I
DA wil duurdere woningen
ie leegstaan ook aanpakken
Ei
-1
KI
m
Vrijheidsbeperkingen bijzondere
universiteiten ongrondwettig
'Opleiding heeft te weinig
invloed op vernieuwingen'
SLIEPT JAAR GRATIS
i W/S GUNNINK KOFFIE IN DE WACHT.
g^ekenlM^
•Jrlhofdpys
verwijt
gering traagheid
rijven houden zich
boycotbepalingen
4lA-wetsontwerp gaat niet ver genoeg'
Stunt
SSoen initiatief-wetsontwerpen
Mi. J. Donner kapittelt ook Abraham Kuyper
Symposium over pedagogische academie
Kredieten voor
in moeilijkheden
verkerende vissers
Team vormen
WUB
Grondslag
FNV begint boycot
tegen Zuid-Afrika
De koffiebranders uit
Kampen gaan trakteren.
Tot veertien
oktober '78 kunt u iedere
dag een jaar lang gratis
Kanis Gunnink koffie
in de wacht slepen.
Of één van de duizenden
troostprijzen. Dus alle reden om
even 'n deelname
formulier uit de winkel
mee te nemen.
En niet te vergeten
'n pak Kanis Gunnink
koffie. Geurige koffie
voor 'n verrassend gunstige prijs.
lOAG 21 SEPTEMBER 1978
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
HS 9
dte parlementsredactie
parlementsredactie
\G De CDA-fractie in de Tweede Kamer verwerpt het initiatief-wetsontwerp van
L-fractie dat de leegstand van woningen tegen wil gaan. In de schriftelijke voorberei-
het wetsontwerp kraakt het CDA het wetsontwerp aan vele kanten, omdat het CDA
[veel punten lang niet ver genoeg vindt gaan.
voorlopig de komst van dat kabinets-
ontwerp afwachten.
rjaar door het toenmalige
Jan Schaefer ingediende
wil de gemeentebestu-
bevoegdheden geven om
te vorderen, indien parti-
ïaren die woonruimte te
ng[iaten staan. Enkele weken
igde het kabinet Van Agt
iet een wetsontwerp tegen
—and te komen, een wetsont-
eser overigens nog steeds niet
na is de voorbereiding van het
al begonnen, en het
9- it nu laten weten dat men
rjids een groot vraagteken
effectiviteit en reikwijdte
^aarop het CDA verder wil
de PvdA zijn:
PbA ziet geen enkele reden
[gfurdere woningen (boven de
ïlden per maand huur, of
gulden koopprijs) buiten
van de
btebesturen te houden, zo-
plaefer in zijn ontwerp voor-
Volgens het CDA kunnen
hulzen eventueel ook
tCfcbaar worden gesteld aan
y«s alleenstaanden of kleine
judens.
-H)A wil dat ook bedrijfs- en
EPjrpanden binnen de vorde-
ur#voegdheid van de gemeen-
vouren vallen, omdat juist Extra's
ongerechtvaardigde leeg-
Mr. J. N. Scholten
vordering overgaan in de gevallen
waartoe zij dat recht volgens de
nieuwe wetgeving hebben. Volgens
deze fractie duidt de praktijk tot
nu toe erop dat dat de gemeente
besturen vaak een stok achter de
deur van de centrale overheid no
dig hebben.
Het CDA stelt tegenover de extra's
die zij wenst dat op een ander punt
het wetsontwerp van Schaefer en me
vrouw Salomons onnodig veel wil. In
het wetsontwerp namelijk staat dat
in alle gemeenten leegstaande wonin
gen aan het gemeentebestuur dienen
te worden gemeld. Aan de hand van
het meldingsregister kan de gemeen
te dan na een bepaalde termijn de
vorderingsprocedure in gang zetten.
Het CDA vindt het verspilling om de
opbouw van een dergelijk meldings
register voor alle gemeenten voor te
schrijven. Men vindt zo'n registreren
in gemeenten waar geen woningnood
is een volstrekt overbodige en geld
verslindende zaak. Daarom wil het
CDA de meldingsplicht alleen laten
gelden voor gemeenten met spannin
gen op de woningmarkt.
De CDA-fractie sluit zich met haar
kritiek aan bij de opstelling van de
Raad van Kerken, die het PvdA-wets-
ontwerp onaanvaardbaar noemde,
omdat niet alle ten onrechte leeg
staande panden erdoor gevorderd
kunnen worden voor woningzoe
kenden.
