'Actievoerder was niet van plan te doden'
letere begeleiding
'hilenen bepleit
»e Goede (D'66) tegen plan van
'aber (CDA) voor landbouwgrond
tÜËP
mod<
Maatregel van Ginjaar
vindt steun adviesraad
Zwierig de herfst in.
159,-
pgeluchte verpleegster na afloop van geslaagde bevrijdingsactie:
T^é
Nederlander
drinkt steeds
meer wijn
Maximumzwavelgehalte omlaag
Chauffeurs nemen
ontslag en spannen
procedure aan
'erkoop ten behoeve van aankoop natuurgebied niet te verwezenlijken'
'Mooie droom
verstoord door
werkelijkheid'
Ongehuwde paren
mogen geen
kind adopteren
DAG 29 SEPTEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Van een onzer verslaggevers
3ROENLO „In het begin was lk erg bang voor B. Hij hield mij steeds met zijn geweer
pnder schot. Mevrouw B. was de eerste die tegen mij begon te praten. Overigens heb ik
de indruk gekregen dat zij het zekerste van haar zaak was. Ze zei steeds maar tegen mij
dat ze het „helemaal met haar man eens was". Weer bekomen van de emoties,
terbonden aan ruim anderhalve dag gijzeling, vertelde een zichtbaar opgeluchte
Yvonne Wasslnk gisteren over haar belevenissen in het huisje waar zij tegen haar zin
Rrerd vastgehouden, een avontuur waaraan een speciale eenheid van de rijkspolitie uit
Apeldoorn gistermorgen om half vier een einde maakte.
a de loop van woensdagavond was
ddelijk geworden dat er door mid
del van overleg weinig viel te begin-
len met het echtpaar B. De geslaag-
bevrijdingsactie werd uitge
voerd, na uitvoerig overleg, zo ver
belde de hoofdofficier van justitie in
fcutphen, mr. J. C. van den Berg
Isteren in Groenlo. „Uit de afwe
ngen heeft het crisisteam gecon
cludeerd dat er op het gekozen mo-
Jnent menselijkerwijs geen slacht
offers zouden vallen. De actie, die
door een speciaal arrestatieteam
van negen man is uitgevoerd, had
4iet fiat van minister De Ruiter van
justitie".
conclusie „menselijkerwijs geen
lachtoffers" baseerde het crisis-
iam met name op het vermoeden
lat de 40-jarige actievoerder be-
ioorlijk behoefte aan slaap zou
toeten hebben. „Dat klopte", zo
irtelde mr. Van den Berg, „want
Ie man en zijn 29-jarige vrouw wer-
in evenals de verpleegster in hun
ap verrast door geluidsgranaten
lichteffecten waarmee de politie-
mensen het huis binnendrongen.-
8,
bad.!
Ook speelde een rol bij de beslissing
tot actie over te gaan dat de politie
zelf het initiatief wilde nemen om te
voorkomen dat B. tot actie zou be
sluiten. Dan zou de situatie veel
gevaarlijker zijn geworden. B. had
zijn actie goed voorbereid. Mr. Van
den Berg omschreef hem als „een
vakman in het gijzelen die zich had
verzoend met de gedachte tot het
einde toe vol te moeten houden".
Fantasie
Bij zijn eisen ging de fantasie soms
met hem op de loop: eerst wilde hij
een pantserwagen hebben, later
werd dat een gewone auto. Daarna
vroeg hij een vliegtuig en verlangde
hij dat de regering ging onderhan
delen met een nader te noemen land
over zijn opname. Ook vroeg hij
geld. Wat dat verlangen betreft
kreeg hij te horen dat er „wel iets
mogelijk was". De andere eisen wa
ren volgens mr. Van den Berg „bela
chelijk".
B. was goed bewapend. Behalve een
flobert-geweer had hij een op een
stengun lijkend wapen. Aan patro
nen had hij geen gebrek. In het huis
zijn er ruim 1300 aangetroffen. Dat
B. precies wist wat hij deed kon
Yvonne, na in het Sint Vincentius-
ziekenhuis in Groenlo aan een uit
voerig onderzoek te zijn onderwor
pen, bevestigen. „Hij was steeds
bang voor een inval van mariniers.
