Studenten onderzoeken
rol vrouwen in verzet
verplicht vak op basisschool
Trouw
Krokodillen in oorlog
X
REL. in de Tweede Kamer. Bezwaren tegen Engels als eer
Met deze kleine
lettertjes
hebt u'n betere
autoverzekering.
Wegwerpwoningen
Statiegeld
Bedplassen
Afuiezig Begerig
Chic
Dromerig
Eigenwijs Futloos
SS
'In strijd met onderwijsvernieuwing'
Minister niet
eens met wat
overste zei
'Echte noodzaak
is er niet'
Weer inval
in gokhuis
Royal Nederland
DINSDAG 14 NOVEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
AG 14
14 NOVEMBER 1978
De kleine krant
Medewerkenden:
Piet Hagen
Hanneke WIJgh
Johanneke Leestemaker
Jaap Timmers
Gilles Stoop
Brieven aan Trouw
De kleine krant
Postbus 859, Amsterdam
Scheiden
Rechter Guolee uit Mil
waukee keek raar op toen
een echtpaar om scheiding
kwam vragen. Ze wilden
niet van eikaar af, maar
van hun 16 jaar oude doch
ter. Als reden gaven de ou
ders op dat hun dochter wel
eens marihuana rookte.
Ook zou ze wel eens spijbe
len en haar huiswerk niet
maken. De rechter heeft
toestemming gegeven,
maar er wel bij gezegd dat
hij het niet begreep. De
dochter was bij de zitting
aanwezig. Ze huilde en
riep: „Ik wil naar huis."
Olivia
Olivia Newton-John, die op
24 november optreedt in de
Jaap Edenhal in Amster
dam, wordt zwaar be
waakt. Twee lijfwachten
houden haar de hele dag in
de gaten. Ze vindt er niets
aan. Haar. manager en haar
chauffeur letten ook goed
op haar. Olivia zou best
eens alleen op stap willen
zonder haar vier bewakers.
Apen
In Ethiopië hebben apen
twee jongens van negen en
tien jaar opgegeten. Ze had
den honger. Al eerder heb
ben ze een vrouw aangei
len en schapen verschel
In Ethiopië woedt al
jaar een strijd tussen Etk
pische soldaten en bevï
dingsbewegingen. Veel I
men en struiken word
daarbij vernield,
denkt dat de apen nu raj*
sen aanvallen omdat I
natuurlijke voedsel
bomen en struikgewas df
de strijd kapot is gemaa l mini
mnom
d°!EDA
Van een onzer verslaggevers
DAR ES SALAAM Krokodillen spelen een
belangrijke rol in de oorlog tussen Oeganda en
Tanzania, twee buurlanden in het midden van
Afrika. Twee weken geleden zijn soldaten van
Oeganda de grens overgestoken en zij hebben een
deel van Tanzania bezet tot de rivier de Kagera.
Omdat Tanzania rüet op een oorlog had gerekend,
was er eerst niet veel verzet.
Maar nu is Tanzania aan de
tegenaanval begonnen. Dit
weekeinde probeerden drie
duizend Tanzaniaansé solda
ten de rivier over te steken
om het bezette gebied te her
overen.
Oeganda zegt dat het niet is
gelukt. De soldaten probeer
den met vlotten en bruggen
de rivier over te steken, maar
de Oegandese soldaten dre
ven hen terug. In de rivier
wachtten de krokodillen op
hun extra maal. zeggen de
Oegandezen.
Hypnose
Krokodillen schijnen in staat
te zijn met hun ogen een
prooi zó te verlammen, dat
die niet meer in staat is te
ontsnappen. Een soort hyp
nose. Maar zonder die gave is
de krokodil in het water toch
al zo snel, dat de mens weinig
kans heeft tegen dit dier.
Oeganda en Tanzania heb
ben al Jareh ruzie. Vroeger
was er in Oeganda een presi
dent met wie de president
van Tanzania, Julius Nyerere.
het heel goed kon vinden.
