yichte feministe blijft niet in vrouwenhuis
Vijfurige werkdag
beter voor
man en vrouw
-Je moeten toch
rder met
li mannen'
M-oprichtster Joke Smit:
Alle soorten werk verdelen
W/KWi
DAG 11 NOVEMBER 1978
TROUW/KWARTET 17
nismakt
ig aanb«
f 61
f 77,
f88,
RDAM „ik vind mijzelf de
adicale feministe die er be
at moet ik wel even uitleggen,
zijn vrouwen genoeg die mij
al niet radicaal, misschien
et eens meer feministisch vin-
£vind mijzelf radicaal, omdat
e dingen die ik wil, tot aan de
van het bestaan ga, zowel
pappelijk als mentaal. Dat an-
"j niet radicaal vinden, zit in
ngrijk verschil van opvat-
vind dat wij feministen met
pt we doen middenin de maat-
moeten blijven staan en
Roeten proberen een stuk
s grijpen, waardoor we veran-
kunnen doordrukken. An-
tzelf net zoals ik radicaal
feministen, vinden dat
(Zich moeten terugtrekken
boze mannenmaatschappij,
er alleen maar slechter van
wanneer ze daar blijven".
»W$nit (45), vroeger bekend onder
^l*©1ans naam Joke Kool-Smit,
u sinds vier jaar weer haar
j neisjesnaam gebruikend, is
eer van haar mening, dat femi-
zich niet in kleine groepen
terugtrekken, maar juist
in de maatschappij moeten
standhouden.
d het niet radicaal om je terug
ken in vrouwengroepen. Dan
er je namelijk niets aan de
fereld, waarin je toch moet
—--pan ga je gelijk zitten hebben
onderling gezellig zitten heb-
ar dat was toch nooit de be-
We wilden toch iets wezen
anderen aan de maatschap-
ituurlijk maken de meeste fe-
is een tijd door waarin ze het
r. I* ïebben eens lekker onder »1-
fejj e zijn. Dat heb ik zelf ook
Wanneer ik terugkijk op mijn
';eling en zo zal het wel meer
-i vergaan zie ik de volgen-
ia. Het vertrekpunt is: er moet
t veranderen voor de vrouwen,
nannen hebben het ook heus
makkelijk; dan ga je ontdek-
eveel keer per dag of per week
ouw gediscrimineerd wordt
mondje t.v. kijken is al vol-
;!PP.
t!
lgende stadium is dat je ont-
kwaad wordt vanwege al die
iatie. Je probeert met man-
:r die boosheid te praten, je
ze aan je kant te krijgen,
lelaas stuit je dan maar al te
mannen met een bord voor
die niet veel anders weten te
dan: „Is dat nou allemaal zo
verdrijf alstjeblieft niet, stel je
omt het stadium van de grote
je weet dat je gelijk hebt, dat
voor vrouwen beslist niet zo
uitziet in onze maatschappij,
je vindt geen gehoor bij de
:n in je omgeving. In dat stadi-
llen vrouwen een tijdlang niets
e maken hebben met mannen.
kken zich terug in vrouwenhui-
HBi dat is heel begrijpelijk, omdat
^Ht serieus genomen worden.
■er
H et
:r
5lp
inhuizen hebben op zo'n mo-
een heel belangrijke functie.
moet na verloop van tijd toch
ilgend stadium komen en ik
at inderdaad bereikt dat je
reer teruggaat naar die „man-
reld" en dat je je woede als
gebruikt om wat te gaan ver
en in de maatschappij. Dat is
jk, dat weet ik ook wel, het kost
noeite om mannen te overtui-
naar je moet toch doorgaan,
i je eentje, maar in groepen.
bereik je namelijk niks, dat
gemerkt, toen ik in de Amster-
gemeenteraad zat (voor de
van de Arbeid). Ik wilde me
echt inzetten voor de vrouwen,
de hun belangen zo goed moge
enen, maar daar kwam niks van
it. Ik werd bekeken als een zon-
particulier. Toendertijd, het
1970-1971, was emancipatie nog
aanvaarde zaak, zoals nu. Toen
de mensen, die met de echt
ijke dingen bezig waren en
ke mens Kool-Smit, die een
:emde hobby's had. Dat heb
kunnen volhouden, ik ben
iteld uit de raad gestapt, om
ia nog veel sterker aan het
e te kunnen wijden. Dat was
stadium waarin ik mezelf ook
Itrok.
eb toen geleerd, dat je het als
w nooit alleen moet proberen,
altijd als groep. Daarom vind
it we, nu er vrouwen genoeg zijn
die feministisch denken, terug moe
ten naar de maatschappij vanuit
onze veilige, beschermde vrouwen
huizen. Uiteindelijk zijn er twee sek
sen in de wereld, daar moeten we mee
leven. En als je wat wilt veranderen,
moet je wel terug".
