Driekwart eeuw als muzikant min De helderziende speurder l De tekening van een lezer öM Wet Beste op de barricade voor muziek DANNY: WILL YOU MARRY ME? FRANK. "rouw Commentaar diemertoestand (1) Zeldzaam jubileum van Willem Prinsen uit Bredevoort hemertoestand (2) "ommentaar van anderen OKTOBER JL JL uii Reader's Digest vredesduif? t I :.Y' 'JSÉE30 aanzoek op de snelweg apartheid -JpNDERDAG 28 SEPTEMBER 197B BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 discussie over het voorstel van de rring. de ambtenarensalarissen te rten met een half procent per half heeft een puur materieel belan- igevecht opgeleverd over de strijd- ag. of het inderdaad billijk is dat de btenaar meer in moet leveren dan gewone werknemer. Bovendien ft zij indringende vragen opgeroe- over de rol van het parlement in n :e. Op het ogenblik worden die twee lecten door elkaar heen gebruikt resultaat een schemertoestand, ze arin belanghebbenden elkaar hele halve verwijten naar het hoofd 'Ageren en waarbij alle hoofdrolspe- elkaar in een min of meer kwaad jr'j licht hebben gesteld: meneer Dut- Vi i van de ambtenarenbonden, me- ot r Aantjes, fractievoorzitter van het RA A en meneer Wiegel, de minister tn« binnenlandse zaken, d 1 ,n gegeven, het is geen simpele pro- [jn. natiek, maar enkele lijnen kunnen lge worden getrokken. Om met het e c ste aspect te beginnen: de rol van slai parlement. Het blijkt dan dat de n." isvertegenwoordiging in deze een ijk bele rol vervult. Enerzijds is het eei ement de controleur van de rege- ™r0 De regering is echter ook de J®z >tste werkgever in dit land. die Ltd 10{ ent eenzijdig de arbeidsvoorwaarden vast stelt van de ambtenaren. Eenzijdig omdat de ambtenaar eenzijdig wordt aangesteld en hij zich bijgevolg bij een salarisbesluit van de regering heeft neer te leggen. Er is dus niet, zoals in het bedrijfsleven, een contract tussen twee gelijke partners. Het is de ambte naar bovendien verboden te staken. Het enige middel dat hij heeft, is de wettelijke garantie dat de regering zo een besluit pas neemt na redelijk en grondig overleg met de ambtenarenor- ganisaties. Levert dit geen bevredigend resultaat op, dan kan de ambtenaar eigenlijk alleen nog maar aankloppen bij het parlement, de controleur van onze grootste werkgever en in deze een soort beroepsinstantie van de ambte naar. Anderzijds en primair is het parlement echter onze volksvertegenwoordiging en als zodanig dient het zich er terdege rekenschap van te geven, dat een gul den nu eenmaal maar één keer uitge geven kan worden. Toch komt een rollenconflict in de praktijk niet zo vaak voor, omdat de rechtspositie van de ambtenaar mét een trendbeleid en ook anderszins hecht is verankerd. elk wordt echter anders, wanneer de ell ring aan de rechtspositie van de tenaar gaat tornen. Het parlement dan voor een dilemma te staan, n ^ekt het zich uit vóór het regerings- en 1 nemen, dan voelen de ambtena- sc^zich. en terecht, met de rug tegen nuur gedrukt. Het overleg wordt een dictaat van het kabinet, want n df zou het zich nog zorgen over enen, als het parlement het toch al oorhand eens is. En de ambtena- dus ook niet meer bij het parle- in beroep kunnen gaan? lekt het parlement zich niet uit, _^dreigt het gevaar dat het achteraf meer zo makkelijk tornen kan aan k akindresultaat van de overlegproce- wft regering-ambtenarenorganisaties. situatie van vandaag levert het ezetn voor de laatste oplossing de 1 lijke omstandigheid op, dat het ent de overlegprocedure inzake irtingen van de ambtenarensala- moet afwachten (Wiegel heeft :md met een studiecommissie), het de komende weken al wel beslissing moet nemen over een- Ie korting op de sociale uitkerin- /ezei ^en k0PPel'n8 van beide zaken ren Voor de