Merendeel van CNV'ers
is bereid in te leveren
Wat is hier aan de hand?
'Intelligentie-club' vijftien
jaar
Onderzoek praktijken
politietop hoofdstad
Foto's uit
1918 nog
welkom
Half procent voor bestrijding werkloosheid
PRECISIE
BOUWKITS
KRONIEK VAN
EEN
FRIESE ROER
UITGEVERIJ T. WEVER R.V.
BON
Vandaag al verhoor Chinezen-experts
PvdA stelt 700 vragen
Man verdrinkt bij
diplomazwemmen
'Natuurlijk komt er ij delheid bij kijken'
Rita
'Waarom nam
politie foto's
van rouwstoet?'
'Wat zou ik
graag even
dom zijn'
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Van onze sociaal-economische redactie
LUNTEREN De meerderheid van de CNV-leden is bereid een half procent van de
prijscompensatie in te leveren met de duidelijke bedoeling dit geld te gebruiken voor de
werkloosheidsbestrijding. Ze zijn het ook eens met een aftopping van de prijscompensatie
voor de inkomens boven de 50.000 gulden.
CNV-voorzitter Harm van der Meu-
len maakte gisteren op de algemene
vergadering van de Grafische bond
CNV in Lunteren bekend dat de
raadpleging van de achterban van
het CNV tot dusver heeft uitgewezen
dat het arbeidsvoorwaardenbeleid
1979 van de christelijke vakcentrale
door een grote meerderheid wordt
gesteund. De meeste leden willen het
extra offer ten behoeve'van de werk
loosheidsbestrijding vooral gebrui
ken voor de vervroegde uittreding.
Uitgangspunt van het CNV is overi
gens wel. dat de voorgestelde korting
van een half procent op de sociale
uitkeringen per 1 januari 1979 achter
wege blijft. Van der Meulen toonde
zich ingenomen met de uitspraken
die\ minister Albeda van sociale za
ken deze week op de televisie heeft
gedaan. Die bieden naar zijn mening
meer ruimte voor overleg dan eerder
uit zijn brief aan de werknemers en
de werkgevers en uit de uitspraken
van minister Van Agt in Eindhoven
kon worden opgemaakt. In dit ver
band noemde Van der Meulen de
uitspraak van Albeda. dat er met het
kabinet te praten valt over het intrek
ken van de half procent korting op de
sociale uitkeringen en over oplossin
gen, waardoor de ombuiging van tien
miljard niet alleen door beperking
van de overheidsuitgaven behoeft te
worden bereikt.
De CNV-voorzitter zei. dat hij vurig
hoopt dat de verklaring van minister
Albeda nu een definitief einde heeft
gemaakt aan de mede door de toe
spraak van Van Agt veroorzaakte
verwarring. (De premier voorspelde
een flinke vermindering van de koop
kracht, indien werknemers en werk
gevers onwrikbaar aan hun eigen
standpunten zouden blijven vasthou
den. red). Het CNV wil open overleg
met werkgevers en kabinet.
Van der Meulen zette vraagtekens bij
de bereidheid daartoe van de werkge
vers. Hij stelde, dat de nog her en der
voorkomende conflictverhoudingen
tussen werkgevers en werknemers
voor een groot deel wordt veroor
zaakt doordat de ondernemers tegen
alles in blijven proberen, de werkne
mers in de bedrijven zo onmondig
mogelijk en de bonden buiten de deur
te houden. De christelijke vakbewe
ging gaat ervan uit dat de werkne
mers in de situatie van vandaag wel
degelijk bereid zijn hun looneisen te
matigen wanneer zij voldoende in
vloed krijgen op het beleid op alle
niveaus. Dat biedt de werkgevers de
gelegenheid, zei hij, om met construc
tieve medewerking van de werkne
mers en de vakbeweging de positie
van het Nederlandse bedrijfsleven te
versterken.
Het CNV vindt het nodig dat er nu
snel oriënterend overleg begint. „Als
dat niet kan in een bespreking tussen
de regering en de Stichting van de
Arbeid, moeten de sociale partners
ADVERTENTIE
Monogram precisie bouwkits voor de
mooiste modellen auto's, vliegtuigen en
schepen
2109 MERCEDES 450 RALLY
AQVERTE^TIE
«KRONIEK «VAN
«EEN
«FRIESE «BQERj
Zojuist verschenen:
De aantekeningen (1821-1856)
van Doeke Wijgers Hellema
te Wirdum, Fr.
bewerkt door H. Algra
Omvang 445 pagina's, geïllustreerd.
