Tanzania wil
terugslaan
Campagne VS
draait om geld
Arabische top bindt in
Oerbewoners Australië willen geen 'welvaart'
Sociaal-democraten
in Vancouver bijeen
^Oeganda bezet gebied boven Kagera-rivier
Vietnam en
China slaags
Irak opmerkelijk mild over Camp David
Libanese minister
aan dood ontsnapt
Hitleraanhang wil
amnestie nazi's
Aboriginels: bauxietwinning vernietigt onze samenleving
HjvRIJI
ItJDAG 3 NOVEMBER 1978
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
;eÏDAR
ES SALAAM (Reuter, UPI, AFP, AP) Tanzania wil terugslaan, nadat buurland
isOeganda een deel van Tanzania heeft bezet. Het gaat om een streek van bijna tweeduizend
Ppvierkante kilometer, ten noorden van de Kagera-rivier, die uitkomt in het Victoria-meer.
:ania overweegt een algehele mo-
jatie af te kondigen om de Oegan-
ten te verdrijven. Alle overheids-
►nsten en privé-ondernemingen
)n gevraagd een lijst te geven met
len van medewerkers met militai-
ervaring.
Tanzaniaanse tegenactie kan op
ite moeilijkheden stuiten, omdat
it bezette gebied zeer ontoeganke-
is vanaf Tanzaniaanse kant (het
moerassig en er zijn nauwelijks
igen), terwijl vanaf Oegandese zijde
Me bereikbaarheid veel groter is.
n Rijn
p posit
eword<
e begr
Daarc
rag
eliswj
i w. —i
a omd
>nderi
ïtingvt
tin
guide
n aant
HONGKONG (AFP, AP) In een
grenspas tussen Vietnam en China
zijn zware gevechten uitgebroken,
nadat Chinese militairen de grens wa
ren overgestoken. Dit heeft radio Ha
noi bekendgemaakt.
De gevechten spelen zich af in de
buurt van een Vietnamees dorp in de
provincie Cao Lang, 220 kilometer
ten noordoosten van Hanoi. Volgens
de radio zijn duizenden Chinese mili
tairen op weg naar het gebied om hun
collega's te versterken.
Het is niet de eerste maal dat de
Chinezen de grens oversteken, aldus
Hanoi. Zo zouden op 27 oktober enige
tientallen Chinese militairen, politie
mannen en ruim 200 „boeven" 200
meter op Vietnamees gebied zijn
doorgedrongen waar zij Vietnamese
enswachten en burgers aanvielen.
Ierbij raakten veel mensen gewond,
aldus Hanoi. De toestand wordt nu
„kritiek" genoemd.
Desondanks heeft de Tanzaniaanse
president Julius Nyerere gezegd, dat
zijn land „het vermogen heeft terug
te slaan." Hij noemde de Oegandese
president Idi Amin een „mshenzi"
(een „barbaar" in het Kiswahili, de
taal van Oost-Afrika), die „zeer veel
mensen in Oegande heeft gedood."
„We moeten deze slang uit ons huis
verdrijven."
Trots
Amin is zeer trots over de bezetting,
die door zo'n 3000 militairen zou heb
ben plaatsgevonden, ondersteund
door zware tanks en artillerie. De
Oegandese president was er zeer over
te spreken dat zijn troepen zonder
hulp van het buitenland zo'n succes
hadden behaald.
Overigens hebben Tanzaniaanse
troepen bij de schermutselingen om
het gebied, waarop Oeganda sinds de
onafhankelijkheid aanspraken op
doet gelden, door een misverstand
bijf van de eigen vliegtuigen neerge
haald.
Een Tanzaniaanse tegenaanval zou
moeten plaatsvinden, met de stad
Kyaka als middelpunt, die op het
kruispunt van verschillende wegen
ligt op de zuidelijke oever van de
Kagera-rivier, ongeveer 1150 kilome
ter ten westen van de Tanzaniaanse
hoofdstad Dar es Salaam. Het strijd
gebied ligt echter slechts 250 kilome
ter van de Oegandese hoofdstad
Kampala.
Door de buitenwijken van Dar es
Salaam rolden gisteren tanks naar
het station, kennelijk om te worden
vervoerd naar het front. Duizenden
Tanzanianen verdrongen zich rond
de benzinestations, uit vrees dat er
een tekort aan benzine zal ontstaan.
