ie hoefden niet, wilden ook niet' kan geld niet kwijt i I Jlastingtrucs ft burenplicht Overheidssteun heeft vaak succes jcteur ADM over mislukt fusiegesprek: Hypotheekrente per 11 sept. Winst DSM gehalveerd Kamerleden willen extra kapitaal in Macintosh pompen Bedrijfspastores teleurgesteld over besluit ADM Uitzendbureau is erg nuttig ek aan geschikte ontwikkelingsprojekten Centralisering is doel DAG 14 SEPTEMBER 1978 FINANCIEN EN EtONOMIE TROUW/KWARTET P 13 - RH 15 - S 17 (weigering van de Amsterdamsche ok Maatschappij (ADM) verder nog nemen aan de besprekingen in de, commissie Scheepsbouw over de jturering van de werven in Amster- een storm boven de onderneming ten. De Industriebonden hadden avond geen goed woord over voor ;erdamse reperatiewerf. De ADM an beschuldigd te hopen, dat de idsche Dok- en Scheepsbouw Maat- rsi schappij in Amsterdam ter ziele zal gaan, waarna de APM als „een lijkenpikker" het reparatie-aandeel van de NDSM wil verove ren. De kritiek van de industriebonden richtte zich in feite op één man: directeur ir. R. H. Bosman. „Wij zullen niet toestaan, dat één man duizenden arbeidsplaatsen in ge vaar brengt", zo werd verklaard. Hieronder de weergave van een gesprek met directeur Bosman. L»a ink Thomas RDAM „Het komt ons vreemd voor, dat het bestaan van een veel groter bedrijf als M afhangt van een klein bedrijf als de ADM. Met andere woorden: als de muis kt, dan valt de olifant om. Dat kan toch niet!" jept slaakt directeur Ros- 8e ADM als hij gevraagd [de motieven van de repa- t sanering van de scheeps- in Amsterdam te laten Ij is. Eerst wil Bosman een jch overzicht geven, igevraagd bij de herstruc- h de scheepsnieuwbouw in I betrokken geraakt. In de 1 maart (waarin minister van sociale zaken [en steun van een miljard r de sanering van de v en de zware apparaten- Irordt de ADM genoemd, J wij ooit om financiële ^de overheid hebben ge- jonomische zaken heeft or later verontschuldigd." hebben we ons bereid ver te werken, mits de belan- ADM niet worden ge- wil zeggen: de werkgele genheid bij de ADM mag niet op de tocht komen te staan en de belangen van de kapitaalverschaffers mogen door een eventuele herstructurering niet worden aangetast. Deze verlan gens zult u goed kunnen begrijpen als u de situatie bij de ADM in ogen schouw neemt." „Wij hebben de bui voor de scheeps- reparatie tijdig zien hangen en onze maatregelen genomen. Die maatrege len kostten in 1976 drie miljoen gul den en 250 arbeidsplaatsen. Ze leid den tot een kostenbesparing van tien miljoen gulden op jaarbasis, waar door de ADM rendabeler kon werken. Verder hebben we enkele verliesge vende dochterbedrijven van de hand gedaan en tenslotte hebben we eind vorig jaar de twee Amsterdamse reparatiewerven samengevoegd. In de overgebleven werf is 4,5 miljoen gulden geïnvesteerd, waardoor we eind dit jaar kostendekkend kunnen repareren en volgend jaar minstens quitte kunnen spelen. (In 1977 werd i onzer verslaggevers EDE Alleen al in Twente zou de fiscus voor |:n guldens benadeeld zijn door het gebruik dat bij artijen de zogenaamde ambulante kelners niet n werkgevers maar regelrecht door de bruidspa den betaald. De belastingdienst wil daarom een joor dit systeem steken en ook de horeca-bedrij- lde kelners zelf willen ervan af. scale strop gemakkelijk oenen kon lopen, is o.m. •en uit het feit dat in uiloften met enige hon- sten nog steeds veelvul- omen, waarbij van links „snabbelende" kelners orden aangetrokken. ordt wel dat het belas- e, waarbij de bruidspa- ners (metterdaad of zo- I betalen te herleiden is baberplicht", waarbij de leger op het platteland jelen van allerlei zaken, laar ook begrafenissen, je vinger in de pap premies tal Twentse