UKUNTZE
NUKOPEI
al
TrouwCommentaar
STAATSLOTEN?
Staveren wordt weer Stavoren
uitjes
Commentaar van anderen
Militairen
niet loyaal? (1)
Militaireij
niet loyaal? (2)
Een beetje
open (1)
Een beetje
open (2)
Publiek steekt zich dieper in de schulden
nenl-
School genoot
waarschuwde
al eerder
De Staatsloterij.
Méér spelers, méér kansen.
gl
hoogste tijd
slaafjes
'uit lourdes'
lawaaibomen
gevaar
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
A RT .reiuraivrT A TRP A RT .TrMTnNTARIËRSPARLEMENTARISMEPARLEMENTENPARLEMENTEREN PARLEMENTPA
Redactie: Ferry Mingelen Bijdrage: Bram Pols
Fen paar korte, zakelijke aante
lgen bij het gisteravond door de
fen De Jong en Van der Leeuw
I het Rijksinstituut voor Oor-
jdocumentatie uitgebrachte
ort over Aantjes.
[de eerste plaats is het juist en
omen terecht dat beide heren
eigen initiatief een dergelijk
jerzoek hebben ondernomen,
j eerste.ligt het nemen van een
fgelijk initiatief in de aard van
I werkzaamheden en ten twee-
geldt het argument van de
ptsveiligheid. Een zo vooraan-
,nd politicus mag geen doelwit
den van politieke chanteurs.
jt beeld dat uit het rapport van
Jong en Van der Leeuw op
uit is een opeenstapeling van
lerade stappen, die echter en
zeggen wij met nadruk om
nadere duiding vragen. On-
ikenbaar is nu het feit dat Aan-
vrijwillig naar .Duitsland is ge-
n en dat hij zich op 12 oktober
[944 voor dienstneming bij de
^andstorm Nederland heeft ge
ld. Met name over dat laatste
feit heeft Aantjes in het verleden
minder concrete mededelingen ge
daan dan gewenst zou zijn
tweest.
r is echter geen reden om na
kennisneming van dit feit de
or Aantjes zelf gegeven psycho-
jgische motivering voor zijn
ienstneming (de hoop dat hij op-
manier naar Nederland kon
ugkeren) over het hoofd te zien.
li dit verband is de datum van 12
[ktober 1944 van belang, toen toch
or ieder redelijk intelligent mens
liidelijk was dat de nederlaag
foor Duitsland onafwendbaar was.
wie toen nog dienst nam moest óf
ten verblinde nazi zijn óf moest
mdere motieven hebben, bijvoor
beeld de door Aantjes eerder in
Interviews aangevoerde verkla
ringen.
pe Jong en Van der Leeuw laten
ich over dit laatste niet uit (het
jnderzoek is in zeer korte tijd
bitgevoerd en beide onderzoekers
onderstrepen ook de voorlopig
heid van hun onderzoek), maar zij
die aan het rapport eventuele con
sequenties willen verbinden, zullen
toch meer dienen te weten over
wat Aantjes' werkelijke beweegre
denen waren in dat najaar van
1944.
In dit verband ook is het van
belang er op te wijzen, dat Aantjes
eenmaal terug in Nederland niet
gedrost is maar zich door de vijand
heeft laten inzetten. Waren er toen
werkelijk mogelijkheden om de
Duitsers te ontlopen of heeft Aan
tjes moeten concluderen dat hij er
maar van maken moest wat er van
te maken was? Als De Jong niet
in zijn rapport, maar in de toelich
tende persconferentie zegt, dat
Aantjes welkom was geweest bij
het verzet, als hij zich met zijn
papieren en,^ uniform had willen
melden, dan miskent De Jong de
feitelijke toestand uit de winter
1944. Een Nederlander met een
Duits uniform, die vraagt om te
mogen onderduiken en meedoen
aan het verzet, zal met de grootste
argwaan bejegend zijn en kans
hebben gelopen als agent-provoca
teur te zijn behandeld. In elk geval
komt uit de getuigenverklaringen
over wat er in Port Natal is ge
beurd naar voren, dat Aantjes zich
in de gegeven omstandigheden be
hoorlijk heeft gedragen ten opzich
te van de daar gevangen zittende
Nederlanders.
