einig inzicht in
ereldarmoede
Groot verschil
in premie van
ziektekosten
jjk zoekt alternatief
|or Rijkswegenfonds
ADM
>ud en Zwitserse
=ank nog hoger
Voor blikschade ook
verzekeringsregeling
Namara voor Wereldbank:
Gom presenteert: multi-onderhoud;
één bedrijf voor al t onderhoud.
Shell: olie op zee
maar voor klein deel
gevolg tankervaart
Onderzoek Consumentenbond:
t geld beschikbaar voor wegenbouw
Veiligheidsman
Verhoging
debetrente kredieten
schoonhouden
multi-onderhoud
Nederland kandidaat
voor bestelling
Pakistaanse schepen
TE
ref
vei
jeuj
r - it
3 c
ÏVO
eer
haa f
26 SEPTEMBER 1978
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
RHS 13
■"te onzer verslaggevers
«ld nGTON Omtrent de hardnekkigheid van het probleem van de armoede in de wereld
VO( t president van de Wereld-
r zo bert S. McNamara, in een
van de Jaarvergadering van de
mu
toekomst voor degenen van wie zij
houden."
de6
ten
alm
Fonds. Hij bracht daarin
en, dat naar schatting 600
^iensen over de hele wereld
*tegen het jaar 2000 nog in
armoede gevangen zullen
er geen algemene gecoördi-
iging wordt ondernomen dit
te bestrijden.
°kend
it dit schokkende vooruit-
aseerd was op de optimisti-
irie, dat de oogmerken van
ihe groei in de ontwikke-
»n bereikt zijn, de interna-
nspanningen, die nodig zullen zijn om deze armoede te overwinnen, bestaat nog altijd
jlledig inzicht. Toch eisen zij onmiddellijk en onbeperkt de aandacht op van de
lootionale gemeenschap.
den zejj om de n0(jjge maatrege
len te nemen. Daarbij stelde hij voor
op, dat de inspanningen om de econo-
het Internationale mische groei in die landen te bevorde
ren en om te komen tot een recht
vaardiger inkomensverdeling belang
rijk zullen moeten worden versterkt.
Een groot struikelblok voor vermin
dering van de armoede is de groeien-
de neiging naar protectionistische Vervolg van pagina
handelsbarrières, zoals tarieven en
quota die door de industrielanden
worden opgericht „Buitensporig pro
tectionisme, aldus McNamara, is niet
alleen oneerlijk, men treft zichzelf.
Als de ontwikkelingslanden nog meer
van de ontwikkelde landen importe- VcrllCS
ren en dat willen zij dan moeten
zij in staat worden meer te exporte-
ren opdat zij de buitenlandse devie-
andel zich uitbreidt en de zen kunnen verdienen die zij nodig
anden de nodige fondsen hebben om te betalen."
Verder is nodig een flinke toeneming
van beschikbare fondsen voor ont
wikkelingslanden uit particuliere en
openbare bronnen en een intensieve
de armoede kunnen stijgen inspanning om de de armen te helpen
liljard. meer te produceren, aldus McNama-
x 3*a gaf zijn gehoor te ver- ra. Hij zei dan het menselijk poten-
noch de Wereldbank noch tieel van de armen enorm blijft. „Als
^biders een antwoord heeft op hun een realistische kans wordt gege-
hoe men de armoede zou ven zullen zij antwoorden op de bij-
verminderen. Hii nodiede stand. Want niet minder dan iemand
anders wensen zij het meest een ein
de aan de wanhoop, een begin van
hoop en de belofte van een betere
Voorzitter van de 33e jaarlijk
se vergadering van het Inter
nationale Monetaire Fonds en
de Wereldbank, die van 25-28
september in Washington
wordt gehouden, is de minis
ter van financiën van Maleisië
Tengku Razalelgh Hamzah
(41). De jaarvergadering wordt
bijgewoond door ministers
van financiën, presidenten
van centrale banken en andere
(monetaire) deskundigen van
134 landen. Naar het zich laat
aanzien zullen de werkloos
heid in Europa, de toenemende
inflatie in de Ver. Staten en de
onrust rond de Amerikaanse
dollar belangrijke onderwer
pen zijn die zullen worden be
sproken.
