siandbouw trekt nog ij veel boerenzoons Synthetische ruwe olie blijft (nog) duur :heepsbouw Japan jerliest voorsprong Europese vakbond wil hulp voor Z-Europa Shell wil levering van olie verminderen Scheepsbemanning staakt elangstelling blijft dalen, maar: Vijftigers 'Marshall-plan van tien miljard nodig' (tijgende yen benadeelt werven nbare verkoop reigt voor werf Dollar weer naar beneden Hypotheekrente per 7 november Tenzij situatie verandert Japanners bang voor Koreaanse auto-industrie lecord-oogst Sowjet-Unie Werkloosheid in Duitsland omhoog Loonsubsidie aan werkgevers blijkt succes 20 INDERDAG 9 NOVEMBER 1978 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P 17 - R 23 - H 21 - S 19 i een onzer verslaggevers HAAG Hoewel er steeds minder boeren- en tulnderszoons zijn die zich tot de rlsche sector aangetrokken voelen, is er toch nog een vrij belangrijke groep die graag in de en tuinbouw een beroep zou willen uitoefenen. Dit geldt met name op de grotere ijven. Is een van de resultaten van een >ek door het Landbouw-Eco- i Instituut (LEI) in Den Haag, ir de bedrijfsopvolgings-situatie in Jerlandse land- en tuinbouw in 5, De uitkomsten hiervan zijn de- jen gepubliceerd in een rapport licatie no 2120, die voor 10 te p is). jijkt een nauw verband te be- a tussen de bedrijfsomvang en Ipercentage opvolgers op de agra- j bedrijven. Naarmate het be- M06llijk6r poter is, bestaat er meer kans fer een opvolger voor het bedrijf Ikbaar is. Aangezien er op de 1 bedrijven naar verhouding t opvolgers zijn dan op de gro- ^xullen er in de toekomst relatief kleine bedrijven worden »zet. Dat zal, zo wordt hieraan legd, ten goede komen aan de otte-structuur. In hoeverre dat het geval zal zijn. hangt met name af van de vraag in hoeverre er voor boeren- en tuinders- zoons werk buiten de landbouw is. Van belang is voorts, in hoeverre er zich beperkingen zullen voordoen (vooral van financiële aard) bij be drijf sovernemeing en hoe de vooruit zichten zijn voor het bedrijf dat zij van plan zijn te kopen. Intussen zal een groot deel van het aantal opvolgers op de kleine bedrij ven, in de toekomst in een steeds moeilijker positie (kunnen) komen te verkeren. Niettemin zal. ondanks de aanpassingen van de land- en tuin bouwbedrijven aan de technische ontwikkelingen en de economische mogelijkheden, een zeker aantal op volgers in de toekomst nodig zijn. Hoeveel er dat zullen zijn, is moeilijk te bepalen. Het hangt met name af, van het beeld dat men heeft van de structuur van de land- en tuinbouw in de toekomst. Wanneer op bedrijven waarop een redelijk perspectief aanwezig is geen opvolging zou plaatshebben, bete kent dat toch wel een onnodig verlies van agrarische arbeidsplaatsen, zo besluit het rapport. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG In 1976 waren er in ons land nog 131.600 bedrijven met bedrijfshoofden, die het agrarisch bedrijf als hoofdberoep, uitoefenden. Op bijna de helft van deze land- en tuinbouwbe drijven, namelijk op 61.750, was het bedrijfshoofd vijftig jaar of ouder. Dit blijkt uit het rapport over de bedrijfsopvolgingssitua tie in de Nederlandse land- en tuinbouw van het LEI. Voor slechts 22.700 van deze land en tuinbouwbedrijven (met be drijfshoofden van vijftig jaar of ouder) was in 1976 een opvolger beschikbaar. Ruim de helft van de opvolgers was 25 jaar en ou der, bijna een derde zat in de leeftijd tussen 20 en 24 en onge veer een vijfde was jonger. nger lat het aantal kleinere bedrij- waar van oudsher naar verhou- r minder opvolgers beschikbaar ji sterker afneemt dan het aantal bedrijven met relatief meer jers, hoeft het aantal bedrijven [t een opvolger niet meer zo sterk |en. Dit verschijnsel zou wel eens jrzaak kunnen zijn van de gerin- Fdaling van het opvolgingsper- Itage van 1972-1976, vergeleken [t de periode 1968-1972. zou zelfs kunnen betekenen, dat Ie komende jaren het opvolgings- tntage minder snel daalt, of zelfs I toeneemt. Van onze soc.