EG stelt derde wereld 'arbeidsvoorwaarden' aire: westen et ons vallen voor de KristalInacht' was er een wet Nieuwe Senaat wordt lastiger voor Carter Sadat pessimistisch over vredesakkoord Leger Nicaragua doet inval in Costa Rica mbtenaren ontslagen in Ghana lou^ lanciële toezeggingen niet nagekomen Toon uw solidariteit N metdearmsten in Latijns-Amerika voor de opbouw van: vakbonden *koö- peraties boerenbon den* vrouwen organisaties ♦krot tenwijkorganisaties: Zij vendienen uw r solidariteit! •Giro 1918108 CLAT Nederland' ERDAG 11 NOVEMBER 1978 BUffENLAND TROUW/KWARTET een medewerker JSSEL Ontwikkelings- M en zullen binnenkort de rtkkelingssteun en han- voordelen die de EO hun t, op het spel zetten, als industrie zich niet houdt --.een viertal minimale ar- ie^« jvoorwaarden. nüssaris Cheysson (ontwlk- amenwerking) lichtte giste- een persconferentie te h 05 sel zijn plannen toe. De normen h«?i aan de landen zich moeten hou- v 0 zijn vastgesteld door het Inter- n maal Arbeidsbureau (ILO) te Ge- Zij verbieden kinderarbeid on- 11 de veertien jaar, een werkweek dan achtenveertig uur en dis- itie op grond van ras, kleur. ;t of sexe. uwety dat hg e plaat ïiding dt Ling »i 5U hr ebben e. Een ge in het| planl ;loot thuis Het ls de bedoeling, dat het ILO op verzoek van de Eurppese Commissie of één der lidstaten in een bepaalde bedrijfstak in zo een land nagaat, of een of meer bedrijven bijvoorbeeld in de textielsector, buiten hun boekje gaan. Verandert zo een firma on danks aanmaning van de EG niets aan de werksituatie, dan wil de EG die gehele industrietak in dat land treffea met pijnlijke stopzetting van overeengekomen gunstige importta rieven of andere financiële facili teiten. De maatregel is een duidelijke hint naar de multinationals die hun indu strie verplaatsen naar lage lonen lan den, om vervolgens grote hoeveelhe den goedkope goederen in de EG af te zetten. Cheysson zei uitdrukkelijk, dat het hier niet om een handelsre strictie gaat. maar om de elementaire normen die de industrie dient te res pecteren. Volgens de EG-commissaris profite ren vijf landen in het Verre Oosten samen* zeker voor tweehonderd- a driehonderd miljoen dollar per jaar door douanevrije importen naar ex porteren naar de EG. „We moeten voorkomen, dat de bevolking daar in de kou blijft staan, omdat onze ont wikkelingshulp immers juist voor de mensen daar is bestemd", zo zei hij Moeizaam Het is nog niet de bedoeling de nieu we maatregelen ook als voorwaarde op te nemen in het nieuwe Lomé- Akkoord (met landen in Afrika. Cara- ïbische Zee en Stille Oceaan), waar over thans in Brussel moeizaam wordt onderhandeld. De regeringen van de negen EG-landen moeten zich overigens nog principieel uitspreken over dit idee van sancties. Cheysson voorziet geen grote problemen bij het aanvaarden van het principe. „Geen regering kan zich nu toch meer ver oorloven. zich openlijk voor kinderar beid beneden veertien jaar te verkla ren". zo zei hij gisteren. De EG-commissaris hoopt met de nieuwe aanpak in 1980 te kunnen starten. door Rimmer Mulder een onzer redacteuren STERDAM Zaire heeft westrerse landen verweten dat kun financiële toezeggingen niet nakomen. Zij zegden het rij* jagen bankroete land in juni van dit jaar 700 miljoen £5* len steun toe, in het kader van een economisch herstel- tehuis D- denB de gn ebeurfde tijdens een conferentie op zaken moet stellen, wil over meer ->hulp gepraat worden. Hieruit kón een beleidswijziging worden gelezen. Eer der stelden de VS dat Zaire hoe dan ook voor het Westen behouden moest blijven als steunpunt in Afrika, en dat het land daarom niet al te zeer de duimschroeven moesten worden aan gedraaid. Ontkend werd echter gisteren bij de delegatie uit Washington dat voorlo