De kerk open voor muziek
Sammy Davis: soepel
maar vrijbijvend
mikiD gids
Werk van grot
schoonheid
f 30f-
Redaherdenking in Utrecht
P.C. Hooftpi
voor Muliscl
IÉ!
- -
pzzzzizziz
nu handiger
dan ooit
overzichteliik en.,
veruit het GOEDKOOPST
tot 1 januari 1980
bel 035-284333
V^^schrijf Antwoordnr. 70
1000 RA Amsterdam
Mis van Dvorak
'ANP-nieuws voor
doven goedkoper
dan NOS-project'
Geloof, hoop,
liefde en angst
TV COMMENTAAR
DONDERDAG 9 NOVEMBER 1978
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
J, 5 J1* kerf. v, Ui—
(IkmUoNM.)
f-T
door Wim Kloppenburg
Toen Duitsland zijn donker
ste tijden tegemoet ging
bloeide daar in de muziek een
nieuwe kracht op. Kenners
vullen hier waarschijnlijk al
meteen de naam van Paul
Hindemith ln. een componist
wiens muziek ons soms nu
nog modern ln de oren klinkt,
sp&nnende muziek, vitaal en
meeslepend.
Vaak blijven zulke nieuwe kunstui
tingen aanvankelijk buiten het ge
zicht en gehoor van de kerk. Maar
soms gaan ineens de poorten wijd
open. Dat is bij ons b.v gebeurd toen
het Liedboek tot stand kwam. daar
gingen eindelijk weer de deuren open
voor de dichters van nu: poften die
met de poëzie van de Schrift waren
gaan meezingen inspireerden elkaar
en ons allen, zij weer sleepten musici
mee die melodieën schreven. er
ontstonden liederen die nu al niet
meer zijn weg te denken uit ons ker
kelijk leven, ja ons geloofsleven
In het buitenland begint men. on
danks de taalgrens, nu ook te ontdek
ken wat hier gebeurd is En in Duits
land ziet men dat wat er nü bij ons
gebeurt vergelijkbaar is met wat
'oen. in de dertiger jaren, déér ge
beurde.
Ontaarde kunst
Terwijl Hitier naar Wagner zat te
- luisteren en zijn trawanten naar „ont-
i.-de kunst"' speurden ln museums
-• kunsthuizen en er ook al boze
kken in de richting van de moder-
muziek geworpen werden, hield
Siegfried Reda
Oskar Söhngen in 1932 een beroemd
geworden rede waarin hij opriep tot
vernieuwing van de kerkmuziek.
en die oproep is door de componisten
heel goed gehoord en begrepen. In
1937 zetten zij onder zijn leiding de
zaak op scherp door een groot kerk-
muziekfestivai te organiseren dat
duidelijk gericht was tegen de nazi
cultuur. een letterlijk klaar en hoor
baar signaal dat de kerkmuziek niet
onder dat juk door zou gaan. Dat is
ook niet gebeurd, integendeel. De
kerkmuziek bloeide op. vele compo
nisten merkten dat er op hen gewacht
werd en dat ze hier konden getuigen
en bemoedigen door de kracht van
hun ambacht De kerk was een vrij
plaats voor de muziek Werken van
Hindemith en ander verboden com
ponisten werden uitgevoerd op de
kerkmuziekscholen Het evangelie
motet. een meerstemmig bewerkte
evangelietekst, kwam weer naar vo
ren; composities als „Jesus und Niko-
demus" van Ernst Pepping blijven
onvergetelijk; daarnaast ontstonden
er tal van liedbewerkingen en andere
koorwerken van mensen als Hugo
Distier. Helmut Bornefeld en Sieg
fried Reda. welke laatste tien jaar
geleden op 52-jarige leeftijd overleed
en die op 16.17 en 18 november hier in
Nederland ln de Utrechtse Dom her
dacht wordt.
Wie was Siegfried Reda?
Reda begon zijn kerkmuziekstudie in.
