Verkiezingen Namibië wee weken uitgesteld paanse politie extra paraat Syrië kampt met verliezen nog tijdig van blaam gezuiverd I Parijs neemt weer deel aan overleg over ontwapening Hoessein wil met VS verder werken A X Somoza onder druk Verenigde Staten y itploffing Spaanse Sn: zeven doden Boude wijn in Spanje maat keurt *|ergieplannen gjrter goed emier Arron Antillen MUSCADET Politieke amnestie 'Moskou laat meer Joden emigreren' Derde toestel bij ongeluk in VS betrokken Gevangenen in Iran houden hongerstaking stduitse oppositie misbruikte spionagegeruchten DERDAG 28 SEPTEMBER 1978 BUITENLAND TROUW/KWARTET tfDHOEK, KAAPSTAD (Reuter, UPI, AP) Zuid-Afrika heeft de verkiezingen die het land ten de Verenigde Naties om organiseert in Namibië met twee weken uitgesteld. Ze zuilen van 4 tot 8 december worden gehouden. verschuivingen van de verkie- kdatum werd gisteren bekend ge ijkt door het hoofd van het Zuid- aanse bestuur over Zuid-West P ca (Namibië), Marthinus Stein. verklaarde tot de verschuiving 7>ten te hebben omdat hij niet wilde dat een groep kiezers het gevoel zou hebben dat aan haar denkbeel den geen aandacht werd geschonken. De bekendmaking van Stein wordt gezien als een tegemoetkoming aan de AKTUR, Actiecomité voor de be scherming van de Tumhalle-beginse- ejDRID (Reuter UPI) - De Spaanse politie is gisteren in tTvïï^ShS en at van paraatheid gebracht in verband met de derde kader van de voorstellen van de wes- iaardag van de executie van vijf linkse stadsguerrillastrij- teujke grote mogendheden, s op last van de voormalige Spaanse dictator generaal nco. len, een kleine behoudende blanke partij die had gedreigd de verkiezin gen te zullen boycotten als ze niet voldoende tijd zou krijgen voor de voorbereidingen. Tot op heden heeft alleen de pro- Zuid af rikaanse Democratische Turn- halle Alliantie (DTA) bekend ge maakt aan de verkiezingen te zullen deelnemen. De SWAPO, de grootste onafhankelijkheidsbeweging van Na mibië en het meer gematigde Namibi- sche Nationale Front (NMF) hebben de door Pretoria te organiseren ver kiezingen verworpen. De Franse mi nister van buitenlandse zaken De Guiringaud heeft gisteren in de Alge mene Vergadering van de Verenigde Naties nog eens een beroep op Zuid- Afrika gedaan van de verkiezingen in Namibië af te zien en het gebied onaf afscheidingsbeweging ,'Jens welingelichte kringen heeft Baskische ster van binnenlandse zaken Ro- ETA.' ,en Martin Villa in telefoongesprek- z net de hoofden van politie per- In verschillende steden werd gisteren ;chijk opdracht gegeven tot ver- extra aanwezigheid van jeeps en hell et de waakzaamheid in de hoofd- kopters van de politie opgemerkt. ee] Madrid, in Galicië, in Barcelona Een in Pamplona bijeengeroepen de- £ja loral in Baskenland. De verhoog- monstratie die vandaag zou moeten eil( lakzaamheid houdt rechtstreeks plaats vinden in verband met de der- md met de recente dood van drie de verjaardag van de executie van de £jemensen, waarvoor de verant- vijf stadsguerrillastrijders, is gisteren ^delijkheid genomen is door de door de gouverneur van die stad afge last. De politie van Tarragona en Bar celona maakte gisteren twee pakket- bommen onschadelijk. In Sevilla is een lid van de communistische partij doodgestoken toen een honderdtal aanhangers van een extreem rechtse- groepering binnendrong bij een con- )RID (DPA, Reuter) - Een trein, eert van Chilenen. elllen met meer dan 1000 ton benzi- - iJkfc dieselolie, is gisteren in een D* v*Jf stadsguerrillastrijders die in wiei in de provincie Oviedo in 1975 op last van generaal Franco gep gevlogen. Bij het ongeluk zijn doodgeschoten werden, zijn gisteren spoorwegarbeiders om het le- uitgebreid in de Spaanse pers her gekomen. De