enoeming Lanser gaat door
Röntgen-collectie weg uit Apeldoorn
ISRS1
orlogsmisdadiger
|rijgt weer AOW
Uw glas kunt u
zelf wel vullen.
boek van de maand:
naïeve schilders zien ons land.
Van der Klaauw verwijt Zuid-Afrika 'blindheid'
'Bezetter mishandeld'
jroep ondernemingsraden ongegrond verklaard
terstallig betaald terugbetaald
Kamervragen
over bundeling
van ziekenhuizen
na revest li/c/ei s
zien ons land
'Onverantwoordelijk en gevaarlijk voor vrede'
Rita
Beroemd geworden oud-ingezetene moet voorlopig met straatnaam doen
Archivaris:
schandalig!
DERDAG 28 SEPTEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
l f Van onze sociaal economische redactie
~YI HAAG De benoeming van oud-CNV-voorzitter Lanser
commissaris van het Rotterdamse sleepbedrijf Smit Inter-
ionale NV kan doorgaan. Twee van de zes ondernemingsra-
>ed van Smit hadden met een beroep op de wet bezwaar
getekend tegen Lansers benoeming. Maar het dagelijks
ai, ;uur van de Sociaal-Economische Raad heeft dit beroep
ih< egrond verklaard. De raad van commissarissen van Smit
'orju vrij om tot benoeming over te gaan. Lanser zelf houdt
i hiervoor nog steeds beschikbaar
ree bezwaarmakende onderne-
wteraden van Smit hadden allerlei
akf nenten tegen Lansers benoe-
ien aangedragen. Maar het SER-
an&ur wijst erop dat de wet slechts
gronden noemt waarop een be
tegen iemands benoeming tot
'enbiissaris gegrond verklaard kan
rok en. Die gronden zijn: onge-
theid van de betrokkene, en te
jdige samenstelling van de raad
»ne
dan
van commissarissen. Beide gevallen
gaan volgens het SER-bestuur in het
geval-Lanser niet op.
'Schuldig aan breuk'
De twee ondernemingsraden hadden
als bezwaren tegen Lanser aange
voerd dat hij schuldig zou zijn aan de
breuk tussen FNV en CNV, dat zijn
opvatting over belangrijke sociale
ADVERTENTIE
kerngezond en
kwispelend lekker!
Alleen in de dierenspeciaalzaak
chl)
onze parlementsredactie
HAAG De AOW-uit-
gen aan de voortvluchti-
|ederlandse oorlogsmisda-
Wilhelm B. worden her-
ïijiöndien hij zich weer in een
tukaat van de EG zou vesti-
,n0' Dit heeft minister De
irijer van Justitie geant-
«etd op vragen van het
Vf-Kamerlid mevrouw
I. De maandelijkse uitke-
"ogn aan B„ die kort na de
diteg bij verstek ter dood is
irdeeld, zijn geschorst
hij deze zomer zijn laat-
verblijfplaats in West-
land heeft verlaten. Vol
de minister zullen de uit-
^jgen over deze periode
ïnStaald worden, indien ze-
'reds dat B. de Bondsrepu-
jJM nooit heeft verlaten.
eeg sinds 1969 van de sociale
leringsbank maandelijks een
van 89,95 gulden overge-
Dit gebeurde op grond van
-verordening die van toepas
op staatlozen die op het grond-
van een van de lidstaten
:htig zijn. De sociale veizeke-
nk stopte de uitkeringen toen
de nieuwsmedia vernam dat B.
iet meer in West-Duitsland zou
ien.
t antwoord van minister De
- Cl blijkt, dat zijn voorganger Van
lagfeen stappen heeft ondernomen
in december 1976 schriftelijk
werd over het feit, dat B. zich
lBondsrepubliek bevond en uit
ADVERTENTIE
U bestelt Spa. U betaalt voor Spa.
Dus hebt u ook recht op Spa.
Spa is natriumarm mineraalwater.
Niet te vergelijken met andere bronwaters.
Spa maakt niemand na.
Vraag dus om Spa in het flesje. Uw glas
kunt u zelf wel vullen.
