^ito-industrie kan buiten races AUTOBIOGRAFIE Radio en televisieprogramma's Nieuwe boeken ïlse GKN concurrent voor Transmatic INSPECTEUR RAYNOLDI en zijn ARRESTANTE door B. NIJENHUIS F /lm HET WEER door Hans da Jong Weerrapporten Uitzicht op mooi september weer 1# ^Z19 SEPTEMBER 1978 VARIA TROUW/KWARTET PS19 RH21 ►ventig jaar geleden de Franse regering \g met de koning van de voortzetting van gestarte autorace njladrid. De eerste /Jjvan Parijs naar Bor- ^ad meer dan tien vens gekost, onder van de coureur en iel Marcel Renault, en hevige protesten iUto-industrie en de insportwereld. >crt de Dion, voorzitter '|tomobile Club de France ;ofabrikant, verzette zich ministerieel ingrijpen met jak, dat de voortgang van fck nu eenmaal mensenle- I Dat kon nog gezegd wor- I. Het was het jaar. waar- oeders Wright met hun ^stegen en 's werelds eer- maakten. Hoeveel van rende vliegeniers zouden •gelukken totdat vliegen [mate van veiligheid zou t monsterachtig grote en b's en opstijgen met pri- tegtuigen hielden in die ^verband. De coureurs en waren vaak dezelfde de autofabrikanten jgok de eerste vliegtuigmo- s-Royce bijvoorbeeld) en Iculaire tests met voer- en |i dienden om het produkt tl de autofabrikanten zelf. issor van Panhard Levas- Jcenzo Lancia bij Fiat wa- jenners. Henry Ford nam heidsproeven op het be- door Sicco de Jong Louis Renault aan het stuur van zijn racewagen tijdens de laatste grote wegwedstrijd Parijs-Madrid in 1903. Bij aan komst in Bordeaux vernam de autofabrikant, dat zijn broer Marcel verongelukt was. Voor de veiligheid besloot men 75 jaar geleden naar circuits te gaan. Nu sterven de coureurs daar. vroren meer van St. Clair. Bij de weg- en later baanwedstrijden za ten Louis en Marcel Renault, Hein- rich en Wilhelm von Opel zelf achtei het stuur. Om uit te vinden wat ei nog meer aan hun wagens verbeterd zou kunnen worden. En ook om dt reclame. Na de halverwege beëindigde wed strijd Parijs-Madrid werd in Frank rijk het racen op de openbare weg verboden, een verbod dat andere landen snel volgden. Zo ontstonden de wedstrijden op de gesloten cir cuits. De snelheden kwamen daar aanvankelijk nog nauwelijks boven een gemiddelde van 100 km per uur uit. Het waren „duurtests" voor de auto's en de banden, en het publiek werd er meer door geïnteresseerd in de mogelijkheden van de auto. De ongelukken waren, nu er speciale racebanen kwamen, ook minder ernstig. Er is inderdaad aanvankelijk heel wat verbeterd aan de auto's dank zij de races. De motorentechniek werd steeds meer verfijnd: aan de eerste Franse Grand Prix van 1906 in Le Mans namen wagens met mo- torinhouden tot achttien liter deel om maar voldoende vermogen op te wekken. De aërodynamica werd, net als in de vliegtuigindustrie, als een belangrijke technische factor onderkend. Maar allengs werd het reclame-ele ment van de racerij belangrijker. Mussohni subsidieerde Alfa Romeo nadat Fiat zich in 1923 voorgoed uit de sport had teruggetrokken om reden van nationaal prestige. Hitier verschafte Mercedes de mid delen om de Italianen te over treffen. De grote autofabrikanten voelden er echter na de oorlog weinig voor op deze manier door te gaan. Slechts een enkeling verschijnt nog wel eens op de circuits. Onlangs Renault en enkele Jaren geleden Ford. Maar niet om technische