trein was wegens dacht. Ze werden alom geprezen als litvallen van de stroom in de helden die voor de vrijheid gevallen il blijven steken. Toen een die- zijn. Hun dood bracht indertijd een - - golf van afgrijzen over de Spaanse en tomotief de trein uit de tunnel - t li trekken, ontploften de met ben- dictatuur in Europa op gang. en dieselolie geladen wagons vijl1 tot dusver onbekende ooreaak. de grote hitte en de rook kon de Plfaweer maar weinig uitrichten, rhfcelangrijke verbinding tussen en zuid, tussen de provincie en het centrum van het land, ?1 enkele dagen versperd blijven. Vorster De regerende Nationale Partij van Zuid-Afrika komt vandaag in Kaap stad bijeen om een opvolger te kiezen voor de aftredende premier John Vor ster. Aanhangers van de drie voor naamste kandidaten waren gisteren nog druk bezig met het werven van stemmen voor hun favoriet onder de 174 leden tellende fractie in het parle ment. De twee grootste kanshebbers zijn minister van defensie Pieter Bot ha en minister Conny Mulder van plurale betrekkingen. Een outsider is minister van buiten landse zaken Roelof Botha, wiens aanhang overigens groeiende zou zijn. Hij zou bij de geheime stemmin gen onder de parlementariërs wel eens een sleutelpositie kunnen gaan innemen, als Mulder of Pieter Botha op eigen kracht geen meerderheid weten te behalen. Overigens zou Mul der iets voorliggen op Pieter Botha. Nadeel voor Pieter Botha is dat deze al 63 is, terwijl Conny Mulder tien jaar Jonger is. De algemene verwach ting is dat, wie er ook premier wordt, er weinig zal veranderen in de apart heidspolitiek van de Zuidafrlkaanse regering. Koning Boudewijn van België en koningin Fabiola brengen momen teel een officieel bezoek aan Spanje. Gisteren spraken zij in de Cortes, het Spaanse parlement, onder meer met de leider van de communisti sche partij Santiago Carrillo (rechts). In een toespraak tot een gemeen schappelijke zitting van Congres en Senaat voerde Boudewijn een pleidooi voor de Spaanse toetreding tot de Europese Gemeenschap. „Een Europees democratisch land, dat blijk geeft van een grote politieke wijsheid, het verdient zo sterk mogelijk banden te hebben met de Europese samenwerkende landen." PARIJS (AFP, Reuter, UPI) Frankrijk zal in januari, na een onderbreking van zestien jaar, weer gaan deelnemen aan besprekingen over ontwapening. Dit is gisteren meegedeeld door de Franse staatssecretaris van buitenlandse zaken Oli vier Stirn na afloop van het kabinetsberaad. De Franse bereidheid om weer deel te gaan nemen aan de ontwapeningsbe sprekingen werd ln juni van dit jaar al min of meer duidelijk tijdens de speciale zitting van de Verenigde Na ties over ontwapening. In het kader van dit overleg werd besloten tot een nieuwe, bredere opzet van het ontwa- peningsoverleg. Het overleg zal na melijk openstaan voor de vijf grote mogendheden die over kernwapens beschikken, al zal China waarschijn lijk nog niet meedoen. In overleg met de voorzitter van de Algemene Verga dering van de Verenigde Naties zullen tussen de 32 en 35 landen worden aangewezen voor het overleg. Tot dusver nam Frankrijk niet deel aan het overleg. Parijs maakte name lijk bezwaar tegen de dominerende positie van de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie die samen voorzitter van het ontwapeningsoverleg in Genève waren. In de nieuwe opzet gaat het voorzitterschap rouleren. Elke maand is een ander land voorzitter. Staatssecretaris Olivier Stirn zei dat door deze maatregelen tegemoet was gekomen aan de bezwaren waarop generaal De Gaulle zich in 1962 uit het ontwapeningsoverleg terugtrok. In de Oostenrijkse hoofdstad Wenen worden vandaag de al vijf Jaar duren de onderhandelingen over wederzijd se beperking