Nederland een AOW-uitkering ont
ving. Van Agt liet zijn secretaresse
een briefje terugsturen met het ver
zoek om nadere inlichtingen. Aan de
hand daarvan zou de minister beslis
sen of hij de tipgever voor een per
soonlijk onderhoud zou ontvangen.
De tipgever heeft daarna niet meer
van zich laten horen. Wel kwam er
een maand later een telefonische tip
het departement binnen, dat een an
dere oorlogsmisdadiger, Siert B, zich
regelmatig in oost-Groningen zou op
houden. Toen kwam minister Van
Agt wel in actie, omdat de mogelijk
heid reëel was om Bruine in Neder
land aan te houden.
Plaatsnaam
De tip over B. vormde voor minister
Van Agt geen aanleiding om het op
sporingsregister of het ambtelijk dos
sier te raadplegen. Volgens minister
De Ruiter heeft hij „het klaarblijke
lijk doelmatiger geoordeeld aan de
hand van nadere gegevens te doen
bezien welke actie zou kunnen wor
den ondernomen." De minister ont
kent, dat in het ambtelijk dossier de
plaatsnaam van B., Hattingen, voor
komt.
Op de vraag of kan worden volgehou
den dat er een goed beleid is gevoerd
en dat een actiever opsporingsbeleid
niet mogelijk was, antwoordt De Rui
ter bevestigend.
De minister zal binnenkort een nota
aan de Tweede Kamer zenden over de
overigens beperkte mogelijkhe
den van het openbaar ministerie om
voortvluchtige politieke delinquen
ten aan te houden. Daaraan vooraf
gaande zal hij de Kamercommissie
voor justitie mondeling nadere infor
matie geven over het opsporingsbe
leid terzake.
vraagstukken kwaad bloed heeft ge
zet, dat hij een geheim adviseurschap
zou hebben bekleed terwijl hij
vakbondsleider was. dat hij al een
aantal commissariaten had. en dat
hij de belangen van de werknemers
niet goed kan behartigen omdat hij
dichter bij de werkgevers zou staan.
Om deze redenen kon Lanser niet het
vertrouwen hebben van de twee on
dernemingsraden.
Het SER-bestuur wijst er echter op
dat deze bezwaren niet werden ge
deeld door de andere vier onderne
mingsraden en door de aandeelhou
ders. „Van een algemeen ontbreken
van vertrouwen in de persoon van de
heer Lanser is derhalve geen sprake,"
aldus het SER-bestuur. „De be
kwaamheid van de heer Lanser is
door geen van de ondernemingsraden
betwist".
Het SER-bestuur vindt overigens wel
dat iemand ongeschikt kan worden
geacht vanwege gebrek aan vertrou
wen, maar dan moeten daar gronden
en motieven voor worden aangevoerd
„van zulk een ernst dat de kandidaat
in redelijkheid niet in aanmerking
behoort te komen voor de benoeming
tot commissaris". In het geval-Lanser
werden echter volgens het SER-be
stuur gronden en motieven aange
voerd die berusten op „in overwegen
de mate niet objectief vaststaande
feiten doch subjectieve waarderingen
die niet worden gedeeld door de ove
rige vier ondernemingsraden, de alge
mene vergadering van aandeelhou
ders en de raad van commissarissen.
Zij zijn onvoldoende om de heer Lan
ser ongeschikt te achten", aldus het
SER-bestuur.
Procedure
De twee ondernemingsraden hadden
nog geklaagd over de procedure die
Smit heeft gevolgd bij de benoeming
van Lanser. De raad van commissa
rissen van Smit beweert dat alle re
gels goed zijn gevolgd, maar dat de
termijnen aan de krappe kant waren.