ken nis op te doen. want daarvoor heb ben de fabrikanten hun eigen proef- banen. De raceauto heeft ook steeds min der met de gewone auto te maken gekregen. De meeste wagens in de tegenwoordige Formule I behoren zelfs tot merken, die de automobi list niets meer zeggen, en de namen van de automerken, die meer alge meen bekend zijn, zijn uiterst ex clusief, zoals Ferrari en Lotus. Nog altijd wordt niettemin be weerd, dat achter de races een hoge re technologische waarde schuil gaat. Maar dat dient meer om de tot vorige week getelde 22 doden van de Grand Prix en de velen, die bui ten deze races verongelukten, goed te praten. Wat nu „autosport" ge noemd wordt is letterlijk een jacht naar geld geworden met een stevige inzet van mensenlevens. Twee jaar geleden vroeg het Twee de-Kamerlid Jongeling van het GPV minister van Justitie Van Agt autoraces (en boksen) te verbieden. Maar de voor de wielersport enthou siaste minister zei daarvoor toen geen tijd te hebben. Al had hij er ook een hekel aan. Men helpt de racers nog altijd ge makkelijker om zeep dan het racen. Dat geldt al meer dan 75 Jaar. ""Ilse GKN-concern heeft —loos transmissiesysteem (EUnobielen ontwikkeld. Dit >n fsteem vertoont overeen- PIY met de Nederlandse T^lc, die gebouwd wordt wi Doorne's Transmissie Cmi<burg. Het laat zich aan- ïl. (8e GKN-transmissie hier- (bijterke concurrent wordt, -—♦systeem gaat evenals de hiklc uit van overbrenging ™elhten door een metalen p over twee schijven loopt. rdoiil is, dat GKN werkt met ^hjjJrsnede rechthoekige ket- ntrfjl de uitvinding van dr ideDoorne een duwband be- noefestaat uit een groot aan- ■a-jlge stalen schakels. Een s JTchil is .dat GKN het nieu- eg®Tn elektronisch wil gaan 3ne*aarvoor een transistor *R H wordt. GKN, het grootste Britse concern in de auto-onderdelenindustrie, is een onderneming met meer dan hon derdduizend werknemers en een zeer gezonde rentabiliteit. Qua om vang is het in geldomzet gerekend iets kleiner dan Volvo en iets groter dan Honda of Saab-Scania. GKN voluit Guest Keen Nettlefolds levert alle mogelijke metalen delen voor de auto-industrie, zoals aan drijfassen, tandwielen, versnellings bakken en alles wat met wielen en wielophanging te maken heeft. GKN heeft reeds aangekondigd de nieuwe transmissie, die nog geen naam heeft, in serieproduktie te gaan maken en wel in drie versies, voor motorvermogens tot 52, 88 en 147 kW. Daarmee wordt de auto industrie een nieuw aanbod gedaan in de geest van Van Doorne's Trans missie. Met de in dit Tilburgse be drijf ontwikkélde Transmatic ne men al verscheidene autofabrikan ten proeven, onder wie Fiat en Vol vo. Beide maken er echter traag vorderingen mee. Ook de Amerikaanse auto-industrie experimenteert met nieuwe traplo ze transmissiesystemen. Deze heb ben namelijk het voordeel boven de bestaande automatische versnel lingsbakken. dat ze zuiniger in be nzineverbruik zijn. De gewone auto maat schakelt; de traploze auto maat niet. En schakelen is een han deling, die benzine kost. Het is nog niet bekend, wanneer GKN's transmissie produktierijp zal zijn. De Nederlandse Transma tic is dat nu al wel. Het bedrijf in Tilburg krijgt finan ciële steun van de Nederlandse overheid. Vergeleken met de nieuwe handge- schakelde versie van het model Vol vo 343 kost een automaat