iraël vreest gevolgen vrede Werkgevers EG tegen korter werken huisjes in ontwikkelingsbeleid omver Tanzania slaat aanbod Amin af str'id in king en Moskou eten oorlog in do-China bezweren' vooruitzichten in rapport Aziatische ontwikkelingsbank Afghanistan: duizenden op de vlucht rt wijst op negatieve ontwikkelingen Smith: Front wil niet praten Londen blijft Rhodesië boycotten 'Het is tijd voor bewijzen' Amnesty vraagt Cuba opheldering Oppositie Iran roept op tot algemene staking (G 10 NOVEMBER 1978 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 ATV, WASHINGTON (Reuter, UPI) Het Israëlische rie van arbeid is bang voor een aantal „negatieve elingen" die een vredesverdrag met Egypte met zich jden brengen. Dit staat in een rapport van het ministe- bestemd was voor intern gebruik, maar dat gisteren is fct. het Israëlische blad Yedloth )t wijst het rapport op het van het binnestromen van kapitaal in de sector van de investeringen, hetgeen jtaande toezicht zou verzwak- 00 toiïmonopolies onder bultenland- ole in de Israëlische maat- zou scheppen". heeft het ministerie bezwaren te verwachten toevloed van jpe en niet-loyale" arbelds- fcn uit Egypte, hetgeen „de so- 00 toim nationale onafhankelijkheid 00 totft staat Israël" ter discussie zou ipport wordt aanbevolen be- n te leggen aan het opnemen yptLsche arbeiders. Zo zou bij- eld nader bekeken moeten i welk soort arbeiders in aan- n ar,€fcg kunnen komen en welke so- oorzieningen er voor hen ge- dienen te worden. il zijn er ongeveer 50.000 werknemers uit bezet ge- aam in de Israëlische de landbouw, de horeca en dienstverlenende sectoren. rt wijst op het gevaar van de „orientalisatie" onder ische deel Van de Israëli- ilklng, die afkomstig is uit ie landen. Veider speculeert port over een toeneming van Joods-Arabische huwelij ken en de groei van de al bestaande sociale ongelijkheid tussen de ooster se en de uit Europa afkomstige ge meenschappen. Volgens de krant is de teneur van het SALISBURY (UPI) Na de zwarte partijleider Chlrau heeft nu ook de blanke premier van Rhodesië, Ian Smith, zich bereid verklaard tot over leg met het Patriottisch Front. Hij deed dat indirect, door te verklaren graag deel te nemen aan een Camp- achtlge bijeenkomst waarvan Lon den alle betrokken partijen zou moe ten uitnodigen. Maar ik denk niet dat de Britse pre mier Callaghan die uitnodigingen zal versturen, voegde hij eraan toe. „Weet u waarom niet? Omdat het Patriottisch Front zich zal verzet ten." Smith zei voorts: „Wij bevinden ons in de ongelooflijk stompzinnige positie dat we de regeringen van de Verenigde Staten en Engeland zij aan zij zien met de marxisten, de Russen en de Cubanen die terroristen steu nen." En hij waarschuwde dat er En gels bloed kan vloeien als de Britten de guerrillastrijders in Zambia gaan helpen. rapport pessimistisch en wordt veel nadruk gelegd op de negatieve aspec ten, die verbonden zijn aan een ope ning van de grens met Egypte. Het rapport werd opgesteld door de afde ling onderzoek en ontwikkeling van het ministerie van arbeid en was aan geboden aan directeur-generaal Is raël Goeralnik. Het uitlekken van het rapport heeft inmiddels een rel ver oorzaakt. O, BANGKOK (Reuter, UPI, AP) De Amerikaanse ter van defensie. Harold Brown heeft de Sowjet-Unie en ilksrepubliek China opgeroepen actie te ondernemen om zonderfOrlog tussen Vietnam en Cambodja te voorkomen. eniginc is momenteel in Tokio, waar aar deiprekken voert met de Jpaanse en velf. Volgens de minister is het groot dat Vietnam en Cam elkaar op grote schaal in de vliegen en hij hoopte dat Pe- Moskpu „hun respectieve tot matiging weten aan te I die een reis maakt langs Ame- bondgenoten in Azië, zei giste- t de Verenigde Staten hun ma- luchtmacht in het gebied zul- rsterken. Zo zal de Amerikaan- irende