pig geen steun aan Zaire zal worden gegeven. Ook werd bestreden dat op Amerikaans aandringen de conferen tie, die eigenlijk een maand eerder gehouden had zullen worden, is uitge steld. Omgekeerd maakt België zich zeer sterk voor ontwikkelingshulp aan Zaire, ook al vanwege zijn grote eco nomische belangen in dat land. Ne derland beperkte zich bij de eerste conferentie tot de toezegging van 2 miljoen gulden voor noodhulp. Zaire wilde deze bestemmen voor de wede ropbouw van een brouwerij. Vanuit Den Haag is toen te verstaan gegeven dat werd gedacht aan medicijnen en voedsel, verstrekt onder toezicht van wege de grote corruptie in Zaire. Naar in Brussel wordt verteld is hier nog steeds geen paal en perk aan gesteld. Ook wordt gezegd dat Zaire, hoe het ook aandringt op meer steun, bestuurlijk niet in staat is meer geld te verwerken. Ook bestaat er een groot gebrek aan geschoold kader, wat eens te meer aan het licht is gekomen door het vertrek van vele blanken. Hierdoor blijft de koperproduktie achter, terwijl juist verbetering daar van één van de belangrijkste eisen is van de westerse donorlanden. Koper is voor Zaire letterlijk van levensbe lang. fan v<#u$sel, vlak na de opstand in de a had tie koperprovincie Sjaba. In de orgin) ische hoofdstad wordt nu op- angevi vergaderd. Westerse af gevaar eens tn daar zeiden gisteren dat alle ka rete beloften die Zaire zijn ge- idrikst .zijn'ingelpst. 3 sera opgei mi hadden de westerse landen een b »er strikte eisen gesteld voor te me t voeren economisch beleid. Bij zal ii mtrale bank werd een vertegen- de bo di&er van het Internationale Mo- 5 deze re Fonds (IMF) benoemd om inen dt op toezicht te houden. )and i i "is de Zairese delegatieleider in i het I «1 Bokana Wondalenga is aan eflats lorwaarden voldaan, maar komt zal oi alp desondanks niet af. lag ne i heeft om nieuwe hulp gevraagd, al om het transport in het land te eteren. Westerse landen zijn rmm over aaraelend. en menen dat de rniet ftering van de monetaire situatie i w. vi t eerste plaats komt. Aan de deze »vond van conferentie heeft outeeri z'in munt met 20 procent gede- lx eerd. om aan de verlangens van van dt esterse donorlanden tegemoet'te goedk tn raad geldontwaarding in Zaire schom- ms zijfetojhet ogenblik rond de 60 pro- en, i ^terwijl de buitenlandse schul- lles n J ongeveer 15 miljoen gulden spele m het F GO erzijn op westers aandringen de te b( kklngen met buurland Angola t ooi (tere), wat onder meer blijkt Uit heropening van de Benguela- de orlijn. die Zaire, door Angola heen raagd de zee verbindt, cwestl de i hun stuk GD t toe ral de Verenigde Staten staan op rkers «tuk dat Zaïre eerst verder orde ideto WASHINGTON De verkie zingen van deze week hebben de kansen op een vooruitstre vend buitenlands beleid van de Verenigde Staten aanzien lijk verkleind. Door de ver schuivingen in de Senaat is de invloed van de haviken, de mensen van de harde aanpak, aanzienlijk versterkt. Dat zal vrijwel zeker een negatief ef fect hebben op de onderhan delingen met de Sowjet-Unie over de beperking van de stra tegische kernbewapening (het SALT-overleg). Van de in totaal twintig nieuwe sena toren die in januari zullen aantreden, is natuurlijk niet te zeggen hoe ze zullen stemmen bij belangrijke be slissingen over defensie en buiten landse politiek. Maar op dit moment staat in elk geval vast dat vijf invloedrijke woordvoerders voor een politiek van ontspanning en ontwa pening lilt de Senaat verdwijnen. Het effect daarvan gaat verder dan alleen maar het verlies van vijf stem men. Beslissingen van de Senaat ko men meestal op erg ingewikkelde ma nier tot stand. Om te beginnen wordt ieder voorstel eerst grondig behan deld in een of meer van de vaste commissies waarin de Senaat