benemeubel
Albeda is niet bang voor
extreem hoge looneisen
f treden Vorster verwacht
Uniform
Helft van bevolking
wil bede in troonrede
tiemve Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Hier en daar regen
[•19
[•J
De arme
Friese
heide van
Jelle Dam
Nederland
knoeit met
de natuur
'Slapeloze dagen':
Schrikwekkend
beeld van
een dictatuur
Dertig At
jaar fe)l§4»|
Karei
Appel
Woningnood
heeft veel
gezichten
Indrukken
Siberië
L[* van Anatoli
Martsjenko
lr
'Vakbeweging zal werkgelegenheid niet op spel zetten'
Of
afrikaanse premier zou ziek zijn
het
i tijdperk
Van Agt wil
niet vooruitlopen
op Urenco-debat
verhuizingen? H
Hulp slachtoffers
watersnood India
Lelystad
zelfstandige
gemeente
STAF-MEDEWERKER
Trouw
Warm menselijk
Welkomstvoordeel
Trotf* Trouw
-^ii^.h<>ortwiu
36STE JAARGANG NR 10557 - ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1978
rouw
Wolkenvelden en hier en daar regen. Matig afnemende wind uit west tot
noordwest. Maximumtemperaturen tot zeventien graden.
Morgen en overmorgen
Wisselvallig maar overwegend droog en middagtemperaturen omstreeks
twintig graden.
Zon op 07.17 07.19 Maan op 20.14 20.42
morgen/overmorgen onder 19 51 19.49 onder 07.55 09.11
toonzalen
naast douanekantoor Essen
VIA ROOSENDAAL AFRiT NISPEN-ANTWERPEN
De mooiste verscheidenheid in alle meuoeisti|ien Ook op zondaq
open van 10-20 uur.
LOSSE VERKOOPPRIJS 0,60; Frankrijk Frs 3,50; Duitsland DM 1,90; Luxemburg Frs 13
pagina 2
pagina 13
pagina 19
pagina 19
pagina 27
pagina 25
Van onze sociaal-economische redactie)
DEN HAAG Minister Albeda (sociale zaken) kan zich niet voorstellen dat de vakbeweging dit
najaar een hogere loonstijging afdwingt dan de nullijn waarop de regering het ombuigingsbeleid van 'Kritiek klopt niet'
„Bestek '81" heeft gebaseerd. „Want dat zou de werkgelegenheid direct in gevaar brengen. Dat weet
FNV-voorzitter Kok net zo goed als ik."
Dr Albeda verklaarde dit gisteren na
het gesprek dat hij over „Bestek '81"
had gevoerd met de leiders van vak
beweging en ondernemers gezamen
lijk. De minister vond dat de „sociale
partners" zich in dit gesprek „con
structief hebben opgesteld, ook te-
J Van Agt drukt hier de hand van FNV-voorzitter Kok, terwijl minister Andriessen medewerWneT' hCb d? h°°P °P
wit fop Cnit hoirrnoi
:itter Spit begroet.
opgegeven."
I aan Bestek '81 nog niet
inie Serfontein
"1ESBURG De premier van Zuid-Afrika, John Vorster, zal mogelijk binnen enkele
beden wegens gezondheidsredenen. Vorster is al drie weken ziek en verbleef onlangs
In in een ziekenhuis in Kaapstad.
^n week werd de mogelij k-
forster aftreden openlijk
p regeringskringen in Pre-
jder afgevaardigden naar
']ler Congres van de Natio-
Jciële berichten de afgelo-
zeiden dat de premier
l was en aan bronchitis
i aangenomen dat Vorster
fkte heeft. De afgelopen
«ft zijn particuliere arts,
DVERTENTIE
dr. Bunck hem op al zijn buitenland
se reisen begeleid. Jongstleden maan
dag was Vorster niet aanwezig op de
kabinetszitting waar het Zuidafri-
kaanse antwoord aan de westelijke
mogendheden werd opgesteld over de
kwestie Namibië.
