Regering had geen keus'
Prijsstijging valt mee
Verschillende vormen
loyaliteitsverklaring
Kiesuwkado
0 benemeubel
In deze krant
ItNicinvc Haagse/Nieuwe Lcidsc Courant
Lijdensweg
van 450
zigeuners
ie moeten toch verder
iet de mannen'
ilÊSÊÊJi
«olen herdenkt
rleving pagina is
)penbaar
/ervoer
verdient meer subsidie NA 13
Van Agt over presentatie rapport-De Jong
kustvaarder zinkt
ij tewaterlating
[oord over
>rtuswet
ïr dichtbij'
chter Erasmus
irschuwt
ïisie kamgaren
3 wollen stoffen
Dichte mist
speelt verkeer
danig parten
Compensatie in lonen minder dan verwacht
Aanslag
in Angola
Conclusie rapport De Jong aanvechtbaar
'Kabinet pakte
zaak-Aantjes
slordig aan'
verhuizingen? H
Peking zit
met jeugd-
misdaad
Wj
K
LjU»
^>4
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee j
j Lees een krant met overtaiging: TrOUW
rouw
H 36STE JAARGANG NR 10605 - ZATERDAG 11 NOVEMBER 1978
Mist
Rustig weer met op uitgebreide schaal mist. Maximumtemperaturen onge
veer zes graden.
Morgen en overmorgen:
afnemende mist en later mogelijk regen. Geleidelijk hogere temperaturen.
Morgen/overmorgen:
Zon op: 07.54. onder: 16.54.
maan op: 16.10. onder: 04.45.
Zon op: 07.55, onder: 16.54.
maan op: 16.38. onder: 05.57.
toonzalen
naast douanekantoor Etsen
VIA ROOSENDAAL AFRIT NISPEN-ANTWERPEN
De mooiste verscheidenheid in alle meubeisti|ien. Ook op zondag
open van 10-20 uur
LOSSE VERKOOPPRIJS 60 CENT
SONENH
EN R
IAGINA 17
PAGINA 23
laag viert de emancipatiebeweging MVM (Man-Vrouw-Maatschappij)
r tienjarig bestaan. Vrouwen en mannen werken samen in deze vereni-
j. Het laatste plan van MVM is: de vijfurige werkdag voor iedereen. De
pllchting voor elke volwassene om zichzelf te kunnen bedruipen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG „De regering
had maandag geen andere
keuze dan het rapport over
mr Aantjes te sturen naar de
voorzitter van de Tweede Ka
mer. Daarbij was de vraag:
ofwel de regering presenteert
het rapport aan de pers, ofwel
het Rijksinstituut voor Oor
logsdocumentatie (RIOD)
neemt die taak op zich. De
onderzoekers van het RIOD
achtten het noodzakelijk om
de vragen te beantwoorden
die het rapport ongetwijfeld
zou oproepen."
Dit zei minister-president Van Agt
gisteren na afloop van de minister
raad. die uitvoerig gesproken heeft
over de gebeurtenissen van de afgelo
pen week en over het komende Ka
merdebat over de zaak-Aantjes.
Het rapport van het RIOD kwam
vorige week donderdag als „een com-
plete verrassing voor de regering." zei
Van Agt. De regering heelt direct een
7
OOTSTERT1LLE (ANP)
i Kootstertille tussen Leeu-
arden en Groningen is gister-
ilddag een kustvaarder tij-
tns de tewaterlating gekan-
Id en gezonken. Het schip
2.100 ton werd dwars-
heeps te water gelaten, maar
^"ideeën waarop dit gebeurde.
En haken. De kustvaarder
waarschijnlijk volgende
weer boven water komen.
I waterschade aan interieur
t machinerieën wordt geschat
enkele miljoenen guldens.
6 onze parlementsredactie
|NHAAG In het kabinet is'over-
Itemming over een nieuwe abor-
ïtgeving „zeer dichtbij". Minis-
jsident Van Agt zei dat op zijn
lljkse persconferentie, vrijdag-
I. Vier ministers Van Agt zelf,
iremier Wiegel, De Ruiter van
itie en Ginjaar van volksgezond-
B hopen volgende week de laat-
Ihand te leggen aan de wetgeving.
It moet ook wel, gezien de be-
Ikbare tijd." zei Van Agt, doelende
Ide afspraak tussen VVD en CDA
jet Regeerakkoord en beloften aan
Tweede Kamer. Het is niet de
Deling, dat het voltallige kabinet
Inog over de zaak buigt. „Maar je
jt natuurlijk nooit, of er nog moei-
leden kunnen intreden," voegde
remier daar gisteravond aan toe.
Jkon niet zeggen, of er volgende
It al mededelingen over de abor-
egeling gedaan worden, dan wel
Ier nog gezwegen wordt, zolang de
*d van State het wetsontwerp on-
|haar hoede heeft.