hand: Waarom nu al wel iraarfn voor een korting van de sociale rdertringen en het risico lopen, dat de fenaren straks vrijuit gaan? Psy- pgisch is dat moeilijk te verkopen. die achtergrond moeten we het punifd-en-brand geschreeuw van de ambtenarenbonden zien, en gelijk hebben ze, want hun overleg dreigt te worden uitgehold. En tegen die achter grond moeten we ook zien, dat de heer Aantjes de handen vrij wil houden om eventueel af te wijken van het voorstel van de regering, de sociale uitkeringen te korten. Ten onrechte overigens, behoudt hij zich die vrijheid voor met het argument, dat Wiegel datzelfde doet met de korting op de ambtenaren salarissen. Of anders gezegd: Als Wie gel een poot weghaalt onder „Bestek 81" dan heeft de CDA-fractie even goed het recht, aan het ombuigings plan te tornen, zo redeneert Aantjes kennelijk. Het lijkt ons juister dat het parlement Bestek '81 onbevangen en onbekom merd beoordeelt, inclusief de korting op de sociale verzekeringen en de salarissen van de ambtenaren. Enige terughoudendheid is met betrekking tot de ambtenarensalarissen echter ge wenst. Bij voorbeeld zou de Kamer kunnen instemmen met het voorstel van de regering als „voorstel" ten einde het overleg niet op voorhand uit te hollen. Het parlement is altijd nog wel bij machte, de zaak achteraf te beoordelen en recht te zetten, zo dat nodig mocht zijn. Toegegeven, het blijft wat schipperen, maar het kan niet anders in dit rollen-conflict. Daar mee is wèl heel indringend geïllu streerd, hoe nodig het is de rechtsposi tie van de ambtenaar (met inbegrip van zaken als stakingsrecht) te herzien. elheid Friescb Dagblad heeft een ver- jnsel geconstateerd, waar niet ie- \en onmiddellijk en dagelijks bij iaat. 1 hui talli de li heb oto i linde lie ii oud' Dat. chaplb< irder crs het volledige commentaar van 'Je rant: met behulp van een fotografi- ponirole op te hard rijden be te automobilist kregen totvoor- de bekeuring thuis, met daarbij van hun auto en de plaats en van de overtreding plus de te snelheid. Al die gegevens ston- lovenaan de foto gedrukt, omdat de camera dat alles in één vastlegde, als bewijsstuk van de treding. heidsovertreders krijgen nu al- nog de bekeuring met daarop de vens van de overtreding. De foto niet meer bij. door Jac. Leisz BREDEVOORT De moois te jubilia worden lang niet altijd gevierd, we bedoelen met recepties, toespraken en geschenken, om van konin klijke onderscheidingen maar helemaal te zwijgen. Ze gaan, zoals dat met een cliché heet, onopgemerkt voorbij. Neem nu Willem Prinsen in Brede voort, een eenvoudige boer maar een begenadigd muzi kant. Omtrent 75 jaar geleden begon het, toen hij als vijf jarige op de lagere school de psalmen en gezangen bege leidde met een mondorgeltje, en nü musiceert hij nog regel matig maar dan op zijn schuiftrombone. Is Willem Prinsen, die een kilometer buiten Bredevoort woont in een klein lief wit huis. een keuterij, een simpel boerenbedoeninkje een levenskun stenaar? Dat is hij. op zin manier. Behalve de muziek zijn er nog een paar dingen, die een grote plaats bij hem innemen. Hij fietst vaak nog zeventig, tachtig, negentig kilomter per dag. is een oprecht natuurmin naar en heeft schriften vol met ge dichten in het dialect geschreven. Van dat alles geniet hij, evenals („ik heb het getroffen") van zijn vrouw, de acht kinderen en een peloton klein kinderen. Willem Prinsen woont om precies te zijn niet in het oude Achterhoekse stadje Bredevoort zelf. maar een kilo meter er buiten, in de buurtschap Barlo; évenals Bredevoort behoort Barlo tot de gemeente Aalten. Opzijn erf staat een pereboom. die In 1830 werd geplant en waar van nu het vijfde geslacht eet. In de tuin bloeien de najaarslboemen weelderig, 