Het SER-bestuur zegt hiervan dat
raden van commissarissen voortaan
tevoren goede afspraken moeten ma
ken met ondernemingsraden over de
te volgen procedure. Voor de uit
spraak in het geval-Lanser heeft deze
zaak niet meegespeeld bij het SER-
bestuur, omdat de wet dat niet toe
staat.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Tweede-Kamerle
den mevrouw Verkerk-Terpstra en de
heer Dees (beiden WD) hebben
staatssecretaris Veder-Smit van
volksgezondheid gevraagd op welke
manier straks het verlies wordt opge
vangen als in Utrecht het Ooglijders-
gasthuis en het Wilhelminakinderzie-
kenhuis verdwijnen.
De Kamerleden willen dat weten, om
dat binnenkort die ziekenhuizen
gaan sluiten vanwege de nieuwbouw
van het academisch ziekenhuis, die
de twee andere overbodig maakt.
(ADVERTENTIE!
Nederland geschilderd door de kleermaker,
de huisvrouw, de kruidenier op de hoek, de
buschauffeur, de boekhouder. Een ontwapenend
beeldverhaal van meer dan 170 afbeeldingen in
kleur over de aardigheden en eigenaardigheden
van ons land.
Voorzien van een onderhoudende, luchtige
tekst zonder ingewikkelde verhandelingen
De naïeve schilders vertellen zelf genoeg.
Een bijzonder Boek van de Maand om^vaHj^eJ
telkens weer plezier aan te beleven.
1 JfIA -
naïeve schilders zien ons land in speciale boek van
de maand oplage: f 18,50. na 7oktober f 32,50.
De aanbieding is geldig van 7 september t/m 7 oktober 1978.
Echter zolang de voorraad strekt.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Minister Van
der Klaauw (buitenlandse za
ken) is zeer teleurgesteld over
het besluit van Zuid-Afrika
niet langer deel te nemen aan
het internationale overleg
over een vreedzame toekomst
voor Namibië. In zijn toe
spraak gisteren voor de Vere
nigde Naties te New York
sprak Van der Klaauw over
„onbegrijpelijke blindheid
van de Zuidafrikaanse rege
ring ten aanzien van de poli
tieke realiteit." Hij noemde
het besluit „overantwoorde-
lijk en gevaarlijk voor vrede
en veiligheid."
„Ik had gehoopt dat een vreedzame
oplossing voor Namibië in samenwer
king met de Zuidafrikaanse regering
vertrouwen zou hebben gewekt en de
weg zou hebben geopend naar ont
wikkelingen binnen Zuid-Afrika
zelf," aldus Van der Klaauw. Ook nu
echter bleek Van der Klaauw, evenals
de andere ministers van de Europese
gemeenschap en in tegenstelling tot
het vorige kabinet, de tijd nog niet
rijp te vinden voor het nastreven van
onmiddellijke economische dwang
maatregelen. Scherper dan zijn colle
ga's uit de Europese Gemeenschap
wees hij er wel op dat de tijd voor
Zuid-Afrika op raakt. „Zuid-Afrika
zal zijn politiek van rassendiscrimi
natie moeten wijzigen. Als het dat
niet doet, dan is er geen andere keus
dan opvoering van de druk (op Zuid-
Afrika) door middel van economische
sancties. In dat geval zal Nederland
een dergelijk beleid stimuleren en
steunen."
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Cyrus Vance
(rechts) in gesprek met onze minister
van buitenlandse zaken mr. Van der
Klaauw
Opvallend vriendelijk waren de uitla
tingen van de minister aan het adres
van de Arabische staten. Hij zei eerst:
„Nederland heeft sterke banden van
vriendschap met het Joodse volk die
teruggaan tot de eerste dagen van
onze natie". Hij verzekerde daarna
zijn Arabische collega's dat er „even
zeer nauwe vriendschapsbanden en
respect bestaan voor de volkeren van
de Arabische wereld". „De relaties
tussen Nederland en de Arabische
landen en volkeren dateren van vele
eeuwen terug. We willen deze vriend
schap handhaven en ontwikkelen,"
aldus de Nederlandse minister die
overigens de Palestijnen als zodanig
niet noemde.