'ORIA (Reuter) Rechter Er-
die een onderzoek instelt naar
Ik van gelden door het Zuidaf-
ie ministerie van voorlichting,
t de krant Rand Daily Mail ge-
rschuwd. Het blad, dat kritisch
t tegenover de regering, had een
'."Ik advocaat aangehaald die zei
het onderzoek meer een „in de
fpot" stoppen was. De krant moet
r-'j ouden met dit soort berichten.
de rechter tegen redacteur Al-
Sparks.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De dichte mist is
gisteren oorzaak geweest van een
aantal ongelukken op de weg, waar
bij minstens twee doden en vijftien
gewonde'n vielen.
Op een met halve spoorbomen bevei
ligde overweg tussen Geldermalsen
en Tiel is gistermiddag in de mist een
auto tegen een trein gebotst. Hierbij
kwam de 74-jarige mevrouw A.
Schreuder-Van den Anker uit Maurik
om het leven. De twee andere inzit
tenden zijn gewond opgenomen in
een ziekenhuis. Vermoedelijk heeft
de bestuurder de neergelaten halve
spoorbomen niet gezien en is gewoon
doorgereden.
De 48-jarige veehouder F. Deinum is
gisteren, eveneens in de dichte mist
verongelukt, toen hij werd aangere
den door een autobus. Hij was net
zijn vee van de ene wei naar de ande
re aan het brengen.
Ook de luchthaven Schiphol heeft
bijzonder veel last van het slechte
zicht gehad: zowel gistermorgen als
gisteravond zat het vliegveld pot
dicht en konden er geen vliegtuigen
landen. Van de zeventig uitgaande
vluchten, die tot gistermiddag vier
uur op het programma stonden, zijn
er maar dertig vertrokken.
Op rijksweg 75 tussen Born en Roos
ten in Limburg heeft zich gistermid
dag een kettingbotsing voorgedaan,
waarbij enkele tientallen auto's wa
ren betrokken. Er zijn daarbij zeker
vijf personen gewond geraakt, die al
lemaal naar het ziekenhuis in Sittard
zijn gebracht. De rijksweg is ter
plaatse aan beide kanten een tijdlang
afgesloten geweest voor het verkeer.
Ook in de buurt van Zwolle hebben
zich door de mist verscheidene ket
tingbotsingen voorgedaan.
De autowegen waren gisteren over het gehele land uiterst
moeilijk berijdbaar door de dichte mist.
•gaan we nu alles over één
ischeren?
Van onze soc.-econ. redactie
DEN HAAG De prijscom
pensatie in de CAO-lonen op 1
januari zal 2,2 procent bedra
gen. Dat is 0,3 procent minder
dan waarmee tot nu toe werd
gerekend. Voor de bedrijven
en ook voor de regering is dat
een behoorlijke meevaller. De
oorzaak hiervan is de meeval-
LOEANDA (AFP, Reuter) Bij een
bomontploffing in de tweede stad
van Angola, Hoeambo, zijn 24 doden
en 67 gewonden gevallen. Naast de
aanslag in Hoeambo zijn vrijdag nog
verscheidene aanslagen gepleegd,
waarbij nog eens zestien doden zijn
gevallen. Een aantal dagen geleden
vielen er bij een aanslag op de markt
van Hoeambo zestien doden en 54
gewonden.
In een communiqué van het bureau
voor voorlichting en Angolese veilig
heid wordt de bevolking opgeroepen
waakzaam te zijn. De aanslagen, al
dus het communiqué, zijn vooral ge
richt op economischs doelen.
lende prijsstijging van de af
gelopen maanden.
De prijscompensaties per 1 januari
zijn afgestemd op de prijsstijging van
half april tot half oktober. Het okto-
bercijfer Is gisteren bekendgemaakt
door het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS). Latere cijfers ko
men te laat om per 1 januari al in de
lonen te worden verwerkt. Niet alle
CAO's kunnen prijscompensaties per
1 januari en 1 juli geven. Sommige
CAO's geven deze halfjaarlijkse com
pensaties op andere data.
De prijsstijging in oktober was 0,2
procent. Deze stijging bleef bijna een-
tiende procent achter bij hetgeen het
centraal planbureau in zijn „tijdpad"
voor de prijsstijging had geraamd.
Vergeleken met oktober vorig jaar
zijn de prijzen gemiddeld 4,2 procent
gestegen.
In september was de prijsstijging ver
geleken met september vorig Jaar nog
4,4 procent. Maar enige schommeling
in dit cijfer van maand tot maand is
niet vreemd. Als de ramingen van het
planbureau precies zouden uitko
men, zou dit cijfer de komende maan
den weer wat gaan stijgen.