horeca-be- eeft van de belastingin- in schrijven ontvangen, op wordt gewezen dat zij ambulante kelners loon- en sociale premies moe- bden. Op bruidsparen Tl VOflettelijke verplichting bij rechtstreekse betaling niet. In De nekamp heeft een horeca-bedrijf een belastingaanslag van tiendui zenden gulden gekregen wegens het niet-inhouden van loonbelas ting en sociale premies. De navor dering zal door een rechter worden beoordeeld. De kwestie is dezer dagen in Twente op spoedvergaderingen zowel door de regionale afdelingen van de Bond voor het Horeca- personeel als van Horeca Neder land besproken. Beide groepen wensen nu te bre ken met de gewoonte om ambu lante kelners door de bruidsparen te laten betalen. De kelners zou den dan gewoon door de werkge vers gehonoreerd worden, maar over de hoogte van het uurloon lopen de meningen aanzienlijk uiteen. Volgens vakbondsman W. H. Lentjes in Enschede hebben de zaalhouders e.d. de ambulante kelners het systeem van betaling door bruidsparen „opgedrongen" Zorg DROOGDOK-MAATSCHAPPIJ NV een verlies van tien miljoen gulden geleden.)" „In deze situatie wordt ons gevraagd de helpende hand te bieden. Het is toch normaal, dat als je dan ak koord gaat je de voorwaarde stelt, dat aan de belangen van het perso neel niet mag worden getornd. De mensen hebben hier al vaak genoeg in onzekerheid over hun baan ver keerd. Dat mag niet nog eens gebeu ren. Bovendien hebben de aandeel houders hun vermogen zien inkrim pen en dan kun je niet verantwoor den het bedrijf in een riskante onder neming (de gefuseerde ADM en NSDM, met een stukje nieuwbouw, met raparatie, gieterij en zware appa ratenbouw) te storten! de onderneming en dus voor de werk gelegenheid. Ik ben eind 1974 hier gekomen en mijn collega Neede eind 1975 en wij zagen, dat als de ADM zo zou doorgaan de continuïteit in ge vaar zou komen. Er moest iets gebeu ren. Tweehonderd mensen moesten weg omwille van de werkgelegenheid van de overige werknemers. Dat was een pijnlijke operatie die ik nooit meer hoop mee te maken." De bonden willen nu, dat de over heid de ADM onder druk zet en dwingt tot instemming met de fusie NDSM-ADM. Is de ADM onder druk te zetten? Bosman: „Nee, zeker niet." Ook niet als u over enige tijd bij de overheid moet aankloppen om steun? Want vergeet niet, dat u een aantal jaren forse verliezen heeft ge leden. De bonden hebben hun econo men laten uitrekenen, dat uw adem niet zo lang meer is. Bosman: „Dezelfde economen van de bonden hebben ook uitgerekend, dat de ADM nog een groot vermogen be zit in de lege, onbelaste, terreinen in Amsterdam-Noord en West. Nee hoor. de verliezen kunnen we dragen, het vermogen is groot genoeg." Naam bank Rente vast gedurende: Afsluitprov. (procenten) Rentepercentage met zonder gemeentegarantie ABN 5 jaar 1 jaar 1.5 1.5 8.5 8.25 8.5 8.25 AMRO-Bank 5 jaar variabel 1.5/2.- 1.5/2.- 8.5 825 8.5 8.25 Bouwfonds 30 jaar 5 jaar 2 jaar 1.5 1.5 1.9 9.1 8.5 8.3 9.1 8.5 8.3 Centr. Beheer Apeldoorn 5 jaar 1.5 8.4 8.4 Enriia 10 jaar 8.3 83 Nat. Nederl. 10 jaar 8.3 8.3 NMB 5 jaar 3 Jaar 1.5 1.5 8.5 825 8.5 825 Rabobank (adviesrente) variabel 1.25 825 8.25 Rabo-Hyp. Bank 5 jaar 1.5 8.6 8.6 RPS 5 jaar 1.- 8.25 8.25 Spaarbank R'dam 5/3 jaar 1 jaar 1- 2- 8.25 7.25 8.25 7.25 Stad A'dam 5 jaar 1.- 8.25 8.25 Westland/Utrecht standaard no risk budget 5/10 jaar 5 jaar variabel 2.- 2.- 2.