Behalve door de president van
de Wereldbank Robert McNa
mara en de nieuwbenoemde
directeur van het Internatio
nale Monetaire Fonds J. de La-
rosière zal de gezamenlijke
vergadering van Wereldbank
en IMF ook worden toegespro
ken door president Carter en
de Amerikaanse minister van
financiën, Michael Blu-
menthal.
nen. McNamara schilderde
slechter beeld: als de oog-
B,Uan economische groei niet
•orden, zou het aantal slacht-
de armoede kunnen stijgen
Ijard.
gaf zijn gehoor te ver-
(t noch de Wereldbank noch
iders een antwoord heeft op
hoe men de armoede zou
'verminderen. Hij nodigde
<EHe internationale gemeen-
CHkaronder in de eerste plaats
s bijiderlijke ontwikkelingslan-
dustriebond NW dat de werf er niet
in geslaagd is de kosten zo sterk terug
te dringen als de bedoeling was.
Kort voor de publikatle (vorige week)
verklaarde ADM-directeur Bosman
in deze krant, dat ADM eind dit jaar
kostendekkend scheepsreparatie kan
verrichten, terwijl volgend jaar ten
minste "quitte" gespeeld kan wor
den. „Er is in de eerste helft van 1978
echter geen sprake van de nagestreef
de halvering van de kosten," zegt
Salomons. Hij wijst er verder op. dat
er weliswaar sprake is van kleiner
wordende maandelijkse verliezen,
„maar niet in de gewenste mate". De
eigen verliesprognoses van ADM wor
den tenminste met veertig procent
overschreden, aldus Salomons. Bere
keningen van de industriebonden ko
men uit op een totaal verlies van
zeven acht miljoen gulden in 1978.
Vorig Jaar bedroeg het verlies van
ADM tien miljoen.
Het eigen vermogen van ADM laat
volgens Salomons evenmin ruimte
voor optimisme. Ten opzichte van de
schulden zou een „kritische grens"
bereikt zijn. De districtsbestuurder ls
niet onder de indruk van het verhaal
van ADM-directeur Bosman, dat de
werf nog een groot vermogen bezit in
lege, onbelaste terreinen in de hoofd
stad. „Er is slechts een terrein, de
Westhaven, waarvoor nog geen koper
is gevonden," is zijn commentaar.
Daarbij komt dat vooruitzichten voor
de Nederlandse scheepsreparatie
zonder meer slecht zijn. Minister Van
Aardenne spreekt in de toelichting op
zijn begroting zelfs over een „veront
rustende situatie."
Druk
Salomons vindt dat Van Aardenne nu
alle recht heeft om druk uit te oefe
nen op ADM, teneinde alsnog een
bundeling van de Amsterdamse
scheepsbouw te bereiken. Salomons:
„ADM beschikt nauwelijks over de
middelen om de verliezen te financie-
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De particuliere ziektekostenverzekeraars
rekenen voor dezelfde situatie premies, die vaak honderden
zelfs duizenden guldens per jaar verschillen. Dit consta
teert de Consumentenbond op grond van een vergelijkende
studie.
ren. De liquiditeitspositie van het be
drijf zal rond de jaarwisseling nega
tief zijn. Er worden onnodig risico's
genomen als ADM blijft streven naar
een zelfstandig voortbestaan. Het
verhaal over een „gezond bedrijf",
dat ook de ondernemingsraad te ho
ren krijgt, klopt gewoon niet". Salo
mons is bang dat op het ministerie
van economische zaken „niet vol
doende kritisclv' gekeken wordt naar
de cijfers die ADM hanteert.
ADM is door het ministerie uitgeno
digd in het kader van een nieuwe
serie gesprekken die Van Aardenne
wil voeren over de Amsterdamse
scheepsbouw. Ook vakbonden, Rijn-
Schelde-Verolme (waartoe de werf
NDSM behoort) en gemeente- en pro
vinciale bestuurders worden morgen
in Den Haag verwacht.
