Ook gezin lijdt onder
vierploegendiensten
II
'Openbaarheid van
bestuur kwestie
van mentaliteit'
Ondernemingsraden
verzetten zich tegen
uitspraak rechtbank
'Mammoetbedrijven in
landbouw bedreiging
werkgelegenheid'
Toenemende klachten over nachtrust en eetlust
uer
Eis niet benoemen Lanser afgewezen
Eerste kamer
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1978
TROUWAfARTET
Van onze sociaal-economische redactie
ROTTERDAM De vier ploegendienst is niet alleen onaangenaam voor de ploegenwerker,
maar ook zijn gezin lijdt onder het volcontinu-systeem. Net als de ploegenwerker heeft ook de
echtgenote problemen met slapen en eetlust of last van nervositeit.
Van onze Haagse redactie TwGGCIg K^HTIGI"
..Als er een lekkage Is geweest op het
bedrijf ruikt mijn man een week lang
naar carbid. Zijn adem ruik je op
twee meter afstand, de urine stinkt
Als hij nachtdienst heeft, slaapt hij
met open raam en deur. of anders op
zolder. Praten doe ik er niet veel over.
want dat vind ik kwetsend. De kinde
ren ontwijken hem."
Dat is een uitspraak van de echtgeno-
te van een Shell-arbeider. Ze komt
aan het woord in het voorlopig ver
slag dat de medische faculteit in Rot
terdam gisteren publiceerde over het
volcontinu-systeem. zoals dat onder
meer werkt op de Shell-raffinaderij in
Pemis.
Uit het onderzoek blijkt, dat behalve
de man het hele gezin onder het vol
continu-systeem lijdt. „Het bestaan
van huisvrouwen wordt ook bepaald
door het sociaal en biologisch onna
tuurlijke ritme van het wisselend
werk, zegt de Rotterdamse hoogle- VrilP tiiH
raar prof. dr C. J. Trimbos van het 1
Instituut voor preventieve en sociale
psychiatrie.
onaangenaam maakt, soms zelfs on
draaglijk (1.9 procent). Ruim 41 pro
cent van de vrouwen merkt eigenlijk
geen verschil, en er is een groep van
twaalf procent, die het eigenlijk op
perbest vindt dat hun man volconti-
nu draait. Prof. Trimbos vindt dat
opvallend en het lijkt hem de moeite
van een vervolg-onderzoek waard. De
onderzoekers hebben becijferd dat in
Nederland 280.000 mannen en vrou
wen in ploegendienst 'werken. Voor
een deel (98.000) gaat het om zieken
huispersoneel en om politiemensen
en brandweerlieden of om werkne
mers bij het openbaar vervoer (55.000
totaal). De industrie telt 126.000 con-
tinu-werkers. Omgerekend met de ge
middelde gezinsgrootte schat het
rapport dat ongeveer een miljoen
mensen te maken hebben met het
systeem van ploegendienst, omdat ze
erin werken of omdat hun echtge
noot. vader of vriend erin draait.
Ondraaglijk
Onderzoeker» van het instituut heb
ben 1182 Shell-arbeiders ondervraagd
en ook 1043 vrouwen ot vriendinnen
van de ploegenwerkers. Deze part
ners vinden grotendeels (43.8 pro
cent) dat de ploegendienst het leven
ROTTERDAM De onder
nemingsraden van Smit In
ternationale Havensleep
dienst en Smit-Vos zullen zich
niet neerleggen bij de uit
spraak van de president van
de Rotterdamse rechtbank,
mr J. G. L. Reuder, in het kort
geding dat zij hadden aange
spannen tegen de raad van
commissarissen van de onder
neming.
De ondernemingsraden hadden
geelst dat de rechter de raad van
commissarissen zou verbieden de
voormalige CNV-voorzitter Jan Lan
ser te benoemen tot lid van deze raad.
Dinsdag wees mr Reuder deze eis af
-en veroordeelde de ondernemingsra
den tot betaling van de kosten van
het geding.
