijtbeginsel bed
dan kom ik terecht bij: het prirx ezc
dat men ten grondslag legt aan tek 'E
bepaalde beslissingen op het het kal
economisch terrein, volgens wel qdigde
principe diegene betaalt die van id Ari. dé
bepaalde zaak profijt, voordeel, luden
heeft. Het gaat dan voornamelij wwjnge
over zaken die door de overheid
geheel of gedeeltelijk gesubsidi« da hee
worden. Indertijd kwam dit begl een br
naar voren, toen ineens de t loor
collegegelden drastisch verhoog over w
werden. M.i. ontstond de hele de i woen
toen niet om die verhoging op De I
zichzelf, maar door een grove it. ma
nalatigheid. Men had die gelden zitter
namelijk in tientallen jaren niet meer t
redelijke wijze aan de inflatie
aangepast. Gaat men dan bepaa debat
bedragen ineens verdrievoudige nhoud
eigen verzuim in te halen, dan jek-deb
ontstaat er weerstand, een soort op vi
schrikreactie. Naar mijn mening^, in.af
dat allemaal nooit gebeürd wanahèt loo
men jaarlijks met alle kosten, ukt. m
mééverhoogd had. Het beroep oj en
zogenaamde profijtbeginsel wai é'm
dan ook geheel overbodig, en ha s#
van een alibi. Wanneer men nu |rlr pt
opnieuw met dit beginsel scherrar,
aanzien van de ziekenhulskostei da scl
dan voor ziekenfondspatiënten i net ,.ii
tien gulden per dag zouden bedr toezeg
komt het opnieuw voor de dag. Ifleg, gc
profijt van een bepaalde door de id laa1
overheid gesubsidieerde zaak hejmet ht
moet daar dan zelf maar voor het ht
betalen, geheel of gedeeltelijk. Etköbine
waren juist op weg om te leren vg
elkaar te betalen, alle werkelijketda s61
kosten samen te dragen en dan die «al
volgens een geheel ander, bijbeli toonak
begrip: naar draagkracht. Het [gever:
profijtbeginsel bevoordeelt in de ieh v.c
voorgestelde maatregelen duidë|den t<
de beter-gesltueerden. Voor hen ani<s
betekent die vijf of tien gulden
vrijwel niets en bovendien moge^De re
het van de belasting aftrekken 0£ 'h
volgens onze regelingen, de raai n:
minder-betaalden niet aan ster
toekomen. Ik denk dat dit allem:
haaks staat op heel primaire r ^et g
begrippen van gerechtigheid en
elkaar opkomen. Welke machtei pfo
er toch die dit soort gerechtighei jfcUón
tegenstaan? Kn
rek qi
ze
een werkboekje wat een ieder gele
zen móet hebben, die zich wil laten
bemoedigen vanuit het evangelie
en niet wil blijven steken in de
aandacht voor veraf óf dichtbij,
maar veraf èn dichtbij als één ge
heel, héél de mens.
Irene Evers, werkzaam bij de Kriti
sche Gemeente IJmond (zij is belast
met hulp aan vluchtelingen uit Zuld-
Amerika), bespreekt: „Kiezen we
echt voor de armen?" van Bert
Stuurwold. Dit boekje is te krijgen
door 7,70 te storten op gironr.
3065029 t.n.v. L. Stuurwold te
Nijkerk.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Doetinchem: L. A
te Bolsward; te Hilversum E. H. r
man te Amersfoort; te Aalburg1,
Aangeenbrug kand. te Heukeli
Aangenomen de benoeming t
stand in het pastoraat te Eefde:
Nijdam te Ternaard.
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Delden (in
dienst): H. A. Starrenburg em.
wonende te Barneveld (verb, h
Beroepbaar per 1 jan.: mevr.
Boon, Hoxbier 11, Almelo.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Kornhorn-Marum:
Oosterhuis te Lemelerveld
GEREF. KERKEN (VRIJG.; B
Beroepen te Amstelveen: K.
Groot te IJsselmuiden (verb. 1
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Katwijk aan Z
Hage te Rotterdam; te VeenendJ":.
van Haaren te Amersfoort.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Amsterdam-Noorf^.
Rutters te Deventer.
Ds. J. J. Oranje
Ds. J. J. Oranje te Utrecht
gelegenheid van zijn zeventigsl
jaardag bevorderd tot officier
Orde van Oranje-Nassau. Ds.
was gereformeerd predikant in
sens, Djakarta en Den Haag.
1962 tot 1972 werkte hij in Sao
(Brazilië) als predikant van de
landse gemeente daar en als
aan een seminarie. Ds. O ran
vice-voorzitter van het centri
gaan van de gereformeerde
en voorzitter van het Zuid-,
orgaan geweest is. doet nu nog
raai werk in Utrecht.
N. Hoekstra
Op 83-jarige leeftijd is overledéT
heer N. Hoekstra te Aerdenhout
jarenlang penningsmeester is
weest van de generale deputateni
de zending van de gereformeerd*!
ken. Zo was hij het. die de postar
actie voor de zending startte.
Trin Nhoe Khoee
Kardinaal Trinh Nhoe Khoee. if
bisschop van Hanoi, is op 78-J9'
leeftijd aan longontsteking in W
overleden.Hij was enkele dagen r
den uit Rome teruggekeerd, wal
geruime tijd was geweest om dé-
nemen aan de verkiezing van
pausen. Hij was de eerste aart-
schop van Hanoi en de eerste I
naai van Vietnam. Na zijn dood
er nog 124 kardinalen.
Conferentie
Basis en ambt (ambt in dienst]
nieuwe gemeentevorming). Sti
dag van de landelijke beweging!
basisgroepen en kritische gemee!
samen met de kritische gemeen!
mond. Inleider o. a. prof. dr. e.
lebeeckx. Zaterdag 9 december. I
16.30 uur. De Nieuwe Slof. Beven
Inl. tel. 033-314859
