Wil het CDA weer af van de
nieuwe ondernemings raden?
De tekening van een lezer
'OUW
Commentaar
lij"
erleg met resultaat (1)
ühkrleg met resultaat (2)
)immentaar van anderen
Rapport stelt raad van commissarissen boven ondernemingsraad en directie
Werkloosheid
iets groter
Röling waarschuwt
tegen terrorisme
spelen met intelligentie
stuur 'n brief
eetbaar
PAG 29 SEPTEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
jlie
e d
net veel stampei door Tweede
vakbeweging bereikte
overleg" tussen overheid, vak-
ng en werkgevers is de scheeps-
s niet zonder waarde gebleken,
voorjaar had de regering, het
standpunt ingenomen, dat er
behoefte is aan de capaciteit
n werf voor de nieuwbouw van
tit chepen. De regering koos voor
Iie5, in het Waterweggebied, en
in Amsterdam leek ten dode
:on|ireven. Een stroom van protest
waarop de meest betrokken
lieden Van Aardenne (eco-
zaken) en Albeda (sociale
verklaarden dat het om niet
een voorlopig beleidsvoorne-
weing. In deze kolommen hebben
der ontstemming laten blijken
e ongelukkige manier, waarop
iperatie voor scheepsbouw en
door de overheid werd gepre-
d.
eten overleg is toch gevoerd, en
deze week tot een opzet voor de
damse scheepsbouw waarover
trokkenen zich redelijk positief
uitgelaten. Op het eerste ge-
pier, tegen de achtergrond van de
ens van de vakbonden, veel
:rd in de plannen voor Amster-
Gedwongen ontslagen zullen
t w tijnlijk niet vallen en een deel
nieuwbouw is voor de hoofd-
kla
ite
stad behouden gebleven, iets wat ook
vanuit het parlement sterk bepleit is.
In die pleidooien heeft overigens de
realiteitszin niet altijd gedomineerd.
Zo vielen soms argumenten te beluis
teren in de trant van „wie kan zich
Amsterdam voorstellen zonder
scheepsnieuwbouw die voor de bloei
van de stad zoveel heeft betekend?"
De vakbonden leken er soms wat al te
gemakkelijk vanuit te gaan dat aan de
„magere jaren" in de scheepsbouw
wel een eind zou komen, en dat zolang
personeel, kennis en ervaring paraat
moesten blijven, en dus niet op straat
mochten komen staan.
De marktvooruitzichten voor de Ne
derlandse scheepsbouw zijn echter nog
steeds onverminderd somber, met
name voor de grote typen schepen
zoals NDSM die bouwde. Daarom
hebben de bonden zich er nu toch bij
neergelegd dat enkele honderden ar
beidsplaatsen worden opgegeven. Het
zou een onmogelijke oplossing zijn
geweest wanneer, zoals een werfdirec-
teur zich deze week liet ontvallen,
werknemers wel in dienst worden ge
houden maar niets anders te doen
hebben dan kaarten in een kantine.
Het aantrekken van de markt in de
scheepsbouw wordt volgens deskundi
gen geen kwestie van maanden maar
van jaren.
gekozen is voor behoud van
vo%e scheepsnieuwbouw in Am-
hebben Kamerleden van
r n PvdA terecht de vraag gesteld
een steviger startpositie gevon-
d kunnen worden. De nieuw-
comt in Amsterdam onder lei-
mm staan van een bedrijf (de repa-
irf ADM) dat zelf heeft gezegd
aas van nieuwbouw gegeten"
n. Rijn-Schelde-Verolme, wel
nieuwbouw, heeft nu alleen
financiële band met wat eens
:adepaard NDSM was. Veel
zich in te werken heeft de
bedrijfsleiding niet, want er
meteen al halsbrekende'toeren
verricht om een vertraagde
nog op tijd af te werken.
i wankele basis valt er veel te
voor het pleidooi van het
merlid Van Houwelingen om
cidscommissie scheepsbouw"
id, vakbeweging, werkgevers)
de gang van zaken in de
dse scheepsbouw in de gaten
li houden. Die beleidscommissie
I op toe moeten zien dat de
kele Omroep meer geëerbiedigd. Dat
kan ook niet, omdat die eerbied re
gelrecht tot zelfvernietiging leidt. En
de wetgever zelf? Die heeft te veel
partijpolitieke bindingen om onaf
hankelijk en afstandelijk tegenover
de praktijk van de omroepen te
staan.
