De Zandbakshow eigen
peuter-programma
O
Palmer: swingend, maar iets te glad
Fluitist James Gal
een groot kunstei
'We trekken geen blik poppen uit de kast'
Den Draaijer
gaat muziek
distribueren
Neem een salarisrekening bij de
Amro. Want die doet nu wat extra's
voor mensen zoals jij.
amro bank!
TV COMMENTAAR
Chips: zegen
en bedreiging
Moeilijkhe
bij Region^
omroep Zi«<
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1978
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door Riet Dlemer
HILVERSUM Met ingang
van dinsdag 3 oktober krijgen
nu ook de peuters van Neder
land met De Zandbakshow
hun eigen radioprogramma.
De samenstellers van het be
kende Radio Lawaalpapegaai
merkten dat dit kleuterpro
gramma net iets te moeilijk
was voor peuters en de klein
ste kleuters. „Echt geconcen
treerd meedoen met Radio
Lawaalpapegaai zat er niet in
bij de kleintjes," vertelt de
geestelijke vader, Bumy Bos.
Hij is verbonden aan de afde
ling jeugduitzendingen van
AVRO-radio. Voor de luiste
raars van Radio Lawaalpape
gaai is hij beter bekend als
Oijs Radijs, de aangever van
Wieteke (van Dort).
Twee jaar geleden stond de AVRO
voor de moeilijke taak het overbeke-
de Kleutertje Luister te gaan vervan
gen. En toen kwam Radio Lawaalpa
pegaai. dat snel populair werd..On
langs kreeg de grammofoonplaat met
teksten en liedjes uit het programma
een Edison. Een tijdje terug verleen
de de Spaanse omroep de Premias
Ondasprijs. Voor meer bekendheid
zorgden de beide van het programma
afgeleide „Een april, kikker In je bil"
en „Zand op je boterham".
Radio Lawaalpapegaai blijft op de
donderdag bestaan. „Als iets een
maal leuk gaat kun je zeggen: ik
begin aan iets nieuws om verstarring
te voorkomen, maar Je kunt ook het
oude een beetje laten bestaan en
daarnaast aan iets nieuws beginnen."
Daarmee wil Bumy Bos verklaren
dat een stukje van de zendtijd Van
Radio Lawaaipaegaai, namelijk dat
op dinsdagmorgen, wordt gebruikt
voor De Zandbakshow. 's Middags
half vijf wordt deze herhaald. „De
kinderen houden ervan dat ze 's mid
dags thuis horen wat ze 's morgens in
de peuterzaal of kleuterschoiol ook
hebben gehoord."
Tn zijn enthousiasme gaat hij zover
3e Zandbakshow het meest door-
Jachte programma aller tijden te
noemen. Dat wil zeggen dat een pro
gramma dat net zoals Radio Lawaal
papegaai spontaan en amusant over
komt beslist uitgaat van een aantal
richtlijnen. „Daarbinnen gaan we wel
rommelen en fantaseren."
Proeftijd
Ningening
Er zijn een aantal vaste onderdelen.
Bruny Bos
Steeds terugkeren zijn Plie en Pioen,
gespeeld door Wieteke van Dort en
Marnix Kappers. Ze praten over be
grippen als vlug en langzaam, blij of
verdrietig en hoog en laag. („Ik schep
een berg". .Nee, Je maakt een kuil").
Ook maakt telkens meneer Ninge
ning zijn opwachting, Ningening is de
verbasterde peutemaam voor een pi
ano. Het is een vraag- en antwoord
spel met pianist en componist Joop
Stokkermans. Vraagt een kind: wat
ga Je doen?, dan antwoordt hij muzie
kaal. Verder is er beer Brompijp.
Dan is er Vullebak, een verbastering
en versmelting voor vuilnisbak en
prullebak, die hele simpele raadsel
tjes opgeeft. Verder zijn er kleine
liedjes die Dolf Verroen schreef of die
afkomstig zijn uit het boek Wlele-
Wiele-Stap. waarmee Miep Dlek-
mann de gouden griffel won. Zelf
schrijft Burny Bos de verhaaltjes,
dialoogjes en spelletjes. De samen
stellers zullen echter niet star aan de
genoemde onderdelen vasthouden.