zichzelf opsplitst. Daarbij spelen niet alleen de senatoren zelf, maar ook hun staf leden een belangrijke rol. Iedere se nator heeft natuurlijk voornamelijk geestverwanten in zijn staf. Het ver trek van een vooruitstrevend senator betekent daarom ook het vertrek van vooruitstrevende onderhandelaars uit het hele netwerk van contacten waar de beslissingen worden bekok stoofd. neutronenbom en de Bl-bommenwer- per Uit de commissie voor buitenlandse betrekkingen verdwijnt de dinsdag eveneens verslagen Dick Clark. Het geval-Clark illustreert hoe belangrijk één senator voor een bepaalde be leidssector kan zijn. Deze typische liberaal was voorzitter van de sub commissie voor Afrika. Hij was in de Senaat daardoor de belangrijkste woordvoerder over aangelegenheden zoals Rhodesië en Namibië. Dat bete kende bijvoorbeeld dat de media bij na automatisch naar Clark gingen als de Amerikaanse bemoeienis met Afri ka in het nieuws was. Ook de regering onderhield voortdu rend contact met Clark over het Afri- ka-beleld. Deze senator was daardoor rechtstreeks betrokken bij de beslis sing om niet militair in te grijpen in Zaïre. Deze machtspositie is nu voor de liberalen verloren. Herindeling 'Niet verbaasd als overleg afgebroken werd' CAIRO, TEL AVIV (Reuter, UPI, AP) President Anwar Sadat van Egypte „zal niet verbaasd zijn" als de onderhande lingen in Washington over het vredesverdrag tussen Israël en Egypte alsnog worden afgebroken. Het overleg kan stop gezet worden als Israël weigert een verband te leggen tussen het vredesverdrag en een alomvattende regeling voor het Midden- Oosten, aldus Sadat. Het overleg tussen de Israëlische en Egyptische delegaties in Washington verloopt niet zonder moeilijkheden. Van tijd tot tijd proberen Ameri kaanse functionarissen er weer wat gang in te brengen. De Egyptische delegatie, met waarnemend minister van buitenlandse zaken Boutros Khali (rechts) achter de tafel en mi nister van defensie Kammal Hassan Ali (links van hem) praten hier met de Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken Cyrus Vance en (links) diens specialist voor het Mid den-Oosten, Alfred Atherton. Steutelpost Uit de vaste senaatcommissie voor de strijdkrachten verdwijnt bijvoor beeld Thomas Mclntyre die dinsdag werd gewipt door een conservatieve republikein. President Carter had vast gerekend op Mclntyre bij de verdediging van een nieuw 8ALT- akkoord met Moskou. De ervaren, vooruitstrevende senator verliest nu zijn sleuteipost in de vaste commissie die het hele defensiebeleid meebe- paalt. Dat is van direct belang bij beslissingen óver bijvoorbeeld de Meer in het algemeen gesproken maakt de komst van twintig nieuwe senatoren en de groei van de Republi keinse fractie een algehele herinde ling van de vele commissies en sub commissies nodig. Daarbij zal in alle gevallen de invloed van rechts groei en en dat zal de komende jaren in het buitenlandse en het defensie-beleid van Amerika te merken zijn. Zo is het zeer aannemelijk dat bij de nieuwe samenstelling de verdragen over het Panamakanaal het bijvoorbeeld niet hebben gehaald. De verkiezingen van dinsdag die voor liberalen zo ongunstig zijn afgelopen hebben natuurlijk ook indirect in vloed op het stemgedrag van de zit tende senatoren die over twee of vier Jaar willen worden herkozen. Gema tigden onder hen zullen uit de val van Mclntyre, Clark en Haskell de les trekken dat Jinks" stemmen weinig profijtelijk is. Niet de duiven maar de haviken liggen momenteel het beste in de markt en zij zullen daarom ook het meest van zich laten horen. Presi dent Carter heeft met zijn campagne voor de rechten van de mens en zijn pogingen de wapenwedloop wat in te tomen de afgelopen twee jaar toch een wat andere toon gezet voor