- 8.3 8.7 7.8 85 8.9 7.8 Geldt voor alle levensverzekeringmaatschappijen die lid zijn van de NVBL De hypotheekrente-percentages zijn door geen enkele bank gewijzigd, bovendien zijn er geen tekenen waarneembaar die er op wijzen dat er op korte termijn veranderingen te verwachten zijn. (Publikatie samengesteld door de Vereniging Eigen Huis Amersfoort.) „Begrijp dus goed: we hoefden niet zo nodig en we wilden eerlijke gezegd ook niet. We zijn' eerst gevraagd al leen de reparatie van de NDSM in onze reparatiesector te integreren. Later is gevraagd of wij bereid zijn het management ter hand te nemen als de nieuwe onderneming ook enige nieuwbouw (SECTIEBOUW) ter hand neemt. Ook daarmee hebben we ingestemd, mits de reparatie er niet onder lijdt en wij niet worden opge dept met de zorg voor de werkge- yiheid in die sectiebouw." JiÜst daarom willen de industrie bonden, dat Rijn-Schelde-Verolme (RSV), net als ADM, een belang van veertig procent in de nieuwe onder neming krijgt. Bosman: „Wij willen RSV er niet in. Nee, niet omdat we dan een minder heidsbelang zouden hebben, maar omdat het commercieel een slechte zaak is. De reparatie van de ADM heeft een goede naam in de wereld, omdat we tegen de klanten kunnen zeggen, dat we een onafhankelijk be drijf zijn in die zin. dat we ons niet hoeven te richten naar een andere en grotere onderneming, die zich ook met reparatie bezighoudt." „Maar het grote struikelblok is ge worden, dat de industriebonden in de Beleidscommissie eisten, dat de werknemers van de NDSM en de ADM gelijk zouden worden behan deld. Dit betekent, dat als bijvoor beeld door de fusie 20 man te veel zijn op de tekenkamer, beide bedrijven er tien aan de kant zouden moeten zet ten. Dat ging ons te ver. Voor de industriebonden is het misschien in teressant om dit te eisen, omdat ze bij de NDSM meer leden hebben, maar wij doen daar niet aan mee." U bent, bezorgd over de werkgele genheid in uw bedrijf. Die bezorgd heid was er vorig jaar kennelijk niet. Toen wilde u nog 200 man kwijt. Bosman: „Dat is juist. We zijn verant woordelijk voor de continuiteit van HEERLEN Hoewel de orVi- zet nagenoeg gelijk bleef, is de winst bij DSM (voorheen Staatsmijnen) in Heerlen in de eerste helft van dit jaar met meer dan de helft gedaald. De verkoop van aardgas daalde bij gestegen, prijzen, terwijl bij de overi ge (chemische) produkten de verko pen vrijwel gelijk bleven, maar de prijzen daalden. Daarbij stegen de kosten en waren de afschrijvingen hoger. Het uiteindelijk resultaat was, dat de omzet uitkwam op 5.332 (was 5.343) miljoen en de winst beperkt bleef tot ƒ30.8 (was ƒ71.8) miljoen. Het bestuur noemt deze lagere winst onbevredigend. DEN HAAG Volgens de jongste „landelijke indicatie" van het Cen traal Bureau voor de Statistiek, zal de appeloogst dit jaar 37 procent gro ter zijn dan die van vorig jaar, en de perenoogst 5 procent groter. Deze ra ming is gebaseerd op taxaties door fruitteeltdeskundigen van het minis terie van Landbouw. Van appelen wordt een oogst ver wacht van 535 miljoen kilo, tegen 390 miljoen vorig jaar. En er wordt een perenoogst verwacht van 110 miljoen kilo (vorig jaar 105 miljoen). RENKUM Het aantal gevallen, waarin steunverlening door de overheid aan bedrijven niet heeft geleid tot positieve resultaten, is beperkt. In een groot aantal gevallen zijn de gesteunde bedrijven na verloop van tijd weer in een rustiger vaarwater terecht gekomen. Dit zei de directeur-generaal van in dustrie J. A. M. Molkenboer, gisteren bij de eerste steenlegging voor de nieuwe Vredestein-vestiglng in Renkum. „Ook de overheid ziet in. dat steun verlening aan bedrijven negatieve as pecten kan hebben. Maar de algeme ne ervaring van het steunbeleid is. dat de positieve aspecten opwegen tegen de negatieve," aldus Molken- boer. Hij vertelde, dat tot nu toe ongeveer 350 bedrijven financiële steun van de overheid hebben ont vangen. De nieuwe Vredestein-fabriek wordt een bedrijf voor industriële rubber- produkten. die de produktie in de huidige bedrijven in Loosduinen en Heveadorp moet