Ook vermoedde hij op een gegeven
moment door de politie te worden
afgeluisterd vanuit een aangren
zend huis. Dat maakte hij op uit de
mededelingen die hij opving over de
politieradio die hij regelmatig be
luisterde. B. werd daardoor zo nij
dig dat hij een paar keer in het
wilde weg schoot. Zijn perfectie
ging op zeker moment zo ver dat hij
natte handdoeken klaarlegde voor
het geval de politie bij een aanval
gas zou gebruiken. „Het echtpaar B.
dacht echt dat de overheid er voor
zou zorgen dat beiden naar een ver
land konden uitwijken. Hun reisba
gage stond gepakt", aldus Yvonne.
Behandeling
De verpleegster vertelde goed te
zijn behandeld. „Het eerste uur heb
ik vastgebonden gezeten op een
stoel in de douche. Gedurende de
gijzeling heb ik trouwens de meeste
tijd in die ruimte doorgebracht ook,
ook zat ik wel in de keuken, maar
niet meer vastgebonden. Als er
werd onderhandeld moest Yvonne
het woord voeren met het beleids
centrum." Ik mocht echter alleen
nazeggen wat B. zei. Regelmatig gaf
hij opdrachten als: „Nu moet je
boos doen' of „Nu moet je zielig
doen". Het eten dat naar het huis
werd gebracht moest Yvonne eerst
proberen. Pas als ze zagen dat het
haar goed bekwam ging het echt
paar B. er toe over er gebruik van te
maken.
Yvonne, die in gijzeling werd geno
men toen zij met een ambulance de
door B. met een kogel verwonde
dokter Zandstra kwam halen, kreeg
later te horen dat zij niet gedood
zou worden. „Hij zou me slechts in
mijn arm schieten zo liet hij weten".
De verstandhouding tussen Yvonne
en het echtpaar B. werd in de loop
'van woensdag vrij goed. B. heeft de
verpleegster als aandenken kort
voor het einde van de gijzeling zelfs
zijn hondje ten geschenke gegeven.
Het einde van de gijzeling kwam
ook voor Yvonne onverwacht. „Ik
heb niets gehoord, geen knallen,
geen glasgerinkel, niets. Toen ik
wakker werd stonden er op eens vijf
politiemensen voor mij." Als het tot
een rechtzaak komt tegen B. en
eventueel ook zijn vrouw, waarvan
de officier van justitie aanneemt
dat zij nauw betrokken was bij de
actie kan poging tot doodslag (op
dokter Zandstra) of mishandeling,
wederrechtelijke vrijheidsberoving
en verboden vuurwapenbezit ten
laste worden gelegd. Daar B. in het
verleden in een inrichting werd ver
pleegd zal een onderzoek eerst moe
ten uitwijzen of hij toerekenings
vatbaar is.
Motieven
Zoeken naar de motieven van het
echtpaar B. is volgens mr. Van den
Berg „giswerk". Een grote rol speel
de in elk geval het feit dat B, grote
schulden heeft. Van afwijzing van
een eventuele sociale uitkering was
geen sprake, zo vertelde burgemees
ter mr. R. van Schalk van Groenlo
ons gistermiddag. „Al een tijdlang
had B. contact met een maatschap
pelijk werkster over de wijze waar
op de schulden die hij had konden
worden geregeld. Bij het onderzoek
dat de gemeente instelde bleken die
schulden veel groter te zijn dan B.
had opgegeven. Dat heeft onze
maatschappelijk werkster hem
dinsdagochtend telefonisch verteld.
Toen is ook de afsrpaak gemaakt
dat beiden er dinsdagmiddag in een
persoonlijk gesprek verder over
zouden praten. Het is belangrijk
met een goed gefundeerd rapport te
komen wil je een aanvraag doen om
in aanmerking te komen voor een
sociale uitkering. Of B. daardoor in
paniek is geraakt dat kunnen we
enkel nog maar veronderstellen",
aldus mr. Van Schalk.