Maar Idi Amin zette in 1971
met hulp van het leger Milton
Obote af en die leeft nu als
balling in Tanzania. Nyerere
vindt dat Obote weer de
macht moet krijgen en hij wil
dictator Amin ten val bren
gen. Daarom wil Tanzania
ook niet dat andere landen
proberen te bemiddelen om
vrede te bereiken.
Tom Jones
Tom Jones heeft heimwee
naar Engeland. De zanger,
die nu in Amerika woont,
heeft de telefooncel ge
kocht, van waaruit hij
vroeger naar zijn vriendin
netje belde. Hij had er vijf
duizend gulden voor over.
Plus nog eens de kosten van
het transport van Engeland
naar Las Vegas, een duur
telefoontje.
In Nederland staan huizen
die nog door de Romeinen
zijn gebouwd. Op het Begijn
hofje in Amsterdam wonen
mensen in een houten huis
dat in 1470 werd gebouwd. Er
is natuurlijk wel eens een
nieuw dak opgezet en een
nieuw vloertje ingelegd, maar
de, muren zijn vijfhonderd
jaar oud!
Andere huizen, die pas veer
tig jaar oud zijn, worden nu al
afgebroken. In de Linnaeus-
buurt in Leeuwarden stonden
zulke huizen. Ze werden voor
de oorlog met weinig geld ge
bouwd. De mensen, die erin
woonden, vonden zelf dat de
huizen afgebroken moesten
worden. Er viel niet meer in te
leven.
In de veertig jaar dat de hui
zen bewoond werden, kregen
ze niet op tijd een verfje. Als
de trap kapot was, liet de
huisbaas het niet maken. Zo
werden de huizen bouwvallig
en omdat ze toch al op een
koopje werden gebouwd,
kunnen ze ook niet meer op
geknapt worden. Ze zijn nu
gesloopt.
Tien jaar
In de tijd van de Romeinen
was een huls niet alleen om in
te wonen maar ook om be
scherming te bieden tegen
aanvallen van de vijand. De
muren waren dik en stevig,
het was een vesting. Nu wor
den huizen gebouwd die na
tien jaar weer afgebroken
moeten worden. De huizen
bouwers stoppen er een hoop
geld in en als dat geld, en een
beetje meer, terugbetaald is
door de huren, kan het huis
worden afgebroken. Het on
derhoud kost meer dan het
bouwen van nieuwe huizen.
Op den duur leven we alle
maal in „wegwerpwoningen".
Dat is voordeliger.
Voor de bewoners van de hui
zen is het niet altijd even
leuk. Stel Je voor dat je net
bent gewend in Je buuft en Je
moet naar een hele andere
buurt verhuizen omdat de
tien jaar om zijn.
Tot voor een paar jaar gingen
alle flessen en potten terug
naar de winkel. Dat is niet
meer zo. Op veel flessen en
potten zit geen statiegeld
meer. Je hoeft bij aankoop
geen kwartje of yijftig cent
extra te betalen. Die kreeg je
terug als je de fles weer inle
verde. Waar blijven die fles
sen? Veel mensen gooien ze in
de vuilniszak. Dertien pro
cent van al het afval bestaat
uit glas. Milieukenners vin
den het maar jammer van al
dat glas. Ze willen het statie
geld weer invoeren. Een ande
re oplossing zou zijn dat het
glas apart wordt opgehaald
door de vuilnisman. Oud glas
kan namelijk heel goed op
nieuw gebruikt worden voor
het maken van flessen en
potten.
In Engeland zijn ouders een
actie begonnen tegen de
scholen. Zij willen weten
wat de meesters en de juf
frouwen op school over hun
kinderen in de geheime rap
porten schrijven. Die rappor
ten gaan vooral over het ge
drag. Bijvoorbeeld of een
kind nog in bed plast, of het
veel Vriendjes heeft, of dat
het erg lastig is. Die rappor
ten worden lang bewaard.
Ook als een jongen of meisje
allang niet meer in bed plast,
krijgt een volgende leer
kracht het weer te lezen. De
ouders willen nu de rappor
ten zien. Zij zijn bang dat
verkeerde gegevens de nieu
we leerkrachten te veel beïn
vloeden.