Het zijn allemaal feiten die naar
onze mening ernstig zijn, maar
toch evenzeer om een nadere toe
lichting en wijdere context vragen
als men daar nu, na ruim dertig
jaar, eventueel een zwaarwegend
politiek en menselijk oordeel zou
willen geven.
Als er conclusies getrokken moe
ten worden, kan met deze gege
vens op tafel voorlopig alleen
Aantjes zelf dat doen. Ieder ander
zal voor hij oordeelt, meer gege
vens en details moeten hebben. In
dit verband valt de regering te
prijzen die gisteren het rapport van
De Jong en Van der Leeuw onmid
dellijk en zonder eigen oordeel aan
de Kamer heeft gezonden.
Banen
Keer op keer komt de oppositie (met
name die ran de PvdA> met een plan.
aar dl*' bij ui voering zus of zoveel nieu-
lrijvei w banen zou scheppen. Vergeet het
mar rustig, want zo eenvoudig is het
I belaas niet. verzucht de Winschoter
lebbe Couranl.
g^un -Jn een tyd. waarin de werkloosheid
om zich heen grijpt en de ene onheil
spellende tijding na de andere over
de omvang van de werkloosheid over
enkele jaren de ronde doet. zouden
dit soort mededelingen een verade-
1 ming en opluchting dienen te zijn.
Dat zijn ze niet. Gewoon, omdat nie
mand dit soort berichten uit het te-
genstrevende kamp van de huidige
regering voor honderd pïocent se
rieus neemt. Als er zó eenvoudig
plannen kunnen worden gemaakt om
het aantal banen in ons land op te
voeren, waarom pakken we dan niet
ook de wegen- en woningbouw op die
manier aan. proberen we in de sfeer
van de dienstverlening aan bejaar
den. zieken en andere groepen der
bevolking meer werk te creëren.
Maar dat gebeurt niet. Integendeel,
daar dreigen steeds meer banen
overboord gezet te. worden.
De praktijk is helaas anders
dan de theorie van de PvdA. En je
wordt het gevoel niet kwijt dat het
wat de werkgelegenheid betreft in dit
land niet anders zou toegaan be
houdens misschien op minimale on
derdelen wanneer de PvdA (weer)
zou regeren."
Ministers van defensie zijn zelden
populair geweest in de militaire
maatschappij. Als alle politici wer
den zij eerder beschouwd als lastige
indringers op een terrein, waarvan
toch alleen militairen verstand me
nen te hebben. Militairen hebben
daarom vaak kritiek op de beslis
singen van de politieke leiding,
maar worden geacht die beslissin
gen desondanks getrouw uit te voe
ren. Dat heet loyaliteit. Loyaliteit
geldt voor alle ambtenaren, maar in
het bijzonder ook voor militaire
ambtenaren. Zij hebben tenslotte
de middelen om zich in extreme
gevallen tegen de politiek te verzet
ten. Loyaliteit moet zorgvuldig in
de gaten worden gehouden.
In dit verband is het opmerkelijk
dat de recente afscheidsspeech van
de vooreitter van de Nederlandse
officieren vereniging, overste Cou-
zy. in politiek Den Haag tot geen
enkele reactie of vraag om verdui
delijking aanleiding heeft gegeven.
Couzy sprak namelijk over de mo
gelijkheid dat militairen doelbe
wust pogingen van de politieke lei
ding boycotten om meer greep op
"het defensiebeleid te krijgen.
De drie krijgsmachtdelen, land
macht, luchtmacht en marine wa
ren in het verleden in hoge mate
zelfstandig. Volgens een vaste ver
deelsleutel kregen zij hun deel van
het defensiebudtet toegewezen en
konden de besteding daarvan, met
name de aanschaf van nieuw mate
rieel, grotendeels zelf bepalen. On
der het kabinet Den Uyl is er een
nieuwe organisatiestructuur voor
defensie ingevoerd, waardoor de
krijgsmachtdelen veel van hun zelf
standigheid' verloren. Het geld
wordt niet meer volgens vaste sleu
tels verdeeld, de beslissingen wor
den meer centraal genomen en dat
vinden landmacht, luchtmacht en
marine niet leuk.
Cpuzy vaart al tijden uit tegen wat
hij noemt „dit politieke stokpaard
je", „het kostbare waterhoofd" van
de nieuwe defensietopstructuur.