op dit model twaalfhonderd gulden. Dat is niet duur voor de traploze riemen- transmissie op de oorspronkelijke uitvoering van deze wagen. Het betekent echter wel, dat de nieuwe Volvo 343 met versnellings pook geen vijftienduizend, maar in clusief afleveringskosten 15.975 gul den kost. Het model is vorige week officieel geïntroduceerd. De achterin ge bouwde versnellingsbak wordt door de Zweedse Volvo-fabrieken gele verd aan Volvo Car B.V. te Born. DE FOSDYKE SAGA weg 46 B :aat Hij __4>aar papieren te grabbe- eh; enfin ik spaar je pgie maar het komt hier dde heer Verplank niets iTtspeurd heeft, behalve 1 Ti bepaald ogenblik een derde, juist op het ogen- plank zijn schuilplaats En nou mag jij raden Verplank heeft uitge- ■ferfeer dat de commissaris ^a'Jir genoemd had, had hij maal met „de heer" be- I voor zoveel smalende ipRst een reden zijn die c*[dit ogenblik meer inte- PLp de misgrepen want x/ipoit zo groot zijn van *"Hr Verplank. „Heeft u de HOieraal aan de telefoon S(Ter?" de dood in. Tegen een /„/jplassen en lallen. We zijn ""i bij de heer Verplank." ""'ik, ja. Maar als dit de 8*1 ls die u me besparen il. i" zingen, zo staat het er. 783waarachtig eens goed in -4 lopen Enfin, dat zei "Toneel." J. H. Kok NV Kampen „En dan was er nog iets, zei u." „O, ja. De p.c. wilde weten waarom Jij niet gefloten hebt." „Dat kon ik niet." „Je moet Je niet opzettelijk stom houden, Sjeerp." „Mijn politiefluitje had ik niet bij me want dat zit gemonteerd op mijn stoommachine." De commissaris staarde hem één ogenblik perplex aan, zette toen de handpalmen tegen de bureaurand en schoof zich achteruit met een kracht als wilde hij de aardkloot met alles wat erop was voor eeuwig uit zijn gezichtsveld duwen. Toen zei hij bij na fluisterend: „Daar heb ik geen woorden voor." Hij begon met drifti ge gebaren zijn brillen te verwisselen, besloot toen toch weer tot de leesbril en zat een tijdlang zwijgend op het bureaublad te staren, een duim tus sen de tanden. Toen viel hij heftig uit: „Kun jij dan niet liegen man? Al ls het alleen maar om het mij allemaal een beetje gemakkelijker te maken?" Raynoldi maakte met een hand een verontschuldigend gebaar, de schou ders een beetje opgetrokken. „Beter dan ik Tnezelf wil toegeven, maar ik zie er in dit geval het nut niet van ln. Een achtervolging van een gewapend man door een hoofdstraat op een marktdag, vol vrouwen en kinderen, denk u dat eens even in." Hij zocht de zwakke plek van de commissaris als een chirurg een blinde darm, bijna met de ogen dicht: „Zelfs tien Blas ters zouden dan hun werk niet aange kund hebben." Huichelachtig voegde hij eraan toe: „Dat kan u natuurlijk niets schelen, maar de p.c. wel. Heeft hij al toestemming gegeven het on derzoek te heropenen?" „Hij onderneemt stappen." „Heel grote, hoop ik. Ik wilde zo gauw mogelijk even met haar gaan praten." De commissaris had weer iets van zijn rust hervonden. Wat de oorzaak ook geweest mocht zijn, er zat in Sjeerps redenering een boel waar heid. Naast de KroonduiJ gel-stommi teit ook nog gewonde buitenstaan ders, of erger, was meer dan hem wenselijk leek. „Ik zou haar niet laten merken wat we omtrent haar man vermoeden. Gezien hebben we hem tenslotte nog steeds niet." „Nee. Hoe is het afgelopen met die plas van Verplank?"