Uitgegeven in opdracht van de Fryske
Akademy te Leeuwarden. In fraaie
gebonden uitvoering met stofomslag.
Prijs 25,-
In de eerste helft van de vorige eeuw woonde te Wirdum in Friesland een man
van bijzondere allure: Doeke Wijgers Hellema. onderwijzer, rijksontvanger,
boer. mede-oprichter van de eerste Onderlinge Brand Assurantiemaatschappij
(OBAS), kerkvoogd, lid van het Friesch Genootschap van Geschied-, Oudheid
en Taalkunde. Hellema was in zijn dagen een invloedrijk man. Zijn grote
betekenis voor óns ligt echter in het feit dat hij een dagboek heeft bijgehouden,
waarin alles wat hij hoorde en zag werd vastgelegd. Een kroniek die op
huiselijke wijze vertelt hoe de mensen in die tijd leefden, wat hun dagelijkse
besognes waren en waar ze belangstelling voor hadden.
Hellema had oog voor alles wat in wijde kring om hem heen gebeurde. Voor het
verval van de adellijke boerenstand en hun fraaie hofsteden, voor het strenge
winterweer, de markt, kinderfeesten, de trek van de ooievaars, belastingen,
armenzorg, het jachtrecht, onderhoud van vaarten en wegen, reizen, onderwijs. I
kwalen (van mens én dier), dominees, verkiezingen, trouwen letterlijk alles
komt aan bod en Hellema geeft er dikwijls opmerkelijk commentaar bij.
De tijd die Hellema beschrijft was niet één van grote veranderingen, maar toch
interessant genoeg om zijn waarnemingen ook voor hedendaagse lezers
toegankelijk te maken. De Fransen waren vertrokken en er heerste zoiets als
een geest van eenheid en wederopbouw zoals wij die na de Duitse bezetting
gekend hebben Het aanleggen van de rijksweg van Leeuwarden naar
Heerenveen. de komst van de stoomboot, de watersnoodramp van 1825, de
Afscheiding van 1834, oproerige bewegingen Hellema volgt het allemaal op
de voet. Zijn dagboeknotities, in deze uitgave kundig geselecteerd en waar
nodig toegelicht door de bekende historicus H. ALGRA, vormen een ware
„Fundgrube" voor ieder die wil weten hoe het anderhalve eeuw geleden in ons
land toeging.
U kunt dit boek bestellen door gebruik te maken van onderstaande BON. Zend
die vandaag nog aan uw boekhandel of (in open envelop, zonder postzegel)
aan:
ANTWOORDNUMMER 5.
8800 VB FRANEKER
Telef. 05170-3147; b.g.g. 2436.
Zend mij rechtstreeks/via boekhandel:*
ex Algra/Hellema: KRONIEK VAN EEN FRIESE BOER.
Prijs geb. 25.- (plus porto).
Naam.
Straat: I
Postcode:Plaats:
Bankrek.- of gironummer:
Doorhalen wat u niet wenst.
Het tweetal dat in de hoofdstad be
kend stond als Chinezenexperts heb
ben in diverse gesprekken met poli
tiefunctionarissen ondermeer ver
klaard dat de korpsleiding van het
bureau Warmoesstraat betrokken
zou zijn bij omkopingen door
gokhuisexploltanten. Het huidige
hoofd van de narcoticabrigade en van
de Criminele Inlichtingen Dienst K.
Sietsma, zou in 1976 deze informatie
al gekregen hebben. Volgens D. en W.
heeft hoofdinspecteur Sietsma des
tijds meegewerkt aan het „verdoeze
len" van de corruptieberichten. De
politie zou een inval hebben gedaan
in eengokhuis om de schijn te wek
ken dat met de exploitant geen goede
relatie bestond.
In februari van dit jaar heeft volgens
de advocaat van de Chinezenexperts
mr J. Kohnstamm een van zijn cliën
ten de hoofdcommissaris Th. Sanders
schriftelijk al op de hoogte gesteld
van bovenstaande beschuldigingen.
Op de brief zou nooit een antwoord
zijn gekomen.
Nieuw
Volgens een woordvoerder van de
Amsterdamse politie zijn de verkla
ringen van D. en W. volkomen nieuw.
Onlangs werd bekend dat de Rijksre
cherche een onderzoek begonnen was
naar het handelen van de Amster
damse narcoticabrigade, mede naar
aanleiding van beschuldigingen die
ra*
Jf
maar ieder voor zich de regering vra
gen in afzonderlijke gesprekken na te
gaan op welke punten wellicht over
eenstemming zou kunnen worden be
reikt," aldus Van der Meulen.