's Mor gens om goed zes uur houdt Willem Prinsen appèl. Zijn ontbijt bestaat uit een paar stevige sneden brood, een eitje en een pot koffie. Een uurtje later gaat hij de deur uit. Een karwei tje bij een boer, de tuin bijhouden voor een kennis, enzovoorts. Zijn er geen opdrachten, dan stapt hij op de fiets en trekt er op uit. „Daar ben ik op mijn zestiende jaar al mee begonnen, met dat fietsen, want ik ben een natuurmens. Ik heb heel Nederland afgefietst, meestal rij ik alleen, soms met een kameraad. Gis teren fietste ik nog naar Lichtenvoor de. Groenlo, Borculo. Harlo. Eiber gen. Holterhoek, Meddo. Corle en zo terug, negentig kilometer. Vorige week heb ik nog een keer honderd kilometer op één dag gedraaid, maar soms is het niet meer dan veertig, vijftig kilometer. Mijn systeem is: twee uur fietsen en dan een kwartier tje lopen, op tijd een boterhammetje en een bakje koffie. En geen druppel alcohol onderweg. Dat wil zeggen, pas bij het laatste café dat ik tegen kom, op de terugweg, neem ik een borreltje, of twee. of drie. Ik noem dat de „dagsluiting". H/v f r, |i Willem Prinsen met trombone pompen in Bredevoort. Dat was voor gezinsgebruik en voor de ene koe. de ene geit of de enkele varkens, die iedereen in die tijd hield. In de streek, waar Willem Prinsen opgroeide, woonden veel klompenmakers, hand- wpvpi-s pn dagloners. 's Zomers werkten de mannen bij een boer. staken ze turf of wat er verder maar te doen viel. Daarmee verdien den ze dertig of veertig cent op een hele dag. In de winter werden er klompen gemaakt. Zo kwam men zo goed of kwaad het jaar door. „Ik heb dat zelf ook tientallen jaren gedaan", vertelde Willem Prinsen. Hij is ge kleed in een manchester broek en een groen jasje Op de grond ligt zijn hoedje, naast de kolenkit, waarin hij van tijd tot tijd een bruine straal pruimtabaksap spuit Als jongen moest hij zelfs extra hard aanpakken, want zijn vader was vanwege pleuri tis en longontsteking vroeg uitge schakeld. In 1935 kocht Willem Prin sen een boerderijtje. Daar kom hij met zijn grote gezin niet van bestaan, maar hij had een uitweg. Een boer in Aalten. bij wie hij twintig gulden in de week verdiende. Willem Prinsen (vooraan, middenrij) met Excelsior, Bredevoort Waarom niet? Omdat in te veel gevallen de foto aanleiding werd tot grote spannin gen in het gezin. Er zat namelijk te vaak naast de bestuurder een thuis onbekende vrouw, of naast de be stuurster een vreemde man Aangezien het om snelheidscontrole en niet om huwelijksbewaking gaat. worden de foto's niet meer meege stuurd bij de bekeuring. Automobi listen weten het dus: een snelheidso vertreding kan een boete opleveren, maar bijzittendie meehelpen hu welijken in de vernieling te jagen, kunnen weer zonder risico worden meegenomen. Men diene wel voor zichtig te blijven met vreemde par fumluchtjes die kunnen blijven han gen, of achtergelaten persoonlijke voorwerpen. Nederland in het jaar des Heren 1978 Sober leven Willem Prinsen, kortgeleden tachtig geworden, heeft een sober leven ge leid. Toen hij kind was. moest hij elke morgen voor dag en dauw een paar emmers water halen bij een van de Niet verroesten Willem Prinsen heeft een lijfspreuk, men mag het ook een filosofie noe men. „Een mens moet verslijten, niet verroesten". Vandaar dat hij nog alle dagen van een uur of zes af 's mor gens in de weer is. Is het niet op eigen stukje land dan wel bij een boer of een andere relatie. En als hij niet werkt, dan zit hij op de fiets. In de natuur voelt hij zich gelukkig Daar stormen de gedachten op hem af. doet hij de inspiratie op voor zijn rijmerij in de streektaal. Papier en potlood heeft hij altijd bij zich. ..Thuis heb ik nog nooit een gedicht gemaakt. Voor een dominee ligt de