..Er kwam een man aan, een oude man dus, en Ver plank heeft hem om vuur gevraagd. Is dat nou stom of slim, dat wou ik nu eens van Jou horen." „De tijd zal het leren." „De tijd heeft in elk geval al geleerd dat mevrouw Dubois-Beesd erg onge rust geworden is. Ze was alleen thuis, laat op, en een dronkelap om de deur is dan niet leuk. Ze heeft dus het bureau opgebeld en daar hebben ze mij gewaarschuwd. Ik heb er een wa gen heen gestuurd en even later ga ven ze bericht dat het Verplank was. Ik heb toen opdracht gegeven hem mee te nemen alsof het een arrestant was." „Handig." De kleine Freeken was nog niet in de stemming om complimenten van een ondergeschikte in ontvangst te ne men en deed er het zwijgen toe. „Mag ik de belevenissen van Ver plank eens even inzien?" Hij las het zwijgend door en knikte toen goedkeurend. Bij mevrouw Du bois-Beesd had beneden het licht nog gebrand en de oude man had naar binnen gekeken tijdens het voorbijlo pen. Kort daarna was het licht uitge gaan en even later was op een boven verdieping aan de voorkant van het huis een lamp aangeknipt. Ze had de gordijnen gesloten en na verloop van tijd was ook daar het licht uitge draaid. Korte tijd later was de oude man opnieuw voorbij gekomen en had, het huis voorbijlopend, achte loos om zich heen gekeken op een manier die misschien niets te beteke nen had maar misschien ook wel. In elk geval had hij Verplank ontdekt die gebruik had gemaakt van de eni ge afleidingsmanoeuvre die hem zo gauw te binnen kon schieten, waarna hij in „licht aangeschoten toestand" de man om vuur gevraagd had. Onge veer zeventig jaar, schatte Verplank, die meende hem wel eens eerder ge zien te hebben maar daar niet zeker van was. ongeschoren en met een pakje sigaretten in de hand, waarvan hij nogal overbodig gezegd had dat hij die uit een automaat gehaald had. Korte tijd later hadden ze van de mobilofoonwagen tegen hem gezegd (de man had zich toen al verwijderd): „O, ben Jij het," maar Verplank had het listig gespeeld en zich laten mee nemen in de aangeschoten toestand die hij had voorgewend, vermoeden de dat vanuit de verte nog op hem gelet kon worden. Daarbij had hij nog waar kunnen nemen dat op de boven verdieping het gordijn behoedzaam een eindje opzij geschoven was. De man had gesproken met een accent dat ergens uit de randstad afkomstig moest zijn, maar hij had slechts een paar woorden gezegd, te weinig om uit te maken van welke streek hij precies afkomstig moest zijn. (Wordt vervolgd) ÜC/2O0 D* rTz?V~ j^ONS NOG ZOCK^?/- SCHAT,LATEN WETROÜ- WeN DAN 2UN WE VOOR/ ALTUD.^._ 1 v. (Jaouwr^i 0AA8 «AD NOU SEEN SECONDE AAN CEDACMCJ'J SENT EEN WBRMTEB TERWl/t IK... m OU. JANK */F7VjrTl ^IKZAL CR W8L irf* /[Of VIM oen y FERD'NAND Radio vandaag HILVERSUM I (298 m. en FM-KanalenJ AVRO: 7.00 Nieuws. 7.02 (S) AVRO: Mu ziek en verkeersinformatie. (7.30 Nieuws. 7 41-7.55 Radiojournaal.) 8.30 Nieuws. 8.36 Gymnastiek voor de huisvrouw. 8.45 De Groenteman. 8.50 Morgenwijding. 9.00 (S) Verstild en flitsend, Tsjechische muziek. 9.15 Open School AVRO: 10.00 radio La- waaipapegaai. 10.10 arbeidsvitaminen (10.30 Nieuws. 10.33-10.35 Radiojournaal.) 11.30 (S) Rondom Twaalf. 12.26 Mededelin gen voor land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws. 12.41 Radiojournaal. NOS: 13.00 Opening van de Nieuwe Zitting van de Staten Gene raal (i 15.05 Nieuws.) AVRO: 16.00 (S) Lichte muziek. 