Meer over de vergadering van de
grafische bond CNV op pagina 9.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De hoofdcommissaris van de Amsterdamse
politie Th. Sanders, de procureur-generaal J. Boekraad en
burgemeester Polak hebben besloten de beschuldigingen aan
het adres van de politietop in de hoofdstad, geuit door twee
met ontslag bedreigde rechercheurs, snel te onderzoeken.
Vandaag worden A. D. en R. W. al gehoord.
in de Haagse onderwereld zijn geuit.
Rechercheurs van de brigade zouden
tips hebben gegeven aan heroïnehan
delaren. Ook de handel en wandel
van de huidige commissaris Toore-
naar, voormalige chef van de narcoti
cabrigade wordt bij het onderzoek
betrokken. Tevens zal de Rijksre
cherche kijken naar materiaal uit het
vorige corruptieonderzoek waarbij
acht politiemannen ervan verdacht
werden omgekocht te zijn met name
door Chineze heroïnehandelaren en
gokhuisexploitanten.
Onder hen bevonden zich ook D. en
W., maar hun zaak werd geseponeerd.
Wel volgde er een intern disciplinair
onderzoek.. De geschorste agenten
kregen vorige week te horen dat bur
gemeester Polak, als hoofd van de
politie, het voornemen heeft hen te
ontslaan. De geschorste rechercheurs
noemen bij monde van hun advocaat
het dossier, op welke basis een beslis
sing over hun toekomst wordt geno
men, „sterk eenzijdig". Zij dringen
aan op voortzetting en hebben de
namen van getuigen genoemd die
nog gehoord zouden moeten worden.
Hun raadsman heeft goede hoop dat
dat ook werkelijk zal gebeuren. Een
woordvoerder van de politie verklaar
de gisteren dat het onderzoek naar de
narcoticabrigade door de verklarin
gen van D. en W. nu aanzienlijk lan
ger zal kunnen duren. Gehoopt was
de zaak over twee weken rond te
hebben.
Wat is de agent op de tekening van plan? Waarom
rent die vrouw zo hard weg? Heeft ze iets op haar
kerfstok of is ze misschien bang? Is de hond of zijn
baas in overtreding, omdat „het" niet in de goot
gedeponeerd is? Wat hebben al die mensen op de
plaat (Marieke Stafleu heeft 'm getekend) eigenlijk
met elkaar te maken?
Het is aan u om deze vragen te beantwoorden. Als u
het tenminste leuk vindt om mee te doen aan de
gedeeltelijke vulling van de extra pagina's die om
streeks de kerstdagen aan onze krant toegevoegd
zullen worden, mogelijk de krant van zaterdag 23
december. Het is de bedoeling dat u, lezer - of u jong
of oud of daar tussenin bent doet er niet toe een
verhaaltje maakt waarin zoveel mogelijk, liefst alle,
personen en dingen een rol spelen. Dat kan een
misdaadverhaaltje zijn, maar dat hoeft natuurlijk
helemaal niet. Met zoveel mensen bij elkaar kun je
ten slotte alle kanten op: geluidshinder, vervuiling,
ruzie of juist samenwerking, noem maar op. Verhaal
tje, zeggen we expres, want lang kan het niet worden;
een pagina is gauw gevuld en hoe meer fantasieën,
hop leuker. Laten we afspreken dat zo'n verhaal niet
langer dan 225 woorden mag zijn, op z'n hoogst 250.
Daar kunt u echt veel meer in zeggen dan u nu
misschien denkt.
Er is een jury uit de redactie samengesteld die de
inzendingen zal beoordelen en de leukste, origineel
ste of spannendste verhalen zal uitkiezen. Kinderen
kunnen natuurlijk ook meedoen. We willen wel
graag dat die hun leeftijd er bij zetten, zodat we daar
bij de beoordeling rekening mee kunnen houden.
U heeft een week of drie de tijd om uw creatie in te
sturen. We zullen daar niet zo strikt de hand aan
houden, maar wat na zaterdag 2 december nog bin
nenkomt en dat is dan al vier weken kan echt
niet meer meedoen. Zo nnet de jury zich helaas ook
het recht voorbehouden om te lange verhalen opzij te
leggen, anders is het eind zoek. Wilt u uw verhaal
niet kwijt, maak dan van tevoren een kopie voor
uzelf, want aan terugsturen kunnen we niet begin
nen. Voor geplaatste inzendingen ligt een aardige
attentie klaar.