-economische redactie AMSTERDAM Het Euro pees Verbond van Vakvereni gingen, EVV, wil voor Zuid- Europa een nieuw soort Mar shall-plan, dat de tien miljard gulden gaat overschrijden. FNV-voorzitter Wim Kok heeft dit bekend gemaakt in Frankfurt am Main, waar hij een toespraak hield voor de Europese vakbondscommis sie voedings- en genotmiddelen en hotelbedrijf. Kok is bestuurslid van de EVV. Hij stelt zich voor dat het hulppro gramma met name de nieuwe kandi daat-lidstaten Griekenland. Span je en Portugal de kans geven om snel een redelijk niveau van economi sche ontwikkeling te bereiken. Dit kan ook weer de economie van de huidige gemeenschap stimuleren. De uitbreiding van de Europese ge meenschap met Griekenland, Spanje en Portugal zal volgens Kok tot ge volg hebben dat de toch al niet zo gróte economische en sociale samen hang verder op de proef wordt ge steld. „Om de uitbreidingsoperatie vlotter te laten verlopen zal een om vangrijke overheveling van financiële middelen van rijkere naar armere ge bieden noodzakelijk zijn," aldus Kok. Hij is van mening dat de Europese commissie dit grootscheepse finan cieringsplan moet opstellen. Kok pleitte er voor dat de werkne- TERDAM (ANP, Reuter) Japan is zijn overwicht in de dscheepsbouw de laatste maanden volledig kwijtge- L In de maanden juni tot en met augustus was het totaal faeuwe orders gelijk verdeeld over Japan, West-Europa en fet van de wereld. der- ers een peen zijn de stijging van de Ja- yen en een veranderde politiek wel de Japanse regering als de jpswerven in dat land. Dit con- ëert het in maritieme kringen ge- ibbende Engelse blad Seatrade. dezelfde periode, een jaar eerder gen Japanse werven nog 48 pro hit meer orders dan de Westeurope- f, nu is het verschil nog slechts 4 rnt. De Japanse organisatie van eepsbouwers (JSA) beweert, dat ^voorsprong op de Westeuropese eepsbouwindustrie verloren is ge il door de stijging van de prijzen ir nieuwbouwschepen met 40 pro- jnt. Dit is onder meer het gevolg van 0STBURG (ANP) Als het heepsbouw- en constructiebedrijf ecap in Sluiskil niet binnen zestien «en 650.000 gulden op tafel legt, n zullen de gebouwen en een deel n de inventaris van dit bedrijf lenbaar verkocht worden. irator H. de Mul uit Oostburg heeft imens de hypotheekhouder, de ver keringsmaatschappij Delta Lloyd, enkele honderden schuldeisers n het oude bedrijf Verduijn in uiskil beslag laten leggen op de 'bouwen van Mecap. ecap nam eind vorig jaar de gebou- en en een deel van de inventaris fervan het failliete staalbedrijf Ver fijn. De directeur van Mecap P. J. iaet, wist diverse orders uit het idden-Oosten te verwerven. Het be- ijl heeft nu ruim zestig mensen in tnst. Ondanks deze optimistisch •oruitzichten wachten de schuldei- is al een jaar lang op hun geld en 't kan niet langer voortduren, zei i De Mul desgevraagd. de gestegen waarde van de yen. Vol gens. scheepsmakelaars vragen Ja panse scheepswerven thans over het algemeen 10 tot 25 procent meer voor hun schepen vragen dan de goed koopste prijs die in Europa en zuid- oost-Azië wordt geboden. De vereniging van Westeuropese