De andere helft van het poezen-alfabet kan
vinden!
je in de Kleine Krant-extra van zaterdag
X
SS. Twee letters die vorige week een
belangrijke rol speelden in het TV-jour-
naal. op de radio, in alle kranten, in de
Tweede Kamer en in veel gesprekken.
Want tot ieders schrik was bekend ge
worden dat een van de bekendste politi
ci, Willem Aantjes, leider van het CDA,
in de Tweede Oorlog dienst had geno
men bij de SS, een onderdeel van het
Duitse leger. Hij had wel niet voor de
^Duitsers gevochten, maar toch gepro
beerd via zijn lidmaatschap van de SS
uit Duitsland (waar hij in 1944 werkte)
naar Nederland te ontsnappen.
Aantjes is inmiddels uit de Tweede Ka
mer gegaan. Hij geeft toe dat hij fouten
heeft gemaakt. Maar, zegt hij, ik ben niet
echt fout geweest, want ik ben alleen
maar bij de SS gegaan om zo naar Ne
derland terug te kunnen. Ik was van
plan te ontsnappen zodra ik in Neder
land was. Toen dat niet lukte, heb ik
geweigerd om echt voor de Duitsers te
vechten. Deze week gaat de Tweede Ka
mer de zaak bespreken.
Nog altijd schrikken oudere mensen als
ze de letters SS horen. Dan denken ze
aan Hitiers soldaten die driekwart van
Europa bezetten en die o.a. verantwoor
delijk zijn voor de uitroeiing van zes
miljoen Joden.
1 ran c
De letters SS vormen de afkorting
het Duitse woord Schutzstaffel, wat
terlijk „beschermingsgroep" beteke >s1
Het werd ook geschreven met oud-i
maanse lettertekens als:
Sinds de Tweede Wereldoorlog wordt
als scheldwoord gebruikt. SS'er,
de mensen dan, en je vraagt je af o:
weten waar ze het over hebben. H<
maal onbegrijpelijk is hoe somm
gToepen het SS-teken kunnen gebruik
als een soort erecode. Dat zie je
voorbeeld bij de popgroep kiSS en
sommige punkers.
ontv,
sup
)P eer
ril nu
14 november ïsfer 250
s tege
lertien
rland
v erugvt
de
itelle:
giarine
ibovei
Ips (m
se mj
n Haa
kste
tlantii
iluurdi
Li 'nse 1
rreker
imt h
M
Dit
erna
enw
en
;endi
te 1
eren
:al b
nuai
ng 1:
ADVERTENTIE
L H I n lH 1» I t rV f 4 rt r. I w mL/ r,I 1
R.E.L. is Roxy Extra Light.Van de makers van Roxy Dual.
Voor wie extra „teer"- en nicotine-arm wil roken.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Twee studenten in de geschiedenis van de Vrije Universiteit in Amsterdam,
Lidwien Marcus en Bob de Graaft (man en vrouw) zijn bezig met een onderzoek naar de rol van
de vrouw in het Nederlandse verzet tijdens de jaren 1940-1945. Zij zijn dit onderzoek, dat moet
dienen voor een doctoraal scriptie, begonnen, omdat zij van oordeel zijn, dat de vrouwen een
vergeten groep zijn in de beschrijving van het Nederlandse verzet, terwijl zij toch wel degelijk
meegedaan hebben in de illegaliteit.
DEN HAAG (ANP) Minister Schol
ten van defensie heeft zich gedistan
tieerd van de uitspraak van de nieu
we bataljonscommandant in Assen,
luitenant-kolonel G. J. Schüssler als
zou de moderne beroepssoldaat een
slapjanus zijn. die het aankijken niet
waard is
„De uitlatingen van de geïnterviewde
maak ik geenszins tot de mijne," al
dus de minister in antwoord op vra
gen van het PvdA kamerlid Knol. Uit
het antwoord blijkt, dat de comman
dant van het 42e treinenbataljon de
draagwijdte van zijn uitspraken niet
voldoende heeft overzien. Hij be
treurt het zeer, aldus het antwoord,
dat door „zijn ondoordachte en slecht
gekozen" bewoordingen de indruk
wordt gewekt dat hij weinig waarde
ring zou hebben voor zijn collega's.