Ook een militair behoort zijn me
ning te kunnen geven. In zijn recen
te speech ging hij echter verder. Hij
vroeg zich af of de minister nu wel
werkelijk een betere greep op het
militaire apparaat heeft gekregen.
..Wij kunnen ons voorstellen dat
door een begrijpelijk wantrouwen
ten opzichte van de vermeende,
doch in wezen schijndeskundigheid
van het centraal apparaat er juist
door de krijgsmachtdeelstaven in
formatie wordt achtergehouden, te
neinde zich te kunnen handhaven
in de gevechten rondom het toebe
delen van de financiële middelen.
Dit klinkt misschien niet fraai, doch
is een logisch gevolg van de gekozen
structuur." aldus Couzy.
In 1975 heeft de Tweede Kamer
uitgebreid aandacht gegeven aan
de loyaliteit van militairen naar
aanleiding van het Neptune-inci
dent. De „oefenvlucht" van de Nep
tune-vliegtuigen boven het Binnen
hof. kort nadat minister Vredeling
had besloten tot bezuinigingen ten
koste van de Neptunes, werd als
onaanvaardbare demonstratie te
gen het beleid van Vredeling veroor
deeld. Er volgden berispingen en
overplaatsingen in de marine. Vre
deling wees de marineleiding op de
noodzaak van „een strengere schei
ding tussen de ambtsvervulling als
militair en de beleving van de bur
gerrechten als men het ergens niet
mee eens is".
Wat Couzy aansneed was nu juist
deze problematiek. Zijn uitlatingen
zijn echter in stilte voorbijgegaan.
De woordvoerder van minister
Scholten zei desgevraagd dat de
speech geen discussie had losge
maakt op defensie. Een nadere
vraag naar het oordeel van de mi
nister leidde later tót de volgende
verklaring: „Wat overste Couzy een
logisch gevolg vindt van de top
structuur. acht minister Scholten
volstrekt onjuist en een onbewezen
conclusie. Er is de defensieleiding
niets gebleken van hetgeen Couzy
op dit punt stelt. De minister heeft
niets van zich laten horen aan het
adres van Couzy, omdat deze sprak
als scheidend voorzitter-en niet als
commanderend militair," aldus de
woordvoerder
Bij de behandeling van de defensie
begroting in de Tweede Kamer zal
de minister over deze zaak nog wat
nadere vragen te beantwoorden
krijgen. Enkele Kamerleden zijn in
middels ook wakker geworden. Het
VVD-Kamerlid Keja: „Iemand mag
best kritiek hebben op besluiten
van de minister, maar als er inder
daad informatie achtergehouden
wordt, dan gaat het te ver. Dat is
onjuist. Dat mag niet". Het CDA-
Kamerlid Friking (zelf oud-mili
tair): „Dè problemen hebben te ma
ken met het feit dat de topstructuur
nog niet goed werkt. Maar je kan
niet onder de conclusie uit dat he<
achterhouden van informatie niet
loyaal is, dat kan gewoon niet. Het
is een zaak die meer aandacht ver
dient".
Het ls wat zuur over het achterhou
den van informatie te moeten
schrijven, net nu de Eerste Kamer
deze week de wet openbaarheid en
openheid bespreekt Dat wetsont
werp is het resultaat van zo'n tien
Jaar denken en doen over één van
de eisen des tijds uit de zestiger
Jaren, openheid en openbaarheid
Daarmee zou de politiek van zijn
nevelen onthuld worden, daarmee
zou gekonkel achter de schermen
van plaatselijke bestuurders onmo
gelijk worden, daarmee zou het volk
eindelijk de gelegenheid krijgen het
bestuurlijk beleid te doorzien en het
daardoor te beïnvloeden.