Aanwijzing
de Wetteloosheid
Evangelie"
f letuigenisdag
(dag 23 september,
10.45 uur
Hijnhal. Arnhem
r. W Aalders (Den Haag).
Velema (Apeldoorn), Prof.
JHuntemann (Bremen), Ds.
jner (Espelkamp). Dhr. Jan
ia.
king met de Duitse Bekennt-
I „Kern Anderes Evangeli-
ind en Westfalen)
tn 300 zangers (4 koren)
EDRk1 den Driest. Bazuinencorps
00 bazuinen) uit Duitsland.
Renate Heemskerk - Paul
de medewerking van de
743jgroot aantal vooraanstaande
verschillende kerken en.
d is een verschijnsel van de
i terrorisme, druggebruik,
helpen geen maatregelen als
Jet vervalt. Alleen het Evan-'
3den en met het Evangelie
mee.
i: Apeldoornseweg 31, Ede;
kanvraag busreizen: W. J E.
*5-424067 Sympathisanten
storten op gironr
..Comité Getuigenisdag
Een belangrijke aanwijzing voor een
mogelijk aftreden van John Vorster is
wel het feit dat de twee dagbladen
van de Nationale Partij, Het Vader
land en de Transvaaler, gisteren
openlijk de mogelijkheid van Vor-
sters aftreden aan de orde stelden.
Dergelijke speculaties door een Zui-
dafrikaanse regeringskrant zijn zeer
ongewoon. De regeringsgezinde pers
in Zuid-Afrika houdt vergelijkbare
betrekkingen met de regering als het
Russische partijblad Prawda met het
Kremlin.
De gepubliceerde geruchten wijzen er
óf op dat de regeringsgezinde pers
bezig is de bevolking voor te bereiden
op een mogelijk aftreden van de pre
mier, óf dat de kranten zo zeker zijn
van hun zaak dat ze het risico van
officiële onvrede over publicatie wil
len lopen.
De Transvaaler meldde op de voorpa
gina „Speculaties over nieuwe rol
voor premier". De krant maakte mel
ding van speculaties in regeringskrin-
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Premier VEin Agt heeft
gisteren niet vooruit willen lopen op
de uitleg, die minister van buiten
landse zaken Van der Klaauw volgen
de week woensdag zal geven over de
mogelijkheden die Nederland nog
heeft om in 1981 eventueel de leve
ring van verrijkt uranium aan Brazi
lië tegen te houden.
„Zeker is, dat er in 1981 eventueel een
beroep op het voorbehoud kan wor
den gedaan," aldus Premier Van Agt
gisteren na afloop van de wekelijkse
vergadering van de ministerraad,
„maar de juridische constructie zal
de minister van buitenlandse zaken
in de Tweede Kamer wel wat meer
kunnen verklaren," aldus Van Agt,
die sprak van juridische subtiliteiten.
Hij omzeilde de kernvraag of er voor
het effectueren van het geformuleer
de voorbehoud (ln 1981 voldoende
uitzicht op een goed plutonium
opslagregime voor Brazilië) wel of
niet een beroep zal moeten worden
gedaan op de clausula rebus sic stan
tibus (de algmene volkenrechtelijke
regel dat bij fundamenteel gewijzigde
omstandigheden een internationaal
contract niet behoeft te worden nage
komen.)
Van Agt zei dat hij volgende week
niet bij het Kamerdebat over de
Urenco-zaak aanwezig zal zijn.
ADVERTENTIE
gen dat Vorster mogelijkerwijs presi
dent van Zuid-Afrika zal worden,
wanneer hij besluit om zich niet ge
heel uit de politiek terug te trekken.
Dit betekent dat het kader van de
Nationale Partij, dat op 28 september
in Kaapstad bij elkaar komt om hun
kandidaat voor het presidentschap
aan te wijzen, ook een nieuwe pre
mier en partijleider zal moeten
kiezen.
Op de voorpagina meldde Het Vader
land gisteren: „Vorster: Zuid-Afrika
zal dinsdag in kennis worden ge
steld". Volgens Het Vaderland zal
Vorster, die dit weekeinde vanuit
Kaapstad naar Pretoria terugkeert,
het kabinet tijdens z'n wekelijkse
vergadering dinsdag over zijn toe
komstplannen zal Inlichten.