Sprekend over de mensenrechtenpro
blemen tussen oost en west zei Van
der Klaauw: „in het proces van ont
spanning en vrede moeten we als
volwassen naties in staat zijn te dis
cussiëren over het respect voor de
mensenrechten zoals vastgelegd in
het slotakkoord (van de conferentie
in Helsinki over vrede en samenwer
king in Europa - red.)." „Dit is geen
terugkeer naar de koude oorlog,
maar een essentieel element in het
proces naar ontspanning en weder
zijds vertrouwen." Van der Klaauw
noemde hierbij geen duidelijk geval
len van schending van mensenrech
ten door de Sovjet-Unie.
Ontwikkelingslanden
Hij erkende wel de door de landen in
de derde wereld vaak benadrukte ver
binding tussen politieke (c.q. men
senrechten) en economische en socia
le rechten. „De sociale en economi
sche emancipatie van ontwikkelings
landen is een onmisbaar element bij
de stimulering van de mensenrech
ten. Men kan niet op respect voor de
mensenrechten aandringen, als men
niet bereid is voor totstandkoming
van economische en sociale rechten
te werken. Nederland zal daarom zijn
actieve beleid ten aanzien van ont
wikkelingshulp voortzetten."
Van der Klaauw vindt dat de Verenig
de Naties als organisatie zelf ook
meer moet gaan doen op het terrein
van de mensenrechten. „Het is teleur
stellend de Verenigde Naties machte
loos te zien tegenover massale en
voortdurende schendingen van men
senrechten en gevallen van massale
wreedheden, grenzend aan volkeren
moord." Van der Klaauw bepleitte
aanstelling van een hoge commissa
ris voor de mensenrechten als middel
voor de Verenigde Naties om op dit
terrein toch een actiever beleid te
voeren.
„Als u een paar sprookjes op de
bandrecorder zet, dan kunt u van
avond rustig naar het voetballen
kijken."
Gebroken nekwervel
AMSTERDAM (ANP) Een van de
Perzen, die op 23 augustus de Perzi
sche ambassade in Wassenaar enige
tijd bezet hielden en later in afwach
ting van hun berechting werden uit
gewezen. heeft een gebroken nekwer
vel opgelopen als gevolg van mishan
deling door de politie tijdens zijn
transport naar de Westduitse grens.
Dit heeft de betrokken Pers. de 33-
jarige Ali F. gisteren in een brief aan
zijn advocaat, mr. W. van Bennekom.
laten weten. Bij de brief was aldus de
advocaat een attest van een Westber-
lijnse arts gevoegd, waarin de aanwe
zigheid van de breuk wordt beves
tigd. Ook ontving Van Bennekom
röntgenfoto's en een foto van zijn
cliënt met een gipscorset om de nek.
Hij heeft inmiddels de rijksrecherche
over deze affaire ingelicht.
De negen verdachten hebben voor de
rechtszitting op donderdag 5 oktober
een vrijgeleide van het ministerie van
justitie gekregen. Zij mogen de dag
ervoor naar ons land komen en moe
ten onmiddellijk na de zitting weer de
grens over.
door Jac. Lelsz
APELDOORN In Apeldoorn maakt zich een aantal mensen kwaad over een
besluit van burgemeester en wethouders om een deel van de zogenaamde
Röntgen-verzameling al te staan aan het Boerhaave-museum te Leiden.
Misschien dat te zijner tijd nog eens een paar toestellen, die herinneren aan de
uitvinder van de X-stralen, in Apeldoorn worden opgesteld, maar voorlopig
zal de beroemd geworden oud-ingezetene van deze gemeente het met een naar
hem genoemde straat moeten doen.