De eerste aanzet werd in 1970 op
papier gezet door een commissie
onder leiding van de anti-revolutio
nair Blesheuvel, die daardoor zelfs
nog de bijnaam: „Open Barend"
kreeg. Het devies van zijn advies
was om de vaste ambtelijke regel
van: geheimhouding regel, open
baarheid uitzondering, drastisch
om te draalen. De burger moet alle
bestuurlijke stukken waar hij om
vraagt, kunnen inzien, met zekere
uitzonderingen. Die uitzonderingen
zijn in de loop der Jaren groter en
groter geworden. Het aanvankelijk
enthousiasme van Blesheuvel zelf
en na hem van premier Den Uyl
daalde alras onder de druk van de
ambtelijke bezwaren
De uitzonderingen zoals die nu in
het wetsonwerp (al goedgekeurd
door de Tweede Kamer) zijn vastge
legd betreffen niet alleen stukken
met onder andere een relatie tot de
staatsveiligheid, de buitenlandse
betrekkingen, de eenheid van de
kroon en de opsporing van strafba
re feiten. Ook worden gegevens niet
verstrekt die nog niet in bewerking
zijn. of een onvolledig dan wel ver
tekend beeld van de situatie leve
ren, ofwel persoonlijke beleidsop
vattingen van bewindslieden, be
stuurders en ambtenaren bevatten
voor de openbaarheid behoed En
met die uitzonderingen kan een mi
nister. bestuurder of ambtenaar die
echt niks wil zeggen, nog een heel
eind komen.
Of dat nu echt zo erg is? Sommigen
zien sówieso niets in deze wet. Een
voormalige topambtenaar heeft
eens gezegd: De omvang en inge
wikkeldheid van het overheidsbe
stuur. maakt het zelfs voor de knap
ste burger, al heeft hij niets anders
te doen. onmogelijk om zich daar
over breed te oriënteren. Een be
stuursdeskunclige verklaarde: nog
nimmer, zo wijst de historie uit, is
per wetgeving een mentaliteit ge
wijzigd en een slechte wet zal daar
in al helemaal niet slagen.
Het gaat dus om de mentaliteit.
Wat dat betreft krijgen de ambtena
ren vaak een slecht voorbeeld voor
geschoteld van de politici. Open
heid en openbaarheid zijn immers
geen doel in. zichzelf, maar „een
middel tot verspreiding van kennis
en macht tot goede en de democra
tische besluitvorming", zo formu
leerde de toenmalige premier Den
Uyl het.
Aan die goede en democratische
besluitvorming, in de zin dat de
besluitvorming voor een ieder dui
delijk en dus controleerbaar is. ont
breekt het nogal eens. Beslissingen
van het kabnet en kamerfracties
worden van veel kanten mistig ge
noemd. voor meer dan een uitleg
vatbaar Soms gebeurt dat met op
zet, omdat de meningsverschillen te
groot zijn om de zaak echt uit te
spreken. Soms ontstaat de mist
door gebrek aan de juiste kwalitei
ten bij een bewindsman.
„Minachting van het parlement is
een beschuldiging die een bewinds
man in zo'n geval nogal eens in de
Kamer te horen krijgt. Zo ook vori
ge week de WD-staatssecretaris
voor gezondheid mevrouw Veder-
Smit. De Kamer had haar werkelijk
het hemd van het lijf gevraagd over
de gezondheidszorg en heel netjes
probeerde zij urenlang alle vragen
te beantwoorden. Veel moest echter
nog worden onderzocht, zou in stu
die worden genomen, was nog te
vroeg om al over te besluiten en
toen de spreektijd ruimscnoots op
was. waren nog steeds de belang
rijkste vragen onbeantwoord
„Een schandaal, dat is geen werken
zo." viel het nieuwe PvdA-kamerlid
mevrouw Muller van Ast. ongehin
derd door parlementaire terughou
dendheid. uit. Anderen zijn al aan
zo'n gang van zaken gewend. De
boerenleider Koekoek: „Als er een
moeilijk punt naar voren wordt ge
bracht, dan wordt geantwoord dat
er een onderzoek gaande is. Soms
leidt dat tot een rapport. Dan moet
het rapport worden onderzocht. Zo
blijven we aan de gang."