Volgens premier Van Agt is mr Aantjes er maandag mee akkoord gegaan,
dat dr. De Jong 's avonds het rapport voor de pers zou toelichten. Aantjes
heeft de premier toen gezegd, dat hij eerst een dag later dinsdag, na de
vergadering van zijn CDA-fractie een persconferentie zou beleggen.
Op de vraag of Van Agt niet aan dr. De Jong had kunnen vragen, zich strikt
aan objectieve, wetenschappelijke gegevens te houden, zei Van Agt: „Het is
toch van de dolle aan een man als De Jong, een wetenschapper van die
allure, aanwijzingen te geven."
den en hebben dat op hun wijze ge
daan," aldus Van Agt.
'Vrijheid'
aantal kritische vragen gesteld aan
de onderzoekers; de tijd voor publi-
katie van het rapport werd nog niet
rijp bevonden. Toen echter „Het
Nieuwsblad van het Noorden" maan
dag „het meest saillante onderdeel"
de aanmelding van Aantjes bij de
SS publiceerde, besefte de regering
„dat het hele land binnen enkele uren
van de zaak zouw eten". Volgens pre
mier Van Agt kon toen niets anders
gedaan worden dan het rapport naar
Kamervoorzitter Vondeling te sturen.
„De onderzoekers zelf vonden het no
dig vragen van de pers te beantwoor-
Hij benadrukte dat het RIOD welis
waar ressorteert onder de minister
van onderwijs, „maar in vrijheid haar
wetenschappelijk werk kan verrich
ten". De regering is volgens Van Agt
„niet gehouden verantwoordelijkheid
te dragen voor de inhoud van enig
rapport" dat het RIOD naar buiten
brengt.
Over de zaak zelf zei de premier: ..Het
is bijna een gemeenplaats geworden
om te zeggen: Het is bijzonder tra
gisch en uiterst triest. Ik kan geen
nieuwe woorden vinden om uiting te
geven aan de emotie."
door Huib Goudriaan
AMSTERDAM De conclusie in het rapport over Aantjes
van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, dat Aan
tjes in september 1942 niet kén hebben geweigerd de loyali
teitsverklaring te ondertekenen, is aanvechtbaar omdat:
In 1942 studenten weliswaar nog niet werd gevraagd dè
loyaliteitsverklaring (voor alle studenten) van '43 te onderte
kenen, maar wel een verklaring eerst hun arbeidsdienst
willen vervuilen:
Reeds ln 1941 en 1942 van studenten met een rijksstudie
beurs een loyaliteitsverklaring werd gevraagd.
Onveranderd
Op grond van een prijscompensatie
op 1 januari van 2,5 procent had het
planbureau voor volgend jaar een
stijging van loonkosten per werkne
mer voor de bedrijven geraamd van
5,75 procent. Als de overige verwach
tingen onveranderd blijven, kan dit
cijfer nu worden verlaagd tot onge
veer 5,5 procent.
Omdat de salarissen van ambtenaren
en de socialeuitkeringen rechtstreeks
zijn gekoppeld aan de CAO-lonen.
heeft ook de overheid een behoorlijke
meevaller aan de lagere prijscompen
satie in januari. Deze meevaller be
draagt rond 200 miljoen gulden. Ook
het minimumloon is gekoppeld aan
de CAO-lonen, en hoeft dus eveneens
minder te stijgen in de loop van vol
gend jaar.
Ondanks die lagre stijging van lonen,
salarissen en uitkeringen verandert
er voor de inkomens vrijwel niets. Als
de prijzen minder stijgen, is er im
mers minder inkomensstijging nodig
om toch de koopkracht op peil te
houden
Het CBS constateerde in oktober
prijsstijgingen voor kleding, meube
len, damesschoenen, inrichtingen,
treinen en benzine. Alleen al, vanwe
ge die kleding werd het prijscijfger
met 0,2 procent opgestuwd. Dat de
totale stijging in oktober toch tot die
0,2 procent beperkt bleef, kwam door
dat er prijsdalingen tegenover ston
den, zoals voor aardappelen, groente,
fruit, bloemen en planten, en ook
koffie. -
Dr. L. de Jong schrijft in deel zes,
tweede helft, (pagina 739) van de „Ge
schiedenis van het Koninkrijk der
Nederlanden in de Tweede Wereld
oorlog" dat van degenen die in '41 en
'42 een rijksstudiebeurs hadden ont
vangen zo'n verklaring was gevraagd.
Volgens de verantwoordelijke autori
teiten had dat weliswaar „niet tot
moeilijkheden" geleid, maar het is
zeer wel mogelijk dat er toen reeds
toekomstige studenten waren, waar
toe Aantjes kan hebben behoord, die
deze loyaliteitsverklaring weigerden
te ondertekenen. Ook als dat niet het
geval is geweest is het een tot misvat
tingen aanleiding gevende benade
ring om te stellen zoals in het
rapport dat de verklaring van Aan
tjes persé onjuist was (afgezien van
de andere zwakten in het verweer van
Aantjes - red.)