Secretaris Nieuwland van de indu
striebond CNV gaat ervan uit dat
minister Van Aardenne ideeën zal
ontvouwen over de toekomst van de
Amsterdamse scheepsbouw. „De vo
rige keer twee weken geleden
hebben wij onze standpunten uiteen
gezet, nu is het woord aan de minis
ter," aldus Nieuwland.
ït
AAG De regering werkt aan een alternatief voor de Wet Uitkering Wegen en voor het
05,-egenfonds, dat voor een beperkte tijd was opgericht en thans bijna is uitgediend.
p. klaarde minister Tuijnman
nde*®1" en waterstaat in de alge-
DEfgadering van de Nederland-
liging van Weegenbouwers,
....Jd gesproken over „veiliger
>hflrvoor verkeer". Wel
ZE* voeSde de minister hieraan
en andere wijze van financie-
treftde wegenbouw gezorgd wor-
een zekere continuïteit bij
hikbaar komen van geld.
^ior het komende jaar meei
geld beschikbaar gekomen voor we
genaanleg, onderhoud en verbete
ring: een kentering, zo sprak de be
windsman. Maar de middelen zijn en
blijven ook voor de komende jaren
onvoldoende om alle werken uit te
voeren, die op zichzelf gerechtvaar
digd zijn en waarvoor de plannen
soms al in de la liggen. Dat betekent
volgens minister Tuijnman onherroe
pelijk het maken van keuzen welke
werken het eerst aan bod komen.
Bij die keuze zullen de doorstroming
onzer verslaggevers
uze
ir rdam Het goud en de Zwitserse frank hervatten
!°°lag hun opwaartse tendens, terwijl de dollar verder
^"l. Valutahandelaren waren kennelijk weinig onder de
st él van de jongste stappen van Washington (een verho-
redoor de Federal Reserve Board de Amerikaanse
"°°le bank van het discontotarief tot een recordpeil van
ent) om aan de aanhoudende daling van de dollarkoers
|lt toe te roepen.
en de verkeersveiligheid zwaar we
gen. Ook het leefklimaat langs be
staande wegen en de veiligheid van
het zogenaamde „onderliggende we
gennet" (waar naar sluiproutes wordt
gezocht) spelen een grote rol.
Een vergelijking tussen de begrotin
gen van 1978 en 1979 leert, dat ook in
1979 voor „overig Nederland" (Neder
land op de Randstad na) sprake is
van een groei in de middelen, die voor
wegenaanleg zijn bestemd. Maar ge
zien de meerjarenafspraken van
thans over de financiën lijkt het de
minister niet uitgesloten, dat voor
Bij werkzaamheden aan een
autosnelweg is het wenselijk
een „veiligheidsman" aan te
stellen, die niet alleen let op
het juist aanbrengen van de
bebakening, maar ook op de
veiligheid van de arbeiders tij
dens de werkzaamheden. Dit is
bepleit in de jaarvergadering
van de Nederlandse Vereniging
van Wegenbouwers. De indruk
bestond, dat het aantal onge
vallen als gevolg van een onvei
lige werksituatie niet groot is,
in tegenstelling tot het aantal
bijna-ongelukken.
Een aantal weg- en waterboawmachines kritisch bekeken.
zekere tijd in enkele streken buiten
de Randstad de pas wat Ingehouden
zal moeten worden als het om de
aanleg van nieuwe wegen gaat, aldus
de minister.
Twijfelachtige eer
De voorzitter van de Nederlandse
Vereniging van wegenbouwers, de
heer J. J. de Moei, heeft het een
twijfelachtige eer genoemd, dat de
twee bouwdepartementen (volkshuis
vesting en verkeer en waterstaat) één
derde deel van de door te voeren
bezuinigingen moeten opbrengen. Hij
kon met de bedoelingen van het kabi
net instemmen, maar moeilijkër met
l houdt men het oog gericht
iigustuscijfers van de Ameri-
Jbuitenlandse handel en van
kaanse inflatie. Deze zullen
week worden bekendge-
ïiddels heeft de secretaris-
van de Organisatie voor
kche Samenwerking en Ont-
(OESO) de Nederlander
^an Lennep, in Washington
I de jaarvergadering van het
Je Wereldbank bijwoont, ver-
Jat de vooruitzichten op een
ing van de Amerikaanse han-
ms redelijk goed zijn. De ko-
anderhalf jaar zal zich een
Jke verschuiving beginnen af
jen in het internationale han-
>on. Deze verschuiving kan
zienlijke verbetering teweeg
"in de economische situatie in
pnden. die lid zijn van de
lldus Van Lennep.
