m
doeltreffend?
terrorisme
tournee
op
kerkmarokkanen
A
lm
In de zonde
blijven liggen?
pgezegd
)gezeg
een Voortdurende
Persoonlijke
aantekeningen
tijdens de vredesweek
IK van J. Donner: ..Tegenover
(ettelijke erkenning van het
(gsrecht voor ambtenaren zou
errulming van de juridische
it kjkheden tot het ontslaan van
3e|inaren moeten staan". (V.U.-
hef
nht
ig van J.Th. Lammers:
jcipatie van de vrouw mag
irriijiden tot voorbijgaan aan de
t zij van nature dient te ver-
in een gezin met kinderen.
he<oederborst" is voor baby's en
erdts van wezenlijk belang in
Itwikkeling, crèches en derge-
tijn dan ook onmenselijk".
dn iindhoven)
mé
I van J. Rozema: „Naast de
:hte) didactische vorming
instaande leraren, verdient
aanbeveling ook^universl-
:enten te oefenen Tn onder-
idige vaardigheden". (V.U.-
ydam)
tie van verkeersvliegers (IFAL-
PA), de internationale organisatie
voor de burgerluchtvaart (ICAO),
en de „Federal Aviation Adminis
tration" (FAA) in Washington. Niet
alleen kan men zelfs dan wel een
steekje laten vallen, maar boven
dien is er, ten eerste, een grijs ge
bied tussen het voornemen tot
vliegtuigkaping en de voltooide
daad en vervolgens doet zich het
probleem voor, dat bij voorbeeld
de onverklaarbare ontploffing van
een vliegtuig in de lucht best eens
een mislukte kaping kan zijn
geweest.
Maar goed, met al deze slagen om
de arm kom ik voor de hierboven
aangegeven periode tot een totaal
van 512 vliegtuigkapingen. Een
deel daarvan is geslaagd, een ander
deel niet. Een kaping heet „niet
geslaagd" als het toestel uiteinde
lijk landt op een vliegveld waar de
kaper per se niet naar toe wilde, als
de kaper voortijdig wordt over
meesterd of buiten gevecht gesteld
of wanneer de toeleg van de kaper
of diens opdrachtgever op een an
dere manier wordt doorkruist. In
alle andere gevallen spreken we
van een geslaagde kaping. Op het
door mij genoemde totaal van 512
kapingen mogen er 305 geslaagd
heten; dat is bijna 60 procent.
Een geslaagde kaping is echter nog
iets anders dan een effectieve ka
ping. Om een oordeel te kunnen
uitspreken over de effectiviteit
van een kaping moeten we eerst
weten met welk motief de daad is
gepleegd. De eerste jaren werden
vliegtuigen voornamelijk gekaapt
door mensen die het onder een be
paald regime niet langer konden
uithouden en die de piloot dwon
gen hen te brengen naar een gebied
waar het politieke klimaat hun wél
aanstond. Veelal waren dat Oost
europeanen die de wijk namen
naar het Westen, maar er zijn ook
een paar voorbeelden van Chine
zen die zich op deze manier bij Mao
Tse-toeng hoopten te kunnen voe
gen. Het element van „de vlucht
naar de vrijheid" is ook vandaag de
dag nog aanwezig. Alleen moeten
de kapers erop rekenen dat zij, va
ker dan vroeger, terecht zullen
staan, zeker als ze onderweg doden
of gewonden hebben gemaakt.