Waarin is Joke nu precies zo radicaal?
„Eigenlijk overal in. Maatschappelijk
ben ik radicaal omdat ik met mijn
ideeën tot aan de wortels van de
maatschappij zoals deze nu is, ga. Ik
pleit voor een herverdeling van al het
werk, zowel binnens- als buitenshuis,
ik wil alle taken en banen in de maat
schappij gemengd maken (dat wil
zeggen dat mannen in huis gaan wer
ken en vrouwen bij voorbeeld in het
bedrijfsleven) en ik wil dat vrouwen
de beschikking krijgen over de helft
van alle politieke en maatschappelijk
macht.
Ook mentaal ga ik tot de wortels: ik
vecht ervoor dat de androgyne mens
tot stand komt (de totale mens, die al
zijn eigenschappen kan ontplooien,
zowel de mannelijke als de vrouwelij
ke). Die totale mens krijg je door je
op vier aspecten toe te leggen: ten
eerste moet je zien te bereiken, dat
elk mens het goede van zijn eigen,
oude rol behoudt (voor vrouwen is
dat, dat zij hun gericht-zijn op dè
mens in plaats van op een zaak, be
houden). Ten tweede moet iedereen
het verkeerde van zijn rol afleren (bij
mannen is dat het zogenaamde ha
nen-gedrag, bij vrouwen bij voor
beeld dat eeuwige opofferen: „moe
der neemt wel het kleinste stuk
vlees".
„Het derde punt is het overnemen
van het goede uit de andere rol (voor
vrouwen is dat bij voorbeeld het leren
vechten voor belangrijke, maat
schappelijke zaken en het opkomen
voor zichzelf) en het laatste punt is
het niet- overnemen van het verkeer
de uit de andere rol.
Bij dit laatste denk ik bij voorbeeld
aan sommige vrouwen in de politiek.
Wanneer ik die bezig zie en hoor, slaat
me de schrik om het hart, omdat ze
juist de verkeerde dingen van hun
mannelijke collega's hebben overge
nomen, zoals dat misselijke debatte
ren, dat er alleen maar op gericht is
een ander de hoek in te praten.
Even een zijsprongetje: ik geloof dat
het afknappen van de onderhandelin
gen tussen het CDA en de PvdA voor
een tweede kabinet-Den Uyl het ge
volg is van het hanen-gedrag van
sommige PvdA'ers. Die drongen Van
Agt gewoon in de hoek, door steeds
maar te roepen, dat zij de grote over
winnaars waren en dat Van Agt maar
moest slikken, wat zij voorschreven.
Ik keek er beslist niet vreemd van op,
dat van Agt vanuit die situatie te
rugsloeg en met de WD in zee ging.
Wanneer je mensen zó in de verdedi
ging duwt, moet je niet gek kijken
wanneer ze terugslaan. Zo werkt dat
mechanisme nu eenmaal".
Joke vindt dus, dat het een teken van
radicaliteit is om als feministe terug
te keren naar de maatschappij en
daar te vechten voor veranderingen.
Wat vindt zij dan van het hedendaag
se feminisme, voorzover zich dat af
speelt in aparte vrouwengroepen?
„Ik heb al gezegd, dat we allemaal
zo'n stadium meemaken van op jezelf
willen zitten. Maar daar mag het voor
mij niet in blijven steken. Op dat
punt bestaan er op het ogenblik dui
delijk verschillen van mening binnen
de vrouwenbeweging. Ik zou graag
willen dat die meningsverschillen be
spreekbaar werden, dat ze niet angs
tvallig onder tafel werden gehouden,
zoals nu nog gebeurt. Er is nog geeh
wezenlijke discussie tussen de ver
schillende stromingen in de vrouwen
beweging en dat is juist broodnodig,
dat is ook democratisch. Maar wij
vrouwen zijn nog zo bang om die
verschillen te tonen. We zijn als de
dood dat de tegenstanders dan gaan
roepen: 'Zie je wel, die vrouwen heb
ben onderling weer allerlei heibel,
mooi feminisme is dat'. En dat terwijl
binnen elke mannenbeweging wel
verschillen van mening mogen be
staan zonder dat daardoor zo'n bewe
ging als afgedaan wordt beschouwd.