Dortmund, maar pas zijn voortgezet
te studie in Berlijn (vanaf 1938) is
bepalend geweest voor zijn verdere
ontwikkeling als componist. Het wa
ren vooral de composities van DistJer
die hem tot het besef brachten dat je
de bijbelwoorden zó zou moeten pro
beren te verklanken, dat de betekenis
ervan voor de luisteraar indringend
hoorbaar zou worden. De vaak al te
vertrouwde woorden moesten zó ac
tueel klinken, dat de gemeente ervan
zou óphoren. opnieuw getroffen door
de kracht van het bijbelwoord. Heel
kenmerkend voor Reda is het volgen
de voorval. Kort voor de eerste uit
voering van de ..Evangeliemuziek
voor de vierde Advent" ontbraken
nog steeds de laatste drie pagina's
van het stuk. Dirigent Hans Bril
drong er bij Reda op aan het werk nu
toch spoedig te voltooien, er was al
bijna geen repetitietijd meer! Reda
antwoordde toen enigszins geprik
keld: „Weet jij soms hoe je dat moet
componeren: Niemand heeft ooit
God gezien?"
Het zal duidelijk zijn, dat Reda nooit
„gemakkelijke" muziek heeft ge
schreven, daarvoor nam hij de Schrift
te ernstig. Afgezien van het verschil
in taal zal dat wel de belangrijkste
oorzaak zijn waarom zijn koorwerken
in Nederland weinig bekend zijn Zijn
orgelwerken zijn iets vaker te horen,
met name de „Marienbilder" worden
graag gespeeld. Reda was ook een
gewaardeerd docent aan de Haarlem
se Zomeracademie voor organisten.
Maar eigenlijk zijn zijn vocale wer
ken, door hun directe verbinding met
het Woord, belangrijker, en voor wie
zich openstelt hebben ze een indrin
gende en verkondigende kracht.
Het programma van de Redaherden
king ziet er als volgt uit:
Donderdag 16 november
20.00 uur: Concert door de Stepha-
nuskantorei uit Düsseldorf o.l.v.
Hans Aring Organist: Gisbert
Schneider
Vrijdag 17 november
9.30 uur: Inleiding in Reda's vocale
DNDERI
tft tc Om 1
- -j" X i
«■■«.t.* V*' 0».
-
t Rijk»
lentati
zegi
Zee
het b<
'voorzi
van I
anki
Bppelii
it moet
onde
jtuut be
DEN HAAG De_ schrijver Haal, d
ligt
JVCT riaa
Mulisch krijgt de P.C. Hooftprt J
Een voorbeeld van Reda's muziekhandschrift: het begin van
de bewerking van het psalm-lied „In dich hab' ich gehoffet,
Herr".
muziek door dr. Walter Blankenburg.
Toegankelijk voor ieder die belang
stelling heeft.
14.00 uur: fNicolaikerk) Korte inter
pretatiecursus voor organisten o.l.v.
Gisbert Schneider.
20.00 uur: Concert door Esther
Himmler. sopraan. Jan Jansen, orgel,
de Matinencantorij o.l.v. Wim Klop
penburg en de Nederlandse Cantorij
o.l.v. Maarten Kooy. Uitgevoerd
wordt o.a. het „Amor Dei" dat Reda
in 1952 componeerde voor de tiende
sterfdag van Distier.
Zaterdag 18 november
9.30 uur: Openbare koorrepetitie
o.l.v. Hans Bril. Bril heeft als dirigent
van de toenmalige Mülheimer Sing-
kreis bijna alle werken van Reda uit
gevoerd in nauwe samenwerking met
de componist. Hij zal de werken die
de Nederlandse Cantorij en de Mati
nencantorij hebben voorbereid in een
openbare repetitie afwerken en zijn
opvattingen t.a.v. van de interpreta
tie voor de koorleden en toehoorders
motiveren. Ook deze repetitie is toe
gankelijk niet alleen voor musici en.
muziekstudenten maar voor iedereen
die in het werk van Reda geïnteres
seerd is.
15.00 uur: Slotconcert.
Alle concerten en andere evenemen
ten (behalve de interpretatiecursus)
vinden plaats in de Utrechtse Dom
kerk. Gedurende de Redaherdenking
is er in de Dom een tentoonstelling
met fotomateriaal, manuscripten en
werk van kunstenaars uit de kring
van de „Bekennende Kirche".
De Redaherdenking vindt plaats on
der auspiciën van de IKON.
De kerkmusicus Wim Kloppenburg
schreef dit artikel in samenwerking
met de lutherse hoogleraar prof. dr.