Een opmerkelijk geval deed zich
eind juni 1967 voor, toen een vlieg
tuig met aan boord de Congolese
oud-premier Moïse Tsjombe werd
gedwongen koers te zetten naar Al
giers. De autoriteiten aldaar, die
op hun buit gewacht leken te heb
ben, gingen over tot de arrestatie
van Tsjombe die twee jaar later in
gevangenschap stierf. Het had er
de schijn van alsof de Algerijnse
overheid in deze kaping op de een
of andere manier de hand had ge
had, en ze is op een sinistere wijze
effectief geweest
Effectief zijn In sommige gevallen
ook de kapingen geweest die zijn
uitgevoerd om geldelijk gewin. Bij
na legendarisch is de kaping die in
november 1971 werd uitgevoerd
door een man die zich „D. B. Coop
er" noemde. Hij slaagde erin een
losgeld van tweehonderdduizend
dollar te bemachtigen, alsmede
vier parachutes. Ergens in de buurt
van Reno is hij uit de B-727 van
Northwest Airlines gesprongen en
spoorloos verdwenen. Nog maan
den nadien droegen Amerikaanse
jongelui T-shlrts met opschriften
als: „Wil de echte D. B. Cooper
opstaan?" en „D. B. Cooper, waar
zit je nou?"
Kijken we ten slotte naar de poli-
tiek-geïnspireerde vliegtuigkapin
gen (Palestijnse organisaties, het
Japanse Rode Leger, stadsguerril-
la's), dan zien we dat een aantal
daarvan totaal is mislukt: zij ein
digden in een bloedbad, in arresta
tie van de daders of ternauwer
nood in hun vrije aftocht Toen
in september 1976 een DC-9 van de
KLM (de „City of Madrid") werd
gekaapt door drie Palestijnen, ver
langden de daders de vrijlating
van acht van hun kameraden uit
Israëlische gevangenschap. Hun
eis werd echter niet ingewilligd, ze
strandden in Larnaca (Cyprus) en
slechts dank zij diplomatieke be
scherming van Libië konden zij
aan arrestatie ontsnappen.
Maar ook in gevallen dat de politie
ke kapingen wél lukten, bleef het
zichtbare succes veelal beperkt tot
het afdwingen van de vrijlating
van kameraden die bij eerdere po
gingen werden gegrepen of tot het
afpersen van grote sommen geld
(vijf miljoen dollar van West-
Duitsland In februari 1971 en zes
miljoen dollar van Japan in sep
tember 1977).
Politieke eisen zijn zelden of nooit
ingewilligd. Vaak is gezegd dat ter
reurdaden de reputatie van de be
drijvers niet ten goede kwam. We
zien ook dat de frequentie van poli
tieke vliegtuigkapingen sterk is te
ruggelopen. Toch kunnen we niet
uitsluitend dat politiek-geïnspi-
reerde vliegtuigkapingen voor de
daders ook wel eens positief effect
hebben gehad dat onweegbaar is:
ofwel het zoeklicht van de publici
teit werd gericht op voorheen ob
scure wensen en verlangens of ze
verschaften de „achterban" van de
kapers nieuw zelfvertrouwen en
wekten haar uit doffe berusting.
f P. C. Meijer
het in de krant van
lag kunnen lezen: de
arokkanen gaan op tournee
ederland. Kerken, scholen,
nties en winkelende
luwen op de markt staan op
ma. Alles om steun te
voor en informatie te geven
actie voor een
[svergunning.
Jk is daarbij natuurlijk wel
dergelijke tournee alleen
in worden gehouden dankzij
L/flinisatorische en financiële
ran Nederlanders en
dse organisaties,
tder de kerken zeker niet de
plaats innemen.
larbij allereerst vaststaan,
kerken volkomen terecht het
;n voor mensen, die op de
idere wijze het slachtoffer
in onze wereld. Of dat is ten
van een aardbeving in Iran,
iur in Oost-Europa.
Uscriminatie in Zuid-Afrika
et in de kleine
lingen van het persoonlijke
is ten gevolge van
leiding, ontslag of ziekte
arbij niet terzake.
lin doet daarbij in eerste
tie tenminste ter zake de
«riens schuld het is. dat
Jt in de problemen is
^en. Er zijn mensen in nood,
>et er geholpen worden. Dat
eg die de kerken in navolging
fus Christus hebben te gaan.
woor dat Hij eerst gevraagd
bben naar de schuld, om dan
kchuldelozen te helpen. Dan
Evangelie ongeschreven
blijven.
enen die hulp nodig hebben
Isten zijn, of moslim of
s een vraag die in de
i van vandaag en weer:
lniet gesteld zal worden.
f in ons land een aantal
buitenlandse werknemers, die er
formeel-Juridisch misschien allang
niet meer hadden moeten zijn. Over
die formele kant is iedereen het
eigenlijk wel eens. Nederland is
echter geen politiestaat met razzia's
en controles op allerlei mogelijke
zaken.