17.00 Voor ons gemaakt (door ons gekraakt.OVERHEIDS VOORLICHTING: 17.20 De Nederlandse Antillen. AVRO: 17.30 Nieuws. 17.32 Pol- tieke reacties op Troonrede en Miljoenen nota P P 18 19 Uitzending van de CPN. AVRO: 18.30 Nieuws. 18.40 Sociaal-econo mische reacties op Troonrede en miljoe nennota. NOS: 19.15 (S) Let the peoples sing. AVRO: 20.00 Hoogtepunten uit ope- rèttes. 21.10 Mijn woord is uw wil, docu mentaire. 21.40 De Ie-Show. 21.45 De Wie- Show. 21.50 De Waai-Show. 21.55 De Weg- Show 22.00 (S) The Skymasters 22.30 Nieuws. 22.40 Radiojournaal. 22.55 (S) Easy listening. 23-55-24.00 Nieuws. HILVERSUM II (402 m en FM-Kanalen) KRO: 00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnas tiek. 7.20 Het levende woord. 7.25 Badine- rie: klassieke muziek. 7.54 Overweging 8 00 Nieuws. 8.11 Echo. 8.30 Aubade: klas sieke muziek. 9.00 De letter M(l). 9.30 Scheepspraat. 9.35 Waterstanden. 9.40 De letter M (2). 10.30 Met een boekje in een hoekje. 11 00 Nieuws. 1103 Ik sta hier niet voor de banken te praten. 11.30 Ouder worden we allemaal; bejaardenprogram ma 12.00 In de Boerderij. OVERHEIDS VOORLICHTING 12 49 Uitzending voor de landbouw 13.00 Nieuws. 13.11 Echo magazine 13.40 Boekenwijsheid. 1400 Lange vingers. 15.00 In de wachtkamer. 16.00 Nieuws. 16 03 Spreekuur. NOS: 17.00 Het zal mijn tijd wel duren; milieupro gramma. 17.20 <S) Eurolight: Nordring Rendez-Vous (herh.) 17.40 Knollen voor citroenen; konsumentenrubriek. 17.50 Ge dicht. 17.55 Mededelingen. 18.00 Nieuws. KRO: 18.11 Echo 18.30 (S) Op Vleugels piano improvisaties 18.50 Verkenning; so ciaal-maatschappelijk nieuw. 19.00 Kerk in meervoud. 19.30 (S) Zin in muziek. 20 00 Nieuws. 20.05 Overweging. 20.15 <S) Bel Canto op de zomeravond. 21.00 (S) Spekta kel Theater. 21.50 (S) Lasalle Kwartet. 22.00 (S) Schubertiadc Hohenems 1978 klassieke pianomuziek. NOS: 23 00 (S) Met het oog op morgen. 23.55-24.00 Nieuws HILVERSUM III (445 m en FM-kanalen VARA: 7.02 (S> Gesodemeurders. 8.30 (S) Roodmerk. 11.30 (S) VARA's zoekplaatje 13 30 (S) Spitsbeeld 15.30 (S) Popkrant. 16.30 (S) Beton. NOS: 18.02 De vacature bank. 18.10 (S) Avondspits VARA 19.02 <S) Top Tien Tien. 19,30 (S) Popdonder- 21.30 (S) And all that jazz. 22.30 (S) Elpee tuin. 0.30 (S) Groot licht 2.30 (S) Groot licht. 5.02-7 00 (S) Truck HILVERSUM IV (FM-Kanalen) TROS 7.00 Nieuws. 7.02 (S) Capriccio 9.00 Nieuws. 9.02 (S) Als reizigers onderweg. 9.30 (S) Van heinde en verre. 10.00 (S) Opus tien tot twaalf. 12.00 (S) Intermezzo. 13.00 (S) De meest verkochte klassieke tien. 1330 (S) Koren-Korpsen. 14.00 Nieuws. 14.02 (S) Om de kunst 14.30 (S) Guitaritei- ten. 15.00-17.00 (S) Belcantohum TV vandaag 10.00 NOS/NOT: Schooltelevisie 14.00 NOS/NOT: Schooltelevisie 18.20 NOS: Opening Staten Generaal 18.50 Oe Fabeltjeskrant 18.56 Journaal 18.59 EO: Het kleine huis. tv-serle 19.50 Oe baaien van Australië, natuurfilm 20.20 EO-metl/rdaad 20.50 Tijdsein 21.24 Tenslotte 21.37 NOS: Journaal 21.55 Oen Haag vandaag 22.20 Mens in wording 23.15 NOÖ: Journaal NEDERLAND II 13.00 NOS: Prinsjesdag, rechtstreekse reportage 18.55 Journaal 18.59 TROS top-50 20.00 NOS: Journaal 20.27 TROS: The wooden horse, speelfilm 22.05 Aktuatv 23.00 OPEN SCHOOL/TELEAC: Een jaar open scrvoo' en. hoe u mee kunt doen. introductieprogramma 23.20 NOS: Journaal DUITSLAND I. 11.00 (K) Journaal. 