ubbers bepleit totaal
Mere levenshouding
Beroep op boeren niet
in Chili te investeren
Wat rijmt op
geef?
'Propaedeuse naar VWO verplaatsen'
Psst...
geef 'm een
Blacks Decker
PSP doet zelfstandig
aan Euro-verkiezing mee
kannie van Leeuwen in
lote lijnen achter
ïuw abortus-voorstel
WILSON
m boekhouders van de welvaartsstaat worden'
Beeld voor gevallen zigeuners
ZPC dit is politieke zaak die regering aangaat
overvallers
#resteerd, één
at te ontkomen
Voorzitter van lerarengenootschap stelt voor:
er kerstboter
Politie in actie op
Amsterdamse
Zeedijk
PvdA: straffen
op ontduiken
van minimumloon
't Kostuum dat u
zoekt draagt dit merk.
Bijval plan kortere zomervakantie I!
DAG 27 NOVEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3
ementsredactie
JCHT „Deze generatie heeft meer behoefte aan een omkering in zichzelf". Ruud
ap?rs, vrijwel zeker de nieuwe politieke leider van het CDA, pleitte met deze woorden
?n lag op een bijeenkomst van zijn partij voor een totaal andere levenshouding.
ra
s baseerde deze visie op de
de wijze, waarop tegen de sa-
za ing wordt aangekeken. Vrij-
emeen wordt de noodzaak ge-
let kalmer aan te doen. omdat
eli larste dreigt aan belangrijke
toffen. Maar toch is er moeite
n consequenties te verbinden.
ih
ig voelen brak volgens Lubbers
va id door op de eerste autoloze
■otVrijwel iedereen vond toen
'g iets belangrijks moest gebeu-
?n was sprake van een echte
?s e levenshouding. Maar sinds-
ve het allemaal weer afgezakt.
ei ijk moeten andere landen, in
dejal de olieproducerende landen,
si^spiegel voorhouden om datge-
s {^reiken wat we vanuit onszelf
d moeten doen. Volgens het re-
Ee n de cynicus die vaststelt dat
re e zoveel jaar een oorlog nodig
ni
il«.
d. dt er volgens de waarnemend
"d oorzitter op het ogenblik ge-
t< terd over op zichzelf niet on-
ni ijke zaken. En dat terwijl de
sa n niet aan de slag kunnen
de geregistreerde arbeidsre-
stoeneemt, één op de tien men-
inze samenleving ziek is en de
li| happelijke dienstverlening te
-H hiet. Het is duidelijk, aldus
nis. we zijn de problemen niet
er4 baas geworden. Het is boven-
le est te moeten constateren dat
zoeken naar oplossingen al te
U telijk gevlucht wordt in de
ogans. dan wel dat de proble-
lirl>rden afgewenteld op de over
eet grote probleem is de zonde
e0nalatigheid. Voor het CDA zal
;iJi de komende jaren een grote
'"bn onrust nodig zijn. We moe-
Dassen dat we niet vervallen
khhouders van de welvaarts-
ildus Lubbers.
M
Op de CDA-bijeenkomst. een algeme
ne bestuursvergadering in verdubbel
de samenstelling, stond het rapport
„Grondslag en politiek handelen" ter
discussie. In dit rapport wordt een
streep gezet onder de beginselstrijd
die de beginjaren van het CDA ken
merkten. Ging de strijd toen vooral
om de persoonlijke aanspreekbaar
heid op de grondslag van het CDA
(namelijk het richtsnoer van het
evangelie), de samenstellers van het
rapport hebben de kwestie nu in een
aanzienlijk ruimer kader gezet. De
aanspreekbaarheid geldt nu iemands
politieke overtuiging.
De accentuering van de persoonlijke
aanspreekbaarheid van CDA'ers op
het evangelie leidde bij voorbeeld tot
de onmogelijkheid dat een Moham
medaan lid zou kunnen zijn van het
CDA. De nadruk zou te zeer komen te
liggen op de confessie en te weinig op
het politieke karakter van het CDA.
Vandaar dat nu de formule gevonden
is dat ieder lid van het CDA persoon
lijk aanspreekbaar dient te zijn op de
politieke overtuiging van het CDA.
die hij geacht mag worden te hebben
aanvaard. Het hart van de politieke
overtuiging is de toetsing van de
grondslag.