preek op straat. Als hij zijn taak goed verstaat, is die klaar als hij op zijn studeerkamer komt. Zo gaat het bij mij met het versjes schrijven." De hele geschiedenis van Bredevoort heeft hij berijmd, zo ongeveer vanaf 1900. Hij schreef over het stadje zelf. over de mensen, over de omstandig heden waaronder ze geleefd hebben. Speciaal over de buurtschap, waar hij woont. Barlo, maakte hij een lied in twaalf forse strofen, dat gezongen kan worden op de wijze van „Waar der beuken brede kronen". Hij dicht te over alles en nog wat. Tot en met de collectezak in het historische kerk je van Bredevoort. waar naar wordt verondersteld Rembrandt, die uit dit stadje Hendrickje Stoffels betrok, wel eens zou hebben gekerkt. En hoe actueel ook over „Bestek'81". Opdrachten voor rijmwerk kreeg Wil lem Prinsen ook in ruime mate. Bij allerlei feestelijke gelegenheden werd een beroep op hem gedaan, zoals bij het vijftigjarig bestaan van de chrls- telijk-nationale school ter plaatse. De wonderlijkste opdracht, die hij ontving, was die van een jongeman, die verliefd was maar niet wist hoe hij het moest aanpakken. Of Willem Prinsen het maar voor hem in dicht vorm wilde doen. Daar was geen be zwaar tegen. En zo toog de jongeman enkele dagen later naar zijn geliefde. Hij bood haar een uitgebreid minne lied aan, dat aldus begon: Zeer geachte leve Dientjen, alles löp met miej noo scheef. Ik wil ow noo is echt wat vroagen en schreef ow dörumme dezen breef. lej weet dat ik zoo van ow holle. misschien holle iej ook van miej Aan het einde van het poëem liet d»« jongeman, een boerenknaap, het meisje weten dat hij geen huis hoefde te kopen. Hij kon bij zijn moeder introuwen. Een situatie die destijds in de Gelderse Achterhoek normaal was. Succes bleef niet uit. Dientje zei „ja". Passie Over één liefhebberij van Willem Prinsen, een passie eigenlijk, moeten we nog iets zeggen De muziek. Het begon al toen hij vijf jaar was en naar de lagere school ging. naar de ge woonte van die dagen het was 1903 met rokje, hoedje en klompjes. Hij had een mondorgeltje bij zich en mocht daarmee de psalmen en gezan gen begeleiden. Op zijn twaalfde dreef hij een week of acht acht ossen voor de Heidemaatschappij, waar voor hij een kwartje per dag kreeg Daarvan kocht hij voor vier gulden een trekharmonica en wat later voor nog eens enkele guldens een tweede hands trompet Hij leerde zich zelf op die instrumenten spelen, ging er ook de boer mee op. Op vele bruiloften en partijen was hij aanwezig. Het Was 1922 toen hij met enkele andere inwoners van Barlo een fanfa re oprichtte. Excelsior Willem Prin sen speelde aanvankelijk trompet, vervolgens tenor, daarna tuba. Toen was het moment gekomen om over te stappen naar een harmonie in Brede voort. eveneens Excelsior geheten In dat ensemble speelde hij tot voor enkele Jaren trombone. Meer dan een halve eeuw was hij lid van een orkest, maar hij is al 75 jaar muzikant.. In totaal heeft hij 36 leerlingen opgeleid Daarbij heeft hij er steeds op gewe zen dat het niet in de eerste plaats om de noten gaat. maar om de muziek Zelf is hij een hartgrondig blazer We moeten hier denken aan een gedicht van Michel van der Plas. waarin hij „die van het symfonisch front' vraagt of zij wel eens hebben opgelet hoe een boer zijn lippen zet op de mond van een trompet Zoals gezegd, enkele jaren geleden is Willem Prinsen als orkestlid gestopt Hij was er op het laatst drie. vier avonden per week druk mee. Zijn vrouw kwam daardoor in de knel en dat was te gek. Met Excelsior heeft hij in tientallen plaatsen, vooral in de Achterhoek zelf. opgetreden, Vaak was hij ook solist, samen met de organist, in de kerk. waarbij hij onder meer graag „De heilige stad" liet horen Willem Prinsen: „Ik heb nooit ge rookt. Daarom heb ik altijd lucht genoeg. En dat heb je bij het blazen nodig Nu speel ik nog één avond per week thuis duet met een vriend. Jan Heyenk. Ik zou dat niet graag missen We spelen de psalmen en de versjes uit de bundel van Johannes de Heer. maar ook polka's en folkloristische liederen als De Driekusman." Tekeningen, bij voorkeur in liggend formaat, sturen aan Trouw, jury politiekè prent, postbus 859. Amsterdam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon Nederland. lie-i land vcm de, waarseA-uwendc. vin^erljes ADVERTENTIE Met een beangstigende nauwkeurigheid voorspelt Reg McHugh winkeldiefstallen en wijst hij artikelen aan die gestolen zullen worden. Is hij gewoon een bijzonder goede politieman of beschikt hij over buitenzintuigelijke gaven? Het relaas over dit fenomeen op het gebied van de misdaadbestrijding is één van de 25 verhalen in Het Beste van Het gaat niet goed met de straat muziek in het land. Zeker niet in Nijmegen, ook al mag iedereen daar onder bepaalde voorwaar den vrijwel overal op straat le vende muziek maken. De plaat selijke organisatie „meer (leven de) muziek op straat" is er ten minste nog steeds zo ontevreden mee, dat ze in beroep is gegaan bij de Raad van State. Morgen ochtend wordt de zaak in Den Haag behandeld en de organisa tie maakt daar meteen maar een grote, landelijke demonstratie van. Nu lijkt het allemaal erg mooi geregeld in Nijmegen: eerst stem de het gemeentebestuur in met een proefperiode, die de hele zo mer van 1977 van kracht was. In die zomer kon iedereen die alleen of met een groepje muziek wilde maken, een briefje op het politie bureau halen, waarmee je tot het eind van de zomer ongehinderd op straten en pleinen in de bin nenstad mocht musiceren. Voor 1978 gold dezelfde regeling. Goed. er waren wat beperkingen. Zo mocht Je niet spelen vóór tie nen 's morgens of na achten 's avonds, en zondagsmorgens hele maal niet; je mocht geen electri- sche versterkers gebruiken en ook niet dichter dan vijftig meter bij mede-musici staan. Bij scho len en kerken moest je minstens honderd meter vandaan blijven, dichtbij kruisingen was niet toe gestaan. in de spitsuren was mu ziek maken op smalle trottoirs verboden. vanzelfsprekend mocht je niet op de rijbanen met je instrument en na een halfuur spelen moest Je verplicht even ophouden. Dat vonden de muzikanten alle maal best te begrijpen. Het stond allemaal op het papier dat ze op het politiebureau mét hun ver gunning meekregen en ze hielden zich eraan. Maar één bepaling ergerde ze: geld ophalen was er niet bij. Als een voorbijganger uit zichzelf iets wilde geven, mocht je dat niet aanpakken. Is dat echt zo erg? Ja. zegt de muziekorgani satie. Op deze manier wil haast niemand meedoen („als iemand steeds onder het spelen zijn kof fie en eten uit eigen zak moet betalen, is het begrijpelijk dat hij het op den duur laat afweten") en zo is er dus eigenlijk praktisch niets veranderd. Een heel ver schil met Rotterdam en Den Haag. waar de „vrije" muzikan ten wél geld mogen aanpakken en waar de straatmuziek hele maal is opgelegd. „Wij verwijten de gemeente Nijmegen onder an dere. dat ze met twee maten meet: het draaiorgel mag wél geld ophalen en hoe! en de overige straatmuzikanten mogen dat niet." Vandaar dat „meer mu ziek op straat" met een bus vol musici en sympathisanten mor genochtend vroeg naar Den Haag rijdt, allemaal zo veel mogelijk met muziekinstrumenten na tuurlijk. want de straatmuziek mag ook voor het gebouw van de Raad van State niet ontbreken. Het kan dus een ware happening worden morgen in de Haagse Pa leisstraat. Het liefst zien de orga nisatoren. dat muzikanten uit het hele land de demonstratie komen ondersteunen, want het