11.05 (K) Actualiteiten. 11.25 Eiszeit, tv-film. 13.05 (K) Informatieg programma. 13.25 (K) Umschau. 13.55 (K) Persoverzicht 14.00-14.10 (K) Journaal. 17.10 (K) Jour naal. 17.15 (K) Filmreportage. 18.00 (K) Der Heimliche Teilhaber. tv-film voor kinde ren. 18.30 (K) Das Haus der Krokodile. tv- serie. 18.50-19.00 (K) Journaal. Regionaal programma. NDR: 19.00 (K) Neu im Ein- satz, tv-serie. 19.30 (K) Actualiteiten. 19.45 (K) Kleuterprogramma. 19.55 (K) Neu im Einsatz. tv-serie. 20.15 (K) Regionaal maga zine. 20.59 (K) Programmaoverzicht WDR: 9.05 t/m 12.55 (K) Schooltelevisie. (10.30 (K) Kinderprogramma 19.00 (K) Informatief programma Aansl.: (K) Filmreportage. 19.30 (K) Informatieve serie. 19 40 (K) Poli- zei-inspektion 1. tv-sene. 20.15 (K) Actuali teiten magazine 20.45 (K) Informatief pro gramma.) 21.00 (K) Journaal. 21.15 (K) Spelprogramma. 22.00 (K) Actueeel pro gramma. 22.45 (K) Detektiv Rockford An- ruf genügt, tv-serie. 23.30 (A) Actualiteiten. 24.00 (K) Muziekprogramma. 0.45-0.50 (K) Journaal. DUITSLAND II. 17.30 (K) Programma voor oudere mensen. 18.00 (K) Journaal. 18.10 (K) Informatieve serie. 18.40 (K) Ac tualiteiten. 19.20 (K) Tekenfilm. 19.35 (K) Tekenfilmserie. 20.00 (K) Journaal 20.30 Die 39 Stufen (The 39 Steps), speelfilm. Aansl.: (K) Filmtips. 22.00 (K) Actualitei ten. 22.2U (K) Documentaire film 23.00 (K) Filmrubriek. 23.45 (K) Jazzprogramma 0.40 (K) Journaal. NDR III 8 50-9 05 Gymnastiek 9.05 t/m 13.35 en 17.30 t/m 18.30 (K) Schooltelevisie. 21.00 (K) Journaal. 21.15 (K) Reportage 22.00 (K) Filmreportage. 22.45 (K) Informa tief programma. 23.50-0.20 (K) W.k. scha ken, verslag. WDR III. 9 05 t/m 12.55(K) Schooltelevisie. (10 30 (K) Kleuterprogramma.) 18.00 t/m 18.15 (K) Schooltelevisie. 18.30 (K) Infor matieve sehe. 19.00 (K) Kleuterprogram ma. 19.30 (K) Tv-cursus biologie. 20.00 (K) Reportage. 20.45 (K) Journal 3. 21.00 (K) Journaal. 21.15 (K) Regionaal magazine. 22.00 (K) Actueel magazine. 22.15 (K) Amu sementsprogramma. 23.00 (K) Immer Ar ger mit. 23.30 (K) Mil Brett und Segel 24.00 (K) Journaal. BELGIE (NEDERLANDS) NET I. 1400 1500 (K) Schooltelevisie. 17 00-17.30 (K, Schooltelevisie. 18.00 (K) Tekenfilmserie 18.05 (K) Kinderprogramma. 18.30 (K) Open School. 19 00 MC) Muziekprogramma 19.40 (K) Mededelingen en Morgen. 19.45 (K) Journaal. 20.10 (K) Amusements programma. 20 55 (K) Informatieve serie 21.45 (K) Quiz. 22.10 (K) Gastprogramma 22 40-22.55 <K> Journaal NET II. 14 00- 20.10 Zie NET I. 20.10 (K) Op een goeie wei. Engelse comedy-scrie. 20.35{K) Panorama 21.00-23.00 (K) De jacht, Amerikaanse speelfilm. BELGIe (frans) 14.00 t/m 15 00 (K) Schooltelevisie. 18.00 (K) Klcutersene. 18.05 (K) Kinderprogramma. 18.30 (K) La folie des bétes, tv-serie. 18.45 (K) TB-por- tret. 19.15 (K) Regionaal journaal. 1928 (K) Weerbericht 19.30 (K) Journaal. 19.55 (K) Documentaire-serie. 21.05 (K) Les grands detectives, tv-serie. 22.05 (K) Journaal. 22.20 (K) Le court-métrage I.N.A., korte film. 23.05 (K) Journaal. „Heren en arbeiders" door dr J. M. Welcker. Uitg. Van Gennep te Am sterdam. 