van troepen door NAVO en Warschau Pact voortgezet De ge delegeerden van de negentien deelne mende landen hebben twee maanden zomervakantie gehad. Elk jaar wor den er drie zittingen gehouden, die elk tien weken duren. Festiviteiten in verband met het eerste lustrum van de MBFR, zoals het overleg met een Engelse afkorting wordt aangeduid, staan niet op Ijet programma. De grootste moeilijkheden bij de be sprekingen betreffen het aantal man schappen dat belde bondgenoot schappen in centraal-Europa hebben opgesteld. Het Warschau Pact is be reid het aantal manschappen van de huidige 805.000 terug te brengen tot 700.000, maar het Westen gelooft dat het Warschau Pact tenminste 950.000 man in acüeve dienst heeft. Zolang men het over de huidige aantallen niet eens is, wordt het moeilijk om wederzijdse evenwichtige beperkin gen door te zetten. Bij strijd tegen Libanese christenen BEIROET (UPI, Reuter) Bijna elfhonderd Syrische leden van de Arabische vredesmacht zijn tot nu toe bij vijandelijk heden met de rechtse Libanese christenen om het leven gekomen. Dit hebben Westerse diplomaten in de Libanese hoofdstad laten weten. Terwijl er vrijwel geen slachtoffers onder de rechtse christenen zouden vallen sneuvelen volgens de diploma ten gemiddeld vijf Syriërs per dag. Sinds ruim een half jaar wordt er bijna dagelijks tussen de Syriërs en de christenen gevochten. De diplo maten menen dat ongeveer vierhon derd Libanese burgers gedood zijn en dat nog eens twaalfhonderd tijdens de vijandelijkheden gewond raakten. Militaire experts verklaren de hoge Syrische verliezen door de hogere strijdmoraal onder de christenen, hun grotere ervaring in straatgevech ten en hun betere kennis van het terrein. Westerse diplomaten in Bei roet stellen dat Syriës betrokkenheid bij de gebeurtenissen in Libanon en het hoge aantal slachtoffers tot on rust binnen het Syrische leger heb ben geleid. Dit gegeven gekoppeld aan de vrees voor een Israëlisch in grijpen zou de reden zijn waarom Syrië geen groots offensief tegen de Libanese christenen lanceert. Wel hebben de Syriërs volgens het falangistische radiostation gisteren een nieuw type raket in de strijd geïntroduceerd. De radio meldde ver der dat een persoon gedood werd en dertig anderen gewond raakten bij de beschietingen van gisteren. ^glüNGTON (AP, Reuter) De dePkaanse senaat heeft gisteren zwaar omstreden energiepro- ma van president Carter goed- )rd. Maandenlang werd er over Wetsontwerp tussen het Witte >|en het Congres onderhandeld, '^rs energieprogramma vooreiet opheffing van de overheidscon- jop de prijzen van aardgas voor lar 1985. PMSTAD (ANP) Een Suri- Be delegatie met aan het hoofd irinaamse premier Henck Arron [n 1 tot en met 3 oktober een k brengen aan de Nederlandse en. Arron zal op Curagao spre- k iet zijn Antilliaanse ambtge- Het gesprek zal onder meer >ver voortzetting en verdere uit- g van de betrekkingen tussen W landen. y oktober gaat de Surinaamse tie door naar New York om X|le 33-ste algemene vergadering 1 Verenigde Naties bij te wonen. BEIROET, TAIF, AMMAN (AP, UPI, Reuter) De Jordaanse koning Hoessein is tot verdere samenwerking met de Verenig de Staten bereid wanneer Washington zich niet alleen voor de tenuitvoerlegging van de akkoorden van Camp David wil inspannen, maar ook met een algehele oplossing van het conflict in het Midden-Oosten die de Arabische eisen erkent. Dit zou Hoessein, volgens betrouwba re-kringen in de Jordaanse hoofdstad aan Amerika's speciale reizende am bassadeur Alfred Atherton hebben meegedeeld. Atherton verbleef giste ren in Amman na bezoeken aan Saoe- di-Arabië, Koeweit, Turkije en Iran te hebben gebracht. ADVERTENTIE ACKERMAN LAURANCE GEÏMPORTEERD DOOR: KOOPMANS BRUINIER