Laat u zich vooral niet weerhouden door een mis
schien wel misplaatst idee dat u het niet zou kunnen.
Juist bij dit soort gelegenheden komen onvermoede
talenten tevoorschijn. Taal- of stijlfouten zijn niet
belangrijk; die kunnen we er zonodig ter redactie
uithalen. Het gaat om het idee, uw of jouw vinding
rijkheid. Daar zal de jury het meest op letten.
Inzendingen zo adresseren: redactie Trouw, postbus
859, 1000 AW Amsterdam. En vergeet niet in dc
linkerbovenhoek van de envelop duidelijk VER
HAAL te zetten.
De vraag die we vorige week stelden
om toezending van foto's uit de tijd
omstreeks 1918 heeft al een aantal
inzendingen opgeleverd. In die brie
ven (waarvoor nu reeds onze harte
lijke dank) zaten vooral foto's van
militairen uit sde mobilisatietijd.
Aan die belangrijke Jaren willen we
allerminst voorbijgaan, maar we
zouden het toch wat eenzijdig vin
den indien het „militaire" al te zeer
zou overheersen. Daarom bij dit
herhaalde verzoek om ons dergelij
ke foto's te sturen deze opmerking:
ook foto's van niet-müitaire aard
zijn welkom, indien ze althans niet
al te „particulier" zijn maar een
beeld geven van de tijd. En die tijd
mag best doorlopen tot in de jaren
twintig. Wie ons nog wat te sturen
heeft (adres gewoon: redactie
Trouw, postbus 859 Amsterdam» op
de linkerbovenhoek van de envelop
vermelden: foto 1918?
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Bij de voorbereidin
gen op de begrotingsbehandeling van
de verschillende departementen is
een nieuw record gevestigd. De feite
lijke vragen, die naar aanleiding van
de begroting van volkshuisvesting
zijn gesteld belopen dit jaar opgeveer
duizend. Ruim 700 vragen komen van
de PvdA.
Bij de voorbereding van een begro
tingsbehandeling is het gebruikelijk
dat Kamerleden vragen stellen om
zich nader te informeren over wat ze
in de begroting en de bijbehorende
memorie van toelichting hebben
gemist.
Dit aantal vragen verschilt per depar
tement. Bij economische zaken bij
voorbeeld werden na de begroting 186
vragen gesteld, bij Nederland-Antllli-
aanse zaken liep het op tot 79.
WAPENVELD (ANP) Bij het af
zwemmen voor zijn zwemdiploma-a
is de 61-jarige G B Nljhoff uit Heer-
de in het Berghuizerbad in Wapen
veld verdronken. De man was bezig
met het onderdeel schoolslag, toen
hij zich plotseling op zijn rug draaide
en met zijn hoofd onder water ver
dween. Hij werd onmiddellijk uit het
water gehaald, maar hartmassage
door een huisarts mocht niet meer
baten.
„Tommy, jij kunt me helemaal niet
overhoren, want je kunt nog niet
lezen
DEN HAAG (ANP) Het Tweede-
Kamerlid voor de PSP Van der Spek
wil van minister De Ruiter van justi
tie weten waarom de rijksrecherche
op 11 oktober foto's heeft genomen
van een rouwstoet in Vierlingsbeek.
Dat gebeurde tijdens de begrafenis
van een jongeman, die aan een over
dosis drugs was gestorven.
Van der Spek vraagt de minister of
het gebruikelijk is in het kader van
het drugbeleid foto's te nemen van
rouwstoeten. Hij vindt een dergelijk
optreden voor de nabestaanden on
aanvaardbaar en bijzonder ongepast.
De rechtsgrond waarop dit gebeurd is
is Van der Spek niet duidelijk. Hij wil
dan ook, dat de foto's werden vernie
tigd en dat de minister de makers
ervan erop wijst dat het verboden is.
door Willem Schrama
DEN HAAG Het begon eigenlijk in Engeland, waar een psycholoog kort na
de Tweede Wereldoorlog in een radiouitzending het idee lanceerde om
mensen met een betrekkelijk hoog intelligentiequotiënt (IQ) te verenigen.
Sindsdien werden in tal van landen verenigingen opgericht onder de naam
Mensa, óok in Nederland. In 1963 richtte een gepensioneerde marine-officier
uit Bilthoven, de heer Naber, de vereniging Mensa-Nederland op; dit weekein
de zal deze club in het Amsterdamse Victoria Hotel zijn derde lustrum vieren.
brokjes en diner
kerngezond en
kwispelend lekker!