scheepsbouwers dat de strijd om nieuwbouworders in de toekomst niet zoals voorheen zal gaan tussen oost en west maar tussen de scheepsbou wers in West-Europa onderling. Ja pan zal zich in de concurrentiestrijd met de ontwikkelingslanden werpen, terwijl Oost-Europa en Zuid-Oost- Azië enkele orders voor schepen voor gestorte lading en tankers op zullen vangen. Inkrimping Tot nu toe zijn in Japan 40 werven gesloten als gevolg van liquidatie of sanering. Acht van de 23 bouwplaat sen, die in handen zijn van de 7 grote ondernemingen, zullen geheel wor den gesloten en drie andere zullen hun activiteiten sterk beperken. De Japanse scheepsbouw zal volgens de plannen in capaciteit met 35 procent worden ingekrompen, terwijl 50.000 arbeidsplaatsen verloren zullen gaan. De OESO (de Organisatie voor Eco nomische Samenwerking en Ontwik keling) verwacht echter dat de crisis in de Japanse scheepsbouw volgend jaar ten einde zal lopen en verwacht hetzelfde voor Eeuropa en de rest van de wereld tussen de jaren 1980 en 1983. Deskundigen in de Werkgroep voor de scheepsbouw van de OESO zijn het erover eens dat er jaarlijks in de periode van 1979 tot en met 1982 schepen met een totale bruto-tonna- ge van ongeveer acht miljoen kunnen worden gebouwd. AMSTERDAM (ANP, Reuter) De dollar, die dinsdag weer terrein begon te verliezen is gisteren vrijwel overal verder gedaald. Op enkele valuta markten zijn de centrale banken tus sen beiden gekomen om verdere ver liezen te voorkomen. In Amsterdam gleed het Amerikaan se betaalmiddel aanvankelijk naar een niveau dat 2'A cent lag onder de slotnotering van dinsdag(/ 2,0485). Het slot kwam op ƒ2,0310, ruim an derhalve cent onder het slot van dins dag. Hoewel de Bundesbank ingreep, De Amerikaanse legerleiding in Westv Duitsland is van plan de eetzalen in de kazernes open te stellen voor de familieleden van de Amerikaanse mi litairen. De gezinnen kunnen van hun dollarsalaris niet rondkomen in West- Duitsland. mers in de nieuwe lidstaten ook het recht krijgen zich vrij op de Europese arbeidsmarkt te bewegen. Wel meen de hij dat na de toetreding van de nieuwe lidstaten voorlopig nog strin gente beperkingen moeten gelden voor het werknemersverkeer. Hij wees erop dat de werkloosheid in de drie kandidaat-lidstaten toeneemt en dat de huidige negen lidstaten door de economische recessie niet in staat zijn om grote aantallen migranten op te nemen. Als onderdeel van het werkgelegen heidsbeleid wil het EW de komende paar jaar de arbeidstijd per werkne mer met tien procent verkorten. Met de Europese werkgevers wil het EW daarover wat Kok noemde „een soci aal-politieke wilsovereenstemming" bereiken. Naam bank Rente vast gedurende: Afsluitprov. (proeenten) Rentepercentage met zonder gemeentegarantie ABN 5 Jaar 1 jaar 1.5 1.5 90 8.75 9.0 8.75 AMRO-Bank 5 Jaar variabel 1.5/2 1.5/2 9.0 8.75 90 8.75 Bouwfonds 30 jaar 5 jaar 2 jaar 1.5 1.5 1.5 9.6 9.0 8.8 9.6 9.0 88 Centraal Beheer 5 jaar 1.5 8.8 88 Ennia 10 jaar 8.7 8.7 Nat Nederl. 10 jaar 8.7 8.7 NMB 5 jaar 3 jaar 1.5 1.5 9.25 9.0 9.25 9.0 Rabobank (adviesrente variabel 1.25 9.0 9.0 Rabo-Hyp. Bank 5 jaar 1.5 .9.4 9.4 RPS 5 jaar 1.— 8.75 8.75 Spaarbank R'dam 5/3 jaar 1 jaar 2 8.75 7.75 8.75 7.75 Stad A'dam 5 jaar 1.