vloot uitgerust worden euwe fregatten en zullen Ame- ise bases in het gebied ver worden met nieuwe F-15 en F- echtivliegtuigen. ttafel NMAi EN AIDf ze! verder dat dit jaar 2400 aanse militairen Zuid-Korea verlaten. Volgend jaar volgen fn van 1980 tot 1982 zullen iinerikaanse militairen vertrek- Verenigde Staten hebben nteel nog 32000 man in Zuid- Volgens Brown zal de Ameri- aanwezigheid in het gebied et onder lijden omdat de vloot luchtmacht versterkt worden. I Idels is de Chinese delegatie on- iding van de vijfde man in de n Hi. Chinese hiërarchie, vice-voorzitter van de partij Wang Toeng-hsing, uit Cambodja teruggekeerd. Zij hebben het bewind in Phnom Penh de volle dige steun toegezegd in het conflict met Vietnam. Ook gisteren keerde een Vietnamese delegatie, onder leiding van partijlei der Le Duan en premier Pham Van Dong, uit Moskou naar huis terug. Zij brachten Russische verzekeringen over meer militaire en economische steun in de strijd tegen Cambodja met zich mee. Een andere Chinese delegatie heeft gisteren zij reis langs een aantal hoofdsteden van de ASEAN-landen (Associatie van Zuidoost-Aziatische Naties) voortgezet. Deze delegatie staat onder leiding van China's be langrijkste vice-premier Teng Hsiao- ping. die de ASEAN-landen moet overtuigen van de goede bedoelingen van China en de slechte van Vietnam en Sowjet-Unie. Teng kwam gisteren aan in de Maleisische hoofdstad Koe- ala Loempoer, waar hij hartelijk ont vangen werd door premier Hoessein Onn en ongeveer drieduizend applau- diserende Chinezen. Teng zei te ho pen dat de vriendschap en de handel tussen beide landen in de toekomst nog zal toenemen. Overleg Inmiddels heeft men in Washington definitief de hoop opgegeven dat een vredesakkoord tussen Israël en Egyp te nog deze week ondertekend kan worden. Israël en Egypte hebben vol gens Amerikaanse zegslieden beide hun standpunten verhard. Volgens de zegslieden is het echter onmogelijk dat het overleg afgebroken zou worden. Gisteren deden geruchten de ronde dat premier Menachem Begin, die momenteel rondreist door Canada, zijn reis zou onderbreken en eerder naar Jeruzalem terug zou keren in LONDEN (Reuter, UPI, AP) Oroot- Brictannië zal de economische sanc ties tegen Rhodesië op zijn minst nog één jaar handhaven. Het Lagerhuis stemde met 320 tegen 121 stemmen voor voortzetting van de economi sche maatregelen tegen de kolonie, die zich eenzijdig onafhankelijk heeft verklaard. Ondanks de grote meerderheid tegen opheffing van de sancties, betekende de uitslag van de stemming een over winning voor de meest behoudende onder de conservatieven. Afgelopen jaar stemden nog maar 27 Lagerhuis leden tegen handhaving van de sanc ties. De behoudende Conservatieven (116 in getal) in het Lagerhuis hadden een verzoek van de partijleiding om zich van stemming te onthouden, naast zich neergelegd. Eén van hen was Winston Churchill, de kleinzoon van dè Sir Winston. Hij is daarop door fractievoorzitter mevrouw Margaret Thatcher ontslagen als woordvoerder voor defensieaangelegenheden. Een ander lid van Thatchers schaduwka binet John Biggs-Davidson (Noord- ierse zaken) had de eer aan zichzelf gehouden, en gaf zijn portefeuille al voor de stemming op. verband met gerezen moeilijkheden in het overleg tussen Israël en Egyp te. Begin zal in ieder geval aanwezig zijn bij een speciale kabinetszitting die volgende week begint. Gisteren zijn bulldozers begonnen met het egaliseren van een terrein ten oosten van Jeruzalem, op bezet Ara bisch gebied, waar een nieuwe Israëli sche nederzetting moet komen. Ver wacht wordt dat dit de spanningen tussen Israël en de Verenigde Staten zal vergroten. DEN HAAG (ANP) Amnes- ty International, de organisa tie die zich inzet voor politie ke gevangenen, heeft in een memorandum de Cubaanse regering gevraagd