Als de kinderen van de Eerste Mon-
tessorikleuterschool in Hilversum,
die een belangrijke rol hebben, over
een poes gaan praten, dan is er altijd
wel een poes achter de hand, of iets
anders.
Uit ervaring met het spelen met peu
ters bleek wat ze aansprak en wat
niet. Burny: „Je moet ze direct bena
deren. Een mooie sfeeropname in een
dierentuin, met op de achtergrond
olifanten gaat aan ze voorbij. Met
.direct' bedoel ik, dat ze het gevoel
moeten hebben zelf te worden aange
sproken door het radio-apparaat, zo
dat wat er gebeurt alleen maar voor
hen gebeurt. Daarom zijn er zinnetjes
als: ik loop op straat, ik kijk goeduit.
ROTTERDAM De Engels-Amerikaanse zanger Robert Palmer Is deze week in ons land voor
vier concerten. Zondag was het eerste optreden ln de Rotterdamse Doelen. Het programma
leverde het publiek anderhalf uur vakmanschap. Palmer Is nog te zien en te horen woensdag in
Amsterdam, vrijdag ln Groningen en zaterdag in Nijmegen.
Metera drie aantrekkelijke platen te
maken die ook commercieel een suc
ces waren.
door Geert Klstemaker
Joost den Draaijer
Speciaal vandaag
Het rechtstreeks verslag
van de opening der Staten Ge
neraal wordt gevolgd door
commentaar op de troonrede.
Ned. 2/13.00-14.30
De radio-uitxending van
Prinsjesdag omvat bovendien
een journalistenforum, ge
sprek met politici, toelichting
van minister van financiën en
reacties uit het land.
Hilv. 1/13.00-16.00
Het Houten Paard is de ver
filming van de vermaarde
stunt van Engelse krijgsge
vangenen. Zij gebruikten een
gymnastiektoestel als camou
flage voor het graven van een
ontsnappingstunnel.
Ned. 2/20.27
Onderwerpen in Aktua: een
toelichting van minister An-
driessen op de Miljoenennota,
een reportage over de stem
ming in Israël naar aanleiding
van het overleg In Camp Da
vid. de geboorte van een giraf
fe, het mogelijke aftreden van
Vorster en speedway-races.
Ned. 2 -22.05
Over het behoud van de
Waddenzee praat Fons Disch
met dr. J. Dogterom.
Hilv. 2/16.03
Avro's Radiojournaal ver-
xamelt in de rooksalon van de
Tweede Kamer reacties op
troonrede rn miljoenennota.
Hilv. 1/17.32 en 18.41
Palmer begon na het uiteen vallen
van de Engelse rockgroep Vinegar
Joe aan een solo-carrière. Het lukte
hem, mede door de hulp van de
krachten van de Amerikaansen groe
pen Little Feat en Allen Toussaint's
Van onze radio- en tv-redactie
HILVER8UM Een aantal bekende
Nederlandse dlscjockeys heeft onder
de naam Radio Hollandia een onder
neming opgericht die radioprogram
ma's op cassettebanden zal distribue
ren. Reclameboodschappen zullen
dit moeten financieren en voor de
winst moeten zorgen. De banden met
achtergrondmuziek zullen gratis wor
den aangeboden aan druk bezochte
winkelcentra, stadions, bejaardente
huizen enz.
Joost den Draaijer (Willen van Koo-
ten) wordt gezien als de man achter
dit project Verder zijn bij deze zaak
betrokken: Jan van Veen, Tony Berk,
Will Luikinga en Ron Brandsteder.
Joost den Draaijer heeft een tijdje
geleden zijn contract bij de N08-
radio opgezegd en ook Jan van Veen
heeft zijn verbintenis met de AVRO
(Candlelight) verbroken omdat hij
zijn commerciële bindingen niet wil
de loslaten.
De firma die zich bezighoudt met het
produceren van de radioprogram
ma's heet „De Hoge Noot'. De dage
lijkse leiding heeft Tony Berk.
De banden zullen ook worden ver
kocht aan het buitenland. Er zouden
al contracten zijn afgesloten met win
kelcentra ln Engeland, radiostations
op de Antillen en Spaanse hotelbe-
drijven waar veel Nederlanders
komen.