De voornaamste reden, waar
om Apeldoorn de in de loop
der jaren opgebouwde selectie
voor een deel gaat afstoten, is
dat men geen oplossing weet
voor de huisvesting van de
vrij grote apparatuur. Op de
achtergrond daarvan spelen
de gemeentelijke financiën,
die ontoereikend zijn om het
geheel passend onder te bren
gen. terwijl het rijk niet over
de brug wil komen omdat Ne
derland in Leiden al een mu
seum heeft dat op oude medi
sche technieken is gespeciali
seerd. Op het ogenblik zijn de
röntgen-apparaten, waarvan
sommige door de ontdekker
zelf nog zijn gebruikt, her en
der opgeslagen. Van sommige
ervan is de toestand er in de
loop der jaren niet beter op
geworden
De natuurkundige Wilhelm
Conrad Röntgen heeft in zijn
jeugd veertien jaar in Apel
doorn doorgebracht. In 1848
emigreerden zijn ouders, die
in Remscheid-Lennep (Duits
land) woonden, naar Neder
land. Röntgens vader, die la
kenfabrikant was, gaf door
zijn vertrek naar Apeldoorn
zijn Pruisische nationaliteit
op. De zoon was op dat mo
ment drie jaar, vijf jaar was
hij toen hij de eerste steen
metselde voor het ouderlijk
huis aan de toenmalige
Dorpsstraat en zeventien jaar
toen hij naar Utrecht vertrok
voor verdere studie.
In 1872 is Röntgen nog voor
enige tijd in Apeldoorn terug
geweest om er te huwen met
een Zwutsers meisje. Dat
meisje had hij in Zürich ont
moet. waar hij na zijn studies
was gepromoveerd. Hij heeft
daarna in het buitenland ver
schillende professoraten in de
fysica vervuld. Een benoe
ming tot hoogleraar in Neder
land. hoewel er veel aandrang
kwam van collega's, onder
meer van C. H. D Buys Ballot,
wenstte hij niet te aan
vaarden.
Ontdekking
In 1895 deed hij te Würzburg
de ontdekking van de later
Wilhelm Conrad
Röntgen
naar hem genoemde X-stra
len. Omdat hij niet dadelijk
een idee had van de eigen
schappen ervan, noemde hij
,ze X-stralen. Hij bracht ver
slag uit over deze X-stralen
onder de titel „Ueber eine
neue Art von 8trahlen" Rönt
gens stralen zouden voor de
medische wetenschap van
veel belang worden In 1901
werd aan deze ..weldoener der
mensheid" de Nobelprijs toe
gekend.
In 1966 promoveerde W A H.
van Wylick aan de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam op het
proefschrift „Röntgen en Ne
derland. Röntgens betrekkin
gen tot Nederland en de op
komst van de röntgenologie
hier te lande". Een jaar later
werd in Apeldoorn een con
gres van de Nederlandse vere
niging voor radiologie, het ge
nootschap van Nederlandse
röntgenologen gehouden,
werd er een tentoonstelling
aan Röntgen gewijd en werd
er een straat naar Röntgen
genoemd.
In de maag
Dr. Wylick pleitte er toen
voor. buiten het Röntgenmu-
seum dat gevestigd Is in Rönt
gens geboorteplaats. Rem-
scheid:Lennep In Duitsland,
een Röntgen kamer in Apel
doorn op de richten. Het was
gemeente-archivaris J A van
der Vegte, die in enige Jaren
een vrij aanzienlijke collectie
wist op te bouwen. Men heeft
er tot nog toe eigenlijk alleen
maar mee in de maag gezeten.
De reactie van de heer Van
der Vegte op de berichten, dat
er een aanzienlijk deel naar
het Boerhaave-museum In
Leiden dreigt te gaan: „Het Is
een subjectief oordeel, maar
ik vind het schandalig". Hij
had destijds een deel van het
historisch museum Marialust
in Apeldoorn voor de Rönv
gen-spullen willen reserveren.
De huidige leiding daarvan
heeft anders aan het
gemeentebestuur geadvi
seerd. Op zijn best worden
daar nu enkele onderdelen
van de Röntgen-verzameling
opgesteld, en wanneer?
Ook de culturele raad van
Apeldoorn heeft ontsteld ge
reageerd. Niet alleen kan deze
gemeente de Rönten-kamer
vergeten, ook een art nou-
veau-museum kunst van
omstreeks 1900 is Apel
doorn een aantal jaren gele
den al door de neus geboord.
Verder ging een internatio
naal speelgoedmuseum, waar
voor oud-burgemeester mr. A.
L. des Tombe destijds plan
nen lanceerde, de mist In,