B.V. AMSTERDAM Het in Beiroet verschijnende blad „Middle East Reporter" wist gisteren te melden dat de leider van de Pales tijnse Bevrijdingsbeweging (PLO) bij zijn bezoek verleden week samen met de Libische leider kolonel Khaddaffl door Hoessein uiterst koel werd ont vangen. Bij hun aankomst op de luchtmacht basis in Jordanië zouden de Jordaan se premier Badran en de opperbevel hebber van de Jordaanse strijdkrach ten generaal Binschaker Khaddaffl hartelijk hebben begroet en Arafat links hebben laten liggen. Arafat zou zich hierover bij Hoessein hebben be klaagd die zich er echter niets van aantrok. MANAGUA (UPI, AP) De regering van Nicaragua heeft een amnestie voor politieke gevangenen afgekondigd. Daarmee komt ze tegemoet aan een van de eisen van de oppositie. Alleen na vrijlating van de politieke gevangenen is deze bereid te praten met de regering van president Anastasio Somoza. Held Volgens de Middle East Reporter zou Hoessein Khaddaffi en Arafat heb ben laten weten dat de Egyptische president Sadat eerder sympathie dan wrok verdient. Ofschoon de ak koorden van Camp David niet aan de minimale Arabische vredeseisen vol- Koning Hoessein doen meende Hoessein in zijn onder houd met de twee radicale leiders dat „de trend niet terug te draaien is, te sterk is om onder controle te houden. Sadat zal in de ogen van zijn volk een held zijn ongeacht wat wij zeggen of doen". De Syrische president Assad heeft gisteren drie uur lang in het Saoedi- sche Taif met kroonprins Fachd ge sproken. Aangenomen wordt dat Sa- oedi-Arabië zich ten gevolge van dit onderhoud niet harder zal opstellen jegens de akkoorden van Camp Da vid. Assad is gisteren vanuit Taif naar Koeweit gevlogen. Het is niet duidelijk hoeveel gevange nen zullen worden vrijgelaten. In een verklaring van Somoza staat dat hij opdracht gegeven heeft tot vrijlating van alle politieke gevangenen, behal ve van degenen die misdaden hebben begaan door het verstoren van de openbare orde, door het plegen van terroristische daden of het plegen van een moord. Volgens diplomatieke kringen zou het om omstreeks 350 mensen gaan, onder wie zes leden van het Brede Front van de Oppositie (FAO), het samenwerkingsverband van de verschillende oppositionele groeperingen, waarvan politieke par tijen, vakbonden en werkgeversorga nisaties deel uitmaken. Algemeen wordt aangenomen dat de vrijlating van de politieke gevange nen het gevolg is van politieke druk van de kant van de Verenigde 8taten. De Amerikaanse ambassadeur in Pa nama, die momenteel in Nicaragua is voor besprekingen met president So moza, zou deze te verstaan hebben gegeven dat hij niet lastig moet zijn, omdat het anders snel met hem beke ken is. Overigens is er in het rege ringscommuniqué geen melding ge maakt van opheffing van de twee weken geleden Ingestelde censuur, een andere eis van de oppositie. WASHINGTON, MOSKOU (DPA, UPI) Een hoge functionaris van het Amerikaanse ministerie van buiten landse zaken heeft aan een commis sie van het Amerikaanse congres la ten weten dat de Sowjet-Unie de emi gratie van Joden voor dit jaar heeft gesteld op meer dan 20.000 personen. Dit is het hoogste aantal sedert 1973, toen 33.000 Joden mochten emigre ren. Na de Israëlisch-Arabische oor log van oktober 1973 werd het quo tum aanzienlijk verlaagd. SAN DIEGO (Reuter) Luchtvaart- deskundigen menen dat een derde vliegtuig betrokken geweest is bij de botsing tussen twee toestellen eerder deze week boven de Amerikaanse stad San Dlego. Toen werd een passa gierstoestel door een sportvliegtuig geraakt. Bij het ongeluk kwamen on geveer 150 mensen om het leven. Luchtvaartdeskundigen menen na het instellen van een onderzoek dat een derde vliegtuig zich in de buurt van de