Er is beslag gelegd op alle vrachtwa
gens en bussen.
In Oeganda, dat economisch op de
rand van de afgrond staat, is brand
stof al niet meer te krijgen voor parti
culieren.
Tanzania heeft een bevolking van on
geveer 16,5 miljoen mensen. Het leger
telt zo'n 27.000 man infanterietroe-
pen, en de luchtmacht beschikte over
29 Mig-gevechtsvliegtuigen. Sinds
1966 kent het land een dienstplicht
voor alle mannen die na de lagere
school, nog een opleiding hebben ge
volgd. Bovendien hebben de afgelo
pen jaren tienduizenden Tanzania
nen een para-militaire opleiding ge
kregen voor een soort burgerwacht.
Oeganda, met ongeveer 12 miljoen
mensen, heeft een leger van ongeveer
20.000 man. dat 37 Mig-toestellen in
de lucht zou kunnen brengen.
Olie
Tanzania heeft Kenia gevraagd de
olietoevoer naar Oeganda stop te leg
gen om dit land te dwingen zich terug
te trekken uit bezet Tanzaniaans
grondgebied. De vraag van Tanzania
naar een olieboycot is een antwoord
op een aanbod van Kenia om te be
middelen in het conflict. De Oegan
dese olie-importen komen in Kenia
per schip aan waarna verder trans
port geschiedt per spoor en over de
weg.
HOUSTON Inflatie en be-
lastingen. Dat zijn de tref
woorden van de verkiezings
campagne in de Verenigde
Staten.
Klagen velen over de alsmaar hoger
wordende prijzen en belastingen, dan
springen de kandidaten naar wat
voor functie ze ook dingen daar
graag op in. In de reclame op de
televisie en de radio en de kranten
kunnen de Amerikanen het wel hon
derd keer per dag horen: er moet nu
eindelijk iets aan de inflatie en de
belastingen worden gedaan, en kan
didaat zus-en-zo zal daarvoor zorgen.
Je kijkt ervan op wat voor invloed de
mensen in allerlei baantjes zichzelf
toedichten.
De belastingkoorts is in Amerika pas
goed uitgebroken nadat de bevolking
van Califomië in juni per referendum
besloot de onroerend-goedbelasting
met zestig procent te verlagen. Het
scheelt de staat jaarlijks zes miljard
dollar.
Het referendum, het botste middel
van de democratie, heeft sindsdien
sterk aan populariteit gewonnen. De
meeste staten kennen de mogelijk
heid om de kiezers rechtstreeks uit
spraak te laten doen over de meest
uiteenlopende kwesties. Volgende
week dinsdag wordt er van die moge-
door Rimmer Mulder
lijkheid volop gebruik gemaakt, voor
al ook voor belastingzaken. Ook in
Texas mogen de kiezers zelf beslissen
of de belastingen omlaag moeten.
Belastingverlichting
Zo althans wordt het voorgesteld in
de propaganda voor het voorstel dat
hier „wet tot verlichting van de belas
tingdruk" heet. De Texaanse kiezers
hebben het voorstel te danken aan
het persoonlijke ingrijpen van de hui
dige gouverneur Ralph Briscoe, die
overigens niet herkiesbaar is. Na het
rumoer over het referendum in Cali
fomië moet hij het idee hebben gehad
dat ook Texas wel iets moest doen
om een revolutie van de belastingbe
talers te voorkomen.
Gouverneur Briscoe riep de volksver
tegenwoordigers van Texas in een
speciale zitting bijeen, alsof de staat
door een invasie werd bedreigd. De
volksvertegenwoordiging voelde na
tuurlijk best voor een gebaar naar de
belastingbetalers, maar wilde aan de
andere kant nu ook weer niet te veel
uit handen geven. Er moet per slot
van rekening worden geregeerd. Het
resultaat is een wat ingewikkeld com
promis dat nu per referendum door
de Texanen mag worden bekrach
tigd.
Over de vraag naar het waarom van
Briscoe's initiatief gaan verschillende
theorieën. De eerste is dat hij bezorgd
was over de toenemende belasting
druk. Een bezorgdheid die de Neder
landse waarnemers niet direct kan
meevoelen, want de Texaan betaalt
in vergelijking met ons maar een
schijntje.