De ondernemingsraden hebben laten
weten het er niet bij te zullen laten
zitten en de raad van commissarissen
op korte termijn voor de civiele rech
ter in Rotterdam te dagen.
Met zijn uitspraak is mr Reuder in
het voetspoor getreden van de Soci
aal-Economische Raad. die eerder
heeft uitgesproken dat Lanser in alle
opzichten aanvaardbaar is als lid van
de raad van commissarissen van
8mit Internationale, waarvan beide
I Rotterdamse havensleepdiensten
deel uitmaken. Naar aanleiding van
de uitspraak van de SER besloten de
ondernemingsraden één dag te sta
ken en een kort geding aan te
spannen.
Volgens mr Reuder kan de rechtbank
zich niet aan de gedachte onttrekken
dat de persOón van de heer Lanser bij
de eisers voorop staat en niet de
procedure rond diens benoeming, zo
als de ondernemingsraden willen
doen geloven.
duurder voor de onderneming, maar
het levert de arbeider meer vrije tijd
op. die hij volgens de bonden hard
nodig heeft om zijn biolog^che klok
bij te stellen. Bedrijven die de stap
van vier naar vijf ploegen niet kun
nen maken, zouden steun van de
overheid moeten krijgen. Er zijn, vin
den de industriebonden, tot nu toe te
weinig bedrijven die overgestapt zijn
naar het systeem van vijf ploegen.
DEN HAAG De Tweede
Kamer is verontrust door het
groeiend aantal „mammoet-
bedrijven" in de landbouw.
De zeer grote bedrijven vor
men steeds meer een bedrei
ging voor kleinere onderne
mingen, waardoor de werkge
legenheid in de landbouw ver
der in gevaar wordt gebracht.
De angst van de Kamer kwam giste
ren naar voren bij de behandeling
van het begrotingshoofdstuk land
bouw. Het CDA-kamerlid Van der
Linden pleitte voor „een overtuigend
ontmoedigingsbeleid" tegenover de
mammoetbedrijven. De regering
moet. zo zei hij. het beleid meer rich
ten op het „bevorderen van moderne,
goed geleide gezinsbedrijven". CDA
en WD vroegen de minister om een
motie zo spoedig mogelijk ideeën te
ontvouwen over de gewenste koers
wijziging.
nister Van der Stee (landbouw) de
zaak onvoldoende serieus neemt,
kondigde Voortman aan.
De socialist Voortman waarschuwde
dat regering en parlement bij de aan
pak van mammoetbedrijven echt
geen tijd verloren kunnen laten gaan.
Vooral in de varkens- en melkveehou- Grond DI"i iZ6Il
derij worden „gewone boeren" ver- j
drongen. De PvdA wil met eigen voor
stellen voor wetgeving komen als mi-
Tussen de kleinste regeringspartij, de
VVD en minister Van der Stee bleek
een meningsversch'ver de
van de landbouwgid De lil
Waalkens had ..de iligre indruk
de prijzen van ïdbouw
overal in het lan^uidelijker
ken". De minister ooft echter,
het om niet meer c enkele gei
van prijsdaling ga Daaruit kan
ker niet afgeleid tden dat
pen op de markt :>r de landbo
gronden minder ngend is eei
den", aldus de niiter Hij zal b
volgend jaar me«n wetsonfl
komen, waarmee leisen kan ste;
aan aspirant-kop van landbo
grond. Nu de grorrijzen dalen, an ©er
de overheidsinvlovia dat wet®
werp wel beperkmrden. hield
VVD de ministero»r.
Het CDA was ni evreden met
uitgifte van lancbivgrond. die 1
der Stee voor zdelk Flevolai
het vooruitzicht heft gesteld. 1
moet veel meer pn«vrij komen,
de CDA-er Tolrrn i een motie leronde:
ten. Volgens het lanrlid kunner. eltcn
grondprijzen ooi dan, als het jantjes:
bod van landbowgnd in ons li
uitgebreid wordt
ield H
juten i
Uit het onderzoek blijkt dat de klach
ten over slapen, eetlust en nervositeit
toenemen, zodra de echtgenoot een
onaangenamere dienst draait. Ande
re nadelen zijn volgens veel vrouwen
het slechte seksuele contact met de
man en het sociaal isolement: er is
weinig gelegenheid om samen met
hem vrienden of familie te bezoeken.