gang export
de voor de Zwitserse ban-
^niging heeft de Zwitserse
van economische zaken,
jonegger, zijn verontrusting
loken over de aanhoudende
stijging van de Zwitserse frank. Hij
stelde vast, dat er al een duidelijke
teruggang merkbaar was in de vraag
naar Zwitserse exportprodukten.
Ook wees hij op de schade, die toeris
tenindustrie ondervindt van de dure
frank.
Hoewel naar de mening van Honeg-
ger, er nog geen duidelijke tekenen
rijn van een recessie in de Zwitserse
economie, sloot hij dit niet geheel uit.
In elk geval zal de Zwitserse regering
op korte termijn maatregelen nemen
om de koers van de frank wat omlaag
te drukken en zo de exportproblemen
voor Zwitserse bedrijven te ver
lichten.
Goud noteerde maandag in Londen
218,50 dollar per ounce (31,1 gram).
Begin januari van dit jaar was de
goudprijs nog maar 169 dollar per
ounce. In Amsterdam noteerde de
dollar (voor handelsdoeleinden)
maandag ƒ2,1185, tegen vrijdag
2,1270. Dollars in bankpapier waren
onveranderd ƒ2,07 (koop)-2,17 (ver
koop). De prijs van Zwitserse franken
was 138,75-141,75 en die van Duitse
marken 107-110.
ADVERTENTIE
In verband met de stijging van de rente op de
geld-en kapitaalmarkt, zien wij ons genoodzaakt
om met ingang van 27 september 1978 onze
tarieven aan te passen.
De tijdelijke toeslag op de debetrente van
kredieten, waarvan het tarief gekoppeld is aan het
promessendisconto van De Nederlandsche
Bank N.V., zal met ingang van bovengenoemde
datum verhoogd worden van '/2% tot 1%.
ADVERTENTIE.
Warenhuizen van Nederland,
Gom is erkend schoonmaakgasfitterswatertechnisch installateursloodgieters elektrotechnisch installateursschilders en afwerkingsbedhjf Hoofdkantoor
Schiedam. Westvest 26 (010 260134). Antwerpen. Rubenslei 6(031-330031) Vestigingen: Alkmaar. Amsterdam. Arnhem. Bergen op Zoom, Boxmeer.
Groningen. Den Haag. Hengelo. Leeuwardea Rotterdam. Schiedam, Tilburg. Utrecht. Zwolle.
In het onderzoek, dat In de Consu
mentengids van oktober wordt gepu
bliceerd, zijn ongeveer zeventig gro
ter en kleinere verzekeringsbedrijven
betrokken. Voorts zitten in de Inhoud
van de vergoedingen, die voor de leek
zelden duidelijk zichtbaar zijn, vele
verschillen.
Waarvan de particulier verzekerde
precies moet uitgaan, kan moeilijk in
z'n algemeenheid worden gezegd; al
leen al omdat niemand precies weet
hoe gezond of ziek hij over een paar
Jaar zal zijn.
In het algemeen, aldus de Consumen
tenbond, dient een geschikte maat
schappij te worden gekozen op grond
van de samenstelling van het gezin en
de leeftijden van de gezinsgenoten
alsook op basis van de verwachte
veranderingen zoals gezinsuitbrei
ding. Daarbij moet in aanmerking
worden genomen de gewneste ver-
pleegklasse, het al dan niet meeverze
keren van huisarts en medicijnen,
hoeveel eigen risico men wil dragen,
aard en hoogte van de vergoedingen
en soms de woonplaats van de
verzekerde. De studie, aangevuld met
een aantal tabellen, omvat tien pa
gina's.