Een ander verhaal is dat Briscoe al
leen maar wraak wilde nemen op zijn
partijgenoot John Hill, die hem ver
sloeg bij de voorverkiezingen. Als de
Democraten winnen en Hill wordt
gekozen, moet hij maar zien hoe hij
uit de voeten kan met de uitkomst
van het referendum.
Persoonlijk belang
De derde theorie is dat Briscoe per
soonlijk nogal veel belang heeft bij
verlaging van de belastingen, met
name op onroerend goed. Hij is name
lijk een van de grootste grondbezit
ters van Texas. Maar eerlijk is
eerlijk er zit in Briscoe's plannen
ook een aardig stukje grondpolltiek.
Zo zal landbouwgrond voortaan niet
meer volgens de marktwaarde, maar
volgens de gebruikswaarde worden
belast. Vooral de kleine boeren lijken
daar veel baat bij te hebben.
Verder kan het referendum de hulsei
genaren in de stedelijke, snelgroeien
de gebieden wat meer lucht geven. De
prijzen van de hulzen gaan daar met
sprongen omhoog en dat merken de
eigenaren vooral aan de belasting
aanslag. die is gebaseerd op de waar
de van hun onroerend goed. Sommi
gen zeggen dat hun aanslag in een
paar jaar tijds met wel duizend pro
cent is gestegen. Volgende week zul
len ze in elk geval hun stemrecht
gebruiken om te zeggen dat de over
heid er iets aan moet doen.
AOVERTE'JTiE
BAGDAD, TEL AVIV, NEW YORK (Reuter. UPI, AP) De
Iraakse president Achmed Hassan al Bakr heeft gistermiddag
de topconferentie van de Arabische landen minus Egypte
geopend met een opmerkelijk milde aanval op het vredesiniti
atief van de Egyptische president Anwar Sadat.
;roS Record
landse 2
1979
voor
t Oegs
guide
golfsla
maal
ee
te doei
hillene
niet
iet coll
ng
omsl
de ti
waar
iken as
:n om
efte
•oor
ige au
tui:
van lx
aliseer BEIROET (AFP) De Libanese mi-
oetradj nister van defensie en buitenlandse
iken, Fouad Boutros is gisteren aan
de dood ontsnapt toen zijn woning
werd aangevallen. De minister, die
ongedeerd bleef, stond op het punt
zich bij president Sarkis te voegen
om samen met hem naar de Arabi-
'™Jsche top in Bagdad te vertrekken die
ter op de dag zou beginnen.
idanks het stormachtige weer in de
lidchinese Zee heeft het aantal
ichtelingen uit Vietnam afgelopen
tand een record bereikt. Er kwa
men ongeveer 14.000 mensen aan; on
geveer twee keer zoveel als de maand
daarvoor.
In Washington is ontkend dat de Ver-
;nigde Staten en Vietnam nog voor
iet einde van dit jaar diplomatieke
letrekkingen zouden aanknopen,
aarover is nog geen overeenstem-
ng bereikt, aldus een woordvoer
der van het ministerie van buiten
zaken in Washington.
lau
rayoi
r nai
gewaa
>ntma
drs.
Sociokjioor"
Lt
het
e rayoi
epoliti
,De aanval werd volgens officiële
^bronnen zonder twijfel uitgevoerd
aanhangers van de leider van
.een rechtse rebellerende splinter-
beroep in het Libanese leger.
Bij de aanval op het huis van Boutros
zouden er van de lijfwachten van de
de rayoj minister een gedood, diversen ge-
'ond en een aantal in gijzeling zijn
nomen.
mt gen'
md
nquéti
gehou
op d
betrek
edeeltz
probli
?ert da
ei
of o
grootst
/an pro
anagen
n de bu
betrek
storin
me
magen
result
Ie cliën
aaar
an ee
aanbo
feder»
deree»
makel
geregu
woning
ïtantie
zoeken
;sbelek
mpute
die ai
woon
van
De Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt en de Franse president Valéry
Giscard d'Estaing hebben er gisteren tijdens een werklunch hun volle vertrouwen in
uitgesproken dat het Europese Monetaire Stelsel op 1 januari in werking kan treden.