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De politieke verant
woordelijkheid van de regering voor
de activiteiten van het Rijksinstituut
voor Oorlogsdocumentatie (RIOD) is
in duidelijke regels vastgelegd. De
regering heeft die regels in de zaak-
Aantjes echter volstrekt genegeerd.
Dit verklaart het PvdA-Kamerlid dr
O. Klein in een gesprek met Trouw.
Dr Klein heeft in 1974 als staatssecre
taris van onderwijs en wetenschap
pen deze regels laten opstellen met
het oog op publikatle van het Weln-
reb-rapport. Dit rapport, opgesteld
door het RIOD, werd op grond van
deze regels onder verantwoordelijk
heid van de toenmalige minister van
Justitie, mr Van Agt, gepubliceerd. Dr
Klein noemt de aanpak van de rege
ring in de zaak-Aantjes „dilettant en
slordig." Hij zei, dat het droevig is om
te moeten constateren, dat de regels
die destijds zijn opgesteld om Wein-
reb een fatsoenlijke behandeling te
garanderen, in de zaak-Aantjes vol
strekt zijn genegeerd.
Het gesprek met dr Klein staat op
pagina drie.
Ds. S. van den Bos, hervormd predi
kant in Rotterdam, verklaarde don
derdag al in 1942 evenals Aantjes
ADVERTENTIE
niet duurder wel beter
Almere - 03240-11522
Lelystad - 03200-21600
Kampen - 05202-16852
een loyaliteitsverklaring te hebben
ondertekend. Deze weigering blok
keerde zijn toegang tot de universi
teit. Hij zei ons gisteren weliswaar
zijn opvatting deels te moeten her
zien, omdat de verklaring van '42 niet
dé loyaliteitsverklaring was, maar
een verklaring de arbeidsdienst niet
te willen vervullen. Ds. Van den Bos:
„Ik geef toé dat in mijn herinnering
die verklaring èn de loyaliteitsverkla
ring van 1943 in elkaar moeten zijn
gevloeid. Het was zo dat ik indien
ik die verklaring vóór de arbeids
dienstplicht zou hebben getekend
na enkele maanden reeds had kun
nen studeren. Ik en veie anderen met
mij hebben dit niet gedaan.
Ondanks dat ik iets van mijn eerste
verklaring moet terugnemen, blijf ik
erbij dat De Jong zich heeft vergallo-
peerd door de mogelijkheid van het
weigeren van de arbeidsdienstplicht-
verklaring niet te noemen en kenne
lijk ook Aantjes niet op dat spoor
heeft gezet. Ook bij Aantjes kunnen
beide mogelijkheden (die van '42 en
van '43) in elkaar zijn gevloeid", aldus
ds. Van den Bosch.
PEKING (Reuter) In de Chi
nese hoofdstad Peking heeft
men in toenemende mate te
kampen met misdaad onder de
jongeren. Dit heeft het „Volks
dagblad" onthuld. Tot voor
kort wilden Chinese functiona
rissen het woord misdaad niet
in de mond nemen, dat kwam
slechts voor in kapitalistische
en revisionistische landen. Wel
gaven zij toe dat er problemen
waren van „anti-sociale aard".
Nu is bekend gemaakt dat
„hervormingsscholen" her
opend zullen worden en dat
moordenaars én straatschen
ders gestraft zullen worden
„overeenkomstig de wet".
l\. mlTtV'Jh-
6 sprookjes op I LP (A) Lekluurhanger (B)
Verteld door Ton van Duinhoven. Ko Nooit meer zoeken naar de krant of
van Dijk. Hetty Blok en tv-gids. Dckoraiief jute lekluurhanger.
InavanFaassen.
Lederen
halstasje (C)
Sierlijke eenvoud
en praktisch
bovendien. Echt
naturel leder met
gevlochten koordje.
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar keuze.'
Ketting
met armband (D)
De nieuwe modetrend:
ketting en armbandje van
keramiek.
Naam nieuwe abonnee:-
Adres nieuwe abonnee:—
Plaats en postcode:
Giro:
Uw naam:
Uw adres:
Plaatsen postcode -
_TeL.
De nieuwe abonnee ontvangt de eerste twee weken alle nummers
van Trouw gratis. Daarna gaal hel kwartaalabonnement automatisch
in. met als welkomst-voordeel f7.- korting.
Kado naar keuze:DA. B. C. D. (aankruisen a.u.b.)
Bon in open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw. Antwoord
nummer 2792. 1000 PA. Amsterdam.
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven). Voor bezorg-
informatie 020-913456.