De onzuiverheid van dit bestel dat
bovendien als uitkomst voor de kij
ker/luisteraar een middelmatig en
kioalitatief steeds verslechterend ar
tikel biedt is een bijna onaantast
bare macht in de ether geworden. Het
onheil zou nog vele malen worden
vermenigvuldigd als een instelling
als de NOS (in haar al of niet meer
haalbare functie van samenwer
kingsorgaan) teloor zou gaan of op
nonactief zou worden gedwongen. Zij
is eigenlijk het enige handvat waar
mee de wetgever een verdere chaoti
sering nog zou kunnen tegenhouden.
Van begin af aan zijn de mogelijkhe
den van zo'n bundeling echter onge
bruikt gebleven en nu is het waar
schijnlijk te laat".
rlems Dagblad levert onder
i Etheroorlogeen bijdrage
t strijd door het op te nemen
Ie*NOS alsof dat neutraal ter-
i zijn.
aantal omroepen,
x iedere millimeter ether-
i en iedere cent betwist en op de
spitsvondige manieren de fi-
lle gunst van de „consument"
te verwerven, heeft langza-
toch wel het oorspronkelij-
van „het culturele beeld"
r zich gelaten. Commerciële
ismethoden hebben de plaats
van wat vroeger het
manifestatie en uiting in de
n de belangrijkste geestelij-
iingen" heette. Eén geestelij-
ing marcheert op: de slechte
Het misbruik van eigen me-
r de verkoop van lidmaat-
I programmablad en andere
I heeft gigantische.afmetingen
g {{tomen. De geest van de om-
,enpt wordt door vrijwel geen en-
Door Johan van Workum
DEN HAAG - Het CDA heeft
dan toch deze maand de ver
zelfstandigde ondernemings
raad met flink verruimde be
voegdheden omhelsd. Maar
een week later lijkt het er een
beetje op dat door CDA-ma-
noeuvreren die verzelfstan
digde ondernemingsraad
waarschijnlijk onbedoeld
langs een achterdeurtje weer
wordt afgevoerd.
Deze week publiceerden de gezamen
lijke wetenschappelijke instituten
van de CDA-partijen een rapport on
der de titel „gespreide verantwoorde
lijkheid." Dit rapport bevatl naast
veel andere interessante zaken, een
pleidooi voor meer bevoegdheden
van de raden van commissarissen. De
CDA-deskundigen willen deze raad
laten uitgroeien tot het hoogste or
gaan in het bedrijf.
Besluiten van de directie over hoofd
lijnen van het bedrijfsbelied zullen
vooraf moeten zijn goedgekeurd door
de raad van commissarissen (R.v.C.),
zo zegt het CDA-rapport. Zonder
goedkeuring zou de directie niet meer
mogen beslissen over investeringen,
samenwerking met of deelneming in
andere bedrijven, ontslagen, wijzi
ging van arbeidsomstndigheden. Ook
zou de directie jaarlijks een bijges
teld meerjarenplan ter goedkeuring
van de R.v.C..
De R.v.C. is bij de CDA-deskundigen
echter geen souverein vorst. „De
R.v.C. moet zijn besluiten verant
woorden aan de bedrijfsgenoten."
zegt het CDA-rapport. De R.v.C.
moet bovendien worden samenge
steld door de bedrijfsgenoten. De
CDA-deskundigen bepleiten hiervoor
de „een derde-formule" (een derde
der commissarissen wordt recht
streeks gekozen door het personeel
en eenderde door de aandeelhouders,
waarna de aldus aangewezen com
missarissen zelf het resterende derde
deel aanwijzen.) Tenminste een keer
per jaar wordt een gemeenschappelij
ke vergadering belegd van R.v.C., di
rectie, ondernemingsraad en „aan
deelhouderscommissie," Het bedrij-
venwerk van de vakbonden zou nut
tig kunnen zijn als „katalysator
(gangmaker) voor het functioneren
van de medezeggenschap," aldus het
CDA-rapport.