Bovendien: er zijn wel meningsver
schillen, maar er is toch ook erg veel,
dat we als vrouwen gemeenschappe
lijk hebben. Als we zowel onze ver
schillen als onze overeenkomsten nu
eens duidelijk gaan zien, moeten we
toch een heel eind kunnen komen.
Vrouwen zijn zo weinig gewend maat
schappelijk op te treden, dat we
In het roerige jaar 1968 studentenprotesten onder andere in Berlijn (Rudi Dutschke), Parijs (Daniel
Cohn-Bendit). en Amsterdam, de Maagdenhuisbezetting, de bloeitijd van Provo ontstond na jaren van rust
aan het „emancipatiefront'' een nieuwe feministische golf in ons land. In dat jaar werd de
emancipatiebeweging Man Vrouw Maatschappij, kortweg MVM genoemd, opgericht door vrouwen als Hedy
d'Ancona, Joke Smit, Lies van Doorne en mannen als Huib Drion (mr. H. Drion, werkzaam als raadsheer bij
de Hoge Raad) en Wijnand Klaver. Van het geld van Huib Drion werden de eerste postzegels voor het
versturen van MVM-stencils gekocht.
Vandaag viert deze beweging haar tienjarig bestaan.
Van een klein groepje strijdbare mensen werd MVM in de loop der jaren een tamelijk omvangrijke
emancipatiebeweging, waarin zowel mannen als vrouwen zitten. Centraal stond en staat voor MVM: ieder
mens, man of vrouw moet zijn rol in de maatschappij en/of gezin in vrijheid kunnen kiezen. Belemmeringen
daartoe moeten afgebroken worden.
In het begin is men vooral erg bezig geweest met de belangenbehartiging van vrouwen, aangezien zij de
meest achtergestelde groep vormden. Allerlei initiatieven, die sedert 1968 genomen zijn, vinden hun
oorsprong binnen MVM. Zo stonden er MVM'ers en MVM'sters aan de wieg van zaken als de
Emancipatiecommissie, het informatieblad Lover, de actie in het onderwijsMarie wordt wijzer", de actie
voor betere schooltijden „Tijd voor school", het NOS-televisieprogramma „Ot en Sien", de actiegroep „Wij
Vrouwen Eisen" (voor legalisering van de abortus), vrouwentelefoons, vrouwenhuizen enz.
MVM heeft altijd gefungeerd als de leverancier van emancipatie-deskundigheid. In alle mogelijke
werkgroepen, politieke partijen en organisaties zaten en zitten MVM-leden, de doorstroming van MVM-ers is
altijd erg groot geweest.
Uiteraard wordt de belangenbehartiging voor mannen en vrouwen die belemmerd worden in hun
keuzevrijheid, nog altijd in het oog gehouden, maar op het ogenblik is binnen MVM een discussie gaande hoe
men verder wil. Bij veel leden bestaat de neiging om het feministisch bezig zijn vooral te zien als een mentale
zaak (men trekt zich terug in afgesloten vrouwengemeenschappen om daar ver van de boze
mannenmaatschappij met elkaar bezig te zijn). Anderen, onder wie oprichtster Joke Smit, vinden dat zo'n
mentaal proces nuttig en nodig is, maar zeker niet het actieve meedoen in de maatschappij mag verdringen
Het congres dat MVM vandaag ter ere van haar tienjarig bestaan organiseert in de Veemarkthallen te
Utrecht, is geheel gewijd aan de vijfurige werkdag. Dit plan is voor een belangrijk deel afkomstig van Joke
Smit. Voor het congres is het nader uitgewerkt en zal het bovendien door economen bekeken worden op zijn
„haalbaarheid".
Over MVM, over haar eigen opvattingen over feministisch zijn en over die vijfurige werkdag hadden we een
gesprek met Joke Smit.
In een apart verhaal worden de plannen voor die verkorte werkdag toegelicht.
-door Cisca Dresselhuys
doodsbenauwd zijn voor het naar bui
ten brengen van afwijkende inzich
ten. En toch is dat pas democratisch.