de Amerikaanse buitenlandse politiek. Dat zal hem vanaf januari als de nieuwe Senaat aan het werk gaat niet gemakkelijker vallen. ADVERTENTIE Sadat gaf zijn commentaar op het overleg in de stad Al Qantara aan het Suez-kanaal. De stad ligt nog steeds in puin na in 1967 onder de voet te zijn gelopen door Israëlische troepen. Sadat zei dat er over het fundamente le vraagstuk van de relatie tussen een aparte en een alomvattende vrede niet te" onderhandelen viel. Hij stelde de Israëlische regering volledig ver antwoordelijk voor de huidige impas se in het overleg in Washington. Sa dat zei opnieuw dat President Jimmy Carter van de Verenigde Staten vol komen achter hem stond in deze kwestie. )RA (Reuter, UPI) Duizenden nezen hebben gesolliciteerd naar J heidsbanen die vacant zijn sinds ^gering eerder deze week staken- mbtenaren ontsloeg. Dat gebeur- ladat zij een opdracht weer aan iwerk te gaan naast zich hadden gelegd. De ambtenaren eisen uisvi 'terhoging vanwege de sterk stij- "-„irte kosten van levensonderhoud. Ihana bestaat op het ogenblik 1 tekort aan voedsel. ;en heeft de vakbond van ambtenaren de regering gevraagd hen nog een paar dagen respijt te geven. De vakbondsleiding verzeker de voormannen van de (wilde) ambte- narenstaking dat als het werk hervat is. de regering bereid is over alle grie ven van het overheidspersoneel te praten. De staking van de ambtenaren valt in een reeks van werkonderbrekingen, allemaal voortspruitend uit de belab berde economische situatie van het land. Ook vorig jaar werd op grote schaal gestaakt. President Acheam- pong wist het tij toen te keren, maar trad begin juli af wegens de weer sluimerende arbeidsonrust. Zijn opvolger was generaal Akoeffoe, die zich als taak stelde het imago van de militaire regering te verbeteren. Hij heeft terugkeer naar burgerbe- stuur voor 1 juli volgend jaar toege zegd. Op de vraag of na 17 december; de tijdslimiet die premier Menachem Begin en Sadat zich in Camp David h,ebben gesteld, nog een verdrag kan worden ondertekend, zei de presi dent: „Geloof me, gezien de laatste Israëlische standpunten kan men nooit ergens zeker van zijn." Het struikelblok is nog steeds het Palestijnse vraagstuk. Egypte wil dat in het vredesverdrag wordt opgeno men dat binnen een maand na onder tekening wordt onderhandeld met de Palestijnen. Of Israël en Egypte be trekkingen aangaan en hoe sterk die banden zullen zijn, zal dan afhangen van de vooruitgang in het overleg over de Palestijnse kwestie. Israël daarentegen, wil zich in het verdrag niet vastleggen op onderhandelingen met de Palestijnen op de westelijke Jordaan-oever en de Gaza-strook, hetgeen gisteren nog eens duidelijk door de Israëlische vice-premier Jig- gal Jadin werd gezegd. Jadin vond ook dat Israël de luchtmachtbases in de Sinaï niet moest verlaten voordat er andere bases op Israëlitisch grond gebied voor in de plaats zouden zijn. Israël wil voor het opzetten van deze bases grootscheepse Amerikaanse steun. De bouw van deze bases kan langer duren dan de drie jaren die in Camp David werden voorzien voor de Israëlische terugtrekking uit de Sinaï. Nieuwe gracht 47, Utrecht SAN JOSE (Reuter, UPI) De Nicaraguaanse nationale garde van president Anastaslo Somoza is de grens met Costa Rica overgestoken en heeft gevechten geleverd met het San- dinistisch bevrijdingsfront. Dit werd gisteren bekend gemaakt door de Costaricaanse regering. Het bericht volgt op verklaringen van Sandinistische guerrilla's waarin ge zegd werd dat zij een nieuw offensief tegen het bewind van Somoza aan het voorbereiden zijn. De Nicaraguaanse minister van vei ligheidszaken, Juan José Echeverria, gaf gisteren de aanval toe en zei dat hij een eenheid van de nationale gar de opdracht had