Professor H. J. van Zuthem
ADVERTENTIE
geboden kans aan de Amsterdamse
scheepsbouw, ondanks de al gemaakte
afspraken tussen overheid en werven
over de verdeling van orders, meer dan
een loos gebaar is.
De ondernemers mogen zich niet ont
trekken aan samenwerking met over
heid en vakbeweging wanneer de her
structurering van de gehele kwijnende
bedrijfstak eenmaal op papier rond is.
Helaas zijn er enige signalen dat on
dernemers in de scheepsbouw ziCh
daaraan wel willen onttrekken. Alleen
al de enorme hoeveelheid gemeen
schapsgeld, die in de bedrijven wordt
gepompt, vraagt een blijvend samen
spel van alle betrokkenen.
In de scheepsbouw is nu bewezen dat
„tripartite" samenwerking van over
heid, vakbeweging en ondernemers,
ook in een omvangrijke bedrijfstak,
vruchten afwerpt. Het gaat allemaal
nog ontzettend moeizaam. Toch zal in
ettelijke andere bedrijfstakken het
voorbeeld van de scheepsbouw moeten
worden gevolgd.
Ondergeschikt
In de opbouw blijft de ondernemings
raad (o.r.) dus veruit ondergeschikt
aan de R.v.C. Prof. Van Zuthem, be
kend deskundige op gebied van me
dezeggenschap en een van de schrij
vers van het CDA-rapport, lichtte dit
toe bij de presentatie van het rap
port: „Wij kozen nadrukkelijk voor
de R.v.C. Daar moet de bevoegdheid
tot meebeslissen door werknemers
worden gesitueerd. Dan kun je na
tuurlijk niet tegelijk de o.r. optuigen
als medebeslissingsorgaan. De o.r.
blijft in onze visie wel nodig, maar als
overlaeg- en advlesoorgaan".
De nieuwe ondernemingsraden krij
gen nu vetorecht voor directiebeslui
ten op terrein van het sociaal beleid.
Dat hoeft, in de visie van de CDA-
deskundigen, niet te veranderen. Dit
terrein zou de R.v.C. best kunnen
delegeren naar de o.r. In al die be
langrijke bedrijfsbesluiten, waarvoor
de CDA'ers goedkeuring vooraf door
de R.v.C. verplicht willen stellen,
heeft de o.r. nu „adviesrecht". Ook
dat kan dus zo blijven.
Aldus beschouwd passen de nieuwe
verzelfstandigde ondernemingsraden
geheel binnen de visie van de CDA-
deskundigen. Vanwaar dan die arg
waan dat door CDA-manoeuvreren
de nieuwe ondernemingsraden langs
een achterdeurtje worden afgevoerd?
De adviezen van de nieuwe onderne
mingsraden zijn niet zomaar vrijblij
vende adviezen waarmee de directeur
zijn voordeel kan doen danwel zijn
prullebak vullen. Het gaat hier om
zware adviezen. De o.r. kan ook een
nieuw recht in beroep gaan bij een
speciale rechter in Amsterdam, wan
neer de directie een advies van de o.r.
negeert. De rechter moet dan uitma
ken of „de ondernemer bij afweging
van de betrokken belangen in rede
lijkheid tot zijn besluit had kunnen
komen," zo staat het in de vorige
week door de Tweede Kamer aange
nomen nieuwe wet.
„Marginale toetsing"
De rechter gaat dus niet op de stoel
■van de ondernemer zitten om het
besluit van de directie over te doen.
De rechter begeeft zich slechts in, wat
dan heet, een „marginale toetsing".
Niettemin kan dat ver gaan. Minister
De Ruiter van justitie waarschuwde
vorige week in de Kamer voor „dat
modewoord en toverwoord; .margina
le toetsing'. In de rechtspraktijk
wordt die toetsing steeds integraler.
Er is nog helemaal geen ervaring in
de rechtspraak met het nieuwe be-
roepsrecht van ondernemingsraden.
Maar gehoord de minister zou dat
beroepsrecht wel eens een grote in
vloed kunnen krijgen. Dat zou dan de
invloed van de o.r. als orgaan van
medezeggenschap erg groot kunnen
maken.