J. P. Boendermaker.
lisch heeft de prijs, groot tient-
gulden, aanvaard. Wanneer <k and
wordt uitgereikt is nog niet vj kleed -
teW- in hebt
Ministers Gardeniers van CRM jhinder
de voor de toekenning het advit (lijk on
de jury voor deze Staatsprii;
Letterkunde 1977. ggran
In de jury zaten mevrouw M. i a dat
son, mevrouw dr A. Brande fuanl-
mevrouw A. Zikken. P. Brand, ,am.
Nuis en secretaris H. J. Komp in zijn s
;t instin
De prijs is toegekend voor hete ,n dat
van de schrijver, die deze zome 'u«r
tig jaar is geworden. Harry Mia
schreef zijn eerste verhaal „D >u "e n«
mer" in 1946 en zijn eerste boei aarvan
chibald Strohalm" in 1951. Ine Et Rijk
gende 27 jaren verschenen r, j uj|
werken van zijn hand. waarond 'e™,
toneelstuk, een reportage ovi ceds Ia
proces-Eichmann in Tel Aviv ei ilde m<
opera's, waarvan er een s ,n van
met Hugo Claus. rjjjef
Voor zijn eerste boek kreeg hiji binet-1
ning door toekenning van de ikkelinj
Prinsen Geerligsprijs. Ook lau rUpoed
den hem nog prijzen toegi „ll-i.
waaronder in 1977 de Constf"..
Huygensprijs.
stituut
door Geert Kistemaker
DEN HAAG Afgelopen dinsdag was de Amerikaanse entertainer Sammy Davis junior na
lange tijd weer in ons land voor een concert. In het Congresgebouw in Den Haag vond het
eerste optreden plaats van een anderhalve maand durende toemee door Europa. Als dank aan
zijn trouwe fans had hij het programma samengesteld uit zijn meest bekende en geliefde
nummers.
Hoewel Sammy Davis een roemruch- currentie van Johan Cruyff's laatste
te persoonlijkheid is en talloze fans optreden: de zaal was niet volledig
heeft, ondervond hij geduchte con- bezet
ADVERTENTIE
Het voorprogramma werd verzorgd
door drummer Buddy Rich en zijn
Big Band In een energiek gevecht
liet Rich zijn fenomenale drumwerk
horen. Hij begeleidt de knappe arran
gementen die door de kundige band
worden gespeeld met een dringend
leidend ritme, maar is ook voortdu
rend onmerkbaar solist. Hij beschikt
na een lange ervaring over een niet te
evenaren techniek, en gebruikt die
voor een fris. onorthodox spel. Hij is
een meester in zowel de swingstijl als
de daarvan zo verschillende rockstijL
Na het stevige geluid van Buddy Rich,
klonk het orkest van Sammy Davis,
onder leiding van George Rhodes ta
melijk mat. De strijkers-sectie speel
de nogal eens vals. en de drummer
viel. hoewel hij best wel goed was.
natuurlijk in het niet na zo n voor
ganger
Filmpje
Het programma begon met een 48
jaar oud filmpje, waarin Sammy Da-
vis als klein jongetje tapdansend te
zien was. Het filmpje oogste veel suc
ces. en later op de avond zou Davis
dezelfde malle dans uitvoeren
Maar eerst werkte hij zich door een
serie van zijn succesnummers als ..In
the still of the night" en „The lady is a
tramp" heen. Met een messcherpe,
keiharde stem zingt hij in een ge
spierde croonerstijl: achter de bege
leiding aanslepend, zodat hij af en toe
moeite heeft de zin nog op tijd af te
hebben.
Met alleen begeleiding van goed mee
door W. H. Wolvekamp
deze
iiwikki
lede or
lent di
pt* ge
Jong
ndat c
illectie
beher
lat de
:t Rijl
:r het i
Etenscl
mini;
Het is niet helemaal duidelijk waarom het vocale gedeelte
Antonin Dvoraks oeuvre (de veel gezongen Biblische Ges
uitgezonderd) hier te lande zo weinig voor uitvoerin rr
aanmerking is gekomen. De kennis van Dvoraks werk
voor de meeste concertbezoekers beperkt tot een aantal
gespeelde instrumentale composities.