Daarbij kan voor de zwakke munten zoals de Italiaanse lire een speciale regeling
worden getroffen. Op de foto komt Schmidt (rechts) aan bij het Elyseepaleis, waar
Giscard en zijn echtgenote hem begroeten.
Bakr zei dat Egypte niet van de rest
van de Arabische wereld moet wor
den geïsoleerd en hij riep Sadat indi
rect op zich weer in het Arabische
kamp te voëgen. Ofschoon de Iraakse
leider duidelijk maakte dat Bagdad
de akkoorden van Camp David ver
werpt, vermeed hij kwalificaties als
„verrader", die andere Arabische lei
ders ln het verleden hebben gebezigd.
Diplomatieke vertegenwoordigers
zien de toespraak als een bewijs dat
Irak een verzoenende rol wil spelen
tussen radicalen en gematigden op de
topconferentie. Dit betekent een
enorme tegenvaller voor de radicalen,
wier toch al niet sterke positie verder
is verzwakt. Opmerkelijk genoeg wer
den de hardste woorden gesproken
door een Egyptenaar, de secretaris
generaal van de Arabische Liga,
Machmoed Riad. Hij stelde dat Israël
verdragen noch regelingen eerbie
digt.
Tot een rechtstreeks veroordeling
van Sadat kwam hij niet. Zich duide
lijk richtend tot haviken als Syrië en
de Palestijnen van de PLO, zei Bakr
dat de Arabische landen zich niet
tegen het Egyptische volk moeten
keren voor iets waarvoor Sadat ver
antwoordelijk is. „We moeten Egypte
niet isoleren want Egypte is het hart
van de Arabische wereld." De Iraakse
leider zei dat Sadat in Camp David
buiten zijn boekje is gegaan omdat
hij afspraken maakte over iets dat de
hele Arabische wereld aangaat.
MONCHEN (AP) Een aantal promi
nente Hitlerbewonderaars heeft een
petitie getekend, waarin om amnestie
voor alle nazi-oorlogsmisdadigers
wordt gevraagd. Onder de onderteke
naars, zo valt uit het nationaal-socia-
listische periodiek Deutsche National
Zeitung op te maken, bevinden zich
de kleindochter van Richard Wagner
Winifred, de favoriete piloot van de
Filhrer Rudel en de advocaat van
Eichmann Robert Servatlus. De peti
tie vraagt alle politieke partijen „te
genstand te bieden aan de buiten
landse druk".
Gistermiddag leken de ministers van
buitenlandse zaken van de twintig
aanwezige Arabische staten nog ern
stig verdeeld over de kernkwesties.
Ze hadden toen vier dagen uitgebreid
beraadslaagd. De meer conservatieve
staten onder leiding van Saoedi-Ara-
blë keerden zich fel tegen een harde
veroordeling van Egypte.
Begin tevreden
De Israëlische premier Menachem
Begin heeft gisteren in New York
gezegd dat hij wezenlijke resultaten
had geboekt bij de besprekingen met
de Verenigde Staten over het Mid
den-Oosten. Er zal dan ook spoedig
een vredesverdrag tussen Israël en
Egypte kunnen worden getekend. Be
gin en de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Cyrus Vance
spraken gisteren 2.5 uur met elkaar.
Beide heren toonden zich na afloop
bijzonder tevreden ook al zijn nog
niet alle problemen opgelost.
Begin had ook een ontmoeting met
de Amerikaanse president Jimmy
Carter. Dat stond aanvankelijk niet
op het programma van belde rege
ringsleiders. Waarnemers meenden
dat dit kwam doordat de verstand
houding was verslechterd vanwege
de scherpe Amerikaanse kritiek op
het Israëlische besluit de nederzettin
gen op de westelijke oever van de
Jordaan uit te breiden. Officieel ls nu
tegengesproken dat de betrekkingen
zouden zijn verkoeld. Begin zei nog
dat hij de president had verteld dat
hij zich „geen minuut" gepikeerd had
gevoeld.
VANCOUVER (Reuter) De leiders
van de sociaal-democratische partij
en komen vandaag in de Canadese
stad Vancouver bijeen voor een drie
daags congres van de socialistische
internationale. Het is de eerste bij
eenkomst van de socialistische inter
nationale buiten Europa; ze zal wor
den voorgezeten door de vroegere
Westduitse bondskanselier Willy
Brandt, die in 1976 tot voorzitter van
de organisatie werd gekozen.