682 blz. Prijs 48,50. „Heren en arbeiders", het proef schrift van Johanna M. Welcker, geeft een boeiend beeld van de vroege Ne derlandse arbeidersbeweging (1870-1914). Het was een periode uit de arbeidersbeweging, waarin haar organisatievormen en stromingen nog lang niet waren uitgekristalli seerd en waarin de voormannen de „heren" met een geheel andere maatschappelijke achtergrond dan de arbeiders een dominerende rol speelden. Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel bevat de niet eerder gepubliceerde resultaten van de enquête, die Domela Nleuwenhuis in 1880 instelde naar de leef- en werk omstandigheden van de Nederlandse arbeiders. De enquête, aangevuld met twee beperkter door de werkge vers geïnspireerde ondervragingen geven veel informatie over lonen, werkomstandigheden, voeding etc. van de arbeiders in die tijd. Het twee de deel bevat samenvattende studies over de anarchisten J. C. Th. H. Met* höfer (1863-1933) en H. J. van Steenis (1862-1939) en over de geschiedenis van Walden, de door Frederik van Eeden opgezette en door voortduren de conflicten geteisterde leefgemeen schap in Bussum. Het derde deel is gewijd aan de relatie tussen NW en 8DAP tussen 1906 en 1913. De rolver deling tussen politieke partij en vak beweging lag niet direct voor de hand. Pas na lang zoeken en veel conflicten is er een evenwicht gevon den. Een evenwicht overigens dat tot op de dag van vandaag zijn wankele periodes kent Het wonder tassen man en vrouw, de 8exualltelt in het huwelijk gezien vanuit de bijbel, geschreven door Tim en Beverly LaHaye. 315 blz. 19,90. Uitg. Novapres, Laren. Van dezelfde uitgeverij is Oenezlng. licha melijk, geestelijk, psychisch. De kracht van het geloof. De auteur ls F. MacNutt. 280 blz. 19,90. Verta ling: A. v. Onck. I. wandelplaats, 4. opge- 1 8}mde munt, 10. kleefstof, X7|). 12. veter, 14. voorne- 44jten vat je. gesloten, 17. omschrift van een munt, 22. ;iTibriolet. 25. grondsoort, 35)30. muzieknoot, 32. oude I, 33. deel van het oor, 35. 43jchtlamp (indn.l, 39. vor- -foom. 41. vrouw van Ja- 49jkeldicht. 43. vreemde 55i "TTl brugschuit, 2. vlakte- 5Lifschot. 4. insekteneter. 5. plaats in Spanje. 7. tljd- jsmakend, 10. bereid. 13. Jd. 14. nachtgewaad. 16. pburg, 18. plaaggeest. 20. J. 23. verzoekschrift, 26. 28. bitter vocht, 29. II. schor, 34. kleur, 36. itje, 37. wortel (gew.), 38. j titel (afk.). ^^rtge puzzel. 3. reaal. Er is uitzicht op mooi septemberweer met temperaturen tenderend naar circa achttien graden. We moeten er nog wel even op wachten. Eerst zitten we namelijk nog een beetje met de ongedurigheden van een Noordzee- koufront. Als alles volgens schema verlopen is, heeft het in de afgelopen nacht en vroege morgen hier en daar een regenbui afgeleverd. Vandaag ia- ter op de dag keert de zon terug. Woensdag en donderdag zullen we mogen rekenen op zonnige periodgn en het blijft dan overal droog. Een van zuidwest-Engeland tot IJsland reikend hogedrukgebied (maxima bij Ierland 1032 millibar) zal dan over ons heen komen te liggen waardoor het voor eventuele volgende storin gen niet zo eenvoudig meer zal zijn een reprise van de bewolkte en buiige sfeer te geven. Volgens de Franse en Engelse computerkaarten voor vrij veel bewolking s 0 s<,~ X— g7%f--vfag>l' j «NP «NNI t»-» II OO woensdae zal de wind d natig tot zwak u noordwestelijke ..chtingen wa. iet blijft dus dan nog koel. Don.ier. liggen we geheel binnen de invlocussfeer van