Op de bijeenkomst zaterdag bleek
iedereen zich wel in deze formule te
kunnen vinden. Wel was er de na
drukkelijke kanttekening dat de poli
tieke overtuiging nader ingevuld
diende te worden. De partijorganen
spreken zich begin december defini
tief uit over de beginselkwestie.
'Grote bijdrage'
Op de bijeenkomst gaf CDA-voorzit-
ter Piet Steenkamp blijk van grote
waardering voor het werk van Wim
Aantjes die „met zijn fractie een gro
te bijdrage gegeven heeft aan ons
politieke gezicht, aan ons politieke
profiel". Volgens Steenkamp deed
Aantjes dit onder uiterst moeilijke
omstandigheden. Hij moest opereren
met een smalle parlementaire meer
derheid. Hij werd geconfronteerd met
een groeiende economische crisis en
toenemende maatschappelijke on
rust. Bovendien moest hij zich verde
digen tegen aanvallen van zowel links
als rechts, die, aldus Steenkamp, al
leen met diepe afkeer over het CDA
en onze mensen kunnen praten en
een doel nastreven, de vernietiging
van het CDA en de christelijke poli
tieke stroming in Nederland. Vernie
tiging tot elke prijs.
Bovendien moest Aantjes ook nog
eens opereren in een spanningsveld
met het kabinet Van Agt, wat geen
CDA-kabinet kan zijn, een span
ningsveld tussen datgene wat je als
CDA'er zou willen en wat mogelijk is
in een coalitie-regering.
In deze situatie bleek Wim Aantjes
een politicus van grote klasse. Hij
droeg in zich de dubbele instelling
van enereijds grote sociale bewogen
heid voor de rechtelozen en de zwak
ken en de bereidheid waar nodig
diepgaande hervormingen tot stand
te brengen in de'samenleving. Daar
mee versterkte hij de grondpijlers,
die voortkomen uit onze grondslag,
uit het evangelie waarop alle leden
van het CDA in hun politiek aan
spreekbaar moeten zijn.
PPR en CPN weigeren samenwerking
LEIDEN ELST HILVERSUM (ANP) Het partijbestuur
van de PSP zal zelfstandig aan de verkiezingen voor het
Europese Parlement meedoen, nadat de PPR en de CPN
verzoeken van de PSP om samen te werken hebben afgewe
zen. Lijsttrekker voor de PSP zal zijn Bouwe Kalma. de
voormalige Rotterdamse inspecteur van politie.
De PPR besloot van samenwerking
af te zien omdat deze partij daardoor
aantasting van haar identiteit en een
ongunstige invloed op de Tweede Ka
merverkiezingen van 1981 vreest De
CPN voerde aan dat besluiten van
het congres en van het partijbestuur
samenwerking in de weg standen.
PSP-voorzitter Meertens deelde dit in
Leiden zaterdag mee op het 32ste
congres van deze partij.
Meertens zei dat samenwérklng voor
de PSP inhield dat. indien een lijst
PSP/CPN één zetel in het Europese
Parlement zou behalen, deze zetel
afwisselend door vertegenwoordigers
van beide partijen bezet zou worden.
De CPN voelde daar niets voor.
„Onze pogingen tot samenwerking
ziin gestrand." aldus Meertens.
De jonge socialisten in de PvdA be
sloten zaterdag op hun congres in
Eist dat zij niet zullen meewerken
e
n inze parlementsredactie
ICHT Mevrouw Hannie van Leeuwen staat in grote
lr, achter de vrijere abortusregeling zoals die onlangs door
vafabinet Van Agt is voorgesteld.
'Vriend'
Premier Van Agt zei dat wat Aantjes
is overkomen men zelfs zijn ergste
vijand nog niet zou toewensen. Aan
tjes was mijn persoonlijke vriend.
Het feit is er dat hij twintig jaar lang
zich grote verdienste heeft verwor
ven. Met volle inzet van talenten
heeft hij gewerkt aan ons gedachten-
goed. Veel mensen heeft hij geboeid
en geïnspireerd, onder wie ik. Hij is
één van de onzen en hij zal dat blij
ven," aldus de premier.