Opvolging
Het is vermoedeijk dezelfde ka-
bintsvergadering waarop Zuid-Afrika
definitief moet besluiten of het het
plan van de Verenigde Naties voor
Namibië zal aanvaarden. Los van het
feit of Vorster in de komende weken
van plan is om al of niet af te treden,
is de strijd om zijn opvolging in natio
nalistische kringen reeds begonnen.
Openlijk wordt er voor zijn opvolging
nu gelobbyd. Als kandidaten gelden
op dit ogenblik de leider van de par
tijafdeling van de Kaapprovincie P.
W. Botha (als minister van defensie
het belangrijkste lid van de regering),
S. P. Botha, minister van arbeid en
mijnbouw en dr Conny Mulder de
leider van de partij afdeling Trans
vaal en minister van plurale betrek
kingen.
De minister van buitenlandse zaken
Pik Botha wordt niet als een serieuze
kandidaat beschouwd hoewel hij mo
gelijk Vorsters keuze op lange ter
mijn zou zijn geweest. Ondanks zijn
populariteit in de lagere gelederen
van de partij heeft hij weinig aan
hang onder parlementsleden en be-
John Vorster
staat veel verzet tegen hem in het
conservatieve partijestabishment.
Tot begin van het jaar was Conny
Mulder de belangrijkste kandidaat.
Hij had veel steun van parlementa
riërs uit Transvaal en van het partij
kader. Maar sinds het schandaal over
de voorlichting zijn zijn kansen dras
tisch verminderd.
Havik
Er bestaan nu echter voldoende aan-
wijzigingen voor het feit dat de ster
van de minister van defensie in de
afgelopen maanden aanzienlijk is ge-
syegen. Als havik binnen het kabinet
heeft hij zich agressief verzet tegen
buitenlandse druk en tegen de rol van
Swapo in Namibië.
Als machtige minister van justitie in
1966 wist Vorster het oudgediende
partijleid Ben Skooman te verslaan
op een ogenblik waarop Zuid-Afrika
met een binnenlandse crisis te kam
pen had. Nu Zuid-Afrika door de ern
stigste buitenlandse druk uit haar
geschiedenis wordt bedreigd, zou P.
W. Botha wel eens zijn kans kunnen
grijpen met de steun van degenen die
zoeken naar iemand die een sterke
figuur lijkt te zijn.
niet duurder wel beter
Almere - 03240-11522
Lelystad - 03200-21600
Kampen - 05202-16852
DEN HAAG (ANP) Uit een
door het Nipo gehouden onder
zoek naar de wenselijkheid van
het weer opnemen van de bede in
de troonrede, blijkt dat driemaal
zoveel Nederlanders vinden dat
de bede weer terug moet komen
(47 procent), dan dat hij er uit
moet blijven (14 procent). Juit bij
de kerkelijken (in de volgorde ge
reformeerden, Nederlands Her
vormden, katholieken) en bij
CDA en VVD zijn veel voorstan
ders voor het invoeren van de
bede.
Éénderde van de Nederlandse be
volking staat onverschillig tegen
over dit vraagstuk. Zes procent
heeft geen oordeel. Bij de kerke
lijke gezindten vindt men, vol
gens het onderzoek, de meeste
voorstanders voor het herinvoe
ren van de bede bij de gerefor
meerden (76 procent onder hen),
vervolgens bij de Nederlands her
vormden (55 procent voorstan
der) en dan de rooms-katholieken
(51 procent). Opvallend is dat
veertien procent van de onder-
vrgaade hervormden vindt dat de
bede uit de troonrede moet blij
ven. Deze percentages van tegen
standers liggen bij de gerefor
meerden en de katholieken op
respectievelijk acht en zeven.
Onder de CDA'ers (72 procent) en
de VVD'ers (51 procent) zijn de
meeste voorstanders van het her
invoeren van de bede in de troon
rede. Bij D'66 (36 procent) en
PvdA )23 procent) liggen deze
percentages aanmerkelijk lager.