botsing moet hebben opge houden. Mogelijkerwijs heeft dit toestel de piloot van het passagiers vliegtuig in verwarring gebracht. TEHERAN (Reuter) Alle politieke gevangenen in de grootste gevange nis van Teheran zijn in hongersta king gegaan uit protest tegen de staat van beleg. Een Iraanse groepe ring voor de rechten van de mens heeft dit gisteren meegedeeld. Een woordvoerder van het comité voor de bescherming van de rechten van de mens, een vooraanstaande dissidente groepering, verklaarde dat de hongerstaking zondag was begon nen voor onbepaalde tijd. Van officië le zijde werd dit bericht niet beves tigd. Hoeveel gevangenen bij de hon gerstaking zijn betrokken is niet bekend. De regering van Iran heeft op 8 sep tember in 8 grote steden de staat van beleg afgekondigd na demonstraties tegen de Sjah. De woordvoerder van het comité voor de rechten van de mens vertelde voorts dat het comité telegrammen had gezonden aan het internationale verbond voor de rechten van de mens in New York, waarbij het is aangeslo ten. Daarin protesteert het tegen de praktijk van de Iraanse regering de meeste politieke rechtzaken te laten behandelen door militaire in plaats van burgerlijke rechtbanken. J. den Boef westduitse sociaal-democraten mogen van geluk spreken dat de tiële autoriteiten nog tijdig tot de conclusie konden komen, dat e SPD-politici vorige maand volkomen ten onrechte door een lelopen Roemeense veiligheidsofficier van spionage werden be- digd. bdig omdat al op 8 oktober in de _Jat Hessen parlementsverkiezingen gehouden, waarvan de uitslag ook politieke verhoudingen in Bonn van 'lang is. Nu deze onsmakelijke spio- !aire uit de wereld is en de christen- itische oppositie in Hessen er geen e munt meer uit kan slaan, bestaat mogelijkheid dat de coalitie van lemocraten en liberalen in die deel- W' worden geprolongeerd. Of dit ge- overigens vooral afhangen van het ,rd op de vraag, of de liberale FDP de Hessische Landdag kan hand- Justitiële autoriteiten enkele weken ïas* °dig gehad zouden hebben om de Idigde SPD-politici van elke verden- Ij te spreken, zou de CDU van Alfred in Hessen waarschijnlijk een abso- fcrderheid hebben behaald. Voor de ^P-coalitie in Bonn van kanselier Schmidt zou een dergelijk verkie- N zingsresultaat bijzonder onaangename ge volgen hebben. Want zou Dregger in Hessen winnen, dan zouden de CDU van Helmut Kohl en haar Beierse zusterpartij, de CSU van Franz Josef Strauss, samen een meer derheid van tweederden krijgen in de Bondsraad, de vertegenwoordiging van de deelstaat-regeringen. Met zo'n meerderheid van tweederden zou den zij het kanselier Schmidt in feite onmo gelijk kunnen maken om zijn regeringspro gramma uit te voeren. Actie Springerpers Tegen deze achtergrond valt beter te begrij pen, waarom er zoveel te doen is geweest over de achteraf onwaar gebleken beschul digingen aan het adres van de SPD-politici: de 34-jarige Joachim Broudré Kröger. per soonlijk referent van SPD_-secretaris Egon Bahr. en Uwe Holtz, een (eveneeas 34-jarig) lid van de SPD-fractie in de Bondsdag. Holtz is ook voorzitter van de parlementaire commissie voor ontwikkelingssamenwer king. Broudré is al bijna 12 jaar persoonlijk referent van Bahr en zijn naam was het eerst in de spionagegeruchten van de reactionaire Springerpers opgedoken. De zaak werd aan het rollen gebracht door Ion Pacepa, een Roemeense onder-minister die eind Juli in Keulen besloot naar het Westen over te lopen. Pacepa die in zijn land eerder (als luitenant-generaal) staats secretaris van binnenlandse zaken was en belast was met de leiding van de geheime dienst, bevond zich in Keulen voor onder handelingen over de produktie in Roemenië van een Westduits vliegtuigtype. Voordat hij verdween