Onder grote belangstelling heeft .Tzigeunerkoning Koko Petaio zater
dagmiddag een bronzen beeld onthuld ter nagedachtenis van de door
de Nazi's omgebrachte zigeuners. De Amsterdamse beeldhouwster
Helen Levano maakte het beeld, dat tegenover het Concertgebouw, op
het Museumplein staat. Tot nu toe stond nergens ter wereld een
monument voor gevallen zigeuners.
Van een onzer verslaggevers
DOKKUM Nederlandse boeren, die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt, zouden
toch geen zaken moeten doen met een organisatie die heult met een regime, vergelijkbaar is
met dat van Hitier." Dit zegt David Bayrtelman, die directeur is geweest van het Chileense
overheidsinstituut voor landhervorming ten tijde van de vermoorde president Allende.
Op een forumavond onder leiding
van Tweede Kamer-voorzitter Anne
Vondeling, deed Bayrtelman een
hartstochtelijk beroep op de zaaizaad
en pootgoedcentrale ZPC in Leeu
warden. om een voorgenomen inves
tering in Chili achterwege te laten.
Onder zijn gehoor zaten ook boeren
die lid zijn van deze Friese coöperatie
en die aan de discussie deelnamen.
ZPC wil samen met een Chileense
organisatie van grootgrondbezitters.
ADVERTENTIES
rmalige CDA-Kamerlid. des-
ien met de huidige minister
:M Til Gardeniers de initiatief
ier van een tegengesteld wets-
•p. zei dit zaterdag op een bij-
(ïst van het CDA in Utrecht.
S loemde initiatief-wetsontwerp
beschermwaardigheid van
o<fceboren leven voorop. Abortus
chts toegestaan kunnen wor-
ïl-4nneer het leven van de vrouw
Bi reeks gevaar liep, dan wel
cl^r er sprake zou zijn van ernsti-
ai chische nood.
la orstel van de regering neemt
djaar bok de noodsituatie van de
x< tot uitgangspunt, maar het
'dpmst af van een toetsingsnorm,
zou bijgevolg zijn toege-
anneer de vrouw het wil en
nhs bereid is er mee in te
hen.
CDA-bijeenkomst wees me-
van Leeuwen erop dat het
voorstel van haar en mevrouw Garde
niers in het parlement niet haalbaar
is gebleken. De regering heeft daaruit
de consequentie getrokken door een
nieuw voorstel in te dienen, waarvoor
mevrouw Van Leeuwen, gegeven de
onmogelijkheid van het eigen voor
stel. wel begrip kon opbrengen.
Op congres
stin onzer verslaggevers
Tijdens een schietpartij
politie zijn in Goor twee man-
vond nadat ze met twee ande-
i mislukte poging hadden ge-
e bedrijfsleider van een super-
te overvallen toen deze een
sette naar de bank bracht.
ervallers werden gearresteerd.
de is nog spoorloos.
j? itie, die anoniem was getipt,
auto van het viertal al gerui-
in de gaten gehouden en
actie toen de overvallers uit
0 de bedrijfsleider onder vuur
Tijdens hun vlucht de be
ider wist te ontkomen stuit-
- vier mannen op een politieau-
;ens de politie schoten de over-
gericht op de politiewagen,
beantwoordden de in de auto
I e agenten het vuur met kara-
I loten. De auto van het viertal
al slingerend terecht tegen een
politiewagen.
t moment sprong een van de
t de auto en ging er al schie-
andoor De drie anderen wer-
ngehouden. Twee van hen A.
t Dieren en F. H. uit Breda
et rug- en beenletsel in het
luis opgenomen. De derde
loudende is G. B. uit Arnhem,
itie heeft een pistool in beslag
en
Het regeringsvoorstel staat echter
haaks op het CDA-programma. CDA-
Kamerledèn die over het regerings
voorstel hebben te oordelen kunnen
daarom gemakkelijk in gewetens
noord worden gebracht. Mevrouw
Van Leeuwen stelde daarom voor de
abortusparagraaf ter sprake te bren
gen op het CDA-congres van 20 janu
ari. Het congres zou dan de uitspraak
kunnen doen. de CDA-Kamerleden al
dan niet van deze last van het CDA-
programma te ontdoen.
Het voorstel van mevrouw van Leeu
wen sluit aan op een eerder voorstel
van CHU-voorzitter Van Leeuwen.