Agenda
De Tweede Kamer behandelt de/
week de begroting van landbouw
De recente problemen rondom hei
voortbestaan van het .hospitaal
kerkschip De Hoop zullen daarbij
aan de orde komen Voorts komt d«-
situatie op de Antillen uitgebreid
ter sprake. De Kamer begint met de
afhandeling van de begroting van
Justitie. Donderdug ondervraagt
het PvdA-kamerlid Kosto de minis
ter van CRM over het uitleenbeleid
voor kunst. De Eerste Kamer hc
handelt vandaag de wet openheid
en openbaarheid
PABLEiSIENTARISMÈPARLEMENTENPAR
1BT
PARLEMENTPARLEMENTAIRPARLEMENTARIËRSPARLEMENT
m
T
ADVERT ENTlü
DEN HAAG (ANP) De Nederland
se consumenten hebben in de eerste
negen maanden van 1978 een miljard
gulden meer bij financiële instellin-
s, hod
A
r de
ane
•ekt
ilkran
wel
:ertui
t een
in
niet
van 1
Doral
keut
zij.
tun
imten
i zou
wort
mï
read
zij
den.
taar
ildraf
uk.
Van een onzer verslaggevers
DE LIER Mr P. Los. schoolgenoot
van Aantjes op het Rotterdamse St.
'larhix-gymnasium heeft in 1966 te
vergeefs geprobeerd de gisteren in de
nbaarheid gekomen feiten aan de
orde te stellen via een brief aan dag
blad Trouw en aan mr Biesheuvel. Hij
zei ons gisteravond: „Het meest ver
schrikkelijke is dat iedereen, ook bij
de AR. het heeft geweten." Volgens
mr Los die nu in De Lier woont, gaf
Aantjes al in de jaren 1940 en 1941
blijk van een „duidelijk nationaal-
socialistische gezindheid". Mr Los:
„Hij liep provocerend rond met Volk
en Vaderland en bracht te pas en te
onpas in de openbaarheid de Hitler
groet. Alles heeft zich vanaf het aller
eerste begin afgespeeld en de man
wist heel goed wat hij deed." oordeelt
mr Los. „Nu wordt gesproken over
1944, maar het begon al in 1940. in het
nog rokende Rotterdam. Ik heb Bies
heuvel geschreven en later bleek mij
dat ook de Tweede Kamerleden
Schakel en Van Dam ervan op de
hoogte waren." De heer Los heeft na
zijn mislukte poging om de zaak aan
de orde te stellen, geen stappen meer
ondernomen, omdat hij vond niets
meer te kunnen uitrichten nadat
Trouw en de AR-leiding waren ge
ïnformeerd. Een grens zou voor hem
zijn een eventueel ministerschap van
mr Aantjes. Ook nu heeft hij volgens
zijn zeggen niet het initiatief geno
men tot het in de openbaarheid bren
gen van de affaire. Mr Los is tot op
heden niet benaderd door het Rijks
instituut voor Oorlogsdocumentatie.
Hij is een voormalig verzetsman, en
was lid van de LKP. de landelijke
knokploeg
gen geleend dan in dezelfde periode
van 1977
Te zamen is tussen januari en sep
tember voor 6.9 miljard aan con
sumptief krediet verstrekt, aldus het
ministerie van economische zaken
Eind september stond het publiek
voor 10.9 miljard bij de kredietin
stellingen in het krijt, dat is 1.8
miljard meer dan op 31 december van
het afgelopen jaar. Het aandeel van
de financieringsmaatschappijen in
dit saldo bleef gelijk op 60 procent.
Volgens het CBS. die een en ander
becijferde, moet de groei voor een
belangrijk deel worden toegeschre
ven aan de nog steeds toenemende
populariteit van het doorlopende kre
diet: 34 pet va'n het consumptieve
krediet werd in deze vorm opge
nomen.
Verleenden tot voor kort uitsluitend
handelsbanken en landbouwkrediet
instellingen dit soort krediet, de laat
ste jaren kan men hiervoor ook
steeds meer terecht bij financierings
maatschappijen en spaarbanken.
De financieringsmaatschappijen
konden behalve de forse stijging van
het doorlopende geldkrediet '93 pet»
ook een belangrijke groei boeken van
het aan geldleningen verstrekte be
drag. Het aantal leningen daarente
gen liep terug. Het gemiddeld per
lening verstrekte bedrag is dan ook
toegenomen van 10.500 gulden in
1977 tot 13.000 gulden
AMSTERDAM - De tijd
schriften mogen volgend jaar
met gemiddeld 4.5 pet in prijs
omhoog. Hierin is een percen
tage begrepen ter compensatie
van de kosten van invoering en
instandhouding van de postco
de. zo heeft het ministerie van
economische zaken samen met
de Nederlandse Organisatie
van Uitgevers bekendgemaakt
Speel eens samen in de Staatsloterij
met méér loten heeft u méér kansen.