Zodoende zijn ze hier nog steeds,
terwijl ze inmiddels al jarenlang in
spanning zitten of ze hier misschien
toch mogen blijven. Want er zijn
nogal wat mensen die zich voor hen
hebben ingespannen.
Dan dreigt ten slotte toch ineens
van overheidszijde actie
ondernomen te worden voor
uitzetting. Terug naar Marokko
lijkt een allerminst aantrekkelijk
vooruitzicht. Er is al of niet
terecht een panische angst bij
dat idee. en de geboorte van het
verschijnsel „kerkmarokkanen" is
een feit.
En terecht helpen ook de kerken
deze bange mensen met onderdak,
voedsel en geld voor hun gezinnen.
En terecht zeggen de kerken tegen
de regering, dat het met alle
juridisch gelijk van de wereld niet
meer te maken is om deze mensen
nu nog terug te sturen. Dat is
moreel, zo u wilt: ethisch, niet meer
te maken. Als je iemand al te lang
aan het lijntje houdt, kan je je niet
meer zomaar van hem afmaken. En
waar dat „al te lang" dan aan ligt
aan een weifelend beleid van de
regering of aan de vele en dan
tijdrovende mogelijkheden van een
zo democratisch land als het onze of
wat het anders moge zijn doet op
dit moment niet meer ter zake. Het
moet nu uit zijn. Dat zal dan wel
niet volgens de regels zijn. Daarom
is het dan ook geen recht, maar
ethiek. En in de ethiek kom je vaak
niet zover met regels. Vaak is ethiek
niet meer dan de moed hebben om
maarzo goed en kwaad als het gaat
„aan te rotzooien" en uit twee
kwaden de minst kwade te kiezen.
Tegen een regering, die nogal wat
mensen telt die ons land ethisch
willen opwekken, zou dan ook nu
best gezegd mogen worden: doe nu
eens wat u zo graag wilt: wees
opgewekt ethisch en geef die
mensen een verblijfsvergunning,
ook al lijkt dat muisje vele
vervelende formele staartjes te
hebben. Hoe dat dan met de
precedentwerking op de regels
moet. moet dan daarna en vlug
aan de orde komen. Nu moet u
ethisch reveille blazen.
Overigens betekent ..wat
aanrotzooien" niet dat alles er maar
mee door kan. Het duidt er alleen
op. dat écht goed en écht kwaad
niet zomaar zijn aan te geven. Elke
medaille heeft immers zijn keerzij?
Maar iemand zo-goed-mogelijk
helpen, betekent wel dat je je
afvraagt waarméé die ander dan
geholpen is. Zo goed en zo kwaad
als dat in die situatie van de ander
en met je eigen mogelijkheden kan.
Over het opgeklopte sfeertje van
„kerkdiensten houden, anders pakt
de politie ze" is al genoeg
geschreven. Helpen betekent niet:
een mens een razzia-complex
aansmeren.
Helpen zal zeker geweest zijn: deze
mensen een klankbord en een
aandachtspunt te geven.