vervangen. Met hulp van de overheid in de vorm van leningen, wordt 40 miljoen geïnves teerd. „Bij de opening van deze nieuwe fa briek over anderhald jaar zullen we aan het einde van de saneringsfase gekomen zijn." verklaarde president directeur ir. L. M. Poot. Voor de auto bandenfabriek worden nieuwe ma chines gekocht, waarmee hij weer een positief resultaat meent te kunnen bereiken. Dit jaar zal het verlies al teruglopen tot 5 miljoen. Er zullen na een paar jaar 1100 mede werkers een baan vinden. Vele van de personeelsleden uit Heveadorp zullen overkomen, maar ook Renkum krijgt er nieuwe werkgelegenheid bij. DEN HAAG Een aantal Kamerle den van CDA en VVD zien in vergro ting van het risicodragend kapitaal van het confectiebedrijf Macintosh een mogelijkheid om het ontslag van 750 werknemers te voorkomen. Zij zullen hun voorstel vandaag overleg gen aan de minister Van Aardenne van economische zaken tijdens het wekelijkse vragenuur van de Tweede Kamer. De benodigde gelden menen de Ka merleden, Van der Linden. Bremen. Hermsen en Wijers (CDA) en Porthei- ne (VVD), moeten komen van de Na tionale Investeringsbank of het Lim burgse Investeringsfonds LIOP. De Kamerleden vragen zich overi gens af hoe de directie van het bedrijf zelfstandig beslissingen over de werk gelegenheid heeft kunnen nemen ter wijl Macintosh voor 65 procent eigen dom van de staat is. Dit nam niet weg dat inwoners van deze gemeente zich beklagen over de hinder door deze nieuwe fabriek aan de Beukenlaan. Vredestein heeft gis teren aangeboden deze laan met beu ken te beplanten in de hoop ondanks de overlast toch nog een goede buur te kunnen blijken. AMSTERDAM In een open brief aan minister Van Aardenne van eco nomische zaken en aan de directies van NDSM en ADM hebben de pro testantse en rooms-katholieke be drijf spastores hun teleurstelling uit gesproken over de negatieve uit spraak van de directie van de ADM ten aanzien van de samenvoeging met de NDSM. Zij betreuren boven dien in hoge mate de zeer onverwach te mededeling over de verkoop van bedrijfswoningen. Voor de betrokke nen is dit. volgens hen. een extra beangstigende zorg erbij. Zij zijn van mening, dat in de verschillende be slissingen sterk de schijn wordt ge wekt. dat alleen economische argu- menten gehanteerd worden. De open brief van de bedrijfspastores is mede ondertekend door het operationele team van de Amsterdamse Raad van Kerken. De Amsterdamse bedrijfspastores zijn georganiseerd in het DISK, de Dienst in de Industriële Samenleving vanwege de Kerken. Zij wijzen erop, dat al eerder een 80-tal pastores uit de regio Amsterdam zich tot de mi nister en tot de betrokken directies hebben gewend, omdat zij bezorgd zijn om het welzijn van de betrokken werknemers. Zij pleitten er toen voor, dat bij de ingrijpende besluiten de mens centraal zou worden gesteld en dat serieus rekening zou worden ge houden met het alternatieve plan van de ondernemingsraad. De bedrijfspastores en het operatio nele team van de Amsterdamse Raad van Kerken dringen er thans opnieuw op aan, dat men in deze beslissende fase vanuit het menselijk belang in de Amsterdamse scheepsbouw tot een verantwoorde beslissing komt, Mening Veldkamp: ENSCHEDE „Het is Jammer dat het beeld van de bonafide uit zendbureaus wordt vertekend door onder meer de praktijken van koppelbazen. Hoe eerder de activiteiten van deze vaak met illegale buitenlandse arbeiders werkende koppelbazen worden af gegrendeld. hoe beter." Dit zei prof. dr O. M. J. Veldkamp, oud-minister van Sociale Zaken, gistermiddag ter gelegenheid van de opening van een uitzendbureau in Enschede. Veldkamp zei verder, dat een grote internationale stu die heeft vastgesteld dat uitzend bureaus in de