Die ontwikkeling zou geremd kunnen
worden wanneer de visie van de CDA-
deskundigen gangbaar wordt. De
O.R. heeft dan adviesrecht, maar de
R.v.C. heeft in dezelfde onderwerpen
vetorecht, en dat zal de rechter bij
zijn toetsing moeten meenemen. De
o.r.-adviezen zullen dan eerder advie
zen in de wezenlijke zin van het
woord zijn, dus als het erop aan komt
vrijblijvend. De werknemers hebben
immers hun belangrijkste vorm van
medezeggenschap lopen via de R.v.C.
Vervreemd
Op zich hoeft er weinig bezwaar te
zijn tegen deze constructie. Tot nu
toe ontwikkelt de medezeggenschap
van werknemers in de bedrijven zich
vrijwel uitsluitend via steeds sterker
wordende ondernemingsraden. Maar
waarom zou die ontwikkeling niet
ook en misschien zelfs beter
kunnen verlopen via de raden van
commissarissen? Een ontwikkeling,
zoals door de CDA-deskundigen be
pleit, hoeft zeker niet minderwaardig
te zijn als het gaat om medezeggen
schap, of om, zoals Van Zuthem het
uitdrukte, iets te doen tegen „het
gevoel bij veel mensen vervreemd te
zijn van hun werksituatie en van hun
medemensen".
Toch zijn er redenen de CDA-visie
kritische te bezien. In de eerste plaats
wordt de ene ontwikkeling (via de
o.r.) afgebroken, terwijl nog te bezien
valt wat er terecht komt van de ver
vangende ontwikkeling (via de
R.v.C.). Op papier ziet de CDA-visie
er al heel aardig uit. Het CDA bestaat
echter uit meer politieke krachten
dan Lansers, Van Zuthems en Goud
zwaarden, en de huidige regerings
coalitie bestaat uit meer dan alleen
het CDA. De politieke strijd rondom
de nieuwe ondernemingsraden is
goed afgelopen uit oogpunt van me
dezeggenschap. Maar dat biedt nog
geen zekerheid voor de afloop van de
komende politieke strijd rondom de
R.v.C.
Vervolgens is de afstand tussen per
soneel en o.r. aanmerkelijk kleiner
dan de afstand personeel-R.v.C. Dat
is om sommige redenen wellicht wen
selijk. Het is echter onwenselijk waar
het erom gaat iets te ondernemen
EUROPA MEUBEL
Omdat u niet
elke dag meubelen koopt
Van onze sociaal economische
redactie
DEN HAAG De werkloosheid is in
september een klein beetje erger ge
worden. Het aantal werklozen daalde
met 3600 tot ruim 210 duizend, maar
die daling is wat kleiner dan op grond
van het seizoen kon worden ver
wacht. Het voor seizoen gecorrigeer
de cijfer van de werkloosheid steeg
met 1100 naar bijna 212 duizend.
Deze stijging zat volledig bij de
mannen.
De werkloosheid beweegt zich nu al
voor de tweede maand achtereen op
vrijwel hetzelfde niveau als een jaar
geleden. Vanaf de winter was de
werkloosheid duidelijk lager dan een
jaar tevoren. Maar deze gunstige af
wijking is in de loop van de zomer
geleidelijk verdwenen.
Het aantal vacatures dat bij de ar
beidsbureaus staat opgegeven daalde
met 2900 naar bijna 63 duizend. Deze
daling was echter ook kleiner dan het
seizoen kon doen verwachten. Daar
door steeg de openstaande vraag
naar personeel gecorrigeerd voor sei
zoen met 1600 naar bijna 58 duizend.
Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859,
Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een
boekenbom
I CRinmoLO^it 2 B/ecofte
Yfjplftfo»/06*1.orK 'Su'tHt/rtkH
Uziït <Ja.i /"f^
be A///y ohicfvifcrs heébet, a/y?*i<
li vee jev/cit
i/
tegen de vervreemding bij werkne
mers, en tegen het niet (weten te)
dragen van medeverantwoordelijk
heid voor het bedrijfsgebeuren.