Er staan een groot aantal onderwer
pen ter discussie zoals de verhouding
tussen rijke en arme landen, de
wereldeconomie, de mensenrechten
en zuidelijk Afrika. Over de relatie
rijk-arm zal onder meer het woord
worden gevoerd door de Jamaicaanse
eerste minister Machael Manley. de
Iraëlische oppositieleider Sjimon Pe
res en de voormalige Portugese pre
mier Mario Soares. Ex-premier Olof
Palme van Zweden zal het over zuide
lijk Afrika hebben en de Nederlander
Joop den Uyl over de multinationale
ondernemingen.
Het bestuur van de stad Vancouver
heeft buitengewoon strenge veilig
heidsmaatregelen getroffen, ook al
heeft de stad geen slechte naam als
het om gewelddadigheid gaat. Niette
min brengen de meeste belangrijke
gasten hun eigen veiligheidsagenten
mee.
Vroeger was Brits Columbia, waar
van Vancouver de hoofdstad is. een
bolwerk van militante vakbonden
maar nu is het bestuur, soms met
kleine tussenpozen, in handen van de
conservatieve Sociale Kredietpartij.
Toen Brandt onlangs in een vraagge
sprek werd gevraagd waarom de soci
alistische internationale bijeenkomt
in een zo conservatief land als Cana
da zei deze: „We gaan hier niet als
missionarissen heen." Hoe conserva
tief Canada is werd in oktober nog
eens bewezen toen het parlement met
nauwelijks tegenstand een noodwet
aannam om een eind te maken aan
een poststaking, die nog maar twee
dagen oud was.
Als gast van de socialistische interna
tionale fungeert de gematigd socialis
tische Nieuwe Democratische Partij,
wel de meest linkse partij in het Ca
nadese parlement maar met haar nog
geen twintig zetels ook in de toe
komst niet voorbeschikt voor rege
ringsverantwoordelijkheid.
door Johan ten Hove
Bodemschatten en grondstoffen kunnen voor een belangrijk deel de
iü| rijkdom van een land bepalen en ln de meeste landen worden nieuwe
ontdekkingen op dit terrein met gejuich begroet. Het betekent immers
meer van alles wat het leven zo aangenaam maakt. Meer rijkdom, meer
en grotere auto's, meer wegen, meer luxe en comfort, kortom meer
welvaart en in onze westerse materialistische cultuur heet dat al gauw
meer welzijn.
De oudste bewoners van Australië, de „aboriginels", denken daar anders
over. Voor hen houden nieuwe ontdekkingen van bodemschatten iets
anders in. Meer gebroken gezinnen, verdere verwoesting van hun gron
den, verdere afbrokkeling van hun tradities en cultuur, meer discrimina
tie, kortom meer ellende.
Sinds de ontdekking en de kolonisering van
Australië is de historie van de aboriginels er
een van tragiek geweest. Zij werden door de
oprukkende blanke kolonisten verdreven
van hun gronden waar hun voorvaderen
eeuwenlang gewoond, gejaagd en gevist
hadden. De vruchtbaarste en best bewoon
bare gebieden van Australië werden bezet
door de blanke boeren en de inheemsen
werden naar verre uithoeken in het noorden
en het oosten van het land gejaagd. In deze
geïsoleerde gebieden handhaafden zij hun
eeuwenoude gewoonten en tradities, leef
den van de jacht en visvangst en onderhiel
den hun speciale relatie met de natuur om
zich heen.
Uranium voorraad
Zij vereerden er hun voorouders en bezoch
ten de vele „heilige plaatsen" die van bij-
Zonder belang zijn voor het voortbestaan
van de verschillende stammen.
Aan deze betrekkelijke rust kwam tijdens
en na de Tweede Wereldoorlog een einde
toen de Australische regering onderzoek
liet verrichten naar de bodemschatten in
het land. In Arnhemland, in het noorden
van de deelstaat Northern Territory, wer
den grote voorraden uranium ontdekt, ter
wijl het schiereiland Cape York, de noorde
lijkste punt van Queensland rijk bleek te
zijn aan bauxiet, de grondstof voor het zeer
begeerde aluminium. Maar hier liggen ook
de reservaten van verschillende inheemse
volken, de Mapoon, de Aurukun en de
Weipa.