De industriebonden, die het onder
zoek hebben begeleid, pleiten al lang
voor een vijf-ploegendienst. Dat is
Volgens de raadsman van de onder
nemingsraden. mr. W Bekenkamp. is
deze bewering pertinent onwaar.
„Het gaat de ondernemingsraden al
leen om de procedure rond de benoe
ming van Lanser. Ze vinden dat ze
gepasseerd zijn en onvoldoende mo
gelijkheden hebben gekregen tot in
spraak bij de aanvulling van de raad
van commissarissen". Volgens Be
kenkamp zijn de tegen-kandidaten,
die gesteld waren door de onderne
mingsraden. volledig genegeerd.
Naar de mening van de raadsman
hebben de SER en de rechtbank
president een „laffe" daad gesteld
door in hun uitspraak voorbij te gaan
aan de wensen van de ondernemings
raden. „Uit deze uitspraken (van de
SER en de rechtbank, red.) blijkt
weer eens dat de werknemers onwon-
dig zijn", aldus vertolkte mr Beken-
kamp de gevoelens van de onderne
mingsraden.
Volgens Bekenkamp zal de civiele
rechter nu moeten uitmaken in hoe
verre „gesold" mag worden met een
ondernemingsraad. Daarnaast zal hij
om vernietiging van de uitspraken
van de SER- en mr Reuder vragen.
Armslag
Daarnaast meende de raadsman dat
het tijd wordt dat de ondernemings
raden meer (juridische) armslag krij
gen. Nu ontbreekt de ondernemings
raad de mogelijkheid om bijvoor
beeld zelfstandig te procederen, om
dat de raad geen rechtspersoon is. Mr
Bekenkamp gaf overigens toe dat het
toekennen van rechtspersoonlijkheid
een moeilijk probleem is zolang de
directeur van de onderneming voor
zitter is van de ondernemingsraad.
„De directeur van een onderneming
heeft nu eenmaal andere belangen
dan de gekozen leden van de raad en
dat maakt het vrijwel onmogelijk dat
de raad als een eenheid naar buiten
treedt", aldus de raadsman. Het
wordt volgens hem tijd dat de vakbe
weging zich met deze zaak gaat be
moeien.
DEN HAAG (ANP) De openbaarheid van bestuur is een
kwestie van mentaliteit. Daar waren de Eerste Kamer en
minister-president Van Agt en minister Wiegel van binnen
landse zaken het gisteren over eens. De Eerste Kamer stemde
er uiteindelijk unaniem mee in dat voor die openbaarheid er
regels dienen te komen.
De wet openbaarheid van bestuur
gaat uit van de stelling dat een over
heidsorgaan de informatie geeft waar
om gevraagd wordt, tenzij er op be
paalde gronden bezwaren tegen be
staan In principe is dat ook zo als het
om gegevens gaat die in documenten
voorkomen, die voor intern beraad
'gijn opgesteld
Onder overheidsorganen worden ver
staan de ministers en de besturen van
provincies en gemeenten alsmede an
dere bestuursorganen die nog worden
aangewezen Van die aanwijzing zal
voorlopig niets komen. De heer Van
Agt wilde eerst drie jaar ervaring
opdoen aleer besloten wordt tot uit
breiding zoals bijvoorbeeld met bes
turen van waterschappen.
De PPR-fractie ging nog verder. Zij
vond dat ook instellingen onder de
werking van de wet openbaarheid
van bestuur dienen te vallen als de
overheid deze instellingen voor meer
dan de helft subsidieert. De fractie
kwam uiteindelijk met een motie om
dit gedaan te krijgen. De motie riep
evenwel een nieuwe discussie op. Op
voorstel van kamervoorzitter Thur-
lings wordt daar afzonderlijk en op
een later tijdstip over gepraat.