LSi)A vindt dat de minister van
uliuisvesting moet controleren
en gemeentebesturen wel tot
af\
Het CDA stelt goede hoop te hebben
dat het wetsontwerp, dat het ktbinet
momenteel voorbereidt, veel van
deze extra punten wel zal bevatten.
Daarom wilde CDA-fractie dan ook
02
onze parlementsredactie
I HAAG Kamervoorzitter Vondeling heeft gisteren
het begin van zijn nieuwe ambtstermijn de regering
9%ig gegispt voor het gebrek aan medewerking bij het
_jen van initiatief-wetsontwerpen uit het parlement.
T?
8 (ns hem duurt het veel te
zulke ontwerpen, na goed
ig door Tweede en Eerste
van een handtekening van
worden voorzien en
14|et worden verheven. Boven-
"en dat neemt hij de regering
Jllpcwalijker. wordt het parle-
tussentijds niet geïnfor-
d over de reden van de ver-
16 ng. In een enkel geval heeft
pbering zelfs, zo meent Vonde-
ïjTde grens van een nog verant-
efl minimum aan respect voor
volksvertegenwoordiging"
periode 1973-'77 werden ne-
Initiatief-wetsontwerpen met
LE|s door het parlement ge
vent. Bij zeven van deze ontwer-
7. duurde het volgens bereke-
ïöij
ning van Vondeling gemiddeld zes
maanden alvorens zij in het
Staatsblad werden afgekondigd.
Bij regeringsontwerpen neemt
zulks doorgaans niet meer dan
vier dagen in beslag.
Minder lekker
Vondeling zei het vanzelfsprekend
te vinden dat het afdoen van ini
tiatief-wetsontwerpen wat meer
tijd vergt. De regering moet uit
maken of zij er verantwoordelijk
heid voor kan nemen en dient ad
vies in te winnen bij de Raad van
State. Volgens de Kamervoorzit
ter is een termijn hiervoor van
twee maanden niet krap bemeten.
„Dan resteren nog vier maanden,"
aldus de Kamervoorzitter. Hij zei
geen verklaring te hebben voor
Vondeling
het getreuzel, behalve dan dat de
regering initiatieven kennelijk
„minder lekker vindt dan de bak
sels waarvoor zij zelf de ingrediën
ten heeft geleverd."
Het meest krasse voorbeeld van
veronachtzaming van de rechten
van het parlement noemde Vonde
ling de gang van zaken rond het
cassatiewetje, dat militairen het
recht geeft tegen een uitspraak
van het Hoog Militair Gerechtshof
cassatie aan te tekenen bij de
Hoge Raad. Sinds de Eerste Ka
mer dit ontwerp vorig jaar mei
goedkeurde, is van regeringskant
niets meer vernomen. Vanuit het
parlement is diverse keren ver
geefs navraag gedaan.
T(Spige conclusie na Bingham-rapport
anttAG De Nederlandse rege-
auft niet de indruk gekregen.
ias^rlandse bedrijven wettelijke
en en ten aanzien van de boycot
i. dpelijk Afrika (Rodesië) heb-
uuttreden. Dit verklaarde een
:hr*rder van het ministerie van
Niftdse zaken, nadat minister
l. b|Klaauw een exemplaar van
stefenaamde Bingham-rapport
langen van zijn Britse ambt-
De woordvoerder verklaarde verder,
dat bijlage 3, waarin de beschuldigin
gen tegen bedrijven, die de boycot
van Rhodesië schenden, worden be
wezen geen deel uitmaakt van het in
Den Haag ontvangen exemplaar van
het rapport. Deze bijlage blijft bij de
Britse justitie, die beziet of tot straf
vervolging moet worden overgegaan.
Mocht na zorgvuldiger bestudering
David Owen. Het rapport van het rapport blijken, dat wel Ne-
r-|g nader bestudeerd. De rege- derlandse bedrijven Nederlandse
f/Jnog zes exemplaren van het wetten hebben overtreden, dan zal de
Itegemoet zien. Die worden regering zich bezinnen op „gepaste
tweede Kamer verstrekt. maatregelen".
rat
fer in de tijd dat hij staatssecretaris
was ondanks aandrang van onze kant
geen werk heeft gemaakt van een
anti-leegstandwet. Maar met de in
diening van het initiatief-wetsont
werp is hij ten halve gekeerd, en dat
is beter dan ten dele gedwaald. Wij
hebben duidelijk sympathie voor het
hele ontwerp en de gedachte die er
achter zit, en dat wordt niet vermin
derd door het feit dat de PvdA van
het initiatief een politieke stunt heeft
gemaakt, door een publieke aankon
diging van het ontwerp vlak voor de
statenverkiezingen, en door een in
diening vlak voor de gemeenteraads
verkiezingen. Dat stuntwerk heeft
een stempel op het wetsontwerp ge
drukt: het is haastwerk geweest, en
het heeft daardoor onvoldoende diep
gang. Maar ik hoop op een discussie
over ons gemeenschappelijk uit
gangspunt. Ons doel is hetzelfde, de
middelen die we zien voorshands
niet," aldus mr Scholten.