— 8.75 8.75 Westland/Utrecht standaard no risk budget 5/10 jaar variabel 2 2 2 9.0 9.4 9.0 92 96 9.0 Geldt voor alle levensverzekeringsmaatschappijen die lid zijn van de NVBL De hypotheekrente blijft constant. De budget-hypotheek van de Westland-Utrecht is echter verhoogd tot 9 procent (Publikatie samengesteld door de Vereniging Eigen Huls Amersfoort) Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM/LONDEN Als de olieproduktle ln Iran geheel stil komt te liggen, moeten de Shell-raflinaderij- en (ook die in Pernis) reke ning houden met een korting op de ruwe olieleveranties aan hen van tien tot vijftien procent. Vijfentwintig: bemanningsleden van de bulkcarrier „Tropwind", die in de Amsterdamse Vlothaven ligt, zijn in staking gegaan. De stakers eisen hoger loon. De Tropwind vaart onder de vlag van Singapore maar de eigenaars zouden Amerikanen zijn. Het schip moet graan laden voor India. De Amsterdamse havenwerkers weigeren dit uit solidariteit. zakte de dollar in Frankfort twee pfennig naar DM 1,8750. De oorzaken van de nieuwe daling zijn tweeërlei. In de eerste plaats is er sprake van een technische reactie. Dat wil zeggen dat speculanten die de dollar zeer goedkoop hebben aange schaft hem nu met winst willen ver kopen. De tweede oorzaak is dezelfde als waarom de dollar de afgelopen maanden zo peilloos diep zonk: de inflatie in de VS en het grote tekort op de betalingsbalans. TOJCIO (ANP) De Japanse autoproducenten gaan zich steeds groter zorgen maken over de auto-industrie in Zuid- Korea en Japan. Zuid-Korea heeft op het ogenblik één auto- fabriek van betekenis, Hyun dai Motor, die volgend jaar 100.000 auto's wil vervaardigen waarvan er meer dan 80.000 be stemd zullen voor de export- Zowel ln Taiwan als Zuid-Ko rea wordt met zeer goedkope arbeidskrachten gewerkt, wat voor de Japanners zeer bedrei gend is. Zij hebben namelijk door het duurder worden van de Japanse yen ■+- hun prijs voordeel al voor een deel ver loren. Daar komt nog bij dat Zuid- Korea voor zijn omvangrijke industrialisatieprogramma veel deviezen nodig heeft en daarom door lage prijzen de export wil vergroten. De Hyun- dai-fabriek heeft zich al in West-Europa gepresenteerd. Op de internationale autoten toonstellingen van dit jaar was het nieuwste produkt, de pony, al te bewonderen. In Nederland zal zich binnenkort een impor teur presenteren. President-directeur Kubo van Mitsubishi meent dat Japan moet antwoorden met kwali teit. Concurrentie uit China verwacht hij voorlopig echter niet, hoewel Chinese in genieurs ln Japan een oplei ding ontvangen. „China gaat pas over tien Jaar op grote schaal auto's vervaardigen", aldus Kubo. xdF I08KOU (Reuter/UPD De Sow- ït-Unie zal dit jaar een graanoogst van meer dan 230 miljoen ton. «armee worden alle records gesla- 20 zei premier Alexei Kosygin op fn bijeenkomst in het Kremlin ter - wdenking van de oktober-revolutie nn 1917. Vorig jaar was er een oogst van 196 ofijoen ton, en het record tot nu toe *rd in 1976 behaald met 223,8 mil- Sf oen ton. Kosygin zei dat de boeren in i/v^Jj^Sowjet-lJnie nu voor de taak ston de Pen de hele oogst binnen te halen, en fiets verloren te laten gaan. In het ededen heeft het daar nog wel eens gemankeerd, onder andere door •O» slechte planning waardoor ver ifiers- en opslagmogelijkheden ont- j j »aken. idei i^osygin zei niets over ere kwaliteit yjohet graan, maar volgens Westerse j*skundigen is die niet erg hoog. Zo- üw en herfst zijn erg nat geweest in Pote delen van de Sowjet-Unie. Van onzer redacteuren AMSTERDAM Vijf jaar na het olie-embargo van oktober 1973 rijzen zo nu en dan in de geïndustrialiseerde landen vragen over een mogelijke dreiging van een crisis in de oliebevoorrading op lange termijn. De voornaamste oliepro ducerende landen, verenigd in de OPEC, maken zich daar naast in toenemende mate