Maar betekent helpen ook dat je
daarmee op dezelfde manier maar
dóór moet gaan? Het duurt al vanaf
-G 29 SEPTEMBER 1978
iï
H. J. Neuman
de tijd dat de bladeren van
Hen vallen neemt in ons land
total conferenties en studie
hand over hand toe. Vermoe-
geldt dit voor allerlei secto-
in de maatschappij; ik kan
r instaan dat het met name 20
lie overigens niet zo brede
lor waar men zich bezighoudt
nternationale betrekkingen,
komt het voor dat verschei-
bijeenkomsten worden vast-
9 op één en dezelfde datum,
fct niet Wladimir Majakowski
leekte om nog één conferen-
tot doel zou moeten hebben
haffen van alle conferen-
cv 1
lee
ito
'scl
zelfbeklag zal ons niet hel
le wereld d
wereld draait door. en wij
verder. Soms lijkt het zelfs
wereld harder draait dan
•nferentiemakers plannen
p smeden. Het is gezichtsbe-
fV
•w
COl
drog, ik weet het wel, maar in de
week dat in Engeland Astrid Proll
op haar uitlevering wachtte en dat
in de Bondsrepubliek Duitsland
Angelika Speitel en Michael Knoll
zich op een tamelijk onnozele ma
nier lieten arresteren, in die week
belegden vredes- en conflictonder
zoekers in Groningen een conferen
tie over „Terrorisme en politiek
geweld".
Mosterd na de maaltijd kun je toch
zo'n conferentie niet noemen, he
laas niet. Het verschijnsel waar het
om gaat en dat zich, vreemd
genoeg, maar uiterst moeilijk laat
definiëren heeft zijn actualiteit
niet verloren. Toch kan het geen
kwaad een tussenbalans op te ma
ken en bij voorbeeld eens na te
gaan wat er nu te zeggen valt over
het effect van terrorisme. Heeft het
middel de bedrijvers dichter bij
hun doel gebracht? Lezers die ge
neigd zijn hier a bout portant met
een volmondig „ja" of „nee" op te
antwoorden zou ik willen aanra
den enige voorzichtigheid te be
trachten. Ik licht dit toe door te
verwijzen naar één bepaalde vorm
van terrorisme, de vliegtuigka
ping.
Ik heb eens geprobeerd alle vlieg
tuigkapingen op een rijtje te zetten
die zijn gepleegd tussen juli 1947
tot en met december 1977. Vol
strekte zekerheid dat ik er geen één
over het hoofd heb gezien kan ik
niet geven. Ik ben afgegaan op wat
er in de kranten heeft gestaan en op
chronologieën zoals die bij tijd en
wijle worden opgesteld door afzon
derlijke academische onderzoe
kers, door de internationale federa-
f.'PE keRN BEWAPEN/NG
is ook PEZE REGERING-
UEER EEN Z0KG,..EH,
ZORQr
half juli! Zelfs als deze mensen zélf
dat zouden willen, moet je dan niet
eens gaan zeggen: het wordt tijd dat
jullie eerst weer eens wat normaler
gaan leven, dan dag in dag uit
in die Duif te zitten? Of is dat direct
weer betweterig en paternalis
tisch voor-een-ander-willen-uitma-
ken-wat-goed-voor-hem-ls? Ik denk
dat helpen toch wel zo iets als
meedenken vraagt, mèt maar ook
vóór die ander.
Drie maanden demonstreren, dat is
om een forse psychische deuk aan
op te lopen. Berichten wijzen op het
slopende van die continue
spanning. En als het op dit moment
nog veel zoden aan de dijk zou
zetten, zou het nog de moeite waard
zijn. Maar het is tot op de hoogste
niveaus gespeeld. Het wachten is nu
tot half oktober op de Raad van
State. Verder demonstreren lijkt op
dit moment zinloos.
En dan krijg je zo'n bericht onder
ogen van een tournee per bus door
Nederland. De plaats van
demonstratie wordt verlegd. Je
krijgt zo'n gevoel: er is „Ja" gezegd
en nu gaat het door tot het bittere
eind.
The show müst go on!
Er wordt maar doorgedouwd. Ze
gaan morgen de markt op in
Nijmegen. Eist, Culemborg en
Gouda. Misschien gaan er wel
geluidswagen door deze plaatsen
om de boeren, burgers en buitenlui
aan te kondigen dat de enige echte
kerkmarokkanen ter wereld een
poosje op de markt aanwezig zullen
zijn. Komt. hoort, ziet en overtuigt
u! Net circus!