Yvonne Wassink na afloop van de geslaagde bevrijdings
actie met de hond die zij kreeg van de man die haar ruim
twee dagen in gijzeling hield in zijn huis in Groenlo.
een onzer verslaggevers
!N HAAG Chileense
ichtelingen die sinds de
•dige staatsgreep van 1973
Nederland zijn gekomen,
ten rekening houden met
langdurig verblijf hier. De
irheid moet daarmee reke-
houden en dient ervoor
irgen, dat deze vluchtelin-
zoveel mogelijk deelne-
aan de Nederlandse sa
ving.
m ia één van de aanbevelingen uit
j onderzoek, dat het Nederlands
voor maatschappelijk werk-
erzoek (NIMAWO) in opdracht
het ministerie van CRM heeft
|cht. Volgens het rapport, geti-
„Opvangen en loslaten", is de
ftste hinderpaal voor het deelne-
i aan het maatschappelijk leven
de Chilenen het feit, dat slechts
■Hrfijfde van de volwassenen goed
irlands spreekt. De rest beheerst
slecht tot zeer slecht. De on-
kers pleiten dan ook voor beter
inderwijs voor buitenlanders.
kkige taalkennis is er onder
de oorzaak van, dat de helft van
luchtelingen bij de arbeidsbu-
staat ingeschreven als werk-
Een aantal van hen zou graag
Mijfdt
erlar
pnde
Eïbrel
de Oi
ucht
sta.
willen gaan studeren, maar heeft in
dit opzicht te hoge verwachtingen.
Te laag
Veel Chilenen vinden overigens dat
hun opleiding te laag wordt gewaar
deerd. Nadat aanvankelijk velen be
reid waren om elke baan te pakken
die werd aangeboden, kwamen ze er
later achter, dat bepaalde banen door
de „taai-handicap" onbereikbaar
voor hen zijn. Zij doen daardoor werk
dat beneden het niveau ligt dat ze in
Chili gewend waren.
Het rapport laat zich nogal kritisch
uit over de eerste opvang en begelei
ding van de Chileense vluchtelingen
en pleit voor een speciale vluchtelin
gen-functionaris bij arbeidsbureaus
in streken waar veel vluchtelingen
wonen, zoals in Amsterdam en in de
provincie Noord-Brabant, waar al een
dergelijke functionaris werkt.
Letsels
Sinds 1973 zijn er vijftienhonderd
vluchtelingen grotendeels Chile
nen op uitnodiging van Den Haag
uit Chili en Argentinië naar ons land
gekomen. Van hen hadden alle man
nen gevangen gezeten en waren ge
marteld. Van de Chileense mannen
die via Argentinië naar Nederland
waren gekomen, had tweederde het
zij in dat land of in Chili gevangen
gezeten.
De gezondheidstoestand van de on
derzochte vluchtelingen is nog steeds
vrij slecht. De klachten zijn: gebrek
kig concentratievermogen, achtervol
gingswaanzin, neerslachtigheid,
maagklachten en andere letsels aan
martelingen overgehouden. Uit het
onderzoek wordt verder duidelijk,
dat het gezinsleven vaak nogal is
ontwricht. Bij éénvijfde van de gezin
nen is er sprake van echtscheiding en
ook bij andere gezinnen kreeg men de
indruk dat er dikwijls huwelijkspro
blemen zijn. De ellende die deze men
sen in Chili hebben doorgemaakt, is
daaraan niet vreemd, aldus het
rapport.
Tenslotte wordt nog gewezen op de
problemen bij de selectie van de
vluchtelingen die naar Nederland zijn
gehaald. Voor de toekomst wordt er
voor gepleit de voorkeur te geven aan
groepen die werkelijk gevangen zit
ten boven groepen die een moeilijk te
bepalen risico lopen om gevangen
genomen te worden.
Naar aanleiding van klachten over
corruptie bij VN-functionarissen die
voordrachtslijsten opstellen dringen
de onderzoekers erop aan bij nieuwe
selecties na te gaan hoe deze voor
drachten tot stand zijn gekomen.
Van een onzer verslaggevers
ZUILEN De belangstelling van
de Nederlandse consument voor
wijn neemt nog steeds toe. Dron
ken we in 1973 nog maar 9,8 liter
per hoofd van de bevolking, in
1977 was dat al 13 liter. Voor 1978
lijkt een wljnverbruik van 14 liter
niet onwaarschijnlijk, aldus de
heer Th. Chr. Hooy, voorzitter van
het Bedrijfschap voor de detail
handel in alcohol houdende dran
ken. Hij sprak bij de start van de
jaarlijkse slijtersmanifestatie
„Oktober wijnmaand".