Wat hij bedoelde te zeggen is dat zijn
collega's-officieren niet meer be
schikken over gevechtservaring." al
dus de minister.
De minister wijst er ook op dat de
betrokkene het tevens betreurt, dat
door zijn ongelukkige woordkeuze de
indruk is ontstaan dat hij positief
staat tegenover de oorlog. De com
mandant. zo blijkt, is gefascineerd
door de wijze waarop grote millteire
commandanten hun troepen 'in het
gevecht hebben geleid. De heer
8cholten vindt het niet nodig de le
den van de landmacht te Informeren
over zijn antwoord. Via de gebruike
lijke Informatiekanalen komt dit
vanzelf onder ieders aandacht, aldus
de minister.
Lidwien Marcus, erg geïnteresseerd
in de rol die vrouwen door de eeuwen
heen in de geschiedenis hebben ge
speeld, en Bob de Graaff, al lange tijd
bezig met het anti-fascisme, zijn van
mening, dat officiële geschiedsschrij-
vers, zoals dr. L. de Jong, nauwelijks
aandacht aan het verzet van de Ne
derlandse vrouwen besteden.
„Wanneer in de officiële geschied
schrijving iets over vrouwen gezegd
wordt, is het altijd of anoniem ,een
communiste' of ,een koerierster' of
als aanhangsel van de man, zoals „de
vrouw van Van Randwijk', terwijl er
over mannen met naam en toenaam,
liefst nog met al hun onderscheidin
gen erbij, wordt gepubliceerd. Nu zul
len er relatief minder vróuwen in het
verzet gezeten hebben dan mannen
(men schat dat vijf tot tien procent
van het verzet door vrouwen gebeur
de). maar dat neemt rüet weg, dat die
vrouwen er geweest zijn en dus ver
meld dienen te worden," meent Bob
de Graaff.
Hij en zijn vrouw willen met hun
onderzoek meewerken aan een stukje
rehabilitatie van de vrouw.
Zij zijn er vooral ln geïnteresseerd te
weten welke vrouwen in het verzet
kwamen. Daarom zoeken zij zoveel
mogelijk vrouwen, getrouwd, onge
trouwd. uit alle lagen van de bevol
king. zodat ze een overzicht krijgen
welke vrouwen ln het verzet zaten en
welke taken ze er vervulden. Overi
gens is het niet de bedoeling alleen
maar „kopstukken" bij het onder
zoek te betrekken, ook vrouwen, die
bij "norbeeld onderduikers verbor
gen en verzorgd hebben, wordt ver
zocht zich te melden bij de twee stu
denten
meedoen krijgen een enquêteformu
lier toegezonden. De gegevens, die op
deze manier worden verkregen, vor
men één deel van het onderzoeksma
teriaal en worden vooral voor de sta
tistieken gebruikt. Voor zover in het
beschrijvend gedeelte van de scriptie
namen worden genoemd, gebeurt dit
alleen na toestemming van de betrok
ken vrouw. Overigens vinden de on
derzoekers het wel prettig wanneer
zoveel mogelijk vrouwen hun naam
zouden willen noemen, omdat het
rapport anders weer aan diezelfde
anonimiteit gaat lijden, die de twee
onderzoekers nu Juist verwijten aan
andere geschiedschrijvers.
Vrouwen, die op een of andere wijze
hebben deelgenomen aan het verzet
in de Jaren 1940-1945 en die willen
meedoen aan het onderzoek, kunnen
zich melden (schriftelijk) aan VU-
Hoofdgebouw, kamer 8a-34, de Boele
laan 1105, Amsterdam of (telefonisch)
020-83 30 57.