Ook de minister van onderwijs,
promotie.
dr. Pais (links) kwam dr. Donner gelukwensen met zijn
De volkshuisvestingsspecialist van
de CDA-fractie, Jan Nico Scholten,
meent dat zich in het initiatief-wets
ontwerp nu wreekt dat de PvdA er
het afgelopen voorjaar rondom de
verkiezingen publiciteitsstunt mee
heeft willen uithalen. Volgens Schol
ten is dat ten koste van de kwaliteit
van het wetsontwerp gegaan.
Scholten: „Ik betreur het dat Schae-
Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM Sinds 1970
heeft het parlement verschil
lende wetsontwerpen aan
vaard, die de vrijheid van in
richting van bijzondere uni
versiteiten en hogescholen
beperken. Volgens mr. J. Don
ner zijn deze beperkingen in
strijd met de grondwettelijke
vrijheid van onderwijs.
Mr. J. Donner. kleinzoon van mr. J.
Donner die van 1945 tot 1967 presi
dent-curator van de Vrije Universiteit
was, promoveerde gisteren aan de VU
op het proefschrift „De vrijheid van
het bijzonder wetenschappelijk on
derwijs" (de handelseditie van dit
boek verscheen bij Tjeenk Willink en
kost 49 gulden).
In 1973 verzocht het college van be
stuur aan de VU aan grootvader en
kleinzoon Donner gezamenlijk een
onderzoek in te stellen naar de ge
schiedenis van de wetgeving inzake
de volledige subsidiëring van de VU
door de overheid en naar de juridi
sche gevolgen daarvan. Later heeft
de jonge Donner het plan opgevat
deze studie uit te werken tot een
proefschrift.
In het voorwoord dankt hij behalve
zijn grootvader ook zijn vader. mr. A.
M. Donner, voor zijn steun. De giste
ren tot doctor in de rechtsgeleerdheid
gepromoveerde Donner is sinds 1973
verbonden aan het ministerie van on-
Van onze onderwijsredactie
MIDDELBURG „De opleidingsinstituten hebben te weinig invloed op de onderwijsvernieu
wing. In tal van commissies wordt gepraat over de nieuwe lerarenopleiding voor het
basisonderwijs. Er zijn ondertussen heel wat structuren bedacht. Maar over de programma's,
over de praktische inhoud, wordt met de mensen van de pedagogische academies en de
instituten voor kleuterleidsters niet gesproken. Terwijl juist zij hard hebben nagedacht over veraiteu^en dejtattrtiete^toversl-
de inhoud en vormgeving van de nieuwe lerarenopleiding."
sisonderwijs zullen enige mate van
specialisme bevorderen, maar de
twee- en driemansscholen zullen blij
ven bestaan. Alleen het aannamebe
leid moet zo worden gemaakt dat de
leerkrachten gezamenlijk een team
vormen, dat elkaar aanvult en stimu
leert."
Deze noodkreet klonk gistermiddag
uit de mond van drs A. A. M. Wisse,
directeur van de Christelijke Pedago
gische Academie in Middelburg. Hij
zei dit aan het einde van een forum
discussie, die een symposium afsloot
over „De toekomst van de pedagogi
sche academie als opleidingsinsti
tuut voor het basisonderwijs". Het
symposium was georganiseerd ter ge- Hadderingh pleitte in zijn inleiding
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Ondernemingen in de
visserij die nog redelijk het hoofd
boven water zouden kunnen houden
maar door de vangstbeperkingen in
moeilijkheden komen, kunnen van
het Rijk kredieten krijgen.
De ministers Andriessen (Financiën)
en Van der Stee (Landbouw en Visse
rij) hebben daartoe besloten. De rege
ling bijzondere financiering 1971
voorziet daarin.
De staat garandeert de leningen ge
heel of gedeeltelijk. Het geld kan wor
den gebruikt voor aanpassingen, her
stel en onderhoud die nodig zijn voor
het voortbestaan van de onderne
ming.
legenheid van het afscheid van N.