Volgens de heer Hooy laat het zich
aanzien dat we in 1980 gemiddeld
16 liter wijn zullen drinken. Daar
zijn sherry, port en vermouth ove
rigens bij inbegrepen.
MAASTRICHT (ANP) Zeven van
de elf chauffeurs van het Maastricht
se taxibedrijf Deetax hebben onvrij
willig ontslag genomen. Met dit ont
slag protesteren ze tegen de slechte
werkomstandigheden. Het bedrijf
houdt zich volgens de mannen niet
aan de arbeidsvoorwaarden. Zij zeg
gen hun baas al eerder te hebben
gewaarschuwd.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De raad Inza
ke de luchtverontreiniging
steunt de plannen van minis
ter Ginjaar (milieuhygiëne)
om het maximaal toegestane
zwavelgehalte van stookolie
binnenkort terug te brengen
van 2,5 tot twee procent. Al
leen vafi de zijde van de Indu
strie bestaan ernstige bezwa
ren tegen deze plannen, die
men wil uitstellen tot een to
taal plan tot beperking van de
uitworp van zwaveldloxyde is
aangenomen.
De verwachting is dat de komende
jaren de luchtverontreiniging door
zwaveldloxyde snel zal toenemen,
doordat meer gebruik zal moeten
worden gemaakt van olie en steen
kool als brandstof. De luchtvervui
ling door zwaveldioxyde nam in Ne
derland af door het toenemend ge
bruik van aardgas en de vorige minis
ter van milieugygiëne, mevrouw Vor-
rink, stelde zich ten doel de maximale
uitworp van zwaveldioxyde te beper
ken tot vijfhonderd kilogram per
jaar.
Doordat de overheid minder aardgas
ter beschikking van de industrie en
de elektriciteitsbedrijven wil stellen
om de aardgasvoorraad niet te snel
uit te putten, dreigt de luchtveront
reiniging door zwaveldioxyde echter
weer toe te nemen. Om dit te voorko
men heeft het kabinet-Van Agt een
nog niet gepubliceerd rapport opge
steld. Daarop vooruitlopend echter
wil minister Ginjaar al een bijdrage
tot beperking van de vervuiling leve
ren door het zwavelgehalte in stooko
lie te verlagen.
Effect
De raad uitte gisteren bij de opstel
ling van het advies over de maatregel
van minister Ginjaar wel de nodige
kritiek, met name over het feit dat
onvoldoende duidelijk is welk effect
deze maatreel zal hebben en dat de
verlaging tot twee procent vrij wille
keurig is. Desondanks meent de raad
dat, gezien de snelle toename van de
luchtverontreiniging door zwaveldi
oxyde, een tussentijds besluit nood
zakelijk is.
9-2%.
ilftö
nigé
onze Haagse redactie
HAAG „Verpachte landbouwgrond verkopen aan
ren, om met dat geld natuurgebieden op te kopen en te
erhouden is niet te verwezenlijken. Om de doodeenvoudi-
eden, dat er in dit land een pachtbeleid bestaat. Het doel is
'ii, maar de zogeheten neutrale grondbalans is op deze
er niet te verwezenlijken".
i is de mening van oud-staatssecretaris van financiën A. de
—ride (D'66). Onder het kabinet-Den Uyl was hij onder meer
1st met de domeinen, waaronder ook de pachtgronden in
land worden gerekend.
CL
herlid Sytze Faber (CDA) deed
In september in een commissie-
(adering van CRM dat verkoop-
koop voorstel. De natuurgrond-
koop komt namelijk door de om-
tingsplannen van Bestek '81 in de
1. Om uit de impasse te geraken
die neutrale grondbalans een op
ing kunnen zijn. Staatssecretaris
lis de Vries van CRM, belast met
lurbescherming en eigenlijk de
)e bewindsman op CRM die een
moet laten, had er wel oren naar.
ttbordurend op het voorstel van
er zou hij contact opnemen met
collega Noteboom, de huidige
ltssecretaris van financiën. De
De Goede heeft dat plan over-
ht en onmogelijk bevonden. Hij
wel een andere opening.