Ook de Beg Syivain Tack zou de
banden in zijn htel ln Spanje willen
draaien Met de zeezender Mi Amigo
van Tack zou men echter niets te
maken willen hebben aangezien het
bij de Nederlandse wet verboden is
medewerking te verlenen aan pira-
tenzendrs
Het succes van Palmer rust op drie
belangrijke peilers, Hij heeft een bij
zonder gelukkige hand in de keuze
van goede composities.- Hoewel hij
zelf niet onaardige songs schrijft,
neemt hij ze ook van uiteenlopende
song-schrijvers als bijvoorbeeld Del-
bert McClinton en Todd Rundgren op
het repertoire. Vervolgens maakt hij
gebruik van uitgekiende arrange
menten die door uiterst ervaren muzi
kanten worden uitgevoerd. Tenslotte
pioniert hij op Interessante wijze met
subtiele ritmen; zijn spel met ritmen
is een rechtstreeks vervolg op het
vernieuwende werk van Little Feat.
Dat gebeurt op hetzelfde moment en
er wordt direct naar ze toe gepraat."
„Er zitten nog andere aspecten aan.
Het is belangrijk dat kinderen situa
ties herkennen en dat ze leren een
eigen besluit te nemen. Ze moeten
daarvoor nadenken. Bij voorbeeld
een poes rent de straat op. Maar het
kind leert dat het niet de straat op
mag rennen om de poes te pakken.
Wat dan? Het kind kan bij een huis
aanbellen om hulp te zoeken. De
spanningof het plezier dat ze zelf er
varen is de dramatische kracht."
De Zandbakshow krijgt een proeftijd
van vier maanden. In februari wordt
bekeken of ermee moet worden door
gegaan of dat de programma's mis
schien herhaald zullen worden. Radio
Lawaaipapegaai zal in februari wor
den uitgebreid. Dan wordt uitgezon
den in Bestaat-niet-land. Het gevaar
lijke verkeer en de veel te grote hon
den op de straat zullen de rol vervul
len van reuzen, heksen en wolven in
sprookjes.
Op zaterdagmiddaga 14 oktober
komt er een lang Lawaalpapegaai-
programma op de televisie. Al zolang
het kleuterprogramma bestaat leefde
de wens om Lawaalpapegaai zowel
voor radio als voor televisie te maken.
Tot nu toe is daar niet aan voldaan.
Nu kmt er echter een eenmalig pro
gramma als proef. Burny: „We stre
ven ernaar eens per week een tv-
aflevering van vijf minuten te kun
nen maken. Onze programma's gaan-
uit van kinderdingen. We trekken
geen blik poppen die nergens op
slaan uit de kast. Bij ons gaat het om
kinderemoties, kinderbelevenissen.
Ik zou het jammer vinden als we niet
die kans zouden krijgen. Er worden
zoveel buitenlandse series voor kin
deren aangekocht. Maar ik ben een
voorstander van eigentijdse Neder
landse dingen."
De Zandbakshow, Radio Lawaaipa
pegaai, en ook Ko de Boswachter
show op de vroege zondagmorgen,
waarmee Burny vier jaar geleden zijn
debuut voor radio maakte, zijn vol
gens hem eigenlijk allemaal educatie
ve programma's. „Kinderen willen
een hele lange tijd van hun leven
leren kennen. Als een kind in een tas
graait, of het loopt weg. dan zoekt het
of dan is het op verkenning. Zoiets
moet je benutten."
Zo vindt hij dat een kleuterprogram
ma voor televisie als de Bereboot de
leersituatie ontkent. De kinderen ste
ken verkeerde dingen op. „Ik geloof
niet aan boos opzet van de makers,
maar de Bereboot is ondoordacht.
Laatst kwam er iets in over een me-
De Zandbak
taalverharder. Een professor zou dat
hebben uitgevonden. Dan denk ik,
hoe kun je zoiets in je hoofd halen. Er
zitten best leuke dingen in, maar er
zitten ook onderwerpen in waar de
kinderen geen snars van begrijpen.
De taal en de keuze van de onderwer
pen is niet goed."
Burny is onderwijzer geweest en hij
vraagt zich af of hij het eigenlijk niet
is gebleven. Hoe hij zijn programma's
maakt heeft veel te maken met hoe je
zelf in de wereld staat en Je afvraagt
of de dingen waar zijn en of dat wat er
gebeurt eerlijk is.
door Jac Kort
AMSTERDAM Zoals een
eeuw geleden de fameuze pia
nist Frans Liszt alles wat los
en vast zat voor zijn instru-
1ADVCATENT1E)
Het concert beantwoordde volkomen
aan de verwachtingen. Een doorsnee
van zijn werk werd vakkundig ge
bracht, waarbij het opviel dat met
grote exactheid de platen werden na
gespeeld. Echt indrukwekkend was
alleen het basspel van Piere Broek.