Levenstaak
In dit verband is het merkwaardig
waarom de CDA-deskundigen zich
zonder verdere argumentatie hebben
overgeleverd aan die eenderde-for
mule. Een werknemer is toch veel
intenser aan zijn bedrijf gebonden
dan een aandeelhouder? (zelfs al wil
len de CDA-deskundigen de mede
zeggenschap van aandeelhouders be
perken tot die groep aandeelhouders
die zich voor langere tijd vast aan het
bedrijf willen verbinden.) Het CDA-
rapport spreekt steeds over „bedrijfs
genoten." maar het maakt toch wel
verschil of je ergens de hele dag werkt
en je levenstaak vindt, dan wel of je
er je geld hebt ingezet. Waarom heb
ben de CDA-deskundigen dan niet de
visie gevolgd van bij voorbeeld het
CNV en zijn vroegere voorzitter Lan-
ser (hij zat nota-bene wel in de werk
groep), dat tenminste de helft van de
R.v.C. rechtstreeks en periodiek ge
kozen moet worden door het perso
neel?
Merkwaardig is ook de passage 1n het
rapport waarin vraagtekens worden
gezet bij de combinatie van werkne
mer en commissaris (kan een werkne
mer worden gekozen tot commissaris
in zijn eigen bedrijf). Gesteld wordt
dat zo'n dubbelrol tot onjuiste „ver
menging van verantwoordelijkhe
den" kan leiden. Maar met geen
woord rept het rapport over vergelijk
bare bezwaren die dan moeten be
staan tegen de combinatie aandeel
houder en commissaris. een combi
natie die met name bij familiebedrij
ven schering en inslag is. De CDA-
deskundigen lijken wel bezorgd voor
verkeerde invloed van werknemers,
maar het ontgaat hen blijkbaar dat
de sinds Jaar en dag heersende in
vloed van (bepaalde) aandeelhouders
vanuit hun visie redenerend minstens
zo verkeerd is.
De CDA-deskundigen willen de werk
nemers veel dichter bij de beleidsvoe
ring in hun bedrijf betrekken, en zij
willen daartoe de positie van de
R.v.C. versterken en de invloed van
de werknemers op de samenstelling
van de R.v.C. directer maken. Onbe
antwoord blijft de vraag of dit doel
niet beter en sneller bereikt kan wor
den via de nieuwe onderneminga-
raden.
GRONINGEN (ANP) - „Er bestaat
een opening in het klimaat tot een
zelfrechtvaardiging van geweld tegen
de rechtsorde". Dit verklaarde mr B.
V. A. Röling, hoogleraar in de pole
mologie, gisteren bij de opening van
een tweedaagse studieconferentie
over „Terrorisme en politiek geweld"
in Groningen.
„Daarbij zou het voorbeeld genoemd
kunnen worden van het nationaal-
socialisme vol kwaadaardigheid en
duivelsheid", aldus prof. Röling. „Op
de vraag of terrorisme tegen Hitier
zou moeten worden afgekeurd, zullen
weinigen nee antwoorden. Dat opent
de weg naar een rechtvaardiging van
terroristisch geweld als de rechtsorde
niet deugt, maar het is erg gevaarlijk
uit zo'n uitzonderlijke situatie de al
gemene regel te trekken."
Hij zei verder, dat een kwantitatieve
benadering van het terrorisme on
juist is. „Je zou kunnen zeggen dat
het terrorisme kwantitatief niet zo
veel voorstelt. Je moet ermee leren
leven, maar het is juist het kwalitatie
ve aspect waar het omgaat. Het stel
len van de daad van het individu
boven de rechtsorde, de machteloos
heid van het gezag. Het is onmogelijk
voort te leven in een samenleving met
terrorisme. De rechtsorde wordt
grondig verstoord als moorden en ro
ven mag".