Zó ga je niet met mensen om, zelfs
al zouden ze het zelf hebben gewild.
Soms moet je mensen tegen zichzelf
beschermen.
En zeker mag je mensen niet
ondergeschikt maken aan het
nastreven van op zich goede
doelstellingen. Want mensen
onderschikken aan zaken is geen
kenmerk van een democratie maar
van een totalitair systeem. Vanuit
de kerken had de hulp op dit
moment moeten bestaan in een
duidelijk: „Nee".
Zeker de kerken zouden weet
moeten hebben hoezeer fanatisme
verblindt. Dat kunnen ze weten uit
hun eigen geschiedenis, met alle
scheuringen en daarbij horende
verbittering, onderlinge vervolging
en bloedige uitroelingspogingen
toe.
Maar christenen zouden ook uit de
Bijbel moeten weten dat de
rücksichtslose fanatici niet
geschiktzijn voor het Koninkrijk
des Vredes. Mozes moet zijn
fanatisme eerst veertig jaar afleren.
De doordouwer Petrus wordt een
paar keer op z'n plaats gezet. En de
Zeloten hebben Jezus nooit kunnen
meekrijgen.
Het evangelie dat de kerk in woord
en daad te verkondigen heeft is het
evangelie van de bevrijding door
Gods barmhartigheid.
Daarom helpt de kerk deze mensen
die zijn vastgeraakt in onze
onbarmhartige maatschappij.
Daarom wijst de kerk ook de
regering op de barmhartigheid die
het opneemt tegen het oordeel.
Daarom zal de kerk ook moeten
waken, dat deze mensen niet door
zichzelf of anderen worden
vastgepend in een op hun situatie,
nu of in de toekomst, in Marokko,
maar netzo goed in Nederland.
TROUW/KWARTET 13
door Hans de Boer
Nederland houdt de adem in. Een aantal jonge Molukkers
gijzelt schoolkinderen. Godgeklaagd. „Ze" moesten er di
rect een eind aan maken.
Nederland haalt onverstoorbaar adem. De hele wereld in
gijzeling door kernwapens. Ach wat. „Je" moet er maar mee
leren leven.
Hoe te breken door deze muur van
onverschilligheid?
Ze zeggen dat het Interkerkelijk
Vredes Beraad het niet goed aan
pakt. Te agressief. Te rood getint.
Eenzijdig Voorstanders komen niet
aan het woord. Men laat de Bijbel te
weinig spreken, 't Zal allemaal wel
een beetje waar zijn.
Maar ook waar is dat de milde dis-
cussietoon al die Jaren niets heeft
opgeleverd. Ruimte liet om risico's
te kleineren, rustig door te slapen.
En wat die niet aan het woord ko
mende voorstanders betreftzij
hebben de meerderheid reeds. Alle
zogenoemde agressieve en „gevaar
lijke" discussies van idealistische
wereldverbeteraars hebben de
machtsverhoudingen in niets gewij
zigd. Dit goede land draagt met
open ogen medeverantwoordelijk
heid voor de kernbewapening.
Zonde
Het laatste politieke programma
van de A.R.P. acht een massale
strategische aanval met kernwa
pens in strijd met God geboden.
Wie dat uitspreekt, kan daarna niet
verder gaan alsof er niets gezegd is.
Het berusten in de realiteit is niet
geoorloofd. Kan Je. wat Je als zonde
duidt, toch willens en wetens in
stand houden?
In Mattheus 5 wordt vijandsllefde
gevraagd. De omgekeerde orde. De
vraag rijst of de Heer bedoeld heeft
zijn voorstelling van zaken weg te
schuiven achter de gebrokenheid
van de samenleving. Het beëindi
gen van onze deelname aan de kern
wapenstrategie is ons eens als een
voorbeeld voor vriend en vijand
voorgehouden.