ophelde ring te geven over het aantal politieke gevangenen in het land. Het memorandum is al in maart ver stuurd. maar tot op heden heeft Am nesty nog geen antwoord ontvangen. Het memorandum werd gisteren in de openbaarheid gebracht. Amnesty Juicht de vrijlating van en kele honderden politieke gevangenen in het afgelopen jaar toe, maar wijst erop dat er nog meer dan drieduizend mensen om politieke redenen in de gevangenis zitten. Veel van hen zijn langgestraften die vonnissen van 15 tot 20 jaar uitzitten. Eind vorig jaar stuurde Amnesty een commissie naar Cuba onder leiding van Thomas Hammarberg, voorzitter van het hoofdbestuur in Londen. De Cubaanse regering wilde de delegatie op persoonlijke titel wel ontvangen. Amnesty vraagt in het memorandum de Cubaanse regering gedetailleerde beschuldigingen tegen de gevange nen in te brengen en ook met bewij zen te komen. De organisatie zegt tevreden te zijn over de verbeterin gen die zijn ingevoerd voor de meer derheid der gevangenen, maar een groep gevangenen die om politieke redenen niet met de gevangenisauto riteiten wil samenwerken, kan van deze verbeteringen geen gebruik ma ken. Sommige gevangenen hebben al een jaar geen post en bezoek meer ontvangen, omdat de autoriteiten dat verbieden. Amnesty zegt dat op Cuba de gevan genen niet worden gemarteld. De or ganisatie dringt er tenslotte bij de Cubaanse regering op aan de vonnis sen van veel gevangenen te herzien omdat die in de eerste jaren van de revolutie zijn uitgesproken door revo lutionaire tribunalen die zich vaak zeer hard opstelden. TEHERAN (Reuter. UPI) De belangrijkste oppositiepartijen in Iran hebben samen met de mos limse leiders opgeroepen tot een nationale staking, die zondag zou moeten beginnen. Dit werd giste ren in Parijs bekend gemaakt door een woordvoerder van de lei der van het Nationale Front, Ka- rim Sanjabi. Hij vertelde er niet bij hoe lang de staking zou moeten duren. Sanja bi vloog gisteren terug naar Tehe ran nadat hij in Parijs besprekin gen had gevoerd met de verban- Gevechten in de Iraanse hoofdstad Teheran nen leider van de sjlitische mos lems in Iran, ayatollah Roehoilah Khomeini. De Iraanse regering heeft de isla mitische leiders verzocht deel te nemen aan commissies in de pro vincies die mensen moeten opspo ren die schuldig zijn aan de jong ste onlusten in het land. De com missies moeten eenmaal per week bij elkaar komen en hebben ook tot taak de schuldigen te straffen. Inschakeling van de geestelijken wordt gezien als een poging om het verzet van die kant te ont krachten. De sjah heeft gisteren tevens een onderzoek gelast naar het doen en laten van de Pahlevi-stlchting, een miljoeneninstelling die zijn persoonlijk fortuin beheert. Het Koeweitse blad „Al Anba" schreef gisteren dat de Russen troepen hebben samengetrokken aan de noordgrens van Iran en dat een Amerikaans vliegdekschip koers gezet heeft naar Iran. NAIROBI (Reuter, UPI) Tanzania gelooft niet in het vredesaanbod van president Idi Amin van -Oeganda en heeft gisteren honderden militairen ter versterking naar het front gezonden. Amin had aangeboden zijn troepen die een deel van Tanzania bezet hebben, terug te trekken als president Nyerere van Tanzania zou beloven niets meer tegen hem te onder nemen. De Tanzaniaanse krant Daily News, eigendom van de regering, noemde Amins voorstel „een grote leugen". En het officiële persbureau van Tan zania liet doorschemeren dat Dar es Salaam vastbesloten is Amin af te zetten. In het land leeft de overtui ging dat de kansen bij de strijd keren en dat Tanzania de Oegandese bezet ters binnenkort kan verslaan. Tegen over drieduizend Oegandese soldaten staan er nu naar schatting zeven- tot tienduizend van Tanzania. In Dar es Salaam krijgen burgers een spoedcursus om allerlei taken over te