Het was boeiend en swingend. Maar
het gereserveerde Hollands publiek
bleef, door Palmer's gebrek aan per
soonlijkheid toch lang ln de stoelen
zitten. Zelfs een in de haast aange
brachte programma-verandering, een
rock and roll-song in plaats van een
rustig nummer, vermocht niet te lei
den tot een algehele swingpartij. Pas
bij de toegift kreeg Palmer pas zicht
bare en hoorbare waardering voor
zijn zwoele en (te) makkelijk gebrach
te rhytm and blues.
Speciaal voor jou heeft de Amro het Plus Pakket
1. Daarmee heb je een salarisrekening.
2. Plus een spaarrekening met 1% extra rente.
3. Je krijgt alvast een beginbedrag van f 7,50
4. En tijdelijk kun je een perfecte digitaal-
wekkerklok kopen voor f 22,50.
Een maand lang niet opvraagbaar.
Amro Plus Pakket: voor lfr t/m 25 jarigen.
door Tori Hydra
Een blinde man laat zich voorlezen
uit een boek. De voorlezer heet com
puter: zijn stem is kunstmatig. In
het drukke stadsverkeer bestuurt
een invalide zijn elektronisch voort
bewogen rolstoel zonder ook maar
een enkele beweging te maken. Hij
zegt waarheen hij wil en de wagen
gehoorzaamt. Dove mensen reage
ren op de hen omringende geluiden,
dankzij een piepklein apparaatje
dat ln hun schedel is ingeplant.
Zijn dit toekomstmogelijkheden?
Welnee, ze functioneren reeds en de
technische vorderingen beloven ons
nog veel meer. Naast zegeningen
ook ongemakken en misère, waar
onder toenemende werkloosheid.
Daarom spreekt men al van griezeli
ge Chips ln opmars. Geen flinter
dun stukje gebakken aardappel,
maar een heuse computer van onge
veer gelijke grootte
De ontwikkeling van Chips is fabel
achtig. Zo'n uit silicium vervaar
digd plaatje, dat nauwelijks een
vinger bedekt, bevatte in 1963 nog
slechts acht transistors. Nu zitten er
350.000 op. Zij presteren net zo veel
als de grootste computer van een
paar jaar geleden en ze wedijveren
reeds met onze hersencapaciteit.
Het laag over laag bundelen van
een groot aantal transistors is een
nog geen dertig jaar oude vinding
van de Amerikaan William Shokly.
In 1956 kreeg hij daarvoor de Nobel
prijs, samen met Bardain en Brat-
tain.
Geschiedenis en gevolgen van de
oprukkende Chips zijn vanavond
bij de EO te zien ln een aflevering
van de Horizon-serie van de BBC.
Voor leken als ik betekent dit pro
gramma vrijwel ononderbroken
verbazing. Het vernuft waarmee ln
korte tijd een enorm aantal toepas
singen werd gerealiseerd, dwingt
bewondering af. Haast alles wordt
mogelijk en voor niet eens zo veel
geld. want de Chip-makers becon
curreren elkaar op leven en dood.
De fabrikanten verdienen óf snel
een fortuin, öf raken even rap ban
kroet.
In deze vaart slepen zij anderen
mee, opwaarts maar ook naar bene
den. De rage van goedkope elektro
nische rekenmachientjes bracht de
producenten van mechanische tel-
apparaten bijna om hals. Gevolg:
werkloosheid voor veel gespeciali
seerde mensen. Men ging Chips in
uurwerken plaatsen: het digitaal
horloge veroverde de wereld. Maar
Europa verloor op de exportmarkt
ruim een miljard gulden aan de
Amerikaanse industrie en zeventien
Zwitserse fabrieken moesten hun
personeel ontslaan.