Zowel bij VVD (39), D'66 (39) als
PvdA )42) blijkt uit het onderzoek
grote onverschilligheid ten op
zichte van dit vraagstuk te
bestaan.
FNV-voorzitter Kok zei, tijdens de
persconferentie na het gesprek, na
deze opmerking tot Albeda: „U hebt
van mij geen enkele aanleiding gekre
gen om te denken: het valt allemaal
nog wel mee met de kritiek van de
vakbeweging op Bestek '81." Kok be
nadrukte dat de FNV zijn opstelling
tegenover de regering en wat betreft
de looneisen voor volgend jaar pas
definitief bepaalt als vaststaat in
hoeverre Bestek '81 door het parle
ment wordt goedgekeurd. Ook CNV-
voorzitter Van der Meulen wenste
met nadruk te verklaren dat het CNV
inzake Bestek '81 niet op één lijn is
gaan zitten met minister Albeda,
maar volledig zijn kritische ver
klaring van vorige maand handhaaft.
Daarop zei Albeda dat bij hem „een Geen Hiftaaf
onderliggend fundamenteel optimis
me" bestaat, gebaseerd op de overtui
ging dat de vakbeweging niet, uit
gramschap over Bestek '81. extra
zware looneisen gaat stellen. „Want
ik kan me niet voorstellen dat de
vakbeweging zó'n beleid wil voeren
dat de werkgelegenheid ln gevaar
komt," aldus de minister.
Ook wil de minister graag streven
naar een inkomensverdeling waarin
de zwakke schouders nog meer wor
den ontzien. Maar de overheid kan
daarmee niet in haar eentje begin
nen, want dan prijst ze zich uit de
markt, aldus de minister. Hij wil dat
het bedrijfsleven het voortouw
neemt, bij voorbeeld door beperking
in de prijscompensatie voor hogere
lonen, als dat een effectief middel
blijkt. „Ik heb de Stichting van de
Arbeid (overlegorgaan van vakbewe
ging en ondernemers) al eerder ge
vraagd een dergelijk beleid te ontwik
kelen. Misschien is Kok daar in het
geheim mee bezig, maar ik heb er nog
niets van gemerkt," aldus dr. Albeda.
Minister Albeda benadrukte dat „Be
stek "81" geen dictaat van de regering
is, dat het parlement maar moet aan
vaarden of anders verwerpen. In het
gesprek had de vakbeweging de mi
nister verweten dat hij te somber is
over de mogelijkheid om via sterkere
matiging van inkomens ruimte te ma
ken voor de collectieve sector (over
heid, sociale uitkeringen). De rege
ring staat juist open voor zulke alter
natieven, stelde Albeda. Maar ook
hier vond hij dat het bedrijfsleven, en
met name de vakbeweging, het voor
touw moet nemen.
De minister weerlegde ook het FNV-
verwijt dat Bestek '81' „een onverant
woordelijke gok op de marktsector"
(bedrijfsleven) is. „Dat is in elk geval
niet onze bedoeling," aldus Albeda.
Hij wees op de maatregelen van de
regering om het proces van winsther
stel zo te begeleiden dat het ooi
effect oplevert voor de werkgelegen
heid. Albeda noemde zaken als d'
wet investeringsrekening (gericht*
subsidies voor bepaalde investerin
gen) en het beleid tot herstructure
ring van zwakke bedrijfstakken.
ADVERTENTIE
Albeda zei het niet eens te zijn met de
kritiek dat de bezuinigingsplannen
van het kabinet de offers te veel en
eenzijdig legt bij de financieel zwak
ke schouders. „Die kritiek klopt niet
met de cijfers. De sterkste schouders
krijgen wel degelijk de zwaarste las
ten," betoogde de minister.