Energielabel
In een commentaar toont de Consu
mentenbond zich voorstander van
een energielabel (om als consumen
ten meteen te kunnen zien welk appa
raat zuinig is en welk niet). Daarop
zou, behalve het energieverbruik, ook
het waterverbruik en het geluidsni
veau moeten worden vermeld.
Zo'n energielabel is informatieve eti
kettering en is daarmee belangrijk
voor de consument. „Hoe eerder er
een energielabel komt, hoe beter."
zegt de Consumentenbond.
Niettemin is er een aantal bedenkin
gen. ttiketterlngsvoorschriften moe
ten passen in een breed opgezet voor-
Uchtingssysteem, maar dat is nog
lang niet van de grond. Zo'n energie
label hangt dus. naar het oordeel van
de Consumentenbond, een beetje in
de lucht. Verder zou de overheid de
wettelijke mogelijkheid moeten heb
ben eisen te stellen, waaraan het
maximum-energieverbruik van appa
raten moet voldoen.
Het belangrijkst vindt de Consumen
tenbond. dat de consument wordt
vooralen van heel eenvoudige meters
voor gas en elektriciteit, waarop zon
der moeite kan worden afgelezen hoe
veel energie en geld een bepaald ap
paraat gebruikt.
Jaarkaart NS
Tenslotte tekent de Consumenten
bond bij de Jaarkaart, die de Neder
landse Spoorwegen willen gaan in
voeren aan. dat de NS de alleenstaan
den lelijk in de kou laat staan. Met
een jaarkaart zal men onbeperkt per
trein kunnen reizen. Voor een per
soon kost die kaart (tweede klasse)
2220 gulden, voor twee personen
wordt dat Iets meer. namelijk 2340
gulden; voor drie of vier personen
meer 2460 gulden en voor vijf perso
nen gaat de kaart 2580 gulden kosten
Ieder gezinslid krijgt een kaart en zal
die ook afzonderlijk kunnen ge
bruiken.
Dit betekent, dat leden van een gezin
veel voordeliger af zullen zijn dan
alleenstaanden. De Consumenten
bond pleit er daarom voor ook iets
voor de alleenstaanden te doen.
net relatief grote aandeel van de
bouwministeries ln de bezuinigingen.
De geldmiddelen voor wegenaanleg
zijn in omvang voor het komende
jaar toegenomen, maar het totaal ter
beschikking staande bedrag acht De
Moei te gering om de bestaande en
groeiende achterstand in de wegen
bouw. gemeten naar behoefte, die
zich manifesteert ln dagelijkse files,
goed aan te pakken. Uit het oogpunt
van energiebesparing, daling ver
voerskosten, minder milieuvervui
ling, grotere veiligheid en meer ple
zier voor de verkeersdeelnemers is
het verdwijnen van de files van groot
belang.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Een uitgebreid(onderzoek naar de herkomst
van olie op zee heeft uitgewezen, dat slechts een klein deel van
de totale hoeveelheid het gevolg is van ongelukken met
tankers of wordt veroorzaakt door de tankervaart in het
algemeen. De grote hoeveelheden zijn afkomstig van natuur
lijke sijpelingen, gemeenten en Industrieel afval en stedelijke
lozingen.
LONDEN (Reuter) Nederland is
genoemd als een van de landen waar
Pakistan gedurende zijn huidige vijf
jarenplan vermoedelijk schepen zal
laten bouwen. Andere landen zijn En
geland, Japan. Zuid-Korea, Polen en
West-Duitsland. Hoe groot de bestel
lingen ln de afzonderlijke landen zijn
hangt af van de steun van de regerin
gen. De Pakistaanse minister van
scheepvaart, Gokal ls op het ogenblik
in Londen om over scheepsbestellin-
gen en de daarmee samenhangende
hulpregelingen te praten met de Brit
se betrokkenen.