Als de Jager na een stevige wan
deling even is neergestreken om
wat op adem te komen, wordt hij
plotseling opgeschrikt door het
luide snurken van een reusachti
ge beer die zo'n honderd meter in
oostelijke richting van hem van
daan onrustig ligt te slapen. Te
gen zo'n reus, ook al slaapt hij
dan, voelt de Jager zich niet opge
wassen en hij zet het ogenblikke
lijk op een lopen, in pal noordelij
ke richting van de plaats des on-
heils. Als hij zich na een poosje
op veilige afstand waant, zijn
vaart mindert en omkijkt, ziet hij
de beer precies in het zuiden lig
gen. Welke kleur had de beer?
Een raadsel dus, niet zo simpel,
en eerder een intelligentietest,
hoewel iemand met een flinke
dosis parate kennis er wel zonder
diep nadenken uitkomt. Het ant
woord is namelijk: de beer was
wit. een ijsbeer dus, wat iedereen
had kunnen weten die op de
hoogte is van het feit dat alleen
op de Noordpool iedere richting
het zuiden is. Overal elders had
de jager de beer in het zuidoosten
moeten zien. behalve op het noor
delijkste puntje van de aardbol.
J. en H. E. Eelkman Rooda be
schouwen het oplossen van een
vraagstuk als dit niet als het tes
ten van de intelligentie, maar als
„spelen met uw intelligentie." Zo
heette net boek dat ze indertijd
samenstelden uit puzzels en
raadsels, dat gevolgd werd door
„meer spelen met uw intelligen
tie" en nu, met nog spitsvondiger
en ook wel wat eenvoudiger
denkwerkjes aangevuld, als één
geheel opnieuw is uitgekomen en
weer „spelen met uw intelligen
tie" heet.
Het zijn leuke opgaven, maar
misschien stellen we het wel iets
te eenvoudig voor. Niet voor niets
is de ondertitel van het boek
„kwelgeestigheden voor scherp
zinnige doordenkers," al zijn de
kwelgeesten dan ook meestal van
een instructief tekeningetje voor
zien om tenminste de opgave dui
delijk te laten overkomen. Een
hele troost is ook dat achterin de
oplossingen staan, maar dat is
natuurlijk niet voor de scherpzin
nige doordenkers; die worden ge
acht er zelf uit te komen.
Een paar voorbeelden: iedereen
kent het raadsel van de man die
de kool, de geit en de wolf in zijn
piepkleine bootje naar de over
kant moet overbrengen en maar
plaats voor één tegelijk heeft.
Dat raadsel mag uiteraard niet
ontbreken, maar een variant is er
ook: drie missionarissen die met
drie kannibalen een rivier moe
ten oversteken en ook een heel
klein bootje beschikbaar hebben,
waar evenmin meer dat twee
mannen in gaan. Bovendien kan
een van de menseneters maar
roeien, en de missionarissen we
ten dat hun reisgenoten zich niet
zullen ontzien een hapje koude
zendeling te nemen zodra ze in de
meerderheid zijn. Eenzelfde soort
raadsel dus als dat van de kool,
de geit en de wolf, waarvan we
hier de oplossing niet zullen ge
ven. Voor sommige opgaven
moet je bepaald een wiskunde
knobbel bezitten, voor andere is-
een grote vasthoudendheid ver
eist. wil je je niet alles door de
gedrukte oplossingen voor laten
zeggen. Zo staat er een opgave in
die op het eerste gezicht eenvou
dig lijkt: twee machinisten ko
men met hun treinen met elk
een paar wagons tegenover el
kaar te staan. Er is wel een zij
spoor, waar de ene zich even zou
kunnen terugtrekken om de an
der doorgang te verlenen, maar
helaas kan daar maar één loomo-
tief of één wagon op staan. Het
antwoord beslaat hier niet min
der dan 29 regels met evenveel
handelingen, voordat de machi
nisten hun weg kunnen ver
volgen.
Wel honderddertig raadsels
staan er in dit boek, waaronder
reken-, lucifers- en figurenpuz-
zels, aardige opgaven waarbij je
kippen en hanen moet scheiden,
leeftijden moet berekenen en
over kaboutertjes nadenken.