In de bestrijding van die natuur
lijk naïeve stelling kwam ook de
zonde weer op de proppen. Er werd
niet gerekend met het kwaad. De
christelijke ban-de-bommers gin
gen van een verkeerd mensbeeld
uit. Oorlog is zonde. Principiële be
reidheid tot vernietiging van de
Schepping is goddeloos. „Niet tot
een baaierd maar tot bewoning
heeft Hij haar geschapen". Ik kan
niet geloven dat het bestaan van
zonde een rechtvaardigingsgrond
tot het bedrijven van zonde kan
opleveren. Mij is altijd geleerd dat
ik niet in de zonde mag blijven
liggen, maar in nieuwheid des le
vens moet leren wandelen. Het
overeind houden van een afschrik -
kings- en vergeldingstheorie is
daarmee in strijd.
Romeinen 13
Men dient de verschrikking van
conventionele wapens niet te klei
neren. Ook een lijdensemmer vol.
Maar bij de intrede van het allesver
nietigende atoomwapen komt er
een breuk in het ethisch denken
over de machtsmiddelen van de
overheid. Het atoomwapen over
schrijdt in uitwerking de mogelijk
heid van een controle door de mens
die ermee omgaat, en daarmee de
grens van te dragen verantwoorde
lijkheid. De verbinding tussen doel
en middel is verbroken. De inzet
van het atoomwapen laat onder
scheid tussen doelen en niet te tref
fen doelen niet toe en treft in niet
controleerbare biologische gevol
gen ook toekomstige geslachten.
Om lijf en goed te beschermen be
riepen onze vaderen zich op Romei
nen 13. waar de overheid het zwaard
niet tevergeefs draagt. In het
atoomtijdperk is de staat niet meer
wat zij daarvóór was. De overheid
uit Romeinen 13 is niet dezelfde
overheid als die welke zich van mas
sa-vernietigingswapens wil bedie
nen. Het „want als iemand goed
handelt, behoeft hij niet bevreesd te
zijn voor de overheidspersonen"
gaat bij niet controleerbare massa
vernietigingswapens niet meer op.
Nu kan men zeggen dat dat met
„gewone" bombardementen ook
niet zo is. Niemand kan daar echter
een vrijbrief voor meer uithalen.
Een beroep op Romeinen 13 ter
verdediging van het gebruik van
massa-vernietigingswapens is vals.
Idealisme
ZIJ die bereid zijn eenzijdig van
kernwapens af te zien, worden nog
al eens getypeerd als idealisten,
zwervers in de wereld van de harde
politiek. In de hoek gezet. Van een
etiket voorzien. Onder controle,
niet langer gevaarlijk.
Nee, dan die realisten. Die kennen
de klauwen van de Russische beer.
En de machteloze Chamberlain, die
zich in München door Hitier liet
inpakken, zijn ze ook nog niet ver
geten.
Vrijheid moet verdedigd, waarden
dienen te worden beschermd. Wa
pens zijn verschrikkelijk, maar zij
dienen vrede en recht.
Maar wat hebben de wapens van de
gerechtigheidsdienaren dan uitge
haald in Tsjechoslowakije en in
Hongarije? Amin moordt voort. In
Chili telt een mensenleven niet. Is
het realisme in het kleed van vrede
en recht niet wat erg versmald wan
neer het met eigen hachjes en be
langen samenvalt? De tegenstelling
tussen idealisten en realisten, klopt
niet.
Wij spreken elkaar aan als christen
mensen. Dat kan in Trouw. Zou er
geen verschil zijn tussen het realis
me van de wereld en het realisme
van het christelijk geloof?
Die twee dekken elkaar niet. Gods
zon schijnt over bozen èn goeden.
Dat moet ons iets zeggen. Het moet
ons leren dat wij de wereld, de
Schepping niet mogen prijsgeven.