het vrij omvang rijke maximum waarvan het centrum dan boven Bretagne wordt gesitu eerd. Ook dan dus nog wel een weste lijk windje bij ons. Tegen het wee keinde gaat de wind wellicht terug naar zuidwest tot zuid mede door toedoen van een depressie waarvan verwacht wordt dat die zich gaat acti veren ten westen van de Britse eilan den en dan uitdiept tot 974 millibar. Dat zal het geval zijn als hij woens dagmorgen vroeg ten zuidwesten van IJsland zal liggen. Die depressie is dan ook voortgeko men uit een tropische storm geheten Hope. Aanvankelijk lag deze met 1013 millibar op 50 graden noorder breedte, 36 graden westerlengte en bewoog zich slechts langzaam voort. Maar net als bij voorgangster Flossie kreeg hij bij het komen op hogere breedten waarschijnlijk vleugels, in dit geval een warmte- en koufront, waarmee hij erg goed uit de voeten kan. Er lijkt geen reden om alarm te slaan zoals vrijdag en zaterdag Jl., althans niet voor onze omgeving En wat krijgen wij tijdens het volgen de weekend vervolgens voortgezet? Een echte oudewijvenzomer met een naar het Alpengebied doorgaand ho gedrukgebied? Volgens de Ameri kaanse kaarten voor zaterdagmiddag niet. Daarop hebben de depressies in noord-Europa en vooral oók in noord west-Rusland zoveel zuigkracht, dat er in het Noordzeegebied eerder noor delijke dan zuidelijke winden zullen waaien. De positie van het sturende hogedrukgebied wordt dan opgege ven boven de Middellandse Zee ten zuiden van Sardinië. Abonnee J. P. van Veen te Ooster hout reisde gisteren naar Gorredljk, keek daar in de weerkeuken, waar juist een hoogtekaart uit Parijs bin nenkwam met nog steeds een krach tige westelijke circulatie ovec de Brit se eilanden en o:-.ze omgeving en., hij nam er N bundel oude volks spreuken over hei weer voor mij mee. Ik denk er nog rscheidene maan den. misschien wei jaren mee voort te kunnen Om te beginnen hier alvast een voorproefje om onze lezeressen op stang te Jagen: „Krimpende win den en kijvende vrouwen, daar is dooreen geen huis mee te houwen". Verder: „Brengt het najaar helder weer, het zal 's winters stormen op het meer". En tot besluit: ,,'s Avonds laat de spin ter been. 'tzal regenen, 'k wed tien voor een" HOOGWATER, woensdag 20 september - Vit», siniteo UMIA Haring vlletululzea 5.14-11.33. Rotterdam 4.15-19.18, Schevenlngen 07 112*. IJ muiden 8.44 19 05, Den Helder 11.17 23.20. Harlin- gen 1.04-11.22, Delftijl 3.09 )5.1» Weerrapporten halt bew temp. 15 gr Amsterdam De Bilt half bew 14 Deelen hall bew 14 Eelde half bew 14 Eindhoven Ucht bew 18 Den Helder zwaar bew. 14 Rotterdam half bew 1» Twente half bew 17 Vllsslngen zwaar bew. 15 Zd. Limburg half bew 15 Aberdeen zwaar bew 14 Athene on bew 24 Barcelona onbew 28 Berlijn zwaar bew. 14 Bordeaux onbew 29 Brussel zwaar bew. 18 Frankfort zwaar bew 11 Geneve half bew 22 Helsinki motregen 10 Innsbruck zwaar bew. 19 Klagenfurt licht bew 23 Kopenhagen regen 12 Lissabon zwaar bew 2S Locarno onbew 25 Londen hall bew 1» Luxemburg zwaar bew 14 Madrid onbew. 33 Malaga onbew 28 Mallorea onbew 34 MQnehen half bew 14 Nice geheel bew SI O.ilo licht bew 15 PartJ» licht bew. 18 Rome onbew 24 Split onbew 24 Stockholm Wenen zwaar bew onbew 15 22 Zürtch Ucht bew 19 Casablanca zwaar bew. 25

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 21