westerse wereld een bijzonder nuttige sociaal-econo mische functie hebben. „Gaat men de activiteiten van bonafide uitzendbureaus verbieden, dan gooit men het kind met het bad water weg," aldus Veldkamp. De Wereldbank kan zijn geld niet kwijt. Er is in de derde wereld een gebrek aan .irojekten, zo blijkt uit het jaarverslag van de bank. De bank en de verwante IDA male Ontwlkkelings Associatie) gaven van half 1977 tot half 1978 3,8 miljard dollar rkood 85 miljoen dollar, ofwel 2,2 procent, minder dan het jaar daarvoor. iheid advi itie v! opstf iepaal toelichting op het jaar dat door de wereldwijde teruggang, maar vooral [nieuwe benadering van rbij meer de nadruk ligt projecten, vooral in de irmee bestaat nog te ng om zonder meer grote geven. Zodra die erva- wel is, zo vertrouwt de zal het achterblijven ven weer worden inge- de vertraging geen on- te zijn; het is juist een opzetten van „nieuwe en door de Wereldbank, de armste groepen in planden ten goede ko- 1 eenvoudiger een grote ouwen of een mijn te een paar duizend klei- feens in de derde wereld, alle sociale en economi- i van dien. '89 er celingslanden zelf zijn moeten aan projecten ri TraI?en van de Wereldbank ?n deel meebetalen. Dat Straat freol derde-wereldlanden ik simpelweg niet, wil len zij tenminste niet nog verder in de schulden komen. Die schuld beliep eind 1976 (het laatst bekende cijfer) zo'n 220 miljard dollar. In haar jaarverslag geeft de bank echter ook aan dat het met het afbe talen van die schulden, becijferd in een percentage van de uitvoer van de „rood staande" ontwikkelingslanden, nog wel meevalt. Daarbij wordt ech ter geen rekening gehouden en dat kwam ook bij de bespreking van het Jaarverslag ter sprake met alle plannen en alle projecten die derde wereldlanden niet kunnen uitvoeren omdat ze er het geld niet voor heb ben. Het is zeer wel mogelijk, dat scholen en ziekenhuizen niet ge bouwd kunnen worden omdat het geld nodig is voor de afbetaling van schulden. Landbouw Tegenover de daling in de feitelijke uitgaven van de Wereldbank, staat een nieuwe stijging van aan ontwik kelingslanden toegezegde leningen. Er werden verplichtingen aangegaan tot een bedrag van 8.7 miljard dollar door de Wereldbank en haar zusterin stellingen (behalve de IDA ook de Internationale Financierings Coöpe ratie, IFC), 1,4 mlljarfd meer dan in •het jaar daarvoor. Een groot deel daarvan is bestemd voor de landbouw, (3,2 miljard dollar, een stijging van 42 procent), waarop de Wereldbank in toenemende mate haar aandacht richt. Met steun aan de landbouw werden, volgens de bank, 115 miljoen mensen bereikt. Op de jaarvergadering van de We reldbank in 1973 in Nairobi. Kenia, zei directeur Robert McNamara al dat zonder snelle vooruitgang van de kleine landbouw in de derde wereld er geen hoop kan zijn op een evenwich tige economische groei en werkelijke vermindering van de armoede in ont wikkelingslanden. Het verleggen van de aandacht van de bank naar land bouwprojecten, die moeizaam van de grond komen, is als gezegd een be langrijke oorzaak van het achterblij ven van de feitelijke uitgaven. „Schuldig" aan de terugval in de uit gaven is de IDA, die juist leningen verstrekt tegen zachte voorwaarden aan ontwikkelingslanden die aan de meer commerciële voorwaarden van de Wereldbank niet kunnen voldoen. Armoede Verheffing uit de armoede waarin honderden miljoenen mensen in ont wikkelingslanden leven is nog zeer veraf, zo valt te lezen uit het jaarver slag van de Wereldbank. Weliswaar hebben de ontwikkelingslanden het wat betreft economische groei in 1974 en 1975 beter gedaan dan de indu strielanden, zelfs de geringste groei- daling in de derde wereld kan weer meer armoede betekenen. Daar