Alleen in de dierenspeciaalzaak
Terugblikkend op die vijftien
jaar, kan niet van een roerig
verenlglngsbestaan worden
gesproken. Maar toch waren
problemen van persoonlijke
aard er de oorzaak van dat de
heer Naber zich aan het eind
van de jaren zestig met een
groot aantal volgelingen van
de vereniging afsplitste. Maar
de tijd heelt vele wonden:
morgen zullen dje belde ver
enigingen (met samen zo'n
driehonderd leden) voor het
eerst weer samen het jubi
leum vieren, en wellicht kan
dat leiden tot een algehele
verzoening.
IJdelheid
Waarom een „intelligentie-
vereniging"? Volgens de hui
dige voorzitter van Mensa-Ne
derland, de Haagse leraar G.
W. van Helsdingen, komt er
natuurlijk een zekere dosis IJ
delheid bij kijken. Maar als
belangrijkste bestaansrecht
poneert hij het gegeven dat
intelligente mensen het in een
maatschappij vaak moeilijker
hebben dan menigeen denkt.
Voor mensen die intellectueel
moeilijk meekomen, zegt hij,
wordt meestal veel gedaan,
terwijl extra begaafden niet
zelden in de positie van bet
weter worden gemanoeu
vreerd en als zodanig geneigd
zijn te vereenzamen, waar
door zijn of haar kwaliteiten
er wel eens niet helemaal uit
komen.
Van Helsdingen heeft het zelf
zo ervaren. Na zijn ULO-oplei-
ding volgde hij de kweek
school en werd onderwijzer op
een lagere school. Door een
radio-intelligentietestje te
winnen, werd hij zich destijds
bewust van wat hij kon.
Thans geeft hij in het voortge
zet onderwijs les in Frans.
Spaans. Wiskunde, Neder
lands. Aardrijkskunde, ge
schiedenis en Italiaans.
Robinson Crusoë
Naar schatting is ongeveer
twee procent van de Neder
landse bevolking (dus enkele
honderdduizenden mensen)
behept met een hoog IQ
verstandelijke leeftijd ge
deeld door werkelijke leeftijd,
door middel van een psycho
logische test). Vraag: is zo'n
vereniging met enkele hon
derden leden dan toch niet
een tamelijk elitair.gebeuren?
Van Helsdingen meent van
niet. Nogmaals benadrukt hij
dat mensen met een hoog IQ
„binnen de middelmaat niet
altijd aan hun trekken ko
men". En bovendien, zegt hij,
behoeven de leden niet per
definitie uit de hogere be
roepsgroepen afkomstig te
zijn. Zo telde de club onder
meer een glazenwasser en een
havenarbeider onder haar vol
gelingen. Maar, zo voegt hij
eraan toe, het merendeel is
toch wel afkomstig uit het on
derwijs.
Hoe zou de vereniging overi
gens het liefst het begrip intel-
G. W. van Helsdingen: „Intel
ligente mensen hebben het
moeilijker dan men door
gaans denkt"
ligentie omschreven zien? De
definitie waarmee de heer Van
Helsdingen het best overweg
kan, is het vermogen om Je ln
te stellen op nieuwe omstan
digheden, Ter Illustratie
merkt hij op: „Wat zou er van
Robinson Crusoë terecht zijn
gekomen als hij debiel was
geweest?"
Dat minder intelligente men
sen overigens ook best de
moeite waard kunnen zijn, zal
volgens Van Helsdingen geen
Mensa-l)d ontkennen. Hij ver
telt dat iemand op een bijeen
komst eens verzuchtte: „Wat
zou ik toch graag een paar
minuten echt doodgewoon
dom willen zijn!" De man
kreeg grote bijval. Ook van de
voorzitter, maar die consta
teert achteraf toch: „Ik kan
het niet. Je bent ogenblikke
lijk weer met Je eigen verwor
ven mentaliteit in beslag ge
nomen."
Wie lid wil worden van Mensa -
Nederland kan dat schriftelijk
te kennen geven via postbus
414 in Den Haag. In dat geval
krijgt men een „thulstest"
toegestuurd. Blijkt die niet
onoverkomelijk, dan kan te
gen betaling van 45 gulden bij
een onafhankelijk psycholoog
een officiële toelatingstest
worden afgelegd.
Tegenwoordig meet men ove
rigens niet meer met de IQ
maat, maar met een meer in
ternationale meeteenheid,
percentiel genaamd, die erop
neerkomt dat 100 het maxi
mum is. Elke hersenpan die
daar twee procent onder zit
mag "bij Mensa worden inge
lijfd.