Het dagelijks bestuur van het CDA
zal eerdaags een beslissing nemen
over deze kwestie. Het ziet er echter
niet naar uit dat het bestuur de voor
stellen zal honoreren. Het risico is te
groot dat het congres ter zake van de
abortus dan alsnog een principieel
zuiver standpunt zou innemen en dat
terwijl men vindt dat een oordeel
over de abortuskwestie nu primair
aan de CDA-Tweede Kamer-fractie
de SNA. een aardappelbedrijf begin
nen. De grootgrondbezitters probe
ren koste wat kost te voorkomen dat
kleine boeren grond in bezit krijgen
en voor zover dat indertijd onder Al-
lende al is gebeurd, wordt dat nu weer
teruggedraaid. De boeren die aange
sloten zijn bij de ZPC, behoren voor
Chileense begrippen tot de „klein
tjes" en in dat land zouden zij tot de
onderdrukte massa behoren Coöpe
raties zoals de ZPC zijn Indertijd in
Nederland juist gesticht om de kleine
boeren ook enig macht te geven.
„Daarom roep ik elke coöperatie op
met dit Chileense bewind geen ver
bond te sluiten", aldus Bayrtelman.
Hij vertelde iets over de geschiedenis
van Chili, de poging van Allende om
voor gewone mensen iets te bereiken
en de ellende en moord die volgden
op de staatsgreep die deze president
het leven kostte.
De landbouwkundig ingenieur Jelle
van den Berg uit Wageningen, legde
uit dat het hele economische bestel
van Chili gericht is op het verrijken
van de machthebbers door export,
ten koste van de lonen en dus de
levensstandaard van de mensen in
Chili.
Anne Frank
Ds. P. van Andel, ex-directeur van de
Anne Frank Stichting, zei dat wij ons
niet de moeite nemen om ons in te-
denken wat er omgaat in de mensen
in Chili. „Dat moet hetzelfde zijn als
wat er in Anne Frank is omgegaan."
De aanwezige ZPC-boeren zeiden on
der de indruk te zijn gekomen van de
informatie over Chili; zij vooroordeel
den stuk voor stuk het bewind van
Pinochet en de ellende die deze over
het land heeft gebracht. Zij blijven
echter op het standpunt staan dat
niet van een onderneming kan wor
den gevraagd dat zij de politieke ach
tergrond van elke zakelijke relatie
uitpluist omdat er dan met zeer veel
landen geen handel meer mogelijk Is.
Dat is een politieke zaak die de rege
ring aangaat Bovendien vond men
dat er een selectieve actie wordt ge
voerd en dat handel met communisti
sche landen dan evenzeer zou moeten
worden veroordeeld.
De forumleden weerlegden dat in die
landen de bevolking zelf geen beroep
doet op het buitenland om eep boy-
De CPN
'nH
n n
Van onze onderwijsredactie
UTRECHT Verplaats de propaedeuse naar de scholen voor het voorberei
dend wetenschappelijk onderwijs. Dat levert een groot aantal voordelen op
voor zowel de universiteiten als voor het VWO. Het studieprogramma kan tot
vier jaar worden teruggebracht, het hele systeem van numerus fixus vervalt
en er wordt tevens gebruik gemaakt van de ruimte en mankracht, die op het
gymnasium en het atheneum aanwezig zijn.
noemde zaterdag zelfs een
percentage van twintig. Een
op. de vijf docenten komt
straks op straat te staan
Daarbij speelt het probleem
van de exploitatiekosten. Met
minder aantal leerlingen geeft
het rijk minder vergoeding.
De lege lokalen drukken dan
zwaar op het budget. Ook
voor de studenten zag Roefs
voordelen. Zij kunnen nog een
Jaar langer thuis blijven wo
nen en hoeven niet te zoeken
;n onzer verslaggevers
IAAG De 3.400 ton goedkope
oter. die Nederland door de Eu-
Commissie is toegewezen, is
fnoeg om aan de vraag te vol-
Daarom heeft het Landbouw
er bij minister Van der Stee op
irongen meer kerstboter in
el" te vragen. Voor de kerstbo-
dt een maximumprijs van 1,79
,J per pakje.