zou hij de Westduitse geheime dienst hebben Ingelicht over spionage in de top van de 8PD. Het betrof niet alleen Broudré Kröger en Holtz, maar ook drie andere belangrijke functionarissen, wier namen nooit genoemd zijn. Op totdusver onopgehelderde wijze is de Springerpers achter de door Pacepa geuite beschuldigingen gekomen. Door de publi- katie van vage en spaarzame gegevens werd de zaak zodanig in de openbaarheid ge bracht dat de federale aanldager zijn onder zoek niet meer in het geheim kon voortzet ten. Hij zag zich genoodzaakt een officieel onderzoek te gelasten, waarvoor de ophef fing van de parlementaire onschendbaar heid van het Bondsdaglid Holtz onvermij- Egon Bahr delijk was. Intussen had de christen-demo cratische oppositie uit vooral electorale overwegingen de zaak al zo opgeblazen, dat van een nieuwe Oulllaume-affalre (die kan selier Willy Brandt tot aftreden noopte) sprake leek te zijn. Bahr als mikpunt Het is nu ook duidelijk geworden dat de christendemocraten de spionagegeruchten aangegrepen hebben om Broudré-Krögers chef, Egon Bahr, nog meer in discrediet te brengen. Bahr kreeg bekendheid als West duits onderhandelaar over de verdragen die de betrekkingen tussen de twee Duitse sta ten moesten normaliseren. 81ndsdien heeft hij nogal wat vijanden gemaakt door de onorthodoxe manier waarop hij naar ont spanning tussen Oost en West wil streven. Uit de koker van Pacepa zou ook de be schuldiging zijn gekomen dat Bahr achter de schermen aan plannen werkte, die voor zagen in de uittreding van West-Duitsland uit de NAVO. Van een neutrale positie uit zou Bonn op hereniging van de twee Duitse staten moeten aanwerken. Vorige week vrijdag viel 8PD-vooreltter Brandt in de Bondsdag nog fel uit naar sprekers van de christen-democratische op positie, die Bahr verdacht bleven maken ondanks het feit dat eerder geuite beschul digingen ongegrond waren gebleken. Brandt vergeleek de campagne van de CDU/CSU zelfs met nazi-propaganda. Niet temin verweet een CDU-spreker Bahr dat hij al Jaren in het buitenland over verande ringen in Europa praat, zonder daartoe ge machtigd te zijn. Bahr zou thans opening van zaken moeten geven over de gesprek ken, die hij ln het voorjaar in Moskou heeft gevoerd. Tijdens het debat verklaarde Bahr dat hij met betrekking tot het Westduitse lidmaat, schap van de NAVO op 10 mei 1973 ln de Bondsdag had verklaard: „Ik denk dat de NAVO voor een niet afzienbare tijd het onontbeerlijke instrument van onze poli tiek zal blijven. Ik ben er van overtuigd dat er zonder het voortdurende engagement van de Verenigde 8taten van veiligheid in Europa helemaal geen sprake kar< zijn. Het ging ook toen al om een gesprek dat ik vier Jaar eerder met een Amerikaanse professor had gevoerd. Ik heb aan mijn verklaring van toen niets toe te voegen." Vervolgens beschuldigde Bahr de oppositie ervan, de campagne tegen hem zorgvuldig te hebben voorbereid. Hoe te voorkomen? Blijft de vraag hoe voorkomen kan worden dat deze onverkwikkelijke geschiedenis zich herhaalt in een land. waar elk Jaar wel (deelstaat-)verkiezingen worden gehouden, welke ook voor de verhoudingen in Bonn van groot belang kunnen zijn. Er zou al veel gewonnen zijn als voorkomen wordt dat geheime stukken in handen van Journalis ten komen, die uit niet bewezen beschuldi gingen politieke munt kunnen slaan, welke partijen er ook aan het bewind zijn. Daartoe moet nog meer gewaakt worden tegen lek ken in de ambtelijke sfeer en moet zorgvul dig worden nagegaan of een strafrechtelijke vervolging van Journalistieke geruchtenver- sprelders zinvol kan zijn. Kanselier 8chmidt heeft van deze laatste mogelijk heid voorlopig nog afgezien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 6