Verboon, die tot dit schooljaar direc
teur was van de Christelijke Pedago
gische Academie.
Kleine scholen
Tijdens de forumdiscussie klonken
meerdere noodkreten. „Wat is de toe
komst van het schrijfonderwijs? Krij
gen de expressievakken en gymnas
tiek wel de aandacht die nodig is om
straks kleine scholen in stand te hou
den?" Men wees op de ontwikkelin
gen in Duitsland, waar kleine scholen VfPr -trPIlHs
zijn verdwenen omdat het onderwij
zend personeel te specialistisch was Drs Th M. E. Liket, plaatsvervangend
voor integratie van vakinhoud en
vakdidaktiek. „Een scheiding van
deze zaken lijkt me zonder meer ge
vaarlijk. Dit gevaar wordt nog groter
doordat het afzonderlijk doceren van
de vakinhouden een oplossing lijkt
voor het „kennisprobleem", waarmee
de opleidingen voor onderwijzers al
zo lang worstelen." Hadderingh
vreesde dat de opleidingen nieuwe
stijl op deze manier zouden worden
tot „de kweekschool van de feiten
kennis uit de jaren dertig en veertig."
opgeleid. „We moeten met z'n allen
voorkomen dat we straks in Neder
land hetzelfde meemaken. Een ont
wikkeling, die in Duitsland door nie
mand was voorzien en door niemand
werd gewenst."
directeur-generaal voor de diensten
onderwijs van het ministerie noemde
in zijn inleiding vier trends waarop de
opleidingen voor leerkrachten voor
het nieuwe basisonderwijs zullen
moeten inhaken: individualisering
van het onderwijs, de vraag naar gro
tere persoonlijke verantwoordelijk
heid de flexibele studieduur en de
coördlnend academisering.
Drs Th. Hadderingh,
hoofdinspecteur van de opleidingen
voor kleuter- en lager onderwijs, te- Liket kondigde tevens een advies aan
vens inleider op het symposium, was van de commissie opleidingen basis-
niet bang dat de ontwikkeling in Ne- onderwijs, dat binnenkort gereed is.
derland die kant zou opgaan. „De In het advies zal ook de innovatie-
nieuwe lerarenopleiding voor het ba- strategie aan de orde komen. „Een
derwijs en wetenschappen.
De vrijheid van onderwijs is voor het
eerst vastgelegd in de grondwet van
1848. Subsidiëring van het bijzonder
onderwijs was toen echter nog niet
mogelijk. Dat gold ook voor het hoger
onderwijs. De Hoger Onderwijswet
van 1876 liet het bijzonder hoger on
derwijs wel vrij, maar onthield de
bijzondere instellingen behalve het
recht op subsidie ook de bevoegdheid
om (erkende) academische graden te
verlenen. De in 1880 opgerichte Vrije
Universiteit heeft het recht om gra
den te verlenen pas in 1905 gekregen
dankzij de wet-Kuyper.
De wet van minister Kuyper is inte
ressant, omdat hierin reeds een be
perking van de vrijheid van inrich
ting plaatsvond. Zo schreef de wet
voor dat een bijzondere universiteit
een college van drie tot vijf curatoren
moest hebben. Driekwart eeuw later
kapittelt de jonge Donner de stichter
van de Vrije Universiteit met de op
merking, dat dit voorschrift inzake
het aantal curatoren een „niet te
rechtvaardigen beperking van de
vrijheid van onderwijs" was.
Uitvoerig gaat mr. Donner verderiin
op de totstandkoming van de volledi
ge subsidiëring van de bijzondere in
stellingen door de overheid. Tot 1948
hebben instellingen als de Vrije Uni
versiteit en de Katholieke Universi
teit slechts mondjesmaat financiële
steun van de overheid gekregen. Men
wilde die steun aanvankelijk ook
niet, omdat men er een inbreuk op de
vrijheid in zag. Pas in 1970 kwam een
wettelijke regeling tot stand die de
bijzondere universiteiten recht gaf op
honderd procent subsidie.
De vraag die Donner behandelt is of
sindsdien aan deze subsidiëring voor
waarden gesteld zijn. die in strijd zijn
met de vrijheid van inrichting. Hij
meent dat de Wet Universitaire Be-
stuurshervorming (1970) zonder meer
in strijd is met de grondwet. Ook de
collegegeldwet (1974) en de wet Her
structurering (1976) staan zijns in
ziens op gespannen voet met de vrij
heid van inrichting.