gegeven de grens over te steken nadat er berichten waren gekomen dat Sandinisten zes Nicaraguaanse militairen hadden ontvoerd. De Verenigde Staten hebben alle hulp aan het bewind van president Somoza in Nicaragua stopgezet. So moza die dit zelf bekend maakte zei dat bepaalde leden van de regering- Carter erop uit waren „de reputatie van zijn regering te ruïneren". Alle hulp en ook die al door de Ver enigde Staten was beloofd, ging niet door, zo zei Somoza op een persconfe rentie in zijn van gewapend beton opgetrokken kantoor zonder ramen. „Er zijn hoge Amerikaanse functio narissen, die willen dat ik aftreed, maar het aftreden van een president is legaal als hij zelf spontaan daartoe besluit. Als dat moet gebeuren door druk van buitenaf dan is zoiets ille gaal en in strijd met de grondwet," aldus Somoza. President Carter heeft intussen ge pleit voor een regering in Nicaragua „die de volledige steun heeft van het volk." Hij zinspeelde hiermee voor het eerst direct op de verdwijning van Somoza en zijn familie die al 44 jaar de lakens uitdelen in Nicaragua. Bij de opstand tegen het bewind van afgelopen september zijn 1500 men sen gedood en 3000 gewond. lx >or Koos van Weringh voor om 7 november 1938 werd in Parijs een aanslag gepleegd op een itenaar van de Duitse ambassade, Ernst von Rath. De dader was een intienjarige Poolse Joodse jongen, Herschel Grynszpan, die toevallig lokaï je Franse hoofdstad verbleef. Twee dagen later kwam het antwoord: JJ 11661 Duitsland vonden acties plaats tegen de Joodse bewoners. Hun vand agogen werden in brand gestoken, hun winkels geplunderd, van hun in noi len de ruiten ingegooid en zijzelf in elkaar geslagen als zij zich op waagden om hun eigendommen te beschermen tegen de losgebro- furie. Die nacht van negen op tien november 1938 is bekend irden als de „Reichskristallnacht". >dukU irkopi een teiti dag indruk wordt wel eens gewekt dat het tie volk in deze nacht op spontane wijze *ctie kwam tegen de invloed van de l*n, maar niets is minder waar. De tichskristallnacht" is evenmin het'begin de Jodenvervolging geweest. De aan- van de wanhopige Poolse jongen vorm- voor het nationaal-socialistische regime ival geschikte aanleiding het proces van de 'ldijk dijke uitbanning van de Joodse ge nschap uit de Duitse samenleving in hogere versnelling te zetten. De basis gelegd in verschillende wetten die al jaren van kracht waren. En die wetten piegelden de antisemitische gezind- werdi W- die in Duitsland al sterk verbreid was ord, 'fdoor Hitlers bewind tot de officiële ideo- werd verheven. ilheid will g me'. erder aantal jaren geleden heb ik een boek smati ocht, waarin een overzicht staat van de door hen die in Duitsland tijdens Hitler van Ikt. e cht zijn geworden. Meer nog dan boeken fr het oorlogsgeweld of de concentratle- 'hpen laat dat boek het karakter van het frne zien. Alles was aan een wettelijke ntf Kling onderworpen. Joden werden niet wustfpwnr. .buiten de wet om" uit de weg geruimd, daar moest een wet voor zijn. Wetten verleenden een officieel karakter aan het gebeuren. „De Rijksdag heeft een stemmig de volgende wet aangenomen." Dat is een zin die in het boek regelmatig voorkomt en die de suggestie wekt dat wat in het Derde Rijk gebeurt zich volgens de regels van behoorlijk bestuur ontwikkelt. Die wetten, onderverdeeld in artikelen, pa ragrafen en subparagrafen, laten in hun bureaucratische kilheid zien hoe de Joden in Duitsland volgens plan, stap voor stap naar hun einde werden gevoerd. Na verscheidene kleinere inbreuken op de bewegingsvrijheid van de Joden werd op 15 september 1935 de „Reichsbürgergesetz" van kracht. Daarin werd bepaald dat de burger van het rijk van Duits bloed moest zijn. Als hij van „soortgelijk" bloed