Verkoopadressen in de Gouden Gids.
Per giro spelen kan ook.
Bel voor informatie: 070 - 653955.
Had het Vrouwtje van Stavoren
eigenlijk niet het Vrouwtje van
Staveren moeten heten? Moet je
de naam van deze Friese gemeen
te. historisch gezien, met een e of
een o spellen? De Winkler Prins,
laat het in het midden („Stave
ren. ook Stavoren"), de districts-
gids van de telefoondienst houdt
het op Staveren, en in de plaats
zelf zijn de meningen verdeeld.
„De oorspronkelijke naam is Sta
voren." zeggen burgemeester
Oosterhuis en zijn medestanders
beslist, maar de tegenstanders
volgens een enquête vormen die
52.4 procent van de bevolking
weten aan de hand van stokoude
officiële stukken heel zeker dat
het vanouds Staveren is
De strijd is opgelaaid sinds de
gemeenteraad op 30 augustus
nét voor de raad in nieuwe sa
menstelling op 5 september zou
aantreden dus het besluit nam
de naam per 1 januari 1979 offi
cieel in Stavoren te veranderen.
„Dat hebben ze er nog gauw even
doorgedrukt; het punt stond niet
eens op de agenda." zegt het
nieuwe (socialistische) raadslid
Jan de Boer. Niks doorgedrukt,
vindt de burgemeester die in de
laatste raadsvergadering vorige
week een voorste! om het besluit
een jaar uit te stellen, van de
hand wees. „Het is gewoon een
herstel van de oorspronkelijke si
tuatie. De oorspronkelijke naam
is tot na de laatste oorlog altijd
Stavoren geweest. Die naam is
ook steeds door allerlei
overheidsinstanties gebezigd,
maar de laatste dertig jaar is het
even Staveren geweest. Je moet
het ongeveer zo zien als 's-Gra-
venhage en 's-Hertogenbosch.
Net zoals die in het spraakge
bruik Den Haag en Den Bosch
genoemd worden, werd Stavoren
Staveren genoemd, en dat gaat
dus weer veranderen."
„Onzin." zegt raadslid De Boer.
„Volgens mij moet de burge
meester zonodig een daad stel
len. zodat zijn naam ergens aan
verbonden blijft. De zaak is heel
ondemoipratisch gespeeld. De
burgemeester beroept zich nu op
stukken van zo half 1600. maar
geschiedkundigen hebben daar
nooit over geschreven. Thuis heb
ik een- kopie van een „privilegie
brief" uit 1363 van de koning van
Denemarken, waarin al over Sta
veren gesproken wordt. En wie
het geschiedenisboek van dr
Heeringa er op na leest, twijfelt al
helemaal niet meer: die promo
veerde in 1893 op het onderwerp
de geschiedenis van Staveren.
Hoe die o er in geslopen is weet
niemand zeker, maar waarschijn
lijk is het een verhollandsing ge
weest in de Gouden Eeuw. De
plaats is vermoedelijk afgeleid
van „staver". wat geschiedkun
dig „paal" betekent, de paal of
steiger waaraan de schepen aan
legden. Daar kun je onmogelijk
Stavoren van maken. In de derti
ger jaren heeft de toenmalige
burgemeester Van Haarsma
Buma die in de oorlog is omge
komen de naam al in Staveren
veranderd, nadat hij het precies
had laten uitzoeken. Had burge
meester Oosterhuis nou ook
maar eerst besloten dat er een
deskundig onderzoek moest ko
men, dan had ik er vierkant ach
ter kunnen staan. Als we zijn
naam ineens in Westerhuis zou
den veranderen zou hij daar ook
niet mee akkoord gaan
De hervormde predikant ds K
Beuckens. een van de actievoer
ders tegen de naamsverandering,
heeft zich intussen bij het besluit
neergelegd, wat nog niet wil zeg
gen dat hij het met de gang van
zaken eens is. „Onze burgemees
ter is echt wel iemand die luistert
naar wat in de bevolking leeft,
maar hier heeft hij voor mijn
gevoel de plank goed misgesla
gen. Er is nu wel duidelijk aange
toond dat het grootste deel van
de raad van de kern van de Friese
zaak geen enkel begrip heeft, al