gaat. zeggen ze. om meer dan Nijmegen alleen. Wie wil. moet zorgen om tien uur bij de Raad van State te zijn. Klopt dat wel. de duif als vredes- symbool? Is het dier wel zo zacht aardig? Helemaal niet. vertelt Vi sie, de gids van de Evangelische Omroep: „Een duif is niet zo lief als het symbool voorgeeft dat ze zou moeten zijn. Vrede en liefde voor de ander worden veelal in één adem genoemd. De duif weet echter goed van zich af te slaan en te pikken en gunt andere vo gels. ook andere duiven, vaak geen plaats. De olijftak moet het dan ook doen om het vredessym- bool met de werkelijkheid in overeenstemming te brengen" M Hij heeft het lang geheim gehouden, maar nu kan het Frank niets meer schelen: de hele wereld mag weten dat er maar één vrouw voor hem bestaat en dat is Danny. Zij weet het al een hele tijd, maar helaas wil ze niets van hem weten. Daarom ging Frank tot deze noodmaatregel over: langs de verkeersweg bij Port Neches, een stad in Texas, plaatste hij dit bord met de duidelijke tekst: Danny, wil je met me trouwen? In elk geval zijn honderden kinderen nu van zijn diepste geheimen op de hoogte, want Frank is leraar op een school in Port Neches. Danny moet het intussen ook gelezen hebben, maar ze heeft tot Franks verdriet nog niet gereageerd. Uit bittere noodzaak zijn ze in Mexico City tot apartheid over gegaan: op een van de drie metro lijnen in de stad worden mannen en vrouwen in de spitsuren streng gescheiden gehouden. De eerste drie wagons zijn voor vrou wen bestemd, de mannen mogen uitsluitend in de zes daarachter. Het bestuur van de Mexicaanse hoofdstad is tot de rigoreuze maatregel overgegaan om de vrouwen te beschermen tegen de handtastelijkheid van de andere sekse: mannen zien er geen been in om wildvreemde vrouwen in het achterwerk te knijpen, overal te kriebelen, te aaien, en meer van dat soort vrijpostige aanha ligheden, waar verreweg de mees te vrouwen niet van gediend zijn. De „apartheid" is nog maar een experiment. Als iedereen er te vreden mee is. zullen over een jaar ook de beide andere metro lijnen in bokken- en schapenaf- delingen gescheiden worden, maar nu al regent het ook hier weer klachten over. In de eerste plaats heeft iedereen klachten over het oponthoud: het kost de politie nogal wat tijd om de man nen die toch stiekem in een van de voorste wagons geglipt zijn, tussen de vrouwen uit te halen. (Echt-)paren moeten apart rei zen. waar ze hoogst ontevreden over zijn. Een vijftigjarige vrouw kwam zich beklagen, omdat ze haar man in de menigte niet te rug kon vinden en zeker een uur naar hem had moeten zoeken aan het einde van de rit. De jongere vrouwen zijn blij. „Eindelijk zijn we af van dat gefrummel en de smerige woorden die mannen ons menen te mogen toevoegen," zei een 19-jarig meisje Dat ze gelijk heeft, bewijst de uitspraak van een man van 29 „Wat een onzin, we hebben altijd zo tegen de vrouwen gedaan Het hoort ge woon tot de Mexicaan.se cul tuur". De meeste mannen voelen zich hevig verongelijkt; het grootste deel van de metropassa giers bestaat uit mannen die zich nu met z'n allen in zes wagons moeten proppen, terwijl het veel kleinere aantal vrouwen lekker de ruimte heeft, vinden ze. Amnesty De vrijwilligers van de werkgroep Huissen van Amnesty International nemen zaterdag een eigen zaal in ge bruik Ze hebben zich gevestigd in een van de lokalen van het ontmoetingscentrum De Bussel, Hulsmanstraat 13 in Huissen. De ruimte wordt om drie uur 's mid dags officieel als Amnesty-zaal geopend, en daarnaast kan leder een er van half drie tot 's avonds negen uur terecht om alles over de organisatie te horen of zelf mee te helpen. Er is een crèche voor de kleintjes.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 4