Volgens Gokal wil Pakistan tijdens
het vijfjarenplan 250 miljoen dollar
(530 miljoen gulden) aan schepen uit
geven. daarnaast denkt de regering
aan de aanschaf van passagierssche
pen en tweedehands olietankers. De
nieuwbouw ligt op het gebied van de
lijnvrachtschepen.
Tot deze conclusie komt Shell Neder
land in een publikatie, getiteld „Tan
kers en het milieu". Niettemin, zo
stelt Shell vast, ls de door olie veroor
zaakte overlast, die verontrustend
vaak voorkomt op stranden langs
scheepvaartroutes, grotendeels te
wijten aan tankers. Daarbij is echter
veel meer sprake van olieverilezen
door onachtzaamheid dan van verlie
zen als gevolg van aanvaringen of aan
de grond lopen.
Minder betrokken
8hell bestrijdt de bewering, dat de
toenemende omvang van de tankers
de kans op verontreiniging zou ver
groten. Zij wijst erop, dat de ontwik
keling in de richting van grote tan
kers het aantal schepen heeft doen
afnemen. Hierdoor is de verkeers
drukte minder snel toegenomen en
konden tankers worden bemand met
officieren van een beter kaliber dan
anders mogelijk zou zijn geweest
Verder is. aldus Shell, statistisch
vastgesteld dat grote tankers minder
bij aanvaringen of aan de grond lo
pen zijn betrokken dan kleine. Hoe
wel ongevallen met grote tankers ern
stiger kunnen zijn, heeft de ervaring
uitgewezen dat het olieverlies per ver
voerde ton minder is.
Alle inspanningen ten spijt, zo zegt
de studie, zal het vervoer van olie
over zee nooit helemaal zonder onge
lukken kunnen gebeuren. In dit ver
band wijst Shell op de bestaande
regelingen om regeringen en perso
nen die schade leden door olieveronb-
reiniging schadeloos te stellen.
Shell zet tenslotte ook vraagteken?
bij de beweringen, dat de frequenth
en de gevolgen van tankerongevallen
zouden kunnen worden terugge
bracht door de invoering van dubbele
schroeven, dubbele scheepswanden
en andere ingrijpende veranderingen.
Dit neemt echter niet weg. dat al deze
voorstellen nauwlettend worden be
studeerd evenals andere actuele
kwesties die met de veiligheid van
tankers verband houden
Den HEN HAAG (ANP) De afschaffing van de aansprake
lijkheid voor het toebrengen van blikschade wordt ook bestu
deerd. De studiegroep, die onlangs (zie ook Trouw van zater
dag) een rapport uitbracht over de schadevergoeding aan en
voor verkeersslachtoffers, zal met een afzonderlijk advies
komen aangaande de aansprakelijkheid voor het toebrengen
van zaakschade.
De minister van Justitie had om een
studie van de gehele problematiek
van de verkeersaansprakelljkheid ge
vraagd. De studiegroep behandelt de
vergoeding van zaakschade echter af
zonderlijk, omdat aan de vergoeding
van zaakschade andere aspecten ver
bonden zijn dan aan de vergoeding
van personenschade.
De discussies in de studiegroep heb
ben uitgewezen, dat men ten aanzien
van de zaakschade onderscheid kan
maken tussen verschillende catego-
riën van zaken, die bij een ongeval
beschadigd kunnen worden. Te noe
men zijn schade aan een motorrijtuig
(Cascoschade), beschadiging van
wegmeubilair en gebquwen, bescha
diging van kleding en andere per
soonlijke zaken van inzittenden of
personen buiten het motorrijtuig en
beschadiging van vervoerde lading.
Vooral de cascoschade vormt een be
langrijk gedeelte van de totaal toege
brachte schade bij verkeersonge
vallen.
Het aantal gevallen, waarin uitslui
tend zaakschade wordt toegebracht,
en het totale bedrag van de jaarlijks
veroorzaakte zaakschade zijn hoger
dan die van de personenschade.
Het staat niet bij voorbaat vast. al->
dus de studiegroep, dat voor alle ca
tegorieën van zaakschade een zelfdeJ
wettelijk regime gewenst is
^3