Voorzitter drs. F. J. Roefs van
het Nederlands Genootschap
van Leraren kwam afgelopen
zaterdag met dit voorstel tij
dens de algEmene ledenver
gadering van het genootschap
in Utrecht. Hij wees op het
grote aantal problemen, waar
mee de universiteiten en ho
gescholen kampen: de keuze
tussen vierjarige of vijfjarige
programma's, de bezuinigin
gen. ruimtegebrek, het hoge
percentage uitvallers en de
numerus fixus voor studies
met te veel aanmeldingen.
Roefs verzette zich tegen een
andere examenregeling voor
het VWO. Zowel het schoolon
derzoek als het centraal
schriftelijk moeten volgens
hem gehandhaafd blijven.
Het NGL is ook tegen een
vergelijkend toelatingsexa
men. zoals dat onlangs door
de commlssie-Wiegersma is
voorgesteld. Wel pleitte de
voorzitter van het NGL voor
afremming van de vrije pak
ketkeuze. Hij zag gTote voor
delen in twaalf of vijftien
standaardpakketten, waarbij
acht tot negen vakken ver
plicht waren Met overheve
ling van de propaedeuse. het
eerstejaars-programma aan
de universiteiten, naar de
scholen van het VWO. zou vol
gens Roefs de lasten van het
wetenschappelijk onderwijs
aanzienlijk worden verlicht.
Het aantal eerstejaars studen
ten friaakt zestien procent uit
van de totale studentenbevol
king aan de universiteit. Die
kunnen zich volgens het ge
nootschap van leraren op een
veel goedkopere manier op de
school in hun woonplaats
voorbereiden op het propae
deuse. Zij zouden daarbij
steun krijgen van de aanwezi
ge eerstegraads leraren, die
begeleid worden door de uni
versiteit Ook de inhoud en de
kwaliteit van de eerstejaars-
programma's moeten door de
universiteit worden bewaakt
Voor het VWO levert overhe
veling eveneens voordelen op.
De werkeloosheid dreigt voor
de VWO-docenten. Roefs
Van onze onderwijsredactie
UTRECHT Minister Pais
heeft bijval gekregen voor
zijn plannen met de schoolva
kanties. Een studiegroep,
waarin ambtenaren van het
departement van onderwijs,
de schoolinspectie en de vier
onderwijsbonden vertegen
woordigd zijn, heeft zich
eveneens uitgesproken voor
verkorting van de zomerva
kantie tot zes weken. Binnen
kort is het advies te verwach
ten van de coördinatiecom
missie van het bedrijfsleven
en het onderwijs over hetzelf
de onderwerp.
De studiegroep steunt Pais in
zijn plannen voor spreiding
van de schoolvakanties over
het hele schooljaar. De reste
rende zes weken, die overblij
ven na aftrek van de zes we
ken voor de zomervakantie,
kunnen per regio door de
scholen zelf worden bepaald.
Welke vakantie zal worden
verlengd, de herfstvakantie,
de kerstvakantie of de paas
vakantie, moet elke school
zelf uitmaken.
Minister Pais zei dit zaterdag
aan de campagne die hun partij voor
de Europese verkiezingen zal voeren.
Iri een eigen campagne zullen de jon
geren duidelijk proberen te maken
dat de EG „liberaal-kapitalistisch,
ondemocratisch en via het EG-parle-
ment niet te veranderen" is Volgens
de Jonge socialisten voert de PvdA
een campagne „gericht op de politiek
in Nederland en niet op de verwerpe
lijke kant van de EG."
D'66
cot in te stellen, zoals in Chili wel het
geval is. Bovendien zijn de commu
nistische landen niet afhankelijk van
handel met het westen, zodat een
boycot geen zoden aan de dijk zet.
De heer R. Nammensma uit Sexbie-
rum, één van de aanwezige boeren,
vond de actie tegen Chili al bijvoor-
baat verdacht, omdat ook de CPN in
het organiserende Friese anti-fascis-
me-comité zit.-Annet van der Hoek,
voorzitster van dit comité, wees er op
dat de CPN slechts één van de twintig
is en dat ook organisaties als het
interkerkelijk vredesberaad in het co
mité zitten. „Zou u ook bedanken
voor de ZPC als er communistische
boeren aardappelen leverden?"