was moest hij door zijn gedrag bewijzen het Duitse rijk trouw te dienen. Het spreekt dan vanzelf, zoals in paragraaf twee artikel drie van deze wet staat, dat alleen aan deze Duitse burgers de tolle politieke rechten kunnen worden verleend. Onttakeling De onttakeling van de Joodse gemeenschap verloopt daarna zeer snel. Huwelijken tus sen Joden en Duitsers worden verboden, evenals buitenechtelijk verkeer. Joden mo gen in hun huishouding geen Duitse vrou wen laten werken als deze nog niet de leeftijd van 45 jaar hebben bereikt, zoals de wet tot bescherming van het Duitse bloed en de Duitse eer van 15 september 1935 bepaalt. Vrouwen boven die leeftijd werden afgeschreven, die konden in de produktie van edelgermanen geen functie meer ver vuilen. De nationaal-socialistische bureaucratie hield met alles rekening. Joden mochten de nationale vlag niet hijsen. Velen van hen zullen na alles wat al verboden was daaraan ook weinig behoefte hebben gehad en dan is de bepaling navrant. Anderen die door het uitsteken van de vlag. misschien uit angst, wilden laten weten dat ze er graag bij wil den horen, werd de mogelijkheid door die bepaling ontnomen. Zo werden de Joden steeds verder geïsoleerd tot een herkenbaar doelwit, waarop zich de haat van de Duit sers kon richten. Na de scheiding tussen de Joden en de Duitsers komen er wetten die zich bezig houden met het economisch leven van de joden. Het ene voorschrift na het andere verschijnt In het „Reichsgesetzblatt". Al leen al het lezen van die bepalingen is beklemmend, de touwen worden aange haald. In de zomer van 1938 verschijnt de wet op de verandering van familie- en voor namen. Bepaald wordt dat vanaf 1 januari 1939 Joden van het mannelijk geslacht de voornaam Israël en vrouwen de voornaam Sara moeten voeren. Korte tijd daarna wor den de paspoorten van Joden ongeldig ver klaard. Geen wapen: Dat is allemaal vóór de „Reichskristall nacht". De Joden konden toen al geen kant meer op en nauwelijks is die nacht voorbij of op 11 november wordt bepaald, dat Jo den geen wapens meer mogen bezitten, steek- noch schietwapens. De mogelijkheid zich nog enigszins te weer te stellen tegen het dagelijkse geweld wordt hun ontnomen. Een dag later komt het officiële antwoord op de Parijse aanslag. De vijandige houding van de Joden tegenover het Duitse volk die zelfs voor laffe aanslagen niet terugschrik ken, zo begint de verordening, eist een be sliste afweer en een harde boete. De Joodse gemeenschap in Duitsland moet een bedrag van een miljard Reichsmark betalen als boetedoening. Op diezelfde dag verschijnen nog twee ver ordeningen, die laten zien hoe goed georga niseerd de „Reichskristallnacht" geweest is. In de ene wordt de uitschakeling van de Joden uit het economisch leven geregeld. Voor hen blijven slechts de ondergeschikte baantjes over. De andere verordening han delt over het weer in orde brengen van het straatbeeld, dat door de brandstichtingen en vernielingen danig was aangetast In deze verordening, een van de geraffi neerdste uit het totale bestand, wordt ge steld dat het Duitse volk in opstand is gekomen tegen de hetze van het internatio nale Jodendom. De aangerichte schade moet door de Joden worden hersteld en wel onmiddellijk! De kosten van de reparaties zijn voor hun rekening. De aanspraken die zij zouden kunnen maken op verzekeringen worden door het Duitse rijk overgenomen. Na de ontrechting werden de Joden eerst berooid en daarna vergast Veertig jaar ge leden deden deze gebeurtenissen zich voor Met die mensen hoeft u geen medelijden te hebben, die hebben geld." (Cartoon van Kurt HaUxritter uit „Adolf Hitlers Mein Kampf, getekende „herinneringen aan een grote tijd")

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7