kunnen nemen van militairen die naar het front moeten. President Nyerere heeft alle bemid delingspogingen afgewezen, ook die van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid. Hij heeft beloofd te vechten „tot die slang ons huis uit is" Diplomatieke waarnemers wijzen erop. dat president Amin onder grote druk van buitenaf zijn standpunt ra dicaal heeft gewijzigd. Vorige week oordeelde hij nog dat de rivier de Kagera dertig kilometer over de grens met Tanzania de nieuwe grens was en dat alle bewoners van het bezette gebied voortaan zijn on derdanen zouden zijn. Deze week ech ter verzekerde Amin dat zijn troepen Tanzania waren binnengevallen als voorzorgsmaa tregel. Van een medewerker BRUSSEL De Europese vakbeweging is diep teleurgesteld over het resultaat van de „drie partijen conferentie" (werkge vers, werknemers en overheid), die gisteren in Brussel is gehouden. „We vragen ons af of èen dergelijke tijd- en kostenverslindende bijeenkomst nog wel de moeite waard is," zei voorzitter Vetter (Duitsland) van het Europees Verbod van Vakverenigigen. Voor de conferentie had Europees commissaris Vredeling een lijvig do cument opgesteld. Daarin bepleitte hij niet alleen gemeenschappelijke acties om de inflatie te beperken en de investeringen op te voeren, maar gaf hij ook aan hoe de werkgelegen heid zou kunnen worden vegoot door verkorte werktijden, vervroegde pen sionering, beperking van overwerk en invoering van een vijfploegensy- steem. Beslissingen hierover op nati onaal niveau zijn altijd onmogelijk geweest omdat dan de vrees bestond dat de concurrentiepositie zou wor den verzwakt. Over de strijd tegen inflatie en voor opvoering van doeltreffende investe ringen konden alle partijen elkaar nog wel vinden. Maar van de andere punten wilden met name de werkge vers niets weten. Daarbij wezen zij op de hoge kosten en de concurrentie van Japan en andere goedkope lan den (Tot dusver was de concurrentie binnen Europa het belangrijkste ar gument). Ook FNV-voorzitter Wim Kok was na afloop duidelijk kwaad. Hij vond .zo maar een dagje praten" onverant woord ten opzichte van zijn achter ban en had toch tenminste een princi piële uitspraak van de werkgevers verwacht over verkorting van de wer kweek met tien procent. De deelnemende ministers ook de Nederlanders Aibeda en Van Aarden- ne waren op dit punt minder te leurgesteld. Minister Aibeda had ge hoopt op een soort aanbevelng aan de regeringen om via werktijdverkorting en vervroegde pensionering tot meer werkgelegenheid te komen. Vooral vervroegde pensionering achtte hij mogelijk, omdat dit de minst dure oplossing zou zijn. Aibeda vroeg zich af of de conferentie wel goed was voorbereid als de stand punten van werkgevers en werkne mers zó uiteen blijken te liggen on danks maandenlange voorvergade ringen. Als lichtpunt zag hij. dat het document van de Europese Commis sie niet naar de prullenmand is ver wezen, maar nog als uitgangspunt gehandhaaft wordt voor „verdere dis cussie". De vakbeweging begint vandaag zich te beraden of een volgende drie par tijen conferentie wel zin heeft. „We hebben nog we andere middelen." zei vice-vooizitter W. Spit van de FNV. PESHAWAR (AFP) Bijna tiendui zend leden van de in Afghanistan opererende „beweging van de islami tische revolutie" zijn als gevolg van een bloedige strijd tegen het nieuwe bewind in Kaboel de grens met Paki stan overgetrokken. Zij zijn het niet eens met het „revolu tionaire regime" van president Noer Mohammed Taraki, dat „atheïsme" wordt verweten. De vluchtelingen be horen tot de stam der Poesjtoens, die het oosten van Afghanistan en het noordwesten van Pakistan bevolkt. De Pakistaanse regering zegt de vluchtelingen zo veel mogelijk huma nitaire hulp te verschaffen, maar daar onvoldoende middelen voor te hebben. De in Pakistan