Maar het niet prijsgeven van waar
den en systemen spreekt ons kenne
lijk meer toe. Is het idealistisch om
rekening te houden met een groei in
het geloven? Een groei die ons bij
afwijzing van de totale oorlog, zoals
die zich nu aan ons openbaart,
brengt?
Angst en wantrouwen
Onze politiek gaat van een vijands
beeld uit. is op angst en wantrou
wen gericht. Het ene blok volgt met
argusogen de verrichtingen van het
andere. We zijn het erover eens dat
het communisme te vrezen is. Al-
thansin deSowJet-Unie en in de aan
haar onderworpen staten open
baart het zich in geestelijke terreur,
in een politiestaat, in een beknot
ting van mensenrechten.
Toch kunnen u en ik daarna het
boek niet dicht doen en de bewape
ningswedloop zijn eigen gang maar
laten gaan. Wij leven als mensen uit
het „Gij zult uw naaste liefhebben
en uw vijand zult gij haten".
Nou, dan weten wij wel hoe laat het
is en waar de vijanden wonen. Er
kan weer een bestelling worden ge
plaatst. Jezus laat het daar niet bij.
„Ik zeg u: hebt uw vijanden lief en
bidt voor wie u vervolgen. Want
Indien gij liefhebt, die u liefhebben,
wat voor loon hebt gij?"
Waar wij mee te maken hebben is
het beantwoorden van de vraag of
deze mooie tekst uit de mond van
onze Heer ook Evangelie voor de
politiek betekent.
Als ik mij de gevolgen van het ge
bruik van kernwapens probeer in te
denken, dan leert de zojuist geci
teerde tekst mij dat ik niet in de
realiteit mag berusten, niet mag
meegaan met verkeerde ideëen.
Als u dat idalistlsch vindt, dan hebt
u gelijk. Christenen leven ook van
de hoop op beter. En het proberen
meer beelddrager van God te zijn
gebeurt niet met de armen over
elkaar. Dat gaat met strijd en risi
co's gepaard.
Schone handen
De atoompacifisten hebben het
maar gemakkelijk. Zij houden scho
ne handen bij de gratie van de
meerderheid. En als het IKV zijn zin
krijgt en de kernwapens uit Neder
land verdwijnen, dan houden de
Idealisten hun verhalen onder de
door de NAVO en West-Duitsland
opgestoken atoomparaplu.
Goedkoop hoor. zo n verhaal. Na
tuurlijk levert Duitsland of Enge
land uranium aan Brazilië wanneer
er omstreeks 1985 geen plutonium-
opslag-reglme zal blijken te zijn.
Houdt Nederland dan schone han
den of zijn woord, wanneer het
„nee" zegt?
Atoompacifisten vragen niet om de
atoomparaplu van de NAVO. ZIJ
willen uitkomen bij een beëindiging
van ieders bijdrage aan een zondig
veiligheidssysteem. En dat risico
nemen we nu. Eenzijdig.
Eenzijdig omdat het geloof in het
machtsevenwicht slechts tot steeds
verdergaande „verbetering" van
wapentechnieken heeft geleld.
Eenzijdig omdat de bewapenings
wedloop. indien overgelaten aan
zijn eigen dynamiek, in een eindelo
ze spiraalbeweging voortgaat.
Eenzijdig omdat het om een geld
verslindend systeem gaat. waar
door de wereldwelvaart wordt be
dreigd. de armen arm blijven en de
oorzaken die Juist tot wapenge-
brulk, tot oorlog lelden, niet aange
pakt worden.
Lopen wij geen Immense risico's?
Ja Maar onderhandelen met de ra
ketten op elkaar gericht en het pis
tool in de achterzak mag ons al
evenzeer doen vrezen.
Wij leven al in een ongelooflijk ris
kante situatie.
Hans de Boer is lid van de Tweede
Kamer voor het CDA en voorzitter
van de ARP. Hij behoort tot de zgn.
atoompacifisten in de Tweede
Kamer.