De deelstaatregering van Queensland heeft
een multinationaal consoritum, bestaande
uit het Amerikaanse bedrijf Tipperary. het
Franse Pechiney en de Nederlandse Biliton
maatschappij (onderdeel van Shell) de rech
ten verschaft om na 1980 bauxiet te delven
in een gebied van ongeveer 2000 vierkante
kilometer. Daar waar het reservaat van de
Aurukun ligt.
De Aurukun zijn op geen enkele manier
betrokken geweest bij de onderhandelingen
en hebben volgens de regering van Queens
land. die als de meest conservatieve in
Australië bekend staat, ook geen enkel
recht op hun groknden.
De Aurukun nemen het niet langer, zij
weten wat er gaat gebeuren als de grote
ondernemingen het land gaan afgrazen en
het veranderen in een woestenij. Zij hebben
gezien wat er met de andere stammen, de
Mapoon en de Weipa is gebeurd. Zij werden
opnieuw verdreven van hun gronden, hun
woningen werden verwoest, hun gezinnen
vielen uiteen omdat blanken niet van hun
vrouwen konden afblijven, hun kinderen
raakten aan de drank en de gemeenschap
raakte volkomen gedesoriënteerd.
Rechten verdedigen
De aboriginels hebben de handen Ineen
geslagen en hun organisaties komen nu
voor hun rechten op. Zij organiseren de
monstraties in Australië en sturen delega
ties naar de federale en de deelstaatregerin
gen en naar het buitenland om de bazen van
de grote ondernemingen eindelijk eens aan
het denken te zetten.
Zo bezochten gisteren drie vertegenwoordi
gers van de Aboriginels het hoofdkantoor
van Biliton in Den Haag, waar ze te horen
kregen dat met hun wensen rekening ge
houden zou worden. De delegatie bestond
uit Mick Miller, voorzitter van de North
Queensland Land Council, onderwijzer en
algemeen erkend als leider van de aborigi
nels, Jacob Wolmby, vertegenwoordiger
van de Aurukun en Joyce Hall van de
Weipa-gemeenschap.
Mick Miller vertelt dat hij geen vertrouwen
heeft ln de regering van Queensland, waar
de premier liet weten dat de mijnbouw pas
over zijn lijk gestopt zou worden. Volgens
hem moeten de aboriginels steun zoeken ln
het buitenland omdat tenslotte veel wester
se landen betrokken zijn bij de uranium- en
bauxietwinning in Australië. „Wij hebben
er geen zin blanke Europeanen te worden,
we hebben onze eigen traditie en cultuur en
die willen we handhaven. Ze zeggen dat we
rijk kunnen worden, maar wat hebben we
aan geld als onze gronden verwoest, onze
rivieren vergiftigd en ons volk kapot ge
maakt wordt."
Jacob Wolmby: „Wij kiezen voor een ge
scheiden ontwikkeling, wij hoeven de blan
ke luxe niet, wij willen geen integratie ln de
blanke samenleving, wij hebben gezien
waar dat op uitdraait"
Egoïstisch
Joyce Hall vertelt wat de Weipa is overko
men nadat de Comalco-ondememing hun
gebied in beslag nam: „Het land is ver
woest, onze heilige plaatsen zijn er niet
meer. de vogels en de vlinders zijn verdwe
nen. er bloeien geen bloemen meer. de oude
verhalen worden niet meer verteld en de
liederen worden niet meer gezongen, de
blanken hebben ons alles afgenomen en
niets kregen we er voor terug. Er wordt
gegokt en gedronken in Weipa, onze kinde
ren zijn opstandig en de mensen zijn egoïs
tisch geworden, dat was er vroeger allemaal
niet. hoe kunnen we er tegen vechten? Ik
ben een zwarte vrouw uit Weipa die hele
maal hierheen gekomen ls om jullie dit
verhaal te vertellen."
De drie leden van de Australische delegatie, van rechts naar linies
mevrouw Joyce Hall, Jacob Wolmby en Mick Miller, bij Billiton op de
stoep