wonende Poesjtoens dringen er bij de regering op aan, de „broeders" aan de andere kant van de grens te helpen in de strijd tegen het Afghaanse bewind. De regering van president Zia Oei Haq wil daar echter niets van weten. Veel vluchtelingen zouden weer terug willen naar Afgha nistan na in Pakistan wapens en mu nitie verzameld te hebben. Zij zeggen dat er in Afghanistan reeds „bevrijde islamitische gebieden" bestaan die onder controle staan van de plaatse lijke leiders. De Afghaanse regering spreekt de berichten over de gevechten tegen en zegt dat 99,5 procent van de bevol king achter het nieuwe bewind staat. Nico Kussendrager oitwikkelingspolitiek stonden een tijd lang een aantal heilige es: economische groei komt op den duur ten goede aan iedereen, »e gewassen en kunstmest betekenen grotere landopbrengsten en orcelen de kleine boer, uitbouw van de industrie trekt de landbouw i De heilige huisjes worden langzamerhand omver gehaald, en een t caarbij wordt gegeven door een rapport over het ontwikkelingsbe- ir Azië. Weid heeft volstrekt gefaald, conclu- jeen groep deskundigen die in op- van de Aziatische ontwikkelings- lerzoek heeft gedaan. slechter' het deskundigenrapport kan over ilsituatie in Azië op zijn best wor- gd. dan dat die niet slechter is dan van het eerste onderzoek (uit 1968). op het platteland is groter len in plaats van kleinèr, en de inko- ïrschillen nemen toe. En nieuwe tken hebben 't aantal landlozen in fbied niet kunnen beperken; eerder ndeel. toruitzichten voor de komende tien IJn niet veel beter. Het deskundigen- t voorziet een zes maal groter graan- ln het gebied, een grote stijging van rkloosheid (behalve in een handvol Hatischc landen; Maleisië bij voor- p 3 en daling van de uitvoerprijzen voor t landbouwprodukten dan voedsel, 'oor de tekorten op de betalingsbalan- _t ülen toenemen, met uitzondering van nen Korea re Aziatische landen zullen de invoer taan niet meer kunnen betalen. Indo- - bij voorbeeld s'aat er wat dat betreft lecht voof. En juist dat land zou door el een °serp binnenlandse prijs (een grotere prikkel voor de boer), èn herverdeling van land. de landbouwopbrengsten zelf fors kunnen vergroten. Welke oorzaken? Wie vaststelt dat het ontwikkelingsbeleid in Azië heeft gefaald, moet zich ook afvragen wat daar achter zit. Volgens het deskundigenrapport, waarvan een uitgebreide samenvatting verscheen in de Far Eastern Economie Review, is één van de oorzaken een te groot vertrouwen in nieuwe technieken, of dat nu de pil was. nieuwe veel opleverende graansoorten, of aan lokale omstandigheden in de derde wereld aangepaste technologie. Het is niet zo moeilijk te gissen wat daar mee wordt bedoeld. De nieuwe graansoor ten bij voorbeeld (in het kader van de „groene revolutie") maakten de rijke boe ren rijker, en de arme armer. De hoge inves teringen voor zaaigrond en kunstmest kon den de grote boeren wèl opbrengen, maar de kleintjes niet. Ook durfden de iaatsten veel minder risico's nemen dan de „hereboeren" die immers wel eens een misoogst kunnen hebben. De „groene revolutie" was een nieuw bewijs dat veelal door westerlingen bedachte technieken niet zonder meer kun nen worden overgeplaatst naar de derde wereld. dat door een industriële ontwikkeling onder de arbeiders vraag komt naar landbouwpro dukten. wat dan de ontploiing van het plat teland ten goede komt. De boeren zouden de produkten uit de fabrieken kopen, waar door uiteindelijk iedereen erop vooruit gaat. Het is niet waar. zo blijkt tenminste in Azië. omdat de werknemers in feite nog zo arm zijn en er zo n groot stadsproletariaat van werklozen, dat er helemaal geen grote vraag ontstaat naar landbouwprodukten. Ook de boeren gaan er dus niet op vooruit en kunnen niet meer kopen dan in het verleden. Het verhaal van de ene hand. die