Eén, twee of drie sterretjes geven
de graad van moeilijkheid aan.
zodat het eenvoudigste is om met
de één-sterrenpuzzels te begin
nen. En wie er dan nog niet uit
komt, kan zich optrekken aan
een na de laatst puzzel afgedruk
te uitspraak van Mark Twain:
„Tot mijn grote genoegen kon ik
onmiddellijk het antwoord geven
en dat deed ik ook. Ik zei dat ik
het niet wist." Een hele troost
voor wie uren, dagen en maanden
met „Spelen met uw intelligen
tie" (uitgegeven door Luitingh in
Laren en voor 19,90 te koop)
doorbrengt zonder alles te kun
nen oplossen.
Vandaag omdat morgen deze
hele rubriek gevuld zal zijn met
vijftig jaar oude 'nieuwtjes'
aandacht voor een extra schrijf-
actie van Amnesty International.
Extra in verband met het feit, dat
dertig jaar geleden de universele
verklaring van de rechten van de
mens in de Verenigde Naties
werd aangeomen, en omdat er
desondanks overal ter wereld nog
mensen gevangen gehouden wor
den omdat hun mening niet
strookt met die van hun regering.
Amnesty International komt op
Deze vreemde wormvormige
voorwerpen schijnen eetbaar te
zijn. Volgens Laszió Szabó die in
de Oosthongaarse stad Debrecen
woont en werkt, zijn het echte
komkommers, gegroeid uit Viet
namese zaden. Laszió tuiniert in
zijn vrije tijd en heeft de reuze
komkommers zelf gekweekt on
der folie; sommige exemplaren
zijn wel één meter zeventig lang
en dus letterlijk geschikt voor
een heel weeshuis.
voor die gevangenen mits die
geen geweld hebben gebruikt
die meestal door de autoriteiten
van hun land op een onmenselij
ke manier behandeld worden.
Ten overvloede. Amnesty is niet
gebonden aan enige regering, po
litieke partij of levensbeschou
wing en maakt in zijn werk geen
onderscheid naar ras, godsdienst
of overtuiging. De nieuwe schrij-
factie voor politieke gevangenen
zal van tijdelijke aard zijn; hoe
lang de actie doorgaat is nog niet
te zeggen, maar wie er aan mee
wil doen, kan een briefkaartje
sturen naar Amnesty, 3e Hugo de
Grootstraat 7. 1052 LJ Amster
dam. In de linkerbovenhoek
moet „Oproep tot schrijven"
staan, want zo heet deze extra
actie. En waarschijnlijk ook ten
overvloede melden we maar weer
een keer, dat op ditzelfde adres
de brochure „uw brief helpt een
politieke gevangene" verkrijg
baar is (ƒ1,50), met voorbeelden
van brieven in vier talen.
Intussen gaan de gebruikelijke
oproepen die we elke week ontle
nen aan „Wordt Vervolgd", het
maandblad van Amnesty-Neder-
land, gewoon door. zij het dat u.
wat Trouw betreft, volgende
week pas weer over een gevange
ne zult lezen. Zowel „Wordt Ver
volgd" als Amnesty-Nederland
vieren dit jaar ook al een jubi
leum: beide bestaan ze tien jaar.
Eerst de Nederlandse afdeling
van de organisatie natuurlijk.
want die heeft het maandblad 'op
poten gezet. Dat blad bestond
vandaag op de kop af een weck
geleden tien Jaar en werd aan
vankelijk naar een paar honderd
mensen gestuurd. Het gestencil
de blaadje van toen is Intussen
uitgegroeid tot een maandkrant
van zeker twaalf pagina's, waarin
veertigduizend abonnees op de
hoogte gehouden worden van het
wel, en vooral het wee van politie
ke gevangenen en degenen die
hen gevangen houden, van acties
en activiteiten. Van die veertig
duizend sympathisanten werken
er tienduizend actief mee in de
organisatie. In dit „jubileum
nummer" lezen we: „Een Jubi
leum gaat gewoonlijk vergezeld
van de wens er nog eens eenzelf
de periode aan vast te knopen.
Bij Amnesty International ligt
dat anders. Toen de organisatie
(de overkoepelende organisatie
in Londen dus red.) twee Jaar
geleden vijftien Jaar bestond,
hoopten we dat er niet weer vijf
tien Jaar nodig zouden zijn. Een
ijdele hoop. naar te vrezen valt.
Voor Wordt Vervolgd geldt het
zelfde".