Democratie betekent onder andere
dat je op sommige punten water in de
wijn moet doen, dat moeten vrouwen
ook leren.
Bovendien moeten we leren het per
soonlijke en het zakelijke te schei
den. Wanneer een vrouw een andere
mening heeft over het feminisme, be
tekent dat toch niet dat ze een ver
werpelijk persoon is. wel nee, ze kan
best een prima mens zijn. Dat schei
den van het persoonlijke en het zake
lijke is iets dat wij van mannen kun
nen leren. Hoewel.... die kunnen het
soms tot in het absurde doorvoeren.
Het ene moment zitten ze elkaar, bij
voorbeeld in de politiek, voor rotte
vis uit te maken en even later drinken
ze vrolijk samen een borrel; ik moet
zeggen dat me dat wel wat ver gaat.
Dan krijgt het iets heel schijnheiligs,
vind ik".
Jouw plan voor de vijfurige werk
dag, is in jouw feministische opvat
tingen heel belangrijk, hè?
„Ja, beslist. Dat plan geeft zowel voor
de man als de vrouw een verrijking
van het leven: de man krijgt er bij
voorbeeld meer contact met de kin
deren door en de vrouw raakt betrok
ken bij maatschappelijke en politie
ke zaken. Eerlijk gezegd denk ik wel
eens: wat doe je eingelijk met dat
plan? Want ik verheug me er zelf nou
juist zo op om over een paar jaar.
wanneer de kinderen groot zijn, eens
echt lekker lang achter elkaar te kun
nen werken. Ik ben een typische wer
kezel. En dat zit ik mezelf mooi tegen
te werken door de verplichting om
maar vijf uur per dag buitenshuis te
mogen werken. Maar ja, wanneer Je in
theorie een bepaalde zaak goed vindt,
moet Je niet terugkrabbelen, wanneer
je erzelf mee te maken krijgt. Dat is
heel zwak".
Ik hoef me trouwens nog niet zo be
zorgd te maken: want als dit plan
doorgaat, zal het toch pas realiteit
kunnen zijn, wanneer ik waarschijn
lijk al gepensioneerd ben. Het moet
namelijk stapsgewijs gaan. Wat wij
willen, is dat men nu vast de moge
lijkheden begint te bestuderen. Er zit
aan zo'n plan natuurlijk enorm veel
vast. Een heel belangrijk punt is het
zoeken van goede oplossingen, waar
door de positie van de zwakkere (la
gere inkomens, alleenstaanden en al
leenstaande ouders) op geen enkele
manier wordt aangetast. Voor hen
moeten nog steeds juist verbeterin
gen worden bevochten".
Je had zo pas over verschillende sta
dia in ontwikkeling van een feminis
te. Komt er ook een tijd dat je weer
echt plezier krijgt in de omgang met
mannen?
„Ja hoor, bij mij tenminste wel. Ik
heb best weer lol in de mannen, ten
minste in sommige. Ik moet wel zeg
gen. dat mijn vrienden allemaal al
een aardig eindje op de weg van de
emancipatie gevorderd zijn. Er valt
dus wel een grote groep mannen af,
waar ik echt niets meer aan vind. Van
die hanige opschepperige, zoge
naamd super- mannelijke binken.
Wanneer ik die tegenkom, denk ik
„verspilling van tijd, zoek jij maar
ander gezelschap". Weet je wat ik ook
altijd merk aan de mannen die mijn
vrienden zijn? Dat ze respect hebben
voor vrouwen, ze nemen de vrouwen
serieus. En vaak kunnen de mannen,
die ik aardig vind, ook erg leuk met
kinderen omgaan".
Willen wij werkelijk dat de vrouw
maatschappelijk als gelijkwaardig
aan de man wordt gezien en behan
deld, dan zullen daar drie ingrijpende
veranderingen voor nodig zijn: ten
eerste het her-verdelen van de arbeid
en de soorten arbeid over de seksen
(niet alleen de vrouw binnenshuis en
de man buitenshuis), ten tweede: alle
taken, rollen en functies moeten ge
mengd gemaakt worden (iedereen
kan in principe elke functie uitoefe
nen) en ten derde: ervoor zorgen dat
de vrouwen gaan beschikken over de
helft van de politieke en maatschap
pelijke macht.