Sammy Davis junior
improviserende percussie van de
drummer zong Davis een vrije
medley met daarin o.a. „Mack the
Knife" en „It ain't necessarily so"
verwerkt is
Het hoogtepunt van het concert, dat
het nogal plichtmatig karakter ervan
erg ten goede kwam. was een door
leefde vertolking van „Mr. Bojang-
les", dat Davis als homage bracht aan
de arme maar toch waardige zwarte
entertainers uit de jaren twintig.
Sammy Davis heeft geen enkele
moeite met het bespelen van het pu
bliek. Hij is een soepel en ontspannen
entertainer, maar de show is voor
hem geen uitdaging meer. en blijft
daardoor te vrijblijvend.
Tot de grotere vocale werken die
Dvorak heeft nagelaten, behoort o.a.
de Mis in D. daterend uit 1887 en
oorspronkelijk geschreven voor koor
en orgel. Bij een latere versie uit 1892
werd de partituur omgewerkt voor
koor en orkest.
Tijdens het dinsdagavondconcert
van het door Roelof van Driesten
geleide Rotterdams Philharmonisch
Qrkest vormde bovengenoemde na
de pauze uitgevoerde Mis de hoofd
schotel van het programma. Mede
werking verleende het Rotterdams
Kleinkoor (dir. Jan Eelkema). Het is
bekend dat Brahms en Dvorak zeer
bevriend met elkaar waren en onder
ling wat hun composities betreft in
vloed op elkaar hebben uitgeoefend.
In dit verband dringt een vergelijking
van Dvoraks Mis en Brahms' „Ein
deutsches Requiem" zich op. Maar
daarbij moet wel worden vastgesteld
dat in dit geval met uitzondering van
het pastorale vierde deel („Wie lieb-
lich sind deine Wohnungen"), de mu
zikale sfeer van Brahms' Requiem
wel sterk verschilt met het overheer
send romantisch karakter van Dvo
raks Mis. Zeker, er komen fraaie con-
trapuntische gedeelten (fuga's) in
Dvoraks Mis voor. maar deze zijn
toch niet te vergelijken met de mach
tige en meesterlijke fuga's uit het
Requiem van Brahms.
De uitvoering van Dvoraks Mis was
in alle opzichten van hoog gehalte.
Speciaal vandaag
De AVRO vertoont twee de
len van Een menv van goede
uil.
Ned. 2 20.27
Geloof in Schrvrningcn is
een bekroonde film van Jelle
van Doornik over het dualis
me tussen vissersdorp en mon
daine hadplaats.
Ned. 120.55
Zestig jaar CPN levert dis
cussiestof voor NOS-Tribune.
Ned. 122.10
Onderwerpen in Televiaier
Magazine: de situatie in Iran.
de moeilijkheden met de ver
mogensbelasting en de inte
gratie van swart in Noord-
Amerika
Ned. 2 22.20
Dr BRT herhaalt het ge
sprek dat Joos Florquin voer
de ten huire van kamervoor-
zitter Achiel van Acker in
1964. Beiden zijn niet meer in
leven.
België 2 21.30
Ruiger Schoute's program
ma Rondom is gewijd aan de
componist Fran/ Schubert,
wiens honderdvijftigste sterf
dag wordt herdacht.
Ililv. 4 12.00
Over angsten bij kinderen
gaat het in Bij de Tijd.
Hllv. 121.40
DEN HAAG (ANP) De stichting
Algemeen Nederlands Persbureau
'ANP. is teleurgesteld over de toe
stemming van de minister van CRM.
mevrouw Gardenier? aan de NOS
voor een experiment met nieuwsbul
letins voor gehoorgestoorden met in
gang van 1 april 1979 Het ANP wijst
erop dat het enige tijd geleden, na
overleg met de PTT en de Nederland
se Dovenraad. de minister een plan
heeft voorgelegd met hetzelfde tech
nische voorstel, echter tegen een la
gere kostprijs en met meer uitzen
dingen.