Nammensma: „ik weet niet of er com
munisten onder de ZPC-leden zijn.
maar als een communist bestuurslid
werd zou ik zeker bedanken" Hij
ontzegde de communisten het recht
een oordeel te vellen omdat zij zelf
zoveel boter op hun hoofd hebben,
waar het totalitaire regimes betreft
Overigens zei Annet van der Hoek er
wel begrip voor te hebben dat een
bedrijf niet met alles rekening kan
houden. „Maar het gaat nu net even
te ver." Er is hier duidelijk sprake van
een fascistische regime, dat al drie
keer is veroordeeld door de Verenigde
Naties. En generaal Pinochet legt
elke zakelijke relatie uit als een steun
aan zijn bewind."
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Ook zaterdag is de
Amsterdamse politie weer in actie
geweest tegen de criminaliteit op de
Zeedijk tussen de Prins Hendrikkade
en de Oudezijds Kolk
Bij twaalf Invallen In café's werden
124 mensen aangehouden van wie er
110 na onderzoek weer konden ver
trekken Veertien verdachten bleken
nog een boete te moeten betalen of in
bezit te zijn van verdovende mid
delen
Op de in Hilversum gehouden verga
dering van de adviesraad van D'66
bleken veel leden van oordeel dat in
de procedure voor kandidaatstelling
voor het Europarlement meer open
heid gewenst geweest was. met name
over de gesprekken die namens het
hoofdbestuur met oud-staatssecreta
ris Brinkhorst en oud-Kamerlid Van
Mierlo gevoerd zijn. Met veel instem
ming zei het lid van de adviesraad
Heezemans het te betreuren dat juist
Van Mierlo en Brinkhorst zich heb
ben teruggetrokken. Het gaat hier om
duidelijk links-progressief en meer li
beraal denkende Europeanen die el
kaar overigens uitstekend hadden
kunnen aanvullen. „Angst voor de
kiezer heeft ervoor gezorgd dat de
tegenstellingen zijn weggemasseerd.
De partij zal moeten onderkennen
dat angst een slechte raadgever is en
gemakkelijk tot kleurloosheid leidt."
aldus Heezemans.
De adviesraad heeft het hoofdbe
stuur tevens verzocht binnen een
halfjaar met een notitie te komen
waarin de wenselijkheid en mogelijk
heid wordt overwogen om internatio
naal tot een boycot van de komende
Olympische Spelen in Moskou te
komen.
UTRECHT (ANP) De Partij van de
Arbeid wil straffen voor werkgevers
die de wet op het minimumloon ont
duiken. Dit zei het PvdA-Kamerlid
Jaap van der Doef gistermiddag op
de KWJ-manlfestatle tegen onderbe
taling in Utrecht
„We moeten niet te veel van zo'n
wettelijke regeling verwachten", al
dus Van der Doef. „maar het Is goed
dat wordt vastgelegd dat werkne
mers hun recht kunnen halen", aldus
de PvdA-er. Dit geldt volgens hem
vooral voor jongeren, vrouwen en bui
tenlandse werknemers, die het toch
al moeilijk hebben, omdat zij vaak
werken in zwakke bedrijfstakken
ADVERTENTIE
naar een studentenkamer Te
vens kunnen zij gemakkelijk
een vak, dat zij niet in het
eindexamenpakket hadden,
maar toch nodig blijkt te zijn
voor de studie van hun keuze,
tijdens dat Jaar er bij doen
Wilson Glenny. Stijl, pure
kwaliteit en natuurlijke souplesse.
Zuivere, schotse scheerwollen
stofTen, onnavolgbaar vertaald in
kostuums vóór mannen met een
kritische smaak.
Informeer: tel. 020-151255
in zijn toespraak tot het Ne
derlands Genootschap van
Leraren in Utrecht. Hij noem
de als een van de argumenten
dat een te lange onderbreking
in de zomer nadelen oplevert
voor de prestaties op school.
De leerlingen zouden er te
lang over doen om zich weer
op te Iaden. Maatschappelijk
gezien zou een tweede wat
langere vakantie ook tege
moet komen aan de wensen
van de ouders. Zij konden
dan twee keer per jaar met
hun kinderen op vakantie, al
dus Pais.
„Ik moest toch een voorbeeld aan
mijn vader nemen?"