voordelen van verkoop van
tslandbouwgrond: de staat krijgt
j vrij voor nieuwe activiteiten, bij-
'leeld voor de aankoop en het
erhoud van natuurterreinen,
mee blijft de grondbalans Intact.
ieren zullen er ook gelukkig mee
want eigendom lijkt toch pretti-
dan pacht. Het natuurbescher-
isbeleid komt dan niet ln de knel.
ladelen ervan kunnen echter zijn,
later de grond wordt versnipperd,
t het erven bijvoorbeeld. Specula
tie en het opdrijven van de grondprijs
daardoor ls ook zo'n nadeel, want de
grond is schaars in dit volle land. Bij
andere bestemmingen is die grond
niet meer beschikbaar voor de over
heid, als men afziet van de bestem
ming landbouw."
„De conclusie van Faber lijkt waar
devol als je voor- en nadelen tegen
elkaar afweegt. De mooie droom
wordt echter verstoord door de wer
kelijkheid", aldus De Goede.
Waarom?
„Waarom kan het dan niet? Welnu,
Faber noemt zelf al de prijs van
50.000 gulden, die per hectare betaald
zou moeten worden. Hij moet hierbij
aan de IJsselmeerpolders hebben ge
dacht, praktisch de beste grond van
het land. Maar de boer die nu dezelf
de grond van de staat pacht zou wel
gek zijn die te gaan kopen. Faber
beseft kennelijk niet dat die boer nu
grond pacht voor minder dan één
procent. Waarom zou hij dan straks
geld lenen voor de aankoop, waarvan
de rente tussen acht en tien procent
ligt? De opbrengst van het land
wordt er niet groter op. Daar is geen
boer voor te vinden. Vandaar het
vraagteken dat ik plaats bij mijn
A. de Goede
opmerking dat eigenaar-zijn pretti
ger is dan pachter. De boer zal wel
willen kopen, maar tegen een prijs die
overeenkomt met zijn veel te lage
pacht. Dat zal Faber ook niet willen.
Het zou te gek om los te lopen zijn om
dan ongeveer tien mille voor een hec
tare te laten betalen. Voor zo'n prijs
ga je de beste grond van het land niet
van de hand doen. Bovendien moet je
dan het vijfvoudige verkopen om aan
eenzelfde opbrengst te komen. Maar
dan zou ook de speculatie pas goed
losbarsten. Hoewel Je dat deels na
tuurlijk wel kan tegengaan."
„De grond die nog niet in pacht is
uitgegeven dan? Met de zuidelijke
IJsselmeerpolders wordt daar nu een
begin mee gemaakt. Daar heb je dus
nog niet dat er al een pachter is. Daar
geldt mijn bezwaar dan ook nog niet.
Jaarlijks kunnen er 20 tot 30 percelen
worden uitgegeven, terwijl er zo'n
duizend liefhebbers zijn. De selectie
is zeer streng. Degenen die het eerst
in aanmerking komen zijn boeren, die
verdreven zijn door uitbreiding van
steden."
„Het gemeenschapsbelang staat hier
voorop. Die boer heeft voor de grond
waar hij net vandaan komt echt geen
vijftig mille per hectare gekregen.
Dan kun je het hem ook niet vragen
voor de grond waar hij nu op gaat
zitten."
Verhoog de pacht
De Goede: „Mijn suggestie is dan
ook: verhoog de pacht en gebruik de
opbrengst voor de doelen die men
beoogt. Dat kan heel goed. De pach
ten zijn geleidelijk aan in Nederland
teruggelopen van enkele procenten
een paar jaar geleden tot beneden
een procent onlangs."
„In '74 heb ik mijn toenmalige collega
van landbouw al laten weten dat ik er
niet over piekerde bij een zo laag
rendement van staatsgrond door te
gaan met het uitgeven van landbouw
grond in de IJsselmeerpolders. Als
twee jaar later de IJsselmeerpolders
aan de beurt zouden komen zou ik de
voorkeur geven aan staatsbedrijven
boven pacht. Tenzij de pacht omhoog
zou gaan. Intussen is dat in geringe
mate gebeurd. Als Je die verhoging
gelijk zou laten lopen aan de bedrijfs-
grootte en de kwaliteit van de grond,
zou dat naar mijn idee een rechtvaar
dige uitkomst zijn. Ik begreep wel dat
de kleine boeren op het „oude" land
het moeilijk hadden. Maar de bedrijf-
suitkomsten ln de IJsselmeerpolders
zijn zonder meer „zeer" goed te
noemen".