praten ze nog zo mooi Fries." De
jeugdgroep die onder meer de
enquête gehouden heeft, gaat
nog wel door met actievoeren, bij
de Friese Culturele Raad en de
provincie Volgens ds Beuckens
is de enige mogelijkheid nog om
beroep aan te tekenen bij de
Kroon, omdat het besluit strijdig
zou zijn met het algemeen be
lang. iets waar hijzelf beslist niet
achter kan staan
Zesenvijftig broodmagere, onder
voede kinderen tussen tien en
.vijftien jaar zijn door de politie
bevrijd uit een snoepfabriek in de
buurt van de Thaise hoofdstad
Bangkok Volgens de politie wa
rén de meeste kinderen door hun
ouders aan de fabrikant „ver
huurd" voor duizend baht 'onge
veer honderd gulden» per jaar De
kinderen mochten dan ook nooit
naar huis en moesten, vertelden
ze. als slaven in de fabriek wer
ken Ze kregen weinig eten en
veel slaag Volgens de politie, die
de eigenaar hèeft opgepakt, is
een van de kinderen door mis
handeling overleden. Een ander
kind stierf na de bevrijding aan
een andere oorzaak en twee wa
ren verlamd
Volgens ontwerper Jacques
Overhoff is zijn zonnewijzer,
nog maar net afgebouwd op de
heuvels bij de Amerikaanse stad
San Francisco, een van de hoog
ste van de wereld geworden. De
„klok" is ruim twintig meter
hoog en aan zijn schaduw op de
markeringen van de reusachtige
cirkel waarop hij staat, kun je
aflezen of het al dan niet de
hoogste tijd is.
Met een certificaat, dat ze door
paus Paulus VI gezegend en met
water uit het Franse bedevaarts
oord Lourdes gewijd waren, had
het verzendhuis American Con
sumer in Philadelphia (VSi vorig
jaar 6478 „heilige kruisen" ver
kocht voor 16 dollar per stuk Nu
is de firma door een rechtbank
tot een boete van 250.000 dollar
veroordeeld, omdat de kruisen
„nooit door de paus gezien zijn en
besprenkeld waren met water uit
Connecticut", zoals rechter Al
fred L Luongo vaststelde Het
postorderbedrijf moet bovendien
aan de 5628 mensen, aan wie het
„kruisen uit Lourdes" had aange
smeerd. de koopprijs terugbe
talen
Bomen en struiken, wordt vaak
gedacht, houden het verkeersla
waai tegen Dat valt erg tegen,
zegt de Bomenstichting. Het
scheelt wel iets. maar dat merk je
nauwelijks, zo weinig is dat maar
Bomen met grote bladeren willen
het lawaai nog wel wat verstrooi
en. maar van tegenhouden is
geen sprake. Wel staat het na
tuurlijk veel aardiger, flink wat
bomen en struiken die geluids
schermen of -wallen langs drukke
verkeerswegen aan het oog ont
trekken. Bovendien is gebleken
dat mensen die het rumoerige
verkeer danzij de beplanting mei
meer kunnen zien. zich verbeel
den dat het lawaai minder gewor
der. is en zich dus minder aan de
auto's ergeren. Dat is in elk geval
meegenomen
Na half november mogen de
Zwitserse tabaksfabrikanten in
principe geen enkel pakje siga
retten of shag meer de deur uit
laten gaan zonder dat er een
waarschuwing op staat dat roken
de gezondheid kan schaden Bo
vendien moet de hoeveelheid teer
en nicotine duidelijk aangegeven
zijn De Zwitserse regering, die
ook het adverteren met tabaks
waren verboden heeft, geelt n.
tabaksfabrikanten twee jaar de
tijd voordat er boetes op ontdui
king van de nieuwe maatregel
gegeven zullen worden; in die tijd
kunnen ze dan van hun oude. nog
niet van „gevaar" voorziene voor
raden zien af te komen
In de hoogte Ds Barry Fin
kenberg uit Albuquerque in de
Amerikaanse staat New Mexico
heeft de afgelopen maand een
paar huwelijken op eigenaardige
plaatsen te voltrekken gehad
eentje in een heteluchtballon,
een in een treintje dat de bij de
stad gelegen Sandiaheuvels op
en neer rijdt en een in een zweef
vliegtuig.