De NOS. zo schrijft het ANP. zal nu
voor vier ton per jaar twee nieuwsuit
zendingen per etmaal samenstellen
voor gehoorgestoorden, terwijl het
ANP voor 95.000 gulden per jaar ten
minste om het uur een nieuwsuitzen
ding kan verzorgen Die nieuwsdienst
wordt dan gekoppeld aan de al jaren
bestaande telefonische nieuwsdienst
De minister heeft het ANP-plan afge
wezen. omdat het omroepaspecter.
zou bevatten Het ANP meent dat
hiervoor onvoldoende argumenten
zijn. Volgens het ANP hebben de ge
hoorgestoorden niet gevraagd om
speciaal voor hen vervaardigde
nieuwsbulletins van de N08. maar
willen zij juist informatie lezen, die
het ANP vla de radio dagelijks met
een grote frequentie verstrekt. Het
ANP dringt er bij de minister dan ook
op aan de uitgangspunten, die tot de
beslissing hebben geleid te herover-
door Ton Hydra
..Een mens van goede wil" zal van
avond veel ogen trekken, ook al
gaat het om een herhaling. Want de
meeste kijkers hebben een bijzon
der zwak voor televisiestukken in
de eigen taal. Ook wanneer zo een
stuk aanzienlijk minder van kwali
teit is dan een gelijktijdig te bekij
ken buitenlandse produktie. Van
mensen die ondertitels moeilijk
kunnen lezen, is de keus te begrij
pen. Wat geeft bij andere kijkers de
doorslag? Misschien een soort chau
vinisme Of zou het geestelijke lui
heid kunnen zijn?
Hoe dan ook: „Een mens van goede
wil" zal het vanavond met dikke
cijfers winnen van het concurreren
de programma op het andere net.
Ook Nederlands, maar „Geloof in
Scheveningen is geen gespeeld
drama Werkelijke drama's verlie
zen het meestal van de fantasie. Dat
is deze keer teleurstellend voor de
echte Schevenlngers en voor Jelle
van Doornik die met zijn film onze
aandacht probeert te richten op de
problemen van het oorspronkelijke
vissersdorp
De jonge cineast heeft met zijn
werkstuk ai een paar keer pech ge
had Het zou op 3 september door
de NCRV op het scherm worden
gebracht, maar dat ging niet door
wegens de inhuldiging van paus Jo
hannes Paulus I. Eerder was het
obstakel opgeworpen door het ge
meentebestuur van Den Haag. De
opdracht aan afgestudeerden van
de Nederlandse Film- en Televisie
academie werd ingetrokken toen
men ontdekte dat de film zou uit
pakken ais een kritische visie op
oud en modern Scheveningen. Hoe
wel Den Haag de verleende subsidie
tijdens de produktie terugvorderde
en met de pet moest worden
rondgegaan om dertigduizend gul
den bij elkaar te krijgen kwam
..Geloof in Scheveningen" toch tot.
stand zoals Jelle van Doornik had
gewild
Het predikaat „Beste Academiefilm
van 1977" was een verdiende bekro
ning. Op 2 september schreef ik. dat
de jonge filmers zich met gevoel en
begrrip hebben opgeworpen tot
pleitbezorgers voor de rasechte
Schevenlngers die met geloof, hoop
en liefde blijven ijveren voor hand
having van het oorspronkelijk ka
rakter van hun dorp
U weet dat zij moeten opboksen
tegen ruim in het geld zwemmende
projectontwikkelaars, die van het
schilderachtige duingebied een
mondaine pretfabriek willen ma
ken. De schrijnende tegenstellingen
ziet en hoort u in een bekroond
werkstuk van jonge mensen, die
denken aan later, maar niet alles
aan de moderne tijd willen uitle
veren
Ouders met kleine kinderen maak
ik attent op de radioserie van de
NCRV „Bij de tijd". Vrijwel ieder
een krijgt in zijn prille bestaan te
maken met een of andere vorm van
angst. Wanneer angst een fobie
wordt, is dat heel naar voor de be
trokkenen èn voor de gezinsleden.
Ouders, zo blijkt vanavond in de
uitzending, gaan in veel gevallen
pas iets ondernemen, wanneer zij
zelf last krijgen van het angstcom
plex bij hun kind
Gezinstherapeut drs J. M. Cladder
zegt uit ervaring, dat vaak te lang
wordt gewacht met het zoeken van
hulp voor een kind dat zich onge
lukkig voelt. Eerder staan zij op de
stoep met kinderen, die zij stout
vinden. Vaak zit er dan al een poos
iets te broeien. Dat „iets" kan te
maken hebben met fysieke, functio
nele of sociale angsten. Drs. Clad
der geeft daarvan voorbeelden.
Hieruit blijkt onder andere dat met
het ouder worden de angsten een
andere aanleiding kunnen hebben.