zorgen over hun teruglopende inkomsten als gevolg van de nog altijd niet tot stilstand gekomen koersdaling van de dollar. Om met het laatste te beginnen. De OPEC heeft becijferd, dat de waarde vermindering van de dollar in de peri ode na de laatste verhoging van de olieprijs dat was ln januari 1977; de prijs werd toen vastgesteld op 12,70 dollar per vat van 159 leter stan daardkwaliteit de OPEC-landen op een verlies van ongeveer 30 procent in hun inkomsten is komen te staan. Ongetwijfeld zal op 15 november a.s.' als de economische commissie van de OPEC ln Wenen vergadert, de dalen de dollar één van de belangrijkste onderwerpen van gesprek zijn. De commissie zal dan ook een besluit moeten nemen over het al dan niet verhogen van de olieprijs. Een be sluit, dat in de vorm van een aanbeve ling aan de op 16 december in Abu Dhabi te houden vergadering van de olie-ministers van de OPEC zal wor den vastgelegd. Hoogtepunt Wat het eerste, de oliebevoorrading op lange termijn, aangaat kan wor den opgemerkt dat volgens vrijwel alle recente voorspellingen de wereld- produktie van ruwe olie rond 1990 zijn hoogtepunt zal bereiken. Daarna, zo luiden de verwachtingen, zal een regelmatige teruggang optreden. Aangezien ook de aardgasproduktle in de jaren negentig jaren zal gaan verminderen en de vraag naar ener gie- zelfs in het nu vertraagde tempo toch een stijging zal vertonen, is het zaak dat op grote schaal nieuwe energiebronnen worden ontwikkeld. Het ziet ernaar uit, dat steenkool en kernenergie de voornaamste bijdrage zullen leveren, mogelijk aangevuld met wind- en waterkracht en zonnen- energie. Zowel bij steenkool als bij kernenergie doen zich echter proble men voor met betrekking tot de kos ten, de (lange) aanlooptijden, de mi lieubeïnvloeding en dergelijke. Pro blemen, die niet gemakkelijk zijn op te lossen. Onderkenning hiervan heeft de aan dacht gericht op de grote oliereserves die zijn opgeslagen in leisteen, teer zand en zware-olielagen, zogenaamde synthetische ruwe-oliebronnen. Bij een voldoende ontwikkeling van de technische mogelijkheden, zo consta teert de British Petroleum Maat schappij Nederland in een overzicht, zouden deze ruwe-oliebronnen mits de kosten redelijk zijn op zijn minst een nuttige bijdrage kunnen betekenen aan de totale energievoor- raden tegen de tijd dat deze schaars en duur worden. Als wordt aangenomen, dat zes pro cent van de leisteenolie ter plaatse winbaar is en tien procent van het teerzand en de zware oliën, dan ont staat het volgende beeld: (in miljar den vaten olie-equivalent; 1 vat 159 liter): Steen- en bruinkool meer dan 12.000 Ruwe olie 1500-2000 Aardgas 1000-2000 Zware oliën en teerzand meer dan 400 Leisteenoliemeer dan 200 Reserves De bewezen reserves aan ruwe olie zijn echter veel lager dan de hierbo ven genoemde potentieel winbare we reldreserves, die tussen de 600 en 700 miljard vaten liggen. Dit betekent dat indien de problemen met betrek king tot kosten, technologie en milieu zouden kunnen worden opgelost, de reserves aan leisteenolie, teerzand en zware oliën tezamen gelijk zouden zijn aan de traditionele reserves aan ruwe olie. Ze zouden die zelfs over treffen indien het economisch haal baar zou worden olie te winnen uit de zgn. „schrale" leisteen, wat in dit ver band overigens als zijnde niet moge lijk is aangenomen. Op dit moment, aldus BP, Is de bij drage aan de energievoorziening van olie uit leisteen, teerzand en zware- olielagen echter te verwaarlozen. Een verbetering ln de toekomst ligt niet in de lijn der