De film toont nog een andere ont
wikkeling, in zeker opzicht niet
minder onthutsend. Een complete
nieuwe industrie is ontstaan door
de toenemende vraag naar elektro
nische spelletjes. Televisie-tennis is
een positieve ontspanning. De klan
ten blijken echter de meeste be
langstelling te hebben voor naboot
singen van luchtbombardementen,
het afvuren van raketten en andere
op vernietiging gerichte activitei
ten. Er zijn al „pretparken" waar
vrijwel uitsluitend met militaire
„attracties" kapitalen worden ver
diend. Beweerd wordt dat sommige
psychologen dit toejuichen als een
middel om bepaalde lieden af te
helpen van agressies, waarmee zij
anders hun medemensen te lijf zou
den kunnen gaan.
Tal van toepassingsmogelijkheden
zijn voor het BBC-programma ge
filmd, onder andere in de Italiaanse
Fiat-fabrieken, waar op Willem en
Ed Bever uit de Fabeltjeskrant lij
kende robots aan de lopende band
staan. Elders doet een vakman de
computer voor hoe meubels worden
gespoten; daarna kan hij naar huis.
Medische studenten met weinig er
varing kunnen toch een juiste diag
nose stellen als zij werken met een
computer waarin specialisten hun
kennis hebben ingevoerd.
Wordt de mens slaaf van zijn ver
nuftige machines of vallen ze in
handen van dictators? De filmma
kers kunnen het antwoord niet ge
ven. Aan het eind is er slechts een
beklemmende stilte.
ment arrangeerden-
van Verdi, Wagnefar
toe) en daarmee f1
successen oogsttPdt
veer doet het nu*aÉ
fluitist James. (ïb
zijn instrument. Ire
mag zich over hefn
beklagen. De pla
de winkel uit enlli
men nieuwe arr,
van hem op dern
gretig aftrek vindwt
Dat hij behalve dez* S
kers" ook in het origfvo
toire een uitblinker L i
oud-leerling van JeanLe,
zondagavond tijdens r
de Grote Zaal van F r
bouw op ondubbelzinp
Hij speelde die avond)
2 voor fluit en orkest i h(
(K.V. 314) van Mozart
avond, tezamen metl
het Concert voor fluitf
(K.V. 299) van dezelf<»
James Galway heeft «dt
strument, dat hij op vidt
klinken brengt. Maar r
hij een groot kunstenj v
ke en zonder enige uit
werk gaat. Zowel voo#t
ze, toen de voortref! jo
Marisa Robles van |ve
kwam de muziek op 1
haar recht.
The English Chambe!?1
der leiding van concMg
gent José Luis Garcia V
voor zeer muzikale bfcj^
Het orkest liet zich L]e
horen nl. in de SympT
groot (K.V. 201) en inPB4
tb ln F (K.V. 138) van v
Het bleek een goed pn
speeld ensemble te zijde
werken een fraaie verkf
kens weer blijkt, dat I
in kleine bezetting hc^
Zoals ditmaal b.v.: ad"
en vier blazers. fch
Klein Muziekje
met nieuw prjers
ENSCHEDE Het f
theater" dat ln Enschr'
komt op 22 septembel
Stadsschouwburg m$
van een nieuw progi
„Tussen Gisteren ei
programma is opgeboj
Duitse schrijvers
Brecht en bevat een
teksten en chansons <jJej
tereenheid zijn saniei ltJ(
Jnp
HILVERSUM (ANP)|d
van moeilijkheden o[
risch vlak zal het hoo hJ
nale Omroep-Zuid,
wen, op medisch ai
naar verwacht word
komende drie maanc
vervullen. HIJ zal t
ng
vervangen door Pieri
plaatsvervangend ho b
maleider van de RegrtJ
Zuid Is. nae'
De commissaris regkf
de NOS, drs M. Dij*
aanleiding van die m<
sen Van Leeuwen en c
werkers gisteren gezi
we samenspraak mei
nen een oplossing zalkg,
gevonden. Maar hij v
lossing niet op kort
Dijkstra zei voorts ni
het ziekteverlof van k
geen disciplinaire
louter het gevolg
advies.
In het winterprogt ere;
ROZ, dat op 1 novel en,
men weinig verand r
voornamelijk het ge' t
huizing in de komeni laa
het oude pand aan d<fc w
de in Maastricht naa
aan de Tongerensei Oo
ROZ met ingang vfraa
behalve op zondag
van 18.00 tot 19.00 o
den. Op de overige 4 'in
van 19.00 tot 20.00 u