Dikwijls zijn heel jonge kinderen
bang om te vallen. Of zij kennen
angst voor dingen die niet bestaan.
Naarmate de pubertijd nadert, krij
gen zij echter meer te maken met
sociale angsten. Die hebben hun
oorzaak meestal in de omgeving
van het kind. Dat kan de schooi
zijn. maar ook een al te schrikachti
ge volwassene Programmamaker
Gerrit van Dongen verneemt van
drs Cladder dat kinderen zeer veel
angsten overnemen van hun ou
ders. Dan kan gezinstherapie de
aangewezen methode zijn om aan
weerskanten er van af te komen.
Ik geloof dat deze uitzending bij
zonder nuttig is. Als hulp bij het
opvoeden. Ook om bij zichzelf het
een en ander te ontdekken en te
verhelpen. En niet in de laatste
plaats om te leren dat je niet voor
elk verschijnsel naar een beroeps
helper hoeft te hollen. Wist u dat
een mens het niet helemaal zonder
angsten kan stellen?
he<
het
rleder
lou
Stituut
inister
fcteken
Het Rotterdams Kleinkoor (te eer d«
tijd nog een vijftigtal leden U tr" aa
was terdege op zijn taak voorl aagse
De koorklank, rijk aan dynar 6
schakeringen, was vooral in c
nissimo gezongen passages. I eter
derenswaardig. Ook het orkesl oorde
voortreffelijk partij gegeven.
loop van deze bijzonder gesl
uitvoering mochten Roelof van
ten en de ook in de zaal aan 10|*)
Jan Eelkema een ovationeel a|
in ontvangst nemen van het 1 n J
lijk enthousiaste publiek.
Voor de solistische bijdrage voo SE!
avond stond aanvankelijk aang
digd de pianiste Maria-Joao an 0x12
met Mozarts d-moll concert. Z| ,EN Hj
door ziekte verhinderd. In haarj
trad de 25-jarige pianist Pasci reden
voyop. Hij speelde Mozarts miss (z,
wel meest bekende klavierconc
A (K.V. 488) en deed dit in all) twor(
voud in een prachtig uitgebalai nJ
de klankleur en met een volk gte
gave techniek. Het begeleiden jten c
kest (met opvallend veel stri
klonk onder Van Driesten goed !NCI)
stemd op het spel van de solist, sterej
de weergave van dit klavierco
weinig wensen onvervuld liet i;
Als openingsstuk voor deze 1
fungeerde Bachs eerste Suite 0 bu
waarschijnlijk omstreeks 1725 he
het hof van vorst Leopold val uuits
halt-Cöthen. waar Bach toen
zaam was, gecomponeerd. De I
beginnend met een zgn. Frai
verture (langzaam-snel-langA^ ultl
wordt gevolgd door een serie di
die een grote afwisseling in mi et
karakter laten horen. De uitvc d
met klavecimbel en een kleine c
trale groep, klonk in de puntjes
zorgd. Een concert waar Roelo
Driesten veel eer mee heeft inr
FILMS OP TV
Grijze Haren. Nederlandse
film. Scenario en regie Dir
Frenkel Frank met in de ho<
rollen Anita Engelbarts, G;
gor Frenkel Frank, Paula Pet)
Cocki Boonstra en Dlmi M
Frenkel Frank zelf. Het verha E
gaat over een eenzame vijfti i
jarige schrijver die op een btx I
derij woont. Zijn vrouw he< P
hem verlaten. Een struise A: bl
sterdamse, Mercedes genaan j
doet bij hem de huishoudii jjjjP!
Daar moet natuurlijk een vi
houding uit voortvloeien, ma
hoe zal de schrijver het aa |j
leggen?
zaterdag Ned 2 22.00 U
De Brug van Remagen. Am«
kaanse oorlogsfilm van Joi b
Guildermin uit 1968 met Gd
ge Segal en Robert Vaughn V
de hoofdrollen. Een reconstn m
tie van het falen van de Duit
kapitein Willi Bratge die be' I
had gekregen om de brug v*
Remagen te laten spring) I
Twee van de drie ladingen 4
hij liet aanbrengen ontplofti 1 1
maar bleken te zwak en fl
hoofdlading liet het afwete»
vrijdag BRT 1