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Er dreigt
verdeeldheid te ontstaan over
de, vraag of het Engels een
verplicht vak moet worden in
de hoogste klassen van de ba
sisschool. In een artikel in het
maandblad 'Onderwijs en op
voeding' concludeert dr
Sjoerd de Witt, tot voor kort
lid van de commissie-basison-
derwijs, dat „er geen steek
houdende argumenten zijn
die pleiten voor de invoering
van een vreemde taal in het
basisonderwijs". Daar staat
tegenover dat een eerste
proefneming met Engels op
27 lagere scholen tot positieve
resultaten heeft geleid.
invoering van een tweede taal in
strijd is met de pedagogische ver
nieuwing vpn het basisonderwijs. De
school zal door dit extra vak nog
schoolser worden, de uitstroming
naar het buitengewoon onderwijs zal
nog groter worden, en kinderen met
achterstanden (bijvoorbeeld kinde
ren van buitenlandse arbeiders) zul
len het nog moeilijker krijgen.
leerlingen in het voortgezet onderwijs
gevolgd.
Uit een enquête onder leraren van het
voortgezet onderwijs blijkt dat de
meerderheid positief oordeelt over
dit experiment. Een uitvoerig verslag
van het onderzoek wordt begin vol
gend jaar verwacht.
Tegenstanders van de i:
Engels betwijfelen echtei
resultaten van het ondi
opgaan voor heel Neder
bijscholing van onderwij
beeld niet goed gebeurl
ring van het Engels meer
voordelen hebben.
wek
landi
het
ils de
hel
stani
ui
end
Formulier
Alle vrouwen, die aan het onderzoek
ROTTERDAM De politie in Rot
terdam heeft maandagmiddag op
nieuw een inval gedaan in een illegaal
gokhuis aan de Eendrachtsweg. Er
waren volgens de politie twintig men
sen aanwezig. Vijftien zijn na verhoor
weggestuurd, vijf anderen (personeel)
zijn aangehouden.
Er werd drie duizend gulden in beslag
genomen alsmede twee speeltafels,
een speelautomaat en drank. Hetzelf
de gokhuis werd drie weken geleden
gesloten na een inval. Dat er vrij snel
opnieuw werd tngegrepen houdt vol
gens een politie-woordvoerder ver
band met een verscherpt beleid tegen
illegale casino's.
Het voorstel om Engels in te voeren
in de twee of drie hoogste klassen van
de lagere school dateert uit 1970.
Toen dook deze gedachte voor het
eerst op in een voorontwerp van wet
van de toenmalige staatssecretaris
Grosheide. Minister Van Kemenade
nam dit idee over in zijn concept
wetsontwerp basisonderwijs van
1976. De commissie basisonderwijs
(die de minister adviseert over experi
menten op dit terrein) gaf daarop als
commentaar dat „achter de zinvol
heid van een tweede taal voor alle
kinderen naast het Nederlands" de
nodige vraagtekens zijn te zetten".
Op dit moment werken minister Pais
en staatssecretaris Hermes aan een
nota van wijzigingen op het door Van
Kemenade ingediende wetsontwerp.
Volgens een woordvoerder van het
ministerie is de kwestie van het En
gels tot op de heden nog niet in
discussie geweest. Dat zou betekenen
dat Pais en Hermes vasthouden aan
het plan om het Engels verplicht te
stellen
Twaalf argumenten
Sjoerd de Witt somt in zijn artikel in
„Onderwijs en opvoeding" twaalf ar
gumenten op tegen dit voorstel. Een
van de voornaamste bezwaren .is. dat
De Witt meent dat de effecten van
het onderwijs in vreemde talen naar
verhouding gering is. Hij verwijst
daarbij naar verschillende buiten
landse onderzoekingen. Invoering
van het Engels betekent volgens hem
_ook dat de klok terug wordt gezet: de
basisschool wordt opnieuw in dienst
gesteld van het vervolgonderwijs.
Er zijn ook praktische argumenten
tegen invoering van het Engels (of
een andere vreemde taal): de nascho
ling zal handen vol geld kosten en het
zal moeilijk zijn daarvoor voldoende
bekwame docenten te vinden. De
Witt is ook bang dat de invoering van
het Engels zoveel energie zal opeisen,
dat andere vernieuwingen in het basi
sonderwijs eronder zullen lijden. In
veel gevallen zhl ook de tijd ontbre
ken om het Engels naar behoren te
onderwijzen. Dat geldt zeker voor
kinderen in Friesland of buitenlandse
kinderen die reeds een tweede taal
krijgen.