DEN HAAG (ANP) Minister De
Koning (ontwikkelingssamenwer
king) heeft besloten een bedrag van
510.000 gulden beschikbaar te stellen
voor de slachtoffers van de overstro
mingsramp in India. Van dit bedrag
is 160.000 gulden bestemd voor het
zuiveren van waterputten en voor de
levering van twee miljoen waterzui
veringstabletten en medische appa
ratuur voor massa-injecties tegen
cholera.
Op korte termijn zal worden nage
gaan welke hulp Nederland kan leve
ren bij de wederopbouw in de getrof
fen gebieden. Ook zal worden nage
dacht over de mogelijkheden voor
Nederland om projecten te beginnen
die zijn gericht op het voorkomen van
overstromingen die India nagenoeg
jaarlijks teisteren.
Van de door de minister beschikbaar
gestelde gelden is 350.000 gulden be
stemd voor noodhulpverlening via
het Rode Kruis. Bij deze instantie is
al meer dan 100.000 gulden op een
voor de ramp in India openstelde
girorekening binnengekomen.
Geschat wordt, dat ongeveer dertig
miljoen mensen in India te lijden
hebben onder de gevolgen van de
overstromingen. In de getroffen ge
bieden zijn tentenkampen ingericht
en er wordt op grote schaal rijst,
kleding, dekens en medicamenten
verstrekt.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Lelystad in oostelijk
Flevoland wordt een zelfstandige ge
meente. Het kabinet heeft ingestemd
met een wetsontwerp van minister
Wiegel van binnenlandse zaken dat
de gemeentelijke indeling regelt. In
dit ontwerp worden ook de grenzen
van de gemeente Dronten nader vast
gesteld. Lelystad zal evenmin als
Dronten provinciaal worden inge
deeld. De provinciale belangenbehar
tiging komt tijdelijk in handen van
minister Wiegel. Diens plan voor pro
vinciale herindeling voorziet in inde
ling van oostelijk Flevoland bij de
nieuwe provincie Veluwe.
In een klein instituut, werkzaam op het terrein van het groepstoeris-
me, waarvan de aktiviteiten aan sluiten bij de interessesfeer van de
lezers van dit blad, bestaat de gelegenheid tot plaatsing van een
Na een inwerktijd zal deze zelfstandig werkzaam zijn op het gebied
van de organisatie van dikwijls grotere groepsreizen, veelal met
intercontinentale bestemmingen.
Gezocht wordt naar een jongeman met een goed ontwikkeld
organisatie vermogen, zakelijk inzicht en zo mogelijk enige ervaring
in het reiswezen, die bereid is herhaaldelijk buitenslands te gaan.
Geboden wordt een werkkring in een klein teamverband in aantrek
kelijke omgeving.
Brieven met uitvoerige inlichtingen zien wij graag tegemoet onder nr 7093 aan
het bureau van dit blad.
Wat is dat voor een man in die slobberbroek met
glimmende ellebogen en die rare pet op bij die
slagboom? Dat is een douanepman, m'n jongen,
maar zijn vakbond heeft tegen dit alles al geprotes
teerd. De broekzakken deugen ook niet, kun je
nagaan.
I >e nieuwe abonnee krijgt een welkomstvoordecl.
Hij belaall (na twee weken de Krant gratis ter kennismaking
te hebben ontvangen) f 6,55 mindervoor de eerste termijn.
Schrijf op de envelop: TYouw-Kwartel, antwoordnummer 2792.
Amsterdam. Ken postzegel is niet nodig.die betalen wij. Hellen kan ook:
020-913456. afdeling service.
naam:
adres:
plaats:
giro:
naam:
adres:
plaats:
nieuwe abonnee:
betaalt per kwartaal
opgegeven door
tel:
Ik ontvang graag naar keuze:
Een degelijke mini-index klapper voor telefoonnummers
en adresgegevens Handzaam formaat. Geschikt om mee
te nemen m elke jas of tas. x
Dne kleine gekleurde klosjes garen en naalden m een
fraaie balpen Een handig hulpmiddel voor de vakantie
Twee verschillende Ot en Sien afbeeldingen Te gebruiken
als sierplaat of pj^ce-mat In originele kleuren enafwasbaar