Kritisch staat mr. Donner ook tegen
over de adviezen van de commissie
Open Universiteit, die denkt in de
richting van één door de overheid
bekostigde instelling voor open uni
versitair onderwijs (via de omroep,
schriftelijke lessen en aanvullende
mondelinge instructie). Ook als men
binnen die Open Universiteit ruimte
laat voor verschillende levensbe-
UTRECHT De Federatie Neder- schouwingen, ontstaat toch een mo-
landse Vakbeweging (FNV) wil door nopoliepositie die in strijd Is met de
druk op Nederlandse concerns gevolg vrijheid om bijzondere instellingen te
geven aan haar standpunt om alle stichten,
economische betrekkingen met Zuid-
Alrtk» te vtrbrelcen. Bfl 8heU. Pnll»- Docenten niet VT1J
ver en Philips zal binnenkort worden J
breedte-invoering zoals in 1968 met
de Mammoetwet is gebeurd, pleit niet
voor navolging."
De laatste inleider van het sympo
sium, drs J. Hordijk, directeur van
het Christelijke Pedagogisch Studie
centrum. ging diep in op het identi
teitsaspect van de christelijke school.
HIJ wees erop dat het christelijke
onderwijs in weinig afweek van het
openbaar onderwijs. „In honderd jaai
zijn we er niet in geslaagd het christe
lijk onderwijs een eigen gezicht de
geven". Hordijk pleitte voor vervan
ging van de grondslag door een inten
tieverklaring, die „niet naar de letter,
maar naar de geest richtinggevend is
voor onze opleiding."
ADVERTENTIE
begonnen met het uitoefenen van die
druk.
Dit staat in de „Industrierevu", het
blad van de Industriebond NKV.
Eind oktober, zo kondigt de indu
striebond aan, zal over de hele wereld
druk uitgeoefend worden op de direc
ties van Unilever-bedrijven. Hiertoe
is opgeroepen door de Internationale
Unie van Voedingsarbeiders. Doel is
om erkenning te verkrijgen van een
onafhankelijke zwarte vakbond in
Zuid-Afrika, de Sweet-Food- and Al-
lied Workers Union. „In Zuid-Afrika
worden zwarte bonden niet wettelijk
erkend, maar in feite kunnen de
werkgevers die bonden als onderhan
delingspartner accepteren," aldus de
industriebond NKV.
Shell is volgens de bond zeer sterk
betrokken bij de doorbreking van de
olieboycot tegen Rhodesië. Volgens
de Industriebond NKV is dit voor de
FNV aanleiding om in oktober samen
met de kaderleden van de industrie
bonden NW en NKV over mogelijke
stappen tegen Shell te praten. Op die
bijeenkomst zullen ook kaderleden
bij Philips aanwezig zijn. De aanwij
zingen worden volgens de Industrie
bond NKV steeds sterker, dat Philips
via dochterbedrijven en mogelijk
zelfs vanuit Nederland betrokken is
bij de levering van onderdelen voor
militair gebruik. „En dat zou een ont
duiking zijn van het wapenembargo
tegen Zuid-Afrika". aldus de Indu
striebond NKV.
Mr. Donner kiest ook partij in de
discussie die door oud-premier Den
Uyl en oud-minister Van Kemenade
is aangezwengeld over de vrijheid
van de gebruikers van het onderwijs.
Hij meent, dat de grondwet de vrij
heid van onderwijs betrekt op de
stichters. De docenten van bijzonde
re instellingen zijn niet vrij te doce
ren wat ze willen. Ook de studenten
zijn in hun vrijheid beperkt. De vrij
heid van docenten en studenten be
staat hierin, dat zij naar een andere
instelling kunnen gaan of desgewenst
een eigen instelling kunnen oprich
ten. Vergeleken met hun collega's
aan bijzondere instellingen genieten
docenten aan rijksuniversiteiten een
grotere vrijheid, zegt Donner. Van de
rijksinstellingen als zodanig wordt
wel neutraliteit verwacht in levensbe
schouwelijk opzicht (ieders godsdien
stige begrippen dienen gerespecteerd
te worden), maar individuele docen
ten zijn toch vrij hun eigen weten
schappelijke inzichten uit te dragen.
Eigen karakter
Hoewel mr. Donner meent dat ver
schillende regelingen ten onrechte
aan het bijzonder hoger onderwijs
zijn opgelegd, concludeert hij toch
dat de overheid toch nog wel ruimte
heeft gelaten om aan het eigen karak
ter gestalte te geven. Misschien moet
Je wel zeggen, besluit hij, dat de bij
zondere universiteiten en hogescho
len soms te weinig van de gegeven
vrijheid gebruik maken.