verwachting. Hoewel een winning van tien procent van de ruwe oliën uit leisteen, teer zand en zware-olielagen de wereldre serves aan winbare ruwe oliën zou verdubbelen, Is het sommige soor ten zware olie misschien uitgezon derd vooralsnog niet mogelijk dit soort ruwe oliën in produktie te bren gen tegen kosten, die de huidige ruwe olieprijzen ook maar enigszins bena deren. De produktie vereist namelijk een hoog energieverbruik, zodat de netto energiewinst gering is. De produktiekosten stijgen voorts bijna even snel als de ruwe olieprij zen. Deze spiraal zal moeten worden doorbroken. Door nieuwe technieken, door een gunstiger verhouding tussen benodigde energie en ruwe olle-op- brengst of door overheidssteun. Dit verklaarde eén woordvoerder van het olieconcern in Rotterdam na het bekend worden van de mededeling van Shell International Trading (de „inkoper" van ruwe olie) aan zijn af nemers (veelal Shell-raffinaderijen), dat de leveringsprogramma's zullen worden verminderd als op korte ter mijn geen verandering komt in de situatie in Iran. De woordvoerder benadrukte, dat wegvallen van de Iraanse olieproduk tle niet hoeft te betekenen, dat op korte termijn ook minder olieproduk- ten worden voortgebracht. HIJ wees daarbij op de verplichte olievoorra den, die worden aangehouden en op de mogelijkheid, dat de Shell-rafflna- derijen ook ruwe olie kunnen betrek ken van andere olieconcerns dan de Shell. De Shell-raffinaderij in Pernis heeft een verwerkingscapaciteit van 26 mil joen ton ruwe olie per Jaar. Tussen de tien en vijftien procent van de voor deze raffinaderij aangevoerde olie is afkomstig uit Iran. NEURENBERO Het aantal werk lozen ln de Bondsrepubliek is ln okto ber met 37.400 tot 901.700 gestegen. Dat ls 3,9 pet van de beroepsbevol king vergeleken met 3,8 pet in de voorgaande maand. Toen was boven dien een sterke daling met 59.700 tot 864.300 vermeldenswaardig. De direc teur van het Westduitse arbeidsbu reau, Josef Stingl, weet deze toene ming aan seizoensinvloeden. Eveneens waren er ln oktober meer werknemers met een verkorte werk tijd, namelijk 127.100, wat een toene ming betekende met 17.800. Het aan tal beschikbare banen daalde in deze herfstmaand met 3.500 tot 248.100 stuks. In vergelijking met het werkloos heidscijfer van de overeenkomstige maand van 1977 houdt dit een daling in. Toen telde men bij onze oosterbu ren 954.400 werkloze mannen en vrouwen. Van onze sociaal economische redactie DEN HAAO De loonsubsidie aan werkgevers die langdurige werklozen in dienst nemen, blijkt een succes. Vanaf 1 januari gaat deze subsidie voor het hele land gelden. Nu bestaat deze regeling nog maar bij vijf van de ruim 120 arbeidsbureau's Minister Albeda (sociale zaken) deel de dit mee op een vergadering van de KNOV (middenstand) ln Den Haag. De subsidie werd als experiment in gevoerd ln mei van dit Jaar. Werkge vers, die Iemand ln dienst nemen die al langer dan een Jaar werkloos ls. krijgen dan gedurende zes maanden het loon van deze werknemer voor 100 procent vergoed, en gedurende het tweede half jaar voor 50 proent Tot nu toe zijn al 500 mensen met deze regeling aan de slag gekomen, en dat vinden deskundigen een suc cesvol getal. Ruim de helft van de gevallen betreft aanstelling in het midden- en kleinbedrijf. Minister Albeda wees bij de KNOV verder op de verandering ln wensen bij werknemers ten aanzien van hun werk. Banen met onregelmatige werktijden, zoals ln de horeca, zijn steeds minder in trek.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 21