„De oplossing is dus dat Je de pacht
prijzen in de IJsselmeerpolders ver
der moet verhogen, want die zijn veel
te laag op het ogenblik. Daarmee zou
je een fonds kunnen vormen waar
mee je kleine boeren kunt helpen, die
voor de natuurbescherming bijvoor
beeld houtwallen en knotwilgen op
hun land onderhouden. Zo helpen de
sterken de zwakken. Waar Bestek '81
al niet toe kan leiden," aldus De
Goede.
De fractie van D'66 zal het plan van
De Goede volgende week bij de alge
mene beschouwingen naar voren
brengen, en later meer uitgebreid bij
de behandeling van de landbouwbe
groting.
LANGEDIJK (ANP) De 47-jarlge
T. Blom uit Warmenhuizen ls gister-'
morgen door een verkeersongeluk bij
zijn woonplaats omgekomen. Hij
werd met zijn fiets aangereden door
een auto waarvan de bestuurder ver
blind was geraakt door de lampen
van een tegenligger.
Omdat de maatregel extra kosten
voor de industrie met zich mee
brengt, vindt de raad dat de regering
wel moet bezien of het mogelijk is de
Industrie financieel tegemoet te ko
men. De maatregel zal de overheid
namelijk extra geld opleveren, omdat
olie met een lager zwavelgehalte
duurder is. Daardoor stijgen ook de
inkomsten uit het aardgas, dat mede
aan de prijs is gekoppeld.
DEN HAAG Minister De Ruiter
van justitie voelt er vooralsnog niet
voor om ongehuwde paren de moge
lijkheid te geven een kind te adopte
ren. Dit blijkt uit zijn toelichting op
een wetsvoorstel om de adoptiemoge
lijkheden verder te verruimen. Het
voorstel maakt adoptie mogelijk
door de eigen ouder en de stiefouder
tezamen.
De bezwaren van de bewindsman te
gen adoptie door bijvoorbeeld concu-
binaten, homofiele en lesbische paren
en communes, zijn van Juridische
aard. HIJ meent, dat een verruiming
in die richting een Inbreuk op het
familierecht zou betekenen.
Het familierecht, zo voerde de minis
ter aan, kent een kind ten hoogste
twee ouders toe en wel vader en/of
moeder. Bij adoptie door communes
ontstaan in dit opzicht problemen.
Dat geldt ook voor adoptie door ho
mofiele paren of samenwonende les
biennes.
Volgens de minister is de vraag of
adoptie door niet-gehuwden mogelijk
moet worden, pas zinvol indien voor
de aard van het vaderschap en het
moederschap niet meer van belang
zou zijn, dat de vader en de moeder
van het kind met elkaar gehuwd zijn.
Nu rijzen er echter problemen door de
aanwezigheid van de termen „wettig"
en „onwettig" ln de wet. Een kind van
nietgehuwden heeft een onwettige
status. Zou zo'n paar een kind adop
teren dan is diens status wettig. Hier
door ontstaat rechtsongelijkheid, die
volgens de minister moet worden ver
meden.
In dit verband wil hij ook de vraag of
adoptie door een persoon mogelijk
moet worden, voorlopig openhouden.
Hier doen zich dezelfde problemen
voor.
ADVERTENTIE
Deze zwierige mantel
met capuchon is van een
bijzondere kwaliteit bouclé.
In de maten 36
t/m 4
slop lod
u heen. Deze mantel met
tricot-garnering is er in écru,
berber, roest en camel. In de
maten 34 t/m 46.
Den Haag: Schoolstraat 24 Leyweg 954;
Winkelcentrum Leidsenhage: Jasmijnhof 8
(donderdag-koopavond):
Leiden: Haarlemmerstraat 163a
(donderdag-koopavond).
Meer dan 50 vestigingen.