Verengelsing
Ten slotte wijst De Witt op het gevaar
van verengelsing en veramerikanise
ring van onze cultuur. „Men hoeft de
radio maar aan te zetten om het be
wijs geleverd te krijgen," Volgens De
Witt slaan Nederlanders met hun
kennis van het Engels internationaal
gezien best een redelik figuur. Een
echte noodzaak om eerder met En
gels te beginnen is er dus niet. Hij
pleit er daarom voor de beslissing ten
minste tien jaar uit te stellen. Laten
we eerst een nieuwe wet op het basi
sonderwijs invoeren en dan de zaak
omstreeks 1990 opnieuw bezien. Dan
kan ook overwogen worden of scho
len niet beter vrijgelaten*kunnen wor
den in de keus van een.tweede taal (in
het oosten van het land zou men dan
misschien de voorkeur geven aan
Duits).
Positievere geluiden over invoering
van het vak Engels komen van het
project-Engels, dat in opdracht van
de stichting leerplanontwikkeling
wordt uitgevoerd. Bij het project zijn
27 scholen betrokken. De onderwij
zers op deze scholen hebben eerst een
bijscholing gekregen, vervolgens heb
ben de kinderen van de hoogste klas
sen van de lagere school twee jaar
Engels gehad, en daarna zijn deze
ADVERTENTIE
titOwi'Kchcritig
vergoedt tic maatschappij dc verzekeringnemer
per gebeurtenis «en hoogste hel voor het motorrijtuig
- met inbegrip vun itijn stamiuariluitrustiug -
verzekerde bedrag, vermeerderd met:
dc waarde van dc niet lot de standaarduitrusting
behorende verzekerde accessoires,
- dc noodzakelijke kosten vnor bewaking, voorlopige
stalling, vervoer van het motorrijtuig naar de dichtst
bijzijnde geschikte bcrstcHnrichting en ter bepaling
van de schade vereiste demontage,
- dc verplichte bijdrage in averij-grosse of daarmede
gelijk te stellen kosten,
- de verschuldigde invoerrechten, indien het motor
rijtuig in het buitenland moet achterblijven.
Natuurlijk wordt er uit üw auto nooit
iets gestolen. Maar 't zal die éne keer maar zijn.
En dat zult u nu altijd zien, het gebeurt
nèt nadat u die prachtige stereo radio hebt
'laten inbouwen. Met stereo cassette
recorder erbij.
Dus nu is alle apparatuur foetsie. En kost
u dat geld? Het is Royal Nederland die betaalt.
Dat betekenen die kleine lettertjes.
Ingewikkelde juridische termen? Ze zijn er niet
om het u lastig te maken, maar om u te helpen.
Om uw verzekering meer inhoud te
geven. Want Roval Nederland verzorgt ook
de onwaarschijnlijke dingen.
Royal Nederland zorgt ervoor dat er bij uw
autoverzekering aan alle kanten muziek inzit.
Op maat. Bij voorbaat. In üw belang.
De kleine lettertjes van Roval Nederland
geven ook u grotere zekerheid. Vraag maar
aan uw verzekeringsadviseur.
verzekering maatschappij nv
no
bben.
dat
^Isluite
om<
de E
nsteiT
EMS.
•slote
vergal
h stai
eens
iet a]
ugbli:
einde
mgee:
vasfo
were
Voodi
aarbi,
üropt
gekt
t wee
em hl
Op d:
dollai
ierik£
te ix
ele v£
Dat
ent n
e tot
i'aard
ag en
,4fiet v
makt
laai hi
'n we;
aar n
>ezwa
an he
toch
unnei
2 de
en v
eelne
Ned
t. We
ader
ken,
öe EG
deelr
n 2,25
spilkt
ie wei
oersst
valu'
(2,25
spilk
de ta
de c
>ectie
ta's
»rg t<
tlinge
binni
Ook 1