Een belangrijk middel om deze zaken
te kunnen waarmaken is de invoering
van de vijf-urige werkdag voor leder
een. Op den duur zou er de verplich
ting voor elke volwassene moeten
zijn om zichzelf economisch te kun
nen onderhouden, oude, jonge en zie
ke mensen uitgezonderd.
Wanneer zowel mannen als vrouwen
dagelijks vijl uur buitenshuis wer
ken, is het directe gevolg daarvan,
dat het werk binnenshuis ook door
beiden verricht kan en moet worden.
Beide partners houden genoeg tijd
over om na hun werk buitenshuis de
taken binnenshuis (kinderverzorging,
huishouden en dergelijke) goed te
kunnen vervullen.
Op deze manier hebben mannen en
vrouwen zowel buitenshuis als bin
nenshuis dezelfde verantwoordelijk
heden en verplichtingen. Dat bete
kent dat de vrouw, heel anders dan
nu, intensief betrokken raakt bij het
maatschappelijke en politieke leven
en dat de man dagelijks te maken
krijgt met de opvoeding van zijn kin
deren en het voeren van de huishou
ding.
Op het eerste gezicht lijkt het alsof de
vijfurige werkdag alleen voordelen
biedt voor de vrouwen (hoeveel ge
trouwde vrouwen willen immers niet
graag naast hun huishouden nog
„iets" buiten de deur doen), maar de
voordelen zullen voor de man min
stens zo groot zijn. Er zal een stuk
verantwoordelijkheid van hem afval
len, hij kan het wat rustiger aan gaan
doen en bovendien krijgt hij eindelijk
de kans om meer met zijn kinderen
op te trekken.
Een man die een tijdlang werkloos
was geweest en in die tijd elke mid
dag thuis was, wanneer zijn kinderen
uit school kwamen, zei hierover:
„Toen ik thuis was, hoorde ik altijd
alle schoolverhalen, nu ik weer werk,
hoor ik ze nooit meer, want de verha
len van kwart over vier zijn om half
zeven opgedroogd".
Toch zullen waarschijnlijk vooral de
vrouwen de voordelen van de vijfuri
ge werkdag het eerst zien. Mannen
zullen moeten wennen aan het idee,
dat zij een stuk arbeid afstaan ten
gunste van de vrouwen.
„Er moeten andere normen komen:
normen, die de zwoeger buitenshuis
niet meer verdienstelijk achten, die
iemands waarde niet afmeten aan de
vraag of hij getrouwd is met zijn
werk, integendeel". (Joke Smit in het
oktobernummer van Socialisme en
Demokratie, dat geheel gewijd is aan
de vijfurige werkdag.)
Volgens Joke Smit zetten mannen de
eerste stap naar een vijfurige werk
dag als ze weigeren langer te werken
dan de veertig uur, waarvoor ze zijn
Ingehuurd. Voor veel mannen die zich
zonder werk, overuren en mee-naar-
huis-te-nemen-stukken eigenlijk
maar kaal en ongelukkig voelen, is
dat al een hele stap. Het betekent
niet alleen een gevecht tegen colle
ga's en chefs, die zich bedreigd voe
len. maar ook tegen de vijand van
binnen, die het werk als opium nodig
heeft. In sommige kringen weet wie 's
avonds niet vergadert of achter zijn
bureau zit, geen raad met zichzelf,
meent Joke Smit.
Wanneer mannen uiteindelijk ge
wend zouden zijn aan het vijf uur
buitenshuis werken per dag en het
deelnemen in de huishoudelijke en
gezinstaken, zal het niet meer voor
komen dat een man, die werkloos of
gepensioneerd wordt in een volledig
vacuüm terechtkomt, waarin hij zich
doodongelukkig voelt
Maar hoe zit het nu met de haalbaar
heid van dit plan voor een vijfurige
werkdag? Is het een mooi, idealis
tisch idee, dat door de economen bij
nadere bestudering onmiddellijk van
tafel wordt geveegd, omdat het onbe
taalbaar is?
Econome Marga Bruyn-Hundt heeft
het plan speciaal op de haalbaarheid
en de betaalbaarheid bekeken. Zij
komt tot de conclusie, dat de Neder
landse economie het wel kan lijden,
wanneer zowel mannen als vrouwen
vijf uur per dag buitenshuis gaan
werken. Maar dan moet de wil om te
zoeken naar oplossingen voor zich
voordoende problemen wel aanwezig
zijn bij werkgevers, vakbeweging,
parlement en overheid. En zal die wil
er zijn? „Helaas zijn dat allemaal
organisaties, waarin tot nu toe het
mannelijk element overheerst. Het is
te hopen dat zij de solidariteit kun
nen opbrengen om over deze zaken te
gaan nadenken en een stuk arbeid
stijd. inkomen en daarmee macht
door te schuiven naar vrouwen", zegt
ze.