komt nog bij, dat de Wereld bank uitdrukkelijk spreekt over ont wikkelingslanden „als groep", waar binnen de verschillen in economische ontplooiing natuurlijk levensgroot zijn. Het ene derde-wereldland heeft veel meer te lijden gehad van olieprij zen. economische teruggang en mi soogsten dan het andere. Maar de Wereldbank blijft optimis tisch: in de tachtiger jaren zullen de nu al wat sneller groeiende ontwikke lingslanden die groei kunnen volhou den en is een lichte groei te verwach ten In die derde wereldlanden, die het wat trager doen. Het optimisme wordt gebaseerd op een „recente bij stelling" van gegevens over 1977, maar daarbij wordt wel weer aangete kend dat de oorzaken van onvoldoen de voedselproduktie nog steeds niet zijn weggenomen en dat massale ar moede een „blijvend verschijnsel" is in de meeste leden-landen van de bank. Oorzaken Voor de derhalve versluierend te noe men groei, somt de Wereldbank een aantal oorzaken op. In dollars uitge drukt voerden de ontwikkelingslan den 14 procent meer uit, terwijl de prijzen van sommige grondstoffen (waarvan de derde wereld voor een groot deel van haar inkomsten afhan kelijk is) stegen. Ook binnenlandse aanpassingsmaatregelen in ontwik kelingslanden hebben bijgedragen, aldus de Wereldbank. Daarbij kan wel worden aangetekend, dat aanpas sing niet zelden neerkwam op verso bering voor juist de armere bevol kingsgroepen. De groei in de uitvoer van de ontwik kelingslanden ziet de Wereldbank doorgaan, ondanks de handelsbelem meringen die de industrie landen meer en meer opwerpen. Zij maken de derde wereld-uitvoer moeilijk om hun eigen bedrijvigheid te bescher men wat de Wereldbank bezorgd stemt. De instelling hamert in 't Jaarverslag daarmee op het zelfde aambeeld als het een maand geleden verschenen (eerste ontwikkelingsrapport, waarin eigenlijk wordt gezegd dat alleen vrij handel een wereldwijd economisch herstel kan bewerkstelligen. Wel meent de Wereldbank dat dat natuur lijk niet de zekerheid geeft van ver minderde armoede en het verdwijnen van sociale en economische proble men in ontwikkelingslanden. De Wereldbank werd in 1944 opgericht tijdens de monetaire en financiële conferentie van de Verenigde Naties in Bretton Woods (VS). De bank begon in 1946 met 38 lidstaten. Op 30 juni j.l. had zij 132 leden. Doel van de Wereldbank en haar dochterinstellingen, de Internationale Ontwikkelings Associatie (IDA) en de Internationale Financieringsmaat schappij (IFC), is het bevorderen van de economische ontwikkeling van de ontwikkelingslanden door middel van financiële en technische steun. De Wereldbank (officieel de Internationale Bank voor Wederopbouw en Ont wikkeling) is de oudste en grootste internationale instelling op gebied van ontwikkelingsfinanciering. Het hoofdkantoor van de bank is gevestigd in Washington. Bijkantoren bevinden zich in Parijs en Tokio. Er bestaat een streven naar centralisering, omdat zo beter kan worden ingespeeld op de noden van de ontwikkelings landen. De IDA, in 1960 opgericht, verstrekt „zachte leningen" (leningen tegen gunstige voorwaarden) aan landen die het zich niet kunnen veroorloven „normale" leningen te sluiten bij de Wereldbank. De IFC, sedert 1956 in functie, helpt het private bedrijfsleven in ontwikkelingslanden bevorderen. Nederland heeft een aandeel van ruim 951 miljoen dollar, of 2,88 procent, in het kapitaal van de Wereldbank, dat in totaal 33.045 miljoen dollar be draagt. Van het Nederlandse aandeel is ééntiende deel gestort en kan door de bank worden gebruikt voor het verstrekken van leningen. De resterende 90 procent dient als waarborg voor schulden van de Wereldbank.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1978 | | pagina 15