de andere wast. klopt niet Door het achterblijven van de industrie zal de werkloosheid in Azië alleen maar verder toenemen. India en Sri Lanka zullen daarbij volgens het deskundigenrapport zwaar ge troffen worden. Landverdeling Vrouwen aan het werk op het platteland in India. Aangepaste techniek voor ontwikkelings landen kostte vaak arbeidsplaatsen, omdat machines het werk van mensen overnamen (rijstpelmachines in Azië. die veel vrouwen van hun werk beroofden) Een nieuwe „techniek" in de derde wereld als de pil voor geboortenbeperking. werkt niet zolang niet een economische ontwikke ling op gang is gebracht, die vertrouwen geeft voor de toekomst, waarbij veel kinde ren niet langer nodig zal zijn voor een verzorgde oude dag. De veronderstelling dat een snelle economi sche groei doorsijpelt naar beneden, zodat iedereen er profijt van zal hebben is. aldus de deskundigén in opdracht van de bank. niet uitgekomen. In feite is het omgekeerde gebeurd, de rijken werden als gezegd rijker en de armen armer Een gelogenstrafte veronderstelling is ook Natuurlijk hebben de deskundigen ook ge zocht naar oplossingen om Azië uit de kwaadaardige cirkel te halen, waarin het nu zit Eén van die oplossingen is een herverde ling van land. zodat niet langer grote opper vlakten in handen zijn van één man. terwijl het leger landlozen voortdurend groeit. In India heeft de helft van de boeren slechts 9 procent van het land. terwijl vier op de honderd boeren 31 procent van de grond bezitten. En grote landbouwbedrijven bren gen naar verhouding zeker niet meer op dan kleine, terwijl de grote boeren ook niet meer sparen. Waarbij het dan ook nog maar de vraag zou zijn of besparingen worden omge zet in produktieve investeringen of naar buitenlandse bankrekeningen verdwijnen Grootgrondbezitters en regerende elites in ontwikkelingslanden zijn doorgaans twee handen op één goed doorvoede bulk. Zij zijn wars van hervormingen, herverdeling van inkomen, kortom een ontwikkelingsbeleid dat aan de hele samenleving ten goede zou komen. Voorzichtig valt uit het rapport te lezen dat die houding en die macht doorbro ken moet worden, wil in Azië een werkelijke ontwikkeling in gang worden gezet Niet hoopgevend De reactie van de Aziatische ontwikkelings bank. die de opdracht gaf voor het onder zoek is niet hoopgevend. De bank, met een kapitaal van 8.7 miljard dollar vorig jaar meer dan verdubbeld verstrekt harde en zachte leningen voor ontwikkelingsprojec ten in Azië. Dat loopt uiteen van rijstver- bouw op de Filippijnen, via de bouw van een haven in Maleisië tot visserij in Bangla- desj. De bank werd twaalf jaar geleden opgericht, en Japan en de Verenigde Staten zijn de grootste geldschieters De directeur is dan ook altijd een Japanner op het ogenblik Taroichi Yoshida, die naar aanleiding van het deskundigenrapport niet meer deed dan de toezegging dat moge lijk de politiek van de Aziatische ontwikke lingsbank opnieuw wordt bekeken, „in het licht van de aanbevelingen die zijn ge daan". De bank. met kantoor in Manila, op de Filippijnen, is opgezet voorde ontwikke ling van Azië. een werelddeel met een zeer hoge bevolkingsgroei, en een laag inkomen per hoofd van de bevolking. Maar de leiding van de bank handelt doorgaans als een verlengstuk van de regerende elites in veel aangesloten Aziatische landen In Azië zijn de vooruitzichten voor de derde wereld veruit de somberste. Niet voor niets wil minister Jan de Koning (ontwikkelings samenwerking) meer aandacht richten op dat werelddeel ten koste van Latijns-Ame- rika weliswaar. Uit het deskundigenrapport blijkt eens te meer dat in Azié. net.als in Latijns-Amerika, sociale en politieke struc turen bestaan, die ontwikkelingssamenwer king bijzonder moeilijk maken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 7