Hoe komt zij tot de conclusie dat de
Nederlandse economie die vijfurige
werkdag wel kan lijden? Een kortere
werkdag met behoud van hetzelfde
loon werkt toch kostenverhogend?
Dat is zo, maar zij zet ook een levens
groot vraagteken bij het behoud van
hetzelfde loon voor minder werk. Zij
vindt het volstrekt niet onredelijk,
dat mensen een stuk loon inleveren,
wanneer zij minder gaan werken.
(Echt)paren gaan er dan financieel
toch nog niet op achteruit, omdat er
twee inkomens, zowel van de man als
van de vrouw binnenkomen. In plaats
van een loon voor acht uur werken
per dag van de man, komt er nu een
loon binnen, dat gebaseerd is op tien
uur werken van man en vrouw samen.
Bij een zesurige werkdag zouden de
.werknemers 25 procent van hun loon
moeten inleveren, bij een vijfurige
'werkdag 37,5 procent. Maar, zoals ge
zegd, deze teruggang wordt duidelijk
gecompenseerd door de inkomsten
van de vrouw, die nu ook buitenshuis
gaat werken.
Voor alleenstaanden ligt de zaak an
ders: die zouden erop achteruit gaan
in loon, wanneer zij onder dezelfde
regeling vallen. Om hen tegemoet te
komen zouden er maatregelen getrof
fen kunnen worden in de belastings
feer. Overigens heeft deze groep
waarschijnlijk ook best iets over voor
het verkrijgen van meer vrije tijd. Er
moet wel op gelet worden dat nie
mand beneden een vastgesteld soci
aal minimum terecht komt, aldus
Marga Bruyn.
Het inleveren van loon is een eerste
mogelijkheid om de vijfurige werk
dag betaalbaar te maken. Een andere
mogelijkheid is produktiviteitsverbe-
terlng. Dat wil zeggen, dat er per uur
meer geproduceerd wordt door verbe
terde technieken, betere organisatie
van het werk en betere conditie en
inzet van de werknemer. (Uit een on
derzoek is gebleken dat in een bedrijf,
waar men part-time en full-time wer
kers met elkaar vergeleek, de part
timers betere arbeidsresultaten ver
toonden, omdat zij minder vermoeid
waren).
Een derde mogelijkheid Is een daling
van de sociale premies. Arbeidstijd
verkorting kan leiden tot verminde
ren van de spanningen op het werk en
daarmee tot een geringer verzuim we
gens ziekte en arbeidsongeschikt
heid. Daling van de sociale premies
zou leiden tot een daling van de ar
beidskosten
Verder kan kostenstijging voorko
men worden door het gaan werken
met twee-ploegensystemen (waar
door dure machines niet lange tijd
werkloos staan). Ook in de diensten
sector zal dit sowieso nodig zijn. Dil
levert dan de zo fei gewenste nleuwc
arbeidsplaatsen op.
Enkele voordelen van de vijfurige
werkdag.
Bij een vijfurige werkdag wordt
de ongelijkheid tussen mannen en
vrouwen minder.
Bij een vijfurige werkdag kunnen
meer mensen deelnemen aan het ar
beidsproces.
Bij een vijfurige werkdag kunnen
vrouwen economisch onafhankelijk
worden; mannen hoeven de last van
het geld verdienen niet langer alleen
te dragen.
Bij een vijfurige werkdag hoeven
alleenstaanden en ouders- zonder
partner niet langer overbelast t«
zijn.
Bij een vijfurige werkdag kan he<
ziekteverzuim afnemen en hoevci
minder mensen arbeidsongeschikt
verklaard te worden.
Bij een vijfurige werkdag kunner
kinderen evenwichtiger opgroeien
mannen hoeven in de opvoeding niet
langer afwezig te zijn.
Bij een vijfurige werkdag hebber
mensen kans op een „rijker" leven
mannen hoeven niet langer